MAANDAG 15 JULI 1940
PAG. 8
Officieele Publicatie
iistributie van boter en vet
fcden wordt de eerste bezending aanvraag-
ulieren voor boter- en vetkaarten per
verzonden. Ieder gezinshoofd, iedere
jnwonende zal er een ontvangen. Voor-
d.wsr.. met ingang heden tot en met
|"ag 28 Juli a.s., zal men bij zijn ge-
leverancier boter of vet kunnen koopen
bonnen 67 eerste week, 68 tweede
Met ingang van 29 Juli a.s. zal dat
mogelijk zijn wanneer men in het
I is hetzij van een boterkaart, hetzij van
Yetkaart (deze is ook geldig voor mar-
|e>.
•n ontvangt zijn aanvraagformulier met
loelichting op de wijze, waarop het moet
len ingevuld en op de uitreiking der
ikaarten. Men wordt dringend verzocht
toelichting zorgvuldig te lezen en te be-
zich stipt aan te houden. Dit i«
lier om eigen en andermans tijd
«paren.
die een half of heel extra-broodrant-
hebben ontvangen, worden te beginnen
AVoensi.ag 17 Juli a.s. verwacht aan het
•tbutiekantoor, Breestraat 117, van 9 tot
•an 2 tot 5 u. n.m.
zullen tegelijk met de gewone boter-
jtikaarten die voor de extra-rantsoenen
halve boter- of vetkaart bij zwaren ar-
twee geheele bij zeer zwaren arbeid)
•n uitgereikt.
die geen extra-broodkaarten hebben
•n. worden op dezelfde uren verwacht
school in de Paul Krugerstraat, het
van de Tuinstadwijk", de vroegere
ischool op de Oude Vest en het oude
,'nnetje op den Heeremingel.
Wél- aan het Distributiekantoor als aan
dere adressen. zal men z ch kunnen aan-
>n in deze volgorde:
.ensdag 17 Juli a.s. zij wier tamilienaam
nt met de letters A en B
rEMlderdag 18 Juli a.s. zij wier familienaam
nt met de letters C. D. en E
tijdag 19 Juli a.s. zij wier familienaam
Pt met de letters F. en G.
terdag 20 Juli a.s. zij wier familienaam
rtiM met de letters H- en 1 -
ïïhtJandag 22 Juli a.s. zy wier familienaam
Prieit me^ letters J en K.
nd, tfisdag 23 Juli a.s. zij wier familienaam
het rit met de letters L. en M.
>ensdag 24 Juli a.s. zij wier familienaam
gebieit met de letters N. O. P. en Q.
exel, nderdag 25 Juli a.s. zij wier familienaam
it met de letters R. en R.
gemeridag 26 Juli a.s. zij wier familienaam
and (3 niet de letters T. U. en V.
iouds^errtac, 27 Juli a.s. zij wier familienaam
<N>t met de letters W. X. Y. en Z.
nn$i besteede voldoende zorg aan de In-
ik Sfg van ziJn aanvraagformulier, dit is de
We) Te manier om de uitreiding van vet- en
kaarten vlot te laten verloopen. Men
•te niet zijn aanslagbiljet van de inkom-
gemedelasting en de stamkaarten op elkaar
en, Wd in de volgorde, waarop zij op het aan-
n, 'Hafformulier staan vermeld, mede te bren-
a en en vooral men vergete het aanvraagfor-
tr niet. Wie geen aanslagbiljet
e belasting kan toonen brenge zijn
nten: kboekje mee (als hij het heeft) en ver
vooral de distributiestamkaarten van
gemetll en eventueel de distributiestamkaar-
an zijn gezin niet. Het spreekt vanzelf,
derijcefie niet aangeslagen is in de Inkomsten-
achtingjng op zijn aanvraagformulier ook geen
jjesteldeelLngen daarover kan en behoeft te
1 ^fien, 15 Juli 1940.
??ga'A' De Burgemeester
nte'r 1 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.'
1, Rei
ijk, TT
STADSNIEUWS
ttoirs
partic
mmUsEIKING GOUDEN MEDAILLE VOOR
kens, r 36 JAAR MILITAIRE DIENST.
Vlcer^ stadgenoot, dc adj. o.o. J N. R. van
e van het 6e regiment artillerie, heeft
iag 13 Juli de gouden medaille voor 36
rouwen dienst ontvangen.
^■^^■10.30 uur waren vrijwel alle officieren
rierofficieren van dat Regiment en vele
14len en belangstellenden te Sassenheim
15iy it „Koningshuis", alwaar de plechtigheid
t5»y ilaats vinden, aanwezig. Op dat tijdstip
de Reg ini entcommandant Luitenant-
|X7" el A. H Drijfhout van Hooff door den
A >r Aideelingscommandant Mr. R. N. de
t van Stevenfnck verwelkomd, waarna
den luitenant-adjudant H. Henis het
477 erieel besluit werd voorgelezen
153 at het gouden eeremetaal op de borst van
22 ibilaris was gespeld, gewaagde de R. C.
6 e groote plichtsbetrachting en vele goede
58 ke en menschelijke eigenschappen van
gedecoreerde. Trompetgeschal, wapen-
tie en défilé moesten, aldus de R. C., door
istandigheden achterwege blijven,
e o.o. cantine werd de jubilaris door zijn
t's hartelijk gehuldigd. Mevr. van Maarle
*80$ een P"chtig bouquet roet oranje linten
.92H§ mdigd-
i.02Ǥ
16§
WAARSCHUWING.
scretaris van den Armenraad vestigt nog-
6.75 de aandacht van het publiek op de tele-
6* 66 e aanvragen van net Nederlandsche
desAHeils, waarbij om financieele hulp
EN gevraagd. Deze stichting wordt vaak aan-
het Leger des Heils (stichting Wil-
erpdïo
enavond 8 uur wordt in de zweminrich-
hier voor de K. N. Z. B. competitie af-
F gespeeld de plaatselijke wedstrijd
i I tegen L.Z.C. I
•ns wordt gespeeld de eompetitiie-
yd De Zijl II tegen H.G.A. II (Den
5 BURGERLIJKE STAND
^^^—ERTROUWD: Leendert J. v. d. Vis,
i M Verkade, 21 j. Jan Stuivenberg'
rfr Metje van'Eijk, 23 j.
UWD: W. K. de Jong. 67 j. en Petro-
ïornelia Spruijt, 63 j.
)FEN: Elisabeth, d. v. J. J. Regeer, E. J.
's middag11Pieter Philippus, z. v J v Steensel,
ïdtl vjnboom: Adrianus, z v. L. Meiland, A.
it.; R'danr: Leendert, z v. L. Goedegebuure, A. de
ss 8, Rfecobus Antonius, z. v. A. P. v. d. Kamp.
'"ema B?: -Johanna Gezina Gerarda. d. v. J A.
a' Huilssr* J Devilee: Johanna Agatha, d v. C.
Willem M. Freeke: Cornelis, z. v W. v. Helden,
m. Wag-hand; Elisabeth, d. v. H de Wit. M. Par-
:alfweg; Trianus "Hermanus. z. v. J. v. Benten.
rlm beid Meer: Dick Willem, z. v D J Stol W
.recht: D^a,s
...LEDEN: P. J. Hazeloop. rh., 61 j.: J. A
ddags 12hsvr v G v zwieten. 79 j.
SLIJKSAANGIFTEN- M Snel, jm. 25 j.,
>ert Stuo Vliet, jd 25 j
Sle'en, N
ff spel; ExTRTROTJWD. J. Bosboom jm. 23 j
leuwen jd. 26 j., J. N. Bouter jm.
Karreman id. 28 j., M. L. Brittiin im.
ssio, Suyk m. C Suurland jd. 26 j., H T. Dunm
^'vw- en M. Hazevoet jd. 29 j., P. Hemerik
"j. en C M. Lasschui.it jd. 23 j„ W.
er jm. 27 j. en C. Braamzeel jd. 25 J.,
rnddage 15er 25 j en C. M. Martiin jd. 20 j..
d Linderfi;iken im- 19 en J- v- KamDen jd
Gerdlne H F. R^bot im 20 J. en W. I. Hees'er-
22 1 H' v Rr,i'en im. 26 j. en M C
•tras CaniP i':i 23 j., W. P. J. v, d Kraan jm.
d. BerghW H. v. Benten jd. 25 j.. H. J. Wijten-
!h: sf?dS- 29 en J W" Teunissen if1- 27 j.
Boere; pREN: Meeelina Marie dr. v. M. Meer-
v. Drlel. v Zeist.
^T-iec<«iLBDEI^: v- Atten wedn. 89 j., J
Boiida. v.® zn. 2 J.
HUISHOUDELIJKE VOORLICHTING
De Zaterdag ten bate van het werk van
Huishoudelijke Voorlichting gehouden col
lecte heeft opgebracht 410,57.
BEEN GEBROKEN
Zaterdagavond te 7 uur is de 5-jarige B. K.,
wonende in een woonschuit aan het Utrecht»
sche Veer spelenderwijs gevallen waarbij het
jongetje het linkerbovenbeen brak, Door den
E.H.D is hij naar het Acad. ziekenhuis ge
bracht.
Wijziging. Firma J. Koeleman Cz., Ter Aar,
Langeraar, Smidskade C. 59, export, gross, en
comm. in versche en verduurz. groente en
fruit; groen ten zouter y en inleggerij. Volmacht
verleend aan C. J. Th. Koeleman Jz.,
Langeraar.
Wijziging. Wed. G. v. d. Lee, Noordwijk-
Binnen, Voorstraat 63, galanterieën en huis
houdelijke artikelen.
Overl. E.: We'd. M A. van der LeeWasse
naar, d.d. 14 Apr. 1939.
N. E.: L. W. van der Lee, Noorwijk-Binnen.
WATERTEMPERATUUR
Zweminrichting De Zijl 19t» er r
Alphen a/d. Rijn
Van de leiding der drie plaatselijke besturen
bonden. ontvingen we het volgende schrijven:
Dezer dagen is namens den Nederl. R.K. Volks
bond. den Alphenschen Besturenbond en den
Chr. Besturenbond een mededeeling gepubli
ceerd. waarvoor wij bijzondere aandacht vragen
Genoemde bonden hebben één centraal orgaan
gevormd dat groote bevoegdheden heeft en
waarin alle sociale raken zullen worden be
handeld.
Het is goed, dat men een en ander in breede
kring weet omdat hier en daar menschen op
duiken. die het doen voorkomen, alsof zij terzake
van de arbeidsverhoudingen Iets in de melk
zouden hebben te brokkelen
Dat Is geenszins het geval.
Het is de bona-fide vakbeweging, welke de
taak heeft de belangen van de arbeiders te be
hartigen. En dat gebeurt ook.
In feite is de taak der vakbeweging nimmer
•o gewichtig geweest als thans. Dat dienen
towel werknemers als werkgevers wel te be
denken. Toen van de-zijde der bez.ettende over
heid via het departement van sociale zaken
contact werd gezocht met de sociale organisaties
hier te lande vond de desbetreffende Duitsche
autoriteit dit contact bij de topleiding vi
bovengenoemde organisaties.
Gebleken is. dat de verkregen samenwerking
zoowel door de Nederlandsche als door de Duit-
sche overheid met groote waardeering is begroet
Plicht en zelfbeheersching zfj het parool, dat
in deze tilden door allen zonder onderscheid
moet worden opgevolgd om aan deze groote
moeilijkheden het hoofd te bieden Het opvolgen
van dit parool zal ongetwijfeld vele offers vra
gen doch door het brengen daarvan kunnen
groote naden worden gesteld.
NA 10 JAAR ZIEKENFONDSARBEID
In het centrum Tan Zuid-Holland
Dezer dagen was het 10 jaar geleden dat het
Maatschappij Ziekenfonds Alphen en Om
streken werd opgericht.
Ter gelegenheid hiervan heeft het bestuur
en speciaal vervaardigd boekwerkje uitge-
even en opgedragen aan den heer R N M.
Eijkel, oud-geneeskundig en pharmaceutisch
hoofd-inspecteur van de vi^lksgezondheid. Het
werkje, dat keurig is verzorgd wat inhoud
en uitvoering betreft, heeft als titel: „10 jaar
Ziekenfondsarbeid in het centrum van Zuid-
Holland".
De burgemeester onzer gemeente, de heer
P. A. Colijn, voorzitter van de kring van
burgemeesters in de Rijnstreek, heeft een
inleidend woord in dit gedenkboekje geschre
ven. Het volgende gedeelte is allereerst gewijd
aan een „in memoriam" aan den voorzitter en
mede-oprichter van het fonds, den heer A S.
Kater, overleden 2 Juni j.l„ in leven arts te
Boskoop, die buitengewoon veel voor dit forrds
heeft verricht.
Naast een bijdrage van den tegenwoordlgen
voorzitter van het fonds, dr F C. Nieuwen-
huyzen, te Alphen a d. Rijn. bevat het werkje
voorts een beschrijving van de geschiedenis van
het ziekenfondswezen in ons land en zijn
huidigen omvang, voorts een getrouwelijk
overzicht van het 10-jarige werk van de in
stelling zelve, een overzicht van de genees
kundige deelnemers, apthoker-deelnemers, een
grafische voorstelling en statistiek van het
aantal verzekerden dat sinds '30 is toegenomen
van 10,979 tot 36.020, verstrekkingen en contri
buties, poliklinische en klinische specialisten
hulp, crisisregelingen en een financieel over
zicht. waaruit blijkt dat het jaarbudget van
74,000 in 1930 is gegroeid tot ryim een kwart
millioen. Het boekje bevat bovendien een
adressenlijst van het bestuur en aangesloten
artsen en meer belangrijke gegevens, terwijl
een tweetal foto's van het ex- en interieur van
het tegenwoordige fraaie kantoorgebouw aan
het Hazeveld de tekst verluchten
Gelijktijdig met bovengenoemd boekje is
het jaarverslag over 1939 van het Mij. Zieken
fonds Alphen en Omstreken verschenen. Hier
aan ontleenen we:
Het verzekerden aantal is over 1939 niet
zoo buitengewoon geslegen als in voorgaande
jaren, tengevolge van het feit. dat eerst in
April en daarna door de mobilisatie vele vol
wassen ingeschrevenen in militaire dienst wer
den geroepen, waarvan tijdelijke afschrijving
het gevolg was. Het bestuur bleef onveranderd
De verzekerden-vertegenwoordigers bleven 22
in aantal. Totaal werden per 31 December 1939
geadministreerd 36.014 verzekerden, alzoo een
vooruitgang van 5.8 pel. 'v. j. 10.7 pet Enorm,
is wat over 1939 aan verstrekkingen buiten de
genees- en heelkundige hulp der verzekerden
is geboden. Bovendien kwamen er belangrijke
wijzigingen en uitbreidingen.
Over 1939 is bijna een kwart millioen gulden
aan contributies ontvangen Hiervan werd 91 7
pet. besteed voor de ziektekostenverzekering,
4.2 pet voor de incasso-kosten en 4.1 pet. voor
de administratieve exploitatie. De rekening
ontvangsten en uitgaven sluit op een bedrag
van 251,263.89 met een reserveering van 1
pet. van de ontvangsten voor de tarieven A.
B en C van 2198 47 en een voordeelig saldc
van 3341.83.
KAPEL GOUWSLUIS.
Zooals wij enkele maanden geleden gemeld
hebben was door de kerkvoogdij besloten tot
den bouw van een kapel te Gouwsluis.
De teekening was gereed en goedgekeurd en
de aanbesteding in zicht. Onder de talrijke
plannen echter, welke door het gebeuren op
10 Mei in duigen vielen of welker uitvoering
werd uitgesteld, behoorde ook de bninv van
de kapel.
Het bestuur van de verceniging „Kapel
Gouwsluis" met de financieele commissie als
mede het college van notabelen en het uit
bouw-comité waren van oordeel, dat het be
sluit van kerkvoogden, om althins voorloopig
het bouwplan t« laten rusten, juist was ge
weest.
Men heeft voorloopig van de plannen afge-
en, terwijl men hoopt dat binnen niet al te
langen tijd Gouwsluis toch zijn nieuwe ge
bouw krijgt. Het comité zal actief blijven, ook
met het verzamelen van gelden.
GESLAAGD.
Voor het examen typist zijn geslaagd de
dames H. M G. van Brummen, H. J, W.
Schram, H. Scherpbier en M. Speelman en de
heeren W. de Hart en J. A. Vossepoel. Voorts
slaagde voor het snelheids-diploma typen mej.
W. v. d. Helm. Allen werden opgeleid aan de
erkende Pontschool alhier.
MULO-EXAMENS
Hazerswoude
Sassenheim
WIJKVERPLEGING
eeniging „Wijkverpleging" werd gehouden in de"
zaal van mej. de Wed Natzijl. De waarnemendo
voorzitter, dr. P. L. Kiehl, zeide in zijn openings
woord, dat wegens vertrek uit de gemeente en
bedanken van enkele leden de toestand der ver-
eeniging minder gunstig was, zoodat het noodig
zal zijn hard aan het werk te gaan tot het wer
ven van nieuwe leden, tot versterking van de
kas. Een der leden van het bestuur, pastoor J,
Ruijter, is in het afgeloopen jaar plotseling door
den dood aan de vereeniging ntvallen In waar-
deerende woorden werd in herinnering gebracht
wat de overledene voor de vereeniging heeft
gedaan. In de vacature werd voorzien door be
noeming van pastoor Boos. De secretaris, ds.
Heuzeveldt, bracht het jaarverslag uit. Hieraan
ontleenen we dat door zuster Boer In het afge
loopen jaar 3448 bezoeken werden afgelegd.
Steeds meer wordt hot werk van de zuster ge
waardeerd. Alle lof komt haar toe voor haar
toewijding en hulp aan de zieken en zwakken.
Uit het verslag van den penningmeester, dr. J.
C. K. Zoete, bleek, dat de ontvangsten bedroe
gen. met inbegrip van het saldo der vorige reke
ning. zijnde 12048, een bedrag van f 1398.54,
de uitgaven 1384 19, alzoo Is »r een. batig saldo
van 14.35.
Bij de bestuursverkiezing werd herkozen dr.
J. C K. Zoete, terwijl in de plaats van de heeren
T WezeTenburg en D. de Bruijn, gekozen werden
da heeren A Warnaar er M. Janeen
GESLAAGD
Voor het eindexamen M.T.S. te Amsterdam
slaagde Dik de Nobel alhier.
AUTO VAN KRAANWAGEN LOSGERAAKT
Zaterdagmiddag bij „Terwegen" raakte een
auto los die aan een kraanwagen was beves
tigd, met het gevolg dat de auto in een sloot
terecht kwam Het gebeurde juist toen een
groep wielrijders passeerde Zoowel inzittenden
als wielrijders kwamen met de schrik vry.
Voorschoten
OP HEETERDAAD BETRAPT
Zaterdag omstreeks 5 uur heeft de politie
m rijwieldief kunnen arreeteeren. die zich
schuldig had gemaakt aan diefstal van een
heerenrijwiel, staande voor het pand van den
heer Griffioen aan den Leidsche weg, alhier
Een der inwonenden, bemerkte dat zijn rijwiel
door een onbevoegde werd meegenomen, fiet
ste hem achterna, en kon hem in de School
straat tot staan brengen. De inmiddels gewaar
schuwde politie arresteerde hem aldaar en
bracht hem over naar het politiebureau. Het
bleek te zijn J. V. v. d M. zonder vaste woon-
of verblijfplaats.
ARBEIDSBEMIDDELING
Bij het agentschap der arbeidsbemiddeling
alhier stonden Zaterdag 13 Juli als werk
zoekenden Ingeschreven 46 personen.
Katwijk
Uitslag der finale:
1. Th. Afimiraal 5 gesp. 4 pnt.
2. Dr. A H Belinfante 5 3
3. D. Hoek 5 2J
4. en 5. A. v. d. Oever. A. v. Rijn 5 2
6. A. C. Berkhey 5 IJ
De heer Th. Admiraal werd voor de derde
maal in successie winnaar en kwam daardoor
definitief in 't bezit van den wisselbeker, uit
geloofd door den burgemeester van Katwijk, mr.
W. J Woldrtneh van der Hoop
Katwijk a/d. Rijn
Voor het Mulodiploma A zijn geslaagd de
Jonge dames Nel Noordijk en Gerda Schone-
veld, beide leerlingen van de Chr. U.L.O.-
school te Katwijk aan Zee
Koudekerk a/d. Rijn
NED. HERV. SCHOOL.
In de laatst gehouden ledenvergadering
van de Ned. Herv. School alhier, werden o.m.
tot bestuursleden herkozen de heeren C. A.
van Dam. W. Rijnsburger en G. van der Bijl.
COLLECTEN NED. HERV. KERK.
De collecten voor de diaconie en de N.-H.
kerk over de maand Juli brachten op 88.05.
De collectantjes voor de Neerbosch-cent" ver
zamelden in hun busjes totaal 13.75, terwijl
in de busjes voor „Ons Kerkblad" sinds de
laatste verantwoording bijeengebracht werd
een bedrag van 80.95
Leiderdorp
GEMEENTERAAD
De raad kwam onder voorzitterschap
burgemeester Brug bijeen.
Onderzoek had plaats van de geloofsbrie
ven van den heer P. Th. Deumer. Deze zal
in de eerstvolgende vergadering geinstalleerd
worden als lid van de gemeenteraad.
Bij de aanb'eding gemeenterekening 1939
deelde de voorzitter mede dat enkele posten
oninbaar zijn en stelde voor deze af te schrij
ven, waarmede de raad zich kon vereenigen.
Aan de orde is dan het bouwryp maken
terreinen beoosten de Acacialaan. Het betreft
hier het terrein gelegen tusschen de Kolk-
watering en Ijsbaan. De kosten van het bouw
rijp maken zijn geraamd op 30.000. B. er
W stellen voor dit werk aan te besteden, met
verplichting om de arbeidskrachten te be
trekken via de arbeidsbemiddeling. Met al-
gemeene stemmen werd het voorstel goed
gekeurd. Met de verkoop van grond aan
heer Alb. Mol ging de raad accord. Het vc
stel tot het dichten van de Pothuisbrug
overname van het onderhoud van de "niet
verharding \Verd eveneens goedgekeurd,
en W. achten het een gemeentebelang, dat die
brug verdwijnt. De kosten worden begroot op
600. Het onderhoud van de nieuwe ve
ding komt voor rekening der gemeente. Aan
de Ludwinaschool zal een subsidie verleent
worden van 7.96 per kind per jaar Aan de
vrijzinnig Christelijke Gezondheidskolonie,
wordt een subsidie verleent van 25, terwijl
aan het Groene Kruis een subsidie zal worden
gegeven van 200.
BURGERLIJKE STAND
OVERLEDEN: Johannes Albertus Ramaker
55 jaar.
ONDERTROUWD' Teunis Johannes v
Heden, 31 iaar en Gijsbertje Ramp. 29 jaar
GEBOREN: Hendrik, zn van J Rotmense
M Snijder
Rijnsburg
OPBRENGST COLLECTE
De opbrengst der nationale collecte voor de
oorlogsslachtoffers is 400, terwijl reeds eer
der ruim 1000 voor Valkenburg gecollec
teerd werd.
Bevordering van de vlasindustrie
in ons land
Binnenlandsch Nieuws
REGELEN VOOR RADIO
DISTRIBUTIE
Voor elke centrale een
verantwoordelijke persoon
In het gisteren verschenen Verordeningen
blad is opgenomen een verordening van den
rijkscommissaris voor het bezette Nederland
sche gebied betreffende de voorloopige rege
ling der radiodistributie.
Hierin wordt het volgende bepaald:
Par. 1. Voor elke in het bezette Neder-
.andsche gebied werkzame radiodistributie-
centrale moet binnen zeven dagen, na het in
werking treden van deze verordening, aan
den radioraad een leider worden aangewezen,
die voor d« keuze der programma's en de
technische verzorging van de uitzendingen
verantwoordelijk is.
Een mogelijke wijziging in de persoon van
den leider moet aan den radioraad binnen 48
uur worden medegedeeld.
Par. 2. 1. De in het bezette Nederland
sche gebied werkzame radiodistributiecentra-
les mogen uitsluitend uitzenden:
a. uitzendingen, waarvan de ontvangst
overeenkomstig de bepalingen van de ver
ordening no. 35/1940 van den rijkscommis
saris voor het bezette Nederlandsche gebied
toegestaan is;
b. gramofoonplaten, die door den radio
raad toegelaten zijn;
marktberichten of aankondigingen var
luchtbeschermingsmaatregelen, voor zoover
deze voor de aangesloten abonné's van belang
zijn.
2. De leider van een radiodistributiecen-
trale, die het verbod Van alinea I opzettelijk
overtreedt, wordt gestraft met een gevange
nisstraf van ten hoogste twee jaren en
geldboete van ten hoogste 10,000, of met
een dezer straffen. In bijzonder ernstige ge
vallen kan een gevangenisstraf van ten hoog
ste tien jaren én een geldboete van ten hoog
ste 50,000, of een dezer straffen worden uit
gesproken.
3. De in alinea 2 genoemde strafbare
handelingen worden als misdrijf be
schouwd.
Par. 3. Op vordering van den rijkscommis
saris voor het bezette Nederlandsche gebied,
van den Duitschen Weermachtsbevelhebber
in Nederland, als mede van hun diensten en
organen, is iédere in het bezette Nederland
sche gebied werkzame radiodistributiecen-
trale verplicht om terstond, binnen het ge
bied van haar concessie, een radiodistributie-
aansluiting kosteloos tot stand te brengen en
in technisch goeden staat te houden.
Par. 4. Deze verordening treedt heden in
werking.
NEDERLANDERS IN ENGELAND
ONDER DE WAPENEN
Naar de Bernsche correspondent van de
Deutsche Zeitung in den Niederlanden ver
neemt, zullen, volgens een officieele Britsche
mededeeling, alle in Engeland levende Neder
landers in den leeftijd van 20 tot 35 jaar, die
zich reeds voor den militairen dienst hebben
moeten doen inschrijven, onder de wapenen
geroepen worden. Zooals uit dezelfde mede
deeling blijkt, is voor hen in de Vereenigde
Stater, een moderne uitrusting besteld.
Geen onttrekking van woonruimte
aan haar bestemming zonder
vergunning
Bij beschikking van den secretaris-generaal
van het departement van binnenlandsche za
ken, opgenomen in het Verordeningenblad, is
het met ingang van 13 dezer in alle gemeen
ten verboden zonder toestemming van burge
meester en wethouders een woning geheel of
ten deele te onttrekken of onttrokken te hou
den aan de bestemming, welke zij had op 13
Juli of daarna.
Voorts is het verboden zonder die toestem
ming een woning af te breken of te gebruiken
voor een ander doel.
Een Japansche vulkaan in
werking
Op het eiland Miyake
De doode vulkaan op het eiland Miyake,
175 kilometer ten Zuiden van Tokio, is van
nacht uitgebarsten, waardoor ongeveer
duizend dorpelingen, die- aan den voet van
den berg woonden, genoodzaakt waren een
goed heenkomen te zoeken. De vulkaan, die
na 67 jaren weer plotseling teekenen
leven heeft gegeven, heet Oyama en vormt
de grens tusschen twee dorpen. Het eiland
heeft een omvang van 6 bij 7 kilometer er
telt 5200 inwoners. De aanvankelijke be
zorgdheid over het lot der bevolking werd
later weggenomen door een officieel tele
gram van het eiland Miyake, waarin gemeld
werd, dat slechts, acht personen gewond
waren en tien vermist werden, en dat de
duizend bewoners in het geteisterde gebied
in veiligheid waren gebracht. Een torpedo-
bootjager en twee schepen begeven zich
ijlings met verbandstoffen en voorraden naar
het eiland.
Plannen om in Groningen
vlasfabrieken te slichten
(Van onzen bij zonder en correspondent
in het Noorden)
Het is bekend, dat in de laatste jaren in
breede kringen van den landbouw hier te
lande groote belangstelling is gewekt voor
de bevordering van de nationale vlasindustrie.
De regeering is destijds niet achter gebleven
om deze belangstelling te activeeren, hetgeen
zij getoond heeft door het aanstellen van een
rijkslandbouwconsulent voor de vlasteelt,
het subsidiëeren van steun aan de oprichting
van vlasroterijen e.d.
Ook de Vlasstudie-Commissie, van regee-
ringswege ingesteld, heeft een gunstigen in
vloed gehad op deze heroriënteering. Met
medewerking van de afdeeling Nijverheid
van het departement van oeconomische zaken
werden in de laatste maanden van 1939 bij
den Rijksvezeldienst proeven genomen met
het kunstmatig drogen van vlas, zulks op ver
zoek van de Commissie ter bestudeering van
de mogelijkheid van heropleving van de vlas-
industrie in Groningen, welke commissie in
de kosten van de proeven heeft bijgedragen.
Voorts zijn in de voormalige vlasfabriek te
Orvelte ten behoeve van het landbouwkun
dige onderzoek een groot aantal monsters
vlas geroot en gezwingeld, terwijl de Rijks
vezeldienst te Delft zich vooral in het vorige
jaar heeft beziggehouden met verschillende
onderzoekingen op het gebied van het vlas-
roten. Deze rijksdienst beschikt thans over
een practisch ingerichte proefroterij.
Gezien de intense belangstelling van de
Groninger landbouwers voor de herleving der
gewestelijke vlasindustrie, heeft de Noordelijke
Economisch-Technologische Organisatie (N.E.
T.O.) aldaar het vraagstuk aan alle kanten
onderzocht en verwerkt in een uitvoerig rap
port. Daarin wordt uitgegaan van de weten
schap, dat voor den vlasverbouw Groningen
onder de Nederlandsche provincies een der be
langrijkste is geweest. In de periode 19051930
werd in Groningen 14 gedeelte van de totale
oppervlakte in Nederland verbouwd, hetgeen
beteekent, dat Groningen na Zeeland en voor
Friesland de tweede plaats inneemt onder
de vlasverbouwende provincies. Onder normale
omstandigheden werd in Groningen jaarlijks
20 millioen kg stroovlas geproduceerd.
In de eerste crisisjaren scheen het of in Gro
ningen evenals in Nederland in het alge
meen de vlasbouw het loodje zou leggen. In
1932 bedroeg de vlasverbouw in deze provincie
nog maar slechts 324 ha. Echter spoedig her
stelde deze zich en in 1937 kon al weer de
normale jaarlijksche productie van 4000 ha wor
den bereikt.
Goed* vooruitiichlen
Voor zoover dit valt te voorzien, lijkt het
waarschijnlijk zoo lezen wij in het rapport
dat Groningen in de toekomst-haar beteekenis
als vlasprovincie zal handhaven. Er zijn ver
schillende redenen, waarom het vlas in Gro
ningen een goede toekomst heeft.
In de eerste plaats waardeert men er het
vlas in den wisselbouw. In de tweede plaats
bezit de provincie zavelgronden, die zich voor
den vlasbouw uitermate goed leenen. Vooral
in den Noord-Oostelijken hoek (de oude Fivel-
boezem) en verder ook in Leens en omgeving
(de Marne) worden uitstekende vlassen ge
teeld. Tengevolge van de moderne ontwikkeling
van het verkeer tijdelijk evenwel geremd
is Groningen als vlasverbouwende provincie
in een nog betere positie gekomen.
Wat de productie vain grondstoffen betreft,
zijn de voorwaarden voor de ontwikkeling
van een vlasverwerkingsindustrie zeer gun-
een overvloed van grondstoffen wordt
een betrekkelijk klein gebied voortge
bracht. Dit in aanmerking genomen wekt het
verwondering, dat deze industrie hier van zoo
geringe beteekenis is, te meer, daar Gronin
gen de .provincie van de landbouwindustrieën
bij uitstekis. Tegenwoordig bestaat er in de
provincie slechts één. ulasbewerkingsbedrijf,
n.l. dat te Appingedam. Deze fabriek kan on
geveer een millioen kg verwerken. De rest
van het Groninger vlas (in 1937 bedroeg deze
19 millioen kg) moet onbewerkt de provincie
verlaten. Dat die toestand er gekomen is, is
het gevolg geweest van vele gebreken, die
de Groninger .vlasindustrie aankleefden. Er
werden ernstige fouten gemaakt. Het is geen
industrie geweest, die werkelijk bij de bevol
king heeft geleefd, zooals de vlasindustrie in
Vlaanderen en in sommige deelen van ons land.
De achterstand in Groningen op het gebied
van de vlasbewerking is zoowel uit nationaal
als uit provinciaal oogpunt gezien, te betreu
ren. Zou het Groninger vlas in andere deelen
van ons land worden verwerkt, dan zou hier
tegen uit nationaal oogpunt gezien geen be
zwaar kunnen bestaan; het zou alleen voor
Gronjngen te betreuren zijn. Doch zoo is de
toestand nu eenmaal niet. Feit is, dat de Ne
derlandsche industrie nog niet in staat is dc
helft van het in Nederland geproduceerde vlas
te bewerken. Ieder jaar moet bijna 40 mil
lioen kg vlas ter verwerking naa:
het buitenland worden gezonden!
Het is te verwachten, dat deze wanverhou
ding in de toekomst nog scherpere vormen zal
aannemen. De drooggelegde Zuiderzeebodem
blijkt voor den verbouw van vlas bij uitstek
geschikt te zijn. Reeds nu ontwikkelt zich de
Wieringermeerpolder tot een belangrijk vlas-
gebied en het laat zich aanzien, dat in de
naaste toekomst door de inpoldering van den
NO Polder ons vlasareaal opnieuw in zeer
sterke mate zal worden uitgebreid. Zal ook
dan al dit kostbare verwerkingsmateriaal over
de grenzen worden gezonden? Wat Groningen
betreft is het althans aan geen twijfel onder
hevig, dat bevordering var. de vlasindustrie
in alle opzichten wenschelijk moet worden
geacht.
Het rapport komt tot de conclusie, dat on
der de bestaande 'vóór-oorlogsche) omstan
digheden voor Noordelijk Groningen het vol
ledig gemechaniseerde grootbedrijf voorloopig
het eenig mogelijke is. Met dezen bedrijfsvorm
kan men met een klein aantal leiders en met
een betrekkelijk gering aantal geschoolde ar
beiders behoorlijke resultaten bereiken.
Verdere ontwikkeling
De zwingelturbine kan het vlas zoo zwin
gelen, dat een behoorlijk leverbaar product
wordt verkregen. Zulks bewijst de fabriek te
Steenbergen, die al haar vlas door de kwin-
gelturbine laat bewerken en een vrij goed
vlas aflevert.
Echter mag, zoo wordt betoogd, deze be
drijfsvorm niet meer dan een voorloopige'zijn.
Men moet bij dit bedrijfstype niet blijven
staan. Getracht moet worden het uit een oeco-
nomisch èn uit een sociaal oogpunt meest
wenschelijke bedrijfstype het Vlaamsche
te bereiken.
De uitstekende grondstoffen die ter be
schikking staan, vragen een behandeling welke
een zoo hoog mogelijke kwaliteit vlaslint waar
borgt Bij de inrichting van het bedrijf, ge
ïnspireerd op het bedrijfstype gelijk zich dat
Vlaanderen heeft ontwikkeld, moet meteen
aantal (bijv. 10) stermolens worden ge
installeerd voor het nazwingelen, zoodat direct
kan worden begonnen met het geleidelijk op-
kweeken van een groep zwingelaars, die in
staat is om door een snelwerkende turbine
voorgezwingeld vlas zoo af te werken, dat de
hoogste kwaliteiten vlaslint kunnen worden
verkregen. Het aantal stermolens moet dan.
lanzamerhand naar mogellijkheid worden uit
gebreid, zoodat men op den duur zoo ver
komt, dat alle vlassen die daarvoor in aan
merking komen, op deze zorgvuldige wijze
worden bewerkt.
Intusschen is men in Groningen reeds zoo ver
gekomen, dat ernstig gedacht wordt aan het
stichten van vlasfabrieken met drooginstal-
De kunstmatige droging werd vroeger ook in
Duitschland toegepast, maar had toen een
slechten naam. De ervaring heeft geleerd, dat
het kunstmatig gedroogde vlas veel brozer
was dan het in de buitenlucht gedroogde. Men
weet nu, dat deze achteruitgang van de kwali
teit veroorzaakt werd doordat er bij veel te
hooge temperatuur gedroogd en bijgevolg het
vlas te droog gemaakt werd. Volgens de mede-
deelingen van een der firma's die vlasstroo-
droogapparaten fabriqeeren zou-het afnemen
der sterkte van de vezels nog een derde oor
zaak hebben gehad, nl. het niet voldoende ver
wijderen der zuren uit het rootwater. Daarom
wordt het vlas thans vóór het in de droog-
apparaten komt, eenige malen grondig ge
spoeld, terwijl bovengenoemde firma bovendien
maatregelen neemt opdat de in het eerste ge
deelte van het droogapparaat ontwikkelde
damp niet in het koudere laatste gedeelte van
het apparaat weer kan condenseeren.
Proefnemingen in DiHtschland
Eerst de geforceerde ontwikkeling der vlas
industrie in het nieuwe Duitschland gaf den
stoot tot proefnemingen op groote schaal met
het kunstmatig drogen van vlas. Door samen
werking van eenige groote firma's van droog-
apparaten met een wereldnaam, vlasroterijen en
een proefstation is het in Duitschland gelukt
goede drooginrichtingen te bouwen. De proef
nemingen zijn eerst in het voorjaar van 1937
geëindigd; in den loop van 1938 werden alle
Duitsche roterijen, dank zij den verleenden
regeeringssteun, van kunstmatige drooginrich
tingen voorzien.
Tot zoover het rapport van de N.E.T.O.
Ook op andere wijze is men practisch aan
den slag gegaan om een betere vlaspositie te
herwinnen. Wij wijzen op de vlasrepelcursus-
sen, die verleden winter alom in het Noorden
van Groningen gehouden zijn.
Inmiddels is de Groninger commissie inzake
vlasbewerking gereorganiseerd. Thans zijn in
de commissie vertegenwoordigers van tal van
werkgevers- en werknemersbonden opgenomen.
Voorzitter van de nieuwe commissie is de heer
H. C. Smit te Usquert, secretaris mr. R. ten
Kate te Groningen. Adviseurs zijn: ir. P. G.
Meijers, rijkslandbouwconsulent, Groningen; ir.
L. J. A. de Jonge, rijkslandbouwconsulent,
Wageningen; mr. C. Gaastra, chef bureau scho
ling en herscholing, departement van sociale
zaken; A. Kwast, rijksinspecteur voor de werk
verruiming, Groningen: dr. ir. J. H. Engel-
hardt, directeur M.L.S., Groningen; C. van
Dijk, Uithuizermeeden, vertegenwoordiger van
de vlascommissionnairs.
Uit de mededeelingen van de commissie blijkt,
dat zij voornemens is dezen zomer weer haar
aandacht te besteden aan het plukken van
vlas. Het op de juiste wijze geplukte en ge
bonden vlas kan beter gerepeld worden en
is meer bruikbaar in de vlasfabrieken. Alle
samenwerkende vereenigingen hebben ingezien,
dat het goed plukken en bindeil van het vlas
van belang is. Daarom acht de commissie het
haar. taak, de arbeiders deze juiste wijze van
bewerking te leeren. In verband met de be
perking dat de rijkssubsidie alleen voor scho
ling van jeugdige arbeiders wordt beschikbaar
gesteld, zal de commissie eerst de scholing der
jongeren ter hand nemen. Een vrij groot aan
tal pluk-cursussen voor jonge arbeiders zal
dezen zomer te velde worden gegeven. Elke
cursus zal een koppel van 15 a 25 personen
omvatten.
Voorts beoogt de commissie het instellen van
centrale plukdagen in enkele streken van de
provincie.
Als nooit te voren staat het vlasvraagstuk
opeens in Groningen in het midden der aan-
groote groepen middellijk
Britsch vliegtuig omlaag geschoten
Het A.N.P. meldt:
Dondemacht omstreeks half twee is bo
ven de Sevenumsche Peel tusschen Maas-
bree en Sevenum bij een luchtgevecht een
Britsch bomvliegtuig door een Duitsch toestel
omlaag geschoten. Het Britsche vliegtuig viel
brandend omlaag. De vijf inzittenden zijn om
het leven gekomen. Het vliegtuig is geheel
uitgebrand.
Drié zware bommen, welke het meevoerde,
zijn niet ontploft en bleven op de heide liggen.
Het vliegtuig is midden op een groot heide
veld neergekomen, zoodat geen materieele
schade werd aangericht.
In het Merwedekanaal gereden
Vijfenveertig-jarige man verdronken
Gisteravond reden twee wielrijders op het
fietspad langs het Merwedekanaal, ter hoog
te van de wasscherij De Lelie te Zuilen. Zij
geraakten met de sturen in elkaar verward
met het gevolg, dat een van hen, de 45-jarige
S„ in het Merw edekanaal terecht kwam. Hoe
wel onmiddellijk pogingen in het werk wer
den gesteld, den man uit het diepe water te
halen, gelukte dit eerst na een kwartier. De
levensgeesten bleken toen te zijn geweken.
Het slachtoffer was gehuwd en vader van
vijf kinderen.
Auto tegen een boom gereden
Een doode
Op den Lochemschen weg, in de gemeente
Markelo," is gisteravond een auto met groote
vaart bij de kromming van den weg tegen
een boom gereden. De gevolgen waren zeer
ernstig, een der inzittenden werd gedood en
de auto werd voor een groot deel vernield.
Meubelfabriek door brand
verwoest
Eergisternacht omstreeks twee uur ont
dekte een nachtwaker te Varsseveid, ge
meente Wisch, dat brand was uitgebroken in
de meubelfabriek van de firma gebrs. Rut
gers. IJlings werd de gemeentelijke brand
weer gealarmeerd, die spoedig met de motor-
spuit ter plaatse was, doch cegen de gewel
dige vuurzee zoo goed als niets kon uitrich
ten en derhalve moest aanzien, dat de ge
heele fabriek met inventaris in de vlammen
opging. Men slaagde er in de belendende
perceelen voor het vuur te behoeden. Om
trent de oorzaak van den brand is nog niets
bekend. Tijdens den brand was de burge
meester van Wisch op het terrein aanwe
zig. Voor' zoover bekend is de fabriek ver
zekerd. Door dezen brand worden ongeveer
45 man personeel werkloos.
Een zingende muis
Men meldt ons:
Nijverdal heeft sedert eenige dagen een
zingende muis. Als 's avonds het werk ge
daan is komt het diertje in een bakkerij te
voorschijn en geeft daar zijn concert, het
geen, daar de bakker aanvankelijk zijn ooren
niet wilde gelooven, in tegenwoordigheid
van tal van getuigen is vastgesteld. Als de
muis „hoog" zingt gaat ze erbij op de ach-
terpooten staan
VISSCHER VERDRONKEN
Toen men Donderdag in de haven van
Woensdrecht aan het spuien was, waren de
schipper B. en zijn zoon aan het v^sschen in de
Woensdrechtsche Kil. De vader, die tot aan
zijn middel in het water stond, werd door den
sterken stroom meegesleurd De zoon begaf
zich te water, doch kwam or''
laatste kon door een derde j
De schipper zelf verdronk.
