DINSDAG 9 JULI 1940
24-
Tusschen Amstel en IJ
Offervaardigheid
De koude wintermaanden
Er is veel veranderd
(Van onzen Amsterdamschen redacteur.)
Aan het einde van de vorige week is ook
hier ter stede de nationale collecte ten bate
van de door den oorlog geteisterde gebieden
gehouden. De opbrengst van deze inzameling
is mij nog onbekend. Ik maak er gewag van
om twee opmerkingen te kunnen plaatsen. De
eerste is deze, dat in kleinere steden en in
dorpen naar verhouding allicht meer zal ge
geven worden dan te Amsterdam, aangezien
bepaalde groepen der bevolking zich gemak
kelijk afzijdig houden. De Bijbelsche regel.
„Het is zaliger te geven dan te ontvangen",
wordt door tienduizenden in de hoofdstad niet
begrepen en onder het schild der onbekend
heid blijven velen op een afstand, als een col
lectebus nadert of liepen ook dimaal hoofd
schuddend voorbij. Hiertegenover staan wel
groote giften uit goed gesitueerde kringen,
doch dealgemeene deelname in een groote
stad als de onze is meestal onbevredigend.
Des te meer valt het op, dat een groote
meerderheid zich niet onbetuigd liet om de
plicht der naastenliefde te verstaan. Boven
dien hébben velen op de een of andere wijze
extra geofferd direct nadat de eerste berichten
van de oorlogsrampen binnenkwamen Tallooze
burgers hebben aanstonds geld, levensmidde
len, huisraad enz. beschikbaar gesteld. Ande
ren namen liefderijk vluchtelingen in hun
huis op. Organisaties als het korps Vrouwe
lijke Vrijwilligers, Liefdadigheid naar Ver
mogen, e.d.g., hebben prachtig werk verricht
en zijn in menig opzicht nog altijd paraat.
Hiernaast mag bovendien gewezen worden
op verhoogde offervaardigheid in kerkelijke
kringen reeds voor de gewone uitgaven. In de
Gereformeerde en Hervormde kerken
waarbij ik mij van nadere onderscheidingen,
voor- of toevoegingen ditmaal onthoud zijn
verder duizenden bijeengebracht voor het
lenigen van den nood van diaconieën en voor
den herbouw van kerken. Een eerste schatting
mag veilig op ƒ25,000 worden gesteld, terwijl
de gaven blijven vloeien.
Van hier uit zijn ook groote inzamelingen
Bijbels, kerkboeken enz. speciaal naar Rotter
dam vervoerd om hèn bij te staan, die hiervan
waren beroofd of wier begeerte naar het eer
tijds veronachtzaamde Woord Gods uitging.
Bij zooveel wat donker en droevig is en nog
altijd blijft, zijn dit lichtstralen die de duister
nis van dezen tijd eenigszins doen opklaren-
De officieele cijfers over het koude eerste
kwartaal van dit jaar toonen aan den invloed
van den winter en van den oorlogstoestand
op het leven der bevolking.
Wat de strenge koude betreft, de sterfte
onder ouden van dagen was belangrijk hooger
dan in dezelfde wintermaanden van het
vorig jaar. Het verkeer een geheel ander
onderwerp, hoewel toch ook door de felle
vorst beheerscht onderging eveneens ver
andering. De Rijnvaart is er, behalve door den
oorlogstoestand, door belemmerd, terwijl ten
gevolge van den ijsgang het vervoer per spoor
toenam.
Beide factoren zijn van ongunstige beteeke-
nis geweest op vestiging in en vertrek uit de
hoofdstad. Verder op het werkloozencijfer,
hetwelk beduidend lager was, vooral ten aan
zien van de jeugdige werkloozen. Het hoogere
aantal huwelijken handhaafde zich, vergeleken
bij het laatste kwartaal van 1939, toen het
trouwcijfer buitengewoon hoog was als gevolg
van den oorlogstoestand.
Wanneer de statistische cijfers over het
tweede kwartaal van 1940 bekend worden,
Zulk een sprekend verschil zal zijn de
terugkeer naar vroegere verhoudingen. Sedert
half Mei heeft men kunnen bemerken, dat de
terugtred naar hetgeen vorige generaties ge
woon waren, met weinig drukte gepaard ging.
Men schikte zich in tal van omstandigheden,
hoewel zeer belangrijke factoren als onge
stoorde levering van water, gas en electriciteit
van kracht bleven tegelijk met het tram
verkeer, de post, telefoon en telegraaf, welke
laatste vier uitingen van het moderne open
bare leven toch een poosje min of meer stag
neerden. Al staakt de tram slechts één uur
eerder den dienst, er is overigens sterk ver
minderde bewegingsvrijheid. Nog altijd is de
treinenloop beperkt en 's avonds betrekkelijk
vroeg beëindigd. Taxi's komt men weinig
tegen. Het bezit van een „wagen" heeft alleen
nominale beteekenis- Allerlei ouderwetsche
voertuigen worden te voorschijn gehaald. Een
bruidje in de tram is niets bijzonders meer.
In het Vondelpark plukt men lindebloesem
om een voorraad „thee" te vormen. De door
velen niet meer gevolgde gewoonte om aan
de gasfabriek cokes te halen, wordt in breeden
kring hersteld. Men kan er voor in de rij staan
om zoo met een halve hectoliter per week te
gaan „opdoen" voor den winter, niet hooger
dan tot 20 pet van het vorige verbruik. Van
zelf kan men zich ook met zijn brandstoffen-
leverancier verstaan. De schillenboer, ver
trouwde figuur van jaren her, wordt er op
aangezien of hij zijn nuttige functie kan blijven
uitoefenen, zulks in verband met het streven
van overheidswege om keukenafval tot vee
voeder te verwerken.
Zoo bevinden wij ons te midden van allerlei
veranderingen, bepalingen en wat dies meer
zij. Beeld van de bewegelijkheid der ver
gankelijke dingen en typeerend onderscheid
met het onvergankelijke, waarvan de H. Schrift
troostend gewaagt
Persfotograaf vermist
Sedert 27 Juni wordt de heer H- M. E.
Sagers, persfotograaf, verbonden aan de n.v.
fotopersbureau Polygoon, vermist De heer S.
was des morgens uit Amsterdam naar Den
Helder vertrokken, waar hij foto's zou maken.
Nadien heeft men niets meer van hem ver
nomen.
Namens de echtgenoote verzoekt de waar
nemend commissaris van het bureau Leid-
scheplein te Amsterdam opsporing.
Men vreest dat een ongeluk is gebeurd.
DE SPOORWEG DOOR DE BETUWE.
Voorlaan Diesel-eleclrische tractie.
Men meldt ons:
Tot nu toe werd de spoorlijn door de
Betuwe, de verbinding tusschen Nijmegen (Lent1
over Kesteren en Geldermalsen naar Sliedrecht.
met stoomtreinen bereden. Dat bracht veel
ongerief met zich omdat het, wanneer de trein
te Lent was aangekomen, niet mogelijk was
de locomotief weer voor den trein te plaatsen en
deze naar Eist moest worden opgedrukt, om
dan via De Vork weer in de gewone route te
komen. Men had overwogen in Lent een z.g
Engelsche wissel aan te leggen, maar de uit
voering is niet mogelijk gebleken. Met ingang
van Donderdag a s. zullen nu de stoomtreinen
op het Betuwetraject vervangen worden door
Diesel-electrische tractie, waardoor de rijtijd
kan worden bekort en een meer regelmatige
dienst verzekerd is.
Aan den voet van den spoordijk, waarop het
stationnetje Lent zich bevindt, heeft de
restaurateur van het station Nijmegen een
wachtkamer ingericht, waarvoor hjj de be
schikking heeft gekregen over een cantine-
barak, die vroeger bij het Nederlandsche leger
in gebruik was.
DE NIEUWE BEPALINGEN VOOR
DE VERDUISTERING
Wielrijders opgelet
Ter aanvulling van de nieuwe verduiste
ringsverordening van den Rijkscommissaris,
opgenomen in het verordeningenblad voor het
bezette Nederlandsche gebied op 6 Juli 1940,
maakt de bevelhebber van de Ordnungspolizei
beim hoheren SS- und Polizeiführer" offici
eel het volgende bekend:
De voornaamste nieuwe bepaling van de
verduisterings ver ordening is, dat fietsers
terstond na het invallen van de duisternis
niet meer zonder licht mogen rijden. Para
graaf 10 van de verordening bepaalt daar
over, dat ook de fietsers met verduisterde
lichten moeten rijden en dat de lantaarns
van de fietsers zoo bedekt moeten zijn, dat
een 3 tot 5 cm lange en 1 cm hooge recht
hoekige opening het licht uit de beneden
helft van de lantaarn doorlaat.
Door deze bepaling is een zoodanige ver
lichting van den rijweg beoogd, dat den
wielrijder veilig rijden mogelijk is en tegen
liggers het rijwiel als zoodanig kunnen her
kennen. De afmetingen van de toegelaten
lichtspleet komen overeen met de in Duitsch-
land geldende bepalingen. Daar schier in
Nederland veel meer van fietsen gebruik
wordt gemaakt, wordt verwacht, dat in ieder
geval slechts de kleinste spleetlengte, name
lijk die van drie centimeter, zal worden toe
gepast.
In samenhang hiermede wordt er op
gewezen, dat de vervaardigers van verduiste
ringsmateriaal voor voertuigen, fietsen inbe
grepen, dit, voor het in den handel wordt
gebracht, bij de materiaalkeuringscommissie
van de rijksinspectie voor de bescherming der
burgerbevolking tegen aanvallen uit de lucht,
Heerengracht 23, den Haag, ter goedkeuring
moeten voorleggen.
De materiaalkeuringscommissie controleert,
of het aangeboden verduisteringsmiddel beant
woordt aan de bedoelingen van de verduiste
ringsverordening. Daarbij is het voor ver
duisteringsmiddelen voor fietslantaarns niet
steeds noodig, dat zij bepaald de in paragraaf
10 genoemde rechthoekige lichtspleet hebben;
de commissie kan ook andere verduisterings
middelen goedkeuren, die de in paragraaf 10
voorgeschreven lichtsterkte niet overschrijden
en ook overigens aan de voorschriften voor
de verduistering voldoen.
Allen wielrijders wordt aanbevolen slechts
verduisteringsmiddelen aan te schaffen, die
door de keuringscommissie zijn goedgekeurd.
De goedgekeurde afschermingsmiddelen zijn
gemerkt met een ingeponsten rechthoek van 20
bij 15 millimeter >met de letters J.LJ3. en
daaronder het keuringsnummer. In den handel
gebrachte afschermingskappen, die dit merk
niet drdgen, gelden als niet in overeenstem
ming met de voorschriften.
Over de handhaving van de verduistering
zullen binnenkort verdere bekendmakingen
volgen. Er wordt verwacht, dat de bepalin
gen van de nieuwe verduisterings-verordening
door de bevolking zeer nauwgezet zullen
worden nagekomen want ten slotte dient de
verduistering slechts de bescherming van de
bevolking en haar eigendom.
..NEDERLANDSCH DAGBLAD".
Dagblad van nationaal front.
In Den Haag is gisteren het eerste
van het „Nederlandsch Dagblad", orgaan
van het nationaal front (leider Arnold Meyer),
verschenen.
Naast het weekblad „De Weg" zal dit dag
blad in den vervolge de doelstellingen en
beginselen van deze beweging in grooter
kring bekend maken.
De uitzending van kinderen
naar Salzkammergut
Een affiche van het Centraal Bureau
voor de kinderactie Nederland-
Oostmark.
Het Nederlandsch Centraal Bureau voor de
Kinderactie NederlandOostmark heeft op
dracht gegeven, op tal van plaatsen (in den
vorm van een affiche) een mededeeling aan
te plakken van den volgenden inhoud:
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied, Rijksminister Seyss-
Inquart, heeft in zijn te Rotterdam gehouden
rede uitdrukking gegeven van zijn bijzondere
voldoening, daar hij thans de gelegenheid
heeft tot het in het leven roepen van een
kinderactie voor kinderen van behoeftige
Nederlandsche gezinnen, en zijn dank te
kunnen toonen voor de in de na-oorlogsjaren
van Nederlandsche zijde doorgevoerde kin-
derhulpactie voor Oostenrijksohe kinderen.
Toentertijd waren duizenden Oostenrijksche
kinderen voor ontspanning in Nederland.
Thans heeft de Rijkscommissaris toegezegd,
dat 6000 kinderen naar de mooie gouw Opper-
donau (Salzkammergut) kunnen gaan.
Met de voorbereidingen voor deze reis is
het Nederlandsch-Duitsch Comité gereed.
De eerste vacantietreinen voor deze ont
spanning behoevende kinderen kunnen ver
trekken op 15 Juli a.s. De duur van het verblijf
is gerekend tot October, zoodat een absolute
ontspanning gewaarborgd is.
In Oostenrijk staan de kinderen onder toe
zicht van Nederlanders. Bovendien staan alle
kinderen onder geneeskundige controle, en
worden ondergebracht in vrijgemaakte hotels,
vacantieoorden en bij gegoede families, en wel
uitsluitend in de meest mooie gedeelten van
Opper-Oostenrijk. Op verren afstand van den
oorlog en zijn gevolgen kunnen en zullen zij
genieten.
Uitsluitend uit sociaal oogpunt worden de
kinderen uitgezocht, d.w.z. die kinderen die
een ontspanning het meest noodig hebben De
politieke en godsdienstige richting der ouders
speelt hierbij geen rol.
De gouw Opperdonau zal alles doen wat in
haar vermogen ligt te vergoeden wat Neder
landers destijds voor de Oostenrijksche kin
deren hebben gedaan.
De ouders moeten zoo spoedig mogelijk op
gave doen bij den burgemeester van hun ge
meente. Er mag niemand geweigerd worden.
Om transportredenen mogen op het oogenblik
maar 6000 kinderen worden opgenomen. Men
wende zich in geval van twijfel tot het Neder
landsch Centraal Bureau voor de kinderactie
Nederland-Oostmark, Den Haag, Binnenhof
19, Telefoon 18.38.20. toestel 26.
De Distributie-courant
Bij de Oprechte Haarlemsche Courant is net
eerste nummer verschenen van de „Distributie
courant", die een zich wekelijks vernieuwende
encyclopedie op het gebied der distributiemaat
regelen bedoelt te worden. Genoemde maat
regelen geven den detaillist rechten en leggen
hem verplichtingen op. Komt men zijn verplich
tingen niet na, dan loopt men niet alleen de
kans om met den strafrechter in aanraking te
komen, doch tevens verspeelt men in vele ge
vallen zijn rechten. Men dient dus den weg m
„distributieland" te kennen. Hiervoor heeft men
een gids noodig, die in eenvoudige taal vertelt
hoe de distributiemaatregelen werken en welke
rechten en plichten men heeft. Hetzelfde geldt
voor hoteliers, voor caféhouders en voor vele
anderen, die op de een of andere wijze in de
distributie zijn ingeschakeld.
A.N.W.B.
Algemeene vergadering te Utrecht
De Kon. Ned. Toeristenbond A.N.W.B. heeft
zijn jaarlijksche algemeene vergadering, welke
ditmaal, in verband met de tijdsomstandig
heden, niet gepaard ging met de andere daar
bij gebruikelijke feestelijkheden, te Utrecht
gehouden, onder voorzitterschap van den heer
H P. J. Bloemers.
In een korte openingsrede heeft deze her
innerd aan de verleden jaar te Maastricht ge
houden algemeene vergadering en de daaraan
verbonden welgeslaagde bondsdagen en me
degedeeld, dat het aanvankelijk plan om dit
jaar een dergelijk bondsfeest te Haarlem te
houden niet kon doorgaan, omdat het bestuur
meende, dat het in de huidige omstandigheden
beter was. bij het uitschrijven van vergade
ringen de uiterste soberheid en zuinigheid in
acht te nemen en de algemeene vergadering te
beperken tot een eenvoudige samenkomst in
het centrum des lands, ter voldoening aan de
bepalingen der statuten en ter formeele afdoe
ning van de agendapunten, welke reglemen
tair noodzakelijk zijn.
Bij de hierna volgende behandeling van de
beknopte agenda is tot lid der balans-commis
sie gekozen de heer d'Ailly, directeur der
Kasvereeruging te Amsterdam en is het jaar
verslag uitgebracht
De gebruikelijke uitreiking van onderschei
dingen wegens 50-jarige lidmaatschap en we
gens 25-jarige vervulling van de consuls
functie is verschoven naar de afdeelingsverga-
deringen in het a.s. najaar.
In een aan de algemei
voorafgegane vergadering
bestuur van den A.N.W.B. is de balans
1939 met een eindcijfer van ƒ551,258 goed
gekeurd.
Ter voorziening in de vacature in het alge
meen bestuur, ontstaan door het overlijden van
de heeren J. Bergmans te Barger en ir. H. A.
H de Ronde te Maastricht en het bedanken
van den heer E. Pool te Hengelo, werden ge
kozen de heeren J. G. Legro, burgemeester van
Eelde, J. Bn. de Weichs de Wenne, burge
meester van Wanssum (Limburg) en C M.
Gelderman te Oldenzaal.
Tot leden van de financieele commissie wer
den gekozen de heeren Ch. Rédelé te Dor
drecht en mr. S P. C. L. Meijer Wiersma te
's-Gravenhage. Tot stemgerechtigden werden
gekozen: in afd. III (Zuid-Holland) de heer C
J. van Schaardenburg te Rotterdam en in afd.
VIII (Overijssel) de heer A. Ledeboer te
Almelo.
Goedgekeurd werd het voorstel tot instel
ling van een lidmaatschap tegen een contributie
van 2.50 van 1 Juni t/m. 31 Dec. 1940. De
buitengewone tijdsomstandigheden waren oor
zaak, dat het dagelijksch bestuur het wen-
schelijk achtte, de contributie voor nieuw-
toetredende leden voor de resteerende maan
den van dit jaar van 1 Juni af te brengen op
2.50, teneinde degenen die met hun nieuw
aangeschafte fiets tochten willen maken te be
wegen, daarvoor bij den A.N.W.B. voorlich
ting te vragen en dus lid te worden.
FIETSENDIEF OP HEETERDAAD BETRAPT
De politie van het bureau Linnaeusstraat te
Amsterdam heeft in den nacht van Zaterdag
op Zondag in een schuurtje op den Ooster-
ringdijk een 47-jarigen koopman gearresteerd,
die op heeterdaad werd betrapt toen hij uit
dit schuurtje een rijwiel trachtte te stelen, na
dat hij de deur had opengebroken.
De man is een oudé bekende van de politie,
die zich reeds eerder wegens soortgelijke dief
stallen had te verantwoorden. Hij zal ter be
schikking van den officier van justitie worden
gesteld
Kinabast
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van handel, nijverheid
en scheepvaart maakt bekend, dat het.inge
volge bekendmaking van 6 Juni 1940 van
kracht zijnde verbod tot aflevering etc. van
kinabast wordt ingetrokken, voor zoover het
pharmaceutische kinabast betreft
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving val
palingen ten aanzien van de verduis
Zonsondergang 9 Juli: 10 u
Zonsopgang 10 Juli: 5 u. 29 i
u
De gasslang was losgero
Gisternacht is te Leersum een
ongeluk gebeurd, waarvan het
v. d. B. het slachtoffer is geworden.—
Toen de melkboer gistermorgen
bellen aan de woning van het echtpa
B. geen antwoord kreeg, verschafte
met geweld toegang tot het huis. Hij
man en de vrouw bedwelmd in de slaï^
aan. Bij onderzoek, bleek, dat een ;%J
van de leiding was losgeraakt, waart
gas tot in de slaapkamer was doorget
De melkboer paste onmiddellijk
matige ademhaling toe, hetgeen allee
67-jarige vrouw nog baatte. |en
De 69-jarige man was reeds overle e,
vrouw verkeert in levensgevaar.
lij
Begrafenis van gevall«ti\
Engelsche vliegers ed*
Op de nieuwe Oo9terbegraaf]
teren twee Engelsche vliegers, c
van de hoofdstad gevallen zijn, r
militaire eerbewijzen ter aarde bestelde
De Duitsche predikant bij de Luther,iie
meente te Amsterdam leidde den diens
de plechtigheid in de groote aula mier)
spel was geopend, bad de predikant h v-
Vader. De stoet begaf zich vervolgei
waarts, waar de predikant, na het uiistr
van den officieelen Engelschen begrafe te
een korte toespraak hield.
Ongeveer tien dagen geleden zijn R
gelsche en Duitsche soldaten tegelijker h
graven, aldus de predikant. Het is ei^e
de overwinnaars de overwonnenen eerei
Duitsche soldaat zorgt, dat ook zijn tejks
ders een ridderlijke, christelijke ber.
krijgen. Een oordeel over zijn daden
hij daarbij niet uit. Wij gevoelen eerb®1
den dood. De Engelsche soldaten zijn een
len van hun regeering nagekomen en«w
hen als soldaten.
Namens den Ortskommandant legde 16e
Messerschmidt, commandant van het v|e
ton, twee kransen op de graven. Hij ba,
plechtigheid met de woorden: „Wir elr
sere gefallenen Feinde". len
ce
OP HEETERDAAD BETRAPTÜ,
Gisteravond om zes uur hebbJ*V
rechercheurs van het hoofdbureau vat cu
te Amsterdam in de omgeving van hi^i
rak een rijwieldief op heeterdaad betr.
bleek een jongeman van twintig jaar.
te 's-Gravenhage, te zijn. die in den k
den dag per rijwiel naar Amsterdam
komen. Hij is thans op het hoofdbure.
sloten en zal vermoedelijk morgen vjvo
officier van justitie worden geleid- lne
DOOR EEN WAGEN OVERRED-
Doodelijk ongeluk in De BilL,^
Op den Waterweg in De Bilt is Za|m
avond mevr. P. K., die met haar rap]
fietstochtje maakte, door een met ee^
bespannen wagen aangereden. Zij kwaï
de wielen terecht en werd op slag ge
Oosterbegraafplaats ljs
Lsche vliegers, die in t
gevallen zijn, met de Pte
LIJK OPGEHAALD
•tv
m
Uit de Maas bij Venlo is Zaterdag
_)gehaald van den arbeider M. J. jer
die j.L Woensdag bij het ongeluk aan v,
■as verongelukt.
De aanvoer op de Aalsmeersche veiling, een der voornaamste centra van de Nederlandsche
bloemenkweekerij, stond Maandagmorgen in het teeken van den oproep, dien de groep
„Bloemisterij" van den Nederlandsohen Tuinbouwraad aan het publiek heett gedaan, om zooveel
mogelijk bloemen te koopen en daarmede een nationaal bedrijf, dat thans moeilijke dagen
doormaakt, te helpen. Een overzicht in de groote hal.
De „Friesland", die dezen winter hachtelijke avonturen beleefde op het IJsselmeer toen het
schip in het ijs bekneld geraakte en zonk, is weer In de vaart. De boot voor het
vertrek gereed in de Amsterdamsche haven.
Bij duizendtallen keere* de vluchtelingen in Frankrijk naar hun woonsteden terug. Ook per
goederenwagons heeft het vervoer plaats, welk t-ensport In dankbaarheid wordt aanvaard.
EEN WERK VAN BARMHARTIGHEID. De tallooze vluchtelingen, die in d<
Le Havre terugkeeren, worden onmiddellijk na aankomst van levensmiddelen
bij de daarvoor bestemde Duitsche hulpcolonnes.
ai aappelen, welke tegen den minimumprijs op de veilingen niet verkocht kirj
wörd-n, "vinden nu een loonende bestemming, daar ze geëxporteerd worden naar üul
land Ongeveer een miüicen kilogram wordt zoosoende per dag verwerkt. Het lade**
e n tte Broek op Langendijk
