Jliruurr $tdit5djr (Éoarant WEET WAT HET KOST! NIEUW MOLEST-RISICO Uelikan mqiéêmk'S NIEUW ROOD JL Abonnementsprijs: per 8 maanden In Leiden en In plaatsen waar een agentschap gevestigd Is 2.35 Per week 18 ct. Losse nummers 5 et Allo* bij vooruitbetaling. 41 Advertentieprijzen: 22% ct per regel. Ingezonden Mede- deellngen 46 ct per regeL Minimum 5 regels. Bewijsnummer 5 ot Bij con tract belangrijke korting Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Bur. Redactie en Administratie: BREESTRAAT 128, LEIDEN. Telefoon 22710. (Na 6 uur 28163). Postbox 20. Postrek. 98938. Bijdragen van medewerkers. Ingezon den stukken aan de Red. No. 6214 ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1940 21e Jaargang k, if *Van voren af aan 'j Het schijnt nu zoo te staan, dat wij beginselstrijd in het maatschappelijk .Lqen van voren af aan moeten beginnen. u 1 r,n alle kanten beticht men het Ch"S- jk volksdeel er van, dat het tweedracht onverdraagzaamheid predikt. oeger kwam men in vrijzinnige kringen meermalen toe om te erkennen, dat beleden geloof niet alleen zaak des rten was, doch ook tot gelding moest, ans mocht komen in maatschappelijk uam staatkundig leven. De socialistische je\ oderne vakbeweging b.v. erkende het cht der confessioneele vakbonden, al irwierp men zelf hun grondslag, yi Thans is het met één slag anders ge- g jrden. Voor het Christelijk beginsel is ii en plaats in het leven. Buiten de kerk '"oeten we er van zwijgen. Van onder- ne. leiden zijden wordt die eisch gesteld. :oo elukkig lang niet door iedereen. Toch ;gen er voorbeelden voor het grijpen, o voor de voet weg citeeren we een T> ar" m Heel erg maakte het de redactie van u Iet Ochtendblad" in haar smalend 00 tikel over „onverzoenlijke doleerenden 1 gereformeerden", waarop we in ons immer van 23 Augustus de aandacht stigden. Thans herinneren we aan dit iverzoenlijke geschrijf slechts, om met ((A le nadruk de beschuldiging af te wijzen, n it „deze kleine minderheid" ooit zou it i (tracht hebben haar „strenge kerkelijke 1 0 ivattingen aan anderen op te dringen". ant behoudens enkele extremisten ter ■terzijde hebben deze en geestverwante a grotpen nooit iets anders geëischt dan !"1 hetEvangelie zijn vrijen loop te laten". laat juist dat keurt men af de beschul- 10» 'g»n| wordt immers aangelengd met de "01 gen opvatting, dat „de kerk, onverschil- g van welke gezindheid ook, volstrekt a u uiten de politiek had moeten blijven". rjen Letterlijk genomen beamen deze groe- n dit ten volle: de Kerk behoort zich ie* st in den praktischen partijstrijd op 'jqj litiek gebied te werpen. Doch de do- etti 'de redactie bedoelt iets anders dan ze irijft. Ze wenscht, dat de kerk in den (nst des Woords zal zwijgen over de 1 agen van den dag, die in de Schrift tfg licht worden en dat de kerkleden in icidlt leven niet zullen toonen deze begin- 'k len te belijden voor kerk. staat- school "ft maatschappij, iviaar wat voor zin heeft j [t dan, dat de „Haagsche Post" schrijft: ■dei wij .leven in een Christelijk land; de an christelijke grondslagen van ons volks- o» ven", zooals de formule heet, wil nie- ind aantasten, maar ieder eerlijk mensch dienen te erkennen, dat wij van het ■istendom nog maar weinig hebben ten te maken". gj Deze zelfbeschuldiging valt niet te d( erspreken en tot hen, die met „wij" i ji igeduid worden, behoort het gansche -n derlandsche volk, ook het volksdeel, t week aan week, onder ,.de beademing de pn Gods Woord" komt. Maar wie dit ech et ons erkent, kan toch moeilijk tegelij- rtijd vorderen, dat van pu voortaan "huj er het Christendom gezwegen zal wor- :rst n- Want Het „waarachtig christendom, iok 11 om de daad vraagt", kan daartoe niet icht nen, tenzij het steunt op het Woord; it op het woord eens menschen, maar age het getuigenis der Schrift, eke Wij geven laatstgenoemd blad gaarne :rdei en herhalen dan slechts, wat we er dan eens erkenden dat de po- ohe' eke ..Partijen", ook de Christelijke, nige fout hebben gemaakt. Wij hebben om ook nimmer betoogd, dat die hjen" heilige huisjes waren, waaraan geraakt mocht worden. Dat gold al nmin allerlei programpunten, die aan Schrift ontleend waren; want in alle eleide beginselen schuilen menschelijkè dingen. Alleen voor de waarheid en eilbaarheid van het Woord kwamen op. En die waarheid leert ons onder itme Er, dat we niet moeten droomen van Mes eenheidspartij, welke geloovigen en n ïloovigen omvat, want dat is slechts geliik als den Bijbel het zwijgen wordt feid- tenli aarom is het ook zoo dwaas, als „Na- laal Herstel" in herinnering brengt ff heeft de rëdactie dat gelezen! t de partijen hebben verklaard, t/eke spel te zullen laten "varen". Dat ieke partijen en leiders eerlijk zullen luc^nnen fouten gemaakt te hebben, en wij gereedelijk aan; maar wie een tiek spel speelde was een huichelaar ;nor "e beschuldiging nemen we niet over. wanneer „de Nederlander" niet voor- ens is de Christelijke Historische in te ruilen voor de Nederlandsche dan mag bovengenoemd orgaan uit geenszins concludeeren: „Dat is le mentaliteit van ons partijwezen, jeïciti partijbelang gaat voor het lands- n ng". ^"Jze even vage als onredelijke beschul- »g is blijkbaar zoo moeilijk te bewij- dat de redactie van „Nationaal Her- hiertoe geen enkele poging waagt lechts verklaart, dat zij „sprakeloos' "aarvan akte. 't van de politieke partijen geldt, is [zeer van toepassing op de sociale >1 m "isaties. Ook van haar vorderen velen st ov zij het beginsel, waarop zij de arga- 554 t(18 kebfcen opgebouwd, zullen ver- AlW ha at Roemenië staat Noord-Zevenburgen, Cluj en de drie Szekler-comitaten af Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Weenen: De tusschen de ministers van buitenlandsche zaken van de mogendheden van de spil aan den eenen kant en de gevol machtigde vertegenwoordigers van Roemenië en Hongarije aan den anderen kant gevoerde besprekingen, zijn gisteren om 15 uur in de gouden zaal van het Belvedere-paleis geëindigd met een arbitrale uitspraak van de mogendheden van de spil. De scheidsrechterlijke uitspraak werd gegeven op verlangen van de Hongaarsche en de Roemeensche regeering, toen een succesrijke bilaterale regeling tusschen de rechtstreeks betrok kenen geen kansen bleek te hebben. Bij deze uitspraak krijgt Hongarije een gebiedsuitbreiding van ongeveer 45,000 vierkante kilometer, welke Noord-Zevenburgen, daarbij Klausenburg, en de drie Szekler-Komitaten omvat. In aansluiting op de scheidsrechterlijke uitspraak zijn tusschen de ministers van buitenlandsche zaken van de spil eenerzijds en den Roemeenschen minister van buitenlandsche zaken anderzijds nota's uitgewisseld, waarin Duitschland en Italië de integriteit en onaantastbaarheid van het Roemeensche staatsgebied waarborgen en de Roemeensche regeering deze garantie aanneemt. De protocollen onderteekend In welingelichte kringen te Weenen wordt vernomen, dat het hoofdproto col en de aanvullende protocollen tot regeling van de Hongaarsch-Roe- meensche kwestie door de ministers van buitenlandsche zaken van Duitschland, Italië, Hongarije en Roemenië onderteekend zyn. Hierin worden de nieuwe grenzen tusschen Roemenië en Hongarije definitief vastgesteld. De scheidsrechterlijke uitspraak Het D.N.B. meldt verder uit Weenen: De regeeringen van Roemenië en Hon garije hebben zich tot de Duitsche en Italiaansche regeeringen gewend met het verzoek, de kwestie van het gebied dat aan Hongarije zou worden afgestaan, door scheidsrechterlijke uitspraak te regelen. Op grond van dit verzoek en van de door de regeeringen van Hongarije en Roemenië afgelegde verklaringen, dat zij een dergelijke uitspraak zonder meer als bindend zouden erkennen, hebben de Duitsche en de Italiaansche ministers van buitenlandsche zaken, Von Ribbentrop en graaf Ciano na nieuwe besprekingen met de Roemeensche en Hongaarsche ministers van buitenlandsche zaken, Manoilescu en graaf Csaky, te Weenen, naar officieel verluidt, de volgende uitspraak gedaan: 1: Als definitieve grens tusschen Roe menië en Hongarije wordt de op de bijgevoegde kaart aangeteekende grens (Vervolg van de eerste kolom) zaken. „Nu het N.V.V. van p a r t ij poli tieke invloeden gezuiverd is", aldus de zelfcritiek van het „Orgaan" voor modern georganiseerd Postpersoneel, biedt het nieuwe verbond plaats voor eiken werk nemer". En een ander orgaan schreef, alsof het gloednieuw was, dat het Chris telijk beginsel daar heusch niet in het gedrang zal komen. Het gaat immers slechts om bedrijfs- en personeelsbelan gen en die raken den godsdienst niet. De verleiding is zeer groot, om uitvoerig over deze verklaringen en erkenningen te schrijven, doch we volstaan met één op merking. Te uit en te na is de Christelijke vak beweging voorgehouden, dat de klasse- strijd niet te loochenen was en dat de moderne vakorganisatie, het N. V. V. los stond van partijpolitieke invloeden. Thans verwerpt het N.V.V. mét de confessioneele vakbonden, doch op andere motieven! den klassenstrijd, en de toetreding is nü mogelijk, omdat het N.V.V. „gezuiverd is van part ij-politieke invloeden." Zoo worden beginsel en praktijk over boord gegooid en de Christelijke vakbeweging zou nü geen enkel motief meer hebben om zich aan die gezuiverde leiding te onttrekken. Is dat niet wat al te naïef? Het vertrouwen in een beweging kan toelf niet zeer groot zyn, als men zoo met beginselen scharrelt. Echter, in den grond der zaak, is dit slechts iets bijkomstigs. De kern der din gen blijft ook hier beslissend. De Chris telijke vakbeweging neemt Gods Woord richtsnoer voor haar actie en verwerpt daarbm den klassenstrijd. Dus niet, om dat zij aan een vre'de op aarde gelooft, die van 's menschen wil afhangt en een utopie zal blijven; maar omdat God het van ons eischt en gehoorzaamheid aan zijn gebod daarom principieel samengaan met anderen, die dat Woord buitensluiten, onmogelijk maakt. Non possumus: wij kunnen Diet! vastgesteld. De nauwkeurige plaatselijke afbakening wordt aan een Roemeensch- Hongaarsche commissie overgelaten. 2; Het volgens deze uitspraak aan Hongarije komende Roemeensche gebied wordt binnen een termijn van veertien dagen door de Roemeensche troepen ontruimd en in ordelijken toestand aan Hongarije overgedragen. De etappes van ontruiming en bezetting en andere rege lingen daarvoor moeten onmiddellijk door een Roemeensch-Hongaarsche commissie worden vastgesteld. De Roemeensche en Hongaarsche regeeringen hebben er zorg voor te dragen, dat de ontruiming en bezetting zich in volledige orde en rust voltrekken. 3: Alle Roemeensche burgers, die thans gevestigd zijn in het gebied, dat door Roemenië wordt afgestaan, verkrij gen zonder meer de Hongaarsche natio naliteit. Zij hebben het recht binnen een termijn-van zes maanden de Roemeensche nationaliteit te verkiezen. De personen, die van dit recht van optie gebruik maken, moeten het Hongaarsche staats gebied binnen een nieuwen termijn van een jaar verlaten en worden door Roe menië overgenomen. Zij kunnen hun roerende bezittingen vrijelijk met zich meenemen. Zij kunnen verder hun onroe rende bezittingen tot het tijdstip van hun vertrek liquideeren en de opbrengst daarvan eveneens vrijelijk medenemen. Indien de liquidatie niet gelukt, moeten zij door Hongarije schadeloos worden gesteld. Hongarije zal alle kwesties, die met de verhuizing der optanten samen hangen, op grootmoedige en tegemoet komende wijze behandelen. 4: De Hongaren van oorsprong, die de Roemeensche nationaliteit bezitten en wonen in het gebied, dat in 1919 door Hongarije aan Roemenië is afgestaan en dat thans aan Roemenië blijft, hebben het recht binnen een termijn van zes maanden de Hongaarsche nationaliteit te verkiezen. Voor de personen, die van dit recht van optie gebruik maken, gelden de onder ten derde vastgelegde beginselen. 5: De Hongaarsche regeering verbindt zich plechtig, de personen, die op grond van deze uitspraak de Hongaarsche natio naliteit verkrijgen, doch van Roemeen schen oorsprong zijn, in ieder opzicht gelijk te stellen met d andere Hongaarsche burgers. De Roemeensche regeering neemt plechtig dezelfde verplichting op zich ten aanzien van de op Roemeensch gebied blijvende Roemeensche burgers van Hon gaarsche afkomst. 6: De regeling van andere kwesties, voortvloeiende uit gebieds - overdracht, blijft overgelaten aan rechtstreeksche onderhandelingen tusschen de Hongaar sche en de Roemeensche regeering. 7: Indien zich bij de tenuitvoerlegging van deze uitspraak moeilijkheden voor doen of twijfel zou rjjzen, zullen de .regeeringen van Roemenië en Hongarije zich rechtstreeks met elkander verstaan. Indien zij daarbij ten aanzien van een kwestie niet tot overeenstemming kunnen komen, zullen zij haar voorleggen aan een definitieve beslissing door de regeeringen van Duitschland en Italië. S. TH. VISSER. „NAAR STAAT EN STAND" RICHTLIJNEN VOOR EEN CORPORATIEVE MAATSCHAPPIJ Derde tot zesde duizendtal In 1936 voor het eerst verschenen, om de gToote actualiteit thans herdrukt. 48 Bladzijden 40 CENT VERKRIJGB. BIJ DEN BOEKHANDEL ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ.-MY LEEUWARDEN BURMANIAHUIS VAN 1845 AMSTERDAM. VAN BRIENENHUIS Molestschadevei i«um onderling hulpbetoon zijn besten U moogt daarbij niet meer te dragen krijgen dan U dragen kunt. Meermalige afrekening met telkens kans op een maximumomslag is een bron van onzekerheid. Bij is de omslag voor den geheelen duur van den oorlog strikt gelimiteerd. Vraagt verdere gegevens aan het kantoor SINGEL 126—130 AMSTERDAM (C) TELEFOON 47190. Weer kaas op de Leidsche kaasmarkt Er was Vrijdagochtend weer kaas op de Leidsche markt en daarmede was zoowel op het marktterrein en in het aloude Waag gebouw als in de stad de bedrijvigheid weer teruggekeerd. De aanvoer was zeer goed vooral dank zij het feit, dat nu de opgespaarde pro ductie van twee weken ten verkoop werd aan geboden. De huidige prijsstelling had echter het gevolg, dat er een sterke nivelleering in de kwaliteiten der kaas optrad. Behoudens een enkele uitzondering ging jong en oud, rijp en groen voor den maximumprijs weg en slechts een enkel partijtje kon den grensprijs niet halen. Onder deze omstandigheden bestond er weinig gelegenheid tot loven en bieden en het nog altijd in zwang zijnde handgeklap tijdens de onderhandelingen tusschen koop man en boer bleef dan ook achterwege. Hij die het eerst bij den wagen kwam was meestal dadelijk kooper. Een geheel ander beeld leverde de vrij gebleven handel van de z.g. Leidsche (kpmijne) kaas op. Hoewel de aanvoer van di^t al-oud Leidsch product niet groot was, trpkken „de Leidsche" weinig belangstelling. JUBILEUM D DE KWAADSTENIET. De heef D. de Kwaadsteniet hoofd ingenieur der afdeeling Werktuigbouw en procuratiehouder van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij „Nieuwe Waterweg" te Rotterdam, zal op 1 September a.s. mogen terugzien op een tijdperk van 25 jaren, door gebracht in dienst van deze belangrijke be drijven. De jubilaris, vergezeld van zijne echtge- noote, werd gistermorgen toegesproken door de directie, waarbij werd gememoreerd, hoe hij 25 jaar geleden als Chef van de Teeken kamer Werktuigbouw werd aangesteld en sindsdien, dank zij zijn bijzondere kwalitei ten, tot een der hoogste rangen is opgeklom- Hierbij werd hem het bij de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij gebruikelijke jubi leumhorloge voor 25 jaren trouwen dienst overhandigd. Van de zijde van het personeel mocht hij mede vele blijken van waardeering ontvan gen. Na deze intieme huldiging heeft de jubila ris er wegens de tijdsomstandigheden de voorkeur aan gegeven enkele dagen op reis te gaan om zijn jubileum verder uitsluitend in den familiekring te herdenken. „Adjudant van Dr. Kuyper" In Ds. C. W. J. van Lummel, wiens stof felijk overschot in de afgeloopen week in Zuidland ter aarde is besteld, is een van de oude garde van ons heengegaan. Hij had het leven niet geschuwd. Hij kende de kracht van het isolement, ja, maar om vanuit dat isolement, hem en ons door het beginsel ge boden, te strijden voor de eer van zijn Heer op elk terrein. Ds. van Lummel verkondigde gaarne het evangelie zijns Gods. Hij deed dat reeds als jong onderwijzer, hij deed het later op den kansel. Oók deed hij het in het leven van de politiek. Want hij wist het, dat, als Chris tus Koning wil zijn, en Hij wil het zijn. Hij dit moet zijn niet slechts in kerkgebouw of binnenkamer, maar op elik terrein, waarop het den mensch is gegeven, zich te bewegen. Aldus had Dr. Abraham Kuyper het gezien, aldus zag het eveneens die vaak werd ge noemd „de adjudant van Dr. Kuyper". Want in diens leger streed Ds. van Lummel, on vervaard en als een strijdbaar held, zooals er zoovelen den kamp hebben aangebonden om het beginsel. Zulk een kamp bedoelt geen afstooting van anderen, immers, deze kamp is tevens evan gelieverkondiging voor heel ons menschelijk bestaan. Zoo heeft Ds. van Lummel het ge zien en zoo heeft hij het beleden. Dit was heel de achtergrond van zijn krachtig en prachtig optreden voor onze partij, dit was de kern van het fiere woord, dat hij op papier zette, ook van het stoere betoog hij was met recht een gevreesd debater op vergaderingen. Van verstarring was hier bij niets te merken. Integendeel, wat hij zeide, was met humor gekruid. Het Chris tendom is nu eenmaal niet gelijk aan saai heid en dorheid. Thans heeft Ds. van Lummel op den ge- zegenden leeftijd van 84 jaar het hoofd in de rust neergelegd, of beter nog: deze strij der, die trouw is geweest tot het einde, is ingegaan in de vreugde van zijn Heer, Wien te dienen de vulling en de vervulling van zijn leven was. Talloozen in den lande zullen in deze dagen nog eens in oprechte dank baarheid aan dezen kloeken man terugden ken, aan hem, aan zijn arbeid, vooral aan de genadegave, in dit leven van gestadigen arbeid geschonken. Engelsche luchtaanvallen op ons land Het A.N.P. meldde gisteren uit Soesierberg: In den afgeloopen nacht hebben Engelsche vliegers verscheidene malen getracht een aanval op Soesterberg te ondernemen. Tot zesmaal toe weerklonk luchtalarm. Er wer den eenige bommen uitgeworpen, die in open veld terecht kwamen en geen noemenswaar dige schade aanrichtten. Militaire doelen werden niet getroffen. Persoonlijke ongeluk ken kwamen niet voor. Den geheelen nacht was het afweergeschut te hooren en tot ver in den omtrek loeiden de sirenes. Tegen drie_ uur was het gevaar geweken. Gistermorgen omstreeks zes uur zijn op het Kampereiland bij het Keteldiep in de buurt van erf 70 eenige bommen gevallen, waarvan er een ontplofte. Deze bom sloeg een gat in den grond met een middellijn van zes meter en een diepte van drie k vier meter. In het geheel zijn er drie trechters in den grond geslagen. Men vermoedt, dat er zich nog eenige kleinere niet ontplofte bom men in de nabijheid bevinden, aldus meldt het A.N.P. Scherven zijn gevonden tot op honderden meters afstand. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. De politie heeft een groot gedeelte van den omtrek afgezet Uw cadeau 12.SO HUISVROUWEN Met EEN PAK -*gftco BLU-JtfiFAX doet U MEER dan met 20 stukken zeep! Doet Uw voordeel! Slechts 28 cent per pak! In elk pak GEBRUIKSAANWIJZING met tal van NUTTIGE WENKEN! Verkrijgbaar in alle groote warenhuizen! .GREVOS" HANDELMAATSCHAPPIJ Nieuwland 6a Tel. 42672 Rotterdam Bessen-aperitief^ (^T//l fl. 2.85 pJterfleschWgftfJ VRAAGT ONS PROSPECTUSs STAATSEXAMEN A en B H.B.S. (extraneus) A en B ONDERWIJZERSAKTE Mulo-diploma RESA - ARNHEM (BEKENDE SCHRIFTELIJKE CURSUS). Jhr. B. W. F. van Riemsdijk 90 jaar Ter gelegenheid van den 90sten geboorte dag van jhr. B. W. F. van Riemsdijk, oud directeur van het rijksmuseum, is gistermid dag te zijnen huize aan de Jan van Goyen- kade te Amsterdam, een receptie gehouden. Tal van bekenden kwamen den 90-jarige complimenteeren. O.a. namens de mij. Arti et Amicitiae, de secretaris Herbert van der Poll, Albert Hemelman, de mij. Rembrandt de voorzitter Jan de Boer, de secretaris Gerard van Vliet. Verder waren er de commissaris der provincie Noord-Holland, mr. dr. A. baron Röell en mevrouw Röell, dr. F. Schmidt Dege- ner, directeur van het rijksmuseum, prof. H. A. van Bakel, dr. Bierens de Haan, prof. van Regteren Altena, jhr. D. C. Röell, directeur van het stedelijk museum, jhr. Sandberg, mr. H. K. Westendorp, G. H. de Marez Oyens, bestuurslid Concertgebouw. Velen hadden den jubilaris met bloemen of telegrammen geluk- gewenscht. Pijp Tabak Taconis - Leeuwarden De groote openluchtsamenkomst inhet Be-Quick-stadion te Groningen, waar Dr. Colijn voor bijna tienduizend hoorders optrad. Ondanks de stort regen, die tijdens de samenkomst neerviel, ker deze maserie vergader ine ukn*n*r*d. gesieegd geq*emd worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1