STAAL
w
CONSTRUCTIES
A.DE30NG
MOOIE FOTO'S
HAUFF-FILMS
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 194Ü
PAG. 4
HOE SNEL VLIEGT EEN
PROJECTIEL?
Luchtdruk en luchtweerstand
spelen een groote rol
In het Juli-nummer van „Kosmos" deelt
prof. dr. B. enkele bijzonderheden mede over
snelheid en slagkracht van een projectiel.
De snelheid wordt in den geschutsloop
door den druk der ontstekingsgassen veroor
zaakt, neemt echter toe gedurende den kor
ten tijd dat deze wordt doorloopen De aan-
vangssnelheid bedraagt bij infanteriegeschut
800 meters in de seconde, is evenwel aan
merkelijk grooter bij mortieren en langloop-
geschut
Na het verlaten van den loop, neemt de
snelheid door den luchtweerstand, die rem
mend werkt op de vaart van het projectiel,
af. Deze remming treedt niet aanstonds in
werking, daar de kruitgassen, die een grooter
snelheid hebben dan het projectiel, aan
vankelijk nog een voorwaartschen druk op
het projectiel oefenen. De grootste snelheid
bereikt het projectiel dan ook pas eenige
meters voorbij het einde van den geschuts
loop.
De slagkracht van het projectiel is grooter
op eenige honderden meters van den loop
dan vlak bij, daar juist een lagere snelheid
het projectiel dieper laat doordringen.' De af
neming van de snelheid door den luchtweer
stand is zeer groot, vooral indien het projec
tiel zich in horizontale richting verplaatst,
aanmerkelijk grooter dan de afneming in
snelheid, die een verticaal naar boven- ge
schoten projectiel onder invloed van de
zwaartekracht alleen ondervindt. Bestond
deze luchtweerstand niet, dan zou men met
een infanterieprojectiel een hoogte van
30 kilometer bereiken en zou dit projectiel
ook weer met een snelheid van 800 m per
seconde de aarde bereiken. In werkelijkheid
bereikt dit projectiel slechts 1/10 deel van
de aangegeven hoogte en is de snelheid,
waarmede het op aarde komt, slechts 50 m
per seconde.
Bij het zware artilleriegeschut worden
hoogere snelheden bereikt; hier is de lucht
weerstand minder sterk voelbaar, maar ook
in dit geval heeft toch een aanmerkelijke
snelheidsvermindering plaats en wel tot op
ongeveer de helft
De reikwijdte van het moderne geschut is
vooral daaraan te danken, dat door groote
aanvangssnelheid het projectiel op een hoogte
boven de aarde komt waar de luchtdruk en
de luchtweertsand geringer zijn en daardoor
hun remmende werking grootendeels ver-
Finoncieele Berichten
Opbrengst effectenzegel sterk
gestegen
De opbrengst van het effectenzegel
heeft in Juli een groote stijging te zien
gegeven, dank zij het generale pardon,
waarbij gelegenheid werd gegeven, ver
zuimde regelingen alsnog straffeloos te
laten geschieden.
De opbrengst van het beurszegel te
Amsterdam bedroeg in Juli 20,380 (v.m. nihil).
Het zegelrecht op binnenlandsche
effecten beliep 18.055 (v.m. 508) en dat op
buitenlandsche effecten 277,264 (v.m.
4,996). rDe opcenten op buitenlandsche effec
ten bedroegen 277,259 (v.m. 4,994) en de
opbrengst der couponbelasting 7,518 (v.m.
4,515).
De opbrengst van het effectenzegel
volgens een staatje in het Amst Eff. blad,
sedert begin 1939 als volgt:
1939 1940
(in duizenden guldens)
Januari 836 30
Februari 1616 37
Maart 278 42
April96 31
Mei117 13
Juni 345 10
Juli352 573
Augustus 257
September 47
October 115
November 106
December 30
Totaal 4195
De zegeling van buitenlandsche effecten
leverde in Juli 554,000 op. Zooals men weet,
bedraagt het zegelrecht op buitenlandsche
effecten 1 pet plus 100 opcenten, derhalve 2
pet te rekenen over de beurswaarde. Dit wil
zeggen, dat er in Juli buitenlandsche effecten
met een beurswaarde van 27.700,000 bij den
fiscus ter zegeling zijn aangemeld.
De belangrijke opbrengst, die de zegeling van
buitenlandsche effecten toont, doet zien, dat er
zich hier te lande groote bedragen buitenland
sche effecten bevinden, die niet waren gezegeld.
Naar de D.B.Crt. vernam, worden in verband
met het generale pardon dagelijks nog groote
pakketten ter zegeling aangeboden, thans voor
al uit de provincie komende.
Frank Rijsdijk's Industrieele
Ondernemingen
Onveranderd dividend 10 pet.
Commissarissen van Frank Rijsdijks Indus
trieele Ondernemingen stellen voor over het
boekjaar 1939-1940 een onveranderd dividend
van 10 pet. uit te keeren.
Uit het jaarverslag over 1939-1940 blijkt,
dat de vraag naar staalschroot groot was. De
maatschappij was in het boekjaar voldoende
van werk voorzien. Voor sloop waren aan
wezig de schepen „Venezuela", „Nasmyth",
„Hatipara" en „Tjisondari". i
In verband met de internationale omstan
digheden konden geen schepen in het buiten
land worden bemachtigd. De maatschappij
was echter in staat in eigen land het
passagiersschip „Rotterdam", groot 24,149
bruto registertons. aan te koopen, benevens
een viertal stoomtreilers.
De schepen „Tjisondari" en „Rotterdam"
gingen naar nieuwe rekening over, terwijl de
andere schepen werden gesloopt.
De omzet van nieuw ijzer en staal was zeer
bevredigend; de prijzen bewogen zich op hoo-
ger niveau. De directie hoopt, dat het onder
de thans bestaande omstandigheden mogelijk
zal blijven, de voorraden op een redelijk peil
te houden, al zijn te dien opzichte groote
moeilijkheden denkbaar.
Uitloting Indische leening
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van koloniën, maakt be
kend, dat ingevolge de op 1 Augustus 1940
in het gebouw van het departement van
koloniën te 's-Gravenhage in het openbaar
gehouden uitloting, ter aflossing op 1 October
a.s. zijn aangewezen de schuldbewijzen der
Nederlandsch-Indische Leening 1937 A,
welke in elk der series A, B, C, D en E de
de St.ct vermelde nummers dragen.
Bankwezen in België
Leidende Brusselsche bankenen industrie-
en handelskringen hebben zich aaneengeslo
ten tot een coöperatie, ten einde het Belgische
oeconomische leven te stimuleeren. Zij hebben
een credietinstelling met een kapitaal van
Belg. frs. 53 millioen opgericht, meldt de
Frankf. Ztg. Deze bank zal vooral aan de
Belgische gemeenten, de spoorwegmaatschap
pij en ook particuliere maatschappijen
leeningen en andere credieten voor den
wederopbouw verstrekken tegen een rente
van 4 pet.
Tsjoenking-dollar gedevalueerd
Van 7 pence tot 4'/2 pence.
De regeering van Tsji2hg Kai-sjek heeft
een verdere waardevermindering van den fapi
of Tsjoenking dollar aangekondigd, aldus
meldt Domei uit Hongkong.
De officieele wisselkoers van den fapi is
van 7 pence verlaagd tot 4tó pence per joean
met ingang van 1 Augustus. De nieuwe offi
cieele waardevermindering vormt een erken
ning van de huidige marktwaarde van den
fapi, welke tot 3 pence is gedaald.
Het hypotheekwezen in 1939
Inkrimpingsproces hield aan
Verschenen is het jaarboekje van de Ver-
eeniging van Directeuren van Hypotheek
banken. Het bevat tal van interessante ge
gevens omtrent de ontwikkeling van het
hypotheekwezen in 1939.
Geconstateerd wordt o.a., dat de stijging
van het rentepeil een gunstige factor was.
Aantrekking van nieuw pandbriefkapitaal
was niet mogelijk zoodat het ink;-impings-
proces voor het bedrijf aanhield.
In het algemeen gaf 1939 voor de banken
gunstiger cijfers, welke door toepassing van
een conservatieve dividendpolitiek verdere
versterking van het bedrijf mogelijk maakten
Dit laatste is noodzakelijk: de sterke daling
van de waarde van onroerende goederen, die
in de latere jaren is ingetreden, heeft voor
het bedrijf inkrimping van de dekkingsmarge
meegebracht en over de waarde van het on
roerend goed ligt voor het tegenwoordige de
schaduw van het oorlogsmolest. Versterking
van de reserves is bij voortduring geboden.
De op 1 Januari 1940 bij de Vereeniging
aangesloten banken hadden op dien datum
in totaal aan hypotheken uitstaan 706.554.390
tegenover 726.423.924 op 1 Januari 1939 en
776.682.691 op 1 Januari 1938.
De gemiddelde hypotheekrente, die van
1 Januari 1938 tot 1 Januari 1939 met 0.3368
was gedaald, daalde van 1 Januari 1939 op
1 Januari 1940 met 0.1351 (4.5388—4.4037).
Het uitstaande pandbriefkapitaal was op
1 Januari 1940 688.459.400 tegenover
708.277.500 op 1 Januari 1939 en 778.745.500
op 1 Januari 1938.
Het overzicht geeft vervolgens een om
schrijving van de taak van het controle-orgaan
en opgemerkt wordt, dat de restrictieve
dividendpolitiek, die de laatste jaren is ge
volgd, gehandhaafd dient te blijven. Het
overleg met de banken leverde in deze geen
moeilijkheden op; al zijn hier natuurlijk
nuanceeringen, bepaald bezwaar behoefde in
geen geval te worden gemaakt. Het orgaan
heeft ook zeer bijzonder zijn aandacht gewijd
aan meerdere volledigheid en daardoor
uniformiteit ten aanzien van de vanwege
de banken gèpubliceerde gegevens. De mee
ning wordt weergegeven, dat een te groote
openhartigheid en het blootleggen van zwakke
plekken het algemeene vertrouwen minder
schaadt, dan het opzettelijk achterhouden van
de voor de objectieve beoordeeling belang
rijke gegevens.
Dit is één manier om
de toekomst ie zien
Maar wie nadenkt weet, dat zoo'n
.diploma-man* meestal voorbestemd is om
een klein mannetje te blijven. Werkgevers
van formaat kennen die soort: zelfvoldane
veelweterij, zonder wijsheid of levenskunst.
Practische kerels zoeken zij, die zelf denken,
doen en doorzetten. Jongelui, die ook hun
handen kunnen èn willen gebruiken, die leiding
weten te geven, overredingskracht, zelfver
trouwen. tact en stiptheid leerden ontwikkelen.
De vlotte, frissche opvoeding in Driebergen
mikt daarop jongelui af te leveren, zooals de
technische zakenwereld die altijd zal vragen
kerels met groeikracht, letterlijk, figuurlijk èn
financieel. Eén of twee jaren Driebergen
Doet dien jongen
naar Driebergen I
VI /\CiT>\VV^L
"""N Pane ola II 1
maakt u gemakkelijk op
UlffX Fe/nkorn 1 9
vraagt ze uw fotohandelaar
Land- en Tuinbouw
Veldproeven voor den landbouw
Uit een vanwege de directie van den Land
bouw ons toegezonden „Overzicht van het
aantal en den aard der veldproeven van de
Rijkslandbouwconsulenten en andere instan
ties in 1939" blijkt, dat in genoemd jaar door
de Rijkslandbouwconsulenten niet minder dan
2314 veldproeven en 24 collectieve proeven
genomen zijn. Daarnaast zijn nog 930 proe
ven door andere instanties genomen- In totaal
dus 3268. In 1933 bedroeg het aantal der proe
ven door Rijkslandbouwconsulenten genomen
1991 (1957 34\
De groote uitbreiding ligt voornamelijk aan
de bemestingsproeven die met ca. 200 ver
meerderden. V.n.l. zijn dit stikstof- en kali-
proeven op bouwland en fosforzuurproeven
op grasland. De rassenproeven vermeerderden
eveneens met ca. 200, welke uitbreiding v.nl.
komt door de aardappel-, de haver- en de
koollenproeven.
Tenover deze vermeerdering staat een
vermindering van de klaverproeven met
ruim 40 en van de cultuurproeven met ca.
50 stuks.
Radioprogramma
ANP 8.10 Gewijde muziek (Grpl.). 8.30
Morgenwijding. 9.30 Gewijde muziek (Gr.pl.) 10.00
Gramofoonmuziek. 10.30 Vrijzinnig Protestanteche
Kerkdienst. 11.40 Kinderhalfuur. 12.00 Orgelspel.
12.20 Stephen Jansen'
Berichten ANP., eve
AVRO-Amusement-or.
list. 2.00 Boekbespreking. 2.20 Zang. piano
ig.) 3.00 Omroeporkest cn gramofoon-
muz 4.10 „Charivarius 70 jaar", interview. 4.30 De
Vroolijke Vijf. 4.55 Sportnieuws ANP. 5.00 Gewijde
muziek Gr.pl. 1. 5.15 Wekelijksche gedachtenwisse-
ling (ANP) 5.30 Gereformeerde kerkdienst. '.00
Gramofoonmuziek. 7.40 Reportage. 8.00 Berichten
ANP. 8.15 Gramofoonmuziek. 9.00 Cabaretpro
gramma 9 45 Concertgebouw-orkest en solisten
(Opn.). 10.15—10.30 Berichten ANP.
KOOTWIJK. 1875 m. KRO-Uitzendlng. T.OO Be
richten (Duitsch). 7.15 Berichten (Engelsch). 7.30
Gramofoonmuziek 8.00 Berichten ANP., gewijde
muziek iGr.pl 9 00 Gramofoonmuziek. 1115 Be
richten (Engelsch) 11.30 Gramofoonmuz O» Be
richten (Duitsch) 12.45 Berichten ANP. 1.00 Gramo
foonmuziek. 2.00 Berichten (Duitsch). 2.15 Gramo
foonmuziek (3.15-3.30 Berichten - Engelsch). o. 15
Wekelijksche gedachtenwisseling ANP). 5.30 Gra
mofoonmuziek (6 15-6.30 Berichten - Engelsch).
8.00 Berichten Duitsch l. 8.15 Berichten ANP 8.30
Berichten (Engelsch). 8.45 Gramofoonmuziek (9.15—
9 30 Berichten Engelsch). 9.55 Wij sluiten den dag.
10 00 Berichten (Duitsch). 10.15 Berichten ANP.
10.30—10.45; 11.1511-30; 0.15—0.30 en l.lS-^-l.SO Be-
Doelmatige pluimveebeperking
Alleen het allerbeste aanhouden..
Onder het opschrift: doelmatige opruiming
van oudere hennen; voetstoots opruimen is
nimmer de zakelijkste weg schrijft „De
Boerderij":
We kunnen het als een uitgemaakte zaak
beschouwen, dat onder de gegeven omstan
digheden, binnen afzienbare tijd een deel van
onze pluimveestapel zal moeten verdwijnen.
Tegen deze noodzakelijkheid zal zich geen
enkel redelijk denkend kippenhouder kanten,
indien overigens zijn belangen niet meer ten
achter worden gesteld bij de andere bedrij
ven. En men zal de belangen van de kip-
penhouderij niet ten achter stellen, wanneer
men daar, waar men daarover moet beslissen,
volkomen begrijpt, in hoe groote mate de
bestaansmogelijkheid van velen, ten nauwste
met het puimveehouden samen hangt.
Wetende dat een inperking tot de nood
zakelijkheid zal gaan behooien, is het van
belang er mee bekend te zijn, op welke
wijze we het beste handelen Hebben we er
in Mei mogelijk tijdelijk over in twijfel
verkeerd, of de beste weg zou zijn de jonge
hennen van dit jaar 't eerst aan de beurt
te laten komen, dien twijtel kunnen we voor
't moment althans ter zijde stellen, de goede
jonge hennen van dit jaar moeten we zeker
tot het laatste aanhouden. Maar dat geldt
dan ook alleen voor alles wat prima is.
Jonge hennen die twijfelachtig zijn, ruimen
we liever. Alleen het allerbeste is nu waardig
om doorgehouden te worden
De inkrimpende voedertoewijzingen nood
zaken er toe, dat reeds nu de opruiming
flink ter hand moet worder. genomen. Voor
een deel van de dieren is dat ook minder
erg. Week na week komen er meer dieren,
die den leg staken, ze zullen voorshands niet
weer beginnen. Dat zijn de hennen die we
zonder eenigen tegenzin van de hand kunnen
doen. Rui treedt geleidelijk meer op. Regel
is dat de vroegste ruisters de minst goede
legsters zijn geweest en bij aanhouden in
de toekomst zouden zijn.
Deze wetenschap geeft klaar den weg aan,
wat we met die hennen te 4oen hebben. Ze
moeten voor den slacht worden bestemd.
Voorshands zal men op de boerderij, waar
n»en met oude aardappelen ondermelk en
graanschoonsel het rantsoen nog wat kan
aanvullen, de oudere henner., voor zoover ze
aan den leg blijven, kunner doorhouden tot
den tijd dat ook die in rui gaan. Wanneer
het even anders kan, is het nu buitengewoon
jammer, wanneer we hennen, die nog volop
aan den leg zijn wegdoen. Daarom is bet
voetstoots opruimen van heele toornen niet
de goede manier van handelen. Verstandig
is thans week na week dit hennen uit de
toornen te halen, waarvan we kunnen zeggen;
hebben den leg stop geiet. Dan houden
steeds de kern over die het voeder pro
ductief verwerkt, blijft er winst aan deze
dieren en bereiken we gelijktijdig de noodige
aanpassing san bet beschikbare voeder.
Controle op zuivelproducten
Hoe groot de vlucht is, die de controle op
zuivelproducten heeft genomen, kan blijken
uit de verslagen, die het ccntrölestation voor
Zuid-Holland voor kaas, v#or boter em voor
melkproducten ons zond.
Uit deze verslagen blijkt de groote arbeid
door den directeur, dr. C. v, d. Bunt, met zijn
uitgebreide personeelsstaf, yerricht.
Het aantal onderzochte botermonsters be
droeg 1324 en dat van room- en melkmonsters
141. Tengevolge van dit onderzoek werd een
bedrijf tweemaal tijdelijk geschorst en tevens
beide malen een boete opgelegd. Tevens werd
aan 11 bedrijven in totaal 19 maal het gebruik
van het rijksmerk met ZKB-opdruk ontzegd.
Van kaas werden 4602 monsters onderzocht,
wat tot gevolg had dat 5 leden geschorst
werden wegens te laag vetgehalte in de kaas.
Uitgereikt werden ruim 3 millioen kaasmerken
(ruim 1.2 millioen voor volvet en ruim 1.3
millioen voor. 40+).
Ook van de melkproducten (o. m. geconden
seerde melk, melkpoeder, blokmelk enz.)
werd een groot aantal monsters onderzocht.
n.l. ruim 7600. I
VOORUITZICHTEN VOOR
FRUIT
Goede oogst en goede pri'
Voor het pubjiek dreigt ee
te hoöge prijs
Over het algemeen verwacht men ovei
een rijke fruitoogst. Maar, aldus s(
terecht de „Boerderij", de fruitteler ij
alleen gebaat bij een rijke oogst: voor
is van minstens even groot belang de
welke hij voor zijn producten ontvang;
Men kan wel zeggen, aldus genoemd
dat het goed merkbaar is, dat geen bi
landsche producten worden ingevoerd. H
komt nog, dat onze vroeger zoo belani
afnemer, Duitschland, weer veel meer
producten van ons betrekt en blijkbaar
behoorlijke prijzen. Als we ten minste
tegen welke prijzen de fabrieken, die
conserven aan Duitschland hebben ver!
de grondstoffen voor de campagne opkoi
dan kan men daaruit niet anders concli
ren, dan dat de oude voorraad tegen
prijzen is opgeruimd en dat de fabriks
ook voor de nieuwe oogst een goede
verwachten.
Maar de prijs voor het publiek begi
hoog te worden. De marge tusschen vei]
prijs en verkoopprijs is nog veel en ve
De nog te oogsten fruitsoorten z
hoogstwaarschijnlijk ook goed gevraagd
den. Invoer knmt er natuurlijk voorl
niet, zoodat Nederland aangewezen zal
op zelfvoorziening. Bovendien zal het v
land van Europa ons fruit vragen. Naas
directe consumptief ruit zal ook ons fabr
fruit en ons keukenfruit wellicht een bel
lijke prijs opbrengen.
Het eenige gevaar, dat de prijzen var
fruit bedreigt is de beperkte vervoersrr
ijkheid voor de veilingen en het is da;
van het grootste belang, dat ze, bij voor
in onderling overleg en in samenwer
met de koopers, maatregelen voorbereidei
een bijzonder groote. aan bederf onderhi
aanvoer zoo vlug mogelijk weg te werkt
Veel fruit zal verwerkt worden tot
en stroop. Of uit .onze zure appels nog
appelmoes gemaakt kan worden, zal af
gen van de beschikbare hoeveelheden su
of andere zoetstoffen. Mogelijk zal veel
fruit moeten worden verwerkt tot strot
De vraag naar zoete keukenappels
stoofperen zal mogelijk vrij groot zijn: 1
voor is weinig of geen suiker noodig er,
„groente" zijn zij zeer gewild. Mogelijk ec
hebben we op een gegeven moment
teveel aan zoete appels: zouden deze
soms kunnen worden gedroogd in de ni
opgerichte groentendrogerij te Delft?
Al met al kan de Nederlandsche fruiti
het aanbrekende fruitseizoen met vertrou
tegemoet zien; er kan over het algen
gerekend worden op redelijke prijzen.
Echter zal het voor de telers- en a
organisaties, mogelijk gesteund door o
heidslichamen, zaak zijn aandacht te besti
aan de afvoer van groote aanvoeren,
verlaging van de marge tusschen de veil
en verkoopprijzen en niet in de minste pl
aan de verbetering van kwaliteit en uite-
van ons fruit.
POENSGEN WESSEL n.
utrecht
Wasscherij-machines
op elk gebied. Vraagt catalog
Ruwoliemotoren
voor schepen, station?
bedrijf en tractoren
BRONSMOTORENFABRIEK. APPINGEDA
„GOTHIA" POMPEI1
STOOMDUPLEX- EN SIMPLEXPOMPE
Duplexpompen en triplexplungerpomp«
*»oor riem- en electrische aandrijvii
Zelf aanzuigende roteerende zuiger-
pompen voor alle soorlen oliën
N.V. „HE RA" IJ MUI DEI
Eenige duizenden onderofficieren, korporaals en soldaten, die met groot verlof
waren, zijn op grond van werkeloosheid of het niet verrichten van loongevenden
arbeid Donderdag voor den Opbouwdienst opgeroepen. Een frissche dronk
voor het vertrek uit Amsterdam
!5cht h Donderdag begonnen met de catalogiseering van het huisvuil - Van
n" pn ;r)eentewege zijn schil'.eboeren en lompen-ophalers aangesteld, die tot taak
^enigen f bebben, het opgehaalde huisvuil to
Een candidaat bouwkundig-teekenaar legt een proeve van bekwaamheid af tijden»
bet examen van de vereeniging ter veredeling van het ambacht te Utrecht
Na den strijd om Narvik. Een detail van de verwoeste
haveninstallaties
Tijden, de d.Q.I«lach. oefenden de leden .en den Opbouwdi.Mt Q
twwlel „eeJwh op d. Leen w. Poolt. Greyenh^
