Met kracht aan den arbeid
n
4NDAG R JtJH 19411
PAG 5
Uiteenzetting van ir. Ringers
ndaties, Verkeer en Weder
opbouw - Onxe openbare
diensten paraat
De wederopbouw réongetwijfeld een
1 de meest 'belahgrijké en veelzijdige
jagstukken, waarop heden ten dage al-
aandacht gespannen is.
Daarover'iets te hooren interesseert
1 ieder.
ft was dan ook een gelukkige gedachte
In de persconferentie van gisteren den
ieringscommissaris ivoor den Wederop-
k Dr. Ir. J. A. -Ringers, de gelegenheid
|eden een aantal mededeel ingen te doen.
deed dit met de. hem- eigen eenvoud en
ilijkheid.'' <=n schonk een helder inzicht in
'geweldige'-'taak; waaraan tevens zoo on't-
Jjke verantwoordelijkheid vérbonden is:
Drievoudige «aak
ft Commissariaat voor den Opbouw Is
s op 21 Mei ingesteld, tegelijk met dat
[den Arbeid en wr de Voedselvoor-
rievoudig was de taakomschrijving voor
lingers. Hij werd belast niet:
I rt hersfel van het verkeerswezen, de
l. 'ooglegging "vari inundaties en den we-
5 »-opbouvv van steden en dorpen en al
itgeen daarmee samenhangt.
i totaal staan hem 60 medewerkers ter
Onder hen is oud-minister Kan, die gis
meen adviseur optreedt.
jordat Nederland een goed bestuurd land
met liitriemendè geoutilleerde diensten,
het werk terstond ter hand worden geno-
Coördineer end werd te werk gegaan,
bestaande werd ingeschakeld.
loglegging van
nundeerde gebieden
x>r het droogleggen van onderwaterzettin-
kon gebruik worden gemaakt van een
tal uiterst nuttige provinciale waterstaats-
isten en kon profijt worden getrokken van
vet van 4 April 1940, die een organisatie
het leven had geroepen, welke moest
om polders, die door oorlogsgeweld
len zijn beschadigd, weder zoo spoedig
te herstellen en droog te malen,
oorlogsgeweld is niet achterwege geble-
op 12 of 13 Mei heeft een bom onaange-
,e verrassingen gebaard, die urgente af-
bii e#r.in?sPr°hl.emen deden rijzen, maar niet
hts tegèn dit euvel bood de wet van
ipril 1940 baat. Geen tijd is verloren ge-
■ii; reeds op-den dag-der officieele indienst-
ling van het regeeringscommissariaat voor
wederopbouw draaiden 34 hulpmotor-
ialen. Binnen drie weken waren alle diepe
Iers, die hüh water 'niet konden laten weg-
oitatien, door- bemaling drooggelegd, zoodat
redinibouw .en veeteelt weder voortgang konden
Overigens kon een groot deel vai
langs vrijen weg afvloeien: hier had
ridg:Veel "eerder vasten'grond onder de
r.ve rktrörüvraagstu k
'aast de -drooglegging, waarvan boven
'ds gewag- gemaakt werd, vroegen len
gen nog) het verkeersvraagstuk en dat
T den wederopbouw de bijzondere aan-
ht van dn Ringers. Dit- zijn problemen,
5 ker oplossing langeren tijd vergt. Niette-
ós in het bijzonder op het stuk van
keerswezen reeds veel bereikt. Men stond
voor déze moeilijkheid, dat voedsel- en
ïnvQorziening gevaar liepen, als niet met
"sd werd gearbeid. Waren niet talrijke
ggen vernield?
elukkig bleken de Nederlandsche Spoor-
;en aanstonds paraat voor oen 'ijzeren weg,
jk de Rijkswaterstaat terstond medewer-
l verleende voor de land- en waterwegen.
h 'at de rijkswaterstaat zich daarnaast ver-
istelijk heeft gemaakt door het opruimen
de schepen, die in de binnenwateren, bij
IJsselmeer en langs de Schelde tot zin-
zy'n gebracht, behoeft nauwelijks te wor-
gezegd.
lij al die verkeersvraagstukken, bestond
bemoeienis Vah den regéeringscommissaris
r den wederopbouw hoofdzakèlijk in het
;udeeren en beantwoorden van de vraag,
r op bepaalde punten het eene verkeer
r het andere moést gaan, of wel, -waar het
t moest worden' ingegrepen. Veel hóofd-
sens heeft dit, bij zoo voortreffelijke mede-
■king, d_gn. regeeringscommissaris niet ge-
wederopbouw
Tij komen thans tot den wederopbouw in
eigenlijken zin Van het woord. Hier
is dr. Rmgers 'wordt diep ingegrepen
de geheele maatschappelijke structuur,
e zaak toch heeft niet slechts een tech-
|hen, één financ-ieelen en een „materiaal-
inomischen" kant, ook de organisatie
Iden arbeid doemt hier als een eigen pro-
kil op.
Blfs als men, opzettelijk-eenzijdig, zieh tot
technisch aspect bepaalt, komt men voor
poze uite.enloopende vragen te staan. Bij
I eenvoudigen herbouw van een boerderij
bers komt heel iets anders kijken dan bij
ingewikkelde probleem, hoe voor Rotter-
het spoorwegvraagstuk behoort te wor-
opgelost Bij zoo'n boerderij rijst vooral
vraag, hoe de herbouw zoo doelmatig
gelijk kan geschieden, hoe een inrichting
I worden verkregen, die, zij het op be-
ëiden wijze, het nationaal belang dient,
t het oog daarop'heeft hier een bureau van
regeeringscommissariaat voor de voedsel-
rziening in ruime mate stem in het
Bttel.
5e nu echter dat andere, veel ingrijpender
bleem van "Rotterdam's stations en spoor
verbindingen.
Iet hoevele verschillende belangen moet
pij rekening worden gehouden! Stede-
pvkundige en aesthetische overwegingen
h zich hier evenzeer gelden als haven-,
fceers- en spoorwegbelangen. „Niets ware
gevaarlijker dan een lichtzinnige, onbe-
kte decisie. Met zorg dient alles te wor-
overwogen. Immers, een beslissing, welke
hs genomen wordt, bindt hen, die na ons
jnen, 'voor honderd of meer jaren. En
h zoo heel lang mag een besluit ook
ir niet uitblijven; vitale belangen verzet-
zich daartegen. Anders uitgedrukt: voor
Vaarwichtige commissies" met breedspra-
rapporten is het thans niet de tijd.
■iehier een tweetal vraagstukken van uit-
Üoopende importantie. Daartusschen vindt
p er, in stijgende lijn van belangrijkheid,
lkenden anderen.
Worden die mir nichts dir nichts opgelost,
vjer de leuze „God zegene den greep!"? In
fnen deele. De noodzaak van spoed of be-
kkelijken spoed sluit overleg niet uit. Alle
*antifs, wier belangen bij een oplossing
j nauwste betrokken zijn. of die volgens
rS normalen Joop van zaken hun stem ple-
te doen hooren, tunneri dit ook thans
fa. Edoch: op korten termijn. Dat i
brengt een zware verantwoordelijkheid méde,
maar ook die moet men aandurven.
Zoo ziet men dan deze, figuur. Rotterd;
maakt stadsplannen, de spoorwegen maken
spoorwegplannen, Waterstaat komt even
met projecten, waarbij architecten betrokken
kunnen worden voor den aesthetischen kant
van het probleem. Doch daarnaast staat met
coördineérende taak de regeërings
commissaris: zijn taak is het, voor d
g r o o t e 1 ij n te zorgen.
Tegemoetkoming in de schade;
een eerste stap
De vaststelling van de schade is voorts
verre van gemakkelijk. Het departement van-
financiën wint daarover .het" .advies var
bekende commissie-Van Leeuwen in, die thans
over deze zaak een enquête? houdt..Daarnaast
hebben rijksdiensten en de Nederlandsch#
Spoorwegen nagegaan, welke schade
openbare gebouwen en werken is toegebr:
Ten aanzien van de eerste 10,000 schade
werd in vele gevallen reeds een regeling ge
troffen. Een recente publicatie -van den waar-
namenden secretaris-generaal,, waarnemend
hoofd van het departement - Van financiën,
geeft uiting aan het voornemen, waar moge
lijk in dergelijke gevallen een spóedigen her
bouw te bevorderen. Niet steeds is dit reeds
mogelijk; men denke slechts aan Rotterdam,
waar het gansche stratenplan van bepaalde
stadsgedeelten in een chaotischen toestand is
geraakt.
Hoe dit zij, het fungeerend hoofd van
het departement, van financiën is voor
nemens, met goedvinden "van den rijks-
commissaris voor het bezette Nederland
sche gebied te bevorderen,, dat zoo
mogelijk reeds nu een .tegemoetkoming
•wordt- verleend in schade, de ƒ.10,000 niet
te boven gaande. Hierbij wórdt de ver
koopwaarde, op 9 Mei van de beschadigde
- panden als- richtsnoer genomen ende
grondwaarde -in mindering "gebracht
Glasruiten zullen niet worden vergoed,
beschadigingen, die beneden 'de 100
Deze voornemens "moéten als een éérste be
gin worden beschouwd. De conclusie, dat
schade boven de 10,000 dus niet vergoed
zal worden, ware voorbarig.
Eén ding moet echter, vaststaan; dat geld
behoort inderdaad voor den herbouw
te worden besteed en niet b.v. voor een
rustig renteniersbestaan. Verschillende be
langen immers staan hier op het spel, niet in
de laatste plaats die der houders van
hypotheken.
Het materiaal-oeconomische
probleem
Wellicht nog belangrijker probleem, aldus
dr. Ringers, is dat, hetwelk de zorg voor de
„materiaal-oeconomie" raakt. Ook als men
vooropstelt, dat het bouwprogramma met alle
te ondernemen werken.in volgorde van
belangrijkheid moet worden opgesteld,
is men er nog lang niet.
„Daar vele. materialen, b.v. het glas,
thans schaarsch zijn, moest ook voor nor
male werken en voor werken in uit
voering vergunning worden gevraagd.
Voor 1 Juni moesten afièn, die na 17
Juni hun werk wenschten voorLte zetten,
een machtiging van den regeeringscom
missaris vragen om na 17 Juni met hun
werk te mogen doorgaan. Hierbij moest
in het oog worden gehouden, dat in Neder
land gewerkt moest blijven worden en
dat dus met groote voorzichtigheid een
verbod moest worden gegeven. Verschil
lende diensten gaven voor het onderzoek
naar de wenschelijkheid van een verbod
hun gewaardeerde hulp".
Hier kon-ook het sociale vraagstuk niet ver
onachtzaamd wordén; men zet niet klakke
loos stil wat velen werkgelegenheid 'verschaft.
De organisatie van den arbeid
De vraagstukken, die verband houden met
de organisatie van den -arbeid, worden na
tuurlijk niet- buiten den regeeringscommissa
ris voor den arbeid om behandeld.
„Ik. mag niet eindigen, zonder uit te
spreken, dat ik bij mijn arbeid steeds een
groote medewerking ondervind van de
zijde der Duitsche instanties," in het bij
zonder van minister Fischböck, die van
meet af aan begrepen hebben, dat wij in
Nederland in staat zijn om veel met eigen
kracht tot stand te brengen. Ik spreek
mijn welgemeenden dank uit aan al dege
nen, die mij op zoo aangename en doel
treffende wijze ondersteunen én "van wie
ik zoo veel medewerking ondervind. Bij
zulk een harmonieuze en eendrachtige
samenwerking tusschen allen, die van
goeden wille zijn, vaart ons goede Vader
land en zijn bevolking zeker wel. Onze
leus zal blijven: „Met kracht aan den
Slotwoord van den commissaris-
generaal dr. Fischböck
Tot zoover dr. ir. J. At Ringer's, d'ë regee
ringscommissaris voor den wederopbouw."
Nadat hij zijn interessante uiteenzetting be
ëindigd had, heeft de commissaris-generaal
voor financiën en oeconomische zaken dr.
Hans Fischböck de ir .-zekering gegeven, dal
de rijkscommissaris dr. Seyss-Inquart en hij
zelf zich ten zeerste inferesseeren voor den
wederopbouw.
De moeilijkheden, daaraafi verbonden, al
dus dr. Fischböck, liggen in het p obleem zelf
en in de tijdsomstandigheden. In oorlogstijd
bl-epgt het verschaffen van he' onmisbare
materiaal uiteraard moeilijkheden "met zich.
Met het oog daarop heeft men in het Duitsche
Weer Engelsehe vliegtuigen
boven ons lond
Een toestel boven Haarlem
neergeschoten
Het A NP. meldt d.d. 6 Juli:
Jn den afgeloopen nacht heeft een Engelseh
vliegtuig vergeefs getracht een aanval op
Amsterdam te doen. Toen het verscheen,
schoten tal van stralenbundels van de zoek
lichten omhoog en weldra was het toëste! in
het licht gehangen. Het luchtafweergeschut
werkte hevig. Tot ver in den omtrek waren
de zware knallen te hooren De Engelschman
kreeg geen kans aan te vallen en nam- ver
moedelijk getroffen, snel de vlucht.
Op verschillende plaatsen der stad - zijn
granaatscherven neergekomen, voornamelijk
in het westen.
Het publiek Jieeft zich over het algemeen
goed aah de dezer dagen gegeven waarschu
wing om zich niet op straat te begeven ge
houden.
Ook Haarlem heeft weer te lijden gehad
van de gevolgen van de Engelsehe bomaan
vallen op ons land.
In den afgeloopen nacht omstreeks half
vier verscheen boven de omgeving van Haar
lem een Engelseh bombardementsvliegtuig,
dat door luchtdoelgeschut onder vuur werd
genomen. Een granaat trof doel, met het ge
volg, dat het toestel in brand vloog en in
een buitenwijk van de stad op een landweg
neerstortte. De voorkant van het vliegtuig
botste tegen eenige kleine huisjes langs dien
weg. die daardoor eveneens in brand ge
raakten.
Gelukkig waren te voren de bewoners door
het gedreun van het afweergeschut wakker
geworden. Tot hun groote ontsteltenis zagen
zij het brandende vliegtuig recht op hun
huizen afkomen, en hals over kop namen zij
in nachtgewaad de vlucht naar het achter dè
woningen gelegen weiland, waarbij zij ge
noodzaakt waren door een breede sloot te
waden. Allen wisten zich echter in veiligheid
te stellen. Zeven huizen werden door het
vuur aangetast. De Haarlemsche brandweer,
die met zeer veel materieel ter plaatse was,
wierp enorme watermassa's in de vlammen
zee, doch kon niet verhinderen, dat deze
woningen totaal uitbrandden. Het duurde
eenigen tijd, voordat het brandende vliegtuig
gebluscht was. Men moest daarbij met groote
voorzichtigheid te werk gaan, daar telkens
de zich in het toestel bevindende lichtkogeJs
en munitie ontploften.
In de.buurt van Barneveld heeft een
Engelseh vliegtuig in den afgeloopen nacht
een dertigtal bommen geworpen. Vijf daar
van kwamen in de onmiddellijke nabijheid
van een boerderij terecht en sloegen groote
kraters in den weg en in het weiland. Een
sloeg vlak voor de deur van de woning in
den grond, doch onplofte gelukkig niet. De
boerderij werd beschadigd. Persoonlijke on
gevallen kwamen niet voor.
Tal van brandbommen kwamen in net open
veld terecht, waar zij uitbrandden, zonder
schade aan te richten. De politie heeft de
omgeving afgezet.
In de onmiddellijke omgeving bevinden
zich geen militaire objecten.
Vanmorgen heeft een Engelseh vliegtuig^
van groote hoogte een aantal bommen óp
Deventer geworpen. Een der bommen
kwam terecht .in de buurt van eenige
schapen, waarvan er een licht werd bescha
digd. Een. tweede richtte weinig schade aan,,
een derde vernielde den achtergevel en'een
deel van het dak vah een klein niet-militair
bedrijf. Van de hier aanwezige arbeiders
werden er zes gewond. Vier arbeiders moes
ten, in het ziekenhuis worden opgenomen. .In.
de omgeving werd verder nog een dak van
een woning beschadigd en moesten een aan
tal ruiten het ontgelden.
De nood in het bakkersbedrijf
1 50,000 ter beschikking gesteld
De n v. Meelfabrieken der Nederlandsche
bakkerij heeft 50,000 ter beschikking gesteld
van het comité uit de nationale bakkers
patroonsbonden tot leniging van den eersten
nood der bakkerspatroons, die door den
oorlogstoestand getroffen zijn.
Motorrijder tegen een boom
gereden
Het slachtoffer aan de gevolgen overleden
Gistermorgen om ongeveer tien uur is de
23-jarige van W., afkomstig uit Tilburg, met
zijn motorrijwiel op den straatweg Apel
doornAmersfoort, tusschen Garderen en
Voorthuizen, in volle vaart tegen een boom
gereden. Toen een arts en t.en geestelijke ter
plaatse arriveerden, was de jongeman reeds
overleden. Het slachtoffer was op weg naar
Baarn. Het stoffelijk overschot is naar
Amersfoort overgebracht. De oorzaak van het
ongeval is niet bekend. De motor werd geheel
vernield.
Jongen verdronken
Gistermiddag is de zeventienjarige A. Her
mans. gewoond hebbende aan den rijksstraat
weg te Geleen bij het zwemmen in het
Julianakanaal te Urmond verdronken. Het
lijk van den jongeman kon spoedig opgehaald
worden. Het is naar de ouderlijke woning
o vér gebracht.
GRANAAT IN KEUKEN.
De laatste dagen zijn op verschillende pun
ten in Maassluis scherven van afweergeschut
terechtgekomen. Bij den heer A. van Ettin-
ger aan den 'Zuidvliet kwam een onontplofte
granaat van klein kaliber op het keukendak
terecht. De granaat sloeg er doorheen, kwam
in de keuken terecht en hoewel nog steeds
niet ontploft, richtte het projectiel nogal wat
schade aan. De menschen waren zoo wijs, het
projectiel niet aan te raken en terstond de
politie te waarschuwen, waarna het gevaar
lijke voorwerp op deskundige wijze werd
verwijderd.
Mochten dergelijke gevallen zich herhalen,
dan is het voor een ieder raadzaam op de
zelfde wijze te handelen.
Geen mond- en klauwzeer meer
In de week van 23 t/m. 29 Juni heeft zich
noch bij de runderen, noch bij de kalveren,
noch bij varkens, biggen, schapen en geiten
sterfgeval tengevolge van mond- en
klauwzeer voorgedaan.
De algemeens vsrgadsring.
D« Bond van chr. politie-ambtenaren m Ne
derland zou di». jaar op feestelijke wijze zijn
zilveren jubileum vieren tegelijk met zijn alge-
meene vergadering Het hoofdbestuur heeft
thans besloten dat de algemeens vergadering
zal doorgaan maar elke feestelijkheid achter
wege blijven zal
(Vervolg van de tweede kolom)
Rijk ook de groote bouwplannen to+ een later
tijdstip verschoven. Zoozeer echter is men
Duitsche zijde overtuigd van de wensche
lijkheid van den wederopbouw hier te lande,
dat men dit punt uitdrukkelijk op den voor
grond heeft geplaatst.
Gunstige vooruitzichten voor
het imkersbedrijf
Men schrijft on:-:
Hoewel het. na- den buitengewoon stren
gen winter, scheen, dat het met de honing-
winning dit iaar maar zeer poovertjes zou zijn-
zoo blijkt meer en meer, dat., als er geen
bijzondere dingen gebeuren, het juist eéh
goed honingjaar belooft te worden.
Toen in het vroege voorjaar de imkers
hun korven en kasten nspecteerden, kwamen
bijna a!len tot de ontdekking dat meer dan
de helft van hun bijenvolken hun tol aan
den strengen winter hadden moeten betalen.
Gold dit voor de volken, die in korven
huisden, nog erger bleek het met de bijen
gesteld te zijn, die kasten bewoonden; va.i
deskundige zijde vernamen wij dat de nog
levende bijen slechts ongeveer 10 pet. van
het oorspronkelijke aantal uitmaakten. Nog
nimmer te voren hebben de imkers echter
een dergelijken aanwas van hun bijenvolken
meegemaakt als dit voorjaar, met het gevolg
d-at reeds nu aangenomen kan worden, dat
het geleden verlies aan getalsterkte al weer
volkomen is ingehaald.
Was bovengenoemde ontwikkeling voor de
honingwinning reeds gunstig, ook het prach
tige voorjaarsweer werkte er toe mee om den
honingvoorraad in alle soorten bloesem wel
haast onuitputtelijk te doen zijn.
Zoo overvloedig was de honingwinning der
bijen in de Meimaand dat vele korven toen
reeds gestreken vol waren en van het ruwe
was ontdaan moesten worden.
Voor de eigenlijke honingwinning voor den
verkoop heeft de bijenhouder nog zijn hoop
gevestigd op den bloei der heide. De stand van
het heidegewas is, voor zoover nu al te bezien
is, ook zeer belovend. Slechts één ding vreest
de imker, namelijk te groote droogte in de
eerstkomende 6 weken. Af en toe een regen
bui op de heide komt den bloei zeer ten goede.
,Het zal velen misschien vreemd in de ooren
klinken, maar de geroutineerde bijenhouder
ziet „een heidebrand", mits niet in het volle
séizoen, altijd met vreugde woeden, want als
er b.v. in den laten zomer na den bloei een
groot stuk heide verbrandt, dan kan hij er
verzekerd van zijn, dat het jong ontsproten
heideveld hem het volgende jaar een zeer
rijken bloei, dus honing, zal brengen. Ook van
Ge prijzen van den honing en van het was
mag verwacht worden, dat deze dit jaar zeer
bevredigend zullen zijn, want door den oor
logstoestand ondervindt de invoer van het
Japansche pfoduct sterke belemmering.
LANDARBEIDERSLOONEN
Na gehoudei. besprekingen tusschen de vertegen
woordigers van de landbouworganisaties in de
Haarlemmermeer, de Houtrak- en IJpolders en de
vertegenwoordigers van de landarbeidersbonden Is
over de loonei en arbeidsvoorwaarden voor 1940/41
ig verkregen. Deze loonen
i collcc
den, vastgelegd Voor de volwaardige, vaste
ders, die gehuwc oi kostwinner -ijn. zal het
mum weekloon bediagcn I 17. met vrije w
en verder gebruikelijke emolumenten en voi
ongehuwde "aste arbeiders van 21 jaar en
I bedragen 14
arbeidersbonden verplichte arbitrage opgelej
aanwijzing van deii persoon, die"
terJijke beslissing zal moetea nen
roe: -
ïelsdijkMiddtiha
ffir-b:;
te s-Gravcnhage
West-Dongeradeel
Groningen, voor
C.- J. D.. Kropi
3. Oude-Tonge prof. mr. P. Lief-
ivennage.
•rkgeveis 'n-net landbouwbedrijf te
:herij de verplichting opgelegd met
ren van de samenwerkende land-
n overleg te plegen nopens de
BRAND TE DREMPT.
Gisteren is te Drempt in de boven het café
het Koninkrijk der Nederlanden gevestigde
kapperszaak brand ontstaan, doordat de
schoorsteen niet goed functioneerde. De zaak
i_s geheel uitgebrand, het café kon gespaard
blijven. De Doetinchemsche brandweer moest
assistentie verleenen. Verzekering dekt de
schade.
De Nederlandsche houding in dezen tijd
Bekendmaking van den Duitschen
bevelhebber in de Nederlanden
De bevelhebber van de weermacht in
de Nederlanden, generaal der vliegers Fr.
Christiansen, maakt bekend:
Er is misbruik gemaakt van de in de
geschiedenis zonder voorbeeld zijnde
lankmoedigheid en grootmoedigheid,
waarmede de Fiibrer den soldaten van een
vijandelijke weermacht vrije beweging
heeft toegestaan en de demobilisatie ten
uitvoer liét brengen, in plaats van hen in
gevangenschap te laten wegvoeren.
Indien krijgsgevangene Nederlandsche
militairen niet in staat zijn, de hun toe
gestane 'vrijheid te waardeerën, dan ligt
daarin een smakeloos gebrek aan disci
pline jegens de bezettingsmogendheid, die
het Nederlandsche leger weinig eer aan
doet.
Generaal Winkelman heeft nagelaten
hiertegen op te treden en daardoor be
wezen, dat hij zijn .positie en den toestand
niet zoo heeft opgevat, als ieder, die nuch
ter denkt, moest verwachten.
Hij is daarom, zooals reeds is medege
deeld, ontheven uit zijn functie als opper
bevelhebber der zich in demobilisatie be
vindende Nederlandsche land- en zee
macht en in krijgsgevangenschap ge
bracht.
Bovendien hebben de voorvallen van
den laatsten tijd en in het bijzonder de
gebeurtenissen der laatste dagen mij aan
getoond, dat talrijke Nederlanders niet
meer weten, of ook niet willen
weten, in welken ondubbelzinnigen toe-i
stand, zij zich bevinden na de neutrali-
teitsschennis door hun vroegere regeéring
en de overwinning der Duitsche wapenen.
Ik beperk mij er toe, deze houding te
kenteekenen door enkele voorbeelden,
die hier volgen, om eens en vooral grove
en gevaarlijke vergassingen onmogelijk te
maken:
Uit het karakter van talrijke En
gelsehe bombardementen kan onom-
slooielijk worden opgemaakt, dat zij
berusten op inlichtingen van Neder
landsche zijde. Ik wensch er geen twij
fel over te laten bestaan, dat een der
gelijke handelwijze met alle midde
len, waarover de Duitsche organen be
schikken, zal worden opgehelderd en
volgens de Duitsche landsverraadwet-
ten, welke voor den oorlog verscherpt
zijn, zal worden gestraft.
Deze wetten treffen Ook degenen, die
een dergelijke handelwijze opzettelijk niet
aangeven of daarbij zelfs hulp verleenen.
Dat geldt ook voor handelingen tegen de
belangen der Duitsche weermacht als. zoo^-
danig en tegen instellingen van verkeer,
bedrijf en industrie.
Verder moeten de Nederlanders
van het volgende nota nemen: wie
een mogendheid, die met Duitschland
in oorlog is,in eenigen vorm voor-
deelen verschaft, berichten doet toe
komen of op andere wijze bevoor
deelt, brengt tegelijkertijd het leven
en den eigendom van zijn eigen volks-
genooten in gevaar en benadeelt het.
2. Tot de dwaze menschen van deze soort
behoort ook hij,"die uiting geeft aan een ge
zindheid, welke den gerechtvaardigden
trots van den Duitschen soldaat en van den
Duitschen mensch kwetst. Als bevelheb-
Verordening betreffende verduisteren
Verantwoordelijkheid, kosten,
materialen
Verordeningenblad no. 9 bevat o.a. een
erordening van den Rijkscommissaris be
treffende het verduisteren.
Deze verordening luidt als volgt:
Het verduisteren geschiedt ten behoeve van
de verdediging van het land en van de be
scherming van het leven en het eigendom der
burgerbevolking tegen luchtaanvallen voor
den duur-van den oorlog.
De eigenaar is in. beginsel verantwoordelijk
:v.oor het verduisteren.
Hij, die de te verduisteren zaak, inrichting,
woning en dergelijk daadwerkelijk in zijn
bezit heeft (bijv. bezitter, huurder enz.), is in
plaats van den eigenaar verantwoordelijk.
De eigenaar van die zaak, inrichting enz.,
die verduisterd moet worden, moet iederen
maatregel van dengene, die verantwoordelijk
is, dulden, die voor de uitvoering van de ver
duistering noodig is.
De kosten van het verduisteren worden ge
dragen door dengene, die verantwoordelijk is
■voor het verduisteren, tenzij uit wettelijke be
palingen of uit contractueele verplichtingen
iets anders volgt.
Voor de uitvoering van de verduisterings
maatregelen mogen geweven stoffen alleen
gebruikt worden in het geval, dat met andere
verduisteringsmiddelen iverduisteringspapier,
afsluiten van vensters enz.) een daadwerke
lijke en duurzame uitvoering van de ver
duisteringsmaatregelen niet mogelijk is.
Er moet dagelijks tusschen zonsondergang
zonsopgang verduisterd worden.
De verduistering ten behoeve van de lucht
bescherming moet worden toegepast op alle
zaken, inrichtingen, gebouwen, verkeersmid
delen en lichtbronnen, voor zoover door deze
of uit deze licht naar buiten kan dringen.
Alle gebouwen en woningen moeten zoo ver
duisterd worden, cat er geen licht naar buiten
dringt
Alle lichtbronnen, welke gemist kunnen
orden, moeten buiten werking gesteld wor-
den.-Elke lichtreclame en verlichting van uit
stalkasten moet uitgeschakeld worden. Voor
zoover uitwendige verlichting dringend ver-
eischt is, moet deze zoo verduisterd worden,
dat van 500 meter hoogte in loodrechte en
schuine .'richting geen lichtschijnsel meer
waargenomen kan worden.
Verkeersmiddelen
By alle verkeersmiddelen (motor
rijtuigen. spoortreinen, trams, schepen,
enz.) moet de inwendige verlichting volko
men worden afgeschermd, opdat geen
lichtschijnsel naar buiten valt.
Alle verkeersmiddelen (met inbegrip
van fietsen) moeten van afgeschermde
verlichting worden voorzien, en wel:
1. De voorlampender voertui
gen moeten zoo wordén afgeschermd, dat
slechts een horizontale opening van 58
cm lengte én 1 cm hoogte in het midden
het licht naar buiten laat schijnen.
2. Devóorlampen van fietsen
moeten zoo worden afgeschermd, dat
slechts een horizontale opening van 35
cm lengte en 1 cm'hoogte in de onderste
helft het licht naar buiten laat schijnen.
3. De achter- en stoplichten
moeten bij alle voertuigen, met inbegrip
van fietsen, naar boven afgeschermd blij
ven branden.
4. Richtingaanwijzers mogen
worden gebruikt.
5. Motorrijtuigen rijden op
open straatwegen met afgedekte
vporlampen en zoeklicht. Bij verkeer van
tegengestelde richting en ih bebouwde
kommen moeten de stadslichten aange
stoken worden. Het rijden met parkeer-
lichten is verboden.
6. Parkeerende voertuigen moeten
naar voren en naar achteren door afge
schermde lichten zichtbaar zijn.
7. Voorde voorverlichting van
voertuigen, met inbegrip van fietsen, mag
alleen wit" of geel licht gebruikt
worden; licht 'van andere kleur (blauw,
rood, groen, enz.) is verboden. Als achter
licht mag rood licht gebruikt blijven
worden.
Het doen ophouden van de openbare elec-
triciteits- en gasyoorziening ten behoeve der
verduistering is verboden.
Controle en sancties
De controle op het verduisteren geschiedt
door de bevoegde Nederlandsche politie-
organen. Aan mogelijke directe instructies
van Duitsche politieorganen moet ook dan
gevolg gegeven worden, wanneer deze in
strijd zijn roet instructies van de op zichzelf
bevoegde Nederlandsche politieorganen.
Hij. die in strijd handelt met bepalingen
van deze verordening, wordt gestraft met een
geldboete van ten hoogste 150 gulden of met
hechtenis van ten hoogste 4 weken.
Het in strijd handelen als bedoeld in de
vorige alinea moet als een overtreding wor
den beschouwd.
Alle in Nederland uitgevaardigde voor
schriften en regelingen betreffende het ver
duisteren treden buiten werking, voorzoover
zij in strijd zy'n met de bepalingen van deze
verordening; hiervan zijn uitgezonderd de
bijzondere bepalingen voor de Duitsche weer
macht.
Deze verordening treedt in wer' ing op den
dag van haar afkondiging (Zaterdag J.1J.
ber der weermacht in de Nederlanden be
schouw ik een dergelijke houding als een
teeken, dat de Duitsche maatregelen tot
beveiliging van en het bewaren van de
rust in de Nederlanden niet begrepen zijn
of dat men ze niet wil begrijpen. Als der
gelijke gevallen noefn ik onder anderen de
volgende:
a. de veelvuldige overtreding van
den bevolen groetplicht tegenover le
den van de Duitsche weermacht door
geüniformeerde leden van de zich in
demobilisatie bevindende Nederland
sche land- en zeemacht. Ik herinner
eraan, dat de bevrijding uit de krijgs
gevangenschap, die berust op de voor
zorgen en de welwillendheid van den
Führer, door mij op ieder oogenblik
ongedaan kan worden gemaakt en on
gedaan zal worden gemaakt voor
ieder, die zich in het vervolg aan zijn
groetplicht onttrekt of zich van dien
plicht slordig kwijt. Voor het brengen
van den groet wordt de Duitsche
maatstaf aangelegd, die er van uit
gaat, dat hij, die de discipline over
treedt, ook niet verdient een goed
strijder te worden genoemd.
b. hij, die of hij soldaat of burger
is het aanzien van Duitsche sol
daten of gezagsdragers schaadt, of te
kort schiet in zijn achting voor de
Duitsche symbolen, zal voortaan
streng ter verantwoording worden ge
roepen.
Handtastelijkheden tegen leden der
Duitsche weermacht worden eventueel
met den dood gestraft.
Ik waarschuw verder voor elke de
monstratie voor de vroegere Neder
landsche regeering of leden daarvan.
De Duitsche weermacht heeft Neder-
land moeten bezetten, omdat de
vroegere Nederlandsche regeering neu-
traliteitsschennis heeft begaan.
Ik wensch. dat dit niet wordt ver
gelen.
Den Haag, 6 Juli 1940.
De bevelhebber der weermacht
in de Nederlanden
CHRISTIANSEN,
generaal der vliegers.
Het luisteren naar buiten-
landsche radiostations
Verbodsbepalingen
Afgekondigd is een verordening van
den Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied- ier -bescherming
van de Nederlandsche- bevolking tegen
onjuiste berichten.
Deze verordening luidt:
Paragraaf- 1": Doot middel van', de
radio mogen slechts uitzendingen beluis
terd worden, die uitgezonden worden:
1° door zenders binnen het door de
Duitsche weermacht bezette Nederland
sche gebied;
2* door zenders binnen het Groqt-D_ULt-
sche rijk met inbegrip van het protecto
raat Bohemen en Moravië, alsmede van
het gouvernement-generaal voor het be
zette Poolsche gebied;
3* door zenders, die aangesloten zijn op
een van de onder nummers 1 en 2 genoem
de zenders.
Paragraaf 2. (1) Hij, die een ande
ren, dan de in paragraaf 1 opgesomde
zenders opzettelijk beluistert, wordt ge
straft met gevangenisstraf van ten hoog
ste 2 jaar en met geldboete van ten hoog
ste 100,000 gulden of met een van deze
straffen. In bijzonder ernstige gevallen
kan gevangenisstraf van ten hoogste 10
jaar en een geldboete van onbeperkte
hoogte of één van deze straffen uitge
sproken worden.
(2) De gebezigde ontvangtoestellen moe
ten in elk geval verbeurd verklaard
worden.
(3) Hij, die berichten, die hij, direct of
indirect, door een, ingevolge alinea 1, ver
boden handeling verkregen heeft, opzette
lijk verspreidt, valt eveneens onder da
strafbepalingen van alinea 1.
(4) Handelingen, in alinea 1 of 3 ge
noemd, worden als m i s d r ij f beschouwd.
Paragraaf 3. (1) De strafvervolging
op grond van paragraaf 2 vindt slechts
plaats op bevel van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied.
(2) Het bevel ingevolge alinea 1 is aan
geen termijn gebonden; het kan zich be
palen tot bepaalde personen.
Paragraaf 4. Deze verordening
treedt in werking op den dag van afkondi
ging, 6 Juli.
DE TEXTIELWINKELS GAAN EEN
PAAR DAGEN SLUITEN
In verband met de verdere distributie-maat
regelen zal een inventarisatie van de in de
winkels voorradige hoeveelheden textielgoe-
deren plaats vinden. Hiertoe zal het noodig
zijn, dat de winkels die textiel waren verkoo-
pen enkele dagen sluiten vermoedelijk onge
veer vier. Wanneer de textielwinkels hun
poorten gesloten zullen houden is nog niet
vastgesteld. Echter zal het vallen, na de oprui
mingsperiode, die het einde beteekent van
dc-zen overgangstijd voor w4it bfctreft -de -tex-
tiehvaren. Daarna zal de regeling ingesteld
worden, die wij reeds eerder hebben aange
duid, n.L het gebruik van „puntenkaarten".
