Jüruuie £ciïtórlj? ÜTourant
DE NIEUWE STUDIO VAN DE N.C.R.V.
Samen uit - Samen thuis
NIEUW MOLEST-RISICO
ND
ier in
edenp
onnementsprijs
par 3 maanden in Lelden en ln plaatóen
waar een agentschap gevestigd ls 2.36
Per week 18 ot Losse nummers 5 et
Alle» bij vooruitbetaling.
vertentieprijzen
22 V4 ct per regel Ingezonden Mede-
deellngen 46 ct per regeL Minimum
8 regels. Bewijsnummer 5 ot Bij con
tract belangrijke korting
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123, LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23160).
Postbox 2a Postrek. 689Ö6.
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1940
21e Jaargang
uiting
<e wHoudt wat gij hebt
dmb| tijden van spanning worden de ge
en in veler hart openbaar en komen
enwo< sestelijke tegenstellingen naar voren,
nvrede gaat dan weer over in vijand-
het vernis der verdraagzaamheid
ie samenleving schilfert af en de
yke tegenstelling wordt opnieuw
I,—.elijk zichtbaar.
Hl z.g- socialistische bladen openbaren
«lijk hun anti-christelijk karakter. Ja,
hetp liet alleen; ze vervallen weer in de
zonde om te spotten met de gods-
wei !tige overtuiging van anderen. Een
éld val >ant voorbeeld daarvan vonden wij
,t blad van 14 September 1.1.
de grens van Hilversum en Huizen
in een z.g. sociëteit, waarvan echter
irden ieen „lid" kan worden, het drank-en-
desku ,verbod ook op Zondag, overtreden,
ïrbij si£0jitie van Huizen verzette er zich
en de zaak kwam voor het gerecht,
de kwestie zelf kunnen we zwijgen,
vestigen alleen de aandacht op de
waarop deze pers het geval besprak,
i, dat komt het duidelijkst uit in
spotternij:
Üngejjku heeft de gemeente Huizen zich
pensti e" bekendheid verworven als een bol
le van puritanisme. De vroede vaderen
ijverig voor het zieleheil van
_n vreemdeling en hebben het
gebracht in de bevordering van Gode
rallige verve1 ing op Zondag. Alle
é's in Huizen zijn 's Zondags potdicht
0 praat er niet over dansen!
goddelooze geestigheid zit natuur-
vol onjuistheden. De raad van Hui-
:hen i „waakt niet voor het zieleheil van
a<re joners en vreemdelingen", want dat
snde f ktf n'e^: ^at behoort niet tot zijn ter-
De raa$ doet, kort gezegd, niets
•s dan zorgen voor de handhaving
Zondagswet. Maar dat reeds is in de
der „socialistische" redactie laak-
dwaasheid.
;wel een scherp verhoor een veroor-
ling deed verwachten, sprak de rech-
le beklaagde vrij en derhalve juichte
idactie aan 't slot van het artikel:
zal in de sociëteit na sluitingstijd
biertje drinken, ook op Zondag, en
iwel! er zal gedanst worden",
[isschien meent men wel, dat men zoo
are verdraagzaamheid dient. Dat
'ommfi het echter met de verdraagzaamheid
:n det al te nauw neemt, moge uit een
er voorbeeld blijken.
prd, dat de verworven vrijheid van
jterwijs nimmer eenig gevaar zou loo-
Wij hebben meermalen aangetoond,
t waakzaamheid echter geboden blijft.
jh«de noodzakelijkheid daarvan zal ieder-
inzien, die leest hoe de Bond van
- Ni«erlandsche Onderwijzers die overi-
spsis ook een geheel andere koers zal
--sari gen dan tot voor kort het geval was
over die vrijheid denkt. Zijn orgaan
nd BEef tmmerS:
„Men zal o.i. het terrein waarop de in
'ingiet geding zijnde vrijheid zich uitleeft,
P'aanzienlijk moeten beperken, en wel tot
;,.-l richting van het onderwijs. De ver-
el, intwoordelijkheid voor de school-organi-
tie en haar financiering, de materieele
rgen dus, moeten uitsluitend gesteld
irden in handen van de gemeenschap"
èt zija vage termen, waarvan de re-
omd|tie zich hier bedient, maar de voor-
iders der Christelijke school voelen
1(je j öelijk aan, dat van de vrijheid van
t Dui iting weinig terecht komt, wanneer
tornen aan de vrijheid
erieele verzorging, voorzoover die door
wet thans is gewaarborgd. „Het mag
als bekend worden verondersteld,
merkt „de Christelijke Onderwijzer"
erbod fecht op, dat deze „vrijheid" verre
oluut is! Wat we trouwens ook niet
wenschen!"
ieuwin hetzelfde nummer van het orgaan
Unie van Christelijke onderwijzers,
wij zooeven citeerden, schrijft één der
ertr01acteuren over het streven naar een-
'n °PM. Hij juicht dat hartelijk toe om aller-
redenen, maar acht het vooral ge-
Jöscht eens duidelijk te zeggen, dat de
P°1 standigheden, „waarin ons volk ver-
srt, ér toe zouden -kunnen leiden, dat
geroepen worden voor het beginsel
ons christelijk onderwijs te strijden,
dit zoo moeten zyn, dan is het de
ste en eenige plicht van allen die het
stelijk onderwijs liefhebben schouder
schouder te staan."
it gebeurt, Gode zy dank, op schier
terrein van Christelijken arbeid en
sdienstg leven. Dagelijks staan onze
bladen vol met berichten over een
ïeidsstreven, dat in voorbije tijden
e weinig is bevorderd.
juist een blad als het onze, ons ver
in kan het bewijzen, verheugt zich in
ijzonder over toenadering, waar schei-
niet door onveranderlijke beginselen
oden is. Wij kunnen en mogen de oogen
sluiten voor groeiende, geestelijke
nstellingen. Het is zelfs noodig er zoo
dan op te wijzen, hoewel we er diep
dd, hfl
e in k
irbraal
trekkifll
ntsertj
olgw r
otale I
r betofl*""
i had,
»-idec
Sfc'
"log U
e.d.
deN
DE VERDUISTERING
o het belang van de naleving van
e bepalingen ten aanzien van de ver-
'uistering
ongondergang 28 Sept. 7 u. 26.
o p g a n g 29 Sept. 7 u. 37 m.
Waarheid en klaarheid
Voor eenige dagen wezen we het verwijt
af, dat de Roomsch-Katholiek Max van Poll
tot Dr. Colijti richtte, als zou deze zich slechts
uiten in vage en onbestemde taal. We deden
toen uitkomen, dat onze menschen weten, wat
ze aan hun voormannen hebben, doch dat de
vaagheid juist wordt gevonden in gezag
hebbende Roomsoh-Katholieke geschriften.
Deze klacht van ons is niet nieuw en ook
niet origineel. Met die gedachte hebben wij
ons dan ook niet gevleid. Toch kan het goed
zijn, om te doen uitkomen, hoe reeds voor een
eeuw in Protestantsch-Christelijken kring ge
lijkelijk werd geoordeeld.
Voor ons ligt het September-nummer uit
1839 van het periodiek „Stemmen en Beschou
wingen over Godsdienst, Staat-, Geschied- en
Letterkunde", een periodiek met sterk
Protestantsch-Christelijken inslag. Onder het
hoofdje „Catholicismus en Protestantismus"
lezen we daar:
„Twee vrienden, waarvan de één Roomsch
Catholiek was, geraakten in een levendig ge
sprek over de genoegzaamheid des Bijbels, ook
zonder kerkelijk gezag. Na hier tegen eenigen
tijd te hebben geredetwist, eindigde de
Roomschgezmde met .zich te beroepen op de
welbekende spreuk:
Ieder ketter
Heeft zijn letter.
Aanstonds stelde de Protestant daar een
andere spreuk, die wij alleszins waardig
keuren hier mede te deelen, in dezer voege
tegenover:
Elke waarheid
Heeft heur klaarheid.
De diepdenkende Hoogduitsche wijsgeer J.
H. Jacobi zeide reeds: Waarheid is klaarheid;
en deze uitspraak maakt den grond en het
beginsel uit van zijn in zoo vele opzichten
merkwaardig stelseL"
Zoo schrijft het periodiek van 1839. Maar
al is de slag van den heer van Poll geheel
opgevangen en de bal teruggekaatst, zoo ge
voelen wij daarover geen vreugde. Er staat in
deze dagen zooveel op het spel, waarvoor alle
Christusbelijders elkaar heel hard noodig zul
len hebben. Met verwijten als van den heer
van Poll komt men in dit alles evenmin verder
als wanneer men zich, zooals verschillende
R.K. persorganen doen, voort laat glijden op
den stroom van den tijd, zonder de tot vóór
kort nog aangehangen opvattingen als toets
steen te gebruiken.
Wat het oor niet streelt
Een lezer schrijft ons:
U nam over, wat Het Vaderland
schreef over de Bremer zender. We kunnen
er ons veelszins bij aansluiten. Voor eenigen
tijd luisterden wij nog wel eens een enkele
maal naar dezen man uit Bremen. Wij zijn
er mee opgehouden. En wij hebben hem niet
Rem ist, in plaats daarvan hebben we een mooi
boek ter hand genomen, bij voorkeur over
onze vaderlandsche geschiedenis. Daar gaat
grooter kracht, ook overtuigingskracht van uit.
Uit de Pers
Vrede en Volksverhuizing
Prof. dr A A. van Schelven, die is toege
treden tot Nationaal Front, acht het wensche-
lijk, dat de Walen in België worden gedwongen
hun land te verlaten, om naar Frankrijk te
worden overgeplaatst
Friesch Dagblad teekent hierbij aan:
Het betreft hier meer dan drie millioen
menschen. En er is natuurlijk geen sprake
van, dat zij bereid zouden zijn. vrijwillig
hun land te verlaten. Nog minder zou die
massale verhuizing de vervulling zijn van
hun begeerte. Wij laten nu maar rusten de
vraag, of het economisch mogelijk is, drie
millioen menschen plotseling in Frankrijk
een bestaan te verzekeren. Frankrijk heeft
groote bodemschatten en is een betrekkelijk
dun bevolkt land. Maar het zou al te kin
derlijk zijn, te meenen, dat er daarom nog
wel voor drie millioen menschen plaats Sou
zijn, op dit moment.
Wij hebben de vorige keer bezwaar ge
maakt tegen dergelijke suggesties, om twee
redenen.
Vooreerst ls het nu de tijd niet, met der
gelijke wenschen te komen. Wie er wèl mee
komt, staat zwak, als hij bezwaar zou willen
maken tegen soortgelijke plannen ten koste
van de Nederlanders
Ons hoofdbezwaar is evenwel, dat elke
rechtsgrond voor zulk een gedwongen ver
huizing ontbreekt. Misschien kan prof. Van
Schelven zich niet voldoende indenken, wat
het beteekent, wanneer men geslacht na ge
slacht heeft gewoond in een bepaalde streek,
en dón alle banden met den erfgrond der
vaderen moet verbreken. Maar wij weten
wel, dat wij als Friezen, wier voorouders
door de eeuwen heen den Frieschen grond
hebben bebouwd, wier voorouders allen hun
graf hebben naast een Friesche dorpskerk,
nooit vrijwillig dien grond zouden prijs
geven. Het is heel iets anders, wanneer een
enkeling verhuist. Dan blyft zijn geslacht
er wonen, de omgeving blijft intact, en vroeg
of laat keert hij terug: misschien voor en
kele uren; en hij staat stil op het kerkhof:
hij staart over den weg. dien hij eens ging
aan vaders hand; hij hoort de oude, ver
trouwde stemmen: hij weet, dat Friesland
ook voor zijn kinderen ln den vreemde het
ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ.-MY
LEEUWARDEN BURMANIAHUIS
VAN 1845
AMSTERDAM. VAN BRIENENHUIS
HeiitelSn blijft. Maar wanneer alle Friezen
moesten vertrekken, en er vreemden kwa
men wonen in onze huizen, vreemde klan
ken werden gehoord langs onze wegen, dan
wis Friesland er niet meer. Daarom ver
staan wij welk een ontzettend leed een volk
zou worden aangedaan, als het gedwongen
werd, den grond der vaderen te verlaten.
En waarom gedwongen?
Omdat, zoo zegt de Professor, anders de
Nederlanders in hun edigen land geen vol
doende emplooi kunnen vinden en dus moe-
Frlesch Dagblad oordeelt, dat zulke
gedwongen verhuizing een slecht middel is
im tot een goede toekomst te komen.
Wanneer het voorbeeld van Zwitserland
meer navolging had gevonden, zouden de laat
ste jaren in Europa een rustiger verloop heb
ben gehad. Zwitserland ls een volk met een
lange geschiedenis en een duur gekochte
vrijheid. Er worden in Zwitserland vier talen
gesproken. Er is vrijheid, en dus saamhoorig-
heid. De eene groep wordt niet het slachtoffer
van de andere Een gezonde decentralisatie
schept de mogelijkheid, dat de verschillende
groepen vreedzaam naast elkaar leven. En tot
iS I
Koffie en thee op bon 114
Met koffie wot zuiniger
Gedurende het tijdvak van Zaterdag
28 September tot en met 8 November
a.s. geeft blijkens een mededeeling
van het wnd. hoofd van het departement
van landbouw en visscherij de met
114 genummerde bon van het algemeen
distributiebonboekje recht op het koopen
van 250 gram koffie of 75 gram thee.
Voorheen duurde de geldigheid van de
koffie- of theebon vier weken; blijkens het
bovenstaande is deze geldigheidsduur tot zes
weken uitgebreid. Ten aanzien van de thee
brengt dit geen verandering, omdat het
rantsoen voor deze zes weken gebracht is
op 75 gram. Met koffie echter zal men wat
zuiniger moeten zijn.
Tessino zouden worden overgeplaatst naar
Italië, om voor die van de hoogvlakte ruimte
te maken. Een duurzame vrede heeft men in
Zwitserland juist gevestigd iri den weg van
vrijheid en recht In aansluiting aan de his
torie. Zonder dat de eene groep de andere als
minderwaardig beschouwt en dus onderdrukt.
En dat het in België zoo dikwijls kraakt,
komt niet, doordat er Vlamingen èn Walen
zijn, maar doordat de Belgische staat niet
genoeg van de Zwitsersche heeft willen
leeren. Het schijnt, dat het Groot-Nederland
van Arnold Meyer en prof. Van Schelven nog
beneden den Belgischen standaard wil blijven.
Het wil de Walen liever niet eens een tweede
rangspositit geven, zooals de Vlamingen heb
ben gehad. Maar het wil ze buiten de deur
En daarom kan helaas ons oordeel niet
anders luiden, dan dat wij bij deze propagan
da te doen hebben met een bedenkelijk ver
schijnsel, dat bewijst, hoever sommigen ver
vreemd zijn van die opvattingen en begin
selen, die werkelijk kunnen leiden tot de paci
ficatie van Europa.
EEN DOELMATIG, VERDIENSTELIJK INGERICHT
GEBOUW
FRAAI GEHEEL IN 'T PRACHTIGE NATUURSCHOON
VAN 'T GOOI
Wanneer Uw verzekering eenmaal is afgesloten
en U Uw verplichtingen nakomt, dan kan deze,
hoe Uw risico zich buiten Uw toedoen ook mag
wijzigen, niet worden opgezegd.
Aan de groep medeleden, die U het molestrlsico
helpen dragen, kan zich niemand vóór het einde
van den oorlog onttrekken.
kan alleen grooter worden, en het doet dat
gestadig.
Breed draagvlak met goede risicoverdeeling
geeft de grootste veiligheidskans.
VRAAGT INLICHTINGEN!
SINGEL 126—130. Amsterdam (C.). Tel. 47190
Bijkant. Centraal Beheer: R'dam Schepensir. 100
Grondonderzoek voor den tuinbouw
In het Westland 20.000 in zes jaar.
Men schrijft ons:
Het twintigduizendste grondmonster is ter
onderzoek aangeboden op den proeftuin Zuid-
Hollandsch glasdistrict te Naaldwijk; een aan
tal dat in pl.m. zes jaar tijd is bereikt. Voor
den proeftuin, maar ook voor den tuinbouw,
is dit een feit van beteekenis, omdat hierdoor
is aangetoond hoezeer de kweekers thans
overtuigd zijn van de noodzakelijkheid om
door middel van het grondonderzoek, een
meer rationeele bemesting toe te passen. Aan
vankelijk waren de monsters die werden aan
geboden sporadisch ,het jaar 1932 bracht er
slechts 165, het volgende jaar 450. Maar toen
is een snelle stijging gekomen, en in 1939 was
het aantal monsters dat op het laboratorium
voor de kweekers werd onderzocht, tot 4900
gestegen. De snelle toeneming om advies blijkt
ook uit het feit, dat gedurende de eerste vijf
jaar totaal 9215 monsters werden onderzocht,
doch in 1938, 1939 en het verstreken gedeelte
van 1940 was het aantal 10,785.
Het was de kweeker J. de Jong, te Naald
wijk, die de 20,000 „vol" maakte, en daardoor
vrijgesteld werd van de gebruikelijke vergoe
ding. Maar niet alleen voor verbetering in de
bemesting, doch ook voor het voorkomen van
ziekten in de gewassen heeft de voortduren
de controle van den grond veel waarde. Het
is vooral de groote belangstelling voor de
grondmonsters, die het noodig heeft gemaakt
dat een nieuw en belangrijk grooter laborato
rium werd gesticht en nu spoedig in gebruik
zal worden genomen
(Vervolg van de eerste kolom.)
van doordrongen zijn, dat „positieve pre
diking van het Evangelie", zooals een
zendingsblad het uitdrukte, grooter waar
de heeft dan negatieve veroordeeling.
Maar wie in de verdedigingslinie staat,
moet toch op de aanvallende krachten
letten.
Laten we dus trachten de teekenen des
tijds te verstaan, dan komen we met het
straks genoemde onderwijsorgaan tot de
juiste slotsom: „Het is ons niet te doen om
machtsvorming, maar om sterke verbon
denheid, die onze eenheid van geest voor
ieder duidelijk doet zyn. Daaraan heeft
deze tijd behoefte. En die tyd dringt!"
Gerulmen tijd was het al weer geleden, dat
wij een bezoek brachten aan de studio van
de Nederlandsehe Christelijke Radio-Vereeni-
giing te Hilversum. Het was bij gelegenheid
van het plaatsen van een gedenksteen ii
toen in aanbouw zijnde ni e u w e studio
Wie er thans komt zal met ons onder den
indruk verkeeren van hetgeen reeds is tot
stand gebracht.
In dezen zin ligt niet een bedekte uitnoodl-
ging verscholen om eens te komen zien, hoe
het er thans in het Suzannapark te Hilversum
zeischappen zich frank en vrij zullen kunnen
bewegen. Van alle zijden treedt hier het dag
licht binnen en in de avonduren kan eent
doelmatige indirecte verlichting hier een rus
tige sfeer scheppen.
De hal is gereed op de bovenzijde der wan
den en het drie-deelige venster rechts na
welk laatste een symbolisch gebrandschilderd
raam wordt, hetwelk thans evenwel nog be
rust in de bekwame handen van een sier
kunstenaar op dit gebied. De wanden boven
hel Port d'or-marmer zijn bestemd voor zinne
beeldige schilderingen. Gedenkraam en muur-
De Ingang
bij staat. Integendeel, de architect, de heer J.
Veen R.Jzn., van Amsterdam,
heeft vooreerst al zijn aandacht noodig om
het meesterwerk te voltooien.
Het is een uitgestrekt gebie^., dat men be
treedt. Reeds van den Schuttersweg af is dit
goed te zien. Een fraai geheel ontrolt zich aan
in een prachtig stuk natuurschoon,
het Gooi zoo rijk is.
Oud c
Het eerste, wat men verder
is dat de toegangsweg tot de studio i:
plaatst. Begrijpelijk en noodzakelijk, want
naarmate de nieuwe studio in beteekenis wies,
moest de tijdelijke studio minder worden. Wat
opvalt is vanzelf het nieuwe. Dus ook de
monumentale toegangspoort met aan weers
zijden de vertrouwde initialen N.C.R.V. Dóór
geniet men aanstonds van den aanblik op een
bijzonder bouwwerk. De foto hiernevens geeft
er een zwak beeld van. Rechts op de foto
niet zichtbaar staat de tijdelijke studio,
eene ruime villa, in de toekomst uitsluitend
dienend voor administratiegebouw. Dat hier
practische en verdienstelijke veranderingen
zijn aangebracht, spreekt voor een vernuftig
en vindingrijk man als architect van der Veen
haast vanzelf. Hiertoe behoort ook een onder-
grondsche verbindingsgang.
De ontvangst
Onze belangstelling gaat echter, eerlijk ge
zegd, meer uit naar het crême-kleurige ge
bouw met het breede bordes en den slanken
toren. Welke beteekenis deze toren, behalve
als symbolisch monument heeft, worden we
straks wel gewaar. Onze aandacht wordt
thans in beslag genomen door een groote
ruimte, de hal, waar zelfs omvangrijke ge-
N.C R.V.-studlo.
versiering zullen uitbeelden het princlpleel-
technische doel van de N.C.R.V.
Als regel zullen de bezoekers, na de ont
vangsthal te hebben bewonderd, afdalen naar
een ander ontvangstcomplex: garderobe,
toiletten en restaurant, alles even doelmatig
ingericht, doch wij geven er nu de voorkeur
aan het eigenlijke doel van dit interessante
bouwwerk nader te bezien.
Bedrijfscentrum en studio's
Daarvoor moeten we de plaats, waar de
omroeper zetelt, bezichtigen: het vertrek van
den hoofdomroeper, den chef van dit gecom
pliceerd bedrijf. Hij is de „spin in 't web",
eene overdrachtelijke woordkeuze van den
bouwmeester, die echter goed aangeeft de be
teekenis van het nieuwe radio-huis.
Oogenschijnlijk is er weinig verschil tus-
schen het glazen chefs-vertrek, dat men in
zoo menig bedrijf aantreft, en de omroep-
kamer in de omroephal. Deuren in deze hal
ontsluiten evenwel, om het voor den leek
voornaamste te noemen, den toegang tot de
twee studio's voor sprekers: een voor de rede
naars met hoog stemgeluid, een voor de zware
stemmen. Hetzelfde onderscheid is doorge
voerd in de studio's voor kamermuziek en
zang. Het is daar uitteraard nog meer geper
fectioneerd, hetgeen o.m uitkomt in de ver
schillende wandbekleeding.
In deze kleinere vertrekken moet den be
zoekers reeds opvallen hoe gemakkelijk men
er converseert, 't Is of de stem gedragen
wordt door de omgeving, welk verschijnsel
men sterker waarneemt in de z.g. middelste
studio en in de groote studio. De middelste
studio is wat grootte betreft de overgang tot
de „groote studio" De eerste is reeds een
ruime zaal, die voor minder omvangrijke uit
voeringen kan worden gebruikt. Ter zijde, in
de bezichtigingsruimte is voor ingewijden
later gelegenheid een uitzending te kunnen
Ditzelfde kan ook geschieden in
de groote studio,
een ruimte van niet minder dan 4000 M'. Hier
kunnen 110 stoelen worden geplaatst,
bijzonderheid waarop we het eerst de
dacht vestigen, omdat we dit artikel voor het
groote publiek schrijven.
Wie Lz.t. het voorrecht geniet een blik te
werpen in deze studio zal zich wanen in een
concertzaal. Er is een groot oploopend podium
voor orkest en koor. Dat er in het geheel geen
ramen zijn zooals trouwens in geen
studio's zal wellicht niet direct opvallen.
Er is meer waarin men niet aanstonds erg
zal hebben.
Gij zoekt het groote orgel, dait hier terecht
ondersteld mag worden. Toen wij op bezoek
waren hebben wij alleen de orgel ruimte
gezien het instrument moet later nog wor
den ingebouwd achter de zaal, want het
met bruin jute bespannen gedeelte van den
muur boven het podium is noodig voor het
doorlaten van de orgelmuziek.
Het „gevoelige" van de lucht, waarin men
hier ademit; blijft voor den nauwkeurigen
waarnemer niet verborgen. Alles is hier in
gericht om muziek en zang op zooveel mo
gelijk volmaakte wijze uit te zenden.
De zaal is een wonder van accoustiek en
technische vindingen. Om maar te beginnen:
de versche lucht wordt ingeblazen van uit
den toren en een vernuftig buizenstelsel via
hert ketelhuis onderin het gebouw waar
de lucht verwarmd of afgekoeld, bevochtigd
of verdroogd en ontstoft wordt, al naarmate
de techniek zulks vereischt. Dan zal men den
bezoeker later allicht wijzen op gevoelige en
ongevoelige muren.
En in de zaal ontwaart men in den achter
wand tal van gaatjes, die het geluid absor-
beeren. De groote luiken, die aan de zijwan
den boven de mahoniehouten lambriseering
zijn aangebracht, zijn even zoovele accous-
tische geheimen, en de op het eerste gezicht
onverklaarbare groeven in het plafond dienen
eveneens om het geluid onberispelijk te doen
zijn. De hoofdomroeper en zijn technische
medewerkers zijn in staat om rechts van hert
podium de zuiverheid, sterkte enz. van het
geluid te regelen.
Technische voorzorgen.
Slechts een tip van den sluier der tech
niek, die het omroepbedrijf omhult, hebben
wij opgelicht Schreven wij er meer van, wij
zouden moeten verhalen van regiekamers,
van allerlei technische voorzorgen en dan
zou ons overzioht er niet duidelijker op wor
den. Vermelden wij in dit verband nog, dat
in den kelder van het gebouw zijn aange
bracht het reeds genoemde ketelhuis, de
machinekamer en vertrekken waar gezorgd
wordt voor de zorgvuldige werking van sig
nalen, klokken, toevoer van lucht voor de
orgels, enz. enz. Tot het ketelhuis behoort
een automatisch kolentransport, terwijl in
de machinekamer de reeds genoemde buizen
de aandacht vorderen. Deze buizen zijn alleen
te verklaren als men let op de installaties
voor het zuiveren, verwarmen, bevochtigen
en weer drogen van de lucht, waarop wij
reeds wezen. Bijzonder interessant is in deze
catacomben de mysterieuze echokelder, noodig
wanneer uitzendingen moeten verzorgd wor
den vanuit gebouwen of zalen met onvol
doende accoustiek.
Conclusie: een doelmatig gebouw
Van uit de kelderruimten, waar ook een
schuilgelegenheid is, komen we weer in de
meer bewoonde wereld, want als het studio
gebouw in bedrijf is, zullen in de groote hal,
in gangen, in de cantine, in het restaurant,
op het terras gasten uit allerlei oorden des
lands vertoeven. Hopen we, dat dan ook geen
verduisteringsmaatregelen meer noodig zijn,
zoodat we van het overvloedige daglicht kun
nen profiteeren. Er is dan ook meer gelegen
heid om de onderscheiden in dit gebouw
waar te nemen: de zakelijke tinten der tech
nische afdeelir-g en de warmere kleuren van
de afdeelingen voor ontvangst en omroep.
De praktijk wijst vanzelf uit welke gedeelten
van het gebouw voor de bezoekers bestemd
zijn en welke voor het personeel en de
medewerkers.
Wat wij reeds zagen, wettigt de verwach
ting, dat de N.C.R.V. eerlang een in alle op
zichten doelmatig studio-gebouw zal rijk zijn.
ÜbUkan
HUISVROUWEN
Met EEN PAK ^flSCO
BLU-jfFAX
doet U MEER dan met 20 stukken zeep!
Doet Uw voordeel! Slechts 28 cent per pak!
In elk pak GEBRUIKSAANWIJZING
met tal vaD NUTTIGE WENKEN'
Verkrijgb. bij alle warenhuizen en drogisten
•GREVOS" HANDELMAATSCHAPPIJ
Nieuwland 8 a Tel. 38169 Rotterdam
VRAAGT ONS PROSPECTUS:
STAATSEXAMEN A en B
H.B.S. (extraneus, A en B
ONDERWIJZERSAKTE
Mulo-diploma
RESA - ARNHEM
(BEKENDE SCHRIFTELIJKE CURSUS).
HOE LAAT MOETEN DE
LICHTEN AAN?
De A.N.W.B. meldt ons:
Gebleken is, dat het voorschrift, volgens
hetwelk alle verlichting tusschen zonsonder
gang en zonsopgang verduisterd moet zijn,
aanleiding heeft gegeven tot de opvatting, dat
automobilisten en wielrijders verplicht zouden
zijn de verlichting in genoemd tijdvak te ont
steken. Deze zienswijze, die wij aantroffen
zoowel in een aantal bladen als ook bij som
mige politie-instanties, is echter niet juist
Zooals algemeen bekend is, schrijft het
Motor- en Rijwielreglement voor, dat de rij
wiel- en autoverlichting moet branden van
een half uur na zonsondergang tot een half
uuf voor zonsopkomst. Deze bepalingen zijn
niet buiten werking gesteld.
Naar het oordeel van den A.N.W.B. moet
men dus het nieuwe verduisteringsvoorschrift
aldus opvatten, dat automobilisten en wiel
rijders ook thans nog hun lichten alleen be
hoeven aan te hebben in juistgenoemd tijd
vak. Ontsteekt men echter de lichten reeds
binnen het half uur resp. vóór zonsondergang
of na zonsopkomst, dan moet die verlichting
afgeschermd zijn.
Het departement van waterstaat deelde den
A.N.W.B. mede, dat deze opvatting juist is.
Het bovenbesproken vraagstuk is ook in
ons blad behandeld
Wij zijn toen
tot de conclusie gekomen dat naar alle waar
schijnlijkheid de voorschriften zoo moeten
worden uitgelegd, dat in de dubieuze halve
uren de verlichting wèl ontstoken moet zijn.
De juridische gronden voor die opvatting
hebben wy in de bovenvermelde beschouwing
genoemd.
Intusschen mag er de aandacht op worden
gevestigd, dat het departement van water
staat niet de bevoegde instantie is om uit te
maken, welke opvatting juist is. Wel kan het
departement meedeelen wat de bedoeling
van de voorschriften is, maar wat op
grond van die voorschriften geldend
recht is maakt per slot van rekening slechts
de rechterlijke macht uit
Is ^er iemand, die voor een proefproces
Een nieuwe groentensoort
In het Westland begint een nieuwe groen
tensoort wat meer bekendheid te verwerven;
het is de Zuchetti, een product van Fransche
bodem. Reeds in 1937 had de proeftuin te
Naaldwijk een poging gedaan de nieuwe
groente ook in ons land ingang te doen vin
den, en de teeltproeven die werden genomen,
gaven vrij gunstige resultaten. De Zuchetti
bleek onder glas geteeld te kunnen worden,
doch op den vollen grond waren de resultaten
ook uitstekend. De nieuwe groente lijkt veel
op èen komkommer, doch is belangrijk groo
ter. Er is een zware ontwikkeling van blad
bij de planten en een teeltruimte van plm.
twee meter is noodig. Het vruchtvleesch moet
worden gekookt en is naar veler oordeel wel
smakelijk. Na de eerste proefnemingen, zijn
nu enkele kweekers in het Westland o.a. te
Maasland tot de teelt van deze nieuwe groente
overgegaan, en wordt de Zuchetti zij het
dan ook nog in beperkte mate ter veiling
gebracht.
