SAMBO, DE OLIFANT
G 19 AUGUSTUS 1940
PAG. 3
en Zending
net j
e n: Naar Loenen a. d. Vecht,
Ikzema, em. pred. te Voorburg,
heeft voor Harlingen.
de de
dat d<
t PetsaJCHEID EN INTREDE.
5? daiJzenberg- Predikani Vt',n de
l w 5e Ureterp, zal op -15 September
luide rei (jeze gemeente nemen om op
bui tenia jntrede te doen te Zwager veen.
ondelin^dr. s. W. Bos te Leeuwarden,
ambass
>t schink Koolhaas is voornemens
P »pt. a s. zijn intrede te doen bij
.nnis vr Gem te Daarlei na tevoren te
iegebie<fdoor zyn vader, ds. G. J. Kool-
rom de n ,n.H.>.
inneer
ntstaan.-echt werd gister, na een vaca-
>n bii d« Jaar. door het vertrek van Ds-
a litriW naar. Hoevelaken, als predikant
j Herv. Gemeente, bevestigd Ds.
!P.de Lokhorst, candidaat te Hil-
mitieve bevestiger trad op Ds. W. L.
de Ami! Hei- en Boeicop, met een pre-
ïitenlanj Jes. 62 6, waarbij hij sprak
ustus bpuren, Zions wachters, en Zions
ambaa Aan de handoplegging namen
r een m» Groene wegen van Alblas-
nomen ülent van PaPendrecht, en Ds.
.1 van Rijsoord.
oema3eed de nieuwe predikant zijn
;en predikatie over Ps. 20 8. Na
#n de gebruikelijke toespraken.
lIÏÏTlthorst werd toegesproken door
Too
iraltke
W. H. KELDER
Jkër werkte, door den heer J.
ens de studentenvereniging
emt te door Ds. R. W. Steur van Oud-
vei gereos de ring-predikanten.
met e<n werd Ps. 84 3. Beide keeren
en vate kerkgebouw meer dan bezet,
ulgendeier en wethouders woonden den
?ur ken
die ziji
evacue^
'.ePe" Aug. a j. viert ds. W. H. K e 1-
ïcn hiei^t bij de Ned. Herv. gemeente
w.uzf H.ijn 40-jarig ambtsjubileum,
ïstralt Werd ij Mei 1873 te Rotterdam
voor d^jgg^ eindexamen aan de H.B.S.
evoerri^s;Um en studeerde aan de R. U.
uitwe^eoiogie om in 1900 candidaat
Engelatn Noord-Hollaad. 26 Aug. van
m Gibvaard<ie jbj zijn ambt in zijn
ite te Heinenoord sprekende over
-* n .o-voren te zijn bevestigd door zijn
>I\(_)w. Hotte. In 1903 verwisselde
Iplaats met Warmond en 28 Aug.
uit Sol hij zich aan zijn tegenwoordige
irzitter 'ekende over 2 Cor. 4 5.
ring di is secundus-lid van het classi-
>r Bulg,'an Rotterdam en was ook quaes-
;n der'iug IJsselmonde, alsmede scriba
wordePtie van de Rott. Kerkbode. 15
van d^d van den Rotierdamschen voog-
verbanJj'1 ««"k van Jaren v°or-
nsch Bide vereeniging voor Chr. Volks-
iwa bi]Charlois, waar van 7 scholen uit-
ht getr^voorzitter van de vereeniging
de hoé de classis Rotterdam. De jubila-
mendsurende zÜn verblijf te Charloi6
ik der ®Pen ontvangen, o.a. naar Ant-
ischen chiedam, maar is zijn gemeente,
t word'30 d€ Predikanten hij thans is,
een fn-
DS. A. F. P. POP.
P. Pop, Ned. Herv. predikant
VOn Ir, die geruimen tijd door onge
hinderd is zijn ambtsbezigheden
dwongt js thans weer aan de beterende
ilden v,t zondag 1 Sept. a.s. weer yoqtr
jjg rjtf te kuimen optreden.
'rie ®0,pSTER L* KRttGEB
Ginnjburg" brengt het bericht dat
teru> Krüger op 9 Aug. in de Diako-
rijs, vhting „Bethel" bij Bielefeld is
autobCij was lange jaren besturende
Zaterde Luthersche Diakonessen-inrich-
rlig onterdam. Sedert April 1925 was zij
rne aa heeft gedurende haar laatste
lagmoiin het „Feierabendhaus" van
en phuis gewoond.
"ware!*® a'9emeen® vergadering.
?n voCariijksQhe algemeene vergadering
zelschs Doofstommeninstituut „Effatha"
byeen Mei j.L vanwege de tijds-
'elstan|en moest worden uitgesteld, zal
wij vernemen, plaatsvinden op
Sept. in een der gebouwen
onder presidium van prof. L. H.
en, van Apeldoorn. Na afdoe-
m ^houdelijke zaken zal ds. D. v a n
11 Vf. predikant te Groningen, een
*rede houden.
g J^KELIJKE BIJEENKOMSTEN
ef van de Ned. Herv., Geref. en
jredikanten te Aalten zull-n met
.s. Donderdagavond elke Donder
de Ned. Herv. Kerk samenkom-
gehouden in verband met den
:n. In deze bijeenkomsten zullen
g varbvedikanten voorgaan die elk een
iel Hzullen spreken. In de eerste sa
ri. He#llen voorgaan ds. J. D. Stege-
jerv. predikant ter plaatse en ds.
Si a n, Geref. predikant te Kra-
14 elg^een te Aalten). In deze samen-
een collecte gehouden worden
opbrengst zal worden verdeeld
- zu,ldlrie Diaconieën,
roudoi
lacht J
GEREF. JEUGDBEWEGING IN GELDERLAND
Vanwege de Geref. jeugdvereenigingen op de
Veluwe en omstreken zal Woensdag 21 Aug.
a.s. op „Berg en Bosch" te Apeldoorn een
landdag worden gehouden. Als sprekers zullen
optreden de heeren Prof. Dr. K. Dijk, van
Zwolle, voorzitter van den Ned. Bond van
Jongelingsver. op Geref. grondslag, met het
onderwerp: „Levenshouding in de branding
van dezen tijd"; Mr. J. A. de Wilde, van
den Haag, oud-minister van Financiën; onder
werp: „Geen rust maar bezinning". Ds. J. R.
G o r i s, Geref. predikant van Apeldoorn, zal
een slotwoord spreken. Met den vierden
spreker wordt nog nader onderhandeld." Bij
ongunstig weer zal de bijeenkomst plaats
vinden in de Westerkerk te Apeldoorn.
GEREF. MEISJESBOND IN ZEELAND
De Prov. afdeeling Zeeland van den Bond
van Meisjesvereenigingen op Geref. grond
slag in Nederland zal haar algemeene verga
dering houden op Woensdag 28 Aug. a.s. in de
Prins van Oranje te Goes. In de morgenver
gadering zal mej. R. Touw refereeren over:
„De ideale Meisjesvereeniging". In de mid
dagvergadering zal ds. A. B. C. H o f 1 a n d,
Geref. predikant te Oostkapelle, refereeren
over: „Jeugdtwijfel in verband met doop en
belijdenis". De meisjesvereenigingen te Ber
gen op Zoom en Goes zullen de bijeenkomsten
met declamatie opluisteren.
CENTRALE DIACONALE CONFERENTIE.
Wij ontvingen de agenda van de 51ste
Centrale Diaconale Conferentie der Geret.
Kerken, thans bepaald op Donderdag 19
September te Amersfoort in de Geref.
Kerk, O. L. Vrouwenstraat.
Na een openingswoord van den voorzitter,
den heer J. H. Veenkamp te Amersfoort
komt aan de orde een door Zwolle ingezonden
waag inzake Diaconieën, in welker woon
plaats zich veel schippers vestigen. Vervolgens
houdt de heer J. H. D o n n e r, wethouder van
Rotterdam en oud-voorzitter van het comité,
een causerie over „Hulpverleening aan de
getroffen gebieden." Een referaat wordt ge
houden door Ds. C. B o u m a van Den Haag,
over „Rijkdom en armoede onder N.-Test
belichting". Na bespreking van dit referaat
zal Ds. B. Holwerda te Amersfoort een
slotwoord spreken.
Rotsvaste overtuigingen
In het Kerkblad der Geref. Kerken in H.V.
geeft Ds. J. J. B u s k e s Jr. die met vacantie
op Texel vertoefde, onderhoudend, maar ern
stig de indrukken weer, in hem gewekt door
een uitlating van Mr. Rost van Tonningen in
een rede te Leiden over het Ned. Arbeids
front. De spreker had n.l. gezegd:
„Het Nederlandsche volk maakt thans een
enorme geestelijke crisis door. Alles wankelt
en kraakt, alleen wij N.S.B.-ers hebben onze
rotsvaste overtuiging gehouden."
En dan vervolgt Ds. Buskes:
Ik lees deze woorden, terwijl ik op mijn
Texelsch polderdijkje zit Zoo pas is de post
langs gekomen en ik ben begonnen met de
kranten. Niet dat zij veel nieuws brengen
Het is bijna eiken dag hetzelfde. Toch grijp
je altijd opnieuw weer het eerst naar de krant.
„Aleen wy N.S.B.-ers hebben onze rotsvaste
overtuiging gehouden", zegt Mr. Rost van
Tonningen. „Ik ben geen N S B.-er. Ons Kerk
blad is bovendien geen politiek blad. Ik laat
deze uitspraak dus voor wat zij is. Heel wel
mogelijk, dat de N.S.B.-ers hun rotsvaste over
tuiging gehouden hebben. Het treft mij ech
ter. dat Mr. Rost van Tonningen zegt, dat de
N.S.B.-ers in dit opzicht de eenigen zijn. Zijn
uitspraak beteekent dus, dat alle anderen hun
rotsvaste overtuiging verloren hebben."
En dan valt zijn oog op zijn gastheer, een
jonge Tesselsche boer: „Daar zit mijn vriend,
want dat is hij, op zijn maaimachine. Vanmor
gen was hy al heel vroeg op en vanavond
wordt het heel laat. Er komt regen en dat is
voor het binnen halen van den oogst een
slecht ding. Maar morgen is het Zondag: de
dag des Heeren. Dan ligt alles stil. Dan zit
mijn vriend niet op zijn maaimachine, maar
achter zijn orgel in ons kerkje en begeleidt
hij het lied der gemeente. Hij heeft zijn orgel
even lief als zijn maaimachine en zijn kerk
niet minder dan zijn akker. Mijn vriend is
een geloovig man en dat in den bijbelschen zin
van het woord. Hij gelooft niet zoo'n beetje
in een vage voorzienigheid, hij gelooft in God
den Vader, den Almachtige, Schepper van
hemel en aarde, den God van zijn leven en
zijn akker, den God van zijn paarden en
koeien, den God ook van zijn land en zijn
volk. En in Jezus Christus, Gods eengeboren
Zoon, onzen Heer, ook zijn Heer, want Hij
heeft hem gekocht met Zijn bloed en nu staat
hij ook in zijn boerenleven geheel in Zijn
dienst, hij kent Zijn beloften en hij kent Zijn
geboden, daarin is het leven en daarin alleen.
En in den Heiligen Geest; Gods Woord is de
waarheid en in die waarheid leidt hem de
Heilige Geest van dag tot dag! Hij houdt van
zijn kerk en hij leeft voor zijn kerk. HU heeft
zijn volk lief en hij dient dat volk op zijn
kleine boerderij. Hij zegt niet veel. Ach, al
wat hij te zeggen heeft, zegt hij op zijn orgel
en zijn maaimachine. Wie de taal van het
orgel en de maaimachine verstaat, die ver
staat hem. Een jonge man. getrouwd met een
jonge vrouw met hem één van hart en één
van weg met een rotsvaste overtuiging! De
er.orme geestelijke crisis is aan hem niet
voorbijgegaan. Hij weet er meer van dan vele
schijn-intellectueelen, al zegt hij ook na 10
Mei niet veel. Maar één ding is zeker: zijn
rotsvaste overtuiging hëeft hij niet prijsgege-
"ïn en ook heeft hij haar niet verloren."
Na zijn ontboezeming richt Ds. Buskes zich
tot mr. Rost van Tonningen:
„Mr. Rost van Tonningen, zoo zyh er dui
zenden en duizenden, boeren, burgers en
buitenlui, die niet aan het woord komen,
maar die werken en gelooven, die niets van
hun rotsvaste overtuiging prijs gegeven of
verloren hebben. Ook een Nederlandsche
Unie. Ongeorganiseerd, maar in wezen één.
Op den Zondag kunt u ze vinden in onze
kerken, waar zij met de kerk van alle eeuwen
ons geloof belijden in den drieëenigen God,
Vader, Zoon en Heiligen Geest, en waar het
Woord hun wordt verkondigd: de boodschap
van Gods beloften en Gods geboden voor
heel het leven. Zy zijn niet bereid onze
beste en rijkste tradities te verraden en al
evenmin om onze geestelyke goederen voor
een schotel linzenmoes te verkwanselen. Tot
hen behoort ook mijn jonge vriend. Hij blijft
zijn volk en zijn kerk, zijn maaimachine en
zijn orgel trouw. Dat is zeker. Hij leeft voor
Texel, verwacht het Nieuw Jeruzalem en in
de huiskamer van zijn boerderij hangt zyn
trouwtekst: „Mijn oog zal op u zijn."
„Het weer blyft ruw, maar zoo nu en dan
breekt de zon heel even door de wolken
heen. Dan zie ik mijn vriend in den goud
glans van het golvend koren en het licht van
de zon valt over zijn rood gebranden kop.
„Boer, Nederlander, Kerkmensch, Christen
bij de gratie Gods."
ZENDINGSDAGEN.
Op een terrein gelegen aan het fietspad naar
Oud-Naarden te Huizen (N.H.) zal a.s. Don
derdag een Herv. Geref. zendingsdag gehouden
v/orden. Als sprekers zullen optreden de Ned.
Herv. predikanten ds. G. Lans van Huizen;
Ds. A. Vroegindewey van Loon op Zand;
Ds. H. Harkema van Noordeloos; Ds. I.
Schipper van Bunschoten en Ds. G. J.
Koolhaas van Huizen. Bij ongunstig weer
zal de samenkomst plaatsvinden in de Oude
kerk te Huizen.
TEN VOORBEELD
In het Engelsche blad China's Millions,
waarin verslagen voorkomen van de Engel
sche Zending in China, schreef Ds. W. H.
Aldis:
„Het heeft ons zeer getroffen toen wij
iemand ontmoetten die een bezoek gebracht
had aan Generaal en Mevr. Chiang-Kai-Shek.
Deze verklaarde dat hU een diepen indruk
kreeg loen de generaal voorging in het gebed,
en zoo eenvoudig en ernstig bad om kracht
en leiding voor zichzelven en voor het behoud
van hen die in de vuurlinie stonden. Ook
bad hU dat de Heere hem en zijn volk wilde
helpen om de Japanners niet te
haten. Ook bad hij voor de Japansche
Christenen en voor de menigten van het Ja
pansche volk, die ook onder den oorlog leden.
Zoo trachtte de generaal gehoorzaam te zijn
aan 's Heeren bevel: „Hebt uwe vijanden
lief."
Onderwijs
BENOEMINGEN
Renkum. Herv. School. Tot kw. m. a.:
de heer H C. Scheffer aldaar.
Rotterdam. Chr. School U-L.O. <Oude-
dUk 72). Tot vakonderwijzer: de heer M. va n
R e n n e s te Amsterdam
Stoutenburg. Ned. Herv. School. Tol
onderwijzeres: mej. M. I. Lindenhout te
St Annaland.
Hel hoofdacte-examen
Adres aan het departement van onderwijs.
Door de hoofdbesturen der zes onderwijzers
organisaties is een adres gericht tot het w.n.
hoofd van het dep. van onderwijs, inzake de
niet-toelating van twee candidaten voor het
examen hoofdakte deel B, op grond van hun
cijfers voor deel A. Adressanten meenen, dat
bij toepassing van het ongewijzigde Kon. be
sluit van 10 Sept. 1923 beide candidaten orige-
twijfeld zouden zijn toegelaten voor de volle
dige hoofdacte; en dat de bedoeling van den
wetgever bij het uitvaardigen van de wijziging
van 12 April 1940 was verlichting en zeker
niet verzwaring van dit examen.
Bij deze toepassing zijn blijkens de feiten
meerdere candidaten het slachtoffer geworden
en in de toekomst dreigen te worden van een
naar meening van adressanten onjuiste inter
pretatie van deze wijziging van het K.B.
Redenen, waarom zij beleefd verzoeken dit
K. B., aldus te willen interpreteren, dat
a. de lijst van cyfers als geheel wordt be
oordeeld;
b. eerst bij een ongunstig resultaat van de
beoordeeling onder a bedoeld, ten opzichte
van de deelen A en B afzonderlijk wordt
beslist
en de dit jaar genomen beslissingen naar
deze interpretatie te willen herzien.
BOND VAN PROT. CHR. KWEEKSCHOLEN
Te Utrecht kwam het bestuur van den
bond van Prot. Chr. Kweekscholen onder pre.
sidiium van ds. H. C. v. d. Brink, em. pre
dikant te Hilversum, bijeen. De vergadering
hield zich in de eerste plaats bezig met de
vraag of de jaarvergadering thans wenscne-
lyk en mogelyk is. Met het oog op de minder
gunstige reisgelegenheid voor sommige deelen
des lands en het feit, dat momenteel geen be
langrijke punten behandeling vragen werd
besloten de jaarvergadering voorloopig uit te
stellen om zoodra de omstandigheden dit
eischen haar uit te schrijven. Begin Sept. a.s.
zal de besturen der aangesloten vereenigingen
circulaire met verschillende mededeelin-
gen en het financieel jaarverslag worden toe
gezonden. Over vergaderingen door bestuurs
leden bijgewoond als vertegenwoordigers
van den bond werd vervolgens verslag uitge
bracht. Uitvoerig werden de enquêtes, de
laitste maanden door het bondsbestuur ge
houden, besproken, uitgezonderd die over den
financieelen toestand der kweekscholen, aaar
de inmiddels ingetreden toestand niet veroor
looft pogingen in het werk te stellen tol
wijziging der subsidiebepalingen. Over e.v.
te verleenen steun aan eenige leeraren die in
hun bezittingen zwaar getroffen zyn, zal spoe
dig een schrijven aan de aangesloten vereeni
gingen verzonden worden. Besloten werd een
nog nauwer contact dan tot heden met de ver
eeniging van onderwijzend personeel aan prot
Chr. kweekscholen te verkrijgen.
VEREENIGING VAN CHR. ONDERWIJS ENZ
De algemeene vergadering.
De jaarlijksche algemeene vergadering van
de Vereeniging van Chr. Onderwijzers en
Onderwijzeressen in Nederland en de Overzee-
sche Gewesten die altijd in de Pinksterweek
pleegt gehouden te worden maar ditmaal door
de oorlogsomstandigheden moest worden uit
gesteld zal nu worden vervangen door een
buitengewone algemeene vergadering die zal
plaatsvinden op Woensdag 28 Aug. a.s. te
Utrecht in het gebouw voor K. en W. aldaar,
onder presidium van den heer P. v. Aalten
van Arnhem, die een rede zal houden getiteld:
„Onze taak in de naaste toekomst".
In de morgenvergadering zal de afdeeling
's-Gravenhage rapport uitbrengen over het
graf van Groen van Prinsterer te Schevenin-
gen, dat aan haar zorgen is toevertrouwd en
zal het nieuwe hoofdbestuurslid, de heer
J. N a u t a te Amsterdam, worden geïnstal
leerd.
In de middagvergadering zal de aftredende
directeur der vereeniging, de heer A^ de
Jong Ezn. te 's-Gravenhage. nu hij na een
diensttijd van 29 jaar met pensioen gaat af
scheid nemen van de vereeniging en vervol
gens door haar worden gehuldigd. Afgevaar
digden van bevriende organisaties zullen
daarbij tevens het woord voeren.
Als opvolger van den heer de Jong is be
noemd de heer D. P. Bothof, onderwijzer
te Ede.
Land- en Tuinbouw,
Voorlichting voor den boer
In een aanschryving van den Rijkslandbouw-
voorlichtingsdienst in Overijssel wordt ge
wezen op het nut van een goeden voorlichtings
dienst, waarvan de boeren in het Noorden
profijt kunnen trekken.
Het gemengde bedrijf, dat op zichzelf velé
voordeelen heeft, stelt de zwaarste eischen
aan den boer zelf. Speciaal in de laatste jaren,
nu er zich groote wijzigingen in de oecono-
mische omstandigheden hebben voltrokken, nu
de landbouwwetenschap en -techniek in snel
tempo met telkens nieuwe dingen voor den
dag kwamen, viel het den boer dikwerf moei
lijk, zijn bedrijf zoo snel als wel gewenscht
was aan de gewijzigde omstandigheden aan te
passen. Een goede en betrouwbare voorlich
ting kan den boer hierbij behulpzaam zijn en
het tempo van invoering van goede bedrijfs-
verbeteringen aanmerkelijk versnellen.
Een goede boer zal zijn bedrijf maar niet
lukraak exploiteeren, doch van tevoren een
exploitatieplan opmaken Hoewel een der
gelijk plan in den landbouw vrijwel nooit
zoo tot uitvoering komt als het op papier is
voorbereid, toch kan men het zonder een
dergelijk plan niet stellen.
In het gemengde bedrijf zijn drie dingen
noodig, n.l. het bouwplan, het weideplan en
het voederplan. Het bouwplan voor 1941 moet
reeds nu worden vastgesteld. Bij het opmaken
van een bouwplan moet allereerst om het
volgende gedacht worden. Elke boer weet, dat
het verkeerd ls steeds hetzelfde gewas op het
zelfde land te verbouwen. Vruchtwisseling is
noodzakelijk. In de provincie Overijssel wordt
herhaaldelijk de fout gemaakt, dat een veel
te groot percentage van het bouwland met
graan wórdt beteeld> Dit lieêft t«i.',cvolge. dat
de graanopbrengst gaat t«svijl de on-
kruidwoekering minder go«*ö v« bestrijden is.
Het gevolg is dan ook: vuil land en lage
opbrengsten.
Deze gevolgen bleken opvallend uit de op-
brengst-cijfers van een vruchtwisgelingsproel
op een proefboerderij. Gaf in 1933 ae rogge, die
op rogge volgde, reeds duidelijk lager op
brengst.dan de rogge, die na aardappelen was
verbouwd, in 1939, toen er op enkele velden
voor het eerde jaar rogge stond, was de op
brengst reeds 8 hl per ha lager dan die van de
roggevelden, waar in 1938 aardappelen waren
geteeld.
Men mag niet verder gaan dat twee-derde
gedeelte van zijn bouwland met granen te
bebouwen. Nog beter is het, het percentage
granen iets lager te houden, hoewel zulks
dikwijls om andere redenen niet wenschelijk
of mogelyk is. In sommige gevallen zou men
tot drie-vierde gedeelte kunnen gaan. maar
dit is dan ook wel de uiterste grens, tenminste
voor zoover het normaal bouwland betreft.
Een ander punt waarmee men bij de op
stelling van het bouwplan rekening dient te
houden, is de voederbehoefte van het vee.
Speciaal in deze tijden, nu men voor een zoo
groot deel op de voederproductie van eigen
Oodem is aangewezen. Tenslotte verdient het
aanbeveling, de oppervlakte hakvruchten
(aardappelen en bieten) op vele bedrijven zoo
groot te nemen, dat er ruim voldoende is van
deze vruchten.
Binnenlandsch Nieuws
Verf en verfgrondstoffen
distributie-goederen
Blykens een beschikking van den secre
taris-generaal van net departement var
handel, nUverheid en scheepvaart, zijn verf
en verfgrondstoffen aangewezen als distri
butiegoederen in den zin van artikel 4 vin
de Distributiewet 193C.
ERNSTIG ONGEVAL
Men meldt ons uit Sprang:
Terwijl het zevenjarig zoontje van den aan
nemer L. v. Willigenburg per fiets op hei
kruispunt den provincialen weg overstak nader
de de vrachtauto van de fa. Michnon uit Til
burg waar het knaapje tegen op botste. Mét een
diepe hoofdwond werd hij opgenomen en in he'
café van den heer v. Z binnengedragen
Spoedig was dr. W. aanwezig die een schedel-
basisfractuur, een gekneusde kaak en een ge
broken dijbeen constateerde. In zorgwekkenden
toestand is de jongen naar het ziekenhuis te
Waalwijk overgebracht.
Radioprogramma
ANP 8.10 Schriftlezing Meditatie. 8.25 Ge.
wijde muziek igr.pl.). 8.43 Giamofoonir.uziek. 9.30
Pianovoordracht en gramofoonmuziek. 10.10 Gramo-
foenmuziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Gramofoon
muziek. 11.15 Zang met pianobegeleiding en gra-
12.00 Berichten 12.15 Jac. Stoffel'
lofoonr
lek (12.45—1.01
ANP). 2.00 Gramofoonmuziek. 2.15 Rotterdamsch
pianokwartet en solisten (2.40—3.00 Gramofoonmu
ziek) 3.45 Gramofoonmuziek. 4.00 Bijbellezing. 4.45
Gramofoonmuziek 5 15 Berichten ANP. 5.30 Orgel
spel en gramofoonmuziek. 6.30 VPRO: Jeugduitzen
ding G.45 Gramofoonmuziek 7.00 Vragen van den
dag (ANP) 7.15 Berichten. 7.30 Reportage of mu
ziek. 8 00 Berichten ANP. 8 15 Gramofoonmuziek
8 30 Gereformeerd Evangelisatiekoor en gramo
foonmuziek. 9.05 „Petroleum in j
Si ei
Oi atoriumvereer
10.15—10.30 Beri
9.50 1
7.30 Wil bec'
i ANP. 8 15 Gramofoonmuziek (11.15—
i Berichten - Engelsch). 12 00 KHO-Mclodtsten
Gramofoonmuziek. 5.00 Berichten (Duitsoh) 5.15
Berichten ANP. 5.30 KRO-orkcst. 6.15 Berichten
(Engelsch). 6 30 RVU: Cyc'us „De natuurkunde van
hei vrije veld". 7.00 Vragen van den dag (ANP).
1.151,30 Berichten (Engelsch).
WELKE BONNEN?
BROOD: Van 19 t/m. 25 Augustus ge
ven de met 2 genummerde bonnen van
2000 gram ander brood. Deze bonnen
zijn voorts tot en met 29 Aug. geldig.
THEE OF KOFFIE: Bon 53 (algemeen
distributie boekjeGeldig van 3 tot
en met 30 Augustus, recht gevende op
pond koffie of H ons thee.
BLOEM OF BAKMEEL: Bon 40 (alge
meen distributieboekje) Geldig tot en
met 6 September, recht geven op 2H
ons tarwebloem, of tarwemeel, of rogge
bloem, of roggemeel, of zelfrijzend bak
meel of boekweitmeel.
SUIKER: Bon 66 (algemeen distributie
boekje). Geldig tol en met 30 Augustus,
recht gevende op één kg suiker.
Van 15 t/m. 30 Augustuskan tegen
inlevering van bon 7-1 van het alge
meen distributieboekje het extra-rant.
soen van IV» kg suiker worden gekocht.
PETROLEUM: Petroleumzegel „Periode
5", voor hen, die over geen andere
kookgelegenheid beschikken, dan met
petroleum. Geldig van 12 Augustus tot
en met 8 September, recht gevende op
2 liter petroleum.
Bon „Periode 4" is ongeldig verklaard.
BOTER, MARGARINE EN VET: Van
29- Juli tot en met 23 Augustus geeft
elke van de met 01 t/m. 04 genummerde
bonnen van de boterkaart recht op het
koopen van 250 gram boter.
Elk van de met 01 en 02 genummerde
bonnen der vetkaart geeft in die periode
recht op het koopen van 250 gram
margarine, gesmolten vet, voorzoover
voorradig, of boter.
De met 03 en 04 genummerde bonnen
der vetkaart geven gedurende het ge
noemde tijdvak elk recht op het koopen
van 250 gram boter, op den prijs waar
van een reductie van 10 cent per 250
gram zal worden verleend door de
winkeliers.
GRUTTERSWAREN: Bon 14 (algemeen
distributieboekje). Geldig van 12 Aug.
tot en met 6 September, recht gevende
op 250 gram rijst of rijstemeel of rijste
bloem.
Bon 27 (algemeen distributieboekje).
Geldig van 12 Aug. tot en met 6 Sept.,
recht gevende op 250 gram havermout,
havervlokken, gort of grutten.
Bon 105 (algemeen distributieboekje).
Geldig van 22 Juli tot en met 8 Sep.
tember, recht gevende op 100 gram
maizena. griesmeel of puddingpoeder,
of puddingsauspoeder.
Op 2 bonnen 105 kan men tot nader te
bepalen dag een pakje maïzena meteen
inhoud van 225 gram verkrijgen (spe
ciale fabrieksverpakking).
Bon 110 (algemeen distributieboekje).
Geldig van 22 Juli tot en met 11 Sep
tember, elk recht gevende op 100 gram
macaroni, vermicelli of spaghetti.
LEVERTRAAN Mag slechts worden
afgeleverd op recept van een arts of
tegen overgave van een, door een in
Nederland gevestigden arts, afgegeven
bon Een grootere hoeveelheid dan
200 cc per hoofd en per week is niet
toegestaan. Per bon mag de arts niet
meer uitschrijven dan noodig is voor
2 weken, voor meer personen uit één
gezin kan met één bon worden vol
staan. Voor het verstrekken van lever
traan moeten goede medische gronden
bestaan.
161. Gooi al die medicijnen maar weg, riep de sultan
's avonds woedend, toen hij bemerkte, dat niets hielp Maar
hij kreeg ook zo'n honger. Hij riep zijn bedienden om hem
eten te brengen, maar het was als het gebrul van een leeuw.
Toch begrepen ze hun vorst en even later kwam Achmed,
de koksmaat, met een schaal heerlijk eten Doch voordat
de arme knecht er op bedacht was, had de vorst hem de
hele schaal naar het hoofd gesmeten.
162. De sultan gaf toen bevel Achmed op te sluiten. De
andere bedienden hadden medelyden en verbonden hem
eerst, want hy was lelijk gewond En nauwelyks zat hij of
ook de oudste raadsheer werd opgesloten. Samen zaten ze
en bespraken de moeilijkheden van hun vorst. Zodra de
knapste dokters gevonden worden, zal hij genezen, zei
Achmed.
t DN
st vai
stormjton
diken op den Oceaan
pers «schipbreukelingen roeiden krachtig
jche jin 'waren weldra, waar zij wezen
tegen s|
itscheëhrikkelylk schouwspel wachtte h-u-n
een pp den bodem van de jol lag een
llons llijik lichaam, hetwellk halverwege in
amen terpias rustte. Dit lichaam was met
t du si als overdekt, en zag er zoo afzich-
van zit, dat men onwillekeurig het hoofd
CEwenden. Maar een restant van een
en bP een der ondermouwen toonde aan,
de eerste officier van de „Pandora"
Ijn, die zulk een onmenschelijk einde
zUdeTn,ien-
lucjfyrierie, waar de overigen waren, werd
ggk,' echter niet opgelost. Klaarblijkelijk
detter26 °Hicier door den kapitein ver-
he u
erme£ger veronderstelde, dat kapitein en
erspePHicier hun vier kameraden op de
rtar andere manier uit den weg moesten
geruimd, teneinde den water- en
bressêidd€lenvoorraad voor hun tweeën te
rs, vi< houden.
nieldöhien had er een vechtpairty plaats ge-
a. en hadden deze twee mannen, als
bovensten, de overhand weten te behouden,
Ier D£en zij de andoren eenvoudig tijdens
lap overvallen en in zee gewerkt,
geuer.e mogelijkheid was al even afschu-
Te als de andere.
eide veibazing behoefde het inderdaad
uigeiVekken dat ae eenige overlevende van
chtatjma, waarin hij de rol van medeplich-
luchtfcest hebben gesp \eld, zyn leven in ver-
mde verbetering nad verloren.
HOOFDSTUK LXXXI II.
De nog steeds gevaarlijke toestand, waarin
de vier schipbreukelingen zich bevonden, ver
gunde hun niet, zich langer in gissingen te
verdiepen omtrent gebeurtenissen, die tot het
verleden behoorden. Er moest raad worden
geschaft voor de toekomst.
Zeker, door middel van de „Catamaran"
hadden zij het leven behouden; djz> lag stevig
op het water en kon een stootje velen, maar
was traag van beweging. Bleef men daarop
ook in de toekomst vertoeven, dan moest men
zich afvragen, hoelang de reis nog wel kon
duren, en tevens, of de provisie toereikend
zou blijken. De vischvangst zou tegen kunnen
vallen, en mocht het drinkwater eenmaal op
zijn eind raken, dan zou men wellicht tijden
aan een vergeefs naar een nieuwe stortbui
moeten uitzien, om dit aan te vullen. Men be
sloot derhalve, het vlot te verlaten, en zich
verder van de jol te bediénen.
Ben Brace wist, dat dit een boot van goede
kwaliteiten was, licht en snel van allure, en
die bij gunstigen wind gemakkelijk tien
knoopen zou kunnen maken per uur. Zoo
werd het uitzicht gunstiger, midden in de
route te geraken van de schepen, die tusschen
de Afrikaansche en Braziliaansche havens
Ben en de neger begonnen, met eerst aan
boord van de jol schoon schip te maken. Het
verminkte lyk werd aan de zee toevertrouwd,
het binnengeioopen buiswater werd uitge-
hoosd, en vervolgens werden alle sporen, die
aan de bloedstorting herinnerden, op grondige
manier weggezwabberd.
De boot bevatte slechts weinig dingen, die
den schipbreukelingen van eenig nut zouden
kunnen zyn.
Ben stelde aanstonds met voldoening vast,
dat het kompas niet had geleden; dat was het
allervoornaamste. Met dit instrument kon men
er zeker van zyn, niet uit zijn koers af te
dwalen.
Vervolgen* begon men met bet overladen
der voorraden; het watervat en het vaatje
wijn werden aan boord geheschen; de pakken
met geconserveerde visch volgden, daarna de
scheepskist van den matroos, de riemen, en
verder alles, waarmee men zich in de jol wat
comfortabeler zou kunnen inrichten.
Er was plaats genoeg, want de boot was
erop gebouwd om twaalf man te bevatten;
de mast en het zeil van de „Catamaran"
werden daarom evêneens ingenomen, en toen
wierp men de lijnen los, welke vlot en boot
aan elkander hadden verbonden. Het was niet
zonder zekere droefheid, dat men op deze
manier de „Catamaran" aan zyn lot overliet.
De schipbreukelingen hadden dit vlot temid
den van allerlei gevaren samengesteld en
dagen achtereen gebruikt, zoodat men zich
eraan was gaan hechten.
Toen aan boord van de jol het zeil was
geheschen en dit wind begon te vangen bleef
de verlaten „Catamaran", die thans zooveel
lichter was geworden, nog een tijdlang in het
zog meedobberen.
HOOFDSTUK LXXXIV.
Ben en Sneeuwbal waren nog met het zeil
en het tuig doende, toen een uitroep van Wil
hun aandacht trok.
De scheepsjongen had gemeend, een zeil
aan den horizon te ontdekken, want heel io
de verte had hy iets ontwaard, dat op een
witte schuif geleek, maar dat bijna gelijktijdig
weer was verdwenen. Door Wil opmerkzaam
hierop gemaakt, onderzocht ook de matroos
den gezichtseinder, maar wat de jongen voor
een zeil had gehouden was volgens den man
niets anders dan water, hetwelk door pot-
visschen werd omhoog geworpen.
Dat zUn er op zijn minst een half dozynl
meende WiL
Heel wat meer, jo. eerder een stuk of
vijftig, maar je zag er een stuk of zes gelijk
tijdig adem innemen. Het moet een heele
troep wtzenj
Wel nog aan toe! schreeuwde de neger,
daar komen ze onzen kant uit!
Precies, antwoordde Ben, en dat bevalt
mij heelemaal niet, want het is vrij gevaarlijk
zoo'n bende van die dieren in den weg te
komen, als je zoo'n lichte boot als die van
ons hebt!
Het is vrij zeldzaam, dat men een zoo groote
troep van potvisschen op zee ontmoet. Niets
is merkwaardiger dan het zog van deze
enorme dieren te volgen, en te zien hoe ze
om de paar meter onderduiken, om even ver
der weer op te duiken en daar tot op aan
zienlijke hoogte een mengeling van water en
damp omhoog te spuiten.
Angst maakte zich van de schipbreukelin
gen meester, toen zij deze dieren zöö snel in
hun richting zagen vorderen, dat het onmoge-
Ujk was om uit de voeten te geraken.
Ben wist zeer wel dat de kolken, die door
het terugvallende water plegen te ontstaan,
sterk genoeg zouden zyn om hun boot te doen
kapseizen. Wat zou er bovendien van hen
terecht komen zoo een der potvisschen zoo
dichtby zou opduiken, dat zijn staart het vaar
tuigje zou raken?
De troep werd door een mannetje vooraf
gegaan, vervolgens kwamen de vrouwtjes, en
de jongen zwommen achteraan.
Eén voor één passeerden zij de jol op korten
afstand, en lieten een diepe vors in zee achter,
die zich in de verte verloor. Prachtig en be
vallig, als was het een spel, gleden de dieren
door het water voort, maar de schipbreuke
lingen waren door heel andere gevoelens dan
nieuwsgierigheid of bewondering vervuld.
Bijna alle dieren waren reeds voorby, en
de angst van Ben en zijn lotgenooten begon
reeds af te riemen, toen de leider van den
troep zieh eensklaps van de anderen af
scheidde en recht op de boot toezwem, waar
bij hij woest met zijn machtigen staart sloeg.
De zeeman alarmeerde zijn kameraden,
maar bijna op hetzelfde oogenblik gevóelden
zU zich alle als door een katapult in de lucht
en vfttvflteena in eej tqrgcht ko^eji,
Even later kwam ze alle vier weer boven.
De oogen van Ben en den neger zagen duide
lijk uit naar hun jol, maar het water in hun
nabijheid bleek met wrakstukken bedekt,
waartusschen een of twee vaten en enkele
riemen ronddreven. Doch tevens ontwaarden
zij op vrij korten afstand nog hun oude
trouwe vlot, dat hun nog eens opnieuw een
toevlucht bood.
Ben en de scheepsjongen zwommen daar
heen, zy aan zy, en Sneeuwbal, die zich gelijk
van tevoren over Lily had ontfermd, begaf
zich in dezelfde richting. Zoo kwamen ze alle
vier, tot op de huid toe nat, doch zonder let
sel te hebben ontvangen, weer op de Catama
ran terecht, die zij nog maar zoo kort tevoren
meenden, voor goed in den steek gelaten te
hebben!
Hoofdstuk LXXXV.
Na op adem gekomen te zUn begonnen de
schipbreukelingen zich eerst goed ervan
rekenschap te geven, aan welk goot gevaar
zij waren ontsnapt, doch ook in welke nieuwe
ellende zij thans gedompeld waren.
Hun voorraad van gedroogde visch. die zij
met zooveel moeite hadden opgezameld en ge
conserveerd, was reddeloos verloren; al hun
gereedschappen waren naar den zeebodem
verhuisd, en hun riemen dreven weg In de
richting waarin de potvisschen verdwenen
waren.»
Maar het gevoeligste verlies van al was
dat van Bens scheepskist, waarin zij tal van
nuttige bezittingen weggesloten had, en bo-
vendièn een belangrijk aantal pakken gecon
serveerd haaienvleeseh.
Het watervat en het wynvaatje zagen zij
vroolijk op korten afstand voorbij dobberen.
De scnipbreukelingen wierpen een triesten
blik op de wrakstukken van hun boot. terwijl
zij een gunstige gelegenheid verbeidden om
te redder wat binneq hun bergüt ge
raken, maar voor het oogenblik viel daaraaa
nauwelyks te denken, zij hadden de hande»
vol met zich op het vlot te houden.
De zee was inderdaad geducht in beroering
en het vlot, dat goeddeels onttakeld was, was
een speelbal van de golven. Na eenigen tijd.
toen het water weer tot rust begon ie gera
ken. besloot men te probeeren nog het een
en ander op te visschen.
Gelukkig was de mast van de jol bij de,
nieuwe schipbreuk niet gebroken; men ont
dekte hem drijvende in de buurt, m^t het
zeil er nog aan vast. Die zou men wellicht
wel aan boord kunnen halen, al zou liet,'1
zonder riémen of andere hulpmidde en, ook-
een lastig karwei wezen. De „Catamaran"
dreef intusschen waarheen hy wilde, maar
door den loop van den wind en stroom te
volgen geraakte hij na verloop van tijd zoo
dicht in de nabijheid van wat er hier en daar.
rond dreef, dat men met veel moeite eri»l
kon slagen, weer twee riemen te bemachtigen.1
Sneeuwbal wilde zich met alle geweld te!
water begeven, om zwemmende nog meeri
dingen bijeen te brengen. Het kostte de;
grootste moeite, hem van deze waaghalzerij)
af te houden, die hem gemakkelijk het levert
zou kunnen hebben kosten, zoo er eigens een'
haai was opgedoken.
Tenslotte werd ook de mast met zUn tuig
ingepalmd en zoo goed hef ging weer op
gezet; de beide vaten, met wijn en met
water, geraakten eveneens aan boord terug,
maar de bijl, het kompas en oJle metalen
gereedschap bleef, gelijk men denken kan,
reddeloos verloren.
Ook Bens koffer kwam niet weer te vooix
schijn, hetgeen door allen om het zeerst werd:
betreurd, doch wel het meest door deo
eigenaar zelf, die aen dit verlies zulk een
ueteekenis hechtte, dat hij zelfs geneigd was.
daarin een slecht voorteeken te zien. Ben
Brace was nu eenmaal, gelijk meer zeelui,
niet geheel vrij van eenig bijgeloof. t
ötoi voljtJ J
