Jüiroipr $>iitsdjr (tftwtrant
t
A°1807
FOTO
A.U.ljoekholt
fgJkbonnemenUprys:
en^f*
bü
weini,
zijn. H
per 8 maanden in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.36
Per week 18 ct. Losse nummers 5 ct
Alle» bij vooruitbetaling.
Advertentieprijzen:
22% ct per regel. Ingezonden Mede-
deelingen 45 ct. per regeL Minimum
5 regels. Bewijsnummer 5 ot Bij con
tract belangrijke korting
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1940
21e Jaargang
Bar. Redactie en Administratie:
BRZESTRAAT 1». LKDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 66931
Bijdragen ran medewerkers, Ingezon
den stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz. un
de Administratie
122 A-F
het str
estel o
n zakl;
Uit de Pers
Onze dichte bevolking
practisjg Vriie We.
te ^Vng voor het feit dat Duitsche en Neder-
k .dsche landbouwdeskundigen en boeren
smeringen en inzichten uitwisselen, en dat zij
at heJT elkaar willen leeren. Tegenover de vraag
als vu zelfvoorziening staat ons land anders dan
oomnevoorbeeld buurlanden. Immers, zoo heet het
aan) Nederland zal op landbouwgebied nooit
en Mutarkisch kunnen worden. Hier is bij be-
deniadering m'et mogelijk wat in Duitschland is
de geschied. Om de eenvoudige reden dat ons
fand daarvoor veel te dicht bevolkt is, meer
n htJan tweemaal zoo dicht als Duitschland.
hotti Het kunststuk, door Nederland geleverd,
uikenom op ons territoir van slechts 33,000 K.M.»
n op een bevolking van omstreeks 9 millioen zie-
kassen te voeden, te kleeden en te huisvesten
lusiefop een manier, die eiken Duitscher, die hier
;ram. zonder vooroordeel rondziet, met bewonde-
:bracfring vervult, hebben wij uitsluitend kunnen
inwej. eren omdat wij een ruime uitwisseling
ions B n goederen met krachten waarlijk niet
e fabi^ondr succes hebben nagejaagd.
Wij hebben de productiviteit van onzen
lodem sterk opgevoerd door goedkoop
;raan van overzee te betrekken en met be-
lulp daarvan onze productie van boter en
laas, spek en eieren krachtig uit te breiden.
Pij lieten aan andere landen, die meer
Uimte en minder menschen hadden, de
ixtensieve graanteelt over, om hier den tuin
iv te beoefenen op een manier die
ïgs intensiever werd. Op deze wijze
e lden streken als Drechterland en de
ij >endijk het klaar om tweemaal zooveel
'l ^tne chen arbeid te verschaffen als veertig
(aar geleden en in het Westland kon de
4verkgelegenheid nog sterker worden uitge-
F. aar met een al intensievere agrarische
\tuur heeft Nederland niet kunnen vol-
staan. Handel en scheepvaart moesten
jkrachtig toenemen, wilde het steeds groei-
sjende volk zijn levenspeil kunnen handhaven
opvoeren. Wij konden ook naar onze
j-jchf^koloniën vele duizenden jonge Nederlanders
zenden.
3oo En vooral in de nijverheid heeft een
Pj^&teeds groeiend percentage van ons volk
^mplooi gevonden.
Nederland is niet langer, zooals vroeger,
i hoofdzaak een landbouwend, handeldrij-
-sym)Vnd en zeevarend volk.
in na' Het is ook een industrie-staat geworden.
Wij Veertig procent der Nederlanders vindt in
de fabrieken werk en brood,
g. H Willen de Duitschers ons helpen bij ver-
van onzen landbouw, we zijn er-
*kentelijk voor die hulp. In dezen oorlogs-
i Bijtijd is zelfvoorziening, zoo goed en zoo
als dat gaat, onvermijdelijk,
Maar willlen wij slechts eenigszins ons
^levenspeil handhaven, neen sterker nog:
ï.tt'willen wij er in slagen onze negen millioen
orkesfNederlandcrs in het leven te houden, dan
een sierke uitwisseling van producten
uftscfanoodig zijn- Met het Groot-Duitsche Rijk
=h kvnatuurlijk in de eerste plaats. Voor onze
^"^tuinbouwers mèt name is dat het eerst aan-
gewezen afzetgebied. Maar daarbij kan niet
iitsch) eenvoudig deze regel gevolgd worden dat
wjj groenten leveren en Duitschlapd fabri-
jóifkaten, want zonder industrie redt Neder-
15—land het niet. En in het algemeen zal het
ruilverkeer van Nederland met het Groot-
Duitsche Rijk steeds ongenoegzaam blijken.
De negen millioen menschen, saamgeklit in
Ide lage landen aan de zee, hebben die zee
en over die zee de wereld noodig om zich
economisch te handhaven.
Zonder onze scheepvaart, zonder onze
koloniën, zonder onzen veredelden landbouw
en zonder onze industrie kunnen wij nooit
onze plaats in de wereld handhaven.
Ook niet met de beste landbouwwetten
en de voortreffelijkste ordening van de
markten.
De Rotterdomsche kinderen
ITfin „De Graafschapper" lezen we:
„In allen eenvoud, zonder opsmuk, zonder
eel woorden zijn ze ontvangen de honderden
linderen uit Rotterdam in Gelderlands
terhoek. Als vanzelfsprekend werden
:en en harten opengesteld om den kinde
van eigen volk een plaats in te ruimen
den disch. Nu zijn vandaag de laatste
epen afgereisd. Een drie honderd kinde-
totaal, waarvan de meesten in Aalten
„1 vacantie hebben genoten.
Bij ruwe schatting zijn totaal een 800 kin
eren in den Achterhoek geweest, en van
llerlei richting. Ze zijn hier niet uit lief-
Jadigheid ontvangen, maar als gasten waar-
ian men de wet Gods vervulde.
Er wordt in onze dagen veel geschreven
sver roeping en een nieuwe taak, en het kan
goed zijn, maar van onnoemlijk veel meer
waarde is de daad van Christelijke naasten
liefde.
Gelderland's Achterhoek heeft niet het ge
viel een offer gebracht te hebben, want déze
)'Li~nst was een dienst, die met zooveel liefde,
zooveel toewijding is gebracht, dat het geen
üffer in den zin van opoffering is geweest
Noode hebben wij afscheid genomen van
onze tijdelijke huisgenooten en gaarne roepen
wij een: tot weerziens! toe.
Stad en platteland zijn in de achterliggen
de weken nader tot elkaar gekomen en deze
jongens en 'meisjes zullen hun leven lang deze
Mmerinnering 'vast houden, dat op de boerderij
^Ken geslacht woont van eigen karakter en van
aSeigen zeden, en dc naam Boer zal voor hen
een diepere, heldere klank hebben verkregen.
Ontroerend was het, de talrijke pleegouders
afscheid te zien nemen van hun pleegkinderen,
.die ze met al hun deugden en ondeugden lief
pebben gekregen en in menig avondgebed zal
de bede blijven opklinken voor deze kinderen
Jen over deze kinderen heen voor allen die lij
nden in deze wereld vol leed".
MOTORONGELUK TE NIEUWERSLUIS
Gisteravond omstreeks half negen begaf de
EO-jarige boerenarbeider v. d. B. uitNieuwer-
pluis zich per fiets huiswaarts. Midden in
pet dorp is de rijweg tamelijk smal en ver-
bioedelijk is het hier aan te wijten, dat hij
Boor een achterop komende motor met zij
span werd gegrepen en meegesleurd. Zoowel
1de wielrijder als de bestuurder van de motor
pets werden tegen den weg geslingerd en
bleven ernstig gewond liggen. Nadat eerste
(hulp was verleend, heeft men beide slacht
offers naar Utrecht vervoerd.
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen t*n aanzit* van de verduis
tering:
Z onsonder g g 6 Sept. 8 u. 17 m.
Zonsopgang 7 ^pt. 7 u.
Koning Karei doet afstand van
den troon
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Boekarest:
Koning Karei II van Roemenië heeft in den afgeloopen
nacht ten gunste van zijn zoon, kroonprins Michael, die in
October 19 jaar oud wordt, afstand gedaan van den troon.
Naar verluidt, zal de Koning nog in den loop van vandaag
naar Zwitserland vertrekken. Een officieel bericht over dezen
troonsafstand is nog niet gepubliceerd.
DE NEDERL. JAARBEURS
IN DUITSCHE OOGEN
Waardeerende woorden van den
Rijkscommissaris en den president
van de Duitsche Rijksbank
De Deutsche Zeitung in den Niederlanden
heeft, op de manier, waarop dat in de Duitsche
pers gebruikelijk is, een speciale bijlage aan
de Nederlandsche Jaarbeurs gewijd, waarvoor
d>. Duitsche Rijksministers Seyss Inquart en
Funk een inleiding hebben geschreven.
De Rijkscommissaris prijst het besluit om
de Jaarbeurs te laten doorgaan als een blijk
van verheugende kracht tot dade.., zoowel
van Nederlandschen als van Duitschen kant.
„Wij begroeten alles, wat geschikt is, om de
samenwerking te verdiepen en de kennis van
elkander te vergrooten. In dit opzicht heeft
de UtrechLsche Jaarbeurs boven de engere
oeconomische belangen uit een hoogere zen
ding te vervullen".
Dr. Seyss Inquart constateert, dat „de
vormen van een nieuw Europa zich reeds af-
teekenen. Deze groote ruimte te bedden in een
verstandig geleide wereldhuishouding, moet
in de komende weken en maanden het streven
zijn van allen, die zich hun verantwoordelijk
heid bewust zijn".
Van verstrekkende beteekenis zijn de uit
eenzettingen van den president van de
.Duitsche Rijksbank, die schrijft:
De historische omwentelingen van de
laatste jaren hebben het begrip van een
nieuw Europa op den voorgrond van het
publieke bewustzijn geschoven. Het in
zicht in deze ontwikkeling beteekent
tevens de mobilisatie van nieuwe oecono
mische krachten. De belangstelling voor
deze dingen is brandend geworden. Men
zóu op alle concrete vragen gaarne con
creet willen antwoorden; maar het moet
een keer gezegd worden, dat de tijd
daarvoor nog te vroeg is. Nog spreken
de wapenen! Eén ding spreekt echter van
zelf: het nieuwe Europa wordt niet op
dogmatische postulaten opgebouwd. On-
zaglijk veelzijdig zijn de opgaven, die op
gelost moeten worden en die diepgaand
ovérlèg en onderzoek behoeven. Werk
genoeg voor politicus en oecónooiri! Vast
staat echter reeds het doel en vast staat
ook het principieele in de kwestie van
de middelen.
De verwezenlijking van dit doel zal defini
tief een einde maken aan het leegloopen en
tegen elkaar ingaan van de Europeesche
oeconomische krachten. Alle productieve
krachten van de Europeesche ruimte zullen
tot ontwikkeling worden gebracht, voorzoover
zij noodzakelijk zijn om de veiligheid en den
sociaal-oeconomischen opgang van deze ruimte
te bereiken. Duitschland wenscht als sociaal
hoog ontwikkelde staat tusschen sociaal hoog
ontwikkelde buurstaten te leven en onder dit
parool verbinden zich de Duitsche belangen
zonder verderen omhaal met de belangen van
geheel Europa. Om dit doel te bereiken kan
men niet eenvoudig naar een vast recept uit
de theoretische volkshuishoudingspolitiek
grijpen, maar men zal rekening houdend met
de verscheidenheden van de afzonderlijke
landen wat reeds bereikt is vervolgen en met
zorgvuldig afweging en bespreking nieuwe
mogelijkheden tot ontwikkeling trachten te
brengen. Het geheel zal in hooge mate een
vraagstuk van organisatie zijn. Organiseeren-
de afspraken zullen niet slechts van staat tot
staat, maar geadviseerd door den leidenden
staat ook van practisch bedrijfsleven tot prac-
tisch bedrijfsleven gevoerd moeten worden.
Zoo zal zich het levende bedrijfsleven van het
eene volk bij dat van het andere volk moeten
voegen, steeds geraden en geleid door de
staatsmanswijsheid van de leiding. Voor
waarde is de aanwezigheid van een Euro-
peesch gemeenschapsgevoel, dat tot in de
breedte van het practische bedrijfsleven tot
ontwikkeling moet worden gebracht. De
samenwerking van het practische bedrijfs
leven moet in zekeren zin de grondstof zijn,
waarop als bedrijfs-politieke bekroning der
gelijke dingen als koerswijzing van den
buitenlandschen handel, betalingsverkeer, ver
rekening, credietverleening, kapitaalinves-
teering, prijspolitiek en douaneovereenkomsten
organisch worden opgebouwd. Daardoor zal
de productieve kracht van Europa als een
machtige factor van de wereldhuishouding
tegen iedere crises opgewassen zijn. De wereld
zal het op den duur niet kunnen stellen buiten
de voortbrengingskracht en buiten de ver-
bruikskracht van een gepacificeerd Europa en
zoo eindelijk tot verstandige methoden van
wereldhuishouding moeten terugkeeren. Wat
verstandig is, is ook juist en wat juist is, is
ook goed! Dit eenvoudige inzicht, waarnaar in
het nationaal-socialistische Duitschland met
succes gewerkt wordt, moet en zal zich lang
zaam niet alleen in Europa, maar ook in de
geheele wereld doorzetten.
HET BETWISTE KIND
GERECHTSHOF TE s'-GRAVENHAGE.
Getuigenverhoor.
Gistermiddag heeft in het gerechtsgebouw
ten overstaan van den raadsheer-commissa
ris, mr. A- L. M. van Berckel, getuigenver
hoor plaats gehad in verband met het dezer
dagen in hcoger beroep voor het gerechtshof
gewezen arrest in de procedure tusschen twee
families om het bezit van een baby, welke
procedure is ontstaan na den bominslag in
de Bethlehem-kliniek op 10 Mei jl. De familie
S. had namelijk te bewijzen, datrhet lijkje,
dat op 30 Mei in de puinhoopen gevonden is,
dat was van een kind, toebehoorende aan een
moeder, die op zaal 9 lag.
De procureur van de fam. S., mr. van
Oven, had 12 getuigen voorgebracht.
Arts Hoogeboom werd gehoord in ver
band met het eerstgevonden kinderlijkje- Ge
tuige heeft de doodsoorzaak vastgesteld. Het
lijkje was toen neergelegd op een binnen
plaats. Even te voren was het gevonden in
de puinhoopen. Het was van het mannelijke
geslacht en 8 10 dagen oud, onherkenbaar.
Eenige getuigen gaven een beschrijving van
zaal 15, waar alleen baby's van het vrouwe
lijke geslacht lagen. Een der zusters van de
linnenkamer herkende een wiegkleed dat ge
vonden was, als een kleed, zooals dat op zaal
9 in gebruik was. Dit kleed lag in het puin bij
het lijkje.
Hoofdinspecteur N. D- Pool verklaarde
o.m., dat het het meest aannemelijk is, dat
het gevonden lijkje van een kind van zaal 9
was en ook de rechercheur Jurgens, die bij
de onderzoekingen aanwezig was, deed weder
mededeeling van zijn bevindingen.
De heer M. Meeuwisse, portier van de
Bethlehemkliniek, verklaarde als laatste ge
tuige o.m., dat wel een stuk van zaal 15 is
weggeslagen, maar dat van die zaal geen wieg
naar beneden is gekomen.
De contra-enquête werd
Woensdag II dezer 3 uur.
H0LLANDSCHE
SOCIËTEIT
Heerengracht 475 Amsterdam C
Vraagt tarieven voor
LEVENSVERZEKERING
LIJFRENTEN PENSIOENEN
SCHAAP Co.
AMSTERDAM - ROK1N 106
MOOIERE AFDRUKKEN
6x94 ets.
Weer bommen bij Terneuzen
Woensdagavond om ongeveer half elf heeft
een Engelsch vliegtuig getracht bommen te
laten vallen op Terneuzen, aldus meldt het
A.N.P. Drie projectielen kwamen even buiten
de stad neer. Hierbij werden slechts enkele
woningen licht beschadigd. Personen werden
niet gewond.
Het Westland loopt achterstand in
Het Westland loopt een achterstand in van
zijn veilingomzetten. Die achterstand is niet
onaanzienlijk geweest en aanvankelijk liet het
zich aanzien, dat de ongunstige positie van
het vorig jaar thans niet zou veranderen.
De omzetcijfers der veiling Naaldwijk over de
maand Juli hadden echter reeds een verhoo
ging te zien gegeven, en ook de maanci
Augustus heeft een belangrijke voorsprong
gemaakt. Dit is vooral te danken aan het feit,
dat de tomaten belangrijk meer hebben op
gebracht dan in het vorig jaar. De .gemiddel
de prijs bedroeg toen 3.38 per 100 kilo,
doch in de afgeloopen maand was hij aanzien
lijk hooger, n.l. 11.27.
De verkochte hoeveelheid tomaten was nu
plm. 800,000 kilo meer dan in het vorige
jaar, n.l. 1,814,000 kilo, doch de hoeveelheid
die doordraaide was ruim een millioen kilo
minder dan in dezelfde maand van 1939.
Thans draaide 11,048 kg door. Deze tomaten
waren niet geschikt voor den export, doch het
beteekent niet dat 7.ij vernietigd werden;
vrijwel alles kon voor fabriekmatige verwer
king worden benut.
De druivenprijs heeft over de afgeloopen
maand niet veel verbetering gegeven verge
leken bij het vorig jaar; bij een aanvoer van
bijna 600,000 kilo was de gemiddelde prijs
32,11 per 100 kilo en het vorige jaar in
Augustus 30.48. Ook voor de dubbele boo
nen was de prijs vrijwel gelijk aan die in het
vorig jaar. Wat de totale omzetcijfers betreft.
deze beliep nu 470,848 tegen 303.049 in
Augustus van het vorige jaar.
DE HEEREN SCHOUTEN EN TILANUS SPREKEN
IN DELFT
De houding ten opzichte
het eenheidsstreven
van
Delft, 6 September.
Voor een geheel gevulde zaal van Stads-
Doelen hebben gisteravond in een gecombi
neerde vergadering van A.R. en C.H. een
tweetal sprekers het woord gevoerd n.l- de
heeren J. Schouten en H. W. Til an us.
De voorzitter van de A.R. .Kiesvereeniging
heeft op gebruikelijke wijze geopend en een
kort inleidend woord gesproken.
De heer J. Schouten lieeft als eerste
spreker -er op gewezen hoe wij na den 10 Mei
eerst goed weten wat onze vrijheid en on
afhankelijkheid die wij bezaten waard
waren, nu wij ze tijdelijk kwijt raakten. Spr
wilde de vraag beantwoorden die zich aller-
wege opdringt wat we met betrekking tot
ons Staatswezen hebben te doen en na te
laten. De heer Schouten wilde zich hierbij
beperken tot -de vraag: Hoe wij het geroep
om eer.heid van onze natie moéten zien. Het
begrip natie hierbij gedefinieerd naar een uit
spraak van Groen van Prinsteren als een
stam of geslacht tot een volk aangegroeid met
eigen karaktertrekken die haar onderscheiden
van andere volken. Deze karaktertrekken
komen in ons volk tot uiting in taal, geeste
lijke vrijheid, in eigenaardig kenmerk van
den godsdienst en tot hetgeen wij zouden
kunnen noemen de Nederlandsche zeden.
Nu is er na Mei gezegd laten wij de ver
brokkeling en afscheiding opruimen en spr.
vraagt wat we van dpt eenheidsgeroep denken
moeten. In de eerste plaats in ernstige over
weging nemen, mits het gaat in gehoorzaam
heid aan God en niet naar eigen menschelijk
aenken en willen.
Het eenheidsgeroep verder besprekende
bepaalde de heer Sc h o u t e n zich tot het
streven van de Ned. Unie daar het stand
punt tegenover N.S B. en de groep van A r-
nold Meyer reeds eerder eerder meer
malen uiteengezet werd. Tegen de Ned.
Unie als nieuwe verschijningsvorm moeten
wij ons keeren omdat de grondgedachten zoo
geformuleerd zijn dat tientallen vragen rijzen.
Iemand die oproept tot eenheid moet duide
lijk zijn.
Door besprekingen is wel onduidelijkheid
weggenomen doch hierdoor is juist duidelijk
geworden dat een positief neen moet wor
den gesteld bij een vraag om toetreding.
Een organisatie die b.v. de jeugd wil op
voeden dn nationale en Nederlandsche zin en
daarbij geen rekening houdt met de algemeene
geloofs- en levensovertuiging doet aan de
geestelijke verscheidenheid die ons volk ken
merkt 'geweld. Het is ook niet in overeen
stemming met de eigenaardige karaktertrek
ken die onze natie kenmerken.
Wk
1*
U
(r
Eet meer rrtossélen. Aan den gemeentelijken vischafslag te Amsterdam werden
Btasdagmorgèn de. eerste Zeeuwsche mosselen aangevoerd (Foto Pax-Holland)
Men maakt ook een bedenkelijk onderscheid
tusschen godsdienst en politiek- Wie het
menschelijk leven als een geheel ziet die kan
niet aanvaarden dat de godsdienst niet ook
aan het politieke leven bepaalde eischen stelt
Als derde punt werd duidelijk gemaakt
dat de Ned. Unie praktisch een nieuwe poli
tieke partij is. Voorop werd gesteld dat tot
correctie bereidheid bestaat. Iets anders is
dat alle politieke partijen hebben te ver
dwijnen. Dat beteekent.dat men een eind wil
maken aan organisaties die met beginselen
willen leven. Zulk eenheidsgeroep is niet
Nederlandsch. Het is ook een eenheid zon
der wezen. Hiermede velt spreker geen oor
deel over de personen- doch het zakelijk op-
uitvoerig werd hierna nog gewezen op wat
we hebben te doen.
De heer H. W Tilanus heeft in den
breede geschetst het geweld van den oorlog
waardoor ook ons eigen land zwaar getrof
fen werd. v* T J
De toestand inv«t daarom wel
onder de oogen worden gezien om de fouten
in het verleden op te sporen. Wij zullen
daarbij ook het vele goede moeten erkennen
wat er in ons maatschappelijk- en staatkun
dig leven werd gevonden. Er zijn er die alles
veroordeelen en zonder toekomstplannen
concreet weer te geven meenen alles anders
en beter te kunnen doen Al die afscheidin
gen wil men weg hebben waar Nederland
aan te gronde is gegaan. Dat laatste is niet
juist. - *- v.,--»—-' - v -
/iet is zeer wel mogelijk dat ons land na
den oorlog straks in menig opzicht zal hebben
te richten naar het achterland. De politieke
partijen zijn hier ook voortdurend in bezig
om na te gaan wat voor qns land het beste
is ert gedaan moet worden in overleg met de
bezetters
Daarnaast zijn er ook groote prot. chr.
groepen als chr. vakbeweging, chr. radio en
anderen die geregeld voeling met elkander
houden. Door een contact-commissie is ër dan
verder overleg mogelijk met de overheid.
Zoo is er Gode zij dank nog veel te doen
voor ons volk.
De heer Tilanus heeft verder nog doen
uitkomen dat Staatkunde niet is redevoe
ringen houden, maar bouwen. Aan de hand
hiervan heeft spr. het program van de Ned.
Unie onder de loupe genomen zooals het zich
aandient, staatkundig, sociaal en cultureel.
Vooral op dit laatste terrein ontdekte de heer
T. vele gevaren op kerkelijk terrein. De
Unie laat ook geen invloed toe.
De A.R. en C.H. komen met de oude be
ginselen die zich negatief keeren tegen de
revolutie en positief rusten op Schrift en
Historie.
De voorz. van de Ch. Hist, kiervereeniging,
de heer G. J. Snijders, heeft tenslotte nog
een kort woord tot besluit gesproken,
waarna het samenzijn gesloten werd.
BESCHIKBAARSTELLING TEXTIEL
PRODUCTEN VOOR NIJVERHEIDS
SCHOLEN VOOR MEISJES.
In verband met de omstandigheid, dat de
nijverheidsscholen voor meisjes voor het on
derwijs over het algemeen grootere hoeveel
heden weefsels en garens noodig hebben dan
de leerlingen kunnen verkrijgen op haar
stamkaarten en op de stamkaarten van
degenen, voor wie zij eventueel kleedingstuk-
ken of andere voorwerpen vervaardigen, is
een voorloopige regeling getroffen met het
Rijksbureau voor de distributie van textiel
producten voor den handel. Bij deze regeling
zal zooveel mogelijk rekening worden gehou
den met de noodzakelijkheid, dat het onder
wijs voortgang heeft; anderszijds zal er op ge
let worden, dat de leerlingen van de nijver
heidsscholen en degenen, die op deze scholen
kleedingstukken e. d. vervaardigen, niet boven
anderen mogen worden bevoordeeld. Natuur
lijk geeft de mate van beschikbaarheid van de
bedoelde stoffen tenslotte den doorslag.
Door een vrachtauto overreden
Op den rijksstraatweg Amsterdam
Utrecht is de 70-jarige K. uit Maarsen bij
het plotseling oversteken door een vracht
auto overreden. Ernstig gewond is het slacht
offer naar een ziekenhuis te Utrecht over
gebracht, waar hij is overleden.
TRANSPORTBANDEN
DRIJFWERKEN DRAAGR0LLEN
a II6RONIN6EN
ERHARDT DEKKERS
Reeders en Cargadoors
ROTTERDAM
Generale Synode der Geref. Kerken
Voorloopig uitgesteld.
In verband met in de noodzakelijke voor
bereiding ingetreden stagnatie heeft het
Moderamen van de voortgezette Generale
Synode van Sneek van de Geref. Kerken
besloten de samenroeping der Synode uit te
stellen.
Voedzaam brood in
oorlogsdagen
Bruinbrood rijker aan vitaminen
dan wit
In het Nederlandsch Tijdschrift voor Ge
neeskunde wijdt prof. dr. B. C. P. Jansen een
beschbuwing aan het brood.
Nog altijd zoo schrijft hij is in quan-
titatief opzicht brood het belangrijkste van
onze voedingsmiddelen. Bij een budgetonder
zoek, dat eenige jaren geleden door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek *verd gehou
den in 598 gezinnen in Nederland, bleek het
gemiddelde verbruik per volwassen man per
dag te bedragen 425 gram, dat is ongeveer
1000 calorieën, rond 1/3' van de totale calo
rieën-behoefte. Het gebruik van dit relatief
goedkoope voedingsmiddel was bij de lagere
klassen der bevolking nog iets grooter, name
lijk gemiddeld 467 gram per dag bij diegenen
met een inkomen beneden 1400 per jaar;
echter ook zij, die boven de 6000 per jaar
verdienen, aten toch altijd nog 360 gram
brood per dag. (De nu gedistribueerde 285
gram per dag geldt niet voor een volwassen
man, maar per hoofd der bevolking en is dus
met bovenstaande getallen niet zonder meer
te vergelijken.)
Hoe staat het nu met de voedingswaarde
van wittebrood, vergeleken met die van
bruinbrood?aldus vraagt de schrijvér in
het vervolg zijner beschouwing. Natuurlijk
moeten wij voor de beantwoording van deze
vraag het brood niet beschouwen op zichzelf,
maar in verband met onze overige voeding.
Brood op zichzelf is niet in staat den mensch
in leven te houden: het heeft een tekort aan
enkele zouten, voornamelijk aan kalk, aan
de in-vet-oplosmare vitamines en aan anti-
scheurbiiik-vitamine, terwijl ook de eiwitten
niet geheel voldoende zijn. Aan den ande
ren kant is brood een van de voornaamste
leveranciers van de vitamines van het B-com
plex, van goed opneembaar („available")
ijzer en van phosphaten, terwijl ook de eiwit
ten van het brood een belangrijke bijdrage
leveren tot de totale eiwitvoorziening, al zijn
ze dan niet van hooge biologische waarde.
De belangrijkste bestanddeelen, het ijzer en
de B-vitamines, komen nu voornamelijk voor
in de buitenste lagen van de tarwekorrel, zijn
dus in bruin brood in veel rijker mate aan
wezig dan in wittebrood. Van dit vitamine-
B-complex kennen wij een vijftal bestand-
deelen in zuiveren toestand; het aneurine of
vitamine BI, het nicotinezuuramide of anti-
pellagravitamine, het lactoflavine. het ader
mine en het pantotheenzuur, terwijl wij we
ten, dat er nog andefe, tot nu toe niet in
kristallijnen toestand verkregen stoffen toe
behooren.
Nu is goed bruinbrood veel rijker aan
aneurine dan wittebrood. Honderd gram
bruinbrood bevat ongeveer 180 y, 100 gram
wittebrood ongeveer 40 y neurine. Bij een
gebruik van 400 gram brood per dag maakt
dit dus een verschil van ruim 500 y aneurine.
Indien wij nu in aanmerking nemen, dat in
de rest van onze voeding over het algemeen
niet meer dan ten hoogste een 100 y aneurine
aanwezig is, dan zien wij dus, dat het eten
van bruinbrood een zeer belangrijke verbe
tering van onze aneurinevoor'ziening geeft.
De schrijver besluit zijn artikel met de op
merking: Ten slotte is er nog een factor,
waar wij in dezen tijd rekening mee moeten
houden. Het is namelijk niet uitgesloten, dat
onze vet-voorziening belangrijk slechter zal
worden. Dan moet dus een deel van het vet
door koolhydraten worden vervangen; en nu
is aneurine in het bijzonder noodig voor de
stofwisseling der koolhydraten: bij vet-rijke
voeding is veel minder aneurine noodig dan
bij het koolhydraatrijke dieet Het is daarom
zeer gunstig, dat ook het nu gedistribueerde
„wittebrood" verder is uitgemalen tot 80
pet., dus meer vitamines ook meer aneurine
bevat dan het vroeger „echte wittebrood",
dat v?i» tarwe werd gebakken, die voor 70
pet. was uitgemalen. Het is verder een ge^
lukkige omstandigheid, dat niet zooals in den
vorigen wereldoorlog, het brood wetenschap
pelijk onderzocht wordt, nadat het gedistri
bueerd is, maar dat nu de regeering onder
zoek laat verrichten over verteerbaarheid,
vitaminegehalte, bakwaarde, en zoo voort,
vóórdat tot definitieve samenstelling van het
te distribueeren brood wordt overgegaan."
De Bulgaarsch-Roemeensche
besprekingen
Naar verluidt, is gistermiddag in Crajova
een beslissende bespreking gehouden tusschen
de Bulgaarsche en Rocmeensche afgevaardig
den, waarbij de jongste Roemeensche voor
stellen zijn besproken. Hierna kwam de Bul
gaarsche delegatie in een vergadering bijeen.
Tegelijkertijd werd om aanwijzingen uit Sofia
verzoqht. Men verwacht, dat Vrijdag de pro
tocollen onderteekend zullen worden.
M.nister-president Filow en minister van
buitenlandsche zaken Popow zijn gistermid
dag voor het uitbrengen van een rapport over
den nieuwen stand der Bulgaarsch-Roemeen
sche onderhandelingen door den koning ont
vangen.
