SAMBO, DE OLIFANT
MaanpAG 5 AUGUSTUS 1940
DE NEDERLANDSCHE UNIE EN HAAR
VOORNEMENS
len nadere uiteenzetting van
mr. Linthorst Homan en
prof. de Quay
Voor de tweede maal binnen zeer korten
tijd heeft het „driemanschap" van de Neder -
landsche Unie zich Zaterdag tot de pers ge
wend om in een persconferentie inlichtingen
te verstrekken over de sedert de publicatie
van het programma der Unie ingetreden
ontwikkeling en te trachten een antwoord te
geven op de talrijke vragen, die de actie van
de Unie, niet alleen in de pers, heeft doen
opkomen.
Van de drie heeren was mr. Einthoven in
het belang van de propaganda „den boer op".
Mr. Linthorst Homan sprak met voldoening
over de overweldigende instemming met het
beginselprogramma, al gaf hij toe, dat de
vraag is, of het bij allen, die thans najir de
Ned, Unie overloopen wel even diep zit.
Met adhaesiebetuigingen alleen, zoo liet hij
uitkomen.' komt men er niet. Het is vrij ge
makkelijk uit deze of gene overweging
adhaesie te betuigen, maar instemming, vooral
als deze collectief betuigd wordt, krijgt pas
waarde wanneer degenen, die dit doen ook
bereid zijn hun persoonlijkheid in te zetten
voor het vaderlandsche ideaal, dat de Neder-
landsche Unie wil vertegenwoordigen. De Ne-
derlandsche Un e zal dan ook pas echte en
ware beteekenis hebben zoo zij zich een be
weging kan weten, bestaande uit leden, die
ieder voor zich bereid zijn tot werkelijken
gemeenschapszin en werkelijke offervaardig
heid voor land en volk. Hiervan moet de aan
melding voor het lidmaatschap het bewijs
geven. Ieder, die adhaesie betuigt krijgt een
aanmeldingskaart voor het lidmaatschap toe
gezonden. Een doorloopende stroom van aan
meldingen komt thans bij het secretariaat
binnen.
Tot hen. die aansluiting overwegen richtte
mr. Homan de waarschuwing, dat men in de
Nederlandsche Unie niét te doen heeft met
een vermomde poging tot behoud van het
oude systeem, doch met een werkelijk en
aanstonds daadwerkelijk idealisme voor een
beter en sterker Nederlanderschap voor
allen. Wie zich hier aanmeldt, aldus zeide
hij. uit tegenzin tegen een andere strooming
doch zonder frissche gezindheid tot nieuw
leven in Nedèrland, is aan het verkeerde
adres. Waarschijnlijk zullen verschillende
adhaesiebetujgingen blijken op deze wijze hol
en voos te zijn. Evenwel hebben ook de
collectieve adhaesiebetuigingen (sommige te
gen het advies der vroegere politieke leiders
in") hun groote waarde als uiting van de
behoefte uit het vroegere isolement te treden
in het nieuwe werk voor de Nederlandsche
volksgemeenschap. Dat zal dan in ieder geval
echter werkelijk moeten blijken, waarvoor
alleen het doelbewuste, louter particuliere
lidmaatschap open voor ieder, die als
Nederlander geboren is en den leeftijd van
18 iaar heeft bereikt de weg is. Dat de
collectieve adhaesiebetuigingen uiting zou
den zijn van een bedekte actie om in de
Nederlandsche Unie het oude politieke stelsel
te behouden, dus met de bijgedachte aan een
soort „openbare schuilplaats", is te eenen-
male onjuist; deze onjuistheid blijkt uit het
thans bekend geworden politieke advies van
verschillende politieke voormannen, die tot
onthouding adviseeren. Dit advies zal echter
niet de oude kracht van vroeger hebben, daar
één ding in de afgeloopen week wel duidelijk
is gebleken: de wil tot sterker eenheid en
gemeenschapszin is in alle kringen zóó sterk,
dat hij niet meer te stuiten is._ De wil tot
■verjonging in geheel het volk is reeds veel
sterker dan de Nederlandsche "Unié aan
vankelijk had durven hopen.
Het program zal nader worden toegelicht
Dan aldus ging mr. Homan verder
is de veronderstelling geopperd, dat de
Nederlandsche Unie een reactionnaire groep
zou zijn. Het bovenstaande en ook haar ge
publiceerde sociaal-oeconomische programma
spreken duidelijk het tegenovergestelde van
reactie uit. Dit zal ook blijken uit de toelich
ting op de verschillende punten van het pro
gramma, die binnenkort in brochurevorm zal
verschijnen en voorts uit de samenstelling van
den Raad van Bijstand, die binnenkort zal
bekend gemaakt worden. Bij dit laatste zal
ook de sterke wil blijken tot het samengaan
met zooveel mogelijk groepeeringen en
kringen uit het maatschappelijke leven.
Wie zich niet geheel achter het gepubli
ceerde programma kan stellen, houde zich
afzijdig. Over korten tijd zal de Nederland
sche Unie uit de binnengekomen aanmel
dingen voor het lidmaatschap concludeeren
hoevelen uit ons volk de door haar uitge
dragen programpunten onderschrijven. Deze
conclusie zal op haar houding van grooten
invloed zijn. Dat de drie bewindhebbers ieder
voor zich de werkelijke krachtige vernieuwing
In ons volk reeds jarenlang voorstaan, is aan
een ieder uit hun omgeving bekend. Dat
in deze tijden de beslissing over de volks-
meening in dit opzicht zal vallen, ligt in de
lijn der gebeurtenissen.
Niet de adhaesies, hoe goed ook gemeend
doch de eerlijke en opofferingsgezinde aan
meldingen voor het lidmaatschap zullen
moeten spreken; wie zich zcó aanmeldt zal
de consequenties moeten dragen, daar hij zal
worden beschouwd als willende meewerken
aan ingrijpende verbetering in ons vader
landsche leven, opdat de oude slapheid voor
goed verdwijnen. Deze nieuwe eigen kracht van
het Nederlandsche volk moet totstandkomen
hoe ook de afloop van den oorlog zij en ge
heel los van den oorlog. Nederland als land
en volk moet meer gehard, steviger, krach
tiger in zichzelf zijn om zoowel in moeilijk
heden als in voorspoed als hecnt geheel te
kunnen voortleven. Deze sterke wil moet bij
iedéren Nederlander persoonlijk worden ge
kweekt en tot gelding gebracht Met open
werkelijkheidszin, met grooten opofferings-
wil ten bate van het eigen volk, met los-
lating van verouderde gewoonten, wil de
Nederlandsche Unie dit werk ter hand
nemen.
De belangwekkende rede van den Rijks
commissaris heeft duidelijk doen zien welke
vraagstukken thans niet kunnen worden be
sproken en welke wèl. Dat de Nederlandsche
Unie in sterk eigen nationaal gevoel haar weg
gaat, met open oog voor het nieuwe dezer
tijden en van het nieuwe in de verhoudingen,
doch met vasten wil tot eigen onderzoek naar
eigen toekomst is een Nederlandsche plicht,
die in de rede van den Rijkscommissaris is
erkend. Dat Nederland zich veel meer dan
voorheen op Duitschland zal oriënteeren en
in het nieuwe Europa wil meewerken als
gelijkgerechtigd partner, is reeds alom in ons
volk door vooraanstaande figurenerkend en
zal ook in het werk der Nederlandsche Unie
tot uiting komen. Zij vergeet echter niet,- dat
de oorlog en de oorlogstijd en ook de bezet
ting en de bezettingstijd normale werkwijzen
onmogelijk maken Waar zij haar verlangen
naar werkelijkheidszin heeft - uitgesproken
mag men dit echter niet uitleggen als op
portunisme.
De werkwijxe der Unie.
Na deze algemeene inleiding zeide mr.
Homan in antwoord op de ontelbare vragen,
die de Nederlandsche Unie met betrekking
tot haar werkwijze hebben bereikt, dat zij
haai- werkwijze voorloopig drieledig hoopt te
doen zijn: ten eerste het oproepen en binden
van het gemeenschapsgevoel in geheel het
volk, daarna, bij welslagen van die actie, en
bij voldoende aantal leden, het uitbrengen
van adviezen en het doen van voorstellen
aan de Nederlandsche autoriteiten en tege
lijk het onderhouden van contact met de be
zettingsautoriteiten. Hij sprak de hoop uit,
dat de Nederlandsche Unie haar streven zoo
danig zal kunnen verwezenlijken, dat „de
woorden, die de Rijkscommissaris in zijn
laatste rede heeft uitgesproken, toepasselijk
worden:
„Wanneer aldus de rijkscommissaris
deze voorwaarden zijn vervuld, zal het volk
bespeuren, waar het om gaat en zal het ge-
loovig den werkelijk geloovige volgen en ook
de bezettende macht zal dezen man niet
slechts haar achting niet onthouden, maar
ook aan hun argumenten het gewicht niet
ontzeggen, indien in sommige vraagstukken
meeningsverschil aan den dag zou treden".
Met deze woorden besloot mr. Homan zijn
inleiding.
Gen eenhoofdige leiding nagestreefd
In de gedachtenwisseling, die volgde,
heeft de heer Homan gezegd, dat de
leiding ook in de toekomst zal berusten bij het
driemanschap, bijgestaan en geadviseerd door
den Raad van- Bijstand. Voor de organisaties op
socïaal-óeconomisch gebied, welke eventueel in
het leven zullen worden geroepen, zal het cor
poratieve naar het zich laat aanzien de beste
vorm zijn. Dit is iets anders dan een federatieve
organisatie, die in zekeren zin hun gelijk zou
geven, die aan de Nederlandsche Unie meenen
te kunnen verwijten, dat het haar erom te doen
is, bestaande instellingen eenvoudig aan elkaar
te plakken.
Dit wil de Unie juist niet, wat ech
ter niet uitsluit, dat zij ook voor de
toekomst rekening wil - houden met de
schakeeringen, die ons volksleven op zoo
menig gebied kenmerken. Zooals reeds
eerder duidelijk is gezegd, ziet de Nederlandsche
Unie niet veel heil in een éénhoofdig particulier
leiderschap voor ons volk. Men kan ons volk in
dit opzicht niet vergelijken met Duitschland en
Italië, waar de bestaande toestanden uit geheel
verschillende omstandigheden zijn voortge
komen, omstandigheden die als het ware van
zelf ook de leiders op den voorgrond hebben
gebracht In ons land ontbreken dergelijke
pregnante figuren, die als van nature voor het
eenhoofdige leiderschap in aanmerking komen
en het zou niet goed zijn zoo'n leiderschap
kunstmatig te scheppen Beter lijkt het de een
heid te zoeken in gelijkgerichtheid van het
streven van hen, die zich tot medewerking be
reid verklaard hebben.
Wèl leiderschap bij de jeugdbeweging
Voor sommige organisaties, zooals de Jeugd
organisatie kan echter een eenhoofdige leiding
noodig blijken, zulke gevallen zullen- elk op
zichzelf bekeken worden.
Prof. de Quay onderstreepte de woorden van mr.
Homan over de jeugdbeweging, bij deze zal men
inderdaad streven zooveel mogelijk eenheid en
sterkere doorvoering v&n het leiderschap. Daar
entegen zal men het ten aanzien van de sociaal-
economische organisaties vermoedelijk liever
zoeken in een opbouw, die den verschillenden
elementen uit het economische leven (werkge
vers werknemers, middenstand, handels- en
kantoorbedienden) hun plaats in de samenwer
king toewijst
Men moet aldus prof. de Quay in dezen
natuurlijk onderscheid maken tusschen bedrijf
en onderneming. In de onderneming zal het
hoofd de leider zijn. het bedrijf zal georgani
seerd worden op de basis van gemeen overleg
tusschen de bedrijfsgenooten en de andere erbij
betrokkenen. In de corporatie moet ook hel
belang van heel het volk kunnen meespreken.
Daarom zal de overheid zich erin moeten kun
nen doen gelden. De verschillende corporatieve
organisaties zullen tenslotte moeten worden
samengevat in een verband, dat gelegenheid
geeft het algemeene belang van een nog vrijer
standpunt te overzien. En ook hiermee is het
laatste woord nog niet gesproken. Hiermee zou
men op staatkundig gebied komen en het oogen-
blik is ndg niet aangebroken om zich hierover
■uit te spreken.
D« internationale status van ons land
Uit de vergadering werd de opmerking ge
maakt, dat het cultureele of het sociaal-oecono
mische. een corporatie zus of zoo. voor het
oogenblik niet beslissend is.
Daarover zal de Nederlandsche Unie zich on
omwonden moeten uitspreken en wel zoo spoe-
te maken hoe de internationale politieke posi
tie van ons land moet worden geformuleerd.
De ontwikkeling in deze gaat van uur tot uur
voort, het driemanschap beseft ook, dat klaar
heid in dit opzicht gewenscht is, maar het wil
er tegelijkertijd aan herinneren, dat wij in oor
logstijd leven en dat dit bescheidenheid gepast
doet zijn. Hiermee is niet gezegd, dat het de
kat uit den boom wil kijken en afwachten tot
het einde van den oorlog is gekomen en men
de zaken als het ware op een presenteerblad
geserveerd krijgt Dat is de bedoeling niet.
anderzijds dient men echter te bedenken, dat
een uitspraak in dezen of genen zin voor het
oogenblik slechts een zeer betrekkelijke waarde
zou hebben. De eerste plicht die de unie thans
heeft en waarvoor zij voorloopig haar kracht
wel noodig heeft is een samenbinding in posi
tieven zin van het Nederlandsche volk.-
De Ned. Unie en de politieke partijen
Is het de bedoeling, zoo werd verder ge
vraagd, dat de Nederlandsche Unie zal blijven
bestaan ook na het sluiten van den vrede? Het
antwoord van mr. Homan was onomwonden
bevestigend. De Nederlandsche Unie hoopt
overigens, dat het Nederlandsche volk. reeds
voor het sluiten van den vrede één zal zijn.
Dit is het doel. Of die eenheid Nederlandsche
Unie zal heeten doet overigens minder ter zake.
Wil echter de Nederlandsche Unie iets zijn
dan moet zij haar taak geheel los zien van de
tegenwoordige omstandigheden. Zij moet een
ding wezen, dat noodig is omdat wij nu eenmaal
in oorlog of bezet zijn, geen noodorganisatie, of
(zooals mr. Homan eerder had gezegd) schuil
plaats in- afwachting van het voorbij trekken
van de bui. Daarom ook zal niet geduld kunnen
worden, dat men, lid zijnde van de Nederland
sche Unie, tegelijk op een anderen stoel,
een of andere politieke partij, blijft zitten. Aan
hen, die zich aansluiten zal niet gevraagd
worden of zij zich van de politieke partij waar
toe zij tot dusver hebben behoord, losgemaakt
hebben, maar mr. Homan is ervan overtuigd,
dat in de toekomst er geen politieke partijen
overeenkomstig het model van het verleden
meer zullen zijn en hij sprak als zijn stellige
meening uit, dat hij. die lid wordt van de
Nederlandsche Urne om op deze wijze „twee
ijzers in het vuur" te hebben, niet in haar hoort
en uit haar kring verwijderd zal moeten
worden.
Meer waardeering voor Duitschland noodig
Een volgende vraag was, of het driemanschap
het niet geraden acht, dat het Nederlandsche
volk, hetwelk voor den oorlog voor -een over
groot deel- met zijn sympathie aan Engelsehe
zijde èfond rechtsomkeert maakt. De spreker
ging uit van de meening, dat ons volk
den oorlog min of meer stelselmatig aai
Duitsche volk rechtmatige waardeering e
kenning heeft onthouden Wie voer zulke ge
voelens dorst uitkomen kwam onder sterke
denking. Van Duitsche zijde is gezegd, dat
niet opnieuw een lOden Mei wil, deze liefde
chter niet van één kant komen.
Nederland voor het goede, dat in Duitschland
werd gedaan begrip te kort kwam. Waardeering
voor Duitschland werd bij ons. allicht vereen
zelvigd met sympathie voor een bepaalde poli
tieke groep. Dat heeft hem altijd verkeerd ge
leken. Onder de tegenwoordige omstandigheden
lijkt hem het streven naar open en eerlijke be
trekkingen met Duitschland een natuurlijke
zaak. Dit kan ertoe bijdragen, dat een her
haling van den lOden Mei vermeden wordt en
dat Nederland als gelijkgerechtigde partner
met Duitschland samenwerkt tot het scheppen
van een Europeesche sfeer van welvaart
overeenstemming.
Het houdt echter niet in. dat men nu opeens
met betuigingen van uitbundige sympathie
jegens Duitschland zou moeten komen. Mr.
Homan tenminste verklaarde, dat hij te ouder-
wetsch was om midden in den.oorlog en als
verslagene tot zooiets te kunnen besluiten. De
overwinnaar aldus te „huldigen" zou z.i. niet
passen, het zou weinig fier zijn en ook niet op
waardeering van den overwinnaar kunnen
rekenen. Dit is nog iets anders dan terug
houdendheid. de wil tot eerlijke samenwerking
moet met dat al voorop staan. De rest zal des
te eerder in orde-komen naarmate het sneller
vrede wordt.
Vrijheid en onafhankelijkheid
Over de kwestie van de zelfstandigheid, of
men wil vrijheid en onafhankelijkheid van
land, zeide mr. Homan ten slotte, dat ér geen
poging onbeproefd gelaten zal moeten worden
om deze weer of) te bouwen. Het is 'echter zeer
moeilijk over dit onderwerp op het oogenblik te
spreken, want het.is een vraagstuk, wélks op
lossing aan de toekomst voorbehouden moet
blijven.
Hebt ge U doorgezeten op de fiets?
Uw huid of voeten stukgéloopen? Purol verzacht en geneest. Tube 45 et Doos 60 en 30 ct
Hiermee hebben wij het voornaamste uit de
conferentie wel vermeld.
Wij voegen er nog aan toe, dat de Neder
landsche Unie dezer dagen een eigen bureau
gaat vestigen, in de Alexanderstraat no. 11 Den
Haag, waar zij. een huis heeft gehuurd. Dezer-
dagen zal ook de staf van leiding en medewer
kers bekend worden gemaakt. Provinciaal én
plaatseiijk-komt binnenkort ook aHes tot stand,
vele besprekingen hierover in het geheele land
zijn reeds gaande. In den loop van de eerst
volgende weken zullen vanwege de Unie ver
schillende vèrgaderingén worden gehouden,
zoo op 6 dezer in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen te 's-Gravenhage, op 8 dezer in
het Concertgebouw te Amsterdam, op 10 dezer
opnieuw in Den Haag, alsmede in Eindhoven,
op 15 dezer te Groningen (Harmonie) en op 17.
dezer _te Rotterdam in een nader te bepalen
ln«nting tegen typhus en
paratyphus
—Geneeskundige inspecteur der
volksgezondheid kan hiertoe
de verplichting opleggen
Bij besluit van den secretaris-generaal vai
-het departement van sóciale zaken betref
fende de inenting tegen typhus en paratyphus,
-dat Zaterdag in het Verordeningenblad is ver
schenen, is bepaald, dat de geneeskundige
inspecteur van de volksgezondheid kan be
palen, dat de bevolking van een door hem
aan te wijzen gemeente in zijn ambtsgebied
verplicht is zich binnen een door hem te
bepalen termijn te doen inenten tegen typhus
en paratyphus (typheuze vorm en gastro-
.enteritischevorm).
Dé bevolking eener gemeente wurdt geacht
te bestaan uit hen, die zijn. opgenomen in
het bevolkingsregister der gemeente.
De geneeskundige inspecjeur kan bepalen,
'dat bovenbedoelde verpliching niet geldt len
aanzien van hen, die in een door hem aan
te wijzen gedeelte der gemeente wonan en
dat deze verplichting eveneens geldt ten aan
zien van door hem aan te wijzen personen
of groepen van personen, die in de gemeente
vérblijven en niet in het bevolkingsregister
.zyn Opgenomen.
De genoemde verplichting geldt niet:
1. voor personen, die op den dag der
bovenbedoelde aanwijzing den leeftijd
van zes jaren niet hebben bereikt;
2. voor personen, die op grond van
geneeskundige of godsdienstige motieven
overwegende bezwaren tegen de inenting
hebben;
3. voor personen, die in het bezit zijn
van een verklaring van een geneeskun
dige, waaruit blijkt, dat zij binnen één
jaar vóór den dag der aanwijzing, zijn
ENGELSCHE BOMMEN
OP DEN HAAG
Een bejaarde man en een
jong meisje gedood
Wederom zijn In ons land slachtoffers
gevallen tengevolge van" Engelsehe bom
men Thans moesten woonwijken van
den Haag het ontgelden. Zaterdagavond
even over half-twaalf wierp een vliegtuig
na een duikvlucht een bom op een etage
woning in een dichtbevolkte woonwijk
zonder eenige strategische beteekenis.
Hierbij werden twee bewoners, een man
van 70 iaar en een meisje van 13 iaar.
gedood. Oe huishoudster van den ouden
heer werd gewond.
In een anderen woonwijk werd even
eens een bom geworpen, doch deze heeft
geen andere gevolgen gehad dan een
aantal gesprongen ruiten en een gat in
den grond.
Bij tal van plaatsen zijn in de nachten van
Donderdag op Vrijdag en van Vrijdag op
Zaterdag Engelsehe bommen neergekomen,
die geen ander resultaat bereikten dan
gebroken broeikassen en beschadigd akker
land, aldus meldt het A.N.P. Bommen vielen
bij Ulrum, Zandvoort, Wonseradeel, Haam
stede, Stellendam en Niéuwen hoorn.
Bij Denekamp, waar 25 bommen vielen, is
de schade ernstiger. Weliswaar ontplofte 1/3
der projectielen niet, doch de andere bommen
deden een huis uitbranden, beschadigden een
'ander huis zwaar en twee vrij ernstig en
doodden 12 stuks .vee.
r Menschenlevens zijn gelukkig niet te be
treuren.
Zaterdagmiddag had onder enorme belang
stelling op de begraafplaats té Ridderkerk
dé "teraardebestelling plaats 'van'vijf in den
oorlog uit déze gemeente gesneuvelde mili
tairen. Een 1 luidsprelrérinstallatie zórgde dat
allen het gesproken voord goed konden ver
staan. De BurgemeeSer richtte zich ..tot de
aanwezige faniiliëledèi der gesneuvelden én
tot de gedemobiliseerden, welke het over
brengen der lijken hadden mogelijk gemaakt
door hun financieelen steun. Een drietal ge
sneuvelden kon niet worden overgebracht.
Ds. v. d. Zee, Ned. Herv. Pred., sprak over
de eene schrede, die er is tusschen ons en
den dood en Ds. J. F. v. Hulsteyn, oud res.-
veldpredijcer, Geref. Pred. te Slikkeveer,
over de beteekenis, die het offer, ook deze
offers, hebben kunnen. Voorts werd het
woord gevoerd door Jhr. Groeninxvan
Zoélen en den heer W. J. de Zeeuw als oud
ste gedemobiliseerde. Tenslotte dankte de
Burgemeester allen, die hadden medegewerkt
om deze zaak tot stand te brengen en sprak
de heer v. Gent een dankwoord namens de
families. Diep onder den indruk verliet de
groote schare, welke het gesprokene onder
diepe stilte had aangehoord, den doodenakker.
Op familiebezoek
Evenals in vele andere plaatsen, zijn ook
in Zaltbommel een 40-tal Rotterdamsche
kinderen bij diverse families voor enkele
weken liefderijk opgenomen.
Dr. D. J. van Prooye,
de voorzitter van den nieuw gevormden
Nederlandschen Voetbalbond.
ement
■Een dezer jongens kreeg j.l. Woens
zoek van zijn 14-jarigen broer, een.3maan
knechtje, „die hem eens op kwam wn a
Ook hij mocht enkele dagen blijven li
Thans blijkt echter, dat deze 1-' w
knaap met 30 van zijn Rotterdamse!»'' WJ
op stap is gegaan om zijn broertje t<
ken. Hij had nog 6 over.. Voor de
het geld had hij een aktetasoh, een
stel, een horloge en een zakmes gek»
De politie alhier zal hem weer na» ct
ter dm terugbrengen. Jingen
egels. E
•t belai
UIT DE DERDE ETA
GESTORT NU
Zondagmiddag is uet tien maandei
dochtertje van de familie Huysers in de M
lijke woning aan den Langedijkstr.
Rotterdam uit het raam vah de~dërd
f-evallen.
Het kindje lag in een wieg, die vla Net
het open raam van.de.achterkamer o^ap zi
gezet en in een onbewaakt oogenblik gen
kleine op den vensterbank gekropen f
daar omlaag gestort. een
Het meisje bleef zwaar gewond liffiten o
een plat van de eerste etage en wei geve:
den G-G.D. naar het St. Franciscus G te
vervoerd. Daar bleek dat de kleine ep®
senschudding en een bekkenfractuiAjk wl>
opgeloopen. Haar toestand is zorgelijj bijzo
n naai
Rotterdammerties na mel
J inwijz
Gelderland
de a
Reeds 2600 kinderen aangek.ing r
erste
en nog vele transporten op %aarc
lering
heef
Na Drenthe .en Groningen is Ook i
land begonnen om de plaatsing van' k!
uit Rotterdamcentraal, te regelen." Het
De stichting Gelderland voor maal cul
pelijk werk. provinciehuis, Arnhem, hijn(jig
navolging van de verwante Noonuhari
zusterorganisaties deze zaak zich u„
trokken. zijn
Door haar bemiddeling zijn vanaf fch h
tot 2 Augustus in 55 gemeenten reed^ js
kinderen aangekomen. Er zijn nog va
lende transporten op komst. Daarna
van kerkelijke zijde eveneens voor pij leve:
gezorgd. De Geldersche bevolking b»Ue d
hiermede opnieuw haar goeden naaiuvino
hartelijke gastvrijheid. Alle deelen de
vincie doen gelijkelijk mee in onder31"6016
wedijver. 'ij bij
nai
DE GLASVOORRAAD IN ONS LAND
Vrijwel uitgeput, maar aanvoer uit
Duitschland spoedig verwacht
Het glas, en nu bedoelen wij speciaal
het spiegel- en vensterglas, staat momen
teel wel zeer sterk in de belangstelling.
Teneinde ons een overzicht te vormen
van de glaspositie in ons- land zijn wij
óns eens op de hoogte gaan stellen bij
een der grootste glashandelaars in ons
land, een firma, die reeds een honderd
jarige reputatie heeft hoog te houden.
Wij vroegen den directeur allereerst naar
enkele invoercijfers van venster- en tuin
dersglas.
Het vorig jaar, aldus onze zegsman, werd
voor acht-en-dertig millioen kg glas in Neder
land ingevoerd. Voor het grootste deel 122
mill, kg! kwam dit. uit België, de overige 16
millioen betrokken wij respectievelijk uit
Duitschland, Frankrijk, Engeland, Japan en
Finland. In 1938 had Nederland een glas-
invoer van dertig mill, kg en in Maart 1940
voerden wij nog twee millioen kg in uit
België en Duitschland.
„En hoe is het op het oogenblik met
den glasvoorraad gesteld?"
Nu, die is thans practiscb uitgeput.
Doordat wij het vorig jaar tegen zeer
lage prijzen, vooral in» België, konden
koopen en ook al met het oog op de in
September 1939 veranderde internatio
nale omstandigheden hebben velen een
groote reserve gevormd. Dit blijkt ook
wel uit bet zooeven genoemde invoer-
cijfer over 1939, dat acht millioen hoo-
ger ligt dan dat van 1938.
Er waren handelaars, die zelfs zulke
voorraden hadden, dat zij, ondanks de
groote vraag van de laatste paar maan
den, aan alle aanvragen konden voldoen.
Thans is dit afgeloopen en is onze voor
raad practisch uitgeput.
Vooral de geteisterde gebieden hebben veel
van onzen voorraad afgenomen. Het Rijks
bureau voor bouwmaterialen te Amsterdam,
dat nauwkeurig van de aanwezige voorracen
op -de hoogte was, vorderde het glas voor
deze gebieden. Door al deze vorderingen, die
vanzelfsprekend verplicht waren, werd ook
beslag gelegd op het glas, dat wij, na afroep,
onze afnemers beschikbaar hadden; wij
moesten de orders annuleeren. Dat velen van
cliënten hierdoor gedupeerd werden,
voor de hand. Het zou echter zeer onbil
lijk zijn geweest, als de reeds zoo zwaar ge
troffen geteisterde streken niet waren gehol
pen.
Aanvoer uit Duitschland
„Bestaat er een mogelijkheid, dat het
tekort aan gla3 weer spoedig wordt aan
gevuld?"
Inderdaad. Reeds mocht ons opV(
drijf en er zijn er ongetwijfeld ooi
andere een eerste honderd ton gla
een groote in Duitschland bestelde ordP"eia
Rotterdam ontvangen. is de
Uit België, vanwaar wij den grootsteden
voer hadden, zal dit jaar wel geen glasyolge
aankomen. Momenteel liggen daar alle Lwekl
ken stil, terwijl de daar aanwezige voor van
voorlóopig bestemd blijven orp in eige
hoef te,dië vanzelfsprekend grooter ps
normaal, te voorzien. Ook gaat er uit di te
op het oogenblik nog al wat glas naar fdeele
Frankrijk i vo-
Een en ander behoeft voor ons eciyerzf
niets onrustbarends te beteekenen, óg va
in de Nederlandsche behoefte te
rden
mee
Na de eérsté, reeds plaats' gehad hebtf51'a:
zendingen uit Duitschland is de hoop g»de
tigd. dat er nu wel weer regelmatig 'aajook
per schip en wagon zal plaats vinden, jheid
tig e
Prijzen 4»rai
1 sir
„Wij hooren overal, dat de glasprijs zde i
gestegen. Kunt u ons hierover enkele mdh
vens verstrekken?", was hierop onze voISq^
vraag- oèsci
Verschillende oorzaken, aldus onze
man, maakten het noodzakelijk, dat demen
voor het venster- en tuindersglas niet dar
langrijk verhoogd werd. Een daarvan isrijhe
zeker het verschijnsel, dat in den laatst^tsct
beneden den kostprijs gekocht werd. jstre
Over het algemeen zijn de prijzen nchtl
drie- a vierhonderd procent gestegen. Fe v
taalden wij tot voor kort voor hondjezer
ton glas zes mille, thans hebben wij da;
voor vijf-en-twintig mille moeten betaljl de
Een en ander zal tot gevolg hebben,
men b.v. voor een ruit van normale
metingen waarvoor men vroeger
gulden in den handel betaalde, thans Ij
gulden zal moeten neerleggen.
Spiegelglas
isV.'
)og
geheel eigen plaats inneemt In tegensta
met het venstar- en tuindersglas hebbeöme
te Sas van Gent een spiegelglasfabriek,JV00
nog in. de behoefte kan voorzien. OoL
prijzen endergingen nog maar een géi
verhooging.
„Als straks de wederopbouw in vollen/Het
zal zijn, denkt u dan in de behoefte te knvd
voorzien?", zoo luidde onze laatste vraaL
Er zal natuurlijk heel veel noodigr
maar wij hopen, dat er-over eenige maatndf
voldoende aanvoer zal zijn om aan de rko
vrage te voldoen. Wat dit betreft zijn w^e
den glashandel hoopvol gestemd.
De hoofden" van de oude brug in Je Prins Hendrikkade bi de Kalkmarkt te Amsterdam worden gesloopt,
van het werk, dat een onderdeel vormt van de groote verbreedingswerken, waarbij de oude brug-door een in
445 Wat was-dat? -Hit! hoorden ze roepen. Dat is niet -
makk.elijk, riep Flip teng, hoewel hij vreselijk geschrokken
was: Waf vóeren die mnhen in-hun schild? vroeg Jan zich
angstig- af. Ze hebben gever en, waarschuwde Toekan. Direct
asn de kant komen, wed er gecommandeerd en nu durfden
de jongens niet anders' lan door waterplanten en stukken
steen naar. dé kant te koien
146. Lange Jan nam de Toekan onder zijn arm en Fl?n
deed het woord. Maar" de man verstond er niets van. Julin<
paspoorten! snauwcL- de man. Vreemdelingen worden nins
toegelaten zonder pas. De jongms brabbelden maar wjg-b
noemden de naam van- Sambo. en wezen op hun oren. Mas
niets hielp. Z-e moesten met den zwarten man meegaan.
