m
23 JULI 1940
,ver9<k en Zending
PAG. 3
mes tras
'n®IED. HERV. KERK.
saSi
"ua^oor 1
De jo#waal'
en staGEREF. KERKEN,
een s
[ebrachiTe Ambt Vollenhove (St. Jans-
n: Naar Brouwershaven. E D
Leiden Naar Zaanslag
s Heer' Abbskt 1
Óosterzee, cand.
den en cand. J.
Amsterdam.
T» Katwijk a. d. Rijn. H. de
am. Te Enkhuizen, H. Wierda,
"E ZEII
las Hebr.
JHR. GEREF. KERK.
e
JH Te
firma en
Zei®l. Te Barendrecht en Sassenhcim.
Bijl te Sliedrecht. Te Almelo.
de bnker te Zierikzee.
f voor Steenwijk. J. M. Visser te
jd.)
:den ïene Synode der Ned.
half 6| Her*. Kerk
ebroke»
aa<ts vt De vijfde zifting
te U mU.
stoelant opende de zitting,
ammeo gin§ voor ln Sebed- „e,
tbreidin der laatste zitting werden vast-
van^C4sse die voor de eerste maal de
drie s bijwoont, is welkom geheeten.
ia ruist voor benoeming van twee leden
bade, commissie met hun secundi werd
aanzit'
stemming overgegaan was. werd
s primus-predikant lid ds. D. Boon-
en als secundus-predikantslid dr. J.
n Den Haag, als primus-ouderling
=»7?ifr ie Roon-Swaan te Velp, als secun-
J g lid mr. H. M. Tijssens in Den
,eer. het algemeen college van toezicht
°n lnJkr der kerkelijke goederen en fond-
'°rDfeed. Herv. kerk werd herbenoemd
angeqt ds. J. W. J. Addink, tot diens
rond vice-president ds. P. de Bruijn.
m den pensioenraad werd op voor-
laati 50 deelger^chtigde leden benoemd
0p gjud te Rotterdam en mr. W. C. van
-i-^j in Den Haag als aftredende.
md werd als lid van den raad van
H. Mulderije te Amsterdam.
--- -yacht van den kerkeraad van Gro-
dr. Jen tot leden van den Hervormden
benoemd ds. J. Vermeulen en
■acht van de commissie voor diaco-
irg werden benoemd
NEEBsie jhr. mr. L. H. N. F. M. Ridder
Ihal te Leiden en ds. K. H.
f in Den Haag.
aterdf ssie van bijstand van de weduw<
Tjlpbeurs werd herbenoemd.
e, i al van den president werd besloten
j syn commissie op te dragen het
ich n.; het fonds voor het hooger onder-
Judei godgeleerdheid, het hulppensioen-
iotteii». weduwen weezenbeurs, het fonds
verzot iodale bijbelvertaling des nieuwer,
ïnisst -'n van den vervolgbundel op dc
rdamV- gezangen, den nieuwen bundel
h Isen van bijzonderen aard.
Poot de president de zitting
vergadering (wegens het houden
sie-vergaderingen) tot vanochtend
)S. F. A. DEN BOEFT
uur
te ■tete nummer van het orgaan van
ierzejiljrk te Kralingen (Rotterdam) komt
op mededeeling voor vam Ds. F. A.
rooien spijt heb ik het werk, dat
ijk met zooveel vreugde ben aan-
a met grooter vreugde nog voort-
riinnen volhouden,
ne meer, dan ik schrijven kan, dat
beid mij dwingt het op te geven.r
ars trachten wat op krachten te
hoo.pt verder de zaak van de
:er kinderen naar Zeeland te vol-
>nsch hun die'gaan, zeer van harte
hoop ze allen in Zeeland wel eens
ig mijn krachten het toelaten,
i ;g te keeren en weer te beginnen.
i. veet heeft Ds. den Boeft ge
il mobilisatie als veldprediker 't
j EMERITAAT DS. M. v.d.VEGTE JR.
van 1 Oct. a.s. is op zijn
M v. d. Vegte Jr.. predikant
gezinde gemeente te Wageningen,
ud c- Laat verleend.
Hild 'egte werd in 1872 te Zaltbommel
enbl1 bezocht de H.B.S. aldaar
rekj gymnasium te Tiel om in Amster-
e te studeeren en in 1898 propo-
Jen. 23 April 1899
Ironkj'
ip r
'dragi
LElf'
hei:
•aardde hij
-ïbt te Wolvega om in 1913 naar
■jn j vertrekken. In 1919 legde ds. v. d.
liening neer om die in 1923 weer
aanvaarden. Sinds 9 Jan. 1927 dient
gte zijn tegenwoordige gemeente.
:n. plaats van den bijbel
een
zijn e
kv. zerplJai
een geschiedenis heeft, bezit
eigen plaats.
Friesche hangklok met z'n
zerplTats en zijn koperen sierselen.
eisjC hoeveel jaren niet, daar boven
,'aajb -. Er. daar heb je onze mooie kast
pggjl >i bewerkte sloten en handgrepen,
r- i zoolang we kunnen kijken, op z'n
t tco en gewichtig.
i ...,r is nu die eigen plaats van die
n zijn geschiedenis, zoo lezen we in
.1- rkblad voor Eindhoven,
r i -. ergens vooraan of achteraan in
e k st, stil en werkeloos tusschen al
j n werkelooze van het wachtende
y, l Dat is wel een vaste plaats, zelfs
chf ,i te, maar dat is niet zijn eigen
gea t dat is maar één plek. Temidden
.chki n le ooren en kloppende harten op
Wons middagmaal, déar behoort hij op
h zij geschiedenis. Ja, daar maakt hij
weer geschiedenos, omdat hij dan met
j meegaat, van dag tot dag.
A STOFZUIGER
De Van der, Berghstichfing
Men schrijft ons:
Sinds enkele maanden is er op de Van den
Bergh-stichting een ziekenhuis in gebruik ge
steld. waaraan door de achter ons liggende ge
beurtenissen niet die aandacht is gewijd, welke
het in ruimen kring verdient, omdat hier denk
beelden zijn verwezenlijkt op hygiënisch en
ventilatiegebied, die hier in Nederland nog niet
zijn toegepast.
Het talrijke bezoek, niet alleen uit ons land.
maar ook uit het buitenland. België, Denemar
ken. Duitschland, Zweden. Engeland, Finland,
de Vereenigde Staten, Britsch-Indie en Zuid-
Afrika, is een bewijs van de belangstelling,
waarin deze stichting zich om haar arbeids-
therapie mag verheugen. Het bezoekenboe-c
wijst voor de maand April alleen voor ons land
>n aanzienlijke rij aan, waaronder één bezoek
m 125 personen de kroon spant.
Het ziekenhuis, dat in een grooten boog op
het zuiden ligt. bestaat uit vier ineenloopende
afdeelingcn, elk voor 10 bedden. Gangen ontbre
ken en zijn in dit systeem overbodig, maar hun
plaats is gebruikt voor isoleerboxen, waarin de
ledikanten gereden kunnen worden, als de pa
tiënten behandeld moeten worden. Elke box is
plri. 2 bij 3% m en is van de zaal en de naast
liggende boxen gescheiden door glas, zoodat
rijkelijk licht kan intreden. Twee pooten der
ledikanten hebben wielen op cushion banden;
aan het voeteneinde doen twee uittrèkbare sta
ven dienst om het ledikant als een kruiwagen
in de box te rijden. De verpleegster kan den
patiënt opnemen, zich een halven slag om
draaien en hem op een waschplaat leggen van
gleuven voorzien, waardoor het op temperatuur
gebrachte waschwater, dat uit een verschuifbare
douche-kraan komt, welke aan een horizontale
staaf boven den patiënt aan den wand is beves
tigd, kan wegloopen. Het vuile linnen van
patiënt en bed wordt in een kastje gedeponeerd
dat geledigd wordt aan de buitenzijde van de
box. Bij niet gebruik is de waschplaat afgesloten
door een paar deksels, die opgeslagen de patiën
ten aan eikaars oog onttrekken. Het schoone
linnen bevindt zich op een plank.
Voor de ziekenzaal is een breed terras, waar
de ledikanten bij gunstig weer kunnen worden
opgereden Daarvoor is een groot hertenkamp
en een vijver met zwanen.
Tusschen de zalen 1 en 2 en 3 en 4 bevindt
zich een kamertje, vanwaaruit de dienstdoende
nachtzusters'gelegenheid hebben alle patiënten
te controleeren."
Op zeer gelukkige wijze is het ventilatie-
vraagstuk. van zoo overwegend belang bij een
ziekenhuis, oogelost. Ons trof de totale afwe
zigheid van hinderlijke geuren. De deuropenin
gen naar het terras kunnen worden afgesloten
door een halve deur, die tocht verhindert.
Ter plaatse van de radiatoren zijn in den
buitenmuur roosters aangebracht, die lucht
doorlaten door een klep boven de radiatoren en
's winters worden verwarmd. Door een aantal
openingen in het plafond verdwijnt het lucht-
overschot op den zolder door houten kokers: op
manshoogte hebben deze een opening: een dek
sel dient om de luchtbeweging te regelen.
Onder deze openingen staan tegenover elkaar
aan weerskanten dakramen open. die de bedor
ven lucht wegvoeren. De plaatsing van deze
ramen onder de openingen J^'-ishÜ-okers^roor-
komt tocht in de ziekenzaal.
Aan de stichting zijn twee artsen verbonden,
mej. Verhoeven als psychiater, en de heer G.
Krijger als neuroloog.
Het aantal patiënten bedraagt thans 650, het
personeel, hoofdzakelijk vrouwen, 150.
Er zijn 37 paviljoens: de totale oppervlakte
van de Stichting bedraagt 37 ha en nog steeds
wordt er uitgebreid.
Evangelische Gemeenten
Te Utrecht.
Tot de kleinere kerkelijke groepen ten onzent
behooren de Evangelische Gemeenten, die zich
vroeger Nederlandsche Gereformeerde Gemeen
ten noemden, en wel te onderscheiden van de
Vrije Evangelische Kerk. Het kenmerkende van
de Evangelische Gemeenten is het streven zich
te baseeren op de Bijbelsche leer, en afkeer van
formulierendwang. Men maakt gebruik van den
Ned. Hervormden psalmen- en gezangenbundel.
De Evangelische Gemeente te Utrecht, die vele
jaren haar bijeenkomsten gehouden heeft op
een bovenzaal in het gebouw Bethel aan de
Nieuwe Gracht, heeft dézer, dagen, de beschik
king gekrègen over een gelijkvloers gelegen
kerkzaal in het heerenhuis Oude Gracht 337,
waarvan de bovenverdiepingen tot pastorie zijn
ingericht.
Zondagmorgen is de nieuwe lokaliteit onder
veel belangstelling in gebruik genomen. De
voorganger der Evangelische Gemeente, ds. H.
Siegers, heeft de inwijdingsplechtigheid ver
richt.
Hoewel de nieuwe kerkzaal thans aangepast is
aan de getalsstrekte der gemeente, ligt het toch
in de bedoeling diligent te blijven cm te komen
tot verkrijging van een nog betere plaats van
samenkomst. Men beoogt dan de nu in gebruik
genomen kerkzaal te bestemmen voor vereeni-
gingsdoeleindcn.
DS. J. DE WAARD
De herdenking van de 25-jarige ambts
bediening van ds J. de Waard, Geref. pre
dikant te Kampen, die 4 April a.s. 25 jaar
predikant was, moest een en andermaal wor
den uitgesteld omdat ds. de Waard als re
serve-veldprediker was gemobiliseerd en door
intrekking der verloven werd verhinderd te
Kampen te zijn.
Het met het oog op dit ambtsjubileum in
het midden der gemeente gevormd comité
heeft thans aan ds. en mevrouw de Waard als
een herinnering aan zijn gedenkdag geschen
ken aangeboden. Het daarna nog resteerend
bedrag is onder couvert aan den jubilaris ter
hand gesteld.
DS. W. H. ROOBOL.
Ds. W. H. R o o b o 1, em. predikant te En
schedé, viert a.s. Donderdag zijn 70sten^ver-
Ds. Roobol werd 25 Juli 1870 te Dordrecht
geboren. Hij bezocht aldaar het gymnasium
en studeerde aan de Utrechtsche universiteit
theologie.
In 1894 candidaat geworden, nadat hij te
voren in 1892 zijn doctoraal examen nad ge
daan, aanvaardde hij in datzelfde jaar te Oost-
voorne het predikambt. In 1899 vertrok hij
naar Abbekerk om in 1904 te Veendam zijn
intrede te doen. In 1908 werd hij predikant te
Langezwaag en in 1910 verbond hij zich aan
de gemeente van Enschedé, die hij ged'end
heeft tot aan zijn emeritaat dat hem 7 Oct.-
1935 eervol door het Prov. kerkbestuur van
Overijssel verleend werd.
Ten geleende Dominee
De redactie van de 's-Gravenhaagsche
Kerkbode schrijft onder het hoofd „De ge
leende Dominee, P- g. de Vey Mestdagh":
Nooit van gehoord, zegt ge.
Ja, wel van Ds. de Vey Mestdagh natuur
lijk, maar van wat daarboven staat: „ge
leende dominee".
Toch is het al een heel oud gebruik, dat
de eene gemeente voor korteren of langeren
tijdsduur aan de andere gemeente een domi-
:e leende.
In de oude Protestantsche Kerk, kort na
de Hervorming, kwam dat meer dan eens
Toen de kerkelijke toestanden meer en
meer in geordende banen kwamen, raakte
het in onbruik.
Doch nu dcor het lovlogsgeweld, dat ook
over ons dierbaar vaderland kwam, zoo ont
zaglijk veel ontwricht is, en in sommige
kerkelijke gemeenten de gewone gang van
het kerkelijk leven, wegens verwoesting van
kerkgebouwen en predikantswijken onmoge
lijk geworden is, is weer naar dat oude in-
stituüt van den „geleenden dominee" terug
gegrepen.
De zaak zit zoo.
In het zoo zwaar getroffen en beproefde
Rotterdam is ook de Hervormde Kerk in de
uiterste ongelegenheid gekomen. Niet minder
dan 5 predikantswijken zijn tot een puinhoop
geworden. Twee predikanten zijn huis en
have kwijt. De financiën der Kerkvoogdij
zijn zwaar getroffen.
De Urgentie-Commissie der Alg. Synodale
Commissie heeft overleg gepleegd met de
Urgentie-Commissie uit de Rotterdamsche
Gemeente.
't Gevolg ls geweest, dat men zich gewend
heeft tot den Kerkeraad onzer Gemeente,
waar immers nog 3 vacatures zijn, met de
vraag:
Zou het niet mogelijk zijn, dat de Haag-
sche Gemeente Rotterdam te hulp kwam door
een der predikanten in leen te nemen voor
een bepaalden tijd.
Na de noodige besprekingen is door den
Kerkeraad onzer Gemeente met algemeene
stemmen besloten gaarne aan dat verzoek
gehoor te geven.
En nu a.s. Zondag reeds, vangt Ds. P. G.
de Vey Mestdagh uit Rotterdam, zijn arbeid
onder ons aan. Als „wijk" is hem aangewezen
de vacante wijk van wijlen Ds. te Winkel.
En is hij dan van Zondag af geheel inge
schakeld in het predikantswezen ia onze
Gemeente.
Gedurende twee jaren zal hij nu, bij leven
en welzijn, in onze Gemeente arbeiden als
„geleende dominee".
Hij blijft in naam dominee van Rotterdam
en in naam blijft de wijk van Ds. te Winkel
vacant. Wij zijn verheugd, dat wij op deze
wijze Rotterdam's gemeente een jWf!Qjg_
hebben kunnen heYperTew dat "Wij—eei» ervaren
werkkracht, die 't groote-stadsgemeente-werk
kent, aan onze Gemeente zien toegevoegd.
Sinds 1924 is dominee de Vey Mestdagh in
Rotterdam met zegen en onder blijvende
belangstelling der Gemeente werkzaam ge
weest.
Wij heeten hem hartelijk welkom en old-
den hem Gods zegen toe. Hartelijk hopen
wij, dat hij zich, na al de doorgemaakte
emoties en het geleden verlies van have en
goed, spoedig onder ons thuis zal mogen ge
voelen.
En wij twijfelen niet of onze Gemeente zal
daaraan het hare willen bijdragen, gedachtig
er aan, dat op het „geleende" nog meer prijs
gesteld moet worden, dan op het eigene.
Cl Kon. 6 5b).
SAMENWERKING VAN KERKEN.
In „Hervormd Nederland" verscheen een
artikel van Dr. H. Berkhof, Ned .Herv. pred.
te Lemele, waarin hij aandringt op het samen
werken van verschillende kerken.
Nu kunnen we beseffen zoo lezen we aan
het slot van dit artikel hoe dringend de
samenwerking der kerken geworden is. Wan
neer deze kerken nu niet hetzelfde Woord voor
de wereld in nood hebben maar de eene de
andere tegenspreekt en de derde zich in een
zwijgend isolement terugtrekt, dan zal dat met
alleen zooals vroeger de spot der wereld wak
ker roepen, maar erger: de geestelijke nood
nog vergrooten en een wanhopige verwarring
der gewetens stichten. Dan zal de gescheurd-
heid der kerk niet alleen haarzelf, maar heel
het volk tot een onnoemelijk» schade worden.
Dat verhoede God! Nu moeten de groote
vragen gemeenschappelijk besproken en beant
woord worden. Ook de Gereformeerde kerken
met hun eigen kijk en hun grooten invloed
zullen, op welke wijze dan ook, in deze ge
meenschap van vragende en verkondigende
kerken een plaats moeten vinden. En onze
Hervormde kerk? Zal zij mee kunnen doen? Ze
zal dan iets te zeggen moeten hebben, ze zal
een sprekende en belijdende kerk moeten zijn.
Reorganisatie in dien geest dat is de eerste
bijdrage ten dienste van ons volk. waarop ge
wacht wordt. Door een losmaking harer gees
telijke krachten en niet door een nog straffer
drukken van het synodale juk kan zij haar
plaats in het oecumenisch koor innemen. Bidt
en werkt, opdat het volk van Nederland uit
een gemeenschappelijk getuigen der kerken de
gioote daden Gods hoore, waardoor Hij ook dit
volk uit de duisternis roept tot Zijn licht
JAARVERSLAG RöMERFONDS.
Zoo men weet is Römerfonds de andere
van het genootschap „Vereeniging ter uitkeering
van een jaargeld aan rustende leeraren der
Hervormde Kerk in Nederland".
De vereeniging telde bij het begin van het jaar
58 dienstdoende leden en 7 emeritus leden. Aan
het einde van het jaar bedroegen deze getallen,
51 en 14.
Het bestuur was in den aanvang samengesteld
uit: ds. I. A. Haag, voorzitter; ds. W. G. Planten,
secretaris; ds. J. D. de Lind van Wijngaarden,
administrateur.
Door het overlijden van den laatste, nam het
bijzittend lid J. J. de Vries zijn plaats in, terwijl
door voortdurende ongesteldheid van den secre
taris, het bijzittend lid ds. F. H. G. van Iterson,
diens werk waarnam. Deze ontving de hulp van
den secretaris van den Predikantenbond om aan
dienst getreden predikanten,
DR. F. J. LOS.
A.s. Donderdag viert dr. F. J. Loj, em.
predikant te Haarlem, zijn 75sten verjaardag.
Dr. Frans Johannes Los werd 25 Juli 1865
te Leiden geboren. Hij bezocht aldaar het
nasium en studeerde aan de Leidsche
universiteit theologie. Na in 1890 candidaat te
zijn geworden m Noord-Holland, promoveerde
hij in 1892 tot doctor in de theologie op een
dissertatie getiteld: „Wilhelmus a Brakel". 13
Mei van dat jaar verbond dr. Los zich te
Bruchem aan zijn eerste gemeente. In 1897
vertrok de 75-jarige naar Alkmaar, welke
standplaats in 1899 met Barneveld verwisseld
werd. In 1905 verbond dr. Los zich aan de
gemeente van Vriezenveen en na een jaar
ging hij naar Koudekerk. 30 Aug. 1916 deed
dr. Los intrede in de hoofdstad des lands,
sprekende over 2 Cor. 2 16. Deze gemeente
heeft hij gediend tot aan zijn emeritaat, dat
hem 31 Oct. 1937 door het prov. kerkbestuur
Noord-Holland eervol verleend werd.
Met een predicatie over 2 Cór. 61, legde hij
zijn ambt neer en vestigde zich metterwoon te
Haarlem.
Dr. Los was o.m. lid van het classicaal
bestuur van Leiden en van het Prov. kerk
bestuur van Noord-Holland. Maar hij heeft
vooral naam gemaakt door zijn geschriften.
Is in 1899 verscheen van zijn hand een
geschrift getiteld: „Christenen en Modernen
zijn elkanders principieele tegenstanders."
In zijn eerste gemeente begon dr. Los met
de uitgave van Catechisatieboekjes wat leidde
tot zijn Catechetisch Leerboek voor de Ge
loofsleer der Ned. Herv Kerk met zes toe
voegsels. Vooral de studie van de Ned. Ge
loofsbelijdenis had zijn liefde. Van zijn hand
zag een standaardwerk het licht Ned. Belij
denis des geloofs naar de teksten 1561—1619,
in de gangbare taal overgebracht; voorts
Tekst en toelichting van de Geloofsbelijdenis
der Ned. Herv. Kerk. Grepen uit de geschie
denis van Herv. Amsterdam. Aan de synode
1914 bood hij ter overweging aan: Ont-
werp-reglement voor de Ned. Herv. Kerk.
Zijn eigenlijke levenswerk „Geschiedenis van
de Ned. belijdenis des geloofs", een werk van
1500 pagina's, ligt in portefeuille maar kan
zonder een subsidie van het rijk niet ver
schijnen. Ook hebben meerdere kleinere ge
schriften van zijn hand het licht gezien.
Door afwezigheid zal dr. Los zich a..s Don
derdag aan alle huldebetoon onttrekken.
De Hervormden in Rijk en Omgeving (Haar
lemmermeer) ontvingen bericht, dat de Kerke
raad der Geref Kerk aan den Aalsmeerderweg
O.Z. de kerk heeft ter beschikking gesteld voor
genoemde Hervormden om daar Zondagsmor
gens 9 uur kerkdienst in te houden.
De afgevaardiging naar de Gen.'Sj "ode.
Naar wij vernemen heeft de Particuliere
Synode van het Midden des lands naar de
Generale Synode die dit jaar te 's Graven-
hage zal worden gehouden, afgevaardigd als
primi de predikanten Ds. L. S. den Boer te
Arnhem, Ds. P. de Groot te Meerkerk, Ds. W.
Heerma te Zeist, Ds. W. F. Laman te
Haarlem-C. en Ds. G. Wisse te Amsterdam
en de ouderlingen B. J. Boerrigter te Deven
ter, P. Dekker te Hilversum, Th. V. Dolderen
te Driebergen, K. Frugte te Amsterdam,
J. Rebel te den Helder en G. Rijksen te
Vianen en als secundi de predikanten Ds. M.
Holtrop te Hilversum, Ds. E. du Marchie v.
Voorthuyzen te Urk, Ds. D. J. v. Brummen
te Driebergen, t>s. M. Baan te Bussum, Ds. D.
Henstra te Haarlem-N. en Ds. P. j. de Bruin
te Veenendaal, Ds. J. Jongeleen te Apeldoorn,
en de ouderlingen E. J. Groothedde te Twello,
D. L. Aangeenburg te Leerdam, A. Post te
Urk, J. ten Hove te Apeldoorn, a. ten Broeke
te LJmuiden en j. Groeneveld te Aalsmeer.
HULPPREDIKERS.
Tengevolge van den terugkeer van Ds. H. J.
ten Brink, geref. pred. te Twijzel is de arbeid
van cand. J. F. Colenbrander aldaar be
ëindigd. Cand. Colenbrander is thans weer ir
staat alle Zondagen de kerken te dienen en zal
gaarne een beroep aanvaarden. Zijn adres
weer: „Keurhorst", Sinderen (Geld.), tel 251.
In verband met den terugkeer van ds. de
Waard, beëindigt cand. J. Gorls zijn hulp
diensten bij de Geref kerk te Kampen Hij zal
gaarne andere Geref. kerken dienen. Adres:
Schoolstraat 12, Kampen.
Tot hulpprediker bij de Ned. Herv. ge
meente van Raalte is benoemd cand. A. C.
van Willens waard te Hilversum.
Onderwijs
ONDERWIJSBENOEMINGEN.
Utrecht. Tot onderwijzer aan de Chr.
school, Bloemstraat 65 alhier is benoemd de
heer H. A. Dousma, thans onderwijzer aa
Dr. de Visserschool te Ginneken.
„VREEST NIET".
Da. G. Bos, Ned. Herv. predikant ln Den
Haag, heeft aldaar een serie van vier tijd-
lezingen gehouden, de eerste twee in de Regen-
tessekerk en de beide andere, wegens de
enorme belangstelling, in de Groote Kerk. Deze
tüdlezingen zijn thans op verzoek in druk uit
gegeven, aangevuld met een reeds eerder uit
gesproken rede, en wel bij dq Uitgeversmaat
schappij D. A. Daamen N.V., 's-Gravenhage.
Het geldt hier tijdlezingen van het beste
soort. Tegenover tijdwoorden staat men op
grond van bepaalde ervaringen als regel ietwat
wantrouwend, maar zulk een wantrouwen is
hier niet op zijn plaats. Ds. Bos heeft ons din
gen te zeggen, die nauw verweven zijn met
den tijd, waarin wij leven, doch niettemin daar
ver boven uitsteken, juist wijl zij hun uit
gangspunt kiezen in het eeuwig Woord
God. Zoo komt tenslotte, niet het accent,
wel het zwaartepunt te liggen, niet op „tijd",
maar op .woord", en wordt in alles gewezen
op de rust, welke er voor het verontrust ge
moed ligt in het geloof, dat van geen wan
kelen weet. Zoo is dit tijdwoord geen tijdelijk
woord, geen serie om met Homerus te
spreken vliegende of vluchtige woorden,
maar juist een woord, dat ons temidden vr 1
het veranderlijke de vastheid- en huierlijke
zekerdheid doet behouden
Dr. T. J. F. Mattoar
De nieuwe directeur der Hoogere
Textielschool te Enschede
De gemeenteraad van Enschede heeft gister
avond met op 2 na algemeene stemmen tct
directeur der hoogere textielschool benoemd
dr. T. J. F. Mattaar. Dr. Mattaar is ge
boren op 17 November 1894 te Rotterdam. Na
de h.b.s. met 5-jarigen cursus te hebben door-
lccpen, studeerde hij aan de Leidsche
Universiteit in de scheikunde. Hij deed
1913 staatsexamen, doch zag zijn studie door
den oorlog onderbroken en was van 19141918
gemobiliseerd. Na 1918 werd hij assistent ln de
organische scheikunde en in 1920 deed hij doc
toraal examen. Hij promoveerde in 1921 op een
'proefschrift, getiteld: „De vervanging van het
jeen atoom in het 1 chloor - en 1 broom -
2 nitro - 4 cyaan benzol". Kort daarop werd
hij tot leeraar in de scheikunde aan de Hoogere
Textielschool te Enschede benoemd.
Na de stemming heeft de wethouder van
onderwijs, de heer Soetekouw, eenige woorden
grwijd aan de nagedachtenis van dr. J. Postma,
die als opvolger van dr. H. B. Holsboer tot
directeur was benoemd, doch in Mei is ge
sneuveld.
ËXpmeris
reda. Hoofdakte. Geëxan",neerd v
M. E. B
Oosterh
Brek 6
Hoofdacte. Ges!
P Parée, Neb
Rotterdam. Vereeniging v
onderwijs. Nederlandse!:
Fransch: G. Blom, den Hat
man en mej. A. M. Kott
Haag; G. van den Burg, d
E. H. Dieke, dt
den Haag; G. J. Oo;
Schenkels, den Haag.
Haag;' W. van Duivenboodt
twald den Haag: A. W. u.
G. Taal, Scheveningen.
Wegener, den Haag. Spaansch:
J. M. van de
Groningen. Hoofdacte. Geslaagd de heer G. 3.
WesterdiJk te Dieverbrug.
Groningen. Hoofdacte. Mej. H. W. de Vries te
Groningen.
's-Gravenhage. Examen hoofdakte. Geslaagd voor
beide gedeelten: mej. C. J. Boelhouwer, voor ge-
Kleingeld,
d Sluijs. A. Krekt, M. L. v. Houdt. J. Boo.
?aard, B. N Schoenmakers. G. A. Voogt, D. v. d.
Voorn M. Swart, a. F. Visser. J. C. Stek, J. R. C.
i' d Putte, M. Dirkzwager, L. de Jong, N. S. Kor-
M. E. van Kempen te Hillegersberg. I
H. Boersma, Marrum. R. J Hoekstra en J. Oftrmga,
beiden Leeuwarden en mej. K. Kuipers, Birdaard;
de overige 4 candidaten slaagden voor het A- of
B-gedeelte.
rik; H. G. M. Let
hecren: H C M Duif. Blerick; H. J. M. Filott,
Heerlen: H M J. Gobbels. Maastricht.
Geslaagd voc A; J. J. P. A. van der Muilen,
-lelden-Pannin ?en.
L. v/d Engel, Hoogvlie..
Gedeelte B; J. Grade. Rotterdam en w. Hokken,
Zwijndrccbt
'Gedeelte B: B. Kijkuit, Middelharnds.
Afge-v
l 3.
Rotterdam. Hoofdacte. Commissie Rotterdam L
Geslaagd, geheele examen: mej. F. V. Vermazen,
J G Gorlee en J Visscher te Rotterdam en P. v.
Hofwegen te Zwijndrecht. Gedeelte A: L. Jungerius,
Rotterdam. Gedeelte B: mej. F. D. den Ouden.
Schiebroek.
Hoofdacte. Commissie Rotterdam H. Geslaagd,
geheele examen: de heeren J. L. Struyk, Capelle a.
d. IJssel; G. J. v. Roekei. Berkenwoude; C. Welte
vreden, Vlaardingen; H. v. d. Dool, Sliedrecht. Ge
deelte A: W. J. ScheyJ Gfe
Rotterdam. Mulo. Geslaagd
.MP diploma Al
H. van Dijk. D. J. v d. Hoeven. N. J. Nordberg.
Rotterdam; J. C Smit. Sommelsdijk; M. v. Seters,
Stellendam: H M. van Nieuwenhuijzen. Sommels-
dük; A. Dürer. J. C. Mostertman. M. e.
J. v. d. Graaf. M. F. Magnin. J. de Neef. M. van
Slledregt, G. L. Theijssen, M. Karelse, allen Rot
terdam; K. Hoogendoorn. Nieuwerkerk a. d. IJssel;
C. Nieuwland. A. Mandemaker. Rotterdam; M. H.
op den Brouw, Caoelle "a. d. IJssel; L. van Dijk,
H. van Valen. G. de Wit, Rotterdam: P. W. Kleij-
kamp. Hillegersberg: G._ A. van Leeuwen. S. P.
Voor dipioma B: J. le Comte, Sommelsdijk.
Rotterdam. Mulo. Diploma A H. L. van Loon,
J Mulder. F. J. v. Gorcom, A. de Visser. J. m.
Ketting, H. J. v d Berge, T. M. Sliedrecht, J.
Weeda. allen Rotterdam; G. M. Mhnders. P. van
Immerzeel. T. A. Vink. allenMlddelharnis: W. P.
'p. Handgraaf. *C. L. Dijkgraaf, allen Rotterdam.
Amsterdam. Apothekers-adslsten t geslaagd dB
barnes J. A. van der Kolk en J. E. Nouwen, beiden
Amsterdam.
's-Gravenhage. Machinisten. Geslaagd voor diplo
ma B de heeren: J. J. van Laar. Haarlem: G. C. H.
Dijkstra. Overschie; F. Grol, Vlaardingen; voor
eerste gedeelte diploma B: G. J. Weidema, Utrecht;
M. F. Tjaden. Den Haag.
G. C. A. More
gróote handelsvaart de heer
sassssasMsSK^^^I
Het afscheid van den heer A. van Kooten als hoofd dei
vond onder groote belangstelling plaats. Deze foto we
van Kooten te midden bestuur t
^ken op den Oceaan
elij
«'«e» wist dit alles; toen Wil dan ook
ater in zijn hand schepte om
®P' ziin mond te brengen, verhinderde
a"kii: 11 legde hij hem uit, dat het hem
ite erSer te moede zou zijn-
val ond Ben in een van zijn zakken
di(< n gel; die gaf hij aan den jongen
an 'i een mond te houden, omdat dit
yyf se laf scheiding bevordert. Hij onder-
jjjf :1 r: een lichte verbetering,
e Ê'i bracht de bijl aan zijn lippen en
raa door zijn tong op het staal te druk-
e pelfde resultaat te verkrijgen.
;n<>.-eri echter slechts zwakke middelen
1 r kbarenden dorst te bedwingen
he .1 hun gedachten vervulde, die al
i; gevoelens aan den kant zette en
eo) c -i al beheerschte.
r hadden zij ook nog, maar aan voed-
rij zelfs niet meer.
Ven zij uren aaneen. Bij tusschen-
trac^tte Ben zijn makker niet woor-
isllv hoop te verleenen, maar zij klon-
e,ds minder overtuigend.
Infjd tot tijd ging hij staan om den
o/ r-der in het oog te vatten; dan ging
00 teleurgesteld, op den stapel zeil-
i 3 an wanhoop ten prooi,
brd uit zijn verdooving gewekt door J
een feit dat ook door den jongen was op
gemerkt, maar waarop deze verder geen aan
dacht geslagen had: een wolk verdonkerde
de zon.
Toen hij dit zag veranderde zijn gezicht;
de wanhoop was eruit verdwenen; het straal
de van verwachting.
Zoo kan een wolk die het gelaat van den
hemel versombert precies het tegenoverge
stelde uitwerken op het gezicht van een zee-
Ho ofds tuk VII.
Wat is er, Ben? vroeg Wil met heesche
stem. Je schijnt in je sas; zie je iets?
,Dat zie ik, jo! antwoordde de zeeman,
terwjjl hij met den vinger naar de lucht wees.
Wat? Ik zie niet ande dan die groote
woik, die voor de zon schuift. Wat zie je
daaraan?
Wat? Wat ik daaraan zie! Wel, ik zou
zeggen precies wat wij noodig hebben!
hijgde Wil, met oogen schitte-
regenwolk^s^Ben?"1^ d" een
Ur ™u3,daii?r ben zeker van- Nooit heb
AiJ W°!kfn ge21en «f het ging regenen.
jf wmd hem nou maar hierheen drijft,
dan zouden wij een stortbui krijgen, die ons
het leven zou redden.
[Ciik- rieP de zeeman, de wind probeert
bie.rkee,n te )aSen- Die andere daar, die
m het Westen opkomt, juist aan den kant
waaruit de wind waait Wat ik je vertel
v. il, oaar ginds regent het al, want ik zie een
waas boven het wate Dat is nog ver weg,
een twintig mijl hier vandaan, denk ik, maar
dat doet er niet toe; als de wind doorslaat
in deze richting, moet de regen ook vanzelf
bij ons komen.
Maar, Ben, al gaat het ook hier regenen,
wat hebben we er dan nog aan? Wij kunnen
er toch immers niet van drinken, terwijl de
regen valt, en je weet dat we niets hebben
om het water op te vangen.
Integendeel, jo, we hebben onze kleeren,
onze hemden. Als het gaat regenen, dan valt
de regen onder deze breedten alsof het water
bij bakken uit de lucht wordt gegooid; in
een minuut of vijf zullen we doornat zijn, en
dan kunnen we onze kleeren uitwringen.
Maar waarin moeten we ze uitwringen?
Wel, eerst in onzen mond, en nader
hand. Jammer, dat ik daaraan niet eerder
gedacht heb. We zullen het water nergens
in kunnen bewaren. Was dat maar mogelijk,
dan konden wij nog dagenlang onze dorst
lesschen!
Ja, ginds regent het al, kijk maar naar
die zwarte wolken daar, waar het telkens
weerlicht.
Laten we ons uitkleeden en onze hemden
uitspreiden, dan is alles klaar als de regen
hier komt.
Ben stond reeds op het punt om zijn trui
uit te trekken, toen hij plotseling uitriep: De
presenning! en met zijn vinger wees naar het
zeil dat tusschen de beide riemen was ge
spannen, die als masten stonden opgezet. Die
presenning, die altijd gediend had oim het
achterluik van de „Pandor a" mee af te
dekken, was waterdicht.
Je zei, dat we niets hadden om ons water
in te bewaren, Wil? Nou, wat zeg je déérvan?
O! antwoordde de jongen, die den zee
man reeds begreep, je wilt zeggen.i
Precies, we kunnen daarvan een reservoir
maken dat wel een liter of zestien kan be
vatten.
Denk je, dat hij het houden zal?
Wis en drie. Wat zou je aan een pre
senning hebben, als hij niet waterdicht was.
Ik heb zelf een week geleden hem nog ge
teerd. Hij is even dicht als een rumvaatje,
daar sta ik voor in!
Wij zullen hem uitleggen midden op het
vlot en we zullen water genoeg krijgen om
ons er desnoods in te kunnen baden. En in
plaats van ons zeil naar den wind te zetten,
zullen we het nou eens naar den regen doen!
Wil was al overeind en hielp om de touwen
los te maken, die de presenning aan de ge-
improviseerde masten bevestigd hielden.
In een paar seconden was dat gebeurd.
Eerst was de zeeman van plan geweest, om
het geteerde zeil met den jongen samen uit
gestrekt te houden, maar bij nadere over
weging leek het hem beter, als ze hun handen
vrij hielden. Ze hoefden niet over veel fan
tasie te beschikken, om er wat beters op te
vinden.
Zij besloten om het fokkedoek, dat zü nog
hadden, op te rollen en in een zoo wijd moge
lijken kring te leggen, en d aroverheen de
presenning uit t^ spreiden, die daardoor in
het midden lager lag en vanzelf een soort
van groote kom vormde, die een groote
hoeveelheid water zou kunnen opnemen,
Toen dat gebeurd was bleef er niet anders
te doen over dan de presenning nog eens
heel nauwkeurig te inspecteeren, om te kijken
of er geen enkel gat of sleet in zat, waar
door het water zou kunnen wegvloeien. Dat
gebeurde dan ook met al de zorg, die door
de omstandigheden werd vereisebt.
Tenslotte wachtten de zeeman en de jongen,
dicht bij elkaar staande, en met de gezichten
naar het westen gekeerd, op het naderbij
komen van de lage en donkere wolken, alsof
deze engelen met glanzende vleugels waren,
van het einde des hemels tot hen gezonden
om hen van den dood te redden.
Hoofdstuk VIII.
Zij hadden niet lang te wachten. Het nood
weer naderde met groote snelheid, en weldra
stortte, tot groote vreugie van man en
knaap, de regen zich over hen uit, alsof zij
onder een overloopende goot stonden.
In een minuut vulde reeds meer dan een
liter de holte van het zeildoek; plat op den
buik, met de hoofden vlak bij elkaar, dronken
zij van het heerlijke water.
Een tijdlang bleven zij drinken; nooit van
hun leven hadden zij het zoo kostelijk ge
vonden.
Zij waren tot op de huid toe nat. want de
tropische regen viel met -ware, dichte drop
pen en hun kleeren waren in een oogwenk
doordrenkt. Maar in plaats dat dit last ver
oorzaakte, genoten zij ervan dat hun huid. die
door de barre zon was uitgedroogd, weer
vochtig werd.
Nou Wil! zei Ben, nadat hij meer dan
een liter water had opgedronken, heb ik
je niet gezegd dat Hij die ons voedsel stuurde
ons ook water zou geven, als het daarvoor
tijd was? Kijk nou eens voor hoe lang we
voorraad hebben!
Dat is wonderlijk, zei de jongen. Dat
moet het werk van de Voorzienigheid wezen.
God zal ons niet vergeten, Ben; nou ben ik
er zeker van, dat we gered zullen worden.
Dat geloof ik ook, antwoordde de zee
man. Maar nou we dezen mooien voorraad
water hebben, moeten we ook zorgen, dat hij
niet verloren gaat.
Wat móeten we daarvoor doen Ben?
Dat is net waarover ik loop te denken.
De regen zal heel gauw ophouden; als die
dikke wolken in de keerkringen hun water
laten vallen, duurt de bui dikwijls niet langer
dan een half uur. De zon is dan al gauw
weer even heet als tevoren en zal vlug al het
water laten verdampen, dat wij verzameld
hebben. Heusch, binnen nog een half uur zal
die presenning weer even droog zijn als de
rug van een zeeraaf.
Wat moeten we dan verzinnen, om dö
verdamping tegen te gaan?
Laat me eens even denken, zeide de
zeeman, en krabde zich in het haar.
Ben bleef een minuut of wat het stil
zwijgen bewaren in dezelfde nadenkende
houding, die hij aangenomen had. terwijl Wil,
die hevig in het mogelijke resultaat van die
overwegingen geïnteresseerd was, hem met
buitengewone belangstelling gadesloeg.
(Wordt vervolgd.) j
