F
BRAAT-DELFT
»A<iilDERPAG 12 SEPTEMBER 1940
PAG. 3
Kerk en Zending
oepen: Te Aalst en te Heilouw, cana.
Vliet tc Blcfkcnsgraai. Te Tholen, J-
nder^gn te Stavenisse.
GERET. KERKEN
Lschek r t a 1: Te Wommels, W. J. Meister te
irgebfcn. L. Praamsma te Nieuwolda, cand. A.
dooindy te Cubaard en cand. P. Westra
sche isklooster.
n, bo HULPPREDIKERS
te, bl^heer G. v. Doornik, cnndidaat te Delft,
lotoRL een benoeming tot hulpprediker bij de
- BriMi
i Winschoten.
Mhriï
e Ommen.
Jfchj AFSCHEID EN INTREDE.
jfP'j H. Hamming, predikant der Geref.
i f S te Siegerswoude, die het beroep naar
ln j Pekela aannam, zal op 20 October in
nieuwe gemeente intrede doen, na be
ding door ds. J. van der KooU te
ek te
akt. I
nd ddjul
irzienpebi
ede, 2
|t Provinciaal Kerkbestuur van Utrecht
t de candidaten J. van Vliet
iensgraaf, C. J- van d<
5chülVdingen en J. H. Strasserte Ommen
het Evangeliebediening in de Ned. Herv.
orj toegelaten.
i
ich p Dr. G. KEIZER.
bbrar\andag 30 September hoopt Dr. G.
z e ri predikant der Geref. Kerk te
igen jen—De Steeg, zijn 40-jarig ambts
van bum te herdenken.
eer 1 Keizer is 71 jaar; ter gelegenheid van
,mfn ÏOen verjaardag op 7 Maart 1939, hebben
hn^)en uitvoerig levensbericht in den vorm
nn n vraaggesprek met hem, opgenomen,
m kan thans worden met de herinne-
Tl aan de bijzondere plaats, welke de
aris in den kring der Geref. kerken
rmt. Als histojirxic van erkende be-
Engek.nhekl 'men denke aan zijn standaard-
irpei^ over de Afscheiding van 1834 als
der Ger. Synode, als prediker ei
heeft Dr. Keizer zich een naam var
verworven. Slechts twee ge-
heeft hij gediend; Tiel, van 1900
en de Steeg, waar hij sedert 7 Dec. 1924
Da. J. J. KLOOTS
;antbc den gezondheidstoestand van ds. J. J-
o t s, Ned. Herv. predikant te Maassluis,
feeds geruimen tijd zijn ambtsbezigheden
verrichten, is een aanzienlijke
ing ingetreden. Ds. Kloots, die thans
in zijn woning vertoeft, hoopt binnen
ibaren tijd al zijn arbeid weer te kun-
i-Prij{hervatten.
DS. A. VERHAGEN.
vrïjhrïerdag 19 dezer herdenkt ds. A
oote'Mh a g e n, predikant bij de Geref. ge-
chil 4te te Middelburg, den dag waarop hij
'25 jaar het predikambt aanvaardde,
(jubilaris werd 3 Maart 1887 te Vlaardin-
iboren. Hij bracht zijn jeugd meest door
ziekenhuis. Opgeleid voor het schoen-
j ei'eirsvak oefende hij dat tot zijn 21e jaar
an<Poor middel van ds. D. C. Overduin vai
eieferdam werd hem de weg tot het pre-
pbt ontsloten en van het 2e Kamerlid, ds.
Kersten, ontving hij zijn opleiding. In
bevestigde ds. Overduin den jubilar'
Pginjnd ouderling te Westzaan. In 1914
(hij als zoodanig naar Meliskerke waar ds.
I Oordt van Middelburg hem bevestigde.
115 werd hij door de Part. synode van het
is inr>ï gc-cxamineerd en beroepbaar ver-
en 19 Sept. van dat jaar bevestigde
ur^- ds. Jac. Overduin "van Lisse hem te
landstn in zijn eerste gemeente, waar ds. Ver-
egrei intrede deed sprekende over Jes. 62 1.
hoV- 1918 vertrok de jubilaris naar Dirks-
burgjwaar ds. Jac. Overduin hem eveneens
Itigde. Tal van beroepen, ook uit Ame-
1 werden te Dirksland afgeslagen. Toen
beroep van Middelburg voor de derde
(kwam nam ds. Verhagen dit aan in April
I Ds. R. Kok van Veenendaal bevestigde
B5SU*hier en de jubilaris deed intrede met Ps.
is in-'6, Tal van beroePen werden ook hier
ation«Ja8en" Ti->dens ziJn verblijf te Middelburg
•brokf^ ds" Verhagen tweemaal het bedehuis
jote A'ergrooten. Ds. Verhagen was eenigen tijd
enige predikant in het ressort van het
n brapn alsook in de classis Middelburg. Te
verba13311 en Werkingen mocht ds. Verhagen
on' ;chool der Ger. gemeente openen
jji land was hij daarvan bestuurslid. Ook te
ezet .elburg en Meliskerke mocht hij zulke
2n openen en ds. Verhagen is ook be
slid van de Ver. van scholen der Ger.
.enten en lid van den Raad van beroep.
Is is hij voorzitter van den Bond van
elingsvereenigingen der Ger. gemeenten.
Mn predicaties zagen van de hand van ds.
n het licht, terwijl wederom een bun
perse ligt. De herdenking van het
zal zich beperken tot het uitspreken
gedachtenisrede op Zondagmorgen
EREF. KERK VAN MIDDELBURG.
jt comité van bijstand voor Oorlogsschade
peref. kerken heeft aan den kerkeraad
leref. kerk te Middelburg voorloopig een
i 6000 toegestaan ten behoeve van
dfctroffen leden der gemeente.
wij vernémen heeft wijlen ds. W. H.
J ij k m a n, in leven emeritus-predikant
Ned. Herv. kerk, laatstelijk wonende
aarlem bij testamentaire beschikking zijn
btheek vermaakt aan der Chr. Phil. In-
lngen te Doetinchem.
iv ei
CENTR. DIACONALE CONFERENTIE
De 51ste Centrale Diac. Conferentie van
Diaconieën der Geref. Kerken, welke 19 Sept.
a.s. te Amersfoort zou gehouden worden,
moet op last van hooger hand voorloopig
worden uitgesteld.
Zondag is te Kopenhagen een kerk ter ge
dachtenis aan den Deenschen Luth. bisschop
Nicolai Frederik Swerin Grundtvig Ct 1872;
ingewijd; men heeft negentien jaar aan dit
gebouw gewerkt; het wordt het grootste ge
noemd, dat sinds veertig jaar in Denemarken
tot stand is gekomen. De koninklijke familie,
de leden der regeering en de bisschoppen
der Luthersche Staatskerk en vele andere
autoriteiten woonden de plechtigheid bij.
Het was 157 jaar-geleden dat Grundtvig ge
boren werd; hij geldt als de voornaamste
Deensche theoloog van de vorige eeuw.
GEREF. KERK VAN RAAMSDONK
De Geref. kerk van Raamsdonk is de eenige
ln de prov. Noord-Brabant die bij de jongste
oorlogshandelingen bedehuis en pastorie ver
loren heeft. Namens den kerkeraad dezer ge
meente hebben een tweetal leden een samen-
spreking gehad met een commissie uit het Co
mité van Bijstand voor Oorlogsschade der Ge
ref. Kerken. Het comité heeft volledige mede
werking toegezegd voor een bescheiden her
bouw van kerk en pastorie. Alle maatregelen
zullen worden genomen om ook zoo spoedig
mogelijk van regeeringswege de vereischte toe
stemming tot herbouw te krijgen. De kerkeraad
besloot dat de keikbouw voorrang zal hebben
boven de pastoriebouw. Als architect zal de
kerkeraad aanzoeken de heer B. W. P1 o o y te
Amersfoort.
D« algei
srgadering
De jaarlijksche algemeene vergadering van
de Vereeniglng van Organisten bij de Geref.
Kerken zal, naar wij vernemen. Zaterdag 14
Sept. a.s. in „Het kasteel van Antwerpen" te
Utrecht worden gehouden. Na afdoening der
huishoudel'jke zaken zal mr. A. Bouman van
Amsterdam, bestuurslid dor vereenig ing, refe-
reeren over: ..Wat beteekent ons spel voor de
gemeente".
Na afloop der vergadering zal om ongeveer
5 uur een orgelbespeling worden gegeven in
de (Geref.) Westerkerk, welke bespeling voor
ieder belangstellende toegankellijk is. De bespe
ling zal worden gegeven door de heeren Frits
Tollig te'Rotterdam, D. W. L. Milo te Nunspeet
en Johan M, Vetter te Den Haag. De heer
Tollig zal verschillende koraalvoorspelen voor
dragen; de heer Milo zal proeven geven van
bewerking van het Psalter 1936, terwijl de heer
Vetter zal uitvoeren een koraalsuite benevens
een kerksonate over Ps. 37. De geheele bespe
ling door al deze heeren is aan eigen composi
ties gewijd.
HALFSLACHTIGHEID.
In de Persschouw van Credo is een artikel
opgenomen van Dr. Brillenburg Wurth.
waarin hierop wordt gewezen. Er is zoo wei
nig kracht van ons Christendom uitgegaan
aldus Dr Br. W. omdat er altijd die massa
van geestelijk halfslachtigen is geweest.
Kerkgangers, die nu en dan eens komen. Die
niet van Gods Woord afkeerig zijn, maar
nooit de moeite deüen om werkelijk in die
waarheid Gods door te dringen. Die Gerefor
meerd heeten, maar in wier leven van echt
reformatorischen geest geen grein te bespeu
ren viel- Geestelijke meeloopers. We hebben
nu niets aan zulke halfslachtigen. We moe
ten belijders hebben, die maar niet meepraten
met wat „men" zegt; die zélf er eene overtui
ging op na houden, waarvan ze zich bewust
rekenschap geven. We moeten hebben Gere
formeerden, die waarachtig, over héél de linie
uit het reformatorisch beginsel willen leven.
Inderdaad, zoo voegt „De Waarheids
vriend" hieraan toe, staan we hier voor een
kwaad, dat ook onder ons voortgevreten is.
Noch koud, noch heet. Lauw. Niet stilstaan,
niet hardloopen. Zoo'n sukkelgangetje. Altijd
bang zich te branden. Steeds zien te schippe
ren. Niet, zooals de Catechismus zegt. „schik
ken en richten", opdat Gods naam verheer
lijkt worde, maar altiid „schikken en
plooien". O, dat kan zoo moedeloos en moe
maken. Men is zoogezegd Gereformeerd,
maar is het dan toch eigenlijk niet. Er blijkt
niets van. Het leven openbaart hel niet. In
woord noch daad is er veel van te zien. We
lezen wel eens in advertenties en hooren wel
eens in gesprekken over écht gereformeerd,
waarlijk gereformeerd, beslist gereformeerd.
Ik weet wel, hierin kan overdrijving schui
len. Feitelijk behooren deze woorden ook niet
samengevoegd te worden. Althans: het moest
niet noodig zijn. Gereformeerd moest een taal
spreken, ook Hervormd Gereformeerd, welke
duidelijk genoeg is. Maar deze spreekwijze
vindt rechtvaardiging in de werkelijkheid,
waardoor ze in gebruik is gekomen. Want er
is zooveel woord, zonder daad. Er is zooveel
naam zonder wezen. En waarlijk het lijkt
wel of men er niet toe te krijgen is om hier
mee nu eens ernst te maken. En dit is toch
wel een eerste taak voor oud en jong. Om
delvers te zijn in de schat der Kerk. Óm te
smeeken dat leven deelachtig te mogen zijn,
dat de kracht der Vaderen was.
ALLE DINGEN MET ORDE
In de kerkbode van een groote stad, het doet
er niet toe welke, leest men de volgende mede-
deeling:
Bij de commissie van beheer zijn klachten
binnengekomen over mannelijke gemeenteleden.
Deze leden staken, na de godsdienstoefening,
reeds in de kerk een sigaar of sigaret op, daar
bij vergetend, dat zulks niet past in de kerk.
Den mannelijken leden wordt verzocht met
rooken te wachten tot zij buiten zijn. De
vrouwelijke leden kunnen hün medewerking
verleenen door, zoo noodig, de mannelijke leden
op het verkeerde van hun doen te wijzen.
SOWJET EN GODSDIENST.
Verscherpte maatregelen legen den Godsdienst.
De verscherpte militaire maatregelen ln
Rusland hebben ook invloed geoefend op den
toestand op godsdienstig gebied. Werden ge
durende eenigen tija de oude maatregelen min
der streng gehandhaafd, sindsdien is een ver
scherping ingetreden. Door de regeering en de
partij werd geconstateerd, dat het godsdienstige
leven weder toegenomen was in de laatste
maanden. De Bijbel bevindt zich weder in veler
bezit, niettegenstaande het boek slechts met
moeite verkregen kan worden. De nieuwe
maatregelen richten zich in het bijzonder tegen
het nieuwe instituut der vrijwillige geestelijken-
leekepreekers. die zonder voorafgaande oplei
ding op verzoek der gemeenten den kerkdijken
dienst vervullen. Zij worden nu gestooten uit de
arbeidsgemeenschap. Gewoonlijk stammen zij
uit landbouwende kringen en dan worden zij
uit de collectieve bedrijven verwijderd. In ge
val van oorlog moeten zij als staatsgevaarlijk
worden geïnterneerd.
DE ALLEDAG-KERK.
In verschillende Duitsche landen heeft men
dezen zomer de kerken ook op de werkdagen
open gesteld, waarvan ruim gebruik gemaakt
werd. Het aantal dergenen, die stilte en wijding
in de kerken zochten, was zeer groot. Te hun
nen behoeve werd een boekje samengesteld met
gedeelten uit den Bijbel, geestelijke liederen
enz., waardoor men zichzelf een stichtelijk uur
kon verschaffen. Bovendien werden allerlei
godsdienstige samenkomsten gedurende de
week gehouden, waarvan speciaal ten platte-
lande een druk gebruik gemaakt werd.
Veel predikanten werden gemobiliseerd, hetzij
in den militairen dienst, hetzij als veldpredikers.
Vele gemeenten moesten derhalve haar predi
kant missen. Verblijdend was het aantal der
genen uit de gemeenten, die bereid waren een
deel van het werk der predikanten over te
nemen. De predikantsvrouwen namen geen ge
ring deel voor haar rekening, maar ook
emeriti-predikanten, onderwijzers, kerkeraads-
leden, ambtenaren en andere gemeenteleden,
hetgeen getuigt van het verantwoordelijkheids
besef der gemeente ten opzichte van het kerke
lijke leven.
DE KERK EN HET RECHT
Het Maandblad van de Ver. van Kerkvoog
dijen in de Ned. Herv. Kerk, voert het pleit
voor concentratie der verschillende' juridische
adviesgevingen tot één juridische commissie
voor de geheele kerk, die ten dienste zou
kunnen staat) van alle predikanten, kerkeraden
kerkvoogdijen, uiakonk-ën en de talrijke kerke
lijke fondsen van allerlei aard. „Hier ontbreekt
icier spoor van éénheid, wat te meer te be
treuren is, ep w/-t tfiik schade aan de kerk kan
toebrengen, omdat, bij juridische leiding in de
kerk. naast juridische vakkerulk? kerkelijke
geörientéerdheid een onmisbaar vereischte is.
Het is thans lang niet zeker, dat aan die laatst?
vereischte altijd recht geschiedt Het is nu drin
gend vereischt, dat alles wal van de kerk uit
gaat, langs welk kanaal ook, eerst nauwkeurig
wordt onderaoclv. op zijn juridische mérites.
Wie juridisch sterk staat, staat altijd sterk, óók
en vooral in dezen tijd".
VATICAANSTAD
Vaticaanstad is de kleinste staat ter wereld
maar geen is zóó rijk aan kunstschatten
en meesterwerken uit alle tijden.
Het Museo Pio Clementio is de oudste ver
zameling van oudheden ter wereld. De Vati-
caansche Bibliotheek telt 50,000 handschrif
ten: het archief ongeveer 60,000 boekdeelen
en 120,000 perkamenten en documenten.
De Vaticaansche drukkerij is een der aller
oudste. Ze kwam tot stand onder Pius IV
(1559—1565). Onder Pius X (in 1918) werd
zij verrijkt met modern materiaal en met
letterteekens van bijna alle geschreven talen,
De drukkers en correctors dezer wonderlijke
drukkerij zijn niet slechts specialisten, maar
geleerden; het personeel bestaat uit geeste
lijken en leeken uit alle werelddeelen.
Onderwijs
ONDERWJJSBENOEMINGEN
Zulphen. Chr. Lyceum. Tot tijdel. leeraar:
drs. D Le u si nk (Duitschi: mej. A. H. Mul
der (Engelsch» en mej. H. J. Eb el ing (Ne-
derl. en geschiedenis).
EFFATHA
De 51e algemeene vergadering van het Chr.
Instituut voor Doofstomme kinderen „Effatha",
die Woensdag 13 Sept. a.s. te Voorburg zou
worden gehouden, is wegens bijzondere omstan
digheden uitgesteld,
REKKENSCHE INRICHTINGEN
Blijkens het jaarverslag van de Rekker-
sche Inrichtingen waren op 1 Jan. 1939 119
mannen en 77 vrouwen opgenomen; op 31
Dec." J939 respecti-ciijk 106 en 77 Het
meerendeel der 45 nieuw opgenomenen was
Ned. Herv. en kwam uit de provincie Noord
en Zuid-Holland. Van de 58, die de inriehting
verlieten, gingen er 21 naar een andere in
richting; 27 op proef terug in de maatschap
pij: 6 gingen er heen wegens meerderjarig
heid of einde proeftijd. Zestien waren er
in gezinsverpleging.
De vroegere directeur, dr. W. J. Slot,
heeft nu zelf een soortgelijke stichting te
Heerde geopend. Daarvan zegt het verslag:
„Het moet het bestuur wel zeer weemoedig
stemmen, toen het zonder daarvan tevoren
in kennis te zijn gesteld, uit de Courant moest
lezen, dat dr. Slot, hoewel gepensionneera
door de Rekkensche Inrichtingen, overgegaan
was tot de oprichting van de dr. Wouter
Lourens Slot Stichting met een inrichting
voor mannelijke patiënten te Heerde en een
voor vrouwen te Oldebroek. Het in het leven
roepen van een instelling, die als concurrent
beschouwd moet worden, door den oud-di
recteur, mag zeker gekenmerkt worden als
een bittere ervaring. Tragisch is het, dat de
man, die Rekken opgebouwd heeft steen voor
steen en die zoovc.ei giften wist te verzame
len, tot zulk een daad kon komen.
Het Nederlandsch en de
Nederlanden aan de Berlijnsche
universiteit
Gedurende het derde trimester 1940 'Sep
temberDecember) neemt het onderwijs in
het Nederlandsch en betreffende de Neder
landen aan de Berlijnsche universiteit een
zeer groote plaats in. In het geheel wordt er
gedurende 23 uur les in gegeven. Dr. M. van
de Kerckhove geeft wekelijks gedurende 11
uur, dr. M.- R. Breyne en de heer J. v a n
Ronkel 4 uur les.
Dr. van de Kerckhove geeft een
wetenschappelijke inleiding tot de Nederland
sche taal voor germanisten en anglisten,
waarbij vooral het ontstaan van het tegen-,
woordig Nederlandsch uit het Middelneder-
landsch verklaard wordt. Hij geeft hier ook
een leergang voor gevorderden. Bovendien
leest hij één maal per week over Viaamsche
lyriek, terwijl een andere voordracht gewijd
is aan de Nederlandsche dichters en schilders
van de 17de eeuw.
De leergangen van dr. Breyne zijn meer
voor de practijk bestemd en behooren tot de
nieuw opgerichte, „auslaTidswissenschaftliche"
faculteit, terwijl de lessen van dr. van de
Kerckhove bij de faculteit cler ietteren en
wijsbegeerte ingedeeld zijn. Hij geeft een
leergang voor taalwetenschap, spraakkunst
en zinsbouw. Dan leidt hij een cursus voor
tolk, terwijl hij eindelijk in een bijzonderen
leergang de Nederlandsche letterkunde der
tachtigers behandelt, in hoofdzaak bedoeld,
om de liefde voor de Nederlandsche taal te
bevorderen. Ten slotte geeft dr. Breyne een
leergang over de Nedellandshe geschiedenis
van 1555, den dood van Karei V, tot heden.
De nieuw benoemde docent, de heer J. van
Ronkel, geeft ten slotte 4 uur college en be
handelt. de Nederlandsche spra kkunst voor
beginners en eenigszins gevorderden, terwijl
hij verder twee leergangen leidt, om den
studenten vaardigheid in het Nederlandsch
spreken en schrijven bij te brengen.
Aan de Berlijnsche universiteit wordt geen
onderscheid gemaakt tusschen Noord- en
Zuid-Nederlandsch.
Het aantal studenten in het Nederlandsch
blijkt in het derde trimester 35 te bedragen.
In het Nederlandsche seminarium geeft
prof. Breyne ook 8 uur per week onderwijs
in het Zuid-Afrikaansch, waarvoor hij de
eenige leeraar is.
De practische oefeningen in het semina
rium, waar de studenten onder leiding van
den docent zelfstandig leeren werken en in
de bronnenstudie worden ingeleid, is een be
langrijk onderdeel van de studie.
ITALIAANSCH OP DE H.B.S.
U-t Italiaansche cuóVuiaaf A? Nederland
heeft aan de directeuren der oogere órvger-
seliolen aangeboden, ook he* Italiaansch op
deze scholen te onderwijzen. Verschillende
directeuren zijn reeds in dit aanbod getreden.
Door het consulaat worden docenten beschik
baar gesteld, dié volgens een speciale methode
he*. Italiaansch in de 4de klas zullen onder
wijzen. De lessen zijn niet verplicht doch kun
nen door de leerlingen, die zulks wenschen,
kosteloos worden gevolgd
Het bovenstaande beteekent natuurlijk
geenszins, dat het Italiaansche aan het leer
plan is toegevoegd.
Binnenlandsch Nieuws
BEGRAFENIS PETER TON
Gisteren is te Den Haag, onder de belang
stelling van de geheele N.S.B.-beweging in
Nederland het lid dier beweging Peter Ton,
die bij het relletje van Zaterdag j.l. aldaar
om het leven is gekomen, ter aarde besteld.
Ee „bloedvlag", die o.a. de kist gedekt heeft
var de acht personen, die gedurende den
oorlog zijn doodgeschoten, werd om kwart
over 12 uit het Willem de Zwijgerhuis in de
Zeestraat gedragen, alwaar in den loop van
den morgen vele kransen waren bezorgd, o.m.
een met een lint, waarop stond: „Alles voor
het vaderland A. A. Mussert". Onder de kran
sen van Duitsche zijde was er een van Rijks
minister Rijkscommissaris Dr. Seyss Inquart.
Alle voormannen van de N.S.B en vervol
gens vertegenwoordigers van de verschillende
groepen in deze organisatie, allen met vaan
dels, vormden de stoet, die te 1 uur vertrok
met totaal vijf- a zesduizend deelnemers.
Langs den weg naar de begraafplaats Nieuw
Eikenduinen had zich een schare belangstel
lenden opgesteld.
Voor de Alexanderkazerne stond een eere-
wacht van Duitsche militairen die de ge
weren presenteerden bij het voorbijtrekken
van den lijkwagen. Op het Vaikenboschplein
sloeg de nieuwe hoofdcommissaris van po
litie. de heer Hamer, vergezeld van den
hoofdcommissaris, de heer Clasie, het voorbij
trekken gade. In de Kamperfoeliestraat hiel
den de voorste afdeelingen van W.A. en N.J.S.
halt en maakten front naar den weg- Om
circa drie uur bereikte de stoet den dooden-
Ook op de begraafplaats was de hoofdcom
missaris aanwezig.
Daar werd het woord gevoerd door Mr. A.
Zondervan, die o.a. zeide dat de W.A. thans
een bloedoffer heeft gebracht en daardoor
onsterfelijk aan de beweging verbonden is en
dat deze den strijd waarvoor Peter Ton is
gesneuveld tot een goed einde zal brengen.
Vervolgens sprak mr. dr. R. van Geneenten
leider van de vorming. Hem was door den al-
gemeenen leider opgedragen een laatste woord
te spreken namens de beweging. Hij betuigde
eerst zijn deelneming aan de nabestaanden
Kameraad Ton is gevallen als slachtoffer van
een bende die de N.S.B. steeds heeft tegen
gewerkt. De vrijmetselarij heeft steeds naar
haat gekoesterd tegen de beweging. In de da
gen van den oorlog hebben zij hun laatste slag
willen slaan doch die is mislukt doordat het
Duitsche leger tijdig ter bevrijding kwam. De
vrijmetselarij heeft zich toen eerst stil gehou-
WELKE BONNEN?
TARWEBLOEM: Gedurende het tijdvak
oan 1 September t/m. 4 October zal
bon 71 van het algemeen distributie
bonboekje recht geven op het koopen
van 2 ons tarwebloem oJ tarwemeel
of roggebloem of roggemeel of zelf
rijzend bakmeel of boektoeitmeel.
BOTER, MARGARINE EN VET: Van
24 Augustus t/m. 18 October de met
05 t/m. 12 genummerde bonnen van de
boterkaart voor boter; de met 05. 06 en
07 genummerde bonnen van de vetkaarl
voor margarine of boterde met 08 ge
nummerde bon voor gesmolten spijsvel
of boter; de met 09, 10, 11 en 12 ge
nummerde bonnen var, de vetkaart voor
boter tegen gereduceerden prijs.
BROOD: Van 9 tot e
zijn de met 5 genur.
het broodbonboekje
nen blijven lót
geldig. De detaillij
bonnen vervolgens i
Sept. ter inwisseling
inleveren.
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
Verlrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken-,
huizen, Sanatoria, Instellingen. Tehuizen
Brandassurantie Maatschappij
WOUDSEND" van 1816
erzekering van Kerken
olen billijke voorwaarden
GRUTTERSWAREN» Bon 41, a!j
distributiebonboekje, van 7 Sept. tol en
met 4 October, voor rijst o] rijste-
meel of rijstebloembon 54 algemeen
distributiebonboekjé, van 7 Sept. tot en
met 4 Oct., voor havermouthaver
vlokken, gort of grutten; bon 28 alge
meen distributieboekje van 9 Septem
ber tot en met 1 November voor maizena,
griesmeel of puddingpoeder, of pud-
ding$auspoeder. Op 2 bonnen 105 kan
men tot nader te bepalen dag een pakje
maizena met een inhoud van 225 gram
verkrijgen (speciale fabrieksverpak-
king). Bon 15 algemeen distributie
boekje, van 9 September tot en met
1 November voor macaroni, vermicelli
of spaghetti.
LEVERTRAAN: Mag slechts worden
afgeleverd op recept van een arts of
tegen overgave van een, door een in
Nederland gevestigden arts, afgegeven
bon. Een grootere hoeveelheid dan 200
cc per hoofd en per week is niet toe
gestaan. Per bon mag de arts niet meer
uitschrijven dan noodig is voor 2 we
ken; voor meer personen uit één gezin
kan met één bon worden volstaan.
PETROLEUM: Pelroleumzegel „Periode
6". geldig van 9 September tot en met
3 November. Bon „Periode 4" is On
geldig verklaard.
THEE OF v-OFFIE: Bon 73 (algemeen
distributie^.: je) Geldig van 31 Aug.
tot en met 27 Sep'ember, recht gevende
op Vt pond koffie of V» ons thee.
ZEEP: Van 31 Augustus t/m. 24 o-
tember bon 115 van het algemeen dis
butieboekje voor 150 gram totletr-
(nieuwe samenstel1
huishoudzeep, öf 20
öf 250 gram zeepr.
zeepvlokken öf
waschmiddelen oj
zeep.
Wasscherijen tullen
genoemd tijdvak bo.
tele in ontvangst ku
één bon per acnt kil
De bonnen voor e:
van 31 Augustus 1
Januari 1941 elk r,
van een stuk toilc
stelling) van ge lia. m
Van 31 Augustus tot Decem
ber kan op bon 116, welktegelijk met
de textielkaart is uitgereikt, 50 gram
scheerzeep of een tube scheercrème
dan 'wel een pot scheerzeep worden
gekocht.
Centrale verwarming
Oliestookinrichtingen
Metalen ramen
den uit angst dat haar het zelfde lot zou tref
fen, doch toen dat uitbleef werd zij weer
stoutmoediger. Naaldwijk was er toen het eer
ste signaal van. Twee dagen later bevatte de
Residentie Bode een oproerig artikel tegen de
N.S.B. De vrijmetselarij en Jesuieten hadden
elkaar gevonden. Daai'na volgde de moord op
kameraad Ton. Velen uit de beweging zijp
hem reeds voorgegaan, gesneuveld voor het
Nederlandsche volk. Eens komt de tijd, dat
wij alle onze gevallen kameraden over zullen
brengen naar ons nationale huis waar nun
graven omgeven zullen worden door hooge
popels. Dit volk is uit goede klei gemaakt,
maar die klei moet vervormd worden en bij
die vervorming is hij gesneuveld. Wie de Go
den liefhebben roepen zij jong tot zich. Als
hoofd van de Vorming verklaart spr. dat Ton
het slachtoffer is geworden omdat hij in hooge
mate voldeed aan de eischen van moed en
trouw welke aan een W.A. man gesteld kun
nen worden. Wij vreezen den dood niet, maar
wel het langzame sterven zonder onzen plicht
te hebben gedaan. Mocht de W.A. blijken niet
afdoende te zijn tegen de duistere machten die
de beweging bedreigen, dan komen er andere
maatregelen, die reeds in overweging zijn. Wij
zullen de macht overnemen in dezen staat.
Ton behoorde tot de kleine keurbende die het
volk voorgaat en het zijn juist deze kleine
keurbenden geweest van vastberadenheid, die
alles tot stand hebben gebracht.
De Reichsleiter van de N.S.D.A.P. dr. Schuon
sprak namens de Nederlandsche Landesgruppe
en bracht een laatsten groet aan den gevallene.
Moge zijn leven geofferd zijn voor zijn volk
en zijn beweging. Daarna daalde de kist in
de groeve terwijl de muziek speelde Ich hatt
ein Kameraden. Daarna volgde nog een défilé
langs het graf.
jStcc/tuu oft ejuwtamgl
centdale vedwapminc?
>£^^DADIATODEN j
^^SS^KETELS
utopsft is alles eenvoudig een oefening, een handeling, die
ichtdard moet worden omdat straks de werkelijkheid den
Sïi2chappen Voor een bittere noodzaak kan plaatsen. En als
de unig is dit africhten ook te begrijpen en aanvaardbaar, zelfs
ezen natten kleigrond. Maar ook een excercitie heeft een
p. En die wordt vandaag met opgezet gepasseerd, althans
eenige secties, wier meerderen, om wie zal zeggen welke
•kerkf' ontstemd ziJn en êram willen halen op de Blauwen.
okem^e oorzaak ook mag zijn, de nieuwelingen ondergaan de
goed^pn. Ze kruipen en loopen, vallen en sluipen op de
guitige aarde, die als een plein van de kameelen- en muil-
nar kt deerlijk wordt gehavend en omgewoeld en in kluiten
Uonters bjijft kleven aan de dik bezoolde schoenen, aan
LUK^elige tunieken, aan de centres-bleus, de blauwe sjerpen,
;n Seweren en de handen.
ïaiihf 'S natuurli-ik onzin om te morren en te protesteeren. De
pg?rer* zou zeggen: Allah wil het, het staat geschreven, maar
wa»ifr'rS Z^n nu eenmaal §een Arabieren, ze zijn een allegaar
"Europeanen, die x*?e*tniet uit plezier -*eteekend hebben
voor den dienst van het Legioen, en die wel degelijk weten,
dat het niet geschreven staat, maar door een kwaadaardigen
officier ter uitvoering wordt opgelegd.
Jaren na dezen morgen zullen velen, die de campagnes hebben
overleefd, hun hoofd schudden en zeggen: We hebben het bij
de instructies toch goed gehad, al leek het ons toen
ondragelijk toe.
Vandaag verbijten zich de mannen en voeden schrikbarende
wraakgedachten, die misschien nimmer in daden zullen worden
omgezet.
Een dmg is nuttig in deze nijdasserij. Nuttig tenminste voor
het legioen. De recruten worden ruw en hard en onverschillig,
of, zoo ze dit al waren, ruwer, harder en onversohilliger. Dat
is veel waard, al weer, voor het legioen, en dan voor die
bataljons, die volgend voorjaar den Hoogen Atlas gaan zuiveren
van opstandige nomadenbenden en stammen.
Toch is verschil tusschen ruw en ruw. De ééne legionair blijft
ondanks alles mensoh, de ander neigt, jammer genoeg, naar
het dierlijke over, hoewel dit onderscheid tenslotte niet uit
sluitend het legioen geldt.
Staal behoort ook tot een groep, die den grond doorploegt,
en zoo er al zijn, die moeizaam voortgaan en de langdurige
exercitie niet in het gewenschte tempo kunnen bijhouden,
Staal kent geen vermoeidheid, in ieder geval toont hij ze niet.
En dit uithoudingsvermogen, dit straffe opvolgen van de
commando's zal hem naderhand ten goede komen, want ook
over de houding tijdens de instructie wordt rapport opgemaakt,
al weet Staal dat nog niet. Het bewijs ervan zal hem maanden
later, na een gewaagde en onverantwoordelijke onderneming
geleverd worden, en hij zal zich dan gelukkig prijzen. Nu
echter gehoorzaamt hij de bevelen uit stugheid, omdat hij zich
niet wil kleineeren tegenover den onhebbelijken officier.
Terug in het garnizoen, besmeurd en bemodderd, maar droog
door den gloed van de zon, die aan een brandschoone lucht
staat, vernemen de legionairs, dat ze vanmiddag vrijaf hebben
om hun kleeding te wasschen. Er zal inspectie gehouden worden
ook over het ondergoed, de hemden en broeken, waarvan
iedere recruut een dubbel stel gekregen heeft en dus nog moet
bezitten.
Na het middagmaal gaan de mannen naar de achterzijde van
de barakken, waar zich een waschgelegenheid bevindt. Het is
een lange steenen trog, die met water gevuld kan worden en
waarin de mannen hun ^leeren, met zeep besmeerd,
kloppen of wrijven, al naar ze gewend zijn te doen. Het komt
er maar op aan, dat het vuil verwijderd wordt en het witte
goed ook wit is. De voering van .de tunieken is bijvoorbeeld
niet van donkere stof vervaardigd, maar van lichtkleurige,
vanzelfsprekend tot ergernis van de dragers. Want bij dg in
spectie wordt niet alleen de buitenkant van het uniform,
maar eveneens en niet minder nauwkeurig de binnenzijde be
keken. En wil de bezitter vrij blijven van de lichtste straf,
acht dagen cel, dan zal hij moeten zorgen, dat in de voering
geen smetje is te bespeuren. Waschdag is i ustdag, doch tevens
een dag van opletten en waken. De kleedingstukken worden
te drogen gehangen op gespannen lijnen. Maar zp kunnen niet
zonder toezicht blijven hangen. In de Arabierenwij ken wonen
namelijk vele opkoopers, die voor de stevige kleedij van het
Legioen zonder navraag van de herkomst grif enkele francs
uitbetalen. En in het garnizoen huizen verschillende legionairs,
die niet alleen de adressen weten, maar ook voor de levering
van onder- en bovenkleeren kunnen zorgen. Het gemakkelijkst
zouden ze aan de vraag kunnen voldoen op den waschdag, als
de goederen uitgestald en voor het grijpen hangen. Maar de
ondervinding door schade van anderen kan den mensch ten
dienste komen, als hij er een juist en oordeelkundig gebruik
van weet te maken.
En de ondervinding van de oudere legionairs is, dat niets
onbeheerd kan blijven vanwege snelle en grijpgrage handen.
Daarom zetten zich degenen, die gewasschen hebben op een
tiental meters afstand van de drooglijnen, rooken een sigaret
en verliezen hun eigendom geen moment uit het oog. Er staat
wel een wachtpost, maar die kan niet overal tegelijk wezen,
en de straf voor een ontbrekend stuk goed moet niet hij, doch
de voormalige bezitter dragen. Dat lijkt onrechtvaardig, is het
daarom nog niet. De wacht *zal aan het eene eind een dief óp
heeterdaad betrappen, terwijl aan het andere eind een tweede
de kans waarneemt, een greep doet en met het gestolene ver
dwijnt. Ten allen tijde zijn de legionairs persoonlijk aansprake
lijk voor vermiste onderdeelen van de uitrusting.
Staal zit in de blakerende zon en bewaakt zijn waschgoed,
als een nomaden-herder zijn kudde, dat wil zeggen, oogen-
schijnlijk slaat hij er geen acht op, maar als een eventueel ge
vaar dreigt, ziet hij het, en is gereed voor afweer.
Naast hem zijn kamergenooten gezeten, stil en dommelend
soms in de warmte. Ze hebben geen lust om te praten, ze heb
ben alleen moeite om wakker te blijven. De rware oefeningen
van vanmorgen en de zwoelte, die om hen trilt, werken na en
maken loom.
(Wordt vervolgd.)
