SAMBO, DE OLIFANT
STERKE
HANDEN
MAANDAG 1 JULI T940
PAG, f
Kerk en Zending
NEL». HERV.
GEREF. GEM.
endam cand. T. Dorresteyn en cam
cstljrjv te Rotterdam.
VRIJE EVANG. GEM.
iki: voor Heerde. T. H. Pennlnga 1
AFSCHEID EN INTREDE
Ds. H. Visser, die Dinsdagavond door
W. F. Laman bevestigd was als predikant
Chr. Ger. Kerk te Middelharnis, deed
onderdagavond zijn intrede bij deze ge-
eente met een predikatie over 2 Cor. 5 19
20, „De verzoening met God; gegrond ia
3d, verwonrven door Christus en gepredikt
zijn dienstknechten". Na zijn J«de
'Igde de gebruikelijke toespraken tof be-
istiger, dit slechts in den geest, daar ds.
iman 's middags onverwacht naar Haarlerp
as teruggeroepen door de oorlpgsomstan-
gheden. tot het gemeen^bestuur vertegen-
?ordigd door den heer B 1 o o tgem. secre-
ris, gemeente, catechisanten enz. Ds.
roen van Rotterdam, consulent en af
vaardigde voor den classis Rotterdam was
enals de Burgemeester door aimbtsbezig-
den verhinderd aanwezig te zijn. Aan het
ide van den dienst werd ds. Visser toege-
roken door ouderling Mans waarna de ge-
'iente haar nieuwen herder en leeraar spon-
in toezong de zegenbede uit Ps. 134 3.
de aanwezigen merkten wij verder
d». L. Blok, Ned. Herv. Predikant en
ier1ng Koppelaar van de Ger. Gemeente
Een niet-officieel gedenken.
'er gelegenheid van zijn 40-jarig jubileum
24 Juni j.l. heeft Ds. H. J. Hei da, Gere-
neerd predikant te Vlaardinge n, gis.
I norgen dit feit in de Oosterkerk niet-
cieel herdacht
i 'oor Ds. Heida en zijn familie waren de
ïloopen dagen van groote beteekenis. En-
dagen voor zijn ambtsjubileum, mocht
iin z'n gezin het veertig-jarig huw$plijks-
m gedenken, terwijl God hem gisteren
i het voorrecht schonk den 65-jarigen
Jtijd te bereiken. Bij dit alles mag hij nog
nen in een uitnemende gezondheid en on-
j-oken kracht. De woorden van den Psalm-
»ter: „Hij overlaadt' ons dag aan dag het
Je gunstbewijzen", waren voor hem in de
ïmervolle dagen van het heden geen ijdele
iken.
oeweel de vierdagen zonder officieel
b zijn voorbijgegaan, mocht Ds. Heida van
i zoowel als uit zijn vroegere gemeenten
tijke bewijzen van belangstelling ontvan-
t
•s. Heida begon zijn gedachteniswoord in
stampvolle Oosterkerk met te wijzen op
daangrijpende tegenstelling, toen hij tot het
abt werd ingeleid en thans na 40-jarigen
dnsttijd. Ook toen was Nederland ontroerd
d>r tal van belevenissen, en werd het zwaar
gehokt toen de Brit den Boer had gekne-
vld. Menige enliet het hoofd hangen en was
Rr on trust over een volk, dat sproot uit Ne-
Arlandschen stam.
Op kerkelijk terrein waren verschillende
gebeurtenissen nog te kort achter den rug om
jeen sporen achter te laten, die riepen om
«n billijke oplossing. Wie het voorrecht had
spr. geplaatst te woden in een kleine ge-
aeente (Leek) kon ustig weken om kloven te
tempen en moeilijkheden weg te nemen.
In spekers tweede gemeente Geerseke) wa-
Iten meer moeilijkheden te overwinnen. Toch
heeft hij aangename herinneringen overge
houden, vooral door den arbeid n het nabu-
Wemeldinge, hetgeen tot institueering
ran de kerk aldaar heeft geleid. Een hartelijk
rhrijven vandaar thans ontvangen, was voor
i zeer aangenaam.
In Halfweg beleefde spr. goede dagen. Nog
is de band tusschen de huisgezinnen aller
minst verbroken.
Ook de krachtige gemeente Stadskanaal
ral spr. niet spoedig vergeten.
Grootste deel van sprekers bediening ligt
echter in deze gemeente. Hierbij gewaagde
Ds. Heida van moeilijke en pijnlijke dagen
tijdens de ineensmelting in 1921, waarbij vele
persoonlijke elementen en factoren sterk heb
ben gewogen, waaravn d^ sporen echter zijn
uitgewischt. Spr. waagt het te zeggen, dat
na twintig jaren dienst veel zegen werd er
varen. Vooral in dezen tijd zijn de banden
vasler samengesnoerd dan ooit. De overstel
pende bewijzen van de liefde der gemeente,
die hem te beurt zijn gevallen, hebben spr.
verkwikt en beschaamd. De Heere zij ge
dankt voor het vele goede dat Hij hier heeft
geschonken.
B'j het vele dat thans aevhterwege moet
blijven, welke spr. op samen te werken tot
cpbouw van de Kerk. Ook in dézen ernstigen
d, waarin het bloed heeft gevloeid, leeft de
;rk en zal blijven leven.
Verdwijnend klein is een veertigjarigen
önsttijd in vergelijking met de ontzaggelijke
Üeurtenissen van heden. Wij hebben echter
betten op de eindontknooping en te geloo-
1 in de toekomst van Jezus Christus. Daar-
Ji wijst ons de gansche dienst van het
ngelie.
?t woord van Paulus in 2 Cor. 5 11, wilde
P dit oogenblik tot het zijne maken,
*tin 3prake is van 'sHeeren majesieuze
Ferkomst,,met le tot overreding der men-
n' 2e tot verschijning voor God, en 3e tot
te lope op vrucht in het geweten.
Aan het slat zijner predikatie sprak Ds.
«'da den innigen wensch uit nog eenigen
tja het Evangelie te mogen dienen in een vrij
ind, thans wel gebogen onder het juk maar
spr. hoopte dat de zon der vrijheid
zal verrijzen.
Ouderling A. G. Bax, die twintig jaar
«mieden Ds. Heida bij zijn intrede in de Vlaar-
sche gemeente had mogen verwelkomen,
sprak daarna namens den kerkeraad en de
gemeente woorden van dankbaarheid en
waardeering voor den arbeid van Ds. Heida
in deze gemeente verricht.
Aan het slot van deze plechtige ure heeft
de gemeente haar oudste leeraar de bekende
zegenbede uit Ps. 134 toegezongen.
DR. L. D. TERLAAK POOT
Naar wij vernemen is dr. L. D. T er 1 a a k
Poot, predikant bij de Ned. Herv. ge
meente le 's-Gravenhage, die als reserve
veldprediker werkzaam was, j.l. Zat^iyiag
gedemobiliseerd, zoodat hij zich weer geheel
aan zijn gemeentelijken arbeid wijden- kan.
GENERALE SYNODE DER GEREF.
KERKEN
De Part. Synode van Noord-Holland der
Geref. Kerken- heeft verleden jaar als afge
vaardigden naar de Generale synode van
Sneek gekozen als primi de predikanten
ds. J. L. Schouten te Amstendam en
dr. W. G. H a r r e n s t e i n te Santpoort en
als secundi de predikanten ds. D. Hoek te
Enkhuizen en dr. G. C. V e r k o u w e r te
Watergraa f smeer.
Van de primi-afgevaardigden Is ds. Schou
ten overleden en dr. Harrenstein opgetreden
als leger- en vlootpredikant in algemeenen
dienst, terwijl van de secundi-leden ds. D.
Hoek met emeritaat is gegaan.
Thans heeft de Part. Synode tot afgevaar
digden naar de Generale synode benoemd de
predikanten ds. A. M. B o e y i n g a te Haar
lem en ds. H. S. B o u m a te Amsterdam-Z.
De particuliere synode der Geref. Kerken
van Noord-Holland heeft een voorstel van
enkele leden om aan de Generale Synode te
verzoeken, gelet op de bijzondere tijds
omstandigheden die de bewaring der eenheid
van de broeders meer dan ooit noodzakelijk
maken, ernstig de vraag te overwegen of het
niet mogelijk is de zaak der meenings-
verschillen van de agenda af te voeren, met
algemeene stemmen aangenomen.
Onderwijs
THEOL. HOOGESCHOOL TE KAMPEN
Aangezien de primi- en de secundus
curator van de Theol. Hoogeschool te Kampen
voor de prov. Noord-Holland, ds. J. L.
Schouten te Amsterdam en ds. W. Breukelaar
te Santpoort beiden overleden zijn, heeft de
Part. Synode van Noord-Holland thans be
noemd tot primus en secundus-curator de
predikanten ds. H. S. Bouma te Amsterdam-Z.
en ds. P. N. Kruyswijk te Hilversum.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
's-Gravenhage.
de heer Adriaan Cornells Schuifelen geboi
Eindhoven, (Gestel) het proefschrift verdedigd ge
titeld De quantitatieve analyse met vlamspectra
Groningen. Candidaats-examen godgeleerdheid
de heer G. Bossinga te Groningen en J. M. de
Vries te Heerde (N.H.)
Kampen. Theol. Hoogeschool. Voor het propae-
deutisch examen zijn geslaagd de heeren C. van
Venetië te LeidenP. Plaatsman te Nunspeet
N. Bruin to Ermelo D. Houtman te Schiedam
en A. Jagersma te Wouterswoude.
Theol. School Chr. Geref Kerk
Apeldoorn. 28 Juni. Bevorderd van de 4de naar
de 5de klas. B. Nederlof, Rotterdam; Joh. van
Ravenswaay. Eede.
Van 3 naar 4: C. v. d Weele. Apeldoorn.
Van 1 naar 2: H U. Westerterp. Beets (Fr.).
De theol. examens van-gen aan Dinsdag 2 Juli.
r om half 8 bidstond, waarbij
s e r, praesident-curator.
iemsdijk en W H. Vermeulen.
rsfoort. Johan van Oldenbameveldgymna-
Kolk, A. B. Pattist en J. Seinsfra. Afgewezen geen.
'sGravenhage. Christelijk gymnasium. Na ver
lengd examen nog geslaagd voor diploma B: W.
G. Zelvelder. De examens zijn geëindigd. Van de
vier gn^ dertig candidaten zijn er drie en dertig
's-Gravenhage. Eerste Christelijke H.B.S., Popu-
Kerstraat. Voor het diploma A. zijn geslaagd
Anneke van Benthem. J. Bouma, Riek Crans. Nel
van Diemen, J. van Diemen. Lenie van Die, W.
Dikkers, Paula van Eldik, Janne Feenstra, J. Hart
man, K. Horjus, Tilly Kramers. Herma de Klerk,
J. Leegsma, G. Nomes, Jbm. Ouwehand, Ruth
Schüre, H. Statema, Aukje Valk. Tini van der
Vlugt, Corry Waard,enburg, Jenny Walen, B. Zeelen
bier, A: Scheele, E. Schipper, H. Schwing! H. Smies,
Eoofdpijn en
Kie
Veilig en vlug als geen ander helpen hierbij
altijd een poeder of cachet van Mijnhardt.
Mijnhard'fs Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets, genaamd „Mijnhardljes" Doos 10 en 50 ct.
P. J. Taal. G. Vos. M. Zimmerman. Kitty Brui-
ninga, J. Bol, R. Bol, P. Buyze. M. Glerum, J.
Helleman, A. de Jong. P. de Jonge. J. Klomp. C.
de heeren: j. D Eeschbac
beiden Rotterdam
J. J. Hofmai
Lichamelijke oeferun;
Utrecht Makelaar in
rendé goederen, afge
gediplomeerde makelaars: de heeren J Stap,
Ermelo; Joh Froon, Jutphaas; C. de Rooy, Wil-
,n zevenbergen; P. S.
H. 't Mannetje. Hillrgim; P. Spaand<
C. Kepp'- Amsterdam; M. G. Six van Oterleek,
Bloemendaat; Tolsma, Leeuwarden; E H. J.
Cock. Monnikendam H j Poen, Haarlem Opge-
Op het te Utrectt gehouden examen van den
Schoolraad voor de scholen met den Bijbel zijn
geslagd de dames B. Postma ond. te -Baarn, A.
de Bruin id te ütiecht: J W v. Kemppen, id.
te Naaldwijk er R. Wilzing, id. te Veenendaal en
de heeren G. J. Helr.en, ond. m. H A. te Dinxper-
loo; J. W. v Daalen, id. te -Leidqn; A. J. Huis
man, id. te Manönberg. H. Boertlen, ld. te
Sleeuwljk, G. Stoker, ld. te Voorschoten. A. Dijk
stra. id te Wierden; K. Valk ond. te Kornhorn;
A. W Monster, ,d. te 's-Gravendccl; C. Kramer,
id. te Zwijndrecnt.
Rechtszaken
RECHTBANK TE 's-GRAVENHAGE
Het verwisselde kind
Het getuigenverhoor gesloten
Opnieuw is Zaterdagmiddag voor den presi
dent der Haagsche rechtbank, mr. A. S. Rueb,
een f^ze behandeld in het proces tusschen
twee families om de baby, die in veiligheid
werd gebracht bij den bominslag op 10 Mei
j.l. in huize Bethlehem en waarvan zoowel
de familie S. als de familie van der W. be-
toogen, dat het kind aan haar toebehoort.
Thans werden nog enkele getuigen van
partijen gehoord.
Alleereerst mej. J. Breukel. Zij was dienst
bode in een café op het Spui, waar ook de
heel S. kwam. De heer S. had eens in het
café verteld, dat hij zoo'n flinken zoon had
gekregen, die acht pond woog en, zooals hij
het noemde, „linken" (kneepjes) aan de pol
sen had.
Voorts werd gehoord mevr. Caminade-van
Veen, die met haar kind in dezelfde ?&-■
lag als mevr. S. en mevr. van der W. ten
tijde van den bominslag. Zij was in den
nacht voor den inslag bevallen van een zoon,
die later naar het Julianakinderziekenhuis
is gebracht. Over het kind van mevr. van
der W. wist getuige niets te zeggen. Haar
eigen jongen woog zes pond. Mevr. Alblas,
die ook op de zaal lag, had aan getuige
gezegd, dat zij een tweeling had. Deze kin
deren waren niet op de zaal.
Vervolgens legden verklaringen af zuster
Emerentia en zuster Johannina, die in de
Bethlehem-kliniek werkzaam waren. Zuste,"
Emerentia heeft het kind van mevr. van
der W. een dag in de kliniek meegemaakt-
Zij zou nu niet meer weten, hoe het er uit
zag. Een vlekje of iets dergelijks heeft zij
niet gezien bij het kind. Toen het kind bij
mevr. van der W. werd overgewogen, was
het gewicht 8 pond en 70 gram. Dit kind
herkende zij niet als dat, hetwelk zij in de
kliniek gezien had, maar dit laatste kind
herinnerde zij zich niet meer. Zij heeft dus
daaromtrent geen oordeel en het kind van
mevr. S. heeft zij nooit gezien. Mevr van
der W. had wel gezegd, dat haar kind een
beetje krom beentje had, maar dat is deze
getuige niet opgevallen.
Tenslotte verklaardde zuster Johannina, dat
zij het jongetje van mevr. S. niet kende. Het
kind, dat haar later getoond is, had zij niet
kunnen herkennen als dat van mevr. van
der W. Bepaalde verschilpunten waren haar
echter niet opgevallen.
Het getuigenverhoor werd hierna voor ge
sloten verklaard.
De president zal dezer dagen uitspraak doen.
Schaakrubriek
OM DEN KAMSTRA-BEKER
Nu dólt belangwekkend toürnood tot op de
helft gevorderd is, komt er teekening in de
kansen. De zwakke spelers blijven achter.
Toch zijn dit er niet veel. De anderen hebben
tot nog toe niet veel kamp gegeven. Dr. Euwe
en Samelius staan in de voorste gelederen. On
danks, dat men geneigd is dr. Euwe de meeste
kans te geven, moet men in aanmerking
nemen, dat Samelius reeds tegen de sterkste
spelers met succes heeft gestreden. Deze bei-dén
worden vlak op de voet gevolgd door Mühring,
Kmooh en Landau, welke even-eens ersnstige
candidaten zijn, zoodat het nog moeilijk uit te
maken is wie de .beste kansen hebben. Te meer
daar het verschil tusschen de zwakke en
sterke spelers niet zoo heel erg groot is. Dit
bleek uit de partij mr. MulderMühring. Het
was een Siciliaansohe partij waarin Mühring
direct tot d7d5 overging. Dit leidde tot een
vroegtijdige afruil, welke echter zich ten gun
ste van mr. Muider liet aanzien. Daar mr. Mul
der een zekere remise verkoos boven een on-
zeren winstkans, besloot men op de 20ste zet
tot remise.
De belangrijkste partij was wel dié van dr.
Euwe en Landau Dr. Euwe opende met w:
wat Landau met het Siciliaansch draken-
variant beantwoordde. Het werd
laveeringspartij, waarin beide spelers elkaar
geen kamp gaven. De partij werd in een
moeilijke stelling afgebroken. De eenige partij,
die tot een beslissing kwam, was die van
Kmoch—Goris. Goris wilde Dame Indisch spe
len, terwijl Kmoch Nimzo speelde. Hierdoor
maakte Goris een fout, die hem weldra op
stuk kwam te staan. Op de 40ste zet gaf
Goris op.
t Blok en Vlagsma speelde een geweigerd-
d^me gambiet. Blok speelde op de 5e zet Lf4
en rocheerde lang. Er ontstonden vele verwik
kelingen, die gunstig voor Blok uitliepen. In
tijdnood was Blok genoodzaakt zijn Dame
voor een toren en looper te geven. Of de afge
broken stelling nog voor hem gewonnen is,
ls zeer lastig op te maken.
Samelius en van der Tal speelde Dame-
Indisch, ook dit werd een positioneele lavee
ringspartij. Er ontstonden verwikkelingen. Sa
melius wist een klein voordeeltje te behalen.
V. d Tal verdedigde zich echter taai en wist
zelfs m de afgebroken stelling een pion voor
te komen.
De afgebroken partij GorisEuwe werd
door dr. Euwe gewonnen.
De stand luidt thans:
1. Kmooh 4, 2. en 3. Samelius en d-r Eu-we
3^*, 4. Mühring 3të,. 5. en 6. Landau en v.
d. Tal 3*. 7. Vlagsma .2%*, 8. Mulder 2, 9.
Blok 1*. 10. Goris 1.
is afgebroken partij.
Financieele Berichten
Rotterdamsche Verzekering-
Societeiten
Verzekerd bedrag gestegen tot
446,030,613 (430,698,732)
De ontwikkeling van ens bedrijf stemt tot
voldoening. Ondanks de zondere omstandig
heden was de productie van nieuwe verzeke
ringen gunstig te noemen, het bedrag der ver
vallen verzekeringen was lager dan in 1938.
Ook in financieel opzicht is 1939 weder een
bevredigend jaar geweest, aldus het jaarver
slag over 1939 van de Rotterdamsche Verze-
kering-Societeiten (R.V.S.). De schade aan
onze maatschappij berokkend in de oorlogsda
gen van Mei 1940 voor zoover wij die nu
overzien zal, zeer ruim geschat door ten
hoogste één vierde van onze extra reserve
gedekt kunnen worden.
Op 1 Januari 1939 was het verzekerd bedrag
430,698.732 (402,911,011). Aan nieuwe ver
zekeringen werd in 1939 afgesloten 46,370,052
(61,644,238), terwijl door omrekening vreemde
munt en andere oorzaken 394,895 (417,306>
het verzekerd bedrag werd toegevoegd.
De totale vermeerdering in 1939 bedroeg dus
46,764,947 62,061,544).
Door het overlijden van verzekerden, het
aanbreken van het voor de uitkeering bij
leven vastgestelde tijdstip, door afkoop, om
zetting en andere ooi-zaken werd 31,433,066
34,273,823) afgevoerd.
De vooruitgang was dus 15,331,881
(27,787,721) en de stand op 31 December
1939 446,030,613)). Dit laatste bedrag is
als volgt te splitsen: volksverzekeringen
127,351,486 (122,425,905), groote verzeke
ringen 318,779,127 (308,272.827).
Ons Belgisch bedriif boekte een vooruitgang
van frs. 13,232,342 (45,890,959). Op 31 December
1939 was in dit bedrijf vrzekerd 438,670,461
(425,438,119) Belgische francs en bovendien 13,798
(qnv.) guldens.
Volgens de basis, waauop-de premiereserve-
is berekend, werd aan uitkeering bij overlijden
verwacht een bedrag van 2,976.173 (2,796,893).
In werkelijkheid behoefde slechts 1,690,227
(1,769,059) te worden uitgekeerd.
Gekweekte rente 4,18 (4,28) pet.
P. De prëmiereserve was per 31 December
1938 gemiddeld berekend op een rentevoet
van iets meer dan 3% pet, (onv.). De van
de beleggingen in 1939 gemiddeld gekweekte
C rente bedraagt 4.18 (4,26) pet.
De premi,ereserve voor het geheele bedrijf
bedraagt per 31 December 1939 82,907,894
9,218.739 (8,879.561) en B. fr. 264.374 (2,214,064)
"198 (6286) p. frs. 100 (Einde 1939 bedroeg de
i-reserve dus 9,235,358. Hieraan is toe
gevoegd een bedrag van 50,000 (onv.) overge
boekt van de reserve voor bijzondere doelein-
Ten laste van de extra reserve is gebracht'
aan afschrijving op vaste eigendommen 78,547
(72,521), het verlies op hypothecaire vorderin
gen 5848 (21,279), het nadeglig koersverschil
cp effecten 1,661,032 (309,588^ Uit d£ winst
wordt toegevoegd 222,595 (544,156). De extra
reserve bedraagt daardoor 7,762,525 (9,235,125).
Aanmerkelijk lager dividend
In de jaarlijksch.e algemeene vergadering
van aandeelhouders werden de Balans per 31
December 1939 en de Winst- en Verliesreke
ning over 1939 goedgekeurd.
De verdeeling van het saldo ad 392,225 (966,981)
geschiedt als volgt: extra reserve 183,834
(544,156), reserve voor bijzondere doeleinden
4046 (6184), reserve voor afschrijving 38,169
(8943), aandeelhouders 5 pet. (onv.) over
822,700 811,300) 41,135 (40,565), wims-tgra-
tiflcabie Personeel 45,000 (135,000), tantièmes
direotie en commissarissen 22,411 (67,228),
houders van winstbewijzen 10,005 (30.012), to
taal 344,601 (824.122), restant 47,623 (142,859).
De algemeene vergadering van aandeelhou
ders besloot uit dit restant: te reserveeren voor
dividend- en tantièmebelasting 8862 (29,326),
aan de extra reserve toe te voegen 38,760
(7968), aandeelhouders nihil (105,565).
Het dividend bedraagt 5 (30) pet. op de
verplicht en 5 (10) pet op de onverplicht ge
storte bedragen.
De uitkeering op winstbewijzen bedraagt
f 40.02 (120.05) per stuk.
E.R.K. Levensverz. My.
Netto vooruitgang f 1,353,191
dividend 6 pet. onv.)
Aan het verslag over 1939 der E.R.K. (Eerste
-Roomsch Katholieke) Levensverzekering Maat
schappij N.V. ontleenen wij het volgende:
Aan nieuwe verzekeringen kwam tot stand
3,695,084, afgevoerd werd 2,341,893, zoodat
de netto vooruitgang bedroeg 1,353,191 (v. j.
1,126,709). Het totaal verzekerd kapitaal be
droeg einde van het boekjaar 35,970,363. De
premiereserve is vastgesteld op 8,169.014,
waarvan voor eigen rekening 7,469.466.
De gemiddelde rente, uit de beleggingen ge
kweekt, bedroeg 4.54 pet. (v. j. 4.47 pet.). Voor
de posten der afdeeling levensverzekering', in
gegaan na 31 December 1934, voor alle premie-
vrije polissen, voor alle dadelijk ingaande lijf
renten en voor alle posten der afdeeling volks
verzekering, is de berekening der premiereserve
geschied met een rentevoet van 3i4 pet. Ove
rigens is gebruikt 3?i of 4 pet.
Het gemiddelde percentage, dat van de be
leggingen werd ontvangen, overtrof dus ruim
den bij de berekeningen gebruikten rentevoet.
De sterfte onder de verzekerden voor een
uitkeering bij overlijden bedroeg: in de aid.
levensverzekering 40.98 pet. (v. j. 51.10 pet.),
in de afd. volksverzekering 71.92 pet. (v. j.
70.88 pet.). Voor de verzekerden voor eenuit
keering bij leven was dit in de afd. levens
verzekering 98.90 pet. (v. j. 89.51 pet.).
Op 31 December 1938 was in vaste eigen
dommen belegd 1,697,351. Door aankoop en
verbouwing vermeerderde dit bezit met
101,236. Door verkoop verminderde het met
16.000. Wegens winst bij verkoop en bij
schrijving moet dit bedrag worden verhoogd
met 2063. Afgeschreven werd 24,060, zoo
dat einde van het boekjaar in vaste eigen
dommen was belegd 1,760,590. Voorzoover
niet in eigen gebruik zijn de panden behoorlijk
verhuurd.
In hypotheken was 31 December 1938 belegd
3.436,318, in 1939 werd uitgezet 1,035,350,
afgelost werd 743,356, zoodat 31 December
1939 uitstond 3,728,312.
De effecten komen op de balans voor met
een bedrag van 485,711. In hoofdzaak be
staat deze belegging uit obligaties en pand
brieven met vaste uitloting en voor een deel
uit aandeelen. De aandeelen in zuster- en
dochtermaatschappijen zijn op de balans ge
bracht voor de aankoöpwaarde ad 142,220,
die gezien de reserves der betreffende maat
schappijen, aanzienlijk beneden de werkelijke
waarde is.
Aan leeningen op schuldbekentenis aan pro-
jiciën, gemeenten, waterschappen e.d. was
einde 1938 verstrekt 504,689, in 1939 werd uit
gezet 116,700, afgelost werd 14,643, einde
1939 stond uit 606,746. Aan leeningen op
schuldbekentenis aan privaatrechtelijke licha
men stond op 31 December 1938 uit 749.330,
afgelost werd 18,628, zoodat einde 1939 was
verstrekt 730,701. De polisbeleeningen be
droegen einde December 1939 507,836, de
overige beleggingen 774,314, zoodat het totaal
der beleggingen 8,005,731 bedroeg. De premie-
reserve voor eigen rekening bedraagt 7,469,466,
zoodat een ruime overbelegging aanwezig is.
De statutaire extra-Teserve bedroeg einde
1938 241,700. Wegens koersdaling der effecten
moest dit jaar een koersverschil worden ge
boekt van 88,360. De reserve voor. geldbe
legging bedroeg einde 1938 48.528, deze ver
meerderde in 1939 met voordeelige koersver
schillen en winst bij verkoop van vaste goede-
met 2883 en verminderde wegens af
schrijving van verlies op hypotheken met
4933. Het saldo ad 46,477 werd gdbriukt
tot gedeeltelijke dekking van het geboekte
koersverschil effecterv terwijl het restant ad
41,882 werd afgeboekt van de statutaire extra
reserve. Deze werd weder aangevuld overeen
komstig art. 49 der statuten met 30,000. Uit
de winst werd alsnog toegevoegd 25,182, zoo
dat zij thans op de balans voorkomt met
255,000.
Na ruime afschrijving en reserveering sluit
het jaar met een batig saldo van 84,736.
Voor aandeelhouders is beschikbaar 15,115,
onverdeeld dividend vorig jaar 31. zoodat
kan worden uitgekeerd 6 pet (onv.) dividend
15,000 en als onverdeeld op nieuwe rekening
wordt gebracht 146.
Wetenschappen
De Fryske Akademy
In de vergadering van de leden der Fryske
Akademy to Ljouwert, gehouden in het Coulon-
huis aldaar, heeft de heer M. Wiegersma van
Drachten een lezing over „Bosken yn FryslSn"
gehouden.
Uit historische bronnen kan men, aldus spr.,
historische tijden bosch was. Ook de plant-
aardrijkskunde komt tot de conclusie, dat dit
landschap, indien het aan de natuur werd over
gelaten, over enkele tientallen jaren weer
boschgebied zou zijp. Van het oorspronkelijke
bosch zijn hier en daar nog fragmentarische
gedeelten aanwezig. Toch is het mogelijk vast
te stellen welke soorten van bosschien hier in
overoude tijden hebben bestaan. Het is het
eiken-berken bosch op de hooge zandgronden,
thans meest kaphout; de de vruchtbare gron
den het bosch van eikenboomen en hagendoorn
struiken, en in de moerassige streken het elzen
bosch en berkenbosch. Beukenbosschen en
sparretvjsschen komen hier in natuurlijke for
maties niet meèr voor; omtrent het dennebosch
bestaat nog geen zekerheid.
De tegenwoordige bosschen in Friesland zijn
meest z.g. cultuurbosschen, aangelegd door
adellijke grondbezitters. In de 17e eeuw is hier
uitsluitend loofbosch, in de 18e eeuw ook
naaldbosch en in de 19e eeuw alleen naaló^
bgsch aangelegd. In de laatste jaren gaat men
gemengd bosch aanleggen; daarmee verkrijgt
men een betere natuurlijke formatie dan de
dennen- en sparrenaj^kers uit de 19e eeuw. Het
bosch heeft niet alleen oeconomische waarde;
loofbosschen en gemengde bosschen zijn vaak
van een groote schoonheid en als recreatiege
bied van het volk onmisbaar
Het boschareaal in Friesland is zeer klein.
Nederland heeft 8 pet. bosch. Friesland niet
meer dan 5000 ha. derhalve slechts 1.5 pet.
van Friesland's oppervlakte. Dat bosah is een
zorgelijk bezit. Spr. besloot met de Friezen op
te roepen 'j||
het boschbezit te wakén.
Daarna deed dr. G. A. Wumkes"een mededee-
:odfX-Saeckma. De Friesche ar-
ling
chieven b
jurist Jol.
groot belï
tuurleven
lijk leven
opbloeide
Sipma, dt
het paard
literatuur
heder.daa:
Marktberichten
ROTTERDAM, 1 Juli 1940. Veemarkt.
Totaal aangevoerd 1964 dieren, waarvan 876
vette- koeien, 238 schapen en lammeren, 11
nuchtere kalveren,. 594 vette varkens, 245
vette kalveren.
Prijzen per k.g. le, 2e en 3e kwaliteit:
vette koeien 80- 92 ct., 6878 ct. 5464 ct.;
vette ossen 80—90 ct. 68—78 ct., 56—66 ct.;
vette kalveren f 11.10. 8090 ct., 6070 ct.;
varkens 66 ct., 64 ct., 62 ct.; schapen 70 cl^
65 ct., 5 ct.; lammeren 65 ct., 55 ct., 50 ct.
Prijzen per stuk; schapen f 38, f 30, f 20;
zuiglammereo f 17, f 14, f 7.
De aanvoer van vette koeien en ossen was
als vorige week met tamelijken handel en
de prijzen als vorige week Dinsdag. Een
prima koe ging nog tot 95 en een os tot
92 cent.
Vette kalveren met ruimeren aanvoer,
kalmen handel en de prijzen als vorige week
Dinsdag. Een prima kalf ging nog tot 120 ct.
Schapen en lammeren iets korter ter
markt, tragen handel en de prijzen als vorige
week.
103. Toen de menschen in het dorp ontwaakten, waren de
twee olifanten en Jan en Flip verdwenen. Oho, oho, wat
moeten we nu beginnen, jammerden de menschen, zoodra ze
merkten dat hun andere werkolifant ook verdwenen was. De
sterkste mannen en jongens werden uitgestuurd om de oli
fanten te zoeken.
104. De jongens kregen onderweg ergen honger en ze
stelden voor in de nabijgekomeji stad wat te eten. Misschien
kunnen we ons ook wel ergens wat opknappen, zei Flip. Het
was een teleurstelling voor de jongens, dat de poortwachter
wel de jongens maar niet de olifanten door wilde laten. Wij
wachten op jelui, trompetterden de olifanten. Toen gingen de
jongens de stad in.
feloor Q M EN KENS van der SPIEGEL.
Wout ligt wakker. Wout voelt neiging, zijn schreiende vrouw
de armen te sluiten, maar hij doet het niet. Laat ze eindelijk
k eens inzien, wat ze verloor, laat ze eindelijk eens loskomen
h die hemelsfeer. Zij met haar vroom gedoe, zij met haar
heid om te knielen voor de Macht, die haar beroofd£
tat schept behagen in wat hij wreedheid weet. Laat Hij, Die
i kind nam en de vrouw van hem vervreemdde, die vrouw
*ar troosten. Hij is immérs toch almachtig en liefdevol? Wout
lijdt tetfen Hem, Wiens bestaan hij niet meer kan loochenen,
strijd willens en wetens, vertrappend het eenige, wat hij'
oi ht houden, or» er Hem door te grieven.
t wordt midden-somer, eer in Jannie's leven weer de rust
ille dagen komt. Het meisje is gewend en blijkt vopr haar
ik berekend, het huis heeft zijn schoonmaakbeurt gehad
N'j ?ft e weer tijd voor Bijbel en gebed. Nu wil ze terug
ar den bergtop. Ze wil vergelen die zware dagen van speel
goed en kleeren opbergen, ze wil vergeten, dat er in huis een
kamer is, die nooit meer zal worden gebruikt en waar de dier
bare herinneringen aan tien gelukkige levensjaren liggen ge
ordend als in een museum. Ze moet los van al dat aardsche, ze
moet naar boven zien, ze moet denken aan de heerlijkheid, die
ha-ar jongen geniet. Ze moet er aan denken, dat ook haar die
heerlijkheid wacht en ze eens, mèt haar kind, met haar kinderen,
zoo God wil, diezelfde zaligheid smaken zal.
Haar kinderen! De meisjes! Dolf was er den laatsten tijd zoo
verzekerd van, dat hij ze in den hemel zou zien. Zij heeft hem
nooit tegengesproken. De meisjes weken voor haar geheel terug
achter hèm. De meisjes had ze nooit in werkelijkheid bezeten,
dat verlies achtte ze nauwelijks meer, toen ze haar jongen moest
afstaan. Den meisjes was de mogelijkheid tot gelooven onthou
den, maar ook de mogelijkheid tot zondigen, dus waarom zouden
ze niet zalig zijn?
Ban als uit een andere wereld, dringen donkere gedachten
zich op. De kindereen stierven ongedoopt! Dolf ook!
De meisjes konden niet worden gedoopt. Dat had God Zelf
zoo beschikt. De meisjes kan ze daarom zonder angst aan Hem
overlaten, maar Dolf
„Die geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn, zal zalig wor
den". De doop, noodzakelijk voor de zaligheid. Ja, het staat er
toch. Dolf, Dolf, zou het dan mogelijk zijn, dat je verleren ging?
Dolf, zou je met je hartje vol liefde en geloof dan toch aan de
hemelpoort teruggewezen zijn? Dolf was er zelf onschu) tig aan,
zij is schuldig, Wout zou wel hebben toegegeven, als ze wzj
blijven aandringen. Zij had zich gestooten aan „kinderen des
toorns" en „der verdoemenis in Adam deelachtig". O, als het
kind dat was, is hij het gebleven. Ze grijpt naar haar kerkboek,
leest de bekende woorden:in het rijk van God niet kun
nen komen, tenzij wij van nieuws geboren worden. Dat leert ons
de ondergang en besprenging met het water
„God, o God, het kan niet. Heere Jezus, U hebt hem toch ge
haald? Hebt U hem dan aan den duivel overgegeven? Nee, nee,
dat wil ik niet gelooven, dat kan ik niet. U zult hem toch niet
straffen voor de zonde van zijn ouders?"
Ik, de Heere uw God, ben een ijverig God, Die de mis
daden der vaderen bezoek aan de kinderen
Ja, ja, dat is zoo. Dat heeft ze ondervonden. De vloek van
Leekstra trof ook de kinderen. Ze heeft het vroeger wreed en
onrechtvaardig genoemd. Neen, dat is het niet. Het is wèl onbe-
grijpbaar, maar God is heilig, Die doet geen onrecht.
„Heere, waarom heb ik er niet eerder aan gedacht? Had er
me dan toch aan doen denken, toen mijn lieveling nog hier was.
Misschien had de dominee hem dan op zijn ziekbed wel gedoopt.
O ja, dat had hij wel willen doen.
De dominee! Ze denkt aan zijn woorden hier in huis en bij
het graf. Dominee twijfelde geen oogenblik. Maar zou dominee
geweten hebben, dat Dolf ongedoopt was? Allicht niet.
Dominee is met vacantie. Nog bijna twee weken blijft de
pastorie gesloten. Bovendien dominee noch mevrouw kun
nen haar hergeven, wat ze verloor. Ze kunnen spreken van een
„misschien", van een „hoogstwaarschijnlijk", maar zekerheid
die is er niet meer.
Zooals Wout hij zijn thuiskomst Jannie vindt, zag hy haar
nooit eerder. Die groote oogen, die verwezen blik.
„Kindje, wat is er?"
„Ik-ik-ik weet niet meer".
„Jannie toch!"
„Lllaat me-ik-dit-"
„Kun ja dan niet zeggen, wat je hebt?"
„Neen". Nu komen er tranen, dat geeft tenminste ontspan
ning, maar dat onnatuurlijk klinkende, gerekte „neen"Hoe
ver zijn ze van elkaar afgeraakt, dat ze hem geen deelgenoot
wil maken van wat haar kwelt. Het moet wel iets vreeslijks zijn.
Een groote verteedering komt over hem. Zijn schuld, allemaal
zijn schuld. Hij brak het vertrouwen, niet zij. Hij wees haar af,
als ze haar hart wou ontsluiten, hij smaalde over wat haar heilig
was. Hij heeft verdiend, dat ze haar eigen weg ging. Deed hij
niet hetzelfde?
„Janneke, kom, vertel het me nou. We hebben toch elkaar
nog? Het moet anders tusschen ons worden, het zal anders
worden. Ik ben een ellendeling geweest. Ik deed, of ik alleen
verrdiet had. Jannie, lieveling, kom, zeg me, wat er is".
„Je zou het niet begrijpen, Wout!"
„Waarom niet? Hebben we elkaar niet altijd begrepen?"
„Ja, vroeger, maar
„Vroeger, eer er die dweperij tusschen kwam", denkt Wout en
de arm, waarmee hij Jannie omvat hield, valt neer.
„Wout, nee", Jannie klemt zich aan hem vast. Het was góéd,
die arm om haar schouder, het was góéd, die klank in zijn stem.
Ze wil hem niet weer verliezen, Wout, haar man.
„Vertel het me dan".
„Later. Nu zou ik het niet kunnen. Wout, ik heb het zoo moei
lijk. O, vertrouw me toch".
(",7ordt vervolgd).
