4
WOENSDAG 11 SEPTEMBER 1940
STADSNIEUWS
Officieele publicaties
WERK- EN BEROEPSKLEEDING
In het vervolg zal .iet Distributiekantoor
^reestraat 117, Donderdagavopds van 7 tot
S u. 30 en Zaterdagsnamiddag van 2 tot 5 u.
|*opend zijn voor het afhalen van speciale
vergun pingen voor werk- ep beroepskleeding.
loeiden, 11 September 1940.
De Burgemeester
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR
HET OPENBAAR VERVOLGONDRRWIJ8
Burgemeester ep Wethouders vap leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de inschrij
ving van leerlipgen voor het openbaar ver
volgonderwijs zal plaats hebben op Vrijdag
13 en Maandag 16 September a.s. des avonds
van 7—8 uur:
voor jongens in het gebouw van de Cen
trale School voor het 7e en 8e leerjaar aan
de Oude Vest 35 en voor meisjes in het school
gebouw aan de Langebrug 62.
Vroegere leerlingen moeten zich opnieuw
laten inschrijven.
Nadere inlichtingen omtrent het vervolg
onderwijs zullen bij de inschrijving door de
hoofden der betrokken scholen worden ver
strekt.
Het hoofd der jongensschool is de heer J.
<3. van Schaik, Cronesteinkade 14.
Het hoofd der meisjesschool is de heer F.
Riks, Van der Waalsstraat 2.
Leiden, 11 September 1940.
A. VAN DE SANDE BAKHIJYZJSN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
CONCERT OP ENDEGEEST
De Ghr Muziek vereen iging „Athalia" uit
Leiden gaf gisteravond op het Kasteelplein
van „Enöegees:" pnder leiding van den direc
teur den heer H. v. d. Veld een buitenooncert.
Een talrijk gehoor betoonde zich zeer Inge
nomen met het gebodene door een luid ap
plaus na elk nummer Na de uitvoering
een kort, maar mooi concertprogramma is
nonstop marschprogramma uitgevoerd met
medewerking, van net corps tambours, pij
pers en bazuinblazers.
In verband met de vepduisteringsvoorschrif-
ten is het geheele pmprgipmR zonder pauze
afgewerkt, waarna de geneesheer-directeur dr.
F. J. Stuurmap het geselschap zyn hartelijfcen
d^nk betuigde.
pqqp ren wwmBUJT
Gistermorgen te 11.10 uur reden twee wiel-
rijdsters, de 22-jarige Q. M. en de 19-jarige
J de G. op de Breestraat De sturen van hun
fietsen raakten in elkaar, waardoor zij hef
trottoir opreden. Met den 25-jarigen J. J. M.,
die daar liep en tegen wien zij aanbotsten
kwamen zy terecht in de winkelruit van het
bloemenmagazijn vap den heer K. De groote
ruit ging aan scherven. De wielrijdster C. M.
had een vleeschwond aan de elleboog ep is
m het Acad. Ziekephuis verbonden.
HET TOURNOOI OM DEN „HUISMAN-
BEKER"
Van Steenbergen speelt remise met Huisman
Op de „Hollandsche" opening antwoordde
v Steenbergen onregelmatig met 3025 en
zette onmiddellijk een aanval in op zijn
linkervleugel. Dit offensief werd zoo nauw
keurig door hem doorgevoerd, dat het wit
veel tijd kostte het te stuiten. Wit kreeg
zwaar spel en een fout lag voor de hand. Bij
dg 35ste zet liep wit Rphter 2 gchrjjygn, waar
door zwart door toepassing van den meerslag-
regel één schijf won. Hierdoor wat overmoe
dig geworden, deed zwart niet meer de beste
zetten, waarvan Huisman handik profiteerde
en zich spoedig een remise wist te verzekeren.
Als het midden- en eindspel even onberis
pelijk door van Steenbergen behandeld was
als de opening, zou hij zeker gewonnen
hébben. Nu moest hij met remise genoegen
némen.
Heemskerk—Huisman. Deze uitgestelde
partij uit de 8ste ronde verloor Heemskerk
door een blunder.
Tengevolge van de gewijzigde verkeersbe-
palingen moesten de partijen v. d. Blom—
Laterveer en Heemskerk—-Olivier worden
uitgesteld tot de volgende week.
v. d. BiomHeemskerk zullen hun pgrtij
pit de 7de ronde Donderdag spelen.
Alphen a/d. Rijn
AFSLUITBOOMEN OP HET HOOFD
Wielrijder ernstig gewond
Bij de Gouwsluissehe brug had gisteren
een ernstig ongeval plaats. Daar een schip
doorgelaten moest worden gingen de auto
matische afsluitboomen dicht.
Do wielrijder van O. die juist aankwam
fietsen meende dat hij nog wel kon pastee-
ren. Zijn rekening faalde echter en hij kreeg
de afsluitboom met kracht op zijn hoo»a|
waardoor hy een gapende hoofdwond be
kwam en tevens een gedeelte van zijn tana i
uit de onderkaak kwijt raakte.
Hevig bloedend bleef de jongeman op straat
liggen. Dr. van Kooten was spoedig ter
plaatse en verleende eerste hulp waarna het
slachtoffer naar zijn woning is vervoerd.
ARM GEBROKEN
De 4-jarige K. V. wonende in de Vlaming-
Straat kwam bij zyp spel zoo ongelukkig te
vallen dat hij een arm brak. Hij werd naar
Dr. H. vervoerd die het ventje hulp verleende
waarna het weer naar de ouderlijke woning
kon terugkeeren.
KAMER VAN KOOPHANDEL
yjiUisUs-
„f)e 3 Eenen", Leiden, Haarlemmerstraat
Jij,' bedden, dekens, karpetten, behangsel
papier. Qph. fil 's-Gravenhage, Tornaten-
gtraat 90.
Rartpgs Co. Leiden, Hooge Rijndijk 86,
confectiebedrijf Oph. fil.: Den Haag, Fann.
£chol|enstraat 7/9 ep Enschede, Buiterizorg-
pfeip 23
Kweekerij Breezand. N.V. Sassenheim, Tey-
lingerlaan 9. Uittr. comm.: J. f. van den
Bosch, Sassenheim. N- comm.: N. van der Hout
Azr., "s-Grayenzande en A. Meyer, Anna Pau-
lowna. Procuratie verleend aan: J. J. van den
Bosch, Sassenheim.
Armbanden, armbandhorloges, autopeds,
achterklap van een sleeperswagen, broche
met steen, badpak, badmuts en handdoek,
bankbiljet, bril, bonnetjes van kruisvaarders,
Zeeuwsche zilveren broche, carton, colbertjas
en overall, ceintuurs, damestasschen, dames
das, doek, waarin 2 jumpers en 1 werkbroek,
diploma's als steno-typiste, dictaatcahier, étui
rpet schaar en mes, gouden manchetknoop,
gummistpk, handschoenen, hondenriempje,
hoed, hamer, blauwe jas of mantel, kano,
kinderbroekje, kinderschoentje, kindertaschje,
lampenkap, mandfleschje, inh. ranja, num
merbord, pak hoeken, portemonnaies, rijwiel-
belastingmerk, R.K. kerkboek, rijwielzadel,
regenmantel, sleutels, stofbril, sjaal, tabaks
pijp, tagch, vulpenhouders, vulpotlood, zilv
kettinkje met kruisje, 20 ledige jute zakken,
zjritrqes, zilveren dasspeld, zadeltaschje.
Gevonden in de tram tstadslijn): hand
schoenen, damesparapluies, 1 strandhoed,
1 kindertaschje. 1 Koffertje, 1. R.K. kerk
boekje, 1 fototoestel in étui. 1 partemopnaie
rr.et inhoud. 1 sjaal, 1 poitemonnaie met inh.,
1 poitemonnaie met inhoud, 1 zakagenda,
1 broche.
Terug te bekomen en inlichtingen te ver-
iKijgen iederen werkddag van 13 uur
Hlmiddag, behalve Donderdags en Vrydags
teii politiebureele alhier.
BURG. STAND.
Louren.Ua Johanna Charlotte, dr v.
Jansen en C. W. A. Declemij Bram
Willem." tn v. J. M. A. v Daiw en C. J. v. Arnhem
Maria Johanna Wilhelmina, dr. V. Ei. M. Kuiven-
hséën en M. Serher Seerp Bart, an.' v 5. A.
■eruna pn H. F. Kool Japojjus, zfi, y. F. Brins en
0, jf de Groo-t
overleden p G V. d. Loq, wed. v#n d. Mes-
ft Slv.
B j. - de Zwiisxa. «re. vaa W. Se*aar. 77 j.
BENOEMD
Door den bisschop van Haarlem is kapelaan
Broers alhier, benoemd als kapelaan te Haar
lem en in zijn plaats in onze gemeente be
noemd kapelaan P. van Leeuwen te Ooltgens-
plaat.
35-TABiq JUBILEUM
De heer J. Groenendijk alhier hoopt 12 Sep
tember a.s. zijn 25-jarig jubileum te her
denken in dienst van de lederwarenfabriek
van de fa- Gebr. v. d. Kloot-Meyburg aJhier.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Hendrik Jan, z. van J. L. de
Visser en Teune Geleijns; Elizabeth Theresia,
d. van H. M. Kasbergen en Cornelia Sophia
van Leeuwen: Agatha Cornelia, d. van J. L.
van Tol en Johanna Adriana van 'der Hoogen;
Jan Pietjer, f. ygjj P. J. Hanselaar en Martina
Hendrika Gesman.
Overleden: Willem v. d. Helm. 72 jr.. gehuwd
met Pieternella de Ridder; Dirk Zuijdam, 86
jr.. weduwpr. van Dirkje van Leeuwen: Wil
lem Idenburg 72 jr., weduwnaar van Johanna
Vendng.
BEVOLKING
Ingekomen van: den Haag, van Blankenburg-
str. 69. Lena M. v. d. Bijl, Wilhelminastr. 11a.
Vertrokken naaf: Leiden, Plantage 8, Leentje
de Wpal, dienstb., Raadwijkstr. 12; Rotterdam',
Schermlaan 40b. Johannes v. d. Linden, Haze-
veld 2; Utrecht, Verl. Hpogravenscbeweg 70,
Johannes L. v. d. Broek, botiwk. teekehaar,
v. Reedestr. 26; Den Haaf, v. d. Weerstr. 185,
Adrianps Fenders, siagerskm, Bfuggestr. 6;
Den Haag, Jac. Catsgtraat 4, Johannes G. de
Roos, melkventer, Noordemae 37.
Engelsche vliegers boven
Noord Duitschland
Leiderdprp
VERGADERING
VAN DEN GEMEENTERAAD
De raad komt Donderdag 13 Sept. 1940 des
namiddags te 6.45 in openbare vergadering
bijeen.
B. en W- hpbben aan Ms. v. d. Velden, ajhifr
opgedragen het bouwrijp ntgfcep van een ter
rein tep Oosten yan de Acacialaan, voor de
som van 13,890.
De levering vap trottoirbanden en bppbten
en betoptêgels benoodigd vopr den, aanleg van
nieuwe straten, is door B. en W. gegund 3SP
de fs. Oosthoek te Alphen a/d. Rijn.
Door B. en W. is aan de firma S. Bennink,
alhier, de levering opgedragen van betonaf
sluitbanden, rioolbuizen en buizen voor de
brand watervoorziening npodig voor den aan
leg van nieuwe straten.
Doar den regeeringscommissaris voor den
wederopbouw is aan A. v. Muijen, alhier,
vergunning verl'eynd voor den bouw van een
twaalftal woningen aan de Steenbakkerslaan,
alhier.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Jan,
Koudekerk a/d. Rijn
DISTRIBUTIEKANTOOR VERPLAATST
Het distribqtigbjireau dat tot dpsyer ep het
gemeentehuis werd gehouden, if wegens de
steeds grooteren omvang der werkzaam
heden, thans verplaatst naar de woning van
den heer Jap. Doxrepaal.
COLLECTEN NEB. HERV. GEM.
De collecten voop de Diaconie der Ned.
Herv. kerk over Juli en Aug. brachten op
resp. 100.35 en 120.71. De collecte ge
houden in de N. H. Kerk voor de ?nw. Zen
ding heeft opgebracht 23.50.
Sassenheim
AANRIJDING
Dinsdagavond kwart over zeven werd de
14-jarige K. Kruik op dé gevaarlijke hoek
HoofdstraatTeylingerlaan door een uit de
richting Leiden komende vrachtauto gegre
pen, waardpor hij aan een been werd ver-
Het rijwiel werd zwaai' beschadigd, Kruik
klaagde over inwendige pijnen. De doktoren
Hueber en Domrpisse waren spoedig ter
plaatse en lieten hem naar huis vervoeren,
op.
Bommen op het centrum ven
Berlijn
Het D.N.B meldt uit Berlijn:
In den afgejoqpen nacht zijn wederom
Britsche vliegtuigen boven Noord-Duitsdi-
land verschenen. Verscheidenen hunner
lukte het door te dringen tot Berlyp. De
Engelschen wierpen hier en daar bommen op
woon- en zakenwijken. Van de enkele bon-
men, die neergeworpen werden, troffen er
sommige doelen, die niet alleen nationde,
maar ook, in uitgebreiden zin, interpatiomle
beteekenis hebben. Zoo werd het in de jp-
heele wereld bekende Haus des Verens
Deutspher Ingenieure, dat voortdurend ondc-
komen en vergaderruimte biedt aan talrijce
studenten, geleerden en technici, in brand £-
stoken. Bovendien werd de Academie cfer
Kunsten, die gelegen is bij de Brandei-
burger Poort op de Pariser Platz, getrotfei.
In de academie bevinden zich, behalve ce
lokalen voor het geven van les en voor htt
werk, voortdurend tentoonstellingen van wec
ken van moderne binnen- en buitenlandscte
kunstenaars. In het centrum van de stal
Werd het Hedwigs ziekenhuis, dat in een du-
volkrijkste wijken ligt, door brandbommei
getroffen.
De aanval der Engelsche vliegers op Ber
lijn van den afgeloopen nacht is weer allen
militairen doelen zorgvuldig uit den weg
gaan. Het optreden der Britsche vliegers was
klaarblijkelijk nauwkeurig overlegd en niet
voorbedachten rade ondernomen. Vooral daar
in den door maan en sterren helder verlich
ten nacht het beeld van de Rijkshoofdstad
duidelijk te zien was en de tegenstander
bovendien nog talrijke lichtgevende bommen
gebruikte.
Behalve de reeds gemelde schade werd o.m.
de Rijksdag door een bom getroffen, voorts
de Brandenburger Poort en een reeks woon
huizen in het dichtbevolkte centrum van de
Rijkshoofdstad. Geen enkel der genoemde
objecten kan ook maar in de verste verte
aangeduid worden als militair of voor den
oorlog belangrijk deel.
De systematische uitvoering van den aan
val van de Britsche bommenwerpers, waar
van het systematische karakter niet kan wor
den bestreden, leidt tot de gevolgtrekking,
da de hoogste militaire leiding in Londen on
dubbelzinnig bevel heeft gegeven om het hart
van de Rijkshoofdstad meedoogenloos te
bombardeeren.
In den afgeloopen nacht, aldus het D.N.B.
in een nader bericht, hebben de Engelschen
wederom niet-militaire doelen in Noord-
Frankrijk, België en Duitschland met bom
men bestookt. Het zwaartepunt van hun op-
tfpdp» lag dwrhü in België eo BerlUn. In
Berlijn werden bommen in grooten getale, ter
wijl de maan helder scheen, op de binnen
stad en het Westen der stad geworpen. Er
ontstonden talrijke branden en ontploffings-
schade werd aangericht, vooral in eenige
ziekenhuizen, hotels, staatsgebouwen, in
zaken- en woonwijken. Branden, die op zol
derverdiepingen waren ontstaan, werden snel
gebluscht. Een reeks kostbare kunstvoor
werpen, woninginrichtingen en de inrichtin
gen van ziekenhuizen werden vernietigd. Ver
scheidene gebouwen kregen ernstige schade
aan de muren.
Van verscheidene huizen zijn de muren in-
«drukt, bij andere bestaat gevaar van instor
ing, zopdat heele stratenblpkken in de bin
nenstad ontruimd moesten werden.
Er zijn vijf dooden en verscheidene zwaar-
en lichtgewonden te betreuren. Dank zij het
gedisciplineerde optreden der Berlijnsche be
volking werd voorkomen, dat de vele ontplof
bare en brandbommen niet pog grootere per-
sqpnlijke schade hebben aangericht. Twee vij
andelijke vliegtuigen werden neergeschoten,
een daprvan door luchtafweergeschut, het
tweede door nachtjagers.
Het Scheveningsche seizoen i
Juli en Augustus stelden teleur
Toch zijn sombere verwachtingen
overtroffen
Het Scheveningsche hoofdseizoen is voorbij.
Hoe liet gegaan is heeft de Exploitatie
Maatschappij Scheveningen ons medegedeeld.
De tijdsomstandigheden oefenden "it den
aard der zaak een druUkenden invloed uit op
df exploitatie, maar dit zou minder voelbaar
zijn geweest, indien het weer ons in de maan
den Juli en Augustus niet zoo in den steek
gelaten had.
Dat zelfs ouder de huidige omstandigheden
een behoorlijke exploitatie mogelijk zou zijn
veest, weid bewezen door de enkele fraaie
znmeiscne dagen, toen drommen bezoekers
Boulevard, strand en cafébedrijven vulden.
Het hotelbezoek heeft wel het meeste nadeel
van den toestand ondervonden, hoewel in de
eigenlijke vacantiemaand Augustus het aan
tal gasten der hotels, welke door de Duitsche
militaire overheid niet in gebruik waren ge
nomen, behoorlijk medeviel.
Wat de Pier-, café- en strandeyploitatic
aangaat, ook hier was de inzet in de maand
Juni zeer aarzelend om bevredigend te wor
den, toen de zomer ons op enkele mooie dagen
vergastte.
De exploitatie der zeebaden heeft, speciaal
in de maand Augustus, zeer van de slechte
weersomstandigheden te lijden gehad.
Ook over het Kurzaalbezoek heeft men,
alles in aanmerking genomen, niet te klagen.
Het bleek, dat de belangstelling voor de con
certen zeker niet minder geworden was, al
waren de omstandigheden er oorzaag van, dat
met belangrijk vereenvoudigde programma's
moest worden vqlstaan.
Al met al is de indruk van de directie, dat
het afgeloopen seizoen bij lange na niet de
resultaten heeft afgeworpen, die onder nor
male omstandigheden vooral voor het jaar
1940 te verwachten waren geweest, ïp9ar
aan den anderen kant de gang van zaken de
op 15 Mei zeer somber gestelde vooruitzichten
heeft overtroffen.
Het verkeer tijdens de verduisteriri
Rechtszaken
RECHTBANK TE 's-GRAVENHAGE
een zakkenrqlster van 68 jaar
Een 68-jarige vrouw verscheen gisteren in
het beklaagdenbankje. Zij bleek en bekende
in de laatste zeventien maanden een twintig
tal diefstallen van portemonnaies en taschjes
ten nadeele van bezoekers van de Rema of
van de algemeene markt in den Haag op haar
gpweten te hebben.
De ten lagtp gelegde serie begon op 31 Maart
1939 doch in de veertig daaraan voorafgegane
jaren had zij al elf veroordelingen wegens
diefstal enz. ondergaan.
Aan haar bekentenis voegde zij bij wijze van
verontschuldiging toe, dat zij van den steun
moest leven en dat zij niet genoeg steun ont
ving. Bovendien toonde zij een bewijs van
onvermogen.
De officier van justitie vorderde gevangenis
straf van twee jaren tegen deze onverbeter
lijke dievegge.
Uitspraak 24 September.
verijdelde inbraak in een kluis
In den nacht van 10 op 11 Juli 1937 hebben
inbrekers gepoogd hun slag 1e slaan in een
bankgebouw aan de Péviljoensgracht te
's-Gravenhage.
De plannen waren met vakkennis in eikaar
gezet, er zou n-L een kluis met een snij-ijzer
moeten worden opengebrand. Om onsestoorden
arbeid te verzekeren werd boven het siuj-ijzer
pen linnen tent geplaatst, doch op zeker
moment vloog de tent in brand. De inbrekers
zagen geen kans het brandje te blusschen en
zij moesten met achterlating van hun gereed
schappen de vlucht nemen.
Enkele jaren lang bleven de dad&rc onbe
kend, doch toen bij pen ynlgende gelegenheid
een deel van de bende voor een aijdcr fpit
opgepakt was, werd het in 1937 gebeurde
Richtlijnen von de Rijksinspectie
luchtbescherming
De rijksinspectie luchtbescherming deelt
het volgende mede:
Vele gebruikers van den weg, die ook des
avonds zich over straat moeten ol vvillmi
bewegen, maken zich begrijpelijkerwijs thans
reeds min ol meer bezorgd over de komende
cjonkere avonden.
Men beoordeelt de mate der duisternis,
welke men dan meent te moeien verwachten,
naar wat nu de late zomeravonden ons te
verduren geven en velen nemen zich voor
in den vervolge zoo weinig mogelijk dei
avonds uit te gaan.
Voor deze neiging is men vooral in de
zakenwereld bevreesd. Er is zelfs reeds hier
en daar het denkbeeld geopperd om de win
kels dan maar voor het invallen der duister
nis te sluiten, omdat men verwacht, dat het
koopende publiek zooveel mogelijk de dag-
uren zal kiezen voor het doen van zijn
inkoppen. Afgezien van het feit, dat zulk een
inkrimping tot de daguren hoogst ongewenscht
en oeconomisch weinig verantwoord schijnt,
kunnen tal van particulieren en alle beheer
ders van caté's en amusementsbedrijven zich
niet veroorloven overdag hun inkoopen te
doen, respectievelijk het avondbezoek uit te
schakelen. Nog minder kan men dit in
concertzalen, schouwburgen en filmtheaters,
dip vrijwel uitsluitend op het avondbezoek
zijn aangewezen. Tal
verwarren met 'net fluorexcee
voorwerpen, welke met een special]
streken zijn en een voortdurende j
met b.v. ultra-violet licht vereischenj
f 1 uoresceerendl
staar
i to t i
Tenslotte bestaat nog de mogelijl
het aanbrengen van lichtgevende
gen. welke bedrijven, inrichtingen ed
hebben om het publiek zekere nooo 22^
aanwijzingen te geven. Voorschriften deel
rie toelaatbaarheid van deze liclj
aanduidingen ten dienste van het pul
m bewerking en zullen spoedig vei XTac
Alle hierboven opgesomde hulpmid
maatregelen zullen er naar het »r.f'
rijksinspectie luchtbescherming tij)
komende winteravonden veel toe ku|
dragen om het verkeer bij avond bl 01
te vergemakkelijken.
ook mogelijk zün. Men moet er all
aan gewennen met behulp van de] in
en andere lichten zjjn weg te vindflAan
neer al deze hulpmaatregelen zijn tl
zal een ieder, die niet zoogenaamd Pv0lül
nngsblind is, ziph, met inachtneming31 v
poodige extra-voorzichtigheid, in pn m
duisterde stad kunnen orienteeren. alf
DaSr het
oeconomisch bplang is, zoolef1
in- .1. normalen gang v»np
gelijk
zijn aangewezen. Tal van ondernemingen °ngestoord te laten vqortgaan, magen w
zouden onnoemelijke schade lijden indien overtuiging meedragen, dat van o\!ze dt
u„. Li.-,- r wesp a hpt mnopltilrc nr. rlir nnM.v.
het licht gebracht.
Zoo'hadden onlangs --r;
de Haagsche rechtbank te verantwoorden
verdachten zich
bovengenoemd misdrijf, te weien de
dD-jarige G- A. M. uit Amsterdam, de 31-jarige
P. J. E., de 26-jarige H. J. W. van S. en de
46-jarige W. S.
Drie hunner werden overeenkomstig net
requisitoir veroordeeld, namelijk S die
reeds nagenoeg de helft van zijn leven in de
gevangenis had doorgebracht, tot twee jaren
eh G. A. M en P. J. E ieder tot een jaar
gevangenisstraf.
H. J. W. van S., tegen wien de officier vier
jaar had geëischt omdat hij dezen man als
den hoofddader beschouwde, werd wegens
gebrek aan bewijs vrijgesproken. Van S. had
hardnekkig ontkend aan de inbraak te hebben
medegewerkt
RECHTBANK TE ROTTERDAM
Flesschentrekkerij en diefstal
Wegens diefstal vaq metaal en aardewerk uit
het puin en wegens flesschenTgkkerij moeit
W. d B. terecht slaan- De flesschentrekkei ij
betrof het kqppen yan kleedep in eenige
magazijnen hjer ter stpd^ zonder dat De B ui
slaat was te betalen
De eisch luidde'- ac&tmüundfp gevangenis
straf.
Over twee weken zal de rechtbank uitspraak
doen.
OVER GRONINGEN EN GRONINGSCHE HUMOR
had hadden, hadden
Valkenburg
STEEDS AFBREKEN
Het afbreken dei' vernielde en enteigende
woningen vordert goed. Het is pp 't oogenblik
een tFoostelóos gezicht de oude steenklompen
te aanschouwen, maar ons dorp zal, eennjqal
herbouwd, wel een groote verandering en vér
betering hebben ondergaan.
TE WATER
De bejaarde juffrouw B, had l^pt ongeluk,
bij het halen van groente van 'I' Ja'mj tg
te geraken.
Het qdUFde nesal eenige tüd eer hulp kwam
opdagen om haar op het dróge te helpen. D?
ontbocjen geneesheer scheef anrniddellijk
b$dru*t ypor,
MWie den dichter wil verstaan
pqoet naar het land des dichters gaan''
ZoQ ongeveer luidt een wijs versje van Goethe.
En wie Groningen en den Groninger wil jeeren
kennen, moet zich niet vergenoegen met te lezen
Wit at ol niet „in Baedeker staat", maar moet er
heen gaan en wonen en leven onder deze stoere
[Noordelingen met hun staag werken en zwoegen,
hun schijnbaar onaandoenlijke zakelijkheid en
oolijke nuchterheid. Hij moet hen leeren kennen
en hij zal van hen gaan houden, zooals hij van
het fleurige, pittige leven van Gróninqen is,
gaan houden
Misschien zal het hem eenige moeite en geduld
kosten. Den „Hollander" komt bij het eerste aan
zien heel vreemd voor. Wij hadden een confrèie,
d|e voor het eerst vaq zijn leven naar Gr-gnn's
veste werd gedirigeerd en den eersten tijd zich
piet kon weerhouden om eiken avoqd naar het
station te gaan en den sneltrein ,,nsef Europa"
zooals hij het yitdrukte vo| verlangen na
te staren. Eerst allengs drong de warmte van hel
GJroningsche hart bem door
Dat behoeft geen verwondering te baren
Ten eerste Is er de taal Mag zij den Groninger
onmiddellijk in een warme sleer van vertrouwe
lijkheid verplaatsen, den niet-Groniger is zij jp den
beginne een abracadabra Het verhaal gaat van
iemand, die naar het Noorden reisde en in ee.~
naburige coupé twee menschen In een hooggaande
woordenwisseling gewikkejd hoorde Bij nader
onderzoek bleken het twee Groningers te zijn,
i'n vertrouwelijk gesprek gewikkeld
Pan is de Groninger gesloten van aard Hij voelt
zich mischien ietwat bevangen tegenover den meer
scepelen. zich sneller aanpassenden landgenoot uit
het Ruiden Niettemin zich bewust van zijn veri
dienste, kan hij zoodoende jot een besef vfn eigen
waarde komen, die andererj wel eens oyerdfeven
vparkomt. Klassiek haast is geworden de anecdote
van dien Hollander, die met een Groninger zat
te praten over de deugden en tekortkomingen van
hst Grpningsche volk en tegen ij® lofspraak van
elén ($r®ninger op e|gep Stad en pfQvipcie inbracht,
dat de enouite dpr Groningsche hasgleeraren Hey-
mans'en Wjersma dan fgeh. maar aan het'lleM had
gebracht, dat de gemiddelde Groninger een tekprt
aan fantasie vertoonde, waarop de ander hem
antwoordde j
„Maar a wie dl® ook
wie de heel wereld veroverd I"
Trouwens De echte GGromnger kan nu een-
maat met veel kwaads van stad en gewest hooren.
Daaraan i$ hij té neer verknocht. Met alle ups en
downs daarvan leeft hij mede Typeerend daarvoor
s de volgende ancdote Toen, jaren geleden, het
zoo fraaie Natuurhistorisch Museum der Groning-
sche universiteit in vlymmen opging, troffen «je*
volgenden ochtend twee Groningers elkaar in den
tfein ep naiuur|ijk was er mjtfr één topic van ge
sprek De brand
..Hest a| heurd zei de een, „daar is ook een
Witsnoede verbrand"
Hij' bedoelde een vermaard pegezet e«emp|g§r
van een zeldzame witsnuit-dolfijn, die het museum
rijk was Witkop cje gOder( vo| cjeernjsj
„Zol ijje ook ppg veu|' |edep hebben 7'
Intqsschen wordt d®ze yvel eens blinde
genegenheid YOPrfqyfend ip het Grpningsche
volkskarakter getemperd dpor een groote nuchter
heid, die den Groninger we| heel diep geworteld
zit Die nuchterheid 'S het, die, wanneer zjj pp dien
niet na te bootsen laconlaken toon als opmerking
of eenvoudige critiek wordt geuit, zóó oohjk en
grappig in haar contrastwerking kan aandoen, dal
er ook ypor den Hollander een eigen Grpning
sche humor bestaai Want meegesleept wqrdt de
Groninger zelden Voor de werkelijkheid, niet het
minst de materieels, heeft hij groot respect Bij
eer. uitvoering van Webers Freischyty ontlokte de
verschijning van den dyivel -n eigen persoon ie-
midden van een gruwbaar vlarr.menspekiakel een
Groninger achter ons geen andere Gpmerkmg dan
„Kiek 'm doar es stoari
En a| zal deze nuchterheid in aesthetics wel
haar bezwaren hebben aan den anderen kant
behoedt zij den Groninger voor gevaarlijk illusio
nisme en verleent zij het onderling verkeer een
zekere kameraadschappelijke^ realistischen toon,
die teekegend is voor het volgende verhaaltje,
waarmee wij on; praatje hier beëindigen
Tijdeny het bewind van eep van Groningens
vroegere burgemeesters stond eep portret
landsvorstin voor cj® burgers en byrgeies
bezichtigen m het stadhuis. En als zich
daartoe aanmeldde gal deze bqrgemeester ej®n
bpde daqr'oe verlqf mei de woprfjen dje tpch niet
in het minst* In verschuldigd respect te kort schqtep:
„Loat f»£Pe®r 't Wicht es xain.
Het is daarom van groot sociaal en
oeconomisch belang, dat het gewone
leven ook des avonds zooveel mogelijk
voortgang vindt. Maar om dit te bereiken
zal het noodig zijn, dat de straten in de
steden, ondanks de verduistering eenigei-
mate begaanbaar worden en dc kans op
verkeersongelukken tot een minimum
beperkt wordt.
Het spreekt wgl vanzelf, dat de overheid
terzake diligent is en met grooten spoed voor
bereidingen heeft getroffen om het verkeei
bij duisternis zooveel mogelijk te beveiliger».
De rijksinspectie luchtbescherming heeft, aan
de hand van daartoe door haar vastgestelde
voorschriften, een en ander medegedeeld om
trent den aard dezer beveiligingsmaat
regelen.
Vooropgesteld moet worden, dat het geheele
land en elke stad zoodanig verduisterd moeten
zijn, dat in het donker en bij goed zicht van
hoogte vap 50Q meter boven hpt aard
oppervlak geen enkel rechtstreeksch of gere
flecteerd liefrt kan wqrden waargenomen. In
de gldus ontstane duisternis moeten nu hulp
middelen worden aangebracht of gebruikt ten
behoeve van het verkeer.
Bebakeningsmaatregelen
Deze hulpmiddelen zijn als volgt tt onder
scheiden:
a. Richllichten
Dit zün de op enkele wegen tep minste vipt
meter boven liet wegdek en boven daarvoor
nanmerking komende kruispunten van
wegen hangende lampen met een of twee
spleetvormige horizontale openingen, welke
juist voldoende licht doorlaten om hei rijdend
rerkeer het beloop van den weg of het kruis
punt aan te geven. Zij worden als regel bin-
en in bepaalde gevallen ook buiten de
bebouwde kommen toegepast Deze richt-
lichten hebben ééh horizontale spleet, wanneer
zij het beloop van den weg aangeven, en twee
spleten, wanneer zü boven fcruispuqten van
wegen hangen.
De kleur van deze rlehlllchten Is wil of geel.
b. Geleidelichien.
Geleidelichten zijn lichtep, welke bipnen
de bebouwde kom van ggn gemeente als be-
bakening aan den kant van den rüweg mogen
worden geplaatst, in hpt büzqndpr ouk ter ge
leiding van het voetgangersverkeer. Geleide
lichten moeten by voorkeur op een hoogte
van 1.20 m tot 170 m worden geplaatst. De
kleur van het licht van geleidelichten is ygit
of geel.
c. Obstakellichlen
Deze komen zoowel binnen als buiten de
bebouwde kommen voor en zijn uitsluitend
bestemd om verkeersobstakels (wegherstel-
lingen, bomtrechters e.d.) duidelük aan te
geven. Een wi| obstakelliqht moet me»i
rechts passeeren, een rood obstakeliicfU
altüd links, zulks in overeenstemming met
de ook in vredestijd geldende regelen van
wegbebakening.
Vorengenoemde drie soorten lichten behoo-
ren tot de groote groep van bebakeningsmaat
regelen, welke door de rijksinspectie *ijn
vastgesteld in de voorschriften betreffende
de beveiliging van het verkeer op den open-
n weg gedurende den tijdi dat het ge-
bvuik van de normale openbare verlichting
verboden is.
Deze lichten kunnen dopr burgemeester^
naai" behoefte worden toegepast.
Afsluiting van gevaarlijke punten
Tot dezelfde groep maatregelen wordt
ook gerekend het afsluiten van gevaarlijke
punten, b.v. aan cjen waterkant, met behulp
an witte hekken, het wit verven van trot
toirbanden, verkeerspalen, hekken, palen,
IZ.
Vooral dit wit verven behoort mits
QGideelkundig te worden toegepast aange
zien gebleken is, dat dit hulpmiddel het ver
keer in hooge mate beveiligen kan.
Luchtbeschermingsverlichting
Naast al deze bebakeningsmaatregelen.
aarvan het essentieele kg rak ter ligt in het
feit. dat zij geen verlichting aan het wegdek
geven, dqph alleen een yipljting gevencj
effect hebben, komt nu npg de mogelijkheid
van de toepassing van openbare luchtbe-
schermingsverbc'nting.
Deze verlichting brengt W®' Ucht op het
wegdek en is dus gan verschillende beper
kende bepalingen gebonden.
Zij mag slechts na goedkeuring door en
met toestemming Van rijksinspectie worden
angebrapht °P speciale punten in gemeenten,
welke daartoe door de rijksinspectie worder
.sngeweaen Zij geldt dus als een aanvulling
op de beveiliging met richt- en geleidelich
ten en zal uiteraard alleen daar worden toe
gelaten. waar deze wegdek-verlichting abso
luut noodzakelijk blükt in het belang van
het verkeer.
Lichtgevende voorwerpen
Ber-alve lantaarns zü» tenslotte ook licht
gerende voorwerpen op eenigerlei wijze aan
hel lichaam te bevestigen. Deze voorwerpen
zijn nog niet aan keuring onderworpen. In
verband hiermede word» ei de aandacht op
gevestigd, dat thans pok tal van waarcJelooze
phosphoresceerentfe voorwerpen als speldjes,
schildjes, gordels e.c|. in den handel worden
aangeboqep Deze mepten uiteraard door her
straling mei wit licht fdagWchf geactiveerd
worden om des gvoilds lichtgëyend te zün
Het aantal uren ggejurende wélke deze activi
teit voldoende groot blijft, bepaalt de waarde
er vooral de bruikbaarheid dezer voorwerpen
Men moet deze phosphöresceerende
werking (ook vgn allerlei bulpmiddelgn gri
voorwerpen, p-agtretlen, hulSBSttfRj
gaten enz. in hpt dujster te markeeren) niet
wege al het mogelijke op dit gebitt;jpn(
wordt gedaan, om dit ook mogelijk tT
gedurende den tijd, dat de normaP zo°
bare verlichting gedoofd is. che
itelijk
|dat i
De toenemende ruilverkov|heel
belatf
Het verslag van de centrale cull*,
nische commissie en de cqltuurtecr
dienst over 1939. de ruilverkaveling I) E
lende wijst er op. dat de belangstellen
de ruilverkaveling in den laatsten tnq
na het inwerkingtreden van de nieu|eer
zeer is toegenomen Het aantal aanvratmin
in 1936 slechts 7 bedroeg, steeg in 1931
1938 tot 20 en in 1939 tot niet minderr e<
Het aaqtal blokken, dat siqds de ip be;
van de eerste ruilverkavelingswet (182-ar
verkaveld bedroeg tot einde 1939 27
totale oppervlakte van 10,502 h.a., waarin et
h.a. in Drente, 3037 ha. in Overijssel, Jreeri;
in Friesland. 166 h.a. in Groningen, 621.
Noord-Holland. 4317 h.a. in Noord-f1 01
en 228 h.a. in Limburg. R ee
In de provincie Groningen kwam tot Vliike
Noordlaarder Made, in Friesland de If
Mieden en de Mprrieinacjeh en in DrOeiei
Havelter, Wittelter, Uffelter en Lhepi istell
den, Exliipr Veen en VoiTelvenep. Ru
veling is nog aangevraagd: in proning 11 ls
de Toberter Petten en Glimmer Pol ïeer
een groptte vqn 400 Ka-, tertvül Luc t
in uitvoering is: in Frieslqnd aange
Nesser Mieden, Jubbéga-Schuregg, Het e teg
veld, Groote St. Johannesgaasler Vee ee]
Grachtkavel en De Kplkcn tot een grot
5839 h-a. en in Drente aangevraagd: A* rscn-
Mepper Veld, Qdoorn Esch. Wollinger then
singer Esch, Exloër en Valther Esch
grootte van 1191 h.a. Het aantal a« tetze
voor Overijssel bedraagt 31 tot een totah e m
vlakte van 14360 h.a.. voor Noord-Bra
met 10552 h avoor Noord-Holland 6 nT
h.a voor Gelderland en Utrecht elk m-wij 1
2202 en 2082 h a. ,en 0
i eler
*m jnsiei
Kunst st. i
ELLY NEY IN HET KURHAüf1- c
log, V
Elly N®y. be beroemde pigpisle, gqfl
Kurhaus te Scheveningen een conceit,
leden Viii^ de Deuj^clie^Qrdnitng.spo
den Rijkscommissaris dr. Seyss InqqartT zic
S.-Brigadeführer Rauter. j j je
Begonnen werd met een mooi Choij
Bach. Vervolgens hoorden we den c
marsch van Beethuyen, de Appassionaptiei
denzelfde, tie Sonate met den Turkt a'
marsch van Mozart. Deutsche Tanze vai|
hoyen, en als toegiften werken van Scj
Brahms. Het is een heel r
worden, waarvan de aanwezigen zeer fi in
genoten. De pianiste had bü herhal i^ wel
hartelijk applaus in ontvangst te Z(
bovendien werden haar verscheidene
ge bloemstukken aangeboden. Bene.
Het was een goede gedachte van Eliprde
n enkele van de gespeelde weiken (eekv
iren in te leiden, vocunamelijk met v
m van gezaghebbende mam
werken even te doen zien in t
ze zijn geschreven. De heel fraaie Sonayoeft
Mozart büvoorbeeld werd toegelicht i
fragment uit een brief dien hij i
schreef aan zijn vader. Het is de SonateJ]
het beginmotief *Reger op gelukkigs-
heeft verleid tot zün zoo bekende
nemend mooie variaties op een their|st al
Mozart. De a'tüd jonge Wolfgang Am ai
deze Sonate wel op zijn allerbest. E
Ney speelde deze muziek met allo wan
bekoring welke zij zoo bü uitstek
bok de pittige marsch werd in heerlijj
tempo en luchtig ten gehoore gebracht.Tjacj.
Ook in het verdere deel van het pt(
yiel veel te waardeeren. Het groote i
punt was natuurlijk het machtige
Beethoven, de Appassionata, opus 53,
betamelijke inleiding kreeg i
Van Bismarck. Dit is pianomuziek,
muziek van het gehalte, dat
te trotseeren, deze worsteling van eert|
deze onstuimige en toch w
harts tocht.
Al met af een concert van hoog gehal£
omdat Elly Ney de groote zaal, die
algemeen solisten vooj- bijzondere
stelt, uitstekend met haqr vaardig t
spel bleek te vullen.
teg
ij obj
per
Marktberichten
VEE EN PAARDEN
der!
ren,
Prtjs
Aanvoer 31 jvoel
fttei
veiUnl® 1
)4. drAIas
AARDAPPELEN, FRUIT EN GROE^atit
BREDA, Ml Sept. B BT. Dubb. boonen z. ^rbi
kg 10.70—13.3U.
MIDDELHARNIS. 10 Sept.
QoereP Overftakkee: uien, ge-
1.7C p. too kg. Ifcp,
KATWIJK aü RIJN, 9 Sept E^genhe.n»#Kei
t 4—5.60. bloemkool 1 11 20—18^0 ld U.n
10 80 bospeen f 7 60-10.80. sla V
25 kg; groene kool t 3 70—4 10. uien l fldu
princessebooneii 0-12 oer 100 kg; ^aspeem
—2. kroten t U.50-0.60 per kist van 20 k#"«
Eierenveihng Koudekerk-R'J»dtjk. Afch
1620 stuk? eieren. Prijzen: kipeieren f
6.85, eendeneieren l 4.504-90 per 100
Kippen t 0 75—0.90, konijnen f 0.38
stuk.
Visscherij
fja pand
pnd;
'"spAKENByRQ. 9 Seat; 'Eerste i
{UUtVISSWWS W Htt mo
25—30 ct.; blei-
16—Ï8
l^pQnd^iQt^aé-r'sél^cV.'a^Rqnd rppde aaljrso
c pond kuilaai ai«i-2i c 594 gond ^nv;
ttSSl b,
[Uec
lJssflmeer
c,. .no'ekhaari
32—37 ct. p. oud.
