llieiuue ^riitscljr (ilaunutl
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
=-
jnnementsprijs:
n'd* rertentieprijzen:
ndsj
blij| 22Vt ct per regel. Ingezonden Mede
ven deelingen 46 ct. per regeL Minimum
rkoc Bewijsnummer 5 ct By con
ns ia I tract belangrijke korting.
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 120, LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Poe trek. 58030.
No. 6175
WOENSDAG 17 JULI 1940
21e Jaargang
•«Jieid en eenvormigheid
oeil
iagbelangstelling en instemming zal
rechtgeaard Nederlander kennis-
ji van het streven om onder ons volk
(rooter eenheid, een grooter volks-
001>d te bewerkstelligen. Er ligt op dit
e terrein van activiteit echter een
en ir, dat vermeden moet worden, en
evaar bestaat hierin, dat men deze
ia 1 Sd gaat vereenzelvigen met eenvor-
ien
lerifld-
g is, zooals Mr. J. Linthorst Homan
•11e reden opmerkte: Ons Nederlan-
^f°(iap is het, dat ons samenbindt. Maar
de pudt en we zeggen: gelukkig
nKCjOntkenning in van het feit, dat er
e vdeze Nederlanders schakeering mo-
^en ook aanwezig is. Ook dat behoeft
C. jiiet te verbazen, die zich slechts de
ëunt> enkele bladzijden uit het
mr^van onze rijke geschiedenis op te
K; Het is mogelijk, dat er in de Mid-
^n*wen onder de bewoners van de lage
:hten aan de zee weinig ingrijpende ver-
irertf" waren. Men was lid van één kerk,
aar invloed uitstrekte tot vrij ver
i de kerkmuren. Doch dat werd an-
in de dagen van reformatie en
EN%ance. Beperken wij ons ditmaal tot
:ste, dan zien wij, hoe voor velen de
i afï- en wereldbeschouwing een andere
doe: we spreken van levens- en wereld-
i °»>uwing. Want men meene niet, dat
jjistandigheid, dat men zich aansloot
oer beweging der hervorming, niet
l^jenis was voor héél het leven, het
van den Zondag, ja maar ook dat
jitT®n werkdag. Het Roomsch-Katholi-
vajen het Calvinisme, om bij deze beide
zijdven, waren levens- en wereldbe-
jvingen en zij z ij n het nog, willen
schtn wezen en karakter niet vaarwel
S31-
hebben wij in ons land een vrij
jn percentage Roomsch-Katholieken,
it Ü1 dus zeggen menschen, die gehou-
."jijn een bepaalde levensovertuiging
ig t hangen, en daarnevens een even-
ienniet onbelangrijk percentage Calvi-
eh l> dus menschen, die niet minder ge-
!n jn zijn een bepaalde levensovertui-
^an te hangen, en uit de meeningen,
d h beider kring worden aangehangen
vragen van leven en dood, vloeien
e r fe verschillen voort over verscheidene
Enwerpen, ook wellicht van het staat-
Pat S en maatschappelijk leven, en het
luclniet aan, bij een streven naar
®^d in het Nederlanderschap deze
te (lillen als niet bestaande te
Duwen.
bepalen ons ditmaal slechts tot deze
EHfvolksgroepen, die veel gemeen heb-
n desniettemin verschillen vertoonen.
^preekt vanzelf, dat er andere volks-
)n<jen waren te vermelden, die onder
enen met de beide genoemde verschillen
ionen. Nu moet volgens ons bij het
.™4ven van de eenheid onder de Neder-
Qpfs worden nagegaan en vooral doe
buider dat voor eigen geweten inhoe-
est< de aangehangen verschillen werke-
rucht zijn van elkanders levensover
ig of dat zij voortvloeien uit motie-
b.v. van persoonlijken aard, die hun
an onder de zon niet verdienen.
db< zÏÏn we er op zichzelf geenszins
rderig van, zoo noodelooze verschillen
:n' sn weggeband, mits men maar niet
5, dat ons volksbestaan er rijker door
'orden, zoo levensbeschouwingen, en
1Ct minst de religieus gefundeerde,
-n gekneusd. Doet men dat, dan
;rrU het leven, ook het volksleven,
^6t in een keurslijf, hetwelk in staat
eefel van het leven dood te knijpen,
naakt de kleeding van den vrijen
zijlander plaats voor het -kleed van
^nfde snit.
n bedenke, hoe door ons steeds weer
gekomen tegen de geforceerde een-
igheidsgedachte, zooals zij werd
estaan door de Fransche revolutie,
j j^ieid, gelijkheiden broederschap"
af zij in haar vaandel en het stond
zen op de muren van Frankrijk's
Pstad, die niettemin viel. Hoe is tegen
;n-*euze 'ten onzent niet Groen van
"htWer opgekomen met zijn vlammend
:erfl! En hoe heeft niet Dr. A. Kuyper
b^e eenvormigheid gesproken als van
'T vloek van het moderne leven"! Was
iu? ee^heid niet gesteld? Zonder eeni-
rirtwijfel. Hij zag haar zelfs als „het
<bel van de wegen Gods". „Het leven'"
pn-f bij, „ruischt en tintelt om ons heen
dedelooze schakeering van altijd nieu-
burmen en gestalten, en onderling door
,nÉ aard verscheiden zijn de onafzien-
^menigte van verschijnselen, die we
:h^vl°e'en met den levensstroom. Een
i schijnt het vaak om ons heen, een
dénwoeling en bonte mengeling, waar-
oog de eenheid vruchteloos zoekt,
bi nu.dat de weg Gods naar een-
n ujt die verscheidenheid, naar orde
1 Fen ehoas voert, en dat door Zijn wil
mh hartnonie eens elke wanklank op-
djlat immers is de diepe zin der gan-
i, Dpenbaring, zoo dikwijls ze ons van
"Qijkseenheid, van een rijk van onzen
^g, van een koninkrijk der hemelen,
]en alles omvattend rijk der heerlijk-
spreekt. Op die eenheid als einddoel*
Mi alle gangen der Openbaring uit:
^et stichten van die rijkseenheid ar
de christelijke geest sinds achttien
RIJKSMIDDELEN IN JUNI
Er is belangrijke teruggang
ingetreden
Ontvangsten 12V2 millioen lager
dan vorig jaar
Loodsgelden gaven 167.
De Rijksmiddelen vertoonen over de maand
Juni duidelijk de gevolgen van de gewijzigde
tijdsomstandigheden. Voor wat de niet-
directe belastingen betreft, is een bedrag ont
vangen van f 26,281,000 tegen f 38,914,000
in dezelfde maanden van 1939, een achter
uitgang derhalve van f 12,633,000. Het eêrste
halfjaar van 1940 heeft aan ontvangsten ge
leverd f 211,673,000 tegen vorig jaar
f 223,999,000. De raming voor de eerste 6
maanden van 1940 was f 225,250,000, zoodat
er een achterstand is van bijna f 14 millioen.
De daling, welke in Juni voor de ontvang
sten is ingetreden, vertoont zich over vrijwel
de gehcele linie, doch uiteraard het sterkst
voor de invoerrechten, nu de aanvoer
van overzee stagneert. De Junimaand 1939
gai nog aan invoerrechten een bedrag van
f 9,735,000, welk bedrag thans teruggeloopen
is tot slechts f 2,917,000. Als de invoerrechten
niet floreeren, loopt ook de opbrengst van
het statistiekrecht terug. In Juni heeft
dit middel het niet verder kunnen brengen
dan tot f 65,114 (v.j. f 214,770).
Belangrijke tegenvallers waren in de afge-
loopen maand verder te boeken bij de suc
cessierechten, de omzetbelasting
en de dividend, en tantièmebelas
ting. De successierechten duikelden terug
vergeleken bij Juni 1939 van f 4,537000 tot
f 2,287,000, de omzetbelasting daalde van
f 4,806,000 tot f 3,649,000 en de dividend- en
tantièmebelasting van f 3,490,000 tot
f 2,154,000-
De teruggang in millioenen is daarmee ver
meld, doch ook daar, waar zij minder om
vangrijk is, valt zij toch niet te verwaarloo-
zen. De registratierechten liepen met
vier ton terug (van f 1,029,000 tot 626,000), en
de zegelrechten zelfs met zeven ton (van
f 1.390,000 tot f 643,000). De suiker
accijns bracht het in Juni tot f 4,717,000,
hetgeen twee ton minder is dan vorig jaar,
terwijl de w ij n a c c ij n s f 380,000 in 's Rijks
schatkist bracht (v.j. f 464,000).
De loodsgelden zijn om begrijpelijke
redenen op een laagterecord gekomen. Juni
gaf slechts 167 gulden tegen 67,718 een
jaar geleden!
Temidden van al deze deprimeerende cij
fers prijken enkele middelen nog als zwakke
lichtstraaltjes, daar zij het niveau van vorig
jaar nog konden overschrijden en hopenlijk
de voorboden zijn van een betere tijd. De
zoutaccijns steeg van 172,000 tot
429,000 en de geslachtaccijns van
609,000 tot 720,000. De gedistilleerdaccijns
leverde met 2.772.000 zelfs 2 ton meer dan
vorig jaar, en het bier volgt haar op den
voet met een vooruitgang van 185,000 tot
966,000. Het is niet onbevredigend, dat de
tabaksaccijns zich kon handhaven op
een bedrag van 3,710,000. Men kan slechts
hopen, dat het zoo zal blijven.
De kohierbelastingen
Wat de directe belastingen betreft, was
uit Juni 1940 voor een bedrag van
65,939,000 op het kohier gebracht (v. j.
72.320.000). Hiervan neemt de inkom
stenbelasting 35,1 millioen voor
haar rekening (v. j. 46,2 millioen) en de
vermogensbelasting 7,5 millioen
(v. j. 10.09 millioen). De grondbelas
ting handhaafde zich op 10,4 millioen,
daarentegen daalde de verdedigings
belasting van 5,4 millioen tot 3,7
millioen.
De inkomsten ten bate van het Verkeers-
fonds beliepen in Juni 1940 2.908.000 en
over het eerste halfjaar 12.935.000. De
rijwielbelasting wordt voor Juni
1940 verantwoord met een bedrag van
3,618,000. Het geheele jaar moet 8,500,000
opleveren. Hier komt in Juli en Augustus de
de hoofdmoot binnen, nu de nieuwe plaatjes
reeds verkrijgbaar zijn.
DE VERDUISTERING
net belang van de naleving van de be
palingen ten aanzien van de verduistering:
Dnsondergang 17 Juli: 9 u. 55 min.
insopgang 18 Juli: 5 u. 38 min.
(Vervolg van de eerste kolom)
eeuwen door het sloopen van eiken muur
der afscheiding, en bereikt zal dat godde
lijke ideaal eerst dan wezen, als voor aard
en hemel de Christusbede uit zijn ster-
vensnacht zal vervuld zijn: „Opdat ze al
len één zijn mogen, Vader! Ik in U en zij
in Mij, opdat ze allen mogen zijn tot één!"
Het Calvinisme heeft zich ten onzent
nimmer wars getoond van het Nederlan
derschap, integendeel, sla er den geschied
schrijver op na en zie hoe het juist zijn
stempel drukte op ons volkskarakter.
Maar het heeft ook het verschil gezien
tusschen eenheid en eenvormigheid. Aan
het streven naar eenheid zal het van gan-
scher harte medewerken, in eenvormig
heid, die niet in het wezen ligt van ons
volk. ziet het een verarming.
Boter op de bon
Maatregel tot grooter boterverbruik
Vetvoorziening voor langen tijd
gewaarborgd
Hoewel reeds enkèle weken gefluisterd
werd dat de boter „op de bon" zou komen
en men daarbij een universeele hoeveelheid
werd genoemd sprak men niet van
kwartons per persoon en per week
dat velen ijlings tot het inmaken van boter
overgingen, toch hadden wij niet verwacht,
dat reeds nu de boter gerantsoeneerd
worden. Immers ,.men" zegt tegenwoordig
zoo veel en een klein gerucht weet .,men" zoo
op te blazen, dat een ware run op de winkels
ontstaat zonder eenigen grond. Die run ont
stond inderdaad en de leveranciers van boter
hadden het druk met verzenden, en de win
keliers die Keulsche potten verkochten waren
spoedig uitverkocht.
Maar zoo goed als zij, die beweerden uit
zeer goede bron te weten (hadden ze niet een
dienstbode, die verkeering had met iemand,
wiens neef een zwager had, die op een dis
tributiebureau was), dat men maar een kwart
ons per week zou krijgen, zoo goed hebben
wij, die voorloopig een distributie van boter
niet waarschijnlijk achtten, en deze meer in
October verwachten, ons vergist
De boterrantsoeneering kwam. En wel een
die gekoppeld is aan margarine en vet. Dat
moet een bijzondere reden hebben, want in
Duitschland. was het boterrantsoen reeds
vergroot met 125 gram per week, als we ons
wel herinneren, en het kan ons botersurplus
niet verwerken.
Het komt ons het meest waarschijnlijk
voor, dat men hier een maatregel in moet
zien om het boterverbruik te vergrooten. Dat
voor restaurants en broodjesverkoopers het
gebruik van enkel boter voorgeschreven
werd, wijst ook wei in die richting, evenals
de stopzetting van de margarinefabricage in
Duitschland, om de daarvoor benoodigde vet
ten voor andere doeleinden te kunnen ge
bruiken.
Tot recht verstand hiervan is het misschien
goed om onze boterpositie eens te bekijken.
Ons land heeft meer dan 1.500.000 melk
koeien, die tezamen per jaar een plas melk
van 5.500.000.000 kg produceeren. Van deze
5% milliard kg melk wordt 1.2 milliard als
consumptiemelk verbruikt en 0 2 milliard
kg voor veevoeder aangewend. Van de rest
wordt boter, kaas en andere zuivelproducten
bereid. De boterproductie in ons land was dn
het vorig jaar ongeveer 100 millioen kg.,
waarvan ruim 50 millioen kg voor de bin-
nenlandsche consumptie wegging, terwijl de
rest naar het buitenland ging. Een deel ging
naar Duitschland, en de rest, op enkele kleine
afnemers na, naar Engeland. Maar, zooals
men begrijpt, de export naar Engeland is ge
heel stopgezet en daarvoor een ander afzet
gebied te vinden is ook niet mogelijk.
Duitschland kan ook niet alles verwerken,
tenminste niet dadelijk, daar het ook Dene
marken, dat in normale tijden ook groote
hoeveelheden naar Engeland zond, als leve
rancier heeft gekregen. Met de rond 20 mil
lioen kg toch, die Engeland afnam, zouden
we voor een deel blijven zitten.
Nu is onze boter consumptie beduidend
afgenomen en vergeleken met andere
landen laag te noemen- vooral als men
er rekening mee houdt, dat we zooveel
boter produceeren. Deze bedroeg in de
laatste jaren per persoon ca. 5.5 kg. In
Duitschland was het echter in 1935 7.9
kg in Amerika 8.1 kg., in Denemarken
9.6 kg., in Engeland 10-7 kg en in België
zelfs 11.0 kg. De boterconsumptie in ons
land was in de laatste jaren zeer sterk
teruggeloopen: in 1932 bedroeg ze nog
bijna 9 kg.
Naast de boter kwam de margarine op
tafel. Daarvan was het verbruik in de laatste
jaren ook al niet sterk vooruitgegaan, doch
het bedroeg toch nog bijna 6 kg per persoon.
Waneer we de thans toegewezen hoeveel
heid (voor twee weken vastgesteld op 1 pond)
boter margarine en vet bezien, dan komen
we tot de conclusie dat deze berekend is op
13 kg. per jaar. De boter- en margarine-con
sumptie bedraagt, zoo we zagen ongeveer 11.5
kg-, zoodat er voor vet nog 1.5 kg over zou
blijven. Hoeveel vet er door ons verbruikt
wordt, kunnen we momenteel niet nagaan.*).
Het heeft trouwens thans ook nog niet veel
zin deze vergelijking te maken, daar de toe
wijzing van thans maar voorloopig is en voor
twee weken is vastgesteld. In deze twee
weken zal een systeem uitgewerkt worden
waardoor het verbruik van boter zal bevor
derd worden en dat van margarine beperkt.
Zoo zal voor mindergegoeden boter tegen een
verlaagden prijs verkrijgbaar worden gesteld
naast margarine en de beter gesitueerden
alleen boter mogen gebruiken.
Vooralsnog zullen we toch de boter, die
ons land over heeft niet op kunnen.
Daarvan zullen nog groote hoeveelheden
in koelhuizen opgeslagen worden, om te
bewaren voor de maanden, dat de boter
productie klein zal zyn. Dat zijn de win
termaanden. In gewone omstandigheden
is de productie dan reeds lager dan de
consumptie, doch in den komenden win
ter zal het nog veel lager zijn. Het ge
brek aan krachtvoeder voor 1 Febr.,
zoo werd bekend gemaakt, zullen de boe
ren niet op krachtvoeder kunnen reke
nen zal de melk en dus de boter-
opbrengst zoodanig drukken, dat de
thans in de koelhuizen te brengen boter
dan wel zeer noodig zal zijn.
Dit wordt ook bevestigd door het feit dat
de rantsoeneering over boter èn margarine
èn vet gaat. Doordat ontbreken van kracht
voer zal de vetweiderij natuurlijk erg lijden
en moet er schaarschte aan vet ontstaan. De
grondstoffen voor margarine kunnen of niet
aangevoerd worden of moeten dienen voor
andere doeleinden. De boter zal dus voor een
goed deel in de vetbehoefte moeten voorzien.
Om deze op voldoende wijze te bevredigen
is mede reeds nu begonnen met de rantsoe
neering. Om zoodoende voor langen duur
gewaarborgd te zijn.
Het blijkt ons
sderland geschat
>en kg per jaar.
t het vetvert
of gemiddeld per perse
t heelemaal rechtstreeksche
rechtstreeksche
Het opleidingsinstituut voor sportleider bij den Opbouwdienst, waarvoor vele officieren en
onderofficieren in aanmerking kwamen, is Maandag door majoor J. N. Breunese op het sportveld
aan de Sportlaan te Den Haag geïnstalleerd. Majoor Breunese inspecteert het sportleiderscorps.
Links achter hem (in burger) kapitein Paters, chef van den propagandadienst.
Chr. Philantropische arbeid Overzicht
In onze artikelen over de omstandigheden,
waaronder de Chr. Phil. Inrichtingen in ons
land het stormgetij van Mei j.l. hebben door
staan, hebben wij terloops ook gewezen op
de financieele gevolgen, welke dit alles heeft
voor stichtingen, die geheel of grootendeels
zijn aangewezen op vrijwillige steun. Voor
Vereenigingen, die door contracten met Rijk,
provincie en gemeenten vrijwel onafhankelijk
van milddadigheid leven, is deze zorg afge
wend. Maar voor menige stichting laat zij
zich niet wegredeneeren.
Deze werkelijkheid wordt ook onder het
oog gezien in „Woord en Daad", het orgaan
van den Centraal Bond voor Inw. Zending en
Chr. Phil. Inrichtingen, waar Dr. B. ter L i n -
den, na een opsomming van de te Rotterdam
en elders geleden schade, schrijft over den
grooten nood der vereenigingen, wier midde
len het volgend jaar, naar het zich laat aan
zien, geringer zullen zijn. „Er geschiedt zoo
veel werk, dat niet gemist kan worden ook
al spreekt het niet tot de buitenwereld. De
wederopbouw van Nederland zal schatten
verslinden. Ten koste ook van dezen arbeid?
Hoeveel persoonlijk leed zou dat met zich
brengen, al zouden wij slechts denken aan
het ontslag van directies en personeel. Onze
kerheid heerscht ook over de vraag of con
tributies en giften zullen blijven binnen
komen. Wil het werk van de inwendige zen
ding voortgang vinden, dan is conditio sine
qua non, dat tenminste ieder die gaf, gever
blijft. Velen zijn, Goddank, in het bezit van
veel gebleven. De storm woedde: vergeet het
evangelisatie en reddingswerk niet!"
Met voldoening maakt de schrijver gewag
van de ernst waarmee ieder op de plaats,
waar hij of zij gesteld werd, opnieuw de
hand aan de ploeg heeft geslagen. De harde
slagen van den oorlog werden geïncasseerd:
volharding en moed gingen niet verloren.
Zoo heeft het zeemanshuis te Rotterdam,
uitgaande van de Nederl. Zeemanscentrale,
boven de gewone bezetting een honderdtal
„dakloozen" opgenomen; zelfs zal een klein
gedeelte van het verbouwingsplan worden
uitgevoerd.
De Union rapporteert, dat door vele onder-
deelen van het werk tijdens en na den oorlog
op groote schaal hulp geboden werd, met
name door het stationswerk te Amsterdam,
het M.A.I.-bureau, en door de Sterhuizen in
verschillende plaatsen; de bemiddelings-
bureaux kregen plotseling een stroom aan
biedingen te verwerken van ontslagen werk
zoekende meisjes; meer plaatsingen dan
vorige maanden werden geboekt.
Het Rotterdamsche Geref. Burgerweeshuis,
dat afbrandde, wist zijn kinderen tenslotte in
Moordrecht een uitstekend onderdak te ver
schaffen; de directrice berichtte, dat voor de
meeste jongens en meisjes reeds werk ge
vonden werd.
Ongetwijfeld bemoedigende tijdingen, die
nog temeer de neiging om mee te helpen
Aardappelmeel in het brood
Zóoals men zal weten ligt het in het voorne
men om naast roggebloem ook aardappelmeel
in het brood te verwerken. Door deze maat
regel zal een groot deel, ongeveer 50 percent
van de verwachte oogst voor aardappelmeel
een bestemming krijgen. De met fabrieks
aardappelen beteelde oppervlakte bedraagt dit
jaar ca. 36,000 ha, waarvan ongeveer 1,800,000
baal aardappelmeel gefabriceerd kan worden.
Als inderdaad 10 percent van het braadmeel
uit aardappelmeel zal moeten bestaan, is per
jaar tusschen de 50 en 90,000 balen hiervan
noodig of ongeveer de helft van den geheelen
oogst.
Men voert wel eens als een bezwaar tegen
het op deze wijze gebakken brood aan, dat
het minder eiwitstoffen zal bevatten dan het
gewone brood. En dit is een bezwaar. Doch
dit kan opgeheven worden, wanneer men bij
het bakken een bepaalde hoeveelheid magere
melkpoedér gebruikt. Van dit product kan
genoeg in eigen land verkregen worden.
Aan de smaak zal men echter weer even
moeten gewennen, doch dat zal wel heel
spoedig gaan. We hebben in den vorigen oor
log wel aan heel wat anders moeten ge-
bedenkt, dat op boven-
Wanneer
_enoemde w
herfst van 1941 verzekerd
het gaarne voor lief, dat we de smaak van
het oude wittebrood vergeten.
De communistische stemmings
uitslag in Letland
Volgens den gisteravond gepubliceerden
officieelen uitslag zijn bij de Letlandsche
parlementsverkiezingen in totaal 1,179,000
stemmen uitgebracht. Dit wil zeggen, dat 94.7
procent der stemgerechtigden aan de verkie
zingen heeft deelgenomen. Het onder leiding
der communisten staande blok van het „wer
kende volk" heeft 1,151,000 stemmen verkre
gen, d.w.z. 97-6 procent van alle uitgebrachte
stemmen.
Amerikaansche aspecten
De Vereenigde Staten van Amerika verkee-
ren in de merkwaardige situatie, dat zij zich
aLs het ware gelijktijdig van de Europeesche
aangelegenheden wenschen geïsoleerd te hou
den, en daarop toch tevens invloed uit' te
oefenen. Heel de toestand wordt door deze
tweeslachtigheid gekenmerkt, een dualisme,
hetwelk niet alleen uit de Amerikaansche be
langen elders ter wereld, doch eveneens uit
innerlijke meeningsverschillen voortspruit
Een van de leidende gedachten, waardoor de
buitenlandsche politiek van het land van
Uncle Sam wordt beheerscht, is die der zoo
genaamde Monroeleer, welke in het kort
samengevat inhoudt, dat de Nieuwe Wereld
voor de Amerikanen is, en dat geen buiten-
Amerikaansche mogendheid zich op ingrijpen
de wijze met intrensiek Amerikaansche zaken
heeft te bemoeien. Gedurende Roosevelt's
tweede presidentsperiode, en onder samen
werking met Cordell Huil, heeft deze gedachte
aan kracht gewonnen, en heeft zij met name
in Zuid-Amerika een toenemenden invloed
kunnen uitoefenen. Gepaard daaraan is een
tendenz naar ongemeen snelle uitbreiding der
Amerikaansche defensiemiddelen. Voor de
Amerikaansche vloot zijn fabelachtige som
men uitgetrokken, en nauwelijks heeft de
vlootbouw in principe zijn beslag gekregen,
of geweldige geldsbedragen worden geëischt
en toegestaan voor de moderniseering van
het Amerikaansche strijdapparaat te land, het
welk een millioenenleger zal moeten worden.
Met Roosevelt's begeerte, Amerika als veilig
en ongerept bezit voor de Amerikanen te
handhaven, zoowel in Noord als Zuid, is dit
alles zeer wel in overeenstemming te brengen.
Minder goed laat de Monroe-leer zich rijmen
met een andere tendenz van den huidigen
Amerikaanschen president, namelijk om de
zaken van het Europeesche vasteland te be-
invloeden. Wij hebben er reeds herhaalde ma
len op gewezen, dat de Amerikaansche neu
traliteit ten opzichte van den oorlog in ons
werelddeel eerder doet denken aan non-belli-
gerentie, aan niet daadwerkelijk mee
vechten, dan aan onzijdigheid. De Vereenigde
Staten nemen ook thans nog een overeenkom
stige positie in als Italië, voordat dit land
zich aan Duitschen kant uiteindelijk in den
oorlog stortte. Toch wenschen zij tevens, blij
kens officieele uitlatingen, buiten het bloedige
conflict te blijven, en zulks is te meer ver
klaarbaar, daar het Amerikaansche volk in
zijn breede lagen allerminst begeerte heeft
naar vreemde slagvelden.
Deze tweeslachtigheid in de houding van
enkele Amerikaansche vooraanstaande staats
leiders heeft gemaakt, dat er, ondanks vele
kalmeerende verklaringen, er talrijke goede
staatsburgers zijn, die ongerustheid om
trent de naaste toekomst aan den dag leggen.
Zij wenschen de zekerheid, dat Roosevelt en
zijn medestanders de Monroeleer, die zij met
zooveel ijver voorstaan, niet tot de beide
Amerika's zullen beperken, doah haar even
eens tot de oude Europeesche wereld zullen
uitstrekken. Lindbergh, de befaamde oceaan
vlieger, is van deze groep een der meest be
luisterde toehoorders, doch ook in kringen
van het Congres zijn er lieden, die de toe
komst met zekerheid wensohen te omgeven.
Zoo heeft bijvoorbeeld de bondssenator
Wheeler geëischt, zulks met het oog op de op
handen zijnde verkiezingen van een nieuwen
Amerikaanschen staatspresident, dat het de
mocratische verkiezingsprogramma een ga
rantie zal geven, dat de Vereenigde Staten
zich verre zullen houden van den Europee-
schen oorlog. Hij heeft daaraan toegevoegd,
dat hij deze kwestie zal voorleggen aan de
vergadering van gedelegeerden, in geval de
commissie voor het programma zich niet dui
delijk voor de non-interventionalistische bui
tenlandsche politiek uitspreekt.
Ook op andere manier treedt een zeker
wantrouwen tegen Roosevelts inzichten en
bedoelingen "aan den dag. Een van diens oude
en vertrouwde supporters, de minister van
financiën Farley, heeft zich tegen een derde
ambtsperiode van den president gekeerd, hoe
wel hij zelf Roosevelt's eerste verkiezings
campagnes organiseerde. Een deel der
Washingtonsche pers neemt een overeenkom
stige houding aan.
Het is duidelijk dat in een andere kwestie,
die der Amerikaansche belangen in het Verre
Oosten, de denkbeelden van Monroe naar
Amerikaansch inzicht niet van toepassing
worden geaoht Hier .eohter treedt Japan
steeds duidelijker naar voren als de kampioen
van een tegenovergesteld streven. De wereld
zal vermoedelijk zoolang in gisting blyven
verkeeren, tot deze verschillende inzichten
op de een of andere manier tot verzoening
zullen zijn gebracht.
N.V. INGENIEURSBUREAU
VOOR
BOUWNIJVERHEID
BOUW- EN GEWAPEND
BETONWERKEN
Volgens nauwkeurig werkplan in xeer
korten tijd.
OEGSTGEEST
TELEF. LEIDEN 20341 (2 lijnen)
N.V. FABRIEK TOT
HOUT BEREIDING
TEGEN BEDERF
C. MIRANDOLLE
GECREOSOTEERDE PALEN
GEZAAGD HOUT
PERKOENEN. DWARSLIGGERS
Piekstraat 4345. Tel. 71732. Rotterdaïn
Autobanden kaarten
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van handel, nijverheid
en scheepvaart maakt bekend, dat de rijks
verkeersinspectie ten behoeve van het rijks
bureau voor rubber binnenkort een aanvang
zal maken met het uitreiken van autobanden-
kaarten. Op deze kaarten worden de merken,
maten en nummers der op het motorrijtuig
(en aanhangwagen) gemonteerde banden ge
registreerd, zoodat bij controle steeds kan
worden geconstateerd of de gegevens van de
bandenkaart met de werkelijkheid overeen
stemmen. De kaart, welke 0.25 kost, dient
tevens als aanvraagformulier voor het ver
krijgen van een nieuwen band en komt der
halve in de plaats van het oude formulier
rbr 3. Behalve in het geval dat de kaart
voor dit laatste doel aan het rijksbureau
voor rubber wordt opgezonden, moet zij
steeds in het motorrijtuig (en aanhangwagen)
aanwezig zijn, daar anders het rijden ver
boden is, zelfs indien, men in het bezit van
een vervoervergunning zou zijn.
In verband met het bovenstaande zal elk
motorrijtuig en elke aanhangwagen aan een
onderzoek worden onderworpen. De betrok
ken rijks- (hoofd-) inspecteur van het ver
keer zal eiken houder van een vervoerver
gunning berichten op welke plaats, datum en
uur zijn motorrijtuig en aanhangwagen voor
bedoeld onderzoek aanwezig moet zijn. Wie
aan deze oproep geen gevolg geeft kan niet
tijdig in het bezit van een bandenkaart wor
den gesteld en zal dus na den datum van
invoering niet meer met het motorrijtuig op
den weg kunnen komen.
Officieren naar leeraarsambt?
Bij beschikking van den secretaris-generaal,
waarnemend hoofd van het departement van
onderwijs, kunsten en wetenschappen is in
gesteld een commissie, die zal hebben te
onderzoeken, welke maatregelen kunnen
worden genomen om de kans op aanstelling
in een leeraarsbetrekking voor jonge offi
cieren te vergrooten en zijn benoemd:
tot lid en voorzitter dier commissie: dr. S.
Elzinga, inspecteur van het middelbaar onder
wijs te Haarlem;
tot lid en onder-voorzitter: dr. D. H. Ren-
kema, inspecteur van het gymnasiaal en het
middelbaar onderwijs te 's-Gravenhage;
tot leden:
J. van And el, inspecteur van het gym
nasiaal en het middelbaar onderwijs te
's-Gravenhage;
C. de Bruyn, inspecteur van het middel
baar onderwijs te Zwolle;
dr. W. van den Ent, inspecteur van het
middelbaar onderwijs te 's-Gravenhage;
ir. J. Govers, majoor van den generalen
staf te 's-Gravenhage;
A. Koning, kapitein der infanterie te Zeist;
A. H. Nijhoff, luitenant-kolonel bij den
generalen staf te 's-Gravenhage, en
M. v. d. Weyst, inspecteur van het middel
baar onderwijs te 's-Hertogenbosch.
Kampplannen voor onze jeugd
De Federatie van Chr. Vergn. van en voor
vrouwen en meisjes meldt in aansluiting op
vorige berichten, dat de volgende kampen
thans definitief doorgaan:
Voor Den Haag en omgeving (Leiden, Delft,
Rotterdam) 29 Juli3 Augustus voor meisjes
van 1416 jaar; van 510 Augustus 1620
jaar. Beide in het koetshuis van Kasteel Dui
venvoorde te Voorschoten. Mogelijk ook nog
van 1217 Augustus.
Voor AmsterdamHaarlem en omstreken
van 29 Juli3 Augustus voor meisjes van
1416 jaar; van 510 Augustus van 1620
jaar. Beide te Oud-Valkeveen (Gooi).
Voor het Oosten, over de IJssel van
2227 Juli voor 14—19 jaar, in ,,'t Los Hoes"
te Eefde.
Voor de Veluwezoom van 510 Augustus
voor 1620 j. en van 1217 Aug. voor 1416
jaar te Bennekom.
Voor 't Noorden (FrieslandGroningen—
Drenthe) van 29 Juli3 Aug. voor 1419 j.
te Zuidlaren op een boerderij.
Deze kampen staan open, om elk meisje de
gelegenheid te geven te genieten van het
heerlijke kampleven, en voorzoover uit stre
ken, die geleden hebben, ook wat tot rust te
komen. Enkele practische cursussen, bijv. het
maken van kinderspeelgoed, tuinwerk, zin
gen, of boekenlezen zijn ingclascht. Alle in
lichtingen en o^sven: Secretariaat Kamp-
raad, Domplein 25, Utrecht.
Enkele vrijplaatsen zyn beschikbaar.
