TABAK ALS NEDERLANDSCH
CLLTLLR-PRODUCT
INTEEKENBILJET
NIEUWE
■IDSCHECOURANT
VV:
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1940
STADSNIEUWS
IDENTIFICATIEPLICHT
<^en^te aan aanbieding van de dis-
c-ibutiestamkaart ter bijwerking tot identi-
t .ïtsbewijs.
Donderdag, 26 September, tusschen 84 J
1 UJr vm. of 14 en 44 uur nm. of 6 en
O vanaf Ou, P, Q of R.
Lokalen: Stadihuis, Breestraat, ingang deur
oneer de trap;
Evangelisatiegebouw, Morschweg 59;
Voormalige Kweekschool, Oude Vest 35;
H.B.S. Burggravenlaan en
Wijkgebouw Staahvyk, ingang 3 October-
straat
Portret en bescheiden, waarmede bewezen
kan worden, dat de aanbieder de persoon
te wiens name de distributiestamkaarï is
afgegeven, mede brengen.
Leiden, 25 Sept. 1940.
De Burgemeester
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
CHR, VERVOLGONDERWIJS
Het bestuur der Geref. Schoolvereeniging
heeft vcor de moeilijke vraag gestaan of het
de vervolgcursus voor de bovenleerplichtige
jongens en meisjes zou laten doorgaan of
niet in dezen tijd.
Besloten is toen voorloopig door te
gaan en de oilders op te wekken hun jongens
en meisjes in eik geval voorloopig op te
peven. Kan de cursus dan beginnen (liefst op
1 Oct., maar 't zou ook later kunnen, b.v.
half OcL, 1 Nov. of neg later) dan krijgt ieder
daarvan bericht. Als men niets hoort dan
gaat de zaak niet door. Voor bijzonderheden
verwijzen wij naar de advertentie in dit
nummer.
DE NIEUWE TREINENLOOP.
Volgens het pas verschenen spoorboekje
der Ned. Spoorwegen zal nu de laatste trein
van hier om 22.54 naar Den Haag en Rotter
dam vertrekken (vroeger 22.04) en de laatste
trein naar Haarlem en Amsterdam 22.37
(vroeger 21.10).
De laatste trein uit Den Haag vertrekt nu
om 22.15 naar Leiden (vroeger 21.10) en uit
Amsterdam om 22 15 (vroeger 21.12». Voorloo
pig zullen onze stadgenooten van deze nieuwe
treinen wel geen gebruik kunnen maken.
De dienst LeidenAlphen a.d. Rijn
Utrecht blijft ongewijzigd.
W ij z i g i n g: N-V. Visscherij Maatschappij
*Alka", Katwijk a/Zee, van der Veght-
straat 44.
De zaak is met ingang van 4 Sept. 1940 in
liquidatie getreden. Liq.: C. den Duik Azn.,
Katwijk a/Zee en W. de Jong, Katwijk a/Zee.
W ij z i g i n gr N.V. Leidsche Kousen en
Tricotagefabriek Key, Leiden, Hooge Morsch
weg 50- Breierij. N. Mede-dir.: S. Chr. in 't
Veld, Breda.
Volgends week een nieuwe strijd.
Met de indrukwekkende score van 16 pun
ten uit 10 partijen wist Wim Huisman, vèr
boven de anderen uit, als eerste aan te komen.
Het is van hem een mooie geste om den
beker af te staan aan de 5 overige deel
nemers, die volgende week opnieuw den
striid zullen aanbinden, maar nu om het
definitieve bezit van den beker.
Op de 2e plaats staat P. Olivier met 11
punten, alhoewel Heemskerk hem nog bena
deren kan. daar deze een afgebroken partij
heeft tegen Laterveer.
Wim Huisman heeft in dit tournooi buiten
gewoon sterk gespeeld. Daar staat tegenover
dat de Leidsche kamoioen. I. Laterveer,
vooral in de eerste helft slecht in vorm was.
P. Olivier soeelde ziin laatste partiien zeer
onzeker. Ook v. d Blom en v. Steenbergen
kunnen beter. W» zien dan ook met spanning
den nieuwen stryd tegemoet
BURG. STAND
GEBOREN: Petrus Johannes, z. v. L. Turk
en A. v. d. Bos: Jannetje Maria, dr. v. J.
Petiet en J. M. v. d. Blom.
OVERLEDEN: J. Lek, z., 24 j.; M. C. Gim-
berg, huisvr. v. J. de Lange, 79 j.
Alphen a/d. Rijn
MOOIE COLLECTE
Een extra collecte voor de Diaconie in de
Geref. Kerken aan de Raadhuisstraat en De
Puyterstraat gehouden, ter dekking van een
tekort van plm. 500 heeft opgebracht een
bedrag van ruim 473.
ASTERDAG CHR. WIJKVERPLEGING
Het bestuur der Chr. Wijkverpleging heeft
het voornemen morgen zijn bekende Aster
dag te houden. Het werk der Zusters van de
Wijkverpleging is overal bekend en gewaar
deerd, zoodat verwacht mag worden, dat
ook allen dezen noodzakelen arbeid willen
steunen.
WEEKDIENST
Chr. Geref. Kerk Van Rcedestraat Donder
dagmiddag 3 uur Ds. du Marchie van Voort-
huyzen van Urk.
KNAPJE AANGEREDEN
In de Julia -traaf werd liet 7-jarig zoontje
van R. uit de Hedastraat aangereden door en
militaire motorrijder, doordat hij plots eten
weg over stak. Het knaapje bekwam ecu vrij
ernstige hoofdwonde, welke door Dr. H. ver
bonden werd. De motorrijder raakte het
stuur kwijt en sloeg over den kop, waarbij
hij zoodanig werd verwond dat hij in de
ziekenbarak opgenomen moest worden.
KOGEL IN HET BEEN.
Gistermorgen werd in de Hooftstraat een
hond aangereden door een auto. Het beest
werd zwaar gewond en een passeerende mili
tair wilde de hond uit zijn lijden bevrijden
door hem dood te schieten. De omstanders
werden gewaarschuwd, maar een terugket-
sende kogel trof v B. uit de Rhenanialaan, die
juist in de buurt was. De kogel drong even
boven de knie in het linkerdijbeen. Nadat dr.
Pilon eerste hulp had verleend, is v. B. naar
het Acad. Ziekenhuis te Leiden overgebracht.
DOOR DE DUISTERNIS MISLEID
Jongeman verdronken
Zondagavond is de 17-jarige H. Oskam
wonende aan den Groenevveg door de duister
nis misleid te water geraakt en verdronken.
De jongen zou om half tien thuis zijn bij
een oom vandaan. Toen hij kwart voor lt
nog niet thuis was werd zijn moeder onge
rust. Inmiddels had een voorbijganger reeds
langs een breede sloot een rijwiel gevonden
en nadat licht gemaakt was werd met
haak het lijk van het slachtoffer opgehaald.
Kunstmatige ademhaling mocht helaas niet
meer baten. Het is het tweede kind uit hst
gezin dat door verdrinking om het leven is
gekomen.
TE LAAT OP STRAAT
Bij de controle welke 's avonds na 11 uur
gehouden wordt zijn reeds een 6-tal personen
aangehouden die tot 4 uur 's morgens logies
gekregen hebben in het politiebureau.
Gistermiddag is op den Steekterweg de
6-jarige G. Koelewijn aangereden door een
luxe auto bestuurd door Dr. N. alhier.
De jongen werd over den weg geslingerd
en brak het linkerbeen terwijl hij tevens een
geopende hoofdwond bekwam.
De arts verleende terstond eerste hulp en
vervoerde het knaapje naar de ouderlijke
woning vanwaar het later op advies van den
huisarts Dr. H. naar het Acad. ziekenhuis te
Leiden is vervoerd.
De oorzaak was dat het knaapje plots
achter een kaasbrik vandaan den straatweg
over draafde, zoodat den arts niet de minste
schuld treft.
GESLAAGD
Onze plaatsgenooten de heeren P. Noomen
en Jac. Verbree slaagden te Utrecht voor het
diploma Vakbekwaamheid der Centrale Vee-
en Vleeschhandel, welk diploma is erkend als
bewijs van vakbekwaamheid inzake het
Vestigingsbesluit Slagersbedryven.
BEVOLKING
Ingekomen van: Voorschoten. Papelaan 114, P.
Wolfstedn en gezin en Ida Heimbach; Wed. J. Platz.
Rijnkade 5; Renkum. Ingetje van der Bijl, hulp
i. d. huish.. Touissantplein 2. Den Haag. Max Ro-
senbaum, Raadhuisstr. 44 Den Helder, W. Hillebrand,
inier. StationspL 8; Wassenaar. J. M. Rombouts,
nstb., Hofzichtstr. 34; Villeneuve l'Archeveque
(Fr.) Jozet>h. P. Bos, landbouwer, 'a-Molenaars-
ir: Zwammerdam. p.
der. Pietje Wagei
71 d. Maria v. Soest.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Petrus Cornells
akkers Maria Martina Petnonella. d.
voor dezen dienst zullen worden aange
wezen. Zeer spoedig zullen dus de betrokke
nen hierover nadere mededeelingen ont-
Katwijk a/d. Rijn
POLS GEBROKEN
Tengevolge van de verduistering had mej.
A. de B. aan den Noordwijkerweg het onge
luk van een trap te vallen, waarbij zij zich
zoodanig bezeerde, dat zij haar rechterpols
brak.
KATWIJKSCHE DAMCLUB.
De uitslagen der derde ronde van de onderlinge
winterwedstrijden zijn als volgt: J. Schoneveld—F.
Spierenburg 2—0; W, de Bruin—W. Böttcher 0—2;
D. HartkampA. van Beelen 20; J. HouwerW.
de Bruin 02. De overige partijen zijn uitgesteld.
Koudekerk a/d. Rijn
Bij de gemeentepolitie zijn inlichtingen te
bekomen over een gevonden doos bak en
braatvet
Eierenveiling Koudekerk-Rijndijk. Aanvoer
1874 stuks eieren. Prijzen: kippeneieren 6.30
7 p. 100 stuks. Kippen 7095 ct., hanen
6080 ct., eenden 7090 ct, konijnen f 0.40
2 alles p. stuk.
Sassenheim
HET GASBEDRIJF IN 1839
Het gasverbruik nam in 1939 met bijna 3
pet toe en bedroeg 532,451 kub. m Inge
kocht werd 571,702 kub. ra, zoodat het ver
lies 39,251 kub. m of 6.87 pet. bedraagt Dt
inkoopprijs bedroeg in totaal ƒ23,901.42, de
verkoopprijs 40,579.72.
Het aantal aangeslotenen bedraagt 1179,
waarvan 479 over een gewonen meter gas
betrekken.
Op het bedrijf mst nog een schuld au
ƒ48,163.22; aan rente werd betaald ƒ3913
De boekwaarde der vaste bezittingen korrt op
de balans voor tot een bedrag van 102,882 95
en het materiaal voor 7264.28. De reserve
bedraagt 10,725.59. Het geraamde batig
saldo van ƒ3043.90 werd evenwel een naciee-
lig saldo van ƒ490.40.
Het buizennet werd met 808 meter uitge
breid en bedraagt 15,234 m.
Bonn
Honderdvijlentwinlig du'zend Utrechtenaren worden voorzien van hun identiteitsbewijs. - Uaartoe zijn
irschillende kerkgebouwen beschikbaar gesteld. De loketten in de Domkerk
'Foto Pax-Holland)
Voorschoten
BEVORDERING EN EERVOL ONTSLAG
Onze plaatsgenooten A. H. Kuypers en H-
van der Wel, schrijvers bij de centrale boek
houding der gemeente, zijn door B. en W.
bevorderd tot klerk bij genoemde afdeeling.
Tevens in door het college van B. en W. eer
vol ontslag verleend aan den commies tweede
klasse ter secretarie E. J. Sparrius, wegens
diens benoeming tot eerste ambtenaar ter
secretarie van Rijnsburg.
AANBESTEDING.
het rooien van 56 zware ieper boomen en 3
zware eiken boomen. In t waren er 13
inschrijfbiljetten binnenga ,n. Laag. in
schrijver was H. H. v. Lck e Voorsc. :en.
Zijn bedrag was 0.00, dat is tegen de op
brengst van het hout
AAN DE BEKOMEN WONDEN OVERLEDEN
De 12-jarige Johan v. d. P die Maandag
avond ernstige verwondingen opliep, bij een
aanrijding door den tram is na aankomst in
het ziekenhuis te Leiden overleden.
Hillegom
GESLAAGD
Voor het diploma Engelsche handelscorres
pondentie „Mercurius" slaagde onze plaats
genoot de heer R. van Til. Hij werd opgeleid
door den heer H W. J. Lindeman.
Katwijk
LUCHTBESCHERMINGSDIENST
Ter kennisname van belanghebbenden kun
nen wij thans mededeelen dat, ingaande 1
October in den luchtbeschermingsdienst een
belangrijke reorganisatie zal plaats hebben.
Thans wordt deze dienst waargenomen door
een betrekkelijk kleine groep van personen,
doch per 1 October zal een zoogenaamde al-
gemeene dienstplicht ingesteld worden voor
de mannelijke personen van 18 tot 55 jaar,
welke dan volgens een bepaald ploegenstel-
Hierbij verzoek ik, naar aanleiding
om medewerking bij de uitbreiding van het leze
aantal, in te schrijven als nieuwe abonné op de
Naam nieuwe abonné
Woonplaats, enz. -
üe u 2 ng moet direct plaats hebben (gratis tot 1 October a s.),
terwijl de betaling pef week/per 3 maanden zal geschieden.
De aanbrengec
laSE
PIONIERSWERK
op een oud terrein door
de Nederl. Heide Mij
Menigeen, die de jongste Jaarbeurs te
Utrecht bezocht, zal niet zonder meer voorbij
geloopen zijn aan de fraaie inzending, welke
daar door de NederL Heide Maatschappij
was uitgestald. Bekend als pionier op velerlei
terrein van de bodemcultuur in ons land, had
zij ook thans niet nagelaten een indruk te
verschaffen van haar jongste onderzoekin
gen en resultaten. De frissche wijze, waarop
zij die resultaten demonstreerde, hetzij op
het gebied van bevloeiïng, hetzij ten aanzien
van fruit-, maïs- of tabakscultuur, of van de
zijderupsenteelt, leek als een weerspiegeling
van deenergie en het helder inzicht, waar
mede van het hoofdgebouw te Arnhem uit
eminent Nederlandsche belangen worden
aangepakt
Een van die belangen is de tabak. In een
tijd, nu de invoer van dit product dat zoo'n
groote plaats in ons volksleven inneemt, aan
de grootste beletselen is blootgesteld, ver
dient een poging, om deze cultuur binnen onze
landsgrenzen aa 'e moedigen ruime n-
dacht
Mogelijkheden
Maar wij moeten daarbij twee dingen
voorop stellen: In de eerste plaats is de
cultuur 'van tabak in ons land niet nieuw.
Er werd in bepaalde streken vroeger reeds
heel wat verbouwd. Daarom schreven wij
hierboven over: pionierswerk op een oud
In de tweede plaats echter moet de ver
langende tabaksverbruiker, die thans menigen
vergeefschen gang naar zijn leverancier doet,
niet mcenen, dat aan de Nederlandsche be
hoefte aan tabak ook maar bij benadering uit
eigen productie-voorraad voldaan kan worden.
Wy willen daarom ook dadelijk consta-
teeren, dat het werk in dit opzicht door de
Ned. Heide Mij verricht, niet beoogt, ons
land ten aanzien van tabak met het oog op de
tegenwoordige bijzondere tijdsomstandigheden
„self supporting" te maken, doch om een
oude cultuur tot nieuw leven te brengen.
Dit blijkt ook reeds hieruit, dat de voor
bereidingen. daartoe niet van den laatsten
lijd, doch van een jaar of zes, zeven geleden
dateeren. Het was wijlen dr. H. J. Lovink,
die er den eersten stoot toe heeft gegeven.
Bij ons bezoek aan de Jaarbeurs werden
wij getroffen door de volgende cijfers, welke
daar, voor een ieder duidelijk zichtbaar,
waren opgehangen:
Tabaksproduciie in Nederland.
Aantal beplante
Jaren. hectaren.
I860—'70 1700
'70—'80 1600
'80—'90 1300
'90—1900 700
1900—'10 375
'10—'20 250
'20—'30 130
'30—'40 50
Wij behoeven aan bovenstaande cijfers niet
anders toe te voegen, dan dat bet bij eersten
oogopslag duidelijk ls, dat een eerijds vrij
belangrijk terrein tot vrijwel niets is gere
duceerd. Daarin nu wil de Ned Ke'.de Mij
verandering brengen. En daartoe was aller
eerst noodig een onderzoek, waarom de pro
ductie zoo was achteruit gegaan en welke
mogelijkheid er bestond, om een nieuwen
stimulans te geven.
De tabak is in ons land ln vroeger tijd (de
cijfers gaan zooals men ziet tot een tachtig
jaar geleden' vooral verbouwd in de streken
rondom Nykerk, om Amerongen en in het
land van Maas en Waal. De eerste gegevens
over „toeback"-planters dateeren echter reeds
uit het eind van de 16e en het begin van de
17de eeuw. Uit dien tijd is bekend, dat zij
zich te Amersfoort, Nykerk en elders in de
provincie Utrecht bevonden, doch ook uit
Zeeland wordt ervan gewag gemaakt. In het
Landbouwkundig Tijdschrift van Jan., Maart
en April 1940 is hieraan een studie gewijd
door den heer Kroesen. Sinds de vorige eeuw
waren het echter in het bijzender de hooger
genoemde streken, waar men zich met de
tabaksplanter^ bezig hield. Het waren meest
kleine boeren met 5 6 bunder land, die er
een bestaan in vonden. En nog thans kan
men overal in dit gebied de oude droog
schuren aantreffen.
Op deze menschen is de aandacht van de
Ned. Heide My. gericht. Men wil hen tot
hun oude teelt terugbrengen. Het is voor den
bouwboer van belang, dat hij zijn producten
over verschillende gewassen verdeelt, ten
einde zijn risico te verminderen. En zuo zou
de vroegere tabaksböer b.v. weer ly 2 bun
der van de 5 8, die hij bezit, met tabak
kunnen beplanten.
Achteruitgang
Wat waren de redenen van den achteruit
gang? In de eerste plaats de onmogelijkheid,
om tegen het Indische product te concurree-
ren. Verwerkers van Indische tabak vragen
een soepel blad, men een goeden brand. Goede
brand van het blad beteekent, dat wanneer
men er een gat in brandt, het vuur zich
geleidelijk voortzet en niet te snel dooft. Deze
eigenschappen bezitten buitenlandsche tabak
ken in hooge mate. De Hollandsche daaren
tegen was zwaar van blad.
Over deze en andere vraagstukken heeft
een jaar of zes geleden ir. M. B. Smits, land-
I bouwconsulent in alg. dienst en secretaris vm
Iae directie van den landbouw, een rappoit
geschreven. Hij constateerde, dat bij de#
ouden tabaksbouw de bemesting niet deugde
Men gebruikte veelal schapen- en varkens-
mest en dit had geen gunstig gevolg voor de
soepelheid en den brand van het blad.
Maar ook de wijze van verkoop kleefden
groote bezwaren aan. De oude tabaksboeren
verkochten hun product in zijn geheel aan
commissionairs. Er had tevoren geen goed;
sorteering plaats en daardoor maakten zfi
slechte prijzen.
Soort en bemesting
Toen heeft de Heide My. de zaak in studit
enomen. Zy begon met een onderzoek naai
oe goede soort. Driehonderd verschillende
soorten tabak werden uit Japan, Z. Amerika,
frik.- en andere Europeesche landen inge
voerd en op proefvelden uitgezaaid. Men be
hield daaruit na eenige Jaren van proefne
ming een vyftal, kwaliteiten v.n.l. Ameri-
kaansche, tabakken over.
Men had hierbij de medewerking van een
tab ksboer uit Rhenen. In plaats van de
ba'teen met het zaaigoed met papier te be-
plakken, zooals vroeger geschiedde, kweekte
men thans onder glas. Dat vereischt meer
door' maai" mCn kr^8t Cr steviger Planten
Daarnaast ls het vraagstuk der bemesting
onder oogen gezien. Organische bemesting
bleek gewenscht, in het bijzonder oude ver
teerde koemest. Daarnaast paste men kali
bemesting toe en voorts werden goede resul
taten bereikt met de Belgische
het toevoegen van soja-meel. Toch gaf ditl
alles aan het blad nog geen behoorlijke brand.
Daarop is vorig jaar een magnesiumbemes
ting geprobeerd en hiervan zijn de resultaten
zoodanig, dat gezegd kan worden, dat men
thans het bemestingsvraagstuk onder de knie
heeft
Organisatie
Men kent dus de meest geschikte soorten,
men weet de samenstelling der bemesting, nu
bBjft er nog één groot vraagstuk over, dat
vin de organisatie. Als de oude tabaksboeren
weer met succes willen gaan telen, is het
noodig, dat er: a. een organisatie bestaat, die
?crgt, dat zy de goede tabak krijgen (centrale
kweekerij en distributie van het zaaigoed), b.
een orgaan is, dat de tabak centraal van de
boeren inkoopt, voor goede sorteering zorgt
en flinke partyen uniforme tabak op de
markt brengt.
De vooruitzichten, wanneer aan boven
staande voorwaarden voldaan wordt, aldus
bleek ons in een gesprek met den heer C.
Smits, leider van den cursus der Nederl. hiermede nog alleen de bedryven van
ken te telen met een laag nlcotine-ge! het
Hier te lande wordt, vooral van de zijdéaqn
ziektenbestrijding aangedrongen op een -
nicotine-gehalte. daar men dan d« taba]
goed
kunnen gebruiken als lnsed on*e
Groi
van
resu
nam
cte
(ië. 1
voor het bestrijden van insecten.
De tabakscultuur biedt perspectief. Dig" ei
met hulde aan de Ned. Heide Mij. voor
nieuwe pioniersstappen op het oude t*ruwe
verheugend om te constateeren.
DE WEDEROPBOUW
ROTTERDAM
D.idig
Een artikel van prof. Boerman Pni
Econ. Statistische Berichte
>eld.
Prof. W. E. Boerman heeft in Econ. StF
tische Berichten een artikei gewyd aan'
industrie in de binnenstad van Rotterdai
verband met den wederopbouw. Het gaatiige
betoogt hy, om een nieuwe vormgeving e~
zorgvuldig aanvoelen, teneinde de r
te scheppen kern weer aan alle voorwauj
voor een levend en snelkloppend city-haif
laten voldoen.
Het wezen van de binnenstad wordt beft me
door het daaraan gebonden veelzydige enf.
georganiseerde bedryfsleven. Voor zoover*
bedrijfsleven daar een primaire functie
vult, kan bet niet straffeloos uit de blaren v
stad worden geweerd; Ja, het behoort er lering
eer te worden aangetrokken. Alles, wat ly. Z01
groote stad een centraal en algemeen die
tor8ir£!Btoéte^rüs™v»vi&
kantoor, stations (spoor, tram, bus), ba^r he
beurzen, warenhuizen,, groote winkelzT
centrale markten, grossierderyen, hanfer
drukkeryen, advocatenkantoren, expefteng6
kantoren (beurtvaart, bodediensten q oorc
hotels, restaurants, schouwburgen, coi»vroe
zalen, enz.
In de groeiende stad komt de binnen
als woonstad slechts op de tweede pl£'
tyd ontvolking van de oude stadsdeelen.
De geheele stad telde in de jaren 193 ker®
1940 byna 1400 industrieele bedryven
ieder 5 of meer arbeiders, tezamen met
39,000 arbeiders Nu blyken er van de
t'erdamsche bedryven met 5 of meer i
ders door de verwoesting ongeveer 50L
36 pet. te zyn getroffen, waardoor ong tuss
11,300 arbeiders, d.i. ongeveer 29 pet va
totaal aantal werkzame arbeiders, z< te
werk kwamen. Van de getroffen arbi een
vond byna de helft (ongeveer 47 pet) ezn
binnen den stadsdriehoek. En dan hebbe
Reide My., zijn gunstig. De te winner, tabak
komt overeen met wat bekend is als Brazi-
liaansche. Het vorige jaar heeft men er siga
ren van laten draaien en men verkreeg een
goede 6 ets. sigaar. Ook voor pijptabak is
het product geschikt. Een aantal jaren gele
den leverde de inlandsche tabak 910 ct. per
pond op: in 1938 was de prys reeds 28—29
ct., dit jaar zelfs 38 ct. Per hectare kan men,
indien geen tegenslag optreedt, rekenen op
een opbrengst van pl.m. 5000 pond. Dit be
teekent dus voor den kleinen boer een aar
dige bron van inkomsten.
Het is niet de bedoeling, dat al die oude
boeren de tabak thans weer ineens als hoofd
bouw zullen nemen, doch dat zij naast de
producten, welke ervoor in de plaats kwamen,
rogge en aardappelen, op de tabak een dc-el
van het bedrijfsrisico overdoen. Dit is, na het
wetenschappelyke werk, dat de Ned. Heide
Mij. eraan besteed heeft, thans verantwoord,
met kans op gunstige resultaten.
De heer Smits wees ons nog op de gun
stige resultaten, welke ook in Duitschland
met den tabaksbouw bereikt zijn. Te Pforz
heim bestaat een speciaal proefstation. Maar
in het byzonder in het gebied ten Oosten van
Berlijn heeft men de zaak grootscheeps op
gevat, met een goede productie-methode en
een uitstekende organisatie der boeren.
In Duitschland poogt men speciaal tabak-
Een tabaksplantage, niet in Indlë
Ned. Heide Mij. bij Rhenen.
(Foto: N. H. M.)
arbeiders op het oog. In de gettfhtei
stadsgedeelten bevonden zich echter bd T
dien nog ongeveer 800 bedryven van l
4 arbeiders met tezamen 1800 daarin 1
zame personen.
Het oude Westen
volg
On
ofeld
geli
tv I j
•%e
p and
Een deel van het bedryfsleven heeft
na de verwoesting naar het oude Westenfbei
plaatst Dit stadsgedeelte heeft daarfieid
tydelyk de city-functie overgenomen.
dere maatregelen moesten zelfs worden
nomen om te verhinderen, dat het toch
zoo gevoelig verminderde aantal wonii
door dit proces niet nogmaals zou
verkleind. In hoeverre dit oude Westet
city-functie biyvend zal weten vast te
den, zal de tijd moeten teeren. Van de ir
trieele bedrijven kwamen er eenige in
Noorden terecht. Maar ook hebben
groote bedryven voorgoed Rotterdam v|pud
ten en zich elders gevestigd.
Met dit al blijft het vraagstuk van I 'ere
herstel van dt binnenstad en daarmi r
van het bedrijfsleven u-gent en vrabJgei
het om een doeltreffende oplossing, w
by rekening wordt gehouden met
doende ruimte en vrijheid voor een s
tane en oógenschijniyk weinig aan v^an
lijnen gebonden ontwikkeling van
aan de stadskern gebonden oeconomal|an
leven. de
Tenslotte constateert prof. Boerman, dfcal
bij den wederopbouw van Rotterdam
moeilijk zal zijn voor de vele kleine b«
jes behoorlyke en niet te dure werkrui
te scheppen. Daarom adviseert hy uot he 2 v
richten en exploiteeren van bedr'jfsgeboi tomi
welke er speciaal op zouden moeten wqaltjj
ingericht om .an kleinere en grooter«|sv.
dryfjes en bedryven bedryfsruunten
allerlei grootten te verhuren. Maar oo
men de vestiging van kleine bedryt"j«gr~
andere dan industriewyken niet mogen t
gaan; eenerzyds teneinde he- meest oe )(W(
mische gebruik van de gebouwen te
deren en anderzijds om aa:i de kleine, w
draagkrachtige ondernemingen het bedrf
de herbouwde binnenstad niet geheel o
gelyk te maken.
Marktberichten
LEIDSCHE ND AM, 23 September. Kropsla
2.60. stoofs!a I.OO—1.20. peen 4.50—8.20, blot,
le soort 10—18, dito 2e soort 6—10. dito ui
2.00—4.50. tomaten A 5.50—5.80. dito B 35f
dito C 5.50—5.60. dito CC 4.00—4.60. dito
4.00—5.20, andijvie 1.00—2.10 p. 100 andijvie
—2.50 p. 100 ks; spinazie 10—52 p. 4 kg; po
3.005.10. snijboonen 1426. spercieboonen
prei 3 506.50. selderij 0.501.20, meloenen
druiven 1420.
het
