„Van
DE ZWITSERSCHE VROUW
IN DEZE TIJDEN
VRIJDAG 30 AUGUSTUS T940
Abonnei
STADSNIEUWS
Officieele Publicaties
VERGOEDING VOOR VERRICHTINGEN
TEN BEHOEVE VAN DE DUITSCHE
WEERMACHT.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
ingevolge de Verordening van den Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche
gebied d.d. 16 Juli 1940 no. 49 verzoeken om
vergoeding voor hetgeen op vordering va
rechtstreeks voor de Duitsche weermacht ln
Nederland is verricht moeten worden inge
zonden:
a. voor verrichtingen, die tot en met 30
Juni 1940 zijn geschied, uiterlijk op 31
Augustus 1940;
b. voor verrichtingen, die na 30 Juni 1940
zijn geschied of zullen geschieden, uiterlijk
op den 15en van de maand, volgende op die,
waarin de verrichtingen plaats vonden.
Op verzoeken, welke na genoemde ter
mijnen worden ingediend, wordt geen acht
geslagen.
De verzoeken moeten schriftelijk worden
ingediend ten gemeentehuize (afd. Finan
ciën) Rapenburg no. 12.
De gegrondheid van de verzoeken om ver
goeding en de hoegrootheid van het gedecla
reerde bedrag moeten worden bewezen. Dit
kan geschieden door middel van:
le vertoon van de verklaring van hetgeen
verricht is of door het ontvangstbewijs, dat
door de Duitsche weermacht is afgegeven;
2e afgifte van een verklaring, onder opgave
van getuigen of van ander bewijsmateriaal.
Leiden, 30 Augustus 1940.
De burgemeester voornoemd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
ZEEP VOOR KAPPERSBEDRIJVEN
De formulieren MD 269 voor kappers
kunnen met ingang heden afgehaald worden
aan het Distributiekantoor, Breestraat 117.
Leiden, 30 Augustus 1940.
INDIENING VERGOEDINGSAANVRAGEN
Men verzoekt ons de aandacht te vestigen
op de in dit nummer opgenomen officieele
publicatie, waarbij ter kennis van belang
hebbenden wordt gebracht, dat verzoeken om
vergoeding voor hetgeen op vordering van en
rechtstreeks voor de Duitsche Weermacht ii
Nederland door particulieren is verricht uiter
lijk den 31en dezer maand bij den burge
meester moeten worden ingediend, voor zoo
veel betreft gedane leveringen en/of verrich
tingen, welke vóór 1 Juli j.l. hebben plaats
gehad.
„DAMCLUB LEIDEN".
De zomerwedstrijden van „D. C. L." naderen
hun einde. Wim Huisman heeft nog steeds de
leiding met een punt voorsprong op nummer
twee. P. Olivier. Beide spelers wisten ook j.l.
Woensdag te winnen en daarom zal volgende
week de laatste wedstrijd de beslising moeten
brengen.
De verdere uitslagen waren a.v.t
G. Teunissen—S. v. d. Mey 2—0.
Franken Jr.Doove11.
NiehoffJ. Klein 20.
W. HuismanF. Zijlstra20.
W, BlomJansen20.
P. OlivierW. Nijenhuis20.
F. Franken Sr.J. Dreef2—0.
N. Wassenaar Sr.H. Keiler 2—0.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Maria Margaretha, dochter van
A- W. v! Bohemen en C. v. As.
ONDERTROUWD: P. Smittcnaar, jm. 25 j.
en G. v. Hooven. jd. 24 j. A. De Vries, jm.
28 j. en J. v. Vliet, jd. 21 j. H J. v. Leeu
wen. jm. 26 j. en C. J. F. v. Staveren, jd. 25 j.
OVERLEDEN: J. de Klerk. wedn. 48 j.
S. M. Nieuwstraten, huisvr. van N. H. de Roo,
51 j. L. L. J. Larsen, zoon, 11 j.
Alkemade
GEMEENTERAAD
Katwijk a/d. Rijn
TUINBOUWOVERZICHT.
Ook in dit afgeloopen tijdvak is er geen
reden tot klagen voor wat betreft de handel
en prijzen der verschillende tuinbouwproduc
ten. Ook thans bleven alle aangevoerde pro
ducten voor het binnenland bestemd. Veelal
is de maand Augustus, de vacantietijd, geen
voordéelige "periode voor deze producten.
Erge warmte, welke men toch ook veelal ver
wachten mag in deze maand, bleef tot heden
uit er. ook dit was niet ten ongunste der prij
zen voor genoemde producten. Met erge
warmte is nu eenmaal niet het kwantum te
plaatsen, dat met koel weer verkocht kan
worden- Peen, zoowel Bos- als Waspeen, had
goede vraag met alleszins bevredigende prij
zen, vooral in de betere kwaliteiten. Zelfs wat
niet eerste kwaliteit was, kon goed geplaatst
worden. Waspeen noteerde van 11-70 per
kist van 20 K.G. en Bospeen werd gekocht
voor 5.10—8.00 per 100 bos, hetgeen een
goede financieele uitkomst geeft, vooral in de
jorge peen, die beter van kwalite t is dan de
oude. Ook Sla werd in de goede kwaliteit
graag gekocht voor 1, den minimumprijs tot
1.50 per 100 .stuks. De aanvoer van dit
artikel gaat weer geleidelijk toenemen en ook
de kwaliteit zal spoedig beter zijn- Kroten
deden een goeden prijs, n.l. van 3.10 tot
4 Der 100 K.Q. En de Bloemkool, waarvan
het'aangevoerde kwantum dagelijks toenam
er: waarvoor dientengevolge een lagere prijs
verwacht werd, kon zich vrij goed handha
ven in de bestaande mooie prijzen. Deze va
rieerde in de beste kwaliteit van 13 tot
19. in het laatst der vorige week; een klei
ne daling volgde in de eerste dagen dezer
week. doch de prijs bleef toch alleszins be
vredigend. Gekócht werd voor 12.10 tot
16 90 voor de eerste soort. Tweede kwaliteit
die in het laatst der vorige week tot 11-20
liep, bracht ook in den loop dezer week nog
van 5.60 tot f 9.90 per 100 op. Ook de aard
appelen vorden gretig koopers tegen loonen-
de prijzen. VooFal de mooie zandeigenheimers
deden een mooie prijs, alhoewel de kle.-
eigenheimers steeds beter afzet vinden nu
het product vrijwel ..uitgeziekt" is en men de
aardappelen beter kan bewaren. Velen gaan
reeds een kwantum voor het najaar en den
voorwin ter opdoen, wat men met zandeigen
heimers genist thans kan doen. De noteering
varieerde per 100 K.G. voor groote van f 4
tot 5.20, terwijl Drielingen naar evenredig
heid nog beter prijs deden, n.l van 3.40 tot
3.31 per 100 K.G, De boonen hebben door
den storm van-vorige week heel erg geleden.
De jopge boonen zijn bijna vernietigd, het
geen zeker in de naaste toekomst van veel
invloed zal zijn op den prijs.
Katwijk aan Zee
DE RONDE VAN KATWIJK
De jaarlijksche ronde van „Katwijk", welke
georganiseerd is door de voetbalvereeniging
..Katwijk", is gisteravond onder groote be
langstelling verloopen. Vijf-en-zestig deelne
mers uit alle plaatsen van ons land waren
naar Katwijk gekomen om den onderlingen
strijd aan te binden. Jammer dat het weer
weinig aanlokkelijk was. Er stond een stevige
wind. welke vooral aan de boulevard een
handicap genoemd moet worden.
De Burgemeester was zoo bereidwillig om
het startschot te lossen. Reeds dadelijk bij den
aanvang kwamen de beste loopers, onder wie
natuurlijk de winnaar van verleden jaar,
naar voren. Na 10 minuten geloopen te heb
ben waren de loopers v. Rooden en Fricks de
overige deelnemers enkele honderden meters
voor. Na een spannende eindspurt werd J. v.
Rooden, uit Leiden, nummer I met een tijd
van 13 minuten 41 en 5/10 seconde, gevolgd
door D. Fucks met 13.41.2/5 seconde, H. de
Vos 14 m. 1/5 sec., J. v. Heeteren 14 m. 2/5
sec. De eerstaangekomen Katwijker was M.
Verdoes, die de uitgeloofde Quick Boys me
daille won. Voor de eerste 5 deelnemers wa
ren prijzen beschikbaar gesteld: door de Ver
een. V.V.V. (een wisselbeker, welke thans de
finitief in het bezit is van J. v. Rooden, die
driemaal achter elkaar heeft gewonnen), de
Katw. Reddingsbrigade, Dr. L. Heuting, Kat-
wijksche Post en Quick Boys.
De Burgemeester reikte, nadat alle deel
nemers in Casa Casa waren bijeengekomen,
met een toepasselijk woord de prijzen uit. De
voorzitter van de Vereen. „Katwijk", de heer
A. Visser, hield bij deze gelegenheid een korte
toespraak, waarin hij alle deelnemers be
dankte, inzonderheid ook de politie.
BENOEMD
Onze plaatsgenooten R. v. Duyvenbode en
J. Boon zijn benoemd als adspirant agent te
's-Gravenhage.
Koudekerk a/d. Rijn
Bij een tweetal veehouders in den Honds-
dijk alhier, is onder hun varkensstapel, de
zoo gevreesde ziekte varkenspest uitgebroken.
Dit beteekent weer een belangrijke schade
post, daar reeds enkele dieren zijn gestorven
en zij verder voor een groot gedeelte moeten
worden opgeruimd.
BURGERLIJKE STAND
Jacob
GEBOREN: Neeltje Fütje, d.
Paling en van Arida Struijk; Elisabeth, d.
Willem van den Meijden en van Sara Wilhel-
mina Geerlof; Adriana Maria, d. van Jakob
Hogenes en van Helena Kalsboven.
OVERLEDEN: Sara Klazina Touw. 72 j.
echtgenoote van Willem Lekx.
GETROUWD: Maarten van der Lelij 32 j. en
Marsatha Dorrepaal 28 j.
Lisse
DIEFSTAL VAN TERRASAMEUBLEMENT
Ten nadeele van het Calé-Rest. „De Nachte.
gaal" alhier werden in den nacht van Dinsdag
op Woensdag 11 rieten fauteuil-stoelen en 5
tafels ontvreemd, welke op een vrachtauto
geladen en weggevoerd moeten zijn.
GESLAAGD
Voor het examen Engftsche Handelscorres
pondentie slaagden de heeren C. v. d. Zwet en
J. A. Slootbeek, leerlingen van den heer J. A.
W. Floor alhier.
VOOR DE T.B.C-BESTRIJDING
De collecte voor de T.B.C.-bestrijding welke
Dinsdag door „Draagt Elkanders Lasten" werd
gehouden heeft opgebracht 103.45
Sassenheim
HOE GAAT DE WEDEROPBOUW?
Eenvoudig is het geenszins
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Cornelis Mattheus Leonardus, z.
van S. Verdegaal en A. G. Boelen.
OVERLEDEN- J. Scheel, 40 j„ echtg. van D.
van Schaik.
ONDERTROUWT): H. Pit 32 j. en C. G.
Wijntjes. 26 j.
INGEKOMEN PERSONEN: H. J. Hooghuis,
Hoofdstraat 268 van Rotterdam. Willebrordus-
straat 124b; G. H. A. Schallenberg en gezin.
Meidoornlaan 3 van Oegstgeesï. Terweeweg
138: C. M. van der Weijden. Klinkenberg 7 van
Voorhout Prinsenweg 26: P. H. IJsselmuiden
en gezin. Hoofdstraat 204 van Lisse, Heeren-
weg 384a: M. Zijerveld, Hoofdstraat 103 van
Haarlem. Borskistraat 26: P. A Voorsluijs,
Rusthof laan 51 van Abcoude-Baan brugge. Zad
en Jaagpad 21; J. F. Hovenkamp, van Heem
stra at 15 van Wildervank, G 99.
VERTROKKEN PERSONEN: A C. Moole-
naar, Menneweg 99 naar Nocrdwijk, Dr. Wil
lem v. d. Berghstichting; J. A. Bouwman en
gezin. Hoofdstraat 136 naar Oegstgeest, Leid-
schevaart 28; E. P. A. van Hoekelen, Berken
laan 40 naar 's Heerenberg. Oudste Poorthuis
8: A Schoo en gezin, Menneweg 73 naar Texel
E. 78.
Voorburg
JUBILEUM BIJ POLITIE
De heer A. Klareriberg, agent van politie,
tevens bekend als drankbestrijder, zal 1 Sep
tember 25 jaar in dienst van de Voorburgsche
politie zijn.
Voorschoten
PUBLIEKE VERKOOPING.
Gisteren zijn in Hotel Dunloo, ten overstaan
m notaris W. A. Caron, alhier verkocht de
ivolgende onroerende goederen:
1. Het woonhuis Papelaan 42. alhier, groot
2,01 A. In bod gebracht op 3900. Kooper den
heer C. Duynisvefd. alhier voor 4500.
Het woonhuis Veurscheweg 155. alhier,
groot 2,27 A. In bod gebracht op 2900. Koo
per den heer G. C. Duijnisveld, alhier voor
2950.
3. Het perceeltje tuingrond aan de Rouw
kooplaan, alhier, groot 10 A. In bod gebracht
op 425. Tusschentijds was dit perceel bij ge
noemden notaris verhoogd tot 1000, niet af
gemijnd.
4. Het perceeltje weiland, aan de Pattesloot
te Leidschendam. groot 18.20 A In bod ge
bracht op 1225. Kooper R. den Donker te
Den Haag voor 1375.
5. De oude boerderij met schuur en grond
Kniplaan 1 en 3. groot 25 A. 35 c.A. In bod
gebracht op 4200. Afgemiind met 800.
6. Het tuindershuis, Kniplaan 5 alhier, groot
8.65 A In bod gebracht op 4500. Afgemijnd
met 600.
7. Het perceel tuingrond, liggende naast en
achter de perceelen 5 en 6. groot 1.50 H A. Ir.
bod gebracht op 7600. Niet afgemijnd. Daarna
werd de combinatie 6 en 7 afgemijnd, in bod
staande op 12.700. met 100.
Hierng h$d de aleeheele afslag plaats van de
combinatie 5. 6 en 7. In bod staande op 17.800
Kooper werd de heer Corstiaan de Koning, te
Leidschendam voor 19.200.
BURGERLIJKE STAND.
GEHUWD: Wilhelmus Johannes Schmitz
32 jaar, stoffeerder. Veurscheweg 178 cn Maria
Josina Wolff, 24 jaar. zonder beroep. Veursche-
74
•VERLEDEN: F. A. van Wulpen. 86 jaar,
zender beroep, weduwe van C. Bout. Burge
meester de Kempenaersstraat 5, alhier.
VEELZIJDIGE PROBLEMEN
EISCHEN UITVOERIG
OVERLEG
In Gemeentebestuur, het maandschrift van
de Vereeniging van Nederlandsche gemeen
ten, komt een vijftal artikelen voor over den
wederopbouw en verschillende vraagstukken,
welke daarmede ten nauwste samenhangen.
In de eerste plaats is opgenomen een publi
catie van de hand van dr. ir. J. A. Ringers,
den regeeringscommissaris voor den weder
opbouw.
Een uiteenzetting van
dr. ir. J. A. Ringers
De heer Ringers begint met vast te stellen,
dat nu het verkeer voor zoover mogelijk is
hersteld binnen onze landsgrenzen en de on
derwaterzettingen zijn drooggelegd, het regee-
ringscommissariaat nog voornamelijk als op
dracht heeft, den wederopbouw van steden,
dorpen en gebouwen en al hetgeen daarmede
samenhangt.
De vraag, die zich daarbij onmiddellijk heeft
voorgedaan, was of een afzonderlijke dienst
voor den wederopbouw moest worden ingesteld
dan wel of gebruik zou kunnen worden ge
maakt van de bestaande overheidsdiensten. De
laatste weg is gekozen. Daarbij is overwogen
„dat Nederland een uitstekend geadministreerd
land is en dat het voor elk onderwerp van
overheidszorg goed geoutilleerde diensten be
zit. Vele van deze diensten bewegen zich regel
matig op hetzelfde gebied als waarop een dienst
voor den wederopbouw zou hebben gewerkt
Wanneer men een dienst voor den wederop
bouw schiep en deze zou, naar wij hopen, over
eenige jaren weer worden opgeheven, zou men
een groot apparaat moeten stukslaan en de
menschen die daarbij aangesteld waren weer
werkloos moeten maken, terwijl gedurende den
tijd van het bestaan van het regeeringscommis-
seriaat andere diensten óf een slepend be
staan zouden hebben geleid óf het werk
van het regeeringscommissariaat zouden heb
ben gedupliceerd".
Bij den wederopbouw onderscheidt ir. Rin
gers dan vier onderwerpen, welke hij vervol
gens behandelt.
De techniek.
woestingen in vele gemeenten de mogelijkheid
hebben geschapen óm, nu vele verkeersobsta
kels tevens zijn verdwenen, betere plannen tot
uitvoering te brengen dan tot dusverre mogelijk
is geweest Het regeeringscommissariaat werkt
nu samen met deskundigen op het gebied van
stedebouw en het ontwerpen van streekplan
nen om van goede plannen verzekerd te kun
nen zijn.
De heer Ringers wijst dan op de verschillen
de problemen, welke zich bij de uitvoering
voor kunen doen. „Wanneer een nauw ge
bouwde stad of dorpskom is verwoest, acht
ieder het vanzelfsprekend, dat het nieuwe
plan ruimer zal zijn uitgelegd en dit het
moderne verkeer beter zal doorlaten. Maar dat
heeft het gevolg, dat de vroegere bewoner
niet altijd op zijn oude plaats kan herbouwen.
Men moet dus tot een soort ruilverkaveling
komen en diep ingrijpen in het privaatbezit
van terreinen. Het gevolg hiervan is, dat in
vele plaatsen het verwoeste deel van stad of
dorp moet worden onteigend. Daarna moet
met den onteigende worden overlegd, waar en
hoe hij zal mogen opbouwen".
Voorts wordt er dan op gewezen, dat zij,
die schade hebben geleden, alleen een moreel
recht op tegemoetkoming in de schade kun
nen doen gelden, maar dat daartegenover de
gemeenschap aan die tegemoetkoming ook
zekere voorwaarden kan verbinden. Als zoo
danig noemt ir. Ringers een voorwaarde voor
wederopbouw alsmede opbouw op een door
den regeeringscommissaris aan te wijzen plaats.
„Het ligt in het voornemen om bij de aan
wijzingen der perceelen overleg te plegen met
de eigenaars, waarbij het kan voorkomen,
dat deze liever niet in hun oude gemeente,
maar op een andere plaats in Nederland her
bouwen. Voor al deze gevallen moeten
regelingen worden getroffen, waaraan nog
wordt gewerkt en waarvoor nog menig over
leg noodig is".
Verder zegt de heer Ringers over dit onder
werp dan nog o.m. het volgende:
„Tengevolge van den nieuwen uitleg der
verwoeste gebieden zullen grootere vlakken
aan straten en pleinen moeten worden aan
gelegd, dan voor de verwoesting der plaatsen
aanwezig was. Men kan deze bezwaarlijk
ten laste van den wederopbouw brengen,
maar zij moeten worden gebracht ten laste van
die gemeenten, welke hun stratenplannen
wenschen te verbeteren. Dit zal er toe leiden,
dat de gemeenten niet meer vragen dan
beslist noodzakelijk is.
„De financiering van dezen nieuwen uit
leg zal voor vele gemeenten moeilijkheden
met zich brengen, welke voor elk geval
afzonderlijk zullen moeten worden onder
zocht en welke in overleg met rijk en ge
meente moeten worden opgelost. Men denke
b.v. aan de gemeente Rotterdam, waar de
directeur van den gemeentelijken technischen
dienst, ir. W. G. Witteveen, een nieuw
stratenplan voor de gemeente uitwerkt, waar
bij tevens een nieuw rioleeringssysteem
noodig zal zijn en waarbij ook gas-, water-,
electrische- en telefoonleidingen een nieuwe
plaats onder den grond moeten vinden. Ook
deze moeilijkheden zullen natuurlijk een be
perking aan den nieuwen uitleg opleggen.
„Met het stratenplan alleen is men er niet
De moderne stedenbouwkundige weet, dat
in het stratenplan tevens moeten worden op
genomen de omraming der bouwblokken en
de voorziening der stad met groene gordels.
In een moderne stad moet licht en lucht
kunnen toetreden en zij moet aangenaam
zijn voor het oog".
Na nog eenige beschouwingen te hebben ge
wijd aan de financieele zijae van het vraag
stuk, behandelt ir. Ringers het onderwerp: de
materiaaloeconomie.
„De miierUaloeconomie"
Hij wijst er daarbij op. dat op dit oogenblik
vele materialen schaarsch zijn en dat deze
daarom slechts gebruikt moeten worden voor
werkelijk belangrijke doeleinden. Daarvoor is
noodig het opstellen van een bouwprogramma,
waarin de te ondernemen werken in volgorde
van belangrijkheid worden geplaatst Ook is
de bepaling gemaakt dat voor alle normale
werken een vergunning van den regeerings
commissaris noodig is en voorts was noodig
dadelijk te registreeren wat op dit oogenblik
aan werken in uitvoering is teneinde na te
gaan of het gewenscht is, onder handen zijnde
werken of werken, die juist waren begonnen,
stop te zetten of te verbieden.
„Bij de beslissing trad naast het materialen-
vraagstuk ook het sociale vraagstuk op den
voorgrond. Men mocht het bouwbedrijf in
Nederland niet plotseling stopzetten en men
had hoop, dat het daarna ook niet noodig zou
zijn. Van de groote hoeveelheden werken,
welke onderhanden waren, geschat op een
waarde van 240.000.000, kreeg 95 pet. vergun
ning om voortgezet te worden. Doch daarmede
is ook een groot gat geslagen in den materiaal-
voorraad van Nederland.
„Wel blijft nog genoeg over om op beschei
den schaal met wederopbouw te beginnen,
maar het staat wel vast, dat, wanneer import
van bouwmaterialen bezwaren blijft onder
vinden. de wederopbouw zeer bemoeilijkt zal
Een ander artikel is i
dr. J. E. de Quay.
i de hand v
Prof. dr. J. E. de Quay over:
De wederopbouw van den arbeid
Prof. de Quay aan betoogt, dal wederopbouw
van den arbeid geen nieuw probleem is, dat
tengevolge van de oorlogsomstandigheden zou
zijn ontstaan. Deze was reeds jarenlang bezig
en mede onder den invloed der werkloosheid
ontwikkelden zich de voorwaarden tot het ont
staan van een nieuw begrip van den arbeid als
maatschappelijk goed. Er is een herwaardee
ring van den arbeid gekomen. „Wat toch in
tijden van welvaart meer als een noodwendig
te dragen meer of minder groot complex van
lasten, dan als een lust en maatschappelijk
„goed" werd aanvaard, wordt nu een oegee-
renswaardig iets. naar het bereiken waarvan
ieder met al zijn krachten streeft".
Verder zegt prof. de Quay hierover dan
,J)e bezinning op de beieekenis, welke de
arbeid voor individu en gemeenschap heeft,
leidt tot de conclusie, dat een sociale politiek,
deel uitmakende der moreele doelstelling van
den staat zelve, het geestelijke zoowel als het
stoffelijke welzijn zoowel van enkelinj als van
de uit verbondenheid der individuen ontstane
gemeenschap, zich noodwendig moe', ontwik
kelen -rondom den arbeid als middelpunt en
centrale factor".
De schrijver wijst er op, dat de o»k in ons
land de op de overschatting van hit oeco.no-
mische element in den arbeid gebaeerde op
vatting. als zou de arbeid als maatjchappelijk
goed niet meer zijn dan een artikel dat naast
andere waren ter markt wordt gebncht, reeds
sedert lang Is verbannen. Bij den arleid gelden
thans in het algemeen niet meer le machts
verhoudingen. ..Niet langer word; ook om
oeconomische redenen, dit standpuit met de
„ijzeren" wet van vraag cn aanbid gerecht
vaardigd. Steeds sterker breekt zich de over
tuiging baan, dat de door individu en gemeen
schap aan den arbeid verschuldigde eerbied een
waardeering medebrengt van dit zó> nauw met
de geheele menschelijke persoonlijkheid samen
hangende, zóó diep in het geheele maatschap
pelijke leven ingrijpende „goed", welke uitgaat
van de beschouwing van het totale „arbeids
begrip" en daaronder dus begrijpt alle functies
welke aan dien arbeid eigen zijn. In het bij
zonder wordt onderkend en erkend, dat op
grond van zijn wezenlijke beteekenis voor indi
vidu en gemeenschap, onmogelijk het in den
arbeid gelegen sociale element van het oecono
mische kan worden losgemaakt, zonder schade
op het ééne èn op het andere terrein en daar
mede dat de waarde van den arbeid ook buiten
„het oeconomische" is gelegen".
Deze herwaardeering concentreert zich dan
volgens prof. de Quay in twee elkander aan
vullende begrippen- arbeid als recht en arbeid
als plicht. Voor het oeconomische, het lichame
lijke en geestelijke welzijn der individuen ziet
men den arbeid als recht, en men beschouwt
hem ook als een plicht van den enkeling tegen
over zichzelve cn anderen. Tenslotte wordt
arbeid ook als cultureele factor beschouwd,
„waardoor krachtens de verbondenheid in dit
gemeenschappelijke goed de voorwaarden
worden geschapen tot een werkelijk en bewust
gewild gemeenschapsleven."
Voorts betoogt prof. de Quay nog dat weder
opbouw van den arbeid ook beteekent weder
opbouw van de arbeidsgelegenheid. „Het is
mijn vaste overtuiging, da™ het werk der over
heid op dit veelomvattende en moeilijke terrein
slechts dan vruchtbaar kan zijn, indien dit ge
schiedt op de basis van een bewuste en hechte
saamhoorlgheid en met den vasten wil van het
geheele volk om een ieder werk te geven". En
verder zegt de schrijver hierover: „Ook hier
zal moeten worden gehandeld in de overtui
ging, dat het algemeene praevalent boven het
bijzondere en dat, niet name, ook met opoffe
ring van ecnig bedrijfs-oeconomisch belang, het
algemeene oeconomische en sociale belang door
ieder primair zal behooren te worden gediend."
Als een van de voornaamste factoren ziet
prof. de Quay dan het bevorderen der arbeids
intensiviteit in de verschillende bedrijfstakken.
Ook bij de werkverschaffing zullen in de eerste
plaats die objecten in aanmerking moeten ko
men. welke „een groot gehalte aan arbeids
intensiviteit bezitten."
Vervolgens wordt behandeld het vraagstuk
van; de juiste man op de juiste plaats. Daarvan
zegt de schrijver o.m.:
„Snelle en juiste oplossing der ongelijkheden
welke de schommelingen in de bedrijvigheid
der onderscheiden ondernemingsgroepen in de
verhouding tusschen arbeidsgelegenheid en ar
beidskrachten teweeg brengen, snelle bemid
deling van het eene naar het andere bedrijf,
van de eene naar de andere bedrijfsgroep,
aanpassing van het beschikbare aan hei
noodige, omvorming van het overtollige tot
het bruikbare, zijn postulaten van een effec
tieve bestrijding van de werkloosheid, en in het
algemeen van een soepel verloopen van het
arbeidsproces. Verschuivingen in de arbeidsge
legenheid zullen gemakkelijk en snel moeten
kunnen worden opgevangen door aanvulling
van tekorten c.q. overplaatsing van surplussen.
De totale arbeidskracht moet derhalve gemak
kelijk zijn te hanteeren, zij moet mobiel zijn en
gelegenheid bieden zekere capaciteit in deze
of gene lichting uit te breiden of uit te bui
gen. Daartoe zal herscholing c.q. omscholing,
indien noodig. op groote schaal moeten geschie
den, doch vooral ook zal reeds bij de opleiding
van nieuwe arbeidskrachten nauwe aanslui
ting en overleg met het bedrijfsleven moeten
plaats vinden."
En voorts:
„Een centrale instantie voor de beoordeeling
der totale werkgelegenheid en de hanteering
der totale arbeidskracht In breeder zin. arbeids
bemiddeling in grootcr verband, de invoering
van een daartoe strekkend gemakkelijk han
teerbaar instrument als een arbeldsboekje.
samenkoppeling van bemiddeling, beroepskeuze
en vakopleiding, uitbreiding van het leerling
stelsel zijn de voor de hand liggende conclu
sies uit de overweging van de vorenstaande
eischen."
Tenslotte bespreekt prof. de Quay dan nog de
noodzakelijkheid van regeling der arbeidsvoor
waarden, waarbij de overheid bemiddelend
per!
WELKE BONN
BROOD: Vaii 26 Augustus t/
tember geven de met 3 ge
bonnen van het broodbonbo
op het koopen van 2500 gt
brood of 2000 gram ander b
bonnen blijven tot en met 5
geldig. Bon 2 is nog tot i
Augustus geldig.
THEE OF KOFFIE: Bon S3
distributieboekje). Geldig
en met 30 Augustus, recht g
H pond koffie of li ons thi
BLOEM OF BAKMEEL: Bon
meen distributieboekje). Geld
met 6 September, recht gevt
ons tarwebloem, of tarwemeel,
bloem, of roggemeel, of zelfrij
meel of boekweitmeel.
Averte
Het schi,
n begins
(algemeen dilNen van
Woubrugge
JASSENDIEFSTAL
De heer W. te Hoogmade deed aangifte bij
de politie dat zijn regenjas van zijn rijwiel
was ontvreemd. Hij had het rijwiel des avonds
voor een verlofslokaal buiten laten staan en
bij vertrek miste hij zijn jas.
GEEN ONVERLICHTE RIJWIELEN
Ondanks de vele waarschuwingen rijden er
des avonds na zonsondergang nog onverlichte
rijwielen, hetgeen voor de andere weggebrui
kers gevaarlijk is. In het vervolg zal de politie
hiertegen verbaliseerend optreden, waarmede
reeds een aanvang is gemaakt.
Zoeterwor.de
BURGERLIJKE STAND
BEVALLEN: A. P Vermeulen geb. Zand-
tergen, d. M. G. Tijssen geb. Koot. d.
C. H v. d. Poel geb. Hoeks. z. H. G. Ver-
steegen geb. de Groot, z. Th. P. van S'.cijn-
Gljlswijk. d J. A Niekerk-de Haas, d.
ONDERTROUWD: A. W. Zwetsloot en I
Boks. J. Pardon en A. W. v. Rooijen. F
Sieverding en M. v Bennekom. J. v. Leeuwe
en P. M. v. d. Hoeven.
Haar werk .hij d« militaire
hulpdiensten
De Zwitsersche vrouwen staan, zooals men
weet, op het stuk van staatsburgerschap^-
rechten nog steeds verre bij den man ten
achter en het ziet er niet naar uit, dat Zwit
serland bijv spoedig tot een algemeene in
voering van het Vrouwenkiesrecht zal over
gaan. Dit bleek weer een paar maanden ge
leden in het Geneefsche kantonile parlement,
toen een sociaal-democratisch voorstel ten
gunste van het vrouwenstemrecht in het
kanton Genève slechts bij enkele leden der
burgerlijke meerderheid instemming vond.
Daarentegen hebben de vrouwen sinds bet
uitbreken van den oorlog in ruime mate de
gelegenheid gehad zich door nieuwe arbeids-
verrichtingen ook in het neutrale Zwitser
land verdienstelijk voor de volksgemeenschap
te maken. Te zijner tijd vermeldde ik reeds,
hoe het legercommando tot de Zwitsersche
vrouwen de aansporing had gericht zich
vrijwillig voor den militairen vrouwelijken
hulpdienst aan te melden. Zeer vele vrouwen,
die geen moederplichten thuis te vervullen
hebben en geen vast beroep uitoefenen,
hebben aan deze roepstem gevolg gegeven.
Velen barer moesten tot haar groote teleur
stelling worden afgewezen, omdat zij niet
geacht konden worden in staat te zullen zijn
den vrij zwaren arbeid in militairen hulp
dienst goed en zonder schade voor haar ge
zondheid te vervullen.
De goedgekeurden hebben zich vol toewij
ding van haar verplichtingen in het Zwitser
sche leger gekweten en een gedeelte van haar
is ondanks de gedeeltelijke demobilisatie ook
thans nog in den militairen hulpdienst werk
zaam. De regeering en de legerleiding heb
ben zich daarbij met groote beslistheid aan
hun besluit gehouden de vrouwen alleen voor
vreedzame militaire hulpdiensten te gebrui
ken: roode kruis-diensten en werkzaamheden
in administratie, als telefoniste, in de keuken,
in de kleermakerswerkplaatsen, enz. Van
eenige oefening der vrouwen der militaire
hulpdiensten in het gebruik van wapenen
heeft de legerleiding in overeenstemming met
de regeering niet willen weten. De aandrang,
die van eenige vrouwen zelf was uitgegaan,
om haar in staat te stellen schietcursussen te
volgen, is beslist van de hand gewezen.
Ondanks de toewijding is het in de prac-
tijk toch wel gebleken, dat menige vrouw
meer moeite had dan de meeste jonge man
nen om zich geheel aan de eischen van den
militairen dienst aan te passen. Het besef,
dat men, eenmaal deel van het leger uitma
kend, dan ook alle persoonlijke gemakken,
wenschen en eigenaardigheden geheel en al
ter zijde moet stellen, was bij menige wouw
die zich vol geestdrift vrijwillig had aanger
meld, in den aanvang nog niet krachtig ge
noeg aanwezig. Het viel velen bovendien
moeilijker dan den jongen recruten een geest
van werkelijke kameraadschap ten opzichte
van hun collega's te bezitten. Het valt den
vrouwen blijkbaar moeilijker haar eigen per
soonlijkheid in den dienst geheel uit te scha
kelen. En al zijn velen ook van meening, dat
de vrouw ten onrechte ervan pleegt beschul
digd te worden veel babbelachtiger dan de
man te zijn, in dit geval schijnt voor deze
klacht wel eenige grond te hebben bestaan.
Het kostte menige vrouw blilkbaar heel veel
moeite zich strikt aan het bevel te houden
hoegenaamd niets te vertellen van hetgeen
in het leger gebeurde. De wensch zich vooi
haar omgeving buiten het leger interessant te
maken deed de vrouwen wel eens tegen haai
zwijgplicht zondigen.
Het „al doende leert men" heeft intusschen
ook voor de vrouwelijke hulpdiensten in het
leger gegolden. Na de eerste moeilijke weken
hebben de Zwitserscne vrouwen zich in het
leger toch goed aan de eischen, die men aan
iedereen, die het leger dient, moet stellen, we
ten aan te passen. In het bijzonder heeft men
het weten te waardeeren, dat de vrouwen in
de militaire hulpdiensten haar beste vrouwe
lijke eigenschappen hebben hoog gehouden en
niet ernaar gestreefd hebben zekere uiterlijke
militaire omgangsvormen aan te nemen, die
aan vrouwen zouden hebben misstaan. De
vrouwen zijn erin geslaagd onder de soldaten
den eerbied voor de vrouw in stand te hou
den, ook waar de vrouw voor ben een mili
taire kameraad geworden was.
Ondanks de behoefte der legerleiding aan
een zoo groot mogelijk aantal vrouwelijke
vrijwilligsters voor den militairen hulpdienst,
opdat daardoor een groot aantal mannelijke
soldaten voor den zuiver militairen dienst aan
het front zou kunnen worden vrij gemaakt,
heeft zij zich steeds, evenals de regeering
op het standpunt gesteld, dat vrouwen met
een vasten werkkring in het burgerlijke leven
zich evenmin zouden moeten aanmelden als
vrouwen, die thuis kinderen te verzorgen heb
ben. Het oeconomische leven van het land
moest door de militaire diensten zoo min
mogelijk worden ontwricht
In het burgerleven
Het aantal in het burgerlijke leven een
oeconomischen post vervullende vrouwen, die
dus van zelf niet voor militaire hulpdiensten
in aanmerking kwamen, is tijdens de mobili
satie voortdurend toegenomen. Heel wat
werkzaamheden, voorheen in den handel en
de industrie door mannen vervuld, zijn tijdens
de algemeene mobilisatie door vrouwen
waargenomen. Vooral in de wapenfabrieken
is het aantal vrouwen belangrijk gestegen;
in één dezer Is het aantal vrouwen van 109
bij het begin van den herfst 1939 tot 780 in
het voorjaar 1940 toegenomen. Ook in de
zaken voor heerenkleeding is het aantal vrou
welijke bedienden aanzienlijk vermeerderd
Een geheel nieuw arbeidsgebied opende zich
ook in Zwitserland voor de vrouwen door
haar tijdelijke aanstelling als brigvenbestel-
Bter, taxl-chauffeuse en tram-conductrice.
In al deze nieuwe betrekkingen hebben de
Zwitsersche vrouwen tevredenstellend ge
werkt, na vooraf een grootendeels theoreti-
schen oefentijd van eenige weken te hebben
doorgemaakt. Dat het echter niet steeds
gemakkelijk was de theoretische kennis in oe
praktijk goed toe te passen, heeft menigeen
later erkend, daarbij niet verzwijgend welke
angsten zit vooral in de eerste dagen dei-
praktijk moest doorstaan, voordat zij met
eenige zekerheid gevoelde tegen de nieuwe
taak W zijn opgewassen. Een interessant
symptoom van de al te groote beklemdheid,
waarmede b.v. de tram-conductrices haar
dienst vervulden, was, dat zij bfj alle gespan
nen aandacht, die zij noodig hadden om at
biljetten af te geven en ie controleeren, niet
nog bovendien belangstelling voor de gezich
ten der reizigers konden hebben. Verschil
lende personen, die regelmatig een bepaalde
tramlijn bereden, verbaasden zich over het
onderscheid tusschen de mannelijke en de
vrouwelijke conducteurs met betrekking tot
de snelle herkenning van reizigers. Dit onder
scheid is bezwaarlijk aan een slechter geheu
gen bij de vrouwen toe te schrijven en zaJ
weJ voor rekening van de al te groote
concentratie der vrouwen op haar nood
zakelijke dienstverrichtingen moeten worden
geschreven.
Een welverdiende eering van den Zwitser-
SUIKER: Bon 6
boekje). Geldig tot en met 30 ri a^e
recht gevende op één kg sulkt ijk volks
Van 15 t/m. 30 Augustus k a;t en
inlevering van bon 74 van I
meen distributieboekje het ei foe&G1
soen van VA kg suiker worden meernu
t belede
PETROLEUM: Petroleumzegel rten wa
5", voor hen, die over geen ihQ__ m.
kookgelegenheid beschikken, tnans
petroleum. Geldig van 12 Aug staatki
en met 8 September, recht get oderne i
2 liter petroleum. cht der
Bon Periode 4" is ongeldig ,mjerp
BOTEH. MARGARINE EN V lhans
24 Augustus t/m. 18 October g orden.
van de met 05 t/m. 12 genu en plaal
bonnen van de boterkaart rech «,tpn Wl
koopen van 250 gram boter.
De met 05, 06 en 07 genummei ieiden
nen geven elk recht op het koo elukkig
een half pond margarine of gen er
pond boter. voor
De met 08 genummerde bon net
op het koopen van een hal) n ar-
smolten spijsvet of een half pun ifeel er
De met 09, 10, 11 en 12 genu let Oc!
bonnen der vetkaart geven ge ov
het genoemde tijdvak elk recht
koopen van 250 gram boter, op i gerel°'
waarvan een reductie van 10 t immer 1
250 gram zal worden verleend stigden.
miniteller». .verzoen
GRUTTERSWAREN: Bon 14 li nadrl
distributieboekjeGeldig van it „deze
tot eu met 6 September, recht (fetracht 1
op 250 gram rijst of rüstemeel o )vatting'
bloem.
Bon 27 (algemeen distributie!
Geldig van 12 Aug. tot en metflTOerziji
recht gevende op 250 gram haïgrotpen
havervlokken, gort of gruttenx ,he\Evai
Bon 105 (algemeen distributiel[w
Geldig ran 22 Juli tot en me
tember, recht gevende op lOt
maïzena, grlesmeel of pudding
of puddingsauspoeder.
Op 2 bonnen 105 kan men tot '«€Ujten
bepalen dag een pakje maïzena n T
inhoud van 225 gram verkriige
ciale fabrieksv er pakking).
Letterl
in dit
Bon ilO (algemeen distributmbo et
Geldig van 22 Juli tot en met II
tember, elk recht gevende op 100 1
macaroni, vermicelli of spaghetti Gfjre<
LEVERTflAAN. Mag slechts
afgeleverd, op recept van
tegen overgave van een, door
Nederland gevestigden arts, afgt
bon. Een grootere hoeveelhell
200 cc per hoofd en per week Wen te
«ïaats
irijft.
>nst di
agen v
licht
lever
meer uitschrijven dan noodig \t
2 weken; voor meer personen
-.-„„o dan,
gezin kan met één bon wordti ui) lev
staan. Voor het verstrekken van christeli
traan moeten goede medische gt n,en" z
be',aan- md aa:
)iiiiiiiiiiniuiiuiimaiiiimimimi"iiiiiiiiiiiiim!uiiiiiiiiiiii!iiiiiiii.*ii« dien?
ristend
schen vrouwenarbeid in crisistijd (en te
vrouwen op 1 Augustus ten deel
Sinds enkele jaren is het te Ber
andere steden gebruikelijk, dat d« erspre
Zwitsers, die in het afgeloopen j ïgedui
twintigste levensjaar volbracht en i óerlar
de politieke staatsburgerschapsrech y
kregen hebben, op den avond van
serschen nationalen feestdag bü de Lroa
vaderlandlievende betooging plecr et ons
den burgemeester der stad als jong rtijd
burgers welkom geheeten worden er het
oorkonde over het burgerschap hui f
meente verkrijgen. Voor liet eerst
jaar in de Zwitsersche hoofdstad ook
vrouwen, die haar 2 Jste jaar volbracht men,
to' deze plechtigheid uitgenoodigd. D
meester van Bern verklaarde daari
deze uitnoodiging aan de jonge
burgeressen, ofschoon haar politieke
daardoor natuurlijk niet vermeerdei
den, beschouwd moet worden als een
ning en bescheiden eering van de be
hulpvaardige en dappere Zwitsersche
Financieel Nieuwi
DE LEIPZIGER MESSE
!t Op
het g
Vij g<
er da
Inige
eleidi
ilingi
eilba
Gisteren geëindigd; groote omsetten
met het buitenland.
Gisteren is de Leipziger herfstme
sloten. Volgens het D.N.B. is de Mes een;
succes geweest, zoowel wat het aan eloot
zoekers als de afgesloten transacties I geliik
voor vele artikelen waren de omzetten eJeg(
dan tijdens de voorjaarsmespe van J
zoowel voor Duitsche als voor buiten la
rekening. De groote kooplust van het laai
land was een typisch verschijnsel op jlf
juist geëindigde Messe. t de
tie ke
ieke
De Belgische kolenproduel nne
Voortgaande verbetering.
In aansluiting aan het bericht in on [je \-
avondblad omtrent de steenkolenpri w
in België, seint het D.N.B. ons th
Brussel, dat in de periode van 4 tot
de productie met 112,000 ton is geste in
vergelijking met de voorafgaande twee J
toen zij, volgens het bericht van onzen ult
pondent te Brussel, 772,000 ton bedroeg
De productie beloopt thans 72,8 pet.
normale begin 1940. In het kolenbekk Da
Mons werd zelfs een percentage van
van de normale winning bereikt. Do .Ze
herstel van de water- en spoorwegen i
goede voorziening van België met
worden verzekerd.
r'g".
'g i
dat
hi<
lecl
Roemeen8che petroleumprod» at
De Roemeensche petroleumprodudie
eerste halfjaar 1940 bedroeg 3.051 m nis
ton tegen 3.099 millioen ton in het -v-"'
komstige tijdvak van 1039. ^oeci
De Astra Romana staat met 623,654
de spits. Dan volgen de Romana-Am<
met 402,520 ton. de Concordia met
ton, de Steaua Romana met 354,496
de Colombia met 321,357 ton.
