liieuiur jTriïtsri)f ttfouranl
«mentsprijs:
p 3 maanden in Leiden en in plaatsen
-"■V een agentschap gevestigd is 2 35
week 18 ct. Losse
ielijken f vooruitbetaling.
^?mer^2>ntieprijzen
rich 1 ct per regel ^gezonden Mede-
gegrepen. pingen 45 ct. per regel. Minimum
en bleef legels. Bewijsnummer 5 ot Bij con-
n het hooft belangrijke korting No. 6180
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936.
DINSDAG 23 JULI 1940
21e Jaargang
ehzocht ivinistische inslag erkend
e te Delft.jMünchener Neueste Nachrichten"
len zich vo Backhaus een artikel over ons
nttmvtf20 {et »Vad." gaf een vertaling
hetweS1 geheel voor onze rekening wil-
notorrijwiï maar waarin toch opmerkingen
leger; zid, welke doen zien, dat deze Duit-
tiebureau, ermalen een scherpen blik heeft
[Verbeterdn opviel was het huiselijk leven
J, en hij aarzelt niet, te zeggen, dat
onovertroffen is wat de architeg-
&u nr D(het woonhuis aang-at. „Deze lijst",
F„T It hij, en wij volgen daarbij de ge-
T' vertaling, „deze lijst omsluit de
jeekenende waarde van het Neder-
>tgeest eef^.oUts(lom en z,jn werkelijke mid-
viel toebaaro™,
ook de positie der
.„.i» vil en al moeder is, zoo beslissend. De
angltte bi vgn de Hollandsohe huiselijkheid,
telefoonLebondenheid aan zijn huis van den
.en n,t l straait in alle deelen van het
zit was v
w scvvv/iu
ae artijcei> aj3 de schrijver dieper
m als h'i.na in het levEn van
van de^.jlandschen boer een vérstrekkende
lii te ïi>eering te hebben bespeurd, deze ra-
ik Wi^bring ziet als tegenstelling met den
if riiwioi>n „het Hollandsche hoerendom"
iron rlon hner 7PPt: ..Ziin Ie
res te
iel te Oei
-30 Gra,
3.30 Gra'
uziek. 8^r het
-10.30 afadesl;
..band van den boer zegt: „Zijn leven
|k bedoeld als vierde naamval) be-
streng en onbetwist de religie, meest
orthodox calvinisme, en men heeft
roomsch-katholieken steeds weer
iche trekken vastgesteld. De religie
strenge zede geworden, die
-meenschap haar onveranderbare wet
aar ook haar eigenlijken religieusen
^^^^ïog geenszins heeft verloren. De meest
werking van de sterke metaphysi-
hden zien de sociologen in den groo-
mnWerrijkdom van Holland, dat als
and van West-Europa een groot ge-
T 'erschot heeft".
I houding", voegt hij er terstond aan
tzenfljng., geenszins tot het platteland beperkt,
leditatie. »idt over het geheel ook voor de ste-
'JjJ^fjpigBhalve de boeren worden in het bij-
2-15 Gr^e visschers genoemd: „Als de kracht-
0 _Amst«tn de meeste waarde voor het volks-
i naast de boeren ce visschers. Men
zoo op een Zondagmiddag in Sche-
5.15 Én met hun vrouwen gezien hebben,
Wagenr bun donkere dracht groot en zelf-
Report» over de strandpromenade gaan, mjd-
8Jr het mondaine gedoe van de wereld
met duidelijk meerderheids
laan, en men begrijpt, dat de strijd
zee hier een bijzonder edel type heeft
streng calvinistisch en
o isschers van Urk, dat
bteïT Alun vrije uren er over strijden, of mu-
de godsdienstoefening geoorloofd is
z'~
oo Johntermoeden zoo, dat de Urkers ook wel
t45vragen te beantwoorden hebben, maar
2.13 Jgeval bfrjkt uit ecu ander dat de
Vfu6iquetr er ernstig naar gestreefd heeft r-
M5GIb2 van ons volkskarakter te omlijnen.
6.15 B^d zal de beteekenis van zulk sti-even
±ie iezir ontkennen, nu de Rijkscommissaris,
in overeenstemming met de Haagsche
8.30 Sifte, uitdrukkelijk verklaard heeft,
ch). 94erheen te zijn gekomen met de bedoe-
volkskarakter te kwetsen.
E (Vla
025 a
n (viA Het bestaansrecht der
christelijke organisaties
x -O e Nederlander lezen wij het vol-
partikel, waarmee wij geheel instemmen:
:e lezers zullen zich herinneren, dat in
'rieden in ons blad een enkele maal het
- «nsrecht van christelijke organisaties op
jchappelijk en cultureel terrein ter sprake
-veest.
J heeft er den schijn van of de gewijzigde
ftdigheden deze vraag hier .en-daar op-
-;J een zekere actualiteit verleenen. Men
Tans n van tot tijd stemmen ver-
n, die op allerlei terrein een organisato-
i eenheid bepleiten en dan dringt zich
Jlf de traag op of binnen dat kader de
Jelijke organisaties recht van bestaan
I-.- voorkomen, dat het bestaan
leze organisaties aan de verwerkelijking
'en sterkere samenbinding allerminst in
/eg staat. Wij hebben daarvan tal van
ïelden. Niet alleen is in de meeste geval-
samenwerking tusschen de verschillen-
eenzelfde terrein werkzame maatschap-
0 organisaties voortreffelijk dikwijls
:t men ten deze reeds over een lange
J,8. maar bovendien heeft men in
bijzonderen tijd in vele. gevallen deze
iwerking nog weten te versterken, waar-
iis bereikt, dat de bezettingsautoriteiten,
leer zij met de organisaties te maken heb-
|zich slechts tot een enkel adres hebben
ïnden.
inneer men met een beroep op de gewij-
'erhoudingen nauwere samenbinding
m dezen zin, dat de verschillende be-
ia één alles-omvattend,
nnvir a en °Pgaan, dan geschiedt dat,
zijde WetGn' speciaal van Nederland-
tungunncn vpnct°nS willen aannemen, dat wy
eens voor rf3"' hebben immers meer
eens \oor den oorlog de gevaren en de
h»™ .^s'intaring het heM ge
Lhuwen den W,j V°°r wilfen
Bmenwerking in één organisatie ma« men
F ons inzicht thans alleen dan bepleiten
meer men de volledige zekerheid heeft'
degenen, die daartoe moeten besluiten
in volle vrijheid kunnen doen. Het zou
.weinig waardige houding zijn, indien men
,£uik makende van de omstandigheid, dat
pe gegeven situatie de eenheidsgedachte
r' wihd in de zeilen heeft, een ineensmel-
trachtte te bereiken, die een meer of
ider geforceerd karakter zou hebben. Te
ïr omdat de zakelijke doeleinden, die een
ïnsmelting zouden kunnen rechtvaardigen,
als hierboven reeds werd opgemerkt, ook
een inniger samenwerking kunnen wor-
verwezenlijkt.
lit geldt nog des te sterker daar. waar te
.n de geestelijke zijde van het vraagstuk
de christelijke organisaties in het gesprek
rokken werd. Een dergelijk gesprek vraagt
sfeer, dié thans niet aanwezig is. Daarom
it deze discussie in de gegeven omstandig-
te blijven rusten. Het moet een ieder
zijn dezen strijd tot een beslissing te
brengen, vooral waar het een strijd, is
geestverwanten eM de overwinning be-
u worden met behulo van anderen,
i vuux de motieven, welke de ge.^stverwan-
bewegen, geen begrip hebben."
Flf"
DE ROTTERDAMSCHE DAKLOOZEN
WAT EVACUATIEDIENST EN B.A. B.
VOOR HEN DOET
De inrichting der Nood-
tehuizen
Het gezinsverband moet zooveel
mogelijk hersteld worden
Zijn ruim 23,000 Rolterdamsche vluch
telingen buiten de stad geëvacueerd, nog
eenigc duizendtallen andere dakloozen
vinder huisvesting en verzorging in de 15
noodtehuizen, welke op verschillende
plaatsen in de stad zijn ingericht en over
welke tehuizen de gemeente, met mede-
en regeling van de evacuatie, voor zoover
deze in Rotterdam zelf moet geschieden. Over
de keuze van de plaatsen, waarheen wordt ge-
evacueerd, de zgn. vluchtoorden, heeft de
Rotterdamsche dienst geen zeggenschap. Deze
keuze wordt bepaald door het bureau afvoer
burgerbevolking (B.A.B.). In overleg met dat
bureau worden te te evacueeren personal
door den Rotterdamschen Evacuatiedienst in
gedeeld in:
a. verschillende rubrieken, naar sociaal
milieu, leeftijd." kerkgenootschap enz.;
b. verschillende „afstandsgroepen", d-w.z.
dat bij de bepaling van het vluchtoord reke
ning gehouden wordt met de voor sommige
personen bestaande noodzakelijkheid om in
verband met hun zaken of andere werk
gelegenheid krijgen, terwijl er door goede ver
zorging van de maaltijden, de aanwezigheid
van douche-badcellen, een goed voorzien zie
kenzaaltje met inwonende verpleegsters en
voortdurend medisch toezicht, voor de gezond
heid geen gevaren meer behoeven te worden
gevreesd. Thans is er in de noodtehuizen
reeds plaats voor 2177 personen.
De overgang naar een noodtehuis b e t e e-
kent nog niet, dat men geëvacueerd zal
worden. Dit hangt af van factoren, die pas in
het noodtehuis nader beoordeeld worden. Vele
gezinnen, die niet geëvacueerd behoeven te
worden, verblijven er al geruimen tijd, in af
wachting van het beschikbaar komen van eeD
woning.
Bij de toewijzing van de gemeentelijke
noodwoningen hebben bewoners van de
noodtehuizen, die van goeden wil blijk
hebben gegeven, voorrang. Zoo zullen
binnen enkele weken ongeveer 50 gezin
nen uit onze noodtehuizen als eersten een
gereedkomende noodwoning mogen be
trekken.
werking van particulieren, de leiding
heeft genomen. Op een persconferentie
hebben de heeren H. van Dijk, evacuatie-
commissaris en mr. H. Willemse, inspec
teur evacuatie noodtehuizen, ons eenige
mededeelingen gedaan over de organisatie
van de evacuatie.
Een Christelijke roeping
In de Zeeuwsche Kerkbode wordt
een merkwaardige vraag aan de orde gesteld.
Hebben wij als Christenen een taak tegen
over de militairen, die behooren tot de weer
macht, welke ons land heeft bezet? Inderdaad
wordt hier iéts voor de consciëntie neergelegd,
waar wij ons maar niet met één woord
mogen afmaken. Men leze zelf en ga daarna
met zichzelf te rade:
„In een van onze kerken in Zeeland
waren Duitsche soldaten. Ze kwamen uit dat
deel van Duitschland, waar men onze taal
verstaat en waar men zich één gevoelt in het
dienen van den Heiland. Later na den
dienst zeiden sommigen: we wijden die
jongens wel gaarne eens spreken over hun
geloof, maar we dorsten niet. We dachten:
„wat zullen de menschen er wel van zeggen".
Zie, daar hebt ge nu één voorval en zoo zijR
er meerdere. Ik weet, dat er menschen zijn
van Pro Rege, die geprobeerd hebben con
tact te krijgen met de zieke Duitsche solda
ten en we zijn die broeders daarvoor dank
baar. Maar de gezonden hebben er evenzeer
recht op in verbinding gebracht te worden
met de kerk des Heeren en met onze heer
lijke schatten,, die we bezitten intden Heere
Jezus.
Men lette er dus goed op, wat we hier
niet neerschrijven: we moeten het contact
zoeken, omdat we nu zoo dankbaar zijn, dat
we Duitsche soldaten in onze omgeving heb
ben, of omdat we met hen allerlei politieke
kwesties zouden willen bespreken. Neen, het
zelfde doel als onze Christelijk militaire te
huizen hadden, hetzelfde doel als Pro Rege
had, hetzelfde doel als een ouderling voor de
militairen had, dat zij ons doel. Daarom
moet men ook niet ontijdig overgaan tot het
afschaffen van allerlei instanties, die met
ons leger contact hadden. Er is werk ge
noeg in den winkel. En ik kan me niet
voorstellen, dat niet menig Duitsch soldaat
zulk een toenadering welkom zal zijn.
Men denke eens aan de vele mannen en
jongens, die reeds langen tijd van huis zijn.
En die ook gaarne zouden willen verkeeren in
huiselijken kring. Maar plicht roept hen hier
te zijn. Aangenaam zullen ze het wellicht niet
vinden uit hun vaderland in den vreemde te
moeten vertoeven. Maar ze kunnen en mogen
niet anders. Moeten wij nu deze plichtsge
trouwe menschen nu het leven veraangena
men, of hen links laten liggen
Of zulk een toenadering ons aangenaam is,
is een geheel bijkomstige kwestie. Of we niet
beklad, becritiseerd zullen worden, doet niets
ter zake. Hier ligt een roeping voor ieder
Christen. Het is hier niet de vraag of we niet
veel liever zouden zien, dat we ons contact-
werk verrichten aan onze eigen soldaten.
Neen, we hebben met de beide beenen in de
werkelijkheid te staan. En ook niet te vragen
of het wel van korten of langeren duur zal
Hjer ügt voor ons een taak. Een taak als
kerk. En een taak als individueele leden van
Christus' kerk
Wie denkt hier niet aan het woord van den
HeilandGij hebt gehoord, dat er gezegd is
Gij zult uw naaste liefhebben, en uwen vijand
zult gij haten. Maar Ik zeg u: Hebt uwe vijan
den lief en bidt voor wie u vervolgen, opdat
gij zonen moogt zijn van uwen Vader, die in
de hemelen is.
zaamheden, dagelijks in Rotterdam te zijn. In
deze gevallen wordt het vluchtoord gekozen
op- zeer korten afstand van Rotterdam.
De personen, die voor evacuatie in aanm"W*
king komen, worden eerst gedurende eenige
dagen verzorgd in een der in de stad bestaan
de noodtehuizen, waar zij worden gekeurd en
zoo noodig voorzien van kleeding, dekking en
schoeisel.
Uitkeeringen
Aangekomen in het vluchtoord buiten de
stad, heeft men recht op een uitkeering. Er
zijn twee soorten vergoeding te onderschei
den. Indien de geëvacueerden zijn ingekwar
tierd bij particulieren, wordt volgens rijks
regeling voor het betrokken gezin een eva
cuatievergoeding plus zakgeld een bedrag
uitgekeerd, ,dat .ongeveer overeenkomt met
het tot dusverre toegekende steunbedrag.
Kunnen de geëvacueerden door het huren
van een woning in eigen huisvesting voor
zien, wordt hun met inachtneming van de
plaatselijke steunnormen een wekelijksche
vergoeding toegekend, terwijl bovendien de
burgemeesters gemachtigd zijn die gezinnen
aan het noodige huisraad te helpen, waarvan
de Kosten zoc noodig op Maatschappelijk
Hulpbetoon te dezer stede kunnen worden
verhaald.
Op deze wijze is dus de voorloopige ver
zorging der geëvacueerden in hun nieuwe
woonplaats geregeld. Hun verdere verzorging
met het oog op den winter is in voorbereiding-
Geeft men er de voorkeur aan naar een
willekeurige plaats in Nederland, bijv. waar
men familie heeft, te evacueeren, dan worden
vervoerbewijzen verstrekt en mdien gerech
tigd, dan verspeelt men zijn evacuatie-vergoe
ding niet. Het evacuatie-bureau beschiKt
voorts over een aantal aanbiedingen van hui
zen in verschillende deelen van het land. Zij,
die te Rotterdam dakloos zijn geworden en
zonder bezwaar ergens anders hun bestaan
kunnen voortzetten, kunnen zich als gega
digde voor één dezer huizen laten inschrijven
op het Centraal Evacuatie-bureau in de Van
Vlooswykstraat No. 2.
In aantrekkelijke kampen
Er bestaat verder op verschillende plaatsen
buiten.de gemeente gelegenheid tot het opne
men van vluchtelingen in kampen. Een voor
beeld hiervan is het complex te Ooltgens-
plaat, een zeer aantrekkelijk vluchtoord, waar
een aantal keurig ingerichte gebouwen in een
zeer prettige omgeving, ideaal vooral voor de
kinderen, gereed is om direct door een aanlai
gezinnen te worden betrokken.
De noodtehuizen
Wat de voorbereidingen van de evacuatie
te Rotterdam aangaat, dit geschiedt door mid
del van huisbezoek. Een aantal ambtenaren
doorkruist de overbevolkte buurten en tracht
de vluchtelingen, die met velen dikwijls in een
bekrompen ruimte leven, er van te overtuigen,
dat zij beter doen hun intrek te nemen in een
noodtehuis. Dit zijn over het algemeen daar
voor geschikt gemaakte schoolgebouwen. Be
doelde ambtenaren stuiten vaak op toestan
den, die uit een oogpunt van volksgezondheid
zóó vol gevaren zijn, dat directe verandering
geboden is en overbrenging naar een nood
tehuis moet worden bevolen.
Meestal zien de menschen spoedig in, dat
zulk een maatregel voor hun eigen bestwil is
genomen: in een noodtehuis hebben zij het in
alle opzichten beter, vooral nu in steeds meer
tehuizen de gezinnen een afgescheiden slaap
Een kijkje in de groote eetzaal in een der
vluchtelingen-tehuizen te Rotterdam.
O—
helpen in tuinhuisjes, moge het een aanspo
ring zijn niet te wachten tot de koude en de
regen hen uit hun eigen noodverblijfje ver
jagen. Laat men nu vrijwillig naar één der
noodtehuizen gaan, waar het droog en warm
is, waar men hulp bij de hand heeft en
waar menvoorrang heeft, wanneer men
in aanmerking wenscht te komen voor een
eigen woning.
Rotterdam heeft thans 15 noodtehuizen in
gericht op verschillende plaatsen in de stad,
terwijl bovendien op den Linker Maasoever
nog een nachtverblijf is geopend, hetwelk
alleen toegankelijk is van des avonds 8 uur tot
des morgens 8'uur voor degenen, die bij drei
gend gevaar niet in hun eigen huis kunnen
blijven.
Een perfecte behuizing
We hebben ons met eigen oogen op de
hoogte kunnen stellen van de perfecte behui
zing in deze noodtehuizen, welke zooals wij
reeds schreven voornamelijk in scholen zijn
ondergebracht. Deze noodtehuizen. welke zich
bevinden aan den Gordelweg, Bloklandstraat,
de Spil, Zwederstraat en Wolphaertsbocht;
Vredehofweg (binnen enkele weken zal dit
verplaatst worden naar de Lambertusstraat).
Slotlaan, Honingerdijk Veerhaven, de Jager-
straat, C. P. Tielestraat; van Duylstraat,
Borgerstraat en Busken Huetstraat, hebben
eigen keukens, waar de maaltijden worden
gereed gemaakt. Het Centraal Bureau voor
voedsel voorziening, onder leiding van res.
majoor G. Knoth levert alle materialen
als brood, margarine, beleg, aardappelen,
vleeseh, groente, grutterswaren enz.
Getracht wordt zoo spoedig en zooveel mo
gelijk een einde te maken aan het in één
lokaal onderbrengen van verschillende gezin
nen. In vele tehuizen zijn kamer
tjes getimmerd voor families,
die daar dus in gezinsverband
leven, Dat dit door de bewoners zeer op
prijs wordt gesteld moge blijken uit de ma
nier. waarop men tracht met een bloempotje,
een schilderijtje, een kleedje op den vloer
eenigszins de huiselijke sfeer van vroeger te
herstellen.
De tehuizen beschikken bijna alle over een
ziekenzaaltje, waar gediplomeerde verpleeg
sters, die vroeger op den Coolsingel of elders
werkzaam waren en thans ook dakloos zijn
geworden, voor de patiënten klaar staan.
In het algemeen is de stemming onder de
Jbewoners van de tehuizen uitstekend te noe
men. Gaarne verleenen zij medewerking bij
het schoonhouden der tehuizen, het opmaken
van de bedden, aardapDelen schillen enz. Ter
bevordering der zindelijkheid zijn in verschil
lende tejiuizen douche-cellen gebouwd, waar
van een druk gebruik wordt gemaakt. Van
tijd tot tijd worden zelfs voor de bewoners
der tehuizen gezellige avondjes georganiseerd.
Zoo wordt op alle mogelijke wijzen getracht,
dank zij de opofferingsgezindheid en den bur
gerzin. den dakloozen zooveel mogelijk het
"gemis aan eigen huis te doen vergeten....
Eenvoudiger menu's in
restaurants enx.
Naar het Alg. Hbld. verneemt is binnen
afzienbaren tijd in hotels, restaurants en
pensions een vereenvoudiging van de menu's
te venvachten. Op dit gebied zal het Rijks
bureau voor hotel-, café-restaurant- en pen-
sionbedrijf richtlijnen geven, waarbij het zich
door deskundigen zal laten voorlichten.
Eenvoudiger mënu's bestaan reeds geruimen
tijd in Duitschland en zijn ook in Engeland en
Frankrijk ingevoerd.
De Nederlandsche politie
Vervult haar taak in vollen
omvang
Van bevoegde zijde wordt het navolgende
onder de aandacht gebracht.
Bij een deel van het publiek en vermoede
lijk tengevolge daarvan ook bij eenige politie
functionarissen heeft zij het ook tot heden
in geringe mate de meening post gevat,
dat de Nederlandsche politie grootendeels
zou zijn uitgeschakeld.
Niets is minder juist.
Nog steeds vervult de Nederlandsche rijks-
en gemeentepolitie in vollen omvang haar
taak. De haar oorspronkelijk opgedragen wet
telijke bevoegdheden zijn door de Duitsche
bezetting eerder toe- dan afgenomen.
Het gedeelte van de bevolking, hetwelk
geloof schenkt aan die onjuiste opvatting en
hieruit meent te kunnen concludeeren, dat
aan verstoring van de openbare orde, rust en
veiligheid thans minder gevaar verbonden is,
wordt er met nadruk op gewezen, dat de Ne
derlandsche politie de haar opgedragen taak
tot handhaving der rust, orde en veiligheid
met alle haar ten dienste staande middelen
en met den steun van de hier aanwezige
Duitsche autoriteiten met alle kracht en op de
meest grondige wijze zal uitoefenen
De hervatting van de
kustvaart
Centralisatie van de bevrachting
Vergunning voor uitvaart
vereischt
In verband met de hervatting van de vaarv
op de Oostzee met kustvaartuigen deelt het
rijksbureau zeescheepvaart het volgende mede.
Het uitvaren van schepen is zonder ver
gunning van het rijksbureau zeescheepvaart
niet toegestaan. Deze vergunning kan onder
bepaalde voorwaarden worden verleend. Tot
deze voorwaarden behoort, dat de reeder of
kapitein/eigenaar aangesloten is hetzij bij den
bond van werkgevers in het kustvaartbedrijf
in Rotterdam, hetzij by het bureau van de
centrale Groninger kustvaart-organisatie.
Deze laatste organisatie wordt eerstdaags" op
gericht; intuschen kan men zich voorloopig
aansluiten door Inschrijving bij het rijks
bureau zeescheepvaart, dat gevestigd is Be-
zuidenhout 30, 's-Gravenhage.
De bevrachting van de kustvaartuigen ln
uitgaande zoowel als in thuiskomende rich
ting geschiedt centraal bij het rijksbureau
zeescheepvaart c.q. bij het centraal-bevrach-
tingsbureau voor de kustvaart De oprichting
van ditbureau verkeert eveneens in verge-
.vorderden staat van voorbereiding. Het iigt
niet in de bedoeling de scheeps- en vracht
makelaars uit te schakelen.
Van de totstandkoming van de centrale
Groninger kustvaart-organisatie en het cen-
traal-bevrachtingsbureau voor de kustvaart
zal binnenkort mededeeling worden gedaan.
De Duitschers in Indië
Represaille-maatregel te Berlijn
Thans is te Berlijn officieel bekend ge
maakt, dat de Nederlandsche vereemgingen
Nederland en Oranje en Hollandia tot nader
order elke activiteit is verboden. De biblio
theken zijn verzegeld.
In de motiveering van het besluit staat, dat
de houding van de leden van die vereenigin-
gen niet de minste reden heeft gegeven tot
klagen. Het is te beschouwen als een zuivere
represaille-maatregel in verband met de hou
ding tegenover het Duitsche vereenigings-
leven in Nederl.-Indië.
De opbouw van Middelburg
MIDDELBURG, 20 Juli. Naar B. en W. aan
den raad mededeelen hebben zij onmiddel
lijk na den ramp van 17 Mei maatregelen
getroffen voor den wederopbouw. De heer ir.
J. de Ranitz stelde zioh belangeloos beschik
baar voör het ontwerpen van een schetsplan.
Door zijn bemoeienissen met het streekplan
Walcheren en zijn betrekking als inspecteur
voor de Volkshuisvesting is deze op de hoog
te van alle eischen. Hij heeft dan ook een
voorbereidingsplan ontworpen, dat na goed
keuring door den rijkscommissaris voor we
deropbouw, ir. Ringers, door dezen vastge
steld kan worden.
Daar de heer de Ranitz zich op den duur
niet ten volle aan dit werk kan geven, heb
ben B. en W. aan ir. L. S. P. Scheffer, hoofd
van het bureau stadsontwikkeling te Am
sterdam en ir. P. Verhagen Pzn., ontwerper
van het plan tot herbouw van het oude ge
deelte van Nijmegen verzocht naast bovenge
noemde als adviseurs op te treden.
Het definitieve plan zal t.z.t. gedetailleerd
worden uitgewerkt door den dienst van ge
meentewerken.
Het ligt in de bedoeling in het stratenplan
het bijzondere karakter van Middelburg te
behouden, zoodat het mogelijk is monumen
tale gebouwen, zooals het stadhuis, nog be
ter tot hun recht te laten komen. De Burg
zal waarschijnlijk iets verbreed worden, de
Gravenstraat zal voortaan in de Langedelft
uitkomen, in de Kortedelft zullen eenige hui
zen gesloopt worden ten behoeve van het
verkeer.
Doch de uiteindelijke -beslissing iigt bij ir.
Ringers, die dezer dagen het voorloopige plan
ontvangen heeft ter beoordeeling en eventu-
eele wijziging.
Motorbrandstof
De inspecteur-generaal van het verkeer
maakt bekend, dat aanvragen om motorbrand
stof voor de maand Augustus uiterlijk 26 dezer
door de rijksinspecteurs van het verkeer
moeten zijn ontvangen om tijdig te kunnen
worden behandeld.
Kas-Vereeniging N.V.
ANNO 1865
Amsterdam C. Spuistraat 172
Bewaren van Effecten
met Administratie
Onze nieuwe Brochure ..Be
wind en Executeele" wordt
gaarne op aanvr. toegezonden
TROMPENBERG's
PALACE HOTEL
HILVERSUM - Tel. 7941 (2 lijnen)
HET GEHEELE JAAR GEOPEND
Een groot Nederlander verjaart
Dr. Jac. P. Thijsse 75 jaar.
Noem den naam Thijsse en ieder Neder
lander van eenige ontwikkeling denkt dade
lijk aan de natuur. Die twee woorden „Thijs
se" en „natuur" zijn zóó vast aan elkander
geassocieerd, dat ze 'steeds tezamen in ons
denken terugkeeren.
Deze bekendheid. Dr. Jac. P. Thijsse wordt
Donderdag a.s. 75 jaar.
Thijsse de onderwijzer, het hoofd eener
lagere school, eener mulo school, leeraar van
het Kennemer Lyceum mag in engen kring
geliefd zijn, Thijsse de natuuronderzoeker,
wat meer zegt de populaire natuurbeschrij-
ver, is geliefd in heel Nederland.
Denk maar eens aan wat hij leverde in de
bekende Albums van Verkade, een niet over
troffen vorm van beschaafde reclame. In 1906
verscheen Lente, daarop volgden Zomer,
Herfst, Winter, Blonde Duinen, Bonte Wei,
Naardermeer, Bosch en Heide, De Vecht, De
IJssel, Langs de Zuiderzee, Friesland, Mijn
aquarium, Bloemen in den tuin, Texel, Ka
merplanten, Paddestoelen, Zeewateraquarium
en terrarium, Cactussen, De bloem en haar
vrienden, Waar wij wonen, Onze groote rivie
ren, Boerderij en twee over Artis.
Deze' albumserie, schrijft de bekende na
tuuronderzoeker Rinke Tolman in een bij het
Spectrum te Utrecht uitgegeven fraai boekje
over „Jac. Thijsse, een groot Nederlander",
heeft een niet te onderschatten opvoedende
zending vervuld, en wat er in tot uitdruk
king kwam, zou kunnen worden aangeduid
met den naam „gesublimeerd nationalis
me": een nationalisme, dat zich niet bedient
van dikke en gezwollen leuzen, maar een fijne
vorm is van een zeer bewuste en innige liefde
voor het schoone en vertrouwde heem: van
het landschap met zijn dieren en planten, zijn
wolken, zon en wind, zijn atmosfeer en wis
selend weer, zijn menschen die, één van taal
en historisch samengegroeid, een levende,
nauw verbonden gemeenschap vormen.
Dr. Jac. Thysse.
Zóó was Thijsse in al zijn schrijven en hij
heeft ontzettend veel geschreven: opvoeder
tot bewuste en innige liefde voor de na
tuur.
In bovengenoemd boekje wijst Rinke Tol
man ook terecht op de groote beteekenis van
het blad van Thijsse: De Levende Natuur,
waarvan de beide mede-oprichters, Jaspers
en Heimans, reeds lang overleden zijn (doch
nog in onze herinnering voortleven).
Dat de wetenschap het werk van Thijsse er
kende door hem het eeredoctoraat in de wis-
en natuurkunde te verleenen (16 Oct. 1922
vond de eere-prometie plaats! was een wel
verdiende hulde aan het werk van dezen
groote natuurkundige.
Rinke Tolman eindigt zijn boek: Het wil
ons voorkomen, dat bovenal een woord van
erkentelijkheid en nu spreek ik stellig uit
naam van tienduizenden uit den lande op
zijn plaats is jegens Jac- P. Thijse.
Jac. P. Thijse, inderdaad terecht ge
noemd Nederlands populairste doctor, een
man tusschen de zeventig en tachtig jaren,
wijs en bedachtzaam, maar soms nog met het
hart van een kind, veelal nog met het hart
van een jongen- die blij-verwonderd langs de
struiken en sloten slentert, om te zoeken
naar nesten, naar vlinders, naar duizenden
en nog eens duizenden dingen: natuur's
gelukschenkenden overvloed. Een testamenti-
sche leeftijd worde hem, die onze geestelijke
volkskracht zoozeer heeft versterkt, door
millioenen van onze volksgenooten van hee
ler harte toegewenscht."