J Hifuuif jTditsrijf (!T<mraut Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken FOTO BLU-:®FAX •NBEI^ net bfimentsprijs: rüsatii8 maanden In Leiden en in plaatsen e bei<fcr een agentschap gevestigd is 2.36 ivak f week I8 Losse nummers 5 ct fioet 4» bij vooruitbetaling. 25. D biidijentieprijzen slagfcf van cj per regel. Ingezonden Mede- i-lineen 45 ct. per regel. Minimum egels. Bewijsnummer 5 oh By oon- .jcft-t belangrijke korting. Bur. Redactie en Administratie: BREESTRAAT 123, LEIDEN. Telefoon 22710. (Na 6 uur 23166). Postbox 20. Postrek. 58036. No. 6172 ZATERDAG 13 JULI 1940 21e Jaargang 5 0," i'orm en wezen itela e kanten gaan stemmen op, dat vormen los moeten laten en ons 'i dienen voor te bereiden. Her- ar ge! meer dan ooit de leuze k opl De Christen kan dit zonder dat f erve beamen. Het ergste immers, 9 wéeloof en de belijdenis overkomen 25 u vermolmde palen en versteende leeds offeren aan den vorm ont- 'VehT loof en belijdenis hun innerlijke :ldvernieuwende kracht. Ver- ,md hervorming, reformatie, het uitg 'den en begrippen, die bij het een om passen. al >r dit nu geldt voor het persoon- Unj rkelijk leven, dan mag het op elk erv,'tirein niet anders zijn. Ook daar j oude, versleten vormen telkens te worden; her- en nieuw- 'ing is ook daar voortdurend maar, zoowel in het eene als in 5 [ere geval, past daarbij groote be- .amheid. Niet, omdat de vorm van idd beteekenis is (al heeft hij vaak waarde dan wouldbe-hervormers jnKjjen meenen) maar omdat het soms pilijk is vorm van inhoud te onder- rek n. En dit is toch wel duidelijk, dat 'J^igingen in den vorm de innerlijke nimmer mogen aantasten, jelijdenis der kerk, of, wat praktisch delfde neerkomt, de prediking van woord is, wat wijze van zeggen med, aan veranderingen onderworpen, ïmu! belijdt' dat de Openbaring Gods iek.t oor alle tijden en eeuwen, erkent 45 pe ook, dat onze tijd en ons geslacht :hri< behoeften hebben dan de vorige; «SJ: schokkende wereldgebeurtenissen ^°p e dagen een radicale wijziging van 7.3 inkleeding en toepassing vorderen. prediker, die het meest in 't volle, bewogen leven staat, verspreidt ootsten zegen. Iter, bij dit alles is dringende en ne£>eerlijke noodzaak, dat er niet ge- 'g jwordt aan de wezenlijke beteekenis, Esm ce<rn van de belijdenis. Op menige 1 waarschuwt de Bijbel er tegen om JriJtvcord, zelfs geen tittel of jota af of i q d jen aan Gods getuigenis. Daarmee G, op den vorm gedoeld zijn, want va- ,,rden moesten natuurlijk bij ver- 'oi a overzetting veranderen. En tel- er-wrrdt ons nog voorgehouden, dat de 3o meest gebruikelijke vertaling ver- lkfng noodig heeft; om van de be ier Psalmen maar niet te spreken. Statenvertalers hebben in cursief woord ter verduidelijking in ent. les geschiedt echter om de oor- Ike ijke gedachte zooveel mogelijk tot recht te doen komen. Toevoeging en ling van woorden is dus geen aan- g van de kern, maar bedoelt deze in r zuiverheid te doen glansen. De :en slotte maar bijzaak; de inhoud c veranderlijke waarde. De Apostel weten, dan Jezus Christus en lekruisigd; hij wil allen alles zijn, het Evangelie in volle schoon- te :unnen brengen, politiek en sociaal gebied mag het on:, niet anders zijn. Ook daar is de ten slotte bijzaak, hoezeer wij aan instellingen, rechten en ver in n ook gehecht kunnen zijn; het het beginsel, beslist, lier openbaart zich dan ook weer tegenstelling. Wanneer dat be- n menschelijke vinding en wijs- fkomst is, dan is het, evengoed als ir i aan evolutie en ommekeer zelfs, pen. Onveranderlijk is slechts de ïeio van Gods Woord. Wij kunnen :en van de souvereiniteit Gods, die ali ;s gaat; van zijn hand, waarin di den van het wereldgebeuren nloopen; van Zijn eer, die Hij van si.nepsel en elke menschelijke orde t het zijn al te maal zwakke ln?en om aan te duiden, dat Zijn m eheiligd zal worden en Zijn wil (hicden zal in hemel en op aarde, lke levens- en wereldbeschouwing nu, 0? dezq basis rust, blijft in de wisseling -n principieel dezelfde. In open- lngsvorm en activiteit kan wijziging en igaande verandering komen; de kern belijdenis handhaaft zich, omdat deze van eigen vinding is, maar steunt op Schrift. 3 - rentegen zien wij duidelijk om ons dat velerlei menschelijk maaksel in stormen des levens zijn kracht en ïrde verliest en ten onder gaat. Het i feite niet veel meer dan vorm. a sprak wel van beginselen en tot op ere hoogte terecht, maar ze waren niet cheridbaar en eeuwigdurend; in tegen- 1, men herzag ze soms van jaar tot naar eigen believen en inzicht. 'alvijn heeft tegen vergoding van de vormen reeds krachtig gewaar- iwd Ook hij had voorkeur wat staat- id:ge en maatschappelijke vormen be- 't; maar hij bond nooit zijn beginsel, is lijn Christelijke belijdenis aan igen vorm. Daarmee zou hij de leer Jezus geweld aandoen. En die heeft gezegd, dat men den Keizer, dat is slii kundige, wettige macht moet -n vat des Keizers is; doch daar boven dat men Gode moet geven, wat De nationale concentratie De binnenlandsche politiek van Nederland heeft de laatste weken in vele bladen het onderwerp van levendige beschouwingen uitgemaakt. Wij hebben daaraan eenige artikelen gewijd, en ons naar men zich zal willen herinneren uitgesproken vóór de vorming van een nationaal front, naar ana logie van hetgeen in Denemarken te zien werd gegeven, waar de groote partijen elkander ook vonden en op een gemeenschappelijke basis gingen samenwerken in het belang van het Toen wij deze opvatting lanceerden, gingen wij daarbij af op hetgeen door de Duitsche autoriteiten steeds was gezegd, namelijk, dat zij zich met de binnenlandsche politiek van ons land niet wilden inlaten, dan alleen voor zoover in het belang van de bezetting van Nederland noodzakelijk was. Uit de belangrijke verklaring, welke de heer W. Janke, de Pressedezernent, gisteren heeft afgelegd op de dagelijksohe persconferentie, blijkt, dat wij hierin niet mis getast hebben. De binnenlandsche politiek van Nederland is hier ter sprake gekomen en de heer Janke gif als zijn meening te kennen, dat de bezet tingsautoriteiten ten aanzien van de concen tratiepogingen op binnenlandsch politiek terrein het standpunt innemen, dat van den aanvang af door den Rijkscommissaris is tot uitdrukking gebracht: aan Nederland zal een leven naar zijn eigen aard gewaarborgd zijn. Dit brengt mee, dat de Duitsche autoriteiten de binnenlandsche politieke bewegingen zoo veel mogelijk de vrije hand zullen laten en geen hindernissen in den weg zullen leggen. Dit brengt in de tweede plaats mee zoo vervolgde de heer Janke dat zij geen voor keur aan den dag zullen leggen voor eenigerlei richting. Het betreft hier immers een Nederlandsch vraagstuk, dat het Nederland- sehe volk voor zichzelf en op zichzelf moet oplossen. Dit ls inderdaad een zeer belangrijke ver klaring, welke zeer waarschijnlijk op het juiste oogenblik zal blijken te zijn afgelegd. Want de pogingen, welke op dit oogenblik worden ondernomen om te geraken tot natio nale concentratie, zullen hierdoor een goede stimulans ontvangen. Dat we opnieuw de verzekering mochten ontvangen, dat de Duitschers niet in ons land gekomen zijn met de bedoeling om onzen volksaard om te vormen of ons volkskarakter' te veranderen, doet zeer aangenaam aan. Het wijst erop, dat de Duitsche autoriteiten inzien, dat zij zoowel het belang van Duitsch- land, als dat van Nederland dienen, wanneer zy ons volk zijn eigen aard laten houden. Juist ons verheugt dit buitengemeen, omdat wij daarop steeds sterk hebben aangedrongen. Wy blijven van oordeel, dat de verhouding tusschen Duitschland en ons land het beste zal zijn, wanneer aan Nederland de vrijheid wordt gelaten, welke het behoeft om zich naar eigen aard en wezen te kunnen ont plooien. De Duitsche autoriteiten hebben veel meer aan een nabuurland al is het klein dat na den schok, welke het heeft ondergaan, weer tot bloei kan geraken, door dat het zichzelf zal kunnen zijn, dan aan een doodsch en dor land, waar niets kan tieren, omdat de geestelijke krachten, welke in ons volk leven, zouden dreigen te verstikken. Nederland heeft altijd gebloeid in vrijheid, het heeft steeds gekwijnd als deze vrijheid ontbrak. Vandaar dat iedere Nederlander dankbaar mag zijn, dat de Duitsche autori teiten toonen een open oog te heboen voor dit groote belang, en dat ze hiermede zeer ernstig rekening willen houden. De Duitsohe autoriteiten zien met vreugde, aldus de heer Janke, dat men in het volk actief wordt en dat er leven in de brouwerij schynt te zullen komen. In een onzer artikelen hebben wij gesohreven, dat de leiders des volks niet mismoedig aan den kant mogen blijven zitten, maar dat ze geest- en veerkracht moeten betoonen om het landsbelang te dienen ook in dezen zwaren tijd. Gelukkig zijn er aanwijzingen, welke er op duiden, dat we binnen korten tijd een opvulling zullen kunnen krijgen van het vacuum, dat de Duitsche autoriteiten hier vonden doordat de regeering was uitgeweken naar het buitenland. De Duitsche autoriteiten hebben een adres noodig zoo schreven we reeds vroeger een adres van het Nederlandsche volk. Ze moeten een concentratiepunt hebben, dat hen in staat stelt om met de bevoegde leiders van het volk overleg te plegen. Dat is thans noodzakelijk. Maar het is ook van zeer groot belang voor den tijd, waarin de vredesonderhandelingen zullen kunnen plaats vinden. Het is mede gewensoht om kleine minder heden als de groepen, welke respectievelijk worden aangevoerd door de heeren Mussert Meyer en Kruit, niet te doen komen tot een invloed, welke hun, gezien hun getal en be teekenis, in geen enkel opzicht toekomt. Alles samenvattend, meenen wij te mogen eoncludeeren, dat de mededeeling, welke de bladen gistermiddag bereikte, voor ons volk verheugend en belangrijk is en voor de leiders aes volks een aansporing bevat om voort te varen en spoedig te doen zien, dat zij het belang van land en volk willen dienen door overleS en op een gezonde basis het beste voor ons volk te zoeken en na te jagen. De verschillende gees- telyke stroomingen kunnen dan tot hun recht blyven komen en in eigen kring moet het haardvuur brandendeblyven. (Vervolg van de eerste kolom) Gods is. Het eerste is vorm, het tweede inhoud, onveranderlijke werkelijkheid. Zoolang wij dit vasthouden en beleven kunnen wij als Christenen, rustig en actief zijn bij alle verandering en ver nieuwing van het politiek en maatschap pelijk leven. En, ernstig gezocht, vinden wij dan ook onze plaats. „Als een goed soldaat Een prachtig boekje is het, dat de reserve veldprediker Ds. D. Ringnalda Jr. ons heeft geschonken, een boekje, waarvoor hij den titel, „Als een goed soldaat", ontleende aan 2 Timotheus 2:3 en dat hij uit eerbied op droeg aan alle nabestaanden van hen, die vielen als een goed soldaat ^>ij de verdediging van hun vaderland, die de demobilisatie niet meer mochten beleven, doch „met groot ver lof naar het Vaderhuis" gingen. Op fijne wijze en in teere bewoordingen vertelt deze veldprediker van het contact van den dominee met de soldaten, van de soldaten met den dominee. Er zijn van die boekjes, die zich niet laten recenseeren. De recensent voelt zich machteloos en alleen tot aanvaarden in staat. Zoo is het met deze sobere en toch zoo in-rijke herinneringen aan de maanden van mobilisatie, aan de moeilijke dagen van den oorlog en aan de misschien nog moeilijker uren van de capitulatie. Geen beoordeeling dus, maar wel enkele aanhalingen, opdat men iets leze van hetgeen hier geboden «wordt en opdat men er toe kome, zich dit boekske aan te schaffen als een donker-gekleurde maar niettemin zoete gedachte aan dit nabije verleden. Want dit verleden was waarlijk rijk. Men leze over het schoone ambacht: „Heer lijk om voor zulk een gemengd auditorium, als veldprediker optreder»^ de „Una Sancta" te spreken over de lengte en breedte en hoogte en diepte van Christus' liefde! En daarom ook over onze eenheid in den Hei land een eenheid, die niet voor de trium- feerende kerk gereserveerd mag blyven, maar ook in de strijdende kerk op aarde levende realiteit moet zijn. Heerlijk om bij het begin en aan het einde van eiken „veld dienst" die veelkleurige schare van Her vormde en Gereformeerde, Doopsgezinde en' Vrij-Evangelische, Luthersche en Christelyk- Gereformeerde soldaten van Koning Jezus ambtelijk te zegenen: Om mijner broederen en mijner vrienden wil, zal ik nu spreken: „Vrede zij in U!" Heerlijke herinnering aan den mobilisatie-tijd: deze spontane, hartelijke ongedwongen uitleving der inter-kerkelijke eenheidsgedachte!" En ook: „Wij denken terug aan onze „spreekuren", waarop we met menig soldaat van hart tot hart gesproken en gebeden heb ben. Wat waren hun zorgen vaak groot! Hun moeilijkheden ingrijpend! Welk een verlich ting-van-leed was het voor menigeen om zijn hart eens eerlyk uit te storten in een ver trouwelijk onderhoud met den dominee! Hoe spoedig weten juist onze soldaten zich over ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ.-MY leeuwarden - burmaniahu1s VAN 1845 amsterdam. van brienenhuis SCHAAP Co. AMSTERDAM - ROK1N 106 MOOIERE AFDRUKKEN 6x94 ets. 't algemeen te geven! Wat heerlijk, om ook op die spreekuren telkens weer te bemerken, dat onze officieren, onder-officieren en man schappen geen rekening hielden met de •vraag of hun veldprediker al dan niet tot hun „eigen kerk" behoorde! In de mobilisatie tijd vallen de kerkmuren grootendeels weg en leeft er in aller hart deze ééne begeerte: Om het huis des Heeren onzes Gods wil, zal ik het goede voor u zoeken!" Men leze het piëteitsvolle boekje, onop «esmukt, uit het hart geschreven, van dezer veldprediker, van wien we ook wel mogen zeggen, dat hij zich betoond heeft „een goed soldaat" en wiens woorden waarde hebben, als hij het neerschrijft: „Wij voelen het als onze heilige roeping, als een teedere zaak van onze consciëntie om het in dit boekje, opge dragen aan de nabestaanden van hen, die in den oorlog vielen, met ronde woorden, als voor het aangezicht van den Alwetende, uit te spreken: Wat ook de oorzaak is van de spoedige capitulatie der Nederlandsche Weer macht, de snelle overgang van onafhankelijk land tot bezet gebied is in geen geval te wij ten aan plichtsverzaking van onze soldaten!" Dr. W. G. Harrenstein, de leger- en vloot- predikant in algemeenen dienst, leidde het boekje, dat in het „strijdjaar 1940" bij D. A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. te 's-Gravenhage verscheen, in. Tram en bus in een groote stad Een uitvinding van Pascal We hebben niet lang geleden een deskun dige op het gebied van het stadsverkeer aan het woord gelaten, die ten aanzien van Ber lijn de stelling verdedigde, dat wie voor af schaffing van de tram in een groote stad opkomt doof en blind moet zijn. Het punt is de laatste jaren betwist, want alles hangt van plaatselijke omstandigheden af. Er zijn algemeene kanten aan dit vraag stuk. De Rotterdammers verheugden zich ter stond na de ramp een snel toenemend aan tal van die lijnen te hunner beschikking te vinden. De volte van de wagens vooral de eerste weken namen ze op den koop toe. Op eens moesten ze het van de tram alleen heb ben. Buitenlanders hadden de moeilijkheden waartegen trammaatschappijen hier te lande op te tornen hebben, behalve aan de con currentie van de fiets aan den eigenaardigen bouw van de Nederlandsche binnensteden toegeschreven, die het „doorsteken" mogelijk maakt, waarbij een middel van vervoer ge mist kan worden. Men zegt, dat niemand minder dan Blaise Pascal in 1662 te Parijs een onderneming van publieke karossen tegen vijf „sols" de plaats lanceerde. Er kwamen eenige lijnen, maar de zaak nam niet op en men moest tot1828 wachten om een omnibus-exploitatie geboren te zien worden. De wagens kregen allerlei namen en bynamen, o.a. diligences. De rit kostte vijf sous en toen er een imperiaal op kwam werd het tarief voor het boven zitten drie sous. Een zwerm van zulke ondernemingen werd gesticht, die elkander een onordelijke concur rentie aandeden. Maar de wet op het over leven van de geschiktste liet zich gelden en in 1856 werd de eerste concessie voor een trambaan vergeven, die de stad van west naar oost evenwijdig aan de Seine doorsneed De omnibussen bleven in stand. Ze waren met twee paarden bespannen en telden iets minder dan 30 plaatsen. De bekendste was die tusschen de Madeleine en het plein, waar de Bastille gestaan heeft. In 1876 werden de eerste proeven met de vervanging van paar den door mechanische tractie genomen. Als drijfkracht werd o.a. samengeperste lucht ge bezigd en de Zwitsersehe. fabriek van Win- terthür bracht een machine op de markt. Het zou tot 1889 duren, voordat zekere tram lijnen regelmatig op deze wijze voortbewo gen werden. Twee categorieën waren in het stelsel te onderscheiden: die met stoomver- mogen en electrische met accumulatoren dan Een omnibus in het Parijs ven pl.m. 50 jeer geleden O— wel trolleys of ondergrondsche geulen. Wegens technische en financieele moeilijk heden bleef de simpele paardenkracht tot 1910 op talrijke lijnen in zwang. Onder en boven den grond In 1900 kwam voor de maatschappijen tot exploitatie van transportmiddelen op den beganen grond een vervaarlijke concurrent op, over wien afzonderlijk moet geschreven worden, de ondergrondbaan of metro. De eerste lijn, ter gelegenheid van de toen ge houden wereldtentoonstelling geopend, was een succes. De andere-ondernemingen namen den handschoen op en in 1904 deed de eerste, nog kleine auto-omnibus met stoommotor zijn Het jaar 1910 werd een keerpunt in het ver keer te Parijs. Voor de trams werd zonder uitzondering de electrische tractie aangenomen met boven- of ondergrondsche leiding en voor de autobussen de benzinemotor. De grootste, die het tot 1914 die wagens zijn aan snelle slijtage onderhevig uithielden, bevatten 35 plaatsen op hun hoogst. Bij het uitbreken van- den oorlog in '14 werden ze voc^r troepen vervoer en proviandeering van het leger opge vorderd. Na het einde van de vijandelijkheden kocht het departement van de Seine alle net ten op om ze tot een enkele onderneming te versmelten, wat de algemeene kosten inperkte. Het verkeer hangt met drie elementen sa men: het bevolkingscijfer, het aantal ritten per jaar en per bewoner en de lengte van de af gelegde afstanden. In 1856 telde groot-Parijs om het zoo maar te noemen 1,700,000 inwo ners. Op het oogenblik moet het, het groote aantal ontruimingen ten gevolge van den oorlogstoestand daargelaten, niet ver van zes millioen liggen. Het aantal reizen per jaar en per bewoner is sinds 1856 meer dan vertien voudigd. Strijd om voorrang te Parijs De verregaande onstandvastigheid van het verkeer bemoeilijkt de beschikbaarstelling van het materiaal De behoeften hangen af van het seizoen, de atmosferische omstandigheden en allerlei uitingen van het oeconomische en so ciale leven. En verder wisselt het verkeer niet alleen naar de uren van den dag, maar ook volgens de dagen en maanden. Het belangrijk ste spitsuur doet zich aan het einde van den middag voor. Vroeger keerde het gros van de passagiers tusschen half vyf en achten naar hun woning terug, tegenwoordig moet de Overzicht Het Nabije Oosten De publicatie van de jongste Duitsche documenten heeft weer eens nadrukkelijk in het iicht gesteld, welk een bron van onrust het Nabije Oosten vormt Daarbij staan vooral Turkije en Syrië in het centrum van de be langstelling. De sympathieën van Turkije lagen steeds, naar men weet aan den Ge allieerden kant. Daarbij moest echter een voorzichtigen koers worden gevaren, omdat men den Russischen buur had te ontzien. Dit belette echter niet, dat besprekingen plaats vonden tusschen Engelsch-Fransche militairen en den Turkschen staf, terwijl ook een twee zijdig garantiepact tusschen Turkije en de Geallieerden tot stand kwam. Blijkens het zesde Duitsche witboek waren de Geallieerden van plan door middel van het betrekken van Turkije in den oorlog acties te ontketenen tegen het petroleum- gebied van Jtoemenië en dat van Rusland in den Kaukasus. Daarbij zou gebruik worden gemaakt van het leger in Syrië onder bevel van generaal Weygand, later vervangen door generaal Mittelhauser. Van deze actie is in- tusschen niets gekomen en de vrede op den Balkan als in het Nabije Oosten werd be waard. Daarbij heeft ook de voorzichtige houding van Rusland de aandacht getrokken. Bij de bezetting van Bessarabië en de Noord- Boekowina heeft dit land immers (voor- loopig?) afgezien van een vlootbasis in de haven van Constanza, waarmee de belangen van Turkije werden ontzien. De Turken sympathiseeren^echter niet door dik en dun met de Britten. Dat is gebleken uit de vriendschappsverdragen, welke zij dezer dagen hebben gesloten met Syrië en Irak, waarbij o. a. moet zijn bepaald, dat er geen gebiedswijzigingen ten aanzien van Syrië mogen plaats vinden, of Turkije moet daar mee hebben ingestemd. Dit is vooral merk waardig in het licht van de jongste onthul ling van de j,Popoio di Roma", welk Ita- liaansch blad mededeelde, dat Engeland onlangs aan Turkije en Irak een aanbod zou hebben gedaan om Syrië onderling te ver- deelen. Dit onderwerp moet ook ter sprake zijn gekomen tijdens een onderhoud tusschen den Turkschen minister van buitenlandsche zaken Saradjogloe en zijn Iraksehen collega Noeri Said. Intusschen heeft Tur kije dit aanbod van de hand gewezen. Niet, omdat het geen bepaalde verlangens ten opzichte van Syrië zou hebben, pf omdat men Frankrijk zou willen ontzien, maar de Tur ken zien ongaarne een bezetting van Syrië door Engeland, omdat daarmee dit gebieds deel van de eene afhankelijkheid in de andere zou geraken. Het Duitsche witboek heeft overigens dui delijker gemaakt, waarom de sympathieën van de Turken aan Geallieerde zijde lagen. Reeds lang is het Turkije een doorn in het oog, dat de vlak voor de kust gelegen eilan dengroep, de Dodekanesos geheeten, zich in Italiaansche handen bevindt Er is voor de Turken veel aan gelegen deze eilandengroep te bezetten en om tot dit doel te geraken, verwachtte men veel van sterke steun der Geallieerden in een eventueelen oorlog tegen Italië. Over de omvang van deze steun schijnt evenwel tussohen de Turksche en Geallieerde staven geen eenstemmigheid te hebben be staan. De Duitsche publicatie van de in Frankrijk gevonden documenten heeft uitgewezen, dat Turkije een zekere lijdelijke houding"*heeft aangenomen tegenover de geallieerde plan nen. Dit schijnt in Moskou reeds de noodige ontstemming te hebben gewekt Merkwaardig is in dit verband de reis van den Russischen ambassadeur T e r e n t j e w uit Ankara naar Moskou, nadat hij een onderhoud had met den Duitschen ambassadeur in Turkije von Papen. De houding van Rusland is voor Turkije van zeer groot gewicht. In Klein- Azië is er voor de Turken niets te winnen zonder de gunst van de Sowjets. Aangezien er het laatste jaar reeds tusschen Moskou en Ankara een aanzienlijke verkoeling in de be trekkingen was ingetreden, mag met span ning worden tegemoet gezien, welke conse- kwenties dit voor de Turksche aspiraties zal hebben, temeer nu Frankrijk als een factor van gewicht definitief is uitgeschakeld. stroom in minder dan een uur verwerkt wor den en wel bijna uitsluitend in één enkele richting; de rijtuigen komen vaak nagenoeg leeg aan de punten van vertrek. De bezettings- coèfficient van de motorbussen komt hierbij in het geding. Toen bus en tram tot één enkele maat schappij versmolten werden, telde men 62 ver schillende tramtypen, waarvan sommige 30 jaar oud waren. En de middelpunt vliedende kracht van de metropool had gedurende den vorigen oorlog niet stilgestaan. In 1927 kwam een. nieuw type bus in gebruik, laag op de wielen, met meer plaatsen en dat sneller op trok; het aantal passagiers was er tot 56, zoo niet meer, opgevoerd. Op dit type is weer een ander gevolgd, volgens de wetten van ae aêrodynamiek gebouwd. Een voordeel ervan is, dat men in tweede zoowel als eerste klasse op bekleede banken zit, want gezegd zij, dat dil onderscheid in weerwil van sommige pro testen gehandhaafd bleef, zij het dat het aan tal eerste-klas plaatsen aldoor ingekrompen werd. Een ander voordeel is de verhooging van de snelheid tot 45 km per uur. De nieuwe motoren ontwikkelen met vier cylinders 70 pk en ook aan de verbetering van de banden werd nauwlettende zorg besteed. Ten slotte de concurrentie met de tram. Den dag, waarop de busprijzen met die van de tram konden wedijveren, had deze geleefd. De voorsprong van de bus op de tram behoeft niet in het licht gesteld te worden. De ver korting van den tijd voor het traject bracht eer, versnelling bij de inning van de plaats- betaling mee. Dit geschiedt al jaren tot volle tevredenheid door het mechanisch afstempe len van het voor den rit benoodigde aantal kaartjes. De boekjes, die ze vormen, worden door den conducteur verkocht, de kaartjes door de passagiers uitgescheurd. De tarieven wisselen behalve naar de klasse naar het aan- tal^ secties, waarbij op te merken is, dat de indeeling in lenigheid niet met de Rotter- damsche kan wedijveren. Uw cadeau /12.50 HUISVROUWEN Met EEN PAK doet U MEER dan met 20 stukken zeep! Doet Uw voordeel! Slechts 28 cent per pak! In elk pak GEBRUIKSAANWIJZING met tal van NUTTIGE WENKEN! Verkrijgbaar in alle groote warenhuizen! .GREVOS" HANDELMAATSCHAPPIJ Nieuwland 6a Tel. 42672 Rotterdam SISALZAKKEN en PAKDOEK ▼raagt aanbieding aan N.V. VEREENIGDE TOUWF ABRIEKEN ROTTERDAM Roggebloem- en rogge-, tarwe- en boekweitmeel Worden in de distributie betrokken De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van landbouw en visscherij maakt bekend, dat heden de distributie van tarwebloem en zelfrijzend bakmeel is uitgebreid met de artikelen tarwemeel, boekweitmeel, roggebloem en roggemeel. De distributie van deze pro ducten zal geheel gelijk zijn aan die van tarwebloem en zelfrijzend bakmeel. Gedurende het tijdvak van 13 Juli tot en. met 9 Augustus 1940 geeft de met „90" genummerde bon van het alge meen distributiebonboekje recht op het koopen van 2'A ons tarwebloem öf tarwe meel, óf boekweitmeel, roggebloem óf roggemeel öf zelfrijzend bakmeel Opgemerkt wordt, dat slechts de than» nog bij de winkeliers en grossiers aanwezig» voorraden zelfrijzend bakmeel zullen worden gedistribueerd. Het afleveren van dit artikel door de fabrieken is voorloopig stopgezet. In het algemeen zuil—i de voorraden van de genoemde producten bij de winkeliers vol doende zijn om aan de vraag van het publiek te kunnen voldoen, zoodat geen voorschot- toewijzingen zullen behoeven te worden ver strekt. Mocht bij uitzondering de voorraad ontoereikend zijn, dan kunnen de winkeliers via de plaatselijke distributiediensten een ver zoek tot het centraal distributiekantoor rich ten voor een voorsohottoe wij zing. Ten einde voorts hen, die het op bon 75 beschikbaar gestelde rbntsoen nog konden betrekken, de gelegenheid te geven dezen bon alsnog te gebruiken, wordt de geldig heidsduur daarvan met twee weken ver lengd. Bon 75 van het algemeen distribu tiebonboekje geeft derhalve ook geduren de het tijdvak van 13 Juli t/m. 26 Juli 1940 nog recht op het koopen van 2K ons tarwebloem óf tarwemeel óf boekweit meel öf roggebloem óf roggemeel óf zelf rijzend bakmeel. Militaire mutaties De staatscourant van gisteren bevat ver scheidene besluiten van generaal-majoor N. T. Carstens, die daartoe is gemachtigd door den bevelhebber van de Duitsche Weermacht in Nederland. Daarbij wordt o.a. met ingang van 15 Juli 1940 aan een aantal beroepsofficieren op het door hen gedaan verzoek een eervol ontslag uit den militairen dienst verleend. Eveneens zullen verscheidene reserve-officieren met dien datum eervol ontslag verkrijgen. Voorts worden met ingang van 15 Juli de cadetten-vaandrig van het derde studiejaar van de Kon. Mil. Academie bevorderd tot tweeden luitenant Hieronder vallen ook de cadetten-vaandrig van dat studiejaar, die ln opleiding waren voor het leger in Ned.-Indië. onderwijsbenoemingen T sum- Chr- Instituut Brandsma, Afd. L.O. Tot hoofd: de heer C. A. van Uchelen, hoofd Chr. school L.O. en U.L.O. te Smilde. Y e r s e k e. Ned. Herv. School. Tot onder wijzer: de heer D. W. Keuper, tijdeL onder wijzer te Almelo. {JP Tabak Taconis Leeuwarden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1