e n ZEEVAARTSCHOOL DELFZIJL INTERNAAMBEL TASMAN" ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1940 PACTTUSSCHEN DUITSCHLAND ITALIË EN JAPAN Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Berlijn: Tusschen Duitschland, Italië en Japan is gisteren alhier in de groote zaal van de nieuwe Rijkskanselarij een drie-mogendhedenpact onderteekend. In aanwezigheid van den Führer werd in aansluiting op de onderteekening, een staatsplechtigheid gehouden, welke werd bijgewoond door de leden van de Italiaansche en Japansche ambas sades, talrijke Rijksministers en Rijksleiders, benevens vertegenwoor digers van de binnen- en buitenlandsche pers. De onderteekening van het pact geschiedde voor de Rijksregee- ring door den rijksminister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop, voor de Italiaansche regeering door den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano, en voor de Japansche regeering door den Japanschen ambassadeur in Berlijn, Kurusu. Het drie-mogendhedenpact van Berlijn heeft den volgenden tekst: „De regeeringen van Duitschland, Italië en Japan beschouwen het als een voorwaarde voor een duurzamen vrede, dat iedere natie der wereld de haar toekomende ruimte krijgt. Zij hebben derhalve beslo ten, bij hun streven in de groot-Oost-Aziatische ruimte en in de Europeesche gebieden zij aan zij te staan en samen te werken, waarbij het hun voornaamste doel is, een nieuwe orde van zaken in het leven te roepen en in stand te houden, welke in staat is, het gedijen en de welvaart der daar wonende volkeren te bevorderen. Het is verder de wensch van de drie regeeringen, de samenwer king uit te breiden tot die naties in andere deelen der wereld, die geneigd zijn haar streven een soortgelijke richting als zij zelve te geven, opdat aldus haar op den wereldvrede als einddoel gerichte stre ven verwezenlijkt kan worden. Dienovereenkomstig hebben de regeeringen van Duitschland, Italië en Japan het volgende overeengekomen. Artikel 1. Japan erkent en eer biedigt de leiding van Duitschland en Italië bij de instelling van een nieuwe orde in Europa. Artikel 2. Duitschland en Italië er kennen en eerbiedigen de leiding van Japan bij de instelling van een nieuwe orde in de Groot-Aziatische ruimte. Artikel 3. Duitschland, Italië en Japan komen overeen bij hun streven op den hierboven aangegeven grond slag samen te werken. Zij nemen verder de verplichting op zich elkan der wederzijds te steunen met alle poliliaks, oeconomische en militaire middelen in geval een der drie ver dragsluitende partijen wordt aange vallen door een mogendheid, die op het oogenblik niet verwikkeld is in den Europeeschen oorlog of in hei Chineesch-Japansche conflict. Artikel 4. Om het huidige pact ten uitvoer te leggen zullen onverwijld ge meenschappelijke technische commissies bijeen komen, welker leden benoemd zul len worden door de regeeringen van Duitschland, Italië en Japan. Artikel 5. Duitschland, Italië en Ja pan verklaren dat de bovenstaande over eenkomsten op geenerlei wijze den poli- tieken status raken, welke op het oogen blik bestaat tusschen ieder der drie ver dragsluitende partijen en Sowjet-Rusland. Artikel 6. Het huidige pact zal ter stond met de onderteekening van kracht worden en tien jaren duren, gerekend van den dag van het van kracht worden af. Tijdig voor het afloopen van dezen termijn zullen de verdragsluitende partijen in geval een harer daarom verzoekt in onderhandelingen treden omtrent de ver nieuwing." Het in het Duitsch, Italiaansch en Ja- pansch gestelde verdrag is gedateerd op 27 September 1940 en onderteekend door den rijksminister van buitenlandsche zaken von Ribbentrop, den minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano en am bassadeur Koeroesoe. Een beslissend keerpunt bereikt Het D. N. B. meldt uit Berlijn: Het bezoek van graaf Ciano aan Berlijn, 6lechts enkele dagen na het eind- van de be sprekingen te Rome, heeft in de geheele wereld sterk de aandacht getrokken. Volgens de opvatting van het Hamburger Fremden- blatt wordt het vermoeden bevestigd, dat door het buïtenlandsch politieke activisme van de beide verbonden mogendheden een beslissend keerpunt bereikt is in het geheele oorlogsge beuren. De oorlog die om de Poolsche bagatel kwestie door Engeland en Frankrijk als Euro- peesch conflict is begonnen, aldus constateert het blad, is sinds de deelneming van Italië aan den oorlog overgeslagen op Afrikaanschen bodem tot aan de kusten van den Indischen Oceaan. De oorlog heeft in zijn geografische uitgestrektheid en irn de strekking der beslis singen, die op het spel staan, een wereld-poli- tieken omvang aangenomen. Engeland strijdt den wanhopigen strijd om het behoud van het bestaande. De verbonden mogendheden van de spil daarentegen vormen in him politieke besprekingen de toekomst, terwijl zij nog slag op slag toebrengen op de levensdraden vam het wankelende imperium. DE STUttfDAM Geïllustreerd Christelijk Familie-weekblad Aok cU é,plt}> cUe Ckdsteli{fu UtustcatUs VRAAGT PROEFNUMMER Adm. Nieuwe Achtergracht 104 - Amsterdam 1 October a-A. begint «Ie nieutce Jaargang De besprekingen van graaf Ciano le le Berlijn zullen aanknoopen aan de ge beurtenissen te Rome. In de eerste plaats blijft de overwinning van de totalitaire idealen het beslissende doek Zij maakt een uitbreiding van het militaire optreden en een verhoogd effect van dit optreden door politieke middelen noodzakelijk. Duitschland en Italië bezitten, tengevolge van het toenemen in aanzien, dat zij kun nen boeken op grond van hun lot dusverre behaalde wapensuccessen, vele mogelijk heden in deze richting. In de tweede plaats geven Duitschland en Italië vorm aan de toekomst, terwijl zij nog strijden. Hun Monroe-leer voor Europa en Afrika geeft den omtrek aan van de grenzen hunner levensruimten, maar ook hun vastbe slotenheid om deze grenzen met alle denkbare factoren van veiligheid uit te rusten. In de derde plaats hebben Duitschland en Italië een duidelijke voorstelling van het uiterlijk der wereld, dat na den onstuitbaren ondergang van de Britsche universeele ge dachte practische vormen zal aannemen. Zij handelen in overeenstemming daarmede op militair gebied en stellen hun politieke con cepties daarop in. Beide mogendheden mar- cheeren tezamen op tot aan de overwinning. Zij kennen geen verschillen in hun opvattin gen of tegenstellingen hunner belangen. Zij zijn de soheppers van de nieuwe, van Enge land bevrijde orde, omdat zij den wil hadden om alles daarvoor op het spel te zetten. Dit alles krijgt door het bezoek van graaf Ciano een nieuwe noot en, naar men mag aannemen, een nadrukkelijkheid, die in alle werelddeelen merkbaar zal zijn. Anti-Amerikaansche Japansche perscommentaar Het D.N.B. meldt uit Tokio: De houding van de Vereenigde Staten tegen over Japan wordt door de Japansche bladen opnieuw aan een scherpe critiek onderworpen. Een botsing tusschen Japan en de Vereenigde Staten, die zich in Japansche aangelegenheden mengen, schijnt onvermijdelijk te zijn, schrijft de Asahi Sjimboem. Thans toont Amerika zijn ware gezicht, nu het besloten, is Engeland en Tsjoengking te steunen. De tijd is gekomen waarop alle Japanners pal moeten staan tegenover de Amerikaansche poging op Japan druk uit te oefenen. Roosevelts uitvoerverbod voor petroleum, schroot en andere goederen naar Japan was van Japansche zijde verwacht. Japan zal den nieuwen toestand door reeds gemaakte toebereidselen onder het oog zien. De Mikayo Sjimboen meent, dat Fransch Indo China slechts een voorwendsel voor de werkelijke bedoelingen van de Vereenigde Staten is. Engeland en Amerika probeeren Opleiding tot Stuurmansleerling ToeL A-afd.: M.U.L.O. A« 2 jar. H.B.S. Toel. B-afd.i M.UX.O. B: 3 Jar. H.B.S. VRAAGT PROSPECTUS hun verliezen in Europa thans in het Verre Oosten goed te maken. De Vereenigde Staten die reeds van de Europeesche markt verdre ven zijn, moeten nu echter ook in het Verre Oosten worden uitgesloten. Ten slotte merkt het blad op, dat de laatste troefkaart vs Vereenigde Staten, n.L de opzegging var handelsovereenkomsten met Japan, voor dit land geen zorgwekkend feit is, indien Tokio ten spoedigste handelsbetrekkingen met het nieuwe Europeesche blok aangaat. DE ZOMERTIJD DUURT VOORT De Fransche regeering heeft besloten den zomertijd te laten voortduren, zoodat de tijd na den terugkeer van den wintertijd in middel Europa van 6 October af gelijk is. Londen en tal van andere steden gebombardeerd De Engelsche vliegtuigindustrie ernstig getroffen Reuter meldt uit Londen: De Duitschers hebben hun offensief tegen Engeland voortgezet en op talrijke plaatsen in Engeland en Wales bommen laten vallen. Londen en omgeving waren wederom het voornaamste doel. Op verscheidene plaatsen in Londen braken branden uit. Huizen en andere gebouwen werden door krachtige brisantbommen beschadigd. Er zijn slacht offers te betreuren, doch het nauwkeurige aantal is nog niet bekend. In een stad in het Zuid-Oosten is door bommen eenige schade aangericht, verder zijn bommen geworpen op verscheidene steden in Noord-West-Engeland, waardoor talrijke branden uitbraken. In andere streken van Engeland en Wales zijn talrijke steden, die ver van elkander liggen, gebombardeerd. Vannacht 400 ton bommen uitgeworpen Vanmiddag meldt het D.N.B. Vierhonderdduizend kilogram bommen van alle kalibers zijn bij de felle aanval len van het Duitsche luchtwapen in den nacht van 26 op 27 September op Londen, Liverpool, Birkenhead en Southampton geworpen. 250,000 kg bommen werden boven het stedelijk gebied van Londen* neergeworpen. In Londen werden de tref fers wederom langs de Theems in het West-India Dock geplaatst en richtten daar geweldige verwoestingen aan. In Liverpool kon een groote, uitgestrekte brand in de pakhuizen worden waarge nomen. Engelsche vliegtuigfabrieken zwaar beschadigd Donderdag strekten de aanvallen van het Duitsche luchtwapen zich uit over het ge heele Britsche eiland. Bommen vielen in het Noord-Oosten des lands, in de Midlands evenals in het geheele Zuiden. Nadat des middags de vliegtuigfabriek Filton bij Bristol door Duitsche vliegers was aangevallen, werd Donderdag een zeer bijzonder succes behaald bij een bombardement op de bekende Spit- firefabriek bij Southampton. Geweldige branden en ontploffingen, benevens bescha digingen aan hangars en spoorweginstallaties werden veroorzaakt door verscheidene in slaande bommen van zwaar kaliber. In den loop van deze acties schoten Duitsche jagers 19 Britsche vliegtuigen boven Engeland en het Kanaal neer. Drie Duitsche toestellen worden vermist. Bij de aanvallen van de Duitsche luchtmacht op de Bristol-motorenfabriek en de Filtonfabriek is wederom een der belangrijkste Britsche vliegtuigenfabrie- ken vernietigd door rechtstreeksche tref fers. De talrijke branden zijn van zoo grooten omvang, dat de schade in geen maanden te herstellen is. Op dezelfde wijze zijn reeds de vliegtuigenfabrieken Pobjoy, Air motors en Aircraft Ltd. en Short Brothers Ltd. te Rochester, de Vickers Aviation Ltd. te Weybridge en de Hawker Aircraft Ltd. in Kingston aangevallen en vernield. Uit neutrale buitenlandsche kringen wordt in dit verband gemeld, dat den laatsten tijd duidelijke teekenen van een verzwakten tegenstand der Britsche luchtmacht waargenomen konden wor den, hetgeen er zeker op wijst, dat de Britsche vliegtuigenproductie zeer groote 6chade heeft geleden. Naar de Amerikaansche scheepsradio om trent den reeds gemelden luchtaanval op den oorlog belangrijke objecten in Southamp ton in den loop van den nacht van Donder dag op Vrijdag meldt, was dit de grootste aanval, die tot dusverre is ondernomen op deze belangrijke haven en dit vlootsteunpunt. Groote industrieele installaties, zoo wordt in het bericht gezegd, zijn vernield. Een ver woed spervuur trotseerend ondernamen de Duitsche vliegtuigen den aanval op hun doe len en wierpen zij hun brisantbommen neer. Uit de puinhoopen der fabrieken zijn vele dooden geborgen. Succes van een duik bommenwerper Naar eerst thans bekend wordt heeft een Duitsche duikbommenwerper van het tyoe Ju 88 in het Noorderkanaal, ten Zuid-Westen van Port Patrick een in konvooi varend En- gelsch koopvaardijschip van 10,000 br.t. en een tankschip van 8000 b.r.t. tot zinken ge bracht, De bommenwerper cirkelde eenigen tijd boven de Iersche Zee om den toegang naar de Engelsche Westkust te controleeren. In de ochtendschemering ontdekte hij een krachtig beveiligd konvooi, welks eenheden! ver uiteen langzaam door het Noorderkanaal voeren. Een door zijn grootte bijzonder op vallend koopvaardijschip werd midscheeps door een bom getroffen en kreeg na eerugen minuten zware slagzij. Deze aanval had de bemanningen der Britsche koopvaardijsche pen zoo verrast, dat zij overhaast in de boo ten gingen en zich door de oorlogsschepen aan boord lieten nemen. De mislukte aanval op Dakar Ernstige ontevredenheid in Engeland Reuter meld-t uit Londen: Officieel wordt medegedeeld, dat alle Engel sche strijdkrachten en die van de Gaulle van Dakar zijn teruggetrokken na een hevig ge vecht met de Fransche kustbatterijen en oor logsschepen en na mislukte landingspogingen. Naar uit New York wordt gemeld, heeft het fiasco, dat de Britsche vloot bij haar overval op Dakar heeft geleden bij de Engelsche open bare meening niet weinig ergernis gewekt. Pers en bevolking eischen stormachtig, dat de voor den strop verantwoordelijke mannen ter verantwoording worden geroepen. De parle mentsleden, die op het oogent "ik op reces zijn, hebben bijeenroeping van het Lagerhuis ver zocht om de oorzaken van de mislukking te onderzoeken. Men scheldt niet alleen op de Gaulle, maar ook op de leden der regeering, die bevel hebben gegeven tot de onderneming en die daarbij betrokken waren. De voor naamste opdrachtgever was brigade-generaal Spears, die als verbindingsofficier tusschen de Gaulle en de Engelsche regeering fungeert. Men gelooft ook, dat personen uit de onmid dellijke omgeving van Churchill en de admi raliteit verantwoordelijk moeten worden ge steld. De parlementsleden eischen een open baar debat. Zij verklaren, dat het land er recht op heeft de namen der verantwoordelijken te kennen. Het aanzien van de Gaulle in poli tieke kringen is sterk geschokt N. BJ LEEUWARDEN- OP BON VAN UW DOKTER Binnenlandsch Nieuws Voor- en volgtreinen zullen vervallen De Directie van de Nederlandsche Spoorwegen deelt mede, dat, ten einde in staat te zijn te voldoen aan de eischen, gesteld aan het goederenvervoer, noodig voor de oeconomische en maatschappe lijke verzorging en in het bijzonder voor het kolenvervoer, tot nader order het aantal voor- en volgtreinen sterk zal worden beperkt. Er moet rekening mede worden gehouden, dat genoemde treinen geheel komen te vervallen. Daarom wordt het publiek ten zeerste aangeraden, slechts bij drin gende noodzaak op reis te gaan. W. L. K. A. GRAAF VAN BYLANDT In den ouderdom van 60 jaar is overleden W. L. K. A. graaf van Bylandt, directeur van het Zoölogisch botanisch genootschap, een zeer bekende figuur in den Haag. Wilhelm graaf van Bylandt was een pete kind van den gewezen Duitschen keizer. Hij heeft in vele landen gereisd en zijn liefde voor dieren braoht hem bij herhaling in de wereld van dierentemmers en circussen. In 1929 werd hij benoemd tot directeur ven Dierentuin, waar hy zich met hart en ziel de verbetering en verfraaiing van den tuin van de collectie dieren heeft gezet DE NIEUWE POSTZEGELS Zooals reeds is medegedeeld zullen de post zegels in de waarden van 5 cent en hooger, met uitzondering van het 15 cents zegel, dat vervalt door nieuwe worden vervangen. Hiertoe wordt het bestaande zegel van 3 cent (groen) voorzien van een guilloche opdruk en de waarde-aanduiding, beide in zwarten druk. De frankeerzegels van 7% en van 12% cent krijgen echter, in verband met de bestaande internationale bepalingen, een rooden, resp. een blauwen ondergrond. Tevens zal in deze reeks een zegel van 17% cent verschijnen. De formulieren met zegelopdruk van 5 cent hooger zullen eveneens in het nieuwe type verschijnen, met uitzondering van de brief kaarten met zegelopdruk van 10 cent (AmsterdamBandoeng), die vervallen. Ook zullen postzegelrollen met zegels van het nieuwe type worden uitgegeven. De postzegelboekjes met zegels van 3 cent zullen niet meer worden gemaakt. Nieuwe postzegelboekjes zullen worden uitgegeven met zegels van 7% cent, alsmede gemengde boekjes met zegels van 1%, 2-%, 5 en 7% cent. De boekjes met zegels van 5 en 12.% cent zui len met zegels van de nieuwe uitgifte ver schijnen. De verkoop der nieuwe postzegels en post- waarden zal, voor zoover mogelijk, op 1 Octo ber a.s. aanvangen. De verkoop der overeen komstige zegels en waarden van het oude type wordt dan gestaakt De 15 cents post zegels en de briefkaarten met zegelopdruk van 10 cent' zullen in ieder geval na 30 September niet meer verkrijgbaar zijn. De postzegels enz. van het oude type blijven voor frankeering geldig. Tnrniling tegen zegels van het nieuwe type vindt niet plaats. Zegels met den opdruk Cour permanente de justice internationale zullen in het nieuwe type niet worden uitgegeven. Engelsche brandbommen en -plaatjes Engelsche vliegtuigen hebben gisternacht brandbommen geworpen in den omtrek van St. Anna Parochie (Fr.) en van Slochteren (Gr.) Zij kwamen op open terreinen, akkers tuinen en hebben slechts geringe schade veroorzaakt. Verder zijn er brandplaatjes geworpen in Drenthe en Friesland, met name in de buurt van Coevorden en Ooststellingwerf. In laatst genoemde gemeente is een boerenhofstede in brand geraakt. Het vuur werd vrij spoedig gebluscht, maar er is niettemin vrij aanzien lijke schade. Een poging om den Texelschen vuurtoren met bommen te treffen is mislukt De projec tielen zijn in zee gevallen. Wolhcmdkrabben bij Sneek In de afgeloopen dagen hebben Sneeker vischerlieden in de wateren om Sneek ver schillende malen wolhandkrabben in hun netten aangetroffen. Een van hen vond er zelfs 4 in één fuik. Deze dieren waren daar in de laatste twee drie jaar niet meer ge signaleerd. CARRIER RIJDT EEN WINKEL IN Donderdagmiddag week een vrachtauto, bij het inhalen van een carrier, op de Hoogstraat te Schiedam, niet voldoende naar links uit, ten gevolge waarvan hij de carrier aanreed. Deze sloeg om, reed het trottoir voor den winkel van den bloemist K. op en ging met den houten ladbak door een groote etalageruit Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. De schade wordt door verzekering gedekt. Tegen den bestuurder van den vrachtauto is proces verbaal opgemaakt. Beursoverz - :U WEDEROM VERDEELI MARKT A.K.U. en Unilever hooger Cultures lager 27 Septemb De Amsterdamsche beurs was van |fhc kalm gestemd, terwijl de handel van scheiden afmetingen bleef. Van de toon in gevende fondsen noteerde in den aani Aku tusschen de 105 en 106 om vrij sne te loopen tot 108, wat dus wat beter is rile gisteren. Unilevers waren met ca. 115% ebbe' nig veranderd. Aandeelen Philips waren L omstreeks 178 vry gevoelig lager. - Wat een ander industrieel aandeel betf 1 voor aandeelen Ver. Blikfabrieken noe f lL men een koers van 91. Zooals elders in blad wordt medegedeeld, hebben directie, commissarissen dezer onderneming beslo een interimdividend van 8 pet. uit te kee 1,1 evenals het vorige jaar. Of men ook ditn een slotuitkeering van 12 pet. zal doen, Is f vraag, waarop nu uit den aard der zaak ih- niet kan worden vooruitgeloopen. Wel ec i mag men uit het thans gedeclareerde intei dividend de conclusie trekken, dat de g van zaken bij de ondernemingen alles n 'N gunstig is en dat men met name de gro V stoffenvoorziening op een behoorlijke w heeft geregeld. Eenerzijds zal de aanvoer van ruw l moeilijkheden opleveren, maar anderzi lykt het zeer waarschijnlijk, dat de bed ven een nuttig gebruik weten te maken z.g. zwartblik, dat als vervanging dienst I doen. Hoe dat ook moge zijn, het aan< der Ver. Blikfabrieken behoort stellig bij huidigen koers niet tot de duurste induj - eele aandeelen, en het is niet onmogelijk, de geringe belangstelling voor een aana lijk deel moest worden toegeschreven de verwachting, dat het bedrijf met grt stoffenmoeilijkheden te kampen zou krij hetgeen evenwel niet het geval blijkt te Voor olie's werd 229% 30% betaald, minder dan gisteren. Young met verkla deed, na een lagere opening 34% 34%. Bij de cultturfondsen was de koersbewej meerendeels naar beneden gericht. V, H.V.A. bestond op 363365 vrijwel geeni langstelling. Ook Javasche Cultuur was bj op 207. Nisu's deden ca. 210. Van de tabaksaandeelen werden de de koersen genoemdDeli Batavia 136, Mij. 200 en Senembah 164%. Van de rubberfondsen noteerde Amsterdam Rubber 200 202 en voor kust 117. Scheepvaartaandeelen bewogéh zich In algemeen op het peil van gisteren. Amerika lager Wat het uitvoerverbod van staalschi naar Japan voor invloed op de staalsituatiï de Ver. Staten zal hebben dient te afgewacht. Eenerzijds nam Japan veel schil af, maar aan den anderen kant is öte behcd van de zich naarstiglijk wapenende Staten uiteraard groot. Het is mogelijk de politieke uitwerking van dit verbod g zal zijn dan de binnenlandsch-oeconom De toestand in de petroleumindustrie s niet geheel en al gunstig. Ondanks de g vraag naar het product loopen de voon wederom op, terwijl de prijs voor beni is gedaald. De Amerikaansche afdeeling toonde v daag lagere koersen. Bethlehem voor 68. US. Steel voor <x y,, Rep"W Steel voor 16% tot 16 11/16. Van de petroleumfondsen deed Tidewi 8% Shell Union 8%, De koperfondsen A conda en Kennecott konden zich evern aan het lagere peil onttrekken, resp. i 21% h en 29 a Curtiss Wright was North American Rayon 20. Staatsfondsen vast Wederom hield de beleggingsmarkt goed, in het bijzohder voor staatsfondsen. 4 pet. Nederland 1940 II zonder belasting |ur£> ciliteit deed 95%. die met die faciliteit lOOld Voor de spoorwegdrieën werd 81% betaa en voor de 3 pet 1936 86%. De 4 pet 19^ - deed onveranderd 99%. Later enkele koersstijgingen In het verdere verloop konden aandeel Unilever, waarin voor het overige niet vi omging, stijgen tot 119, Aku's noteerden to 109 h 100 en Young 35. Amsterdam rubber daalde daarentegen t omstreeks 197%. Philips kwam op 179. Prolongatie 2% pet INBRAAK IN EEN KLEEDINGWINKEL In den afgeloopen nacht is ingebroken i kleedingmagazijn, gevestigd in het perci Dapperstraat 45 te Amsterdam. Een groc partij dameskousen en heerensokken, bei vens ongeveer 4500 textielbonnen, zijn gesto len. Deze bonnen zijn reeds gebruikt en h-* ben dus voor het publiek geen waarde mi wel voor den grossier of winkelier, die deze bonnen nieuwe toewijzing kan krijgen. De inbrekers zijn binnengekomen door deur met een beitel te forceeren. tail /cv LJK GEVONDEN LANGS SPOORLIJN Donderdagavond heeft men langs de spoort# Hengelo—Oldenzaal het lijk gevonden vs c een 35-jarigen man H. B. L.. Veronderste. wordt dat hij zich naar een wachtpost lan - de spoorlijn heeft willen begeven en dht toen door een trein is gegrepen. Ontsnappen in de woestijn is bovenal een onzinnige daad. De karavaanwegen zijn ontoegankelijk, omdat men dan zeker gegrepen wordt, en de zwerftocht in de onafzienbare dorre vlakte staat gelijk met zelfmoord. Indien iemand dan ook een poging vanuit een woestijnfort waagt, moet dat toegeschreven worden aan de beruchte cafard, de dolheid, die de mannen kan aangrijpen in den ondraag- lijken zonnebaaierd en in de tergende eenzaamheid. Vooral de laatste is van een verschrikkelijke kracht. Dag in, dag uit hetzelfde groepje mannen te zien, dag in dag uit, dezelfde roodachtige of glinsterend witte omgeving, zonder eenige af wisseling dan wat herstellen aan muren en gebouwen, en het regelmatige wachtkloppen, dag in, dag uit dezelfde grijs- gloeiende hemelkoepel, dezelfde strakke cirkel van de kim te aanschouwen, zonder dat die eens gebroken wordt door een stipje van een trekkenden herdersstam, of een karavaan, deze telfde eentonigheid van dag tot dag, lurpt de kracht en de energie, het weerstandsvermogen en geestkracht uit de mannen, en zeker uit hen, die zich reeds aan ontuchtigheden hebben afgegeven. De demon van waanzinnigheid, van dolheid en geestesverwarring slingert zich dan om deze legionairs, die brullend en schuimbekkend zich verzetten, maar overwonnen worden en dan bezeten zijn van de cafard. En indien deze ont zettende macht zich niet uit in wilde en woeste razernij, dan zet zij de mannen toch aan tot wanhoopsdaden als zelfmoord of een nachtelijke vlucht naar de altijd zacht neuriënde zee van zand. Staal heeft meermalen van al deze dingen gehoord. En toch is de gedachte aan desertie plotseling en sterk bij hem op gekomen, nu hij in de cel van de groote kazerne in Sidi-Bel- Abbes ligt. Hij wil uit het Legioen, hij wil eruit, met alle geweld! Hij is het zat, meer dan zat! Het is natuurlijk een ondoordachte opwelling, want in de voorgaande maanden heeft hij er niet naar getaald. En hoogst waarschijnlijk zal hij, eenmaal weer temidden van zijn makkers en samen met zijn vriend, geen oogenblik meer over een ont vluchting denken of spreken. Maar nu pijnigt hij zijn hersens af, met de vraag hoe hij het best zal kunnen ontsnappen. Het liefst zou hij er met Hansel tusschenuit knijpen. Hansel kent de streken van Algiers en van Marokko, weet zich te behelpen, heeft ervaring van bergtochten. Maar waarom zou de reus zich in een gewaagde onderneming begeven? Hij is vrijwillig teruggekomen in het Legioen, omdat hij geen uitweg wist in de burger-maatschappij. Zal hij zich nu in een avontuur werpen, dat allereerst een geringe kans van slagen heeft, en zoo het gelukt, voor hem toch geen uitzicht, geen toekomst opent? Den geheelen nacht houdt Staal in zijn verbittering hals starrig vast aan het berekenen van kansen, die hem het zekerst kunnen leiden tot zijn doel: weg uit de dwangbuis van het Legioen. En als de reveille geblazen wordt, heeft hij nu en dan slechts een weinig onrustig gesluimerd. Dat is niet bevor derlijk voor een goede stemming en een opgewekt humeur. De chef de prison heeft er dan ook een kostganger bij, dien hij werkelijk niet zachtzinnig kan behandelen, ofschoon dat wel licht toch niet in zijn aard lag. Als Staal uit het cachot komt is het juist de laatste dag van het verblijf in Sidi. Het transport voor Marokko is gereed en zal den anderen ochtend per trein vertrekken. Voor korten tijd kan hij nog een verlof-briefje bemachtigen, en aangezien Hansel.bij de wacht is ingediend, zwalkt Staal wat alleen in de stad rond, laat zich in een kapperswinkel scheren en knippen, omdat de Legioen kapper zich alleen dan inspant, indien hij tips krijgt, gaat terug naar de kazerne en bekijkt met belangstelling het imposante standbeeld op het voorplein. Dat is het monument des morts, het monument der dooden, dat by het honderdjarige bestaan van het Legioen, is onthuld. Het is een massaal stuk beeldhouw- en gietwerk. Aan de vier punten van een reusachtig blok marmer staan levensgroot» beelden van legionairs in de verschillende uniformen, die in vier periodes van de honderd jaren werden gedragen. Het laatste standbeeld is er een in het uniform uit den Wereldoorlog, dat blijkt uit de lange jas en den stalen helm. Want in Afrika dragen de legionairs alleen kepis, in de steden blauw aan de e; onderrand, rood aan de bovenzijde, en in het veld overdel met een khaki kapje, de zoogenaamde couvert. Op het marmeren blok rust een dof koperen wereldbi waarop alle Fransche koloniën in glimmend koperen plati ,r duidelijk zichtbaar gemaakt zijn. Zelfs is over de Oceaan e< r-n glinsterende lijn getrokken om de route aan te geven, door het Legioen werd genomen om Mexico te bereiken daar aan de Fransche Veldtocht deel te nemen. En op deze globe staat triomfantelijk het embleem van hl Legioen, een barstende granaat. Maar het belangrijkst, en het minst in 't oogloopend, zij, de gravures op de kanten van het voetstuk. Daar prijken l ontelbare namen van* de gesneuvelde legionairs, van de gemeenen soldaat tot den hoogsten officier. Het zijn slecn kleine fijne letters, maar ze spreken een monotone doodenzan die sedert de oprichting van het Legioen door Louis Philip blijven klinken en vóór het herdenkingsfeest alleen maar Wi opgeteekend in de registers. i nr De zon schijnt en doet het lichte koperwerk fel blink« maar de lange rijen namen van gesneuvelden zijn niet geschiH om iemand van de verkwikkende warmte en het kostelijl zonnelicht te doen genieten. Somber gestemd begeeft Staal zich naar de chambree. Den volgenden dag schetteren de clairons, roffelen de tan boers, davert de marschmuziek over de boulevards van Sid| Bel-Abbes. De compagnie voor Marokko heeft de kazeri ,u verlaten. Of ze die ooit zal weerzien? (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1940 | | pagina 2