Jlimuir friitóriic (tfottraut Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken ZEEPBESPARING r^nementsprijs p<r 3 maanden ln Leiden en ln plaatsen Vaar een agentschap gevestigd Is 235 >er week 18 ct Losse nummers 5 et ^Afle» bij vooruitbetaling. ?ket 1 "rtentieprijzen: Kot rap ct per regeL Ingezonden Mede- ^eellnfen 45 ct per regel Minimum >chó regels Bewijsnummer 5 ct By con- n «ct belangryke korting ziji Bur. Redactie en Administratie: ©REESTRAAT 128. LEIDEN. Telefoon 22710 (Na uur 23166). Postbox 20 Poatrek. 56936. No. 6246 DINSDAG 8 OCTOBER 1940 21e Jaargang ^yereiniteit in eigen >r< kring l'rlei Souvereiniteit dus leerde ons i pir, eenerzij ds de Souvereiniteit d verheven boven, maar inwer- Énderzijds, de Souvereiniteit in van de verschillende levens- Ons menschelijk leven, zoo met zijn stoffelijken voor zichtbaar, en zijn geestelijken i, die onzichtbaar is, blijkt i (voudig noch eenvormig te zijn, irmt een oneindig samengesteld nnj ie. „Gelijk men spreekt van een e wereld", een „wetenschappe- •eld", een „handelswereld", een ïreld", zoo spreekt men juister „een kring" des zedelijken, „een es huiselijken, „een kring" des .ppelijken levens, elk met een >ied, en omdat ze een eigen gebied met binnen den omtrek van dat ?n eigen Souverein. Zoo is er een er natuur, waarin de Souverein door kracht werkt naar vaste tT ir zoo ook een gebied des per- d» n, des huiselijken, des weten- ijken, des maatschappelijken en _t elijken levens, die aan een eigen ~Mt gehoorzamen en alle staan lïen overhoogheid. Een gebied des waarop geen andere wet dan die a mag heerschen. Een gebied van ëntie, waarop niemand souverein len heeft dan de Heilige zelf. ed eindelijk des geloofs, binnen ïtrek alleen de persoon zelf Sou- die in het diepst zijns wezens geloof zich wijdt", ze kringen, lezen we verder, p elkaar in met de tanden hun- ren, en door dat op elkander ontstaat het rijke, veelzijdige vormige menschenleven. Maar uitstaat het gevaar, dat de ééne i anderen inbuigt, waardoor de i het geheel wordt gestoord. *r, aldus Dr. Kuyper, ligt de 1 eden voor het optreden in het ag van nog een afzonderlijken j ng, die voor het leven dezer -.ringen heeft mogelijk te maken, op de juiste wijze op elkaar en ze heeft te houden binnen van het recht. Evenzoo heeft*11 .eten over- V g van zijn kring. .ouverein, die. naar de Schrift r>, kernachtig uitdrukt, „het land j. \t staande houdt", overmits het r ;cht zich zelf vernielt en valt. :kt dus deze Staatssouvereiniteit, p acht, die den enkele beschermt iderlinge rechtsverhouding der L levenskringen bepaalt, door bevelen en door recht tot i ening, boven deze alle uit; maar i elk dier kringen geldt ze niet; scht een ander gezag, dat, buiten uit God nederdaalt, en door n verleend wordt, maar erkend, voor de rechtsbepaling van de e verhouding dezer kringen mag 3 ïtssouverein niet eigen wil of richtsnoer kiezen, maar is hij aan de keus van Hooger wil, ■- uit den aard en het bestaans- r kringen spreekt. Zóó als de >estemd zijn te loopen, zóó moet en loopen. Niet het leven te ?n noch de vrijheid te binden, ie levensbeweging voor en in kringen mogelijk te maken, is voor elk edeler Staatssouverein wenkend ideaal?" 1 ligt het cardinale punt. Want inen twee levensovertuigingen elkander positie kiezen. Dr. sprak zelfs van twee credo's.' eenen kant staat wie leeft uit der Openbaring. Deze belijdt lat alle Souvereiniteit rust in d die Souvereiniteit volstrekt en 1 op den mensch-Messias is ge- t onder Hem 's menschen vrijheid omdat, met den Staat, óók elk ensgebied een uit Hem afgeleide kent, d.i. Souvereiniteit in eigen aar aan den anderen kant staat een bijzondere Openbaringssfeer xt en de Souvereiniteitskwestie wil scheiden van de geloofs- Hij kent slechts de Souvereiniteit Staat sn wil de Souvereiniteits- al zuiverder in den oppermach- at tot belichaming zien komen, rige levenskringen behouden ie vrijheid, welke de Staat hun ;enen. En Dr. Kuyper kon er n, hoe de strijd om dit alles e zien gestreden werd door als Bilderdijk, Da Costa, Groen sterer, ook, ja ook door hemzelf, imt in dit alles aan op de span- lie in de onderscheiden levens- wordt gevonden. Want de Staat, menschelijk leven omsluit, doch ïan van de interne kringen heeft nen, heeft de neiging, de kringen zeggenschap te onderwerpen. En hem te gemakkelijker, naarmate tracht van den kring zelf aan inboet, naarmate daarin verslap- overhand krijgt. Waakzaamheid is geboden. En zoo is hier dan voor een enkele slotopmerking, g we echter wachten tot een vol- aal. Generaal-veld maarschalk von Brauchitsch heeft Zaterdagmiddag een kort bezoek aan den Haag gebracht Op het Plein inspecteerde generaal von Brauchitsch de eerewacht (Foto Schimmelpenning!)) GEERT GROOTE 1340 October 1940 Te Deventer, waar Gerard Groote 600 jaren geleden geboren werd, zal men binnen eenige dager, dit feit herdenken. Hoewel deze her denking dan vooral historisch belicht zal worden, is er toch ook reden, om de geeste lijke beteekenis en invloed van deze middel- eeuwsche figuur ln herinnering te brengen. Inzonderheid zijn relatie met, om n:et te zeg gen zijn schepping van de vereeniging van Broeders des gemeenen levens vraagt hierbij de aandacht. Na het eerste onderwijs aan de Kapittel school te Deventer ontvangen te hebben, ging de jonge Geert naar Aken en Keulen en reeds op 15-jarigen leeftijd was hij student te Parijs. Hij studeerde daar zoowel in de theo logie als in de medicijnen, de de magie Geboortig uit aanzienlijke familie, kon hij zich een onbekrompen leefwijze ver oorloven. Deze werd ook een der aanleidingen tot rijn ommekeer in geestelijken "n" Bi| een der openbare feesten te Keulen werd Groote zeer getroffen door de vraag van een hem onbekenden man: ,.Wat zoekt gU hier' Gi> ander mensch worden "»eer grepen hem later aan de woorden van een ouden vriend, prior van een klooster bij Arnhem, tengevolge waarvan hij afstand deed van zijn wereldsch leven en zich louter aan de studie ging wijden. Zoo kwam Groote o.a. in aanraking met den bekenden mysticus Johannes Ruysbroeck, die veel invloed heeft gehad op zijn denken, hoewel zij nogal verschilden in zienswijze. Na 3 jaren in een klooster te hébben doorge bracht 'dat echter zijn ware begeerte niet be vredigde), ging hij opnieuw het leven in, doch niet als gewijd priester. Als diaken trok hij stad en land door. om te prediken tot geeste lijken en leeken. En hen. die hem volgden, vereenigde Groote daarna om zich. wat in zekeren zin de voorlooper van de Broeder- eohap des Gemeenen Levens kan heeten. In 1383 werd hem echter het prediken verboden, omdat de z.g. bedelmonniken zich door zijn optreden belaagd zagen. Groote beriep zich op Paus Urbanus VI, maar hii heeft de beslis sing niet meer beleefd, in 1384 werd hij het slachtoffer van de pestziekte. Wat nu de Broeders des Gemeenen Levens betreft, d®e stichting zouden we kunnen ver gelijken met een réveilbeweging in héér tijd. De algemeene inzinking van het godsdienstig leven in Groote's tijd en het formalistisch ge worden Christendom van geestelijken en monniken wekten een reactie, welke in Schriftonderzoek en het streven naar toege past Christendom haar weg vond. Geert Groote had tot deze beweging den stoot gege ven, doch zijn dood was oorzaak, dat een be hoorlijke organisatie tot stand kwam. Dit heeft zijn leerling Floris Radewijnsz in orde gebracht, en óok (later) )Thomas van Kempen en Gerhard Zerbolt hebben hieraan leiding gegeven. - Een der vruchten van het Broederwerk waren de fraterhuizen. Men woonde er als geestelijken en leeken samen en poogde het zuiver communisme der eerste Christen gemeente in toepassing te brengen. Men verrichtte landarbeid en leefde ook in gemeenschap van goederen; bedelen was verboden. Voorts werden kloosters opgericht om gemeenschap met de fraterhuizen te oefenen In 1387 werd te Windesheim bij Zwolle het eerste klooster geopend, terwijl een ander klooster, op den Agnietenberg by Zwolle, wereldbekend is geworden, omdat Thomas Kempis er vertpefd heeft. Naast de fraterhuizen kwamen ook zusterhuizen tot stand, evenzoo gebaseerd op gemeenschap van goederen, Schriftonderzoek en persoon lijke vroomheid In de fraterhuizen zijn talrijke boeken, vooral bijbelboeken overgeschreven door de geestelijken; de leeken deden aan land- en tuinbouw. Gezamenlijk nam men deel aan z.g. collatiën, wij zouden zeggen Bijbel lezingen, die des Zondags ook door het volk uit den omtrek mochten worden bijgewoond. De algemeene invloed ten goede van het religieuze leven in het Nederland en Noord- Duitschland van dien'tijd valt niet te ont kennen. Maar ook het onderwijs heeft bij de fraterhuizen zeer veel baat gehad. Er wer den ook scholen gesticht, waarvan die te •s-Hertogenbosch 1200 leerling telde. Dit alles heeft de bedelmonniken, gelijk we reeds aanstipten, tot verzet gebracht. Een Dominicaan, Grabon, opende de rij met een aanklacht bij den bisschop van Utrecht, die DE VERDUISTERING In het belang van de naleving van de bepalingen ten aanzien van de ver duistering Zonsondergang 8 Get. 7 u. 02 Zonsopgang 9 Oct. 7 u. 54 m. Consul-generaal mr. H. van Romburgh Twintig jaar in functie te Brussel Onze correspondent te Brussel meldt ons: 1 October was het 20 jaar geleden dat mr. van Romburgh tot consul-generaal der Nederlanden in de Belgische hoofdstad werd benoemd. In andere dan de huidige tijds omstandigheden zou dit feit ongetwijfeld bij de Nederlandsche kolonie te Brussel tot een flinke viering aanleiding hebben gegeven. Thans kon het echter slechts in intiemen kring worden herdacht. Toen mr. H. van Romburgh, wiens werk kring uit den aard der zaak eenige wijziging heeft ondergaan, maar die zich toch als vroe ger aan de behartiging der belangen van de Nederlanders te Brussel en omstreken blijft wijden, in zijn kantoor verscheen werd hem namens de leden van het personeel een bloera- tuil overhandigd. Later op den dag werd .hem een diner aangeboden waarbij ook méde aan zaten de heer en mevrouw Lindmark^ consul- generaal van Zweden, belast met de waarne ming van de Nederlandsche belangen te Brus sel. Tijdens den maaltijd hield de heer J. Sassen-Clingh, secretaris bij het consulaat- generaal een korte toespraak waarin hy nulde bracht aan de uitzonderlijke verdiensten en de kwaliteiten van hart en geest die mr van Romburgh tijdens zijn twintigjarig verblijf op eenzelfden post, een uitzondering in de consulaire carrière, kenmerkten. Niet alleen door zijn-medewerkers maar door de geheele Nederlandsche kolonie in België alsmede dooi het consulaire corps wordt hij ten zeerste gewaardeerd. Mr. van Romburgh dankte vooi dit bewijs van sympathie en zeide verder de warme vriendschap hem te Brussel door Ne derlanders en Belgen betoond, steeds op" zeer hoogen prys te hebben gesteld. Het omleggen von lijmbanden Thans is het de lijd er voor. October is de maand, waarin de lijmbanden om vruchtboomen moeten worden gelegd. Zij dienen om de ongevleugelde wijfjes van de wintervlinders (die dus niet kunnen vliegen, maar tegen de stammen moeten opkruipen om de kronen te bereiken, waar zij haar eitjes zullen leggen) te vangen. De wintervlinders, die zich op het oogen- blik nog in den gTond bevinden, komen vanaf eind October tot in Februari te voorschijn. Na paring worden eitjes gelegd, "die aanvankelijk groen, later rood zijn. Uit deze eitjes komen in het voorjaar, als de knoppen beginnen uit te loopen. groene spanrupsjes, die doordat zij blad- en bloemknoppen beschadigen, van het blad vreten en aan jonge vruchtjes knagen, groote schade kunnen veroorzaken. Deze groene spanrupsjes, trekmaden geheeten, zijn andere dan die, welke de vruchten worm stekig maken; het omleggen van lijmbanden is derhalve geen middel om wormstekigheid tegen te gaan. Voor het omleggen van lijmbanden is noodig vetvrijpapier (een soort perkamentpapier) dat in rollen van 50 m in den handel is en een speciaal soort lym, rupsenlijm, die maanden lang kleefkrachtig blijft. Op een glad gedeelte wordt een strook lijmbandenpapier. ter breedte van 1215 cm rondom den stam gelegd en aan de boven- en benedenkant met een touwtje stevig bevestigd. Daarna wordt op het papier de lijm in een vrij dun laagje uitgestreken. Het is gewenscht in den loop van den winter de banden eens na te zien en op plaatsen, waar, doordat er blad, stof of veel vlinders op terecht gekomen zijn, nog eens een weinig lijm uit te smeren. Voor nadere inlichtingen kan men zich wenden tot den Plantenziektenkundigen Dienst te Wageningen of tot de ambtenaren van dezen Dienst, die in verschillende plaatsen zijn ge vestigd. (Vervolg van de tweede kolom.) haar echter afwees. Maar Grabon gaf het niet op en beriep zich op den Paus, zoodat de zaak op het Concilie van Constan/. ter tafel kwam. Daar kregen de Broeders steun van Parijsche Hervormingsgezinden en het slot was, dat Paus Martinus V hen in be scherming nam. Hoewel men, gelet op den tijd, waarin deze beweging plaats had, haar niet kan zien als een voorlooper der Her vorming, droeg zij toch reeds enkele ken merken als reactie-beweging tegen de mis bruiken en de inzinking, waaraan Rome toen onderhevig was- Er zijn later ook vele Bros- ders met de Reformatie meegegaan. In dit licht heeft de figuur van Geert Groote dus de beteekenis van een pleit bezorger van waarachtig geestelijk leven en mag men hem rekenen tot de in bijna alle eeuwen opgetreden mannen, die met woord èn daad het Christendom uit perioden van verslapping of verwording hebben helpen oprichten Slachtoffers van het bombarde ment te Haarlem begraven Gistermiddag hebben honderden Haarlem mers op de Noorderbegraafplaats stil en zwij gend een eerbiedigen laatsten groet gebracht aan de velen, die vielen tijdens den Engel- schen luchtaanval in den nacht van Woens dag op Donderdag. Telkens weer reed een sombere stoet de begraafplaats op en telkens opnieuw voelde men iets van het senrynende leed der nabestaanden, die door het verlies van dierbare familieleden zoo zwaar getrof fen zijn. Het eerst werd het stoffelijk overschot van den 36-jarigen heer P. Leising, uit de Byzan- thiumstraat, aan den schoot der aarde toe vertrouwd. Het was een eenvoudige plechtig heid, waarbij een zwager enkele gebeden uit sprak. Namens het herstellingsoord Kareoi bracht ritmeester Pahud de Mortanges het militair saluut aan den heer Leising. die tij dens zijn leven vaak zijn diensten bewezen heeft aan de op Kareoi verpleegde militairen. Sober en eenvoudig was ook de begrafenis van het bejaarde echtpaar D. Bosch, dat in de totaal verwoeste woning in de de Keystraat den dood vond Korten tijd later werden vier kisten in een gemeenschappelijk graf neergelaten; vier leden van het gezin Michel, man, vrouw en twee kleine kinderen van respectievelijk vier en twee jaar, vonden een laatste rustplaats op het stille kerkhof. Een lukraak neerge worpen bom vernietigde hun huisje in de Voortingstraat en slechts weinigen bleven hun ontroering meester, toen familieleden met een door tranen verstikte stem afscheidswoorden spraken aan dit door bloemen overdekte graf. Tenslotte werden op de Noorderbegraaf- plaats grafwaarts gedragen de 22-jarige heer J. van Leen uit de van Marumstraat 31 en drie leden uit het gezin Makkelie uit de Camphuysstraat, n.l. de 45-jarige moeder en haar twee zoons van 19 en 5 jaar. Deze aan grijpende plechtigheid besloot de sombere reeks en diep onder den indruk verlieten de vele honderden, die door hun tegenwoordig heid van hun medeleven blijk hadden ge geven, den doodenakker. Kort tevoren was ook een droeve stoet naar de algemeene begraafplaats te Heemstede ge trokken. Daar werd het stoffelijk overschot van mej. Netty Kuiler uit de Eindenhoutstraat ten grave gedragen In de aula sprak ds. A R. Rutgers, Ned. Herv. predikant te Rotter dam, woorden van troost tot de diepbedroefde nabestaanden en tot de vele leerlingen van de ontslapen muziekleerares. Het gemeente bestuur van Haarlem was hier vertegenwoor digd door den heer J. A. de Landmeter, grif fier ten stadhuize. Bloemen van de Einden houtstraat-bewoners en van de leerlingen dek ten de baar. Bij alle begrafenissen had de rijkscommis saris door het zenden van bloemen blijk gege ven van zijn medeleven. Engelsche versperringsballons weggedreven Tijdens den stormachtigen weerstoestand van de laatste dagen hebben weer dozijnen Engelsche versperringsballons zich losgerukt. Bij dampig weer moest gistermorgen het geregelde luchtverkeer tusschen Stockholm en Helsinki gestaakt worden, daar verschei den ballons in de richting van Finland dreven en bij het slechte zicht een gevaar voor de burgerluchtvaart vórmden. Uit de Noordzee zijn gisteren weer talrijke losgerukte Engelsche versperringsballons over Denemarken gedreven, die vooral in Noord- Sleeswijk en Midden-Jutland op nieüw schade aangericht hebben door het vernielen van stroomleidingen. Enkele ballons kwamen ook tot boven See- land, waar in vele gevallen telefoonleidingen beschadigd werden. Een ballon, die Kopen hagen naderde, werd boven de Koegebocht neergeschoten. Zuid-Slavië neemt een afwachtende houding aan ln Zuid-Slavië ziet men vrij algemeen in, dat de ontwikkeling in Europa een ingrij pende aanpassing noodig maakt, maar aan den anderen kant overheerscht de meening. dat dit zijn beslag kan krijgen zonder dat de dingen op hun kop gezet worden met het gevolg dat er nog weinig veranderd is. Weliswaar maakt de Boedapester correspon dent van de Frankfurter Zeitung gewag van den strijd tegen de vrijmetselarij; de loges werden al eenige weken geleden ontbonden, omdat ze de aanpassing zouden verhinderen. Het uitblijven van een straffe centrale organisatie heeft ten gevolge, dat plaatselijke instanties ten behoeve van de bevoorrading 'oorzorgen treffen, maar deze praktische hwesties maken «'echts een onderdeel uit van d? algemeene problematiek van Zuid-Slavië op dit oogenblik. Felle brand te Schijndel Drie huizen en een schuur verloren gegaan In den afgeloopen nacht heeft te Schijndel een felle brand gewoed, waardoor drie per- ceelen en een landbouwschuur geheel zijn vernield. De brand was ontstaan in den kruidenierswinkel van den Jieer A. Manders op de Steeg aldaar. Het vuur werd door den hevigen wind aangewakkerd en in korten tijd stonden het woon- en winkelhuis van Man ders in lichter laaie. Reeds onmiddellijk bestond er groot gevaar voor uitbreiding en toen de brandweer met groot materiaal ter plaatse arriveerde waren de vlammen reeds overgeslagen naar de boerenbehulzing van den landbouwer J. Aarts. In allerijl had men hier het vee in veiligheid gebracht. Drie kalveren, een aantal varkens en kippen konden echter niet meer tijdig worden gered en zijn in de vuurzee omgekomen. Door den straffen wind vormde zich een geweldige vonkenregen welke weldra ook de woning van den heer A. v. d. Boogaart aantastte. Hoewel de brandweer met drie stralen op de waterleiding den strijd tegen het vuur had aangebonden, kon zij niet verhinderen dat ook dit derde perceel een prooi der vlammen werd. Tenslotte sloegen de vlammen nog naar de overzijde van den weg over waar de land bouwschuur van J. Santegoed in den brand werd betrokken. De brandweer slaagde er toen echter in het vuur meester te worden zoodat de boerderij van Santegoed, welke echter veel waterschade kreeg, behouden kon blijven. De perceel en van Manders, Aarts en v. d. Boogaart zijn geheel door het vuur verwoest. De winkelinventaris en de winkel goederen van Manders, de landbouwvoorraden van Aarts en de inboedel van v. d. Boogaart en de beide eerstgenoemden zijn eveneens verloren gegaan. Ook de oogst van Santegoed, welke in de verbrande schuur was geborgen, is door het vuur verwoest De oorzaak moet vermoedelijk worden geweten aan een lek in den schoorsteen bij Manders. De schade wordt slechts voor een klein gedeelte door verzekerng gedekt NAT. COMMISSIE TEGEN HET ALCOHOLISME. In de afgeloopen week vergaderde de Natio nale Commissie tegen het Alcoholisme te Utrecht onder voorzitterschap van prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine. Onder meer werd het rapport der Commissie Graanbeperking be sproken, in welke commissie voorlichting werd ontvangen van enkele deskundigen buiten den eigen kring der geheelonthouders. De N.C.A. zal zich over het vraagstuk van de beperking van graantoewijzing aan de alcoholindustrie tot de regeering wenden. Kerknieuws HUISBEZOEK IN DONKERHEID Als het zóó donker is als op dien avond (u vult het zelf wel in), wordt het voor ouden van dagen gevaarlijk buiten. Tot hen behooren voor een groot deel de ouder lingen. Voor hen èn voor de niet-oude ouder lingen vraagt dr. C. B o u m a in de 's-Gra- venh. Kerkbode de volle medewerking der gemeenteleden. „Dat kan op bijvoorbeeld één zeer gemak kelijke en uitnemende manier geschieden. Zóó, dat ólle adressen op élle manieren medewerken, om jé te zeggen als door een der ouderlingen wordt gevraagd, of op het voorgestelde uur van den genoemden avond dat adres wel huisbezoek ontvangen kan Dat is niet altijd zoo. Het komt wel voor, dat het niet gelukt, een avond en een uur af te spreken. Op den avond en het uur, door den aan bellenden ouderling voorgesteld, waarop de broeders zullen komen voor hun jaarlijksche bezoek, past het toevallig niet. Dan zou, och ja, dan zou er juist allerlei anders staan te gebeuren. Vader moet naar een vergadering. Moeder heeft een krans. De een of ander is niet al te goed in orde; en het is niet te verwachten, dat het binnen een paar dagen klaar zal zijn. Een nichtje ls juist dien avond Jang er daar moet het gezin natuurlijk op visite. We zouden juist dien avond bezoek ont vangen. Enzoovoort. Het aantal redenen kan door ieder, die wel eens huisbezoek heeft gehad en door elk, die wel eens een voorgesteld huisbezoek heeft „moeten" afwijzen, gemak kelijk met een paar tientallen worden ver meerderd". Al deze (en hoeveel meer) dingen stelle men ter zijde. En steune hen, die een herder lijk werk volbrengen m opdracht van den Oppersten Herder der zielen. Kostbare lading In dagen van steen- kolenschaarschte en nabijen winter (Foto Pax-Hollend) Kas-Vereeniging N.V. ANNO 1865 Amsterdam C. Spuistraat 172 Bewaren van Effecten met Administratie Onze nieuwe Brochure „Be- wind en Execuieele" word» gaarne op aanvr. toegezonden TROMPENBERG's PALACE HOTEL HILVERSUM - Iel 7941 (2 lijnen) HET GEHEELE JAAH GEOPEND Dr. H. NANNING'S Schuimende Huishoud Ammonia flanellen goederen. Verkrijgb. bij drogisten 65 cent incl flesch en verh. omz.belast. Dr. H. NANNING's Pharm. Chem. Fabriek. N.V. Korte Poten 7a. DEN HAAG. JUBILEUM DR. G. KEIZER Gedachtenispredikatie „Jezus Christus is gisteren en heden dezelfde, en tot in eeuwigheid". Het is nog slechts enkele dagen geleden dat dit Bijbelwoord de Velpsche gemeente als troost werd voorgehouden toen deze haar herder en leeraar ten grave zag dragen. En nu werd het j.l. Zondagmiddag, in het nabije Rheden-De Steeg, door dr G. Keizer als uitgangspunt gekozen voor zijn hooggestemde gedachtenispredikatie, welke hij, ter herdenking van zijn veertigjarig ambts jubileum, in z'n overvol kerkgebouw hield. De jubileerende pastor liet niet na op deze diep-treffende bijzonderheid te wijzen. Na samenzang van Psalm 11937, 45 en 76 tot zijn eigenlijke predikatie komend, wees spr. er op hoe in het tekstverband meermalen op verleden, heden en toekomst gedoeld wordt Hij herdacht voorts zijn voorgangers en de vele mannen van naam, met wien hij mocht samen werken en die allen denzelfden Christus heb ben gepj-edikt. Komend tot enkele 'persoonlijke herinne ringen, stelde spr. de vraag of hij èndere ver wachtingen van zijn arbeid gekoesterd had. In dat verband dacht hij aan een vraag, ge steld aan een zijner studievrienden, „of de Gereformeerden hem ook tegengevallen waren?" Diens antwoord luidde: Mramm.... neen!, Maarre.ik had er-ook niet veel verwachtingen van". Dat was het antwoord van een dominee's zoon. Het antwoord van spr.. als boerenzoon, zou niet anders behoeven te luiden. Niet dat spr. op het leeraarsambt of op de Gereformeerden had leeren neerzien. in tegendeel. Doch hij was wél voorbereid. Spr.'s oudste broer voorspelde hem dat hij, eenmaal dominé, een rospaal zou zijn waar iedere jeukerige zijn jeukerigheid zou willen weg- wrijven. Zijn vader vroeg: Gij dominé? Dan dient ge eerst beschuit met spinnekoppen to kunnen eten en een oud vrouwtje voorspelde hem het lot van een spel de-kussen, waarin ieder meende te mogen prikken. Maar, a'dus vervolgde spr., door Gods genade ben ik niet besmet: ik werd niet te jeukerig of niet te spinnig. Ik. de geprikte, heb misschien wel eens geprikt, terwijl het Gods tijd niet was. Tenslotte dankte hij de gemeente voor de ont vangen geschenken: een archiefkast en. een uitbreiding van het Jeugdwerk, in welke ge schenken hij gisteren, heden en toekomst ge symboliseerd zag. De slotzang was Kerklied 14. Hierna namen dr. Keizer en zijn familie leden voor den kansel plaats, om allereerst te wordén toegesproken door den heer J. W. Groeneveld, voorzitter van een uit ver schillende vereenigingen en instanties ter plaatse gevormd huldigingscomité. Hij sprak ds. en mevrouw Keizer in hartelijke bewoor dingen toe en deed. „den Keizer gevend wat des Keizers is", mededeeling van de aangeboden stalen archiefkast. De nestor van den Kerkeraad der Geref. kerk van Rheden'De Steeg, de heer J. Kruk. haalde eenige historische herinneringen op, daarbij tevens den arbeid van wijlen ds. Westcrink herdenkend Dr. T h ij s uit Zwolle wees in opdracht van het Moderamen van de voortgezette Generale Synode, op den beteekenisvollen arbeid welke dr. Keizer, die langer dan iemand scriba der Synoden was, in deze kwaliteit voor de kerken verrichtte, hem een schoonen en gezegenden levensavond toebiddend. Ds. Schoemaker. Assessor van het Cura torium der Theologische School te Kampen, roemde de trouw en liefde waarmede de jubi laris voor de belangen der school op de bres stond, daarbij veronderstellend dat mevrouw Keizer, dochter van Noordtzij en kleindochter van De Cock, dezze liefdé wel mede opgescherpt zal hebben. Ds. H. J. Knauf uit Westervoort bracht de gelukwenschen over van de Classis Arnhem en schetste Dr. Keizer als iemand wiens invloed ver buiten eigen gemeente gaat, waarna Ds. E g g i n k van Geldermalsen namens de Classis Tiel sprak en mede herdacht Dr. Keizer's arbeid voor de hulpbehoevende kerken in de Classis. Namens Deputaten Rijn-Pruisen, wees Ds. J. A. Boss uit Nijmegen op den gewichtigen arbeid, door den jubilaris in dat opzicht verricht, ter wijl de heer Bonthond namens den Kerke raad van Tiel de verzekering gal dat Dr. Kei zer's 24-jarige arbeid aldaar niet vergeten is. Namens de naburige gemeenten van Velp en Dieren, die met Rheden/De Steeg steeds nauwe verbinding onderhield, spraken achtereenvol gens de heer H LentinkenDs. G. Ch. Plan- t a g i e, terwijl de heer W Bosman uit Velp woordvoerder was van den ring Dieren en de provinciale afdeeling Gelderland van den Bond van J. V. op G.G. Ds. J. D o u m a uit Arnhem tenslotte, herin nerde aan hetgeen Dr. Keizer verrichtte voor de provincie: als ..permanent scriba" der Par ticuliere Synode en als eindredacteur van de Geld. Kerkbode Vele jaren lang aldus spr., hebben wij tesamen gestudeerd en geïdealiseerd. Het idealisme van Keizer is, .zij het eelouterd, bewaard gebleven. Zijn eedachtenispredikatie was een enthousiaste lofprijzing van Jezus Christus. Dét is het idealisme dat blUft Nadat Gezang 29 (gewijzigd) den jubilaris was toegezongen ging Ds. Douma in dankgebed voor. Psalm 105 4 was de slotzang. „Als men u thu^ vraagt: én wat zeide de dominee", aldus net veelzeggende slotwoord van Dr. Keizer, „zeg dan maar- hij was er stil (Zie verder Kerknieuws elders in dit blad).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1