SCHRIJVERS
van BOEKEN en
•V i»" "*pu 3clj3 ja 9{U3)Sini sviauiuicq
•c k) ua puaa.»um.>6 uaqasuaiu on« uapuoA >Pf> I
-fw>ui jooq y\po t .A >ep "«5 'sSlvpuox jag l
ERFLATERS VAN ONZE BESCHAVING II
door Jan Romein en Annie Romein
EEN half jaar na de verschijning van het eerste
deel, dat ik in het Zondagsblad van 24 Sep
tember 1938 besprak, doen de Romeins het tweede
deel verschijnen. Nu zijn het tien figuren uit de
Gouden Eeuw die onze aandacht vragen. Overziet
men de namen der behandelde personen in de in
houdsopgave, dan treft tweeërleiVooreerst ver
bazen we ons opnieuw over de werkelijk buitenge
woon veelzijdige talenten, die onze kleine maar
machtige Republiek in die dagen heeft opgeleverd
en in de tweede plaats erkennen we volmondig
de zeer gelukkjge want rijk geschakeerde keus der
auteurs, waardoor het mogelijk wordt in betrek
kelijk beperkt bestek een globaal idee te krijgen
van de enorm gevarieerde energie, die zich hier
te lande in de zeventiende eeuw heeft geopenbaard.
Schier geen gebied van menschelijk kunnen en
ondernemen, of Nederland telt zijn internationale
vermaardheden, want al hebben de schrijvers zich
natuurlijk tot de allergrootsten moeten beperken,
ieder die ook maar enigermate in de historie thuis
is, noemt direct naast de behandelden andere na
men, die evenzeer gerekend moeten worden tot de
voortreffelijksten op him terrein.
De eenvoudige opsomming van de besproken per
sonen ieder door een markante toevoeging
achter hun naam in de kern van hun wezen gety
peerd toont u de rijke verscheidenheid van de
inhoud van dit boek. Het begint met Sweelinck, den
grooten organist. Na hem komt Huig de Groot, het
Delfts Orakel, de grootste rechtsgeleerde van zijn
tijd. Dan volgt Coen, de grondlegger van het
koloniale rijk. Vervolgens Louis de Geer, de koop
man van internationaal formaat. Voorts Vondel en
Rembrandt, De Ruyter en De Witt. En tenslotte
Christiaen Huygcns en Spinoza.
Aandachtige beschouwing van de namen van Coen,
De Geer, Sweelinck, De Ruyter en Rembrandt
maakt den ingewijde omtrent de levensbeschou
wing van dezen al aanstonds nieuwsgierig naar de
waardeering, die elk hunner zal erlangen van de
auteurs, van wie bekend is. dat ze een visie hebben
op vele vraagstukken, die hier aan de orde moeten
komen, die ver ligt niet alleen van de onze, maar
die evenzeer totaal vreemd was aan de personen
in kwestie.
Sterker dan in het eerste deel het kan moeilijk
anders komt hier telkens uit, zoowel in pro
bleemstelling als in bewoording, dat de auteurs uit-
geon van een wereldbeschouwing, die de onze niet
is. Dat moet noodwendig leiden tot een opzetten
van een karakteristiek, die we maar ten deele
kunnen waardeeren en waarbij we telkens de bot
sing voelen tusschen twee zoo diametraal tegen
over elkander staande levensovertuigingen als
Marxisme en Calvinisme zijn. Aanstonds echter wil
ik daaraan toevoegen, dat naar mijn meening de
oprechte bedoeling der schrijvers is de daden en
woorden zooveel mogelijk in een zuiver en objectief
licht te stellen. Naast de geheel andere kijk die de
auteurs hebben met betrekking tot de wereldbe
schouwing der groote mannen, die ze bespreken,
staat toch voortdurend de oprechte wensch om de
motieven die hen dreven tot hun daden zoo eerlijk
rnogelyk te doorgronden. Daardoor vooral heeft dit
boek zoo instructieve waarde, omdat het ons tel
kens dwingt tot nieuwe bezinning, onder het licht
dat de auteurs op deze mannen lieten schijnen. De
benadering uit *ar\ gohool andere ons vreemde
gezichtshoek, heeft het voordeel, dat wij al
lezend opnieuw voor problemen worden gesteld,
die ook onder ons nog lang niet tot volkomen
zekerheid zijn gekomen en waarover ook wij nog
dagelijks discussieeren, ook los van onze geeste
lijke erflaters.
Om een paar punten te noemen: De vestiging van
het koloniale rijk van Indonesië spreken de Ro
meins met een voor ons reeds aanstonds verdachte
term en de methoden die daarbij werden toe
gepast, zijn ook voor ons, die door den loop der
historie van den dag gedwongen worden onzen aan
dacht te richten op aangelegenheden van expansie
en koloniaal bezit, nog vragen, waarover we soms
liever zwijgen om gemakkelijk te rusten in de
verdediging van den status quo, waarbij we maar
liever niet te diep doordringen in den tijd, waar
in de huidige toestand tot consolidatie kwam.
Immers, vasthouden aan den wensch, dat het maar
zal blijven zooals het nu is, ja ook geloven in den
zegen die een koloniaal bestaan naar Antirevolu-
tionnaire wijze opgevat voor de betrokken volken
meebrengt, is nog geheel iets anders als op grond
van waarachtig Christelijke levensovertuiging
verdedigen van alle handelwijzen der vaderen, dia
ons dat bezit brachten.
De verhouding Calvinisme-Kapitalisme, door Ro
mein aan de orde gesteld bij de behandeling van
De Geer, is een zaak, waarover ook thans nog
het laatste woord niet is gezegd, getuige de be
sprekingen daarover in den laatsten tijd gevoerd,
al hebben ook de woorden kapitalisme en zelfs
klassestrijd, dat hier uit R.'s pen vloeit, voor ons
een heel andere kleur en nuance, dan er hier uit
gehoord wordt.
Nog een derde punt: De Ruyter's geloof, waarmee
hij den strijd inging tegen Engelschen en Fran-
schen en waardoor hij in oprechtheid God aanriep
om de zegen In zijn strijd, is een zaak zoo teer
en anderzijds zoo strikt persoonlijk, dat het niet
aangaat daaruit nu maar dadelijk conclusies te
trekken ook voor onze tijd, dat geven we grif toe,
maar daarom zal toch niemand onzer ook maar
van verre kunnen instemmen met Romein's opmer
king: „Zoo een geloof, dat de Ruyter's kracht kon
zijn. laat zich over de 18e eeuw heen niet verplaat
sen zonder bekrompenheid of erger
te worde n".
Het gaat hier om vraagpunten die ook voor het
heden hun beteekenis nog ten volle bezitten en
waarover R.'s partijgenooten thans evenzeer
anders denken als wij, men moge de kwestie dan
stellen met betrekking tot het heden of tot het
verleden. De auteurs geven hun visie naar eer en
geweten, daarom zijn hun woorden voor ons be
langrijk en daarom ook moet ieder, die zich voor
deze historische figuren interesseert, kennis nemen
van deze belangrijke beschouwingen. Alleen beter
kijk op de personen en scherper omlijning van
eigen standpunt zal er het gevolg van zijn.
Heel anders weer is de reactie op de behandeling
van figuren als De Groot, Huygens, en Spinoza
vooral. Prijzen hier de auteurs onvoorwaardelijk,
daar moeten wij meestal bedenkingen maken, om
dat voor ons volk ook de wetenschap en de wijs
begeerte gesubordineerd dienen te zijn aan de ons
van God gegeven openbaring. Interessant zijn de
beschouwingen van Annie Romein rondom Swee
linck en de beteekenis van het Calvinisme voor de
muziek. Hierover maakt zij opmerkingen, die meer
onze instemming hebben dan die van Dr. Pull-
mann, waarover ik in 1936 in dit blad schreef.
Ik wil deze beschouwing eindigen met een enkele
opmerking over het Vondelhoofdstuk. In zyn ge
heel heeft dit me meer geboeid dan de verhande
ling door Romein over dezen dichter bij de her
denking in 1937. Met forsche en duidelijke lijnen
teekent Romein de beteekenis van de Renaissance,
juist acht ik zijn bedenkingen over de barokmanie,
waarmee velen tegenwoordig te zijnen opzichte
behept zijn. Verbazing vervult ons als we zien hoe
die enorme literatuur over dezen dichterprins door
den auteur is verwerkt, en in een enkele zin
wordt gememoreerd of gepareerd. Juister dan
Gorter's opzienbarende woorden over Vondel's
slaafschap van de regentenklasse is de teekening
van Romein. Jammer is het, dat ten slotte ook op
Vondel de Freudiaansche theorie wordt toege
past, waarbij deze eerbare te licht bevonden wordt,
omdat hy helaas „gebrek aan erotiek" vertoont
De verheerlijking der „ontrouw" vindt in ons geen
voorstander.
Tenslotte: Het boek van de Romeins is een bui
tengewoon lezenswaardig boek. Men moge het niet
met alles eens zijn, dat doet er niet toe, dat rust
ons slechts beter toe tot den strijd der geesten.
Herhaalde malen verrast het ons ook door zijn
juiste en duidelijke formuleering. Vermelden we
nog, dat in het woord vooraf een literatuuropgave
wordt beloofd aan het eind van het vierde deel,
waardoor het geheel nog belangryk aan waarde
winnen zal.
Dr. J. KARSEM EIJ ER.
Uitg. N.V. E. Querido's Uitg. Mij (Geschre
ven Jan. 1939).
Oude Korenmolen in Zeeuwsch-Vlaanderen
(Fioto mevr, Huijsm&n, Den Haag),
De avond valt
De avond valt, de bouwer veegt zijn spade
En volgt het pad, dat naar de hoeve slingert;
De weg terzij, ivaarlangs een fietser klingelt
Ligt eenzaam in een grijze nevelwade.
Hij gaat met moeden gang, toch reede rust-
verzade,
Wanneer zijn denken ijlt naar 't huisje in de
wingerd,
waar uit een lage schouw de rook naar boven
kringelt
En open deur vergoedt de daggeleden schade.
Zóó, Heer, uw kind'ren, die door uw genude
Bij 't kruis van Christus hun verlossing mel
den.
De bouwers op de groote wereldvelden
En zaaiers van uw Evangeliezade.
De avond valt, de bouwer veegt zijn spade:
Een open hemel zal zijn werk vergelden.
G. WAANDERS
EEN NATIONALE EERESCHULD
In het „Algcm. Weekblad voor Kerk en Chrislcn-
dom" vonden wij van Vigilax dit behartigens
waardig ©tukje:
Dezer dagen hebben wij in Den Haag de eerste
oorlogsverminkten in invalidewagentjes door de
stad zien rijden...; een ongekend beeld in onze
Wij willen niet trachten te peilen, wat er in deze
Jonge mannen moet zijn omgegaan, toen zij aldus
voor het eerst na den oorlog hun intrede in het
grootestadslevcn moesten of mochten doen.
Nog minder is het onze bedoeling, medelijden op
te wekken voor deze in den strijd voor het vader
land verminkte lovens. Wij zouden hun daarmee
ongetwijfeld een ongevvenschten en slechten
dienst bewijzen.
Evenmin willen wij uitweiden over het bescha
mende feit. dat deze invaliden, die de wreede sla
gen van den oorlog voor ons allen opvingen,
straks naar huis zullen worden gezonden met een
grijpstuiver, die nog minder bedraagt dan een
steuntrekker ontving.
Wèl willen wij aandacht vragen voo<r de psy
chische kwelling van onvolwaardigheid, als deze
menschen straks zullen trachten een broodwin
ning voor zich en hun gezinnen «te vinden. Zij
hebben recht op werk, meer dan ieder ander. Niet
alleen bij sollicitaties naar voor hen passende en
mogelijke betrekkingen zullen zij de voorkeur
moeten genieten, doch desnoods zullen er voor
hen plaatsen moeten worden vrijgemaakt. Dit is
een eeroschuld van ons gehcelc volk jegens zijn
verminkte soldaten. Velen zullen in staat zijn,
overheidsbetrekkingen naar behooren te vervul
len. Laat hun deze betrekkingen gegeven wordenl
Ook het particuliere bedrijfsleven biedt meerders
mogelijkheden voor hen. Na den vorigen oorlog
zijn b.v. in Duitschland volkomen blinden op
geleid tot telefonisten, die geheel voor hun taak
berekend bloken. Eerste vereischte is ©en uitge
breid psycholigsch en psychotechnisch onderzoek,
om uit te maken in welke richting ieder van hen
do beste kans heeft. Eventueel© herscholing zal
van Staatswege moeten worden mogelijk gemaakt.
Een centrale leiding ten behoeve van de weder
opneming dezer verminkten in het maatschappe
lijk leven, ook ten opzichte van de publieke opinie
dient t© worden aangeweacn. Het verdient aan
beveling hierbij de bekend© „Vereniging Arbeid
voor Onvolwaardigen", die op dit terrein reeds
over een goede dosis ervaring beschikt, in te scha
kelen.
Dit zijn slechts enkele losse opmerkingen over
een vraagstuk, dat urgent begint te worden, nu
de eerste oorlogsinvaliden zich reeds komen aan
melden voor de poorten der maatschappij. Eigen
lijk is het minder 'n „vraagstuk" dan wel 'n nati,o
nale plicht. Er moét een allen bevredigende op
lossing voor gevonden worden. De oorlog behoort
alweer ongeveer twee maanden tot hot verleden;
©enig initiatief en eenfge voortvarendheid zijn dus
wel geboden. Onze oorlogsinvaliden ook die uit
de burgerbevolking moeten m«t alle ons ten
dienste staande middelen, de chirurgische niet uit
gesloten, gemankt worden tot nuttige leden in do
samenleving. En diegenen onder hen, die geheel
en al ongeschikt zijn geworden om voor zichzelf
te zorgen, hebben recht op een royalere behan
deling dan hun tot heden werd toegedachtl
WOORDEN VAN LUTHER
Voor tegenstanders der waarheid wijk ik geen
duimbreed terug. Mijn leven zal hun beul zijn,
en mijn dood hun duivel.
't Is zeer natuurlijk, dat de leugen angstvallig
naar steunsels grijpt, want hij staat op zich zelve.
Maar de waarheid zoekt geen steun, omdat zij
voelt, dat God haar vasthoudt
u
u
Huishoudelijke arbeid teri
plattelande
ONDANKS de moeilijke tijdsomstandigheden
is er op het terrein van de huishouding een
groote activiteit. Meer dan vroeger nog is het
van belang, dat de huisvrouw haar tijd en kracht
economisch gebruikt. Bij de Stichting voor Huis
houdelijke Voorlichting ten Plattelande bestond
reeds geruimen tijd het plan tot het instellen van
een technisch adviesbureau voor huishoudelijke
voorlichting ten plattelande. Op dit bureau zou
den verschillende werkzaamheden op houshoude-
lijk gebied bestudeerd kunnen worden om daarna
op de cursussen, welke van deze Stichting uitgaan,
de beste methode te kunnen propageeren.
Vele vraagstukken vragen de aandacht, bijv.:
Wat is de doelmatigste methode tot het behande
len van de huishoudwasch?
Welke is de beste lichaamshouding bij landarbeid?
Hoe kiest men een doelmatige kleeding bij ver
schillende huishoudelijke bezigheden
Er zijn reeds instellingen, welke op dit gebied
werkzaam zyn, doch een centraal punt, waar de
verkregen resultaten in de praktijk worden be
proefd en doorgegeven aan de huisvrouw, be
stond in ons land nog niet. Het Stichtingsbestuur
heeft daarom gemeend ook na de ramp welke
ons land getroffen heeft op dit terrein voort te
moeten werken.
Juist nu is het besparen van materiaal van het
grootste belang. Wanneer wij weten, dat er in ons
land 1,8 millioon huishoudingen zijn met een
totaalverbruik aan goederen van ten minste 2'/>
milliard gulden, dan zou door een besparing van
5 pCt. door betere en zuiniger werkmethoden een
bedrag van f 100.000000 beschikbaar komen,
waarvoor heel wat levensgeluk en gezondheid
verschaft zou kunnen worden. Voor de instelling
van een zoodanig bureau werd de medewerking
verkregen van de beide vereenigingen van leer
krachten bij het landbouwhuishoudonderwijs en
de boerinnenbonden, welke elk een bestuurslid
voor dit werk aanwezen.
In het Departement van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen vond de installatie van dit bestuur
door den Voorzitter van de Stichting voor Huis
houdelijke Voorlichting ten Plattelande, Prof. Dr
G. A. van Poelje, plaats. In zijn rede zette de
voorzitter de werkwijze van het instituut uiteen.
Het Bestuur van dit Bureau ligt in handen van
vertegenwoordigsters van de drie boerinnenbon
den en de twee organisaties van leerkrachten bij
het N.O. voor meisjes met een adviseerend lid
namens het Stichtingsbestuur.
Als leidster van het Bureau, dat gevestigd zal
worden op de boerderij de Schipborg te Anlo, is
aangewezen Mevr. Willinge PrinsVisser.
Als eerste onderzoek zal in samenwerking met het
Rijksvczel-instituut nagegaan worden de invloed
van verschillende waschmiddelen op de wol
vezel. Door middel van een enquête zal boven
dien nagegaan worden, hoe de wolwasch in de
huisgezinnen wordt behandeld. Op deze wijze kan
een goede uitwisseling tusschen theorie en prak
tijd verkregen worden.
Nu weinig spek beschikbaar is
OP het oogenblik is er weinig vet beschikbaar.
Wie nog wat spek heeft, doet goed, dit zoo
verstandig en zuinig mogelijk te gebruiken. Versch
spek en gerookt spek gebruiken we op verschil
lende wijzen.
VERSCH SPEK
Dit kan in den vorm van „Z tspek" verwerkt
worden tot een smakelijke brocdbelegging en het
k. i» ook in pin Us van vleesch dienst doen by het
middagma.v, bijv. by fuinboonen of - laboonen.
ZULTSPEK
Snijd het vcrsche spek in stukk van ongeveer
1 pond Kook deze in water met zout gaar, maar
stiet week. Leg het spek. als het geheel bekoeld
is, in een steenen pot en giet er eipekel over. Deze
wordt gemaakt van karnemelk en zout of half
water, half azijn en zoui. Zooveel zout dat een ei
erin blijft drijven.
Na een week is het spek te gebruiken en het is
45 weken houdbaar. Tusschentyds wordt dan de
pekel ververscht.
UITSMELTEN VAN SPEK
Het versche spek kan ook uitgesmolten worden,
nadat het eerst in dobbelsteentjes is gesneden. Het
vet kan men gebruiken voor braden en de kanen
kunnen tot een smakelijk gerecht gemaakt wor
den of warm op roggebrood gegeten worden. Ka
nen, vermengd met gebakken aardappelen en sla
kan men ook geven.
OVENSCHOTEL VAN KANEN
,Vet een vuurvaste schotel in en bestrooi hem
met paneermeel. Leg hierin een laag gekookte,
fijngemaakte aardappelen, daarover strooit men
een laag kanen, die met zout, peper en gefruite
uien zyn vermengd. Dan weer aardappelen enz.
Dc bovenste laag moet uit aardappelen bestaan.
Leg er een paar kluitjes vet of botei op en
plaats de schotel ia» den oven. Geef er ala by.
STROOPVET
Het uitgesmolten vet kan men verwerken tot
stroopvet; hiervoor wordt *4 ve* me^
stroop (warm) vermengd. Het kan dan in plaats
van boter op de boterham gesmeerd worden.
GEROOKT SPEK
Dit kan dun gesneden als boterham-belegging
dienst doen. Ook mager gekookt gerookt spek op
de boterham is 'heel smakelijk.
In plakken gesneden en even verwarmd kan het
geschikt dienst doen voor het bereiden van spie
geleieren, omelette enz. Gebakken spek met to
maten is ook lekker en gezond.
Gerookt spek, in dobbelsteentjes uitgebakken, en
dan over bruine boonen of groene erwten, is een
goede aanvulling van de broodmaaltijd.
MELKAARDAPPELEN
Een restje gebakken spek en een rest aardappelen
kunnen samen tot melkaardappelen verwerkt
worden.
Maak een sausje van spekvet, bloem en melk; de
hoeveelheid is afhankelijk van de portie aardap
pelen. deze moeten niet te droog worden.
Sn yd de aardappelen in blokjes en vermeng ze
met het fijngesneden spek. Roer dit samen door
de saus en laat alles goed warm worden, maar
niet koken Meng er voor het opdoen de gehakt©
peterselie door.
HET BEWAREN
Bij het bewaren van spek en ham moet men
steeds oppassen voor vliegen en kevertjes. Maak
daarom een zak en hang daar uw spek in op.
Het hangt nu geheel vry. Alleen moet men erom
denken, dat het spek nergens in aanraking komt
met het gaas. daar dan de vliegen toch nog hun
eitjes erop kunnen leggen.
De zak wordt gemaakt van dunne gordijnstof.
Van ijzerdraad maakt men twee ringen en be
vestigt deze in den zak, zoodat hy open wordt
gehouden.
FRITUURVET
Hebben wij een pan met frituurvet, die door het
vele gebruik donker is geworden, dan gaan we
als volgt te werk. Snijdt het gestolde vet in stuk
ken en zet ze in een groote pan met ruim water
op. Breng het water aan de kook en laat alles
zachtjes een half uur koken. Pas hierbij op voor
overkoken met het daaraan verbonden brand
gevaar
Laat nu alles geheel koud worden. Op het water
vormt zich dan een laag lichtgekleurd vet met
aan den onderkant er tegen aan een donker
laagje. Licht het vet uit de pan en verwijder het
zwarte gedeelte; de rest is nu weer voor gebruik
gereed.
SPEKSAUS (inplaats van jus)
yn liter boonennat of water, 1 ui, 45 gr bloem,
100 gr. doorregen rookspek, ongeveer '4 dl. azijn,
peper.
Schrap het spek aan alle kanten dun af en snijd
het in blokjes. Bak deze tot er genoeg vet uit is
getrokken. Neem dan de dobbelsteentjes uit de
pan, fruit in het vet het grof gesnipperde uitje,
zorg dat dit niet bruin wordt. Verwijder het uitje,
voeg de bloem toe en roer dit met het gesmolten
vet tot een gladde massa. Laat deze licht bruin
branden. Voeg onder goed roeren de vloeistof toe
en laat de saus nog 510 minuten doorkoken.
Maak ze af met wat azijn en dobbelsteentjes
spek.
VLEESCH BRADEN ZONDER VET
Tenslotte nog een vetbesparing.
Hiervoor kan men alleen de vette vleeschsoorten
nemen. Ga op dezelfde wyze te werk als by het
braden van versche worst. Zet het vleesch op met
iets water en iaat het zachtjes koken. Als het
vocht verdampt is, kan men het vleesch in het
uitgesmolten vet bruin maken.
Gedachten op zonnewijzers
Door het wijzen van den wijzer worden alle
wijzen wijzer.
Heden niei begonnen, morgen niet voltooid,
Blijft het altijd- „morgen, 't „heden" komt er
nooit.
Besteedt den duren tijd van dagen en van nach"
ten,
Terwijl gij in uw krachten en jong van jaren zijt,
Rustig vertrouwen voert tot het doel.
Morgen behoort u niet toe.
Stel nooit tot morgen uit, wat ge heden doen
kunt
God geeft iederen vogel zijn voedsel,
Maar Hij brengt hét niet in zijn nest
Geniet de vreugde van het tegenwoordige zón
dat gij er de vreugde van de toekomst niet bit
inboet
Dc zon wil ook wel door kleine raampjes sehij-
Beid uw tijd, duur uw uur!
Vreugde ia het leven, gezien door een zonne
straal.
Het is tijd. den Heere te zoeken.
Ik heb geen tijd
't Is gauw gezcid.
Verdeel uw tijd
Met wijs beleid.
Dan hebt ge tijd
Durf t© leven,
Kwel u niet
Met te veel gedachten;
Werk uw werk
en zing uw lied
onder blij verwachten!
Vroom en vroolijk,
Frisch en vroeg
Met de zonne wakker,
Strek uw handen
Naar den ploeg
Op den grooten akker!
Knippatronen in de vacantie y
Ook dit jaar zetten we wegens de vacantie het
maken van knippatronen even stop, en wel tot
Zaterdag 24 Augustus. Daarna gaat de redactrice
van de betreffende rubriek weer met frisschen
moed aan het werk en wordt het contact hersteld.
Tot zoolang hebbe men dus geduld.
VAN LIMBURG STIRUM SCHOOL
Eueebluabuitenslngel ARNHEM
CHR. MEISJESSCHOOL
(met Internaat). Opgericht Mei 1U13
Vijfjarige Curaus aansluitend aan de
Lagere School. Opleidlug naar aard en
aanlog tn velerlei richting en voor onder
scheiden werkkring. Eigen erkend diplo
ma. Prospectus en inlichtingen te ver
krijgen hy de Directrice:
MeJ. C M. ABNlZEiN.
Crackftee
EDEL STIJFSEL
0 hmuni H))IMI
tteikt d« »loll*i>
9*m*kk*)i|h Mnikan
DAMES EN MEISJES MAAKT NU KELP
UW KLEEDING
Eendt bon en 25 cent aan postzegels bij
voorkeur van 3 cent en U ontvangt een
aiooi boek met ruivn 100 maten en modellen
en tevens een gratis apparaat om U te laten
lien hoe gemakkelijk onze methode is om
THUIS alle Weeding te leeren maken en
vermaken.
aan INSTITUUT
DnM E.N.S.A.I.D.
O v/ Iw Tolsteegsingel 54 - Utrecht
Naam
Fabr. Barendrecht bij R'dam, Tel. 406
215
