$litum £rittsdjT Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
-= 'interview
Nieuwe Fransche Regeering
SISALZAKKEN
en PAKDOEK
Rogge- en aardappelmeel in brood
I lb«n
-maai
lentsprijs:
landen in Leiden en in
rD Waar een agentschap ge-
5 Is ƒ2.35. Per week 18 ct.
o Spummers 5 ct. Alles bU
2. E betaling.
sintieprijzea
g tL per regel. Ingezonden
5- Relingen 45 ct. per regel.
EL' am 5 regels. BewUsnum-
n Sit. Bij contract belangrijke
No. 6149
MAANDAG 17 JUNI 1940
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123, LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23166.)
Postbox 20. Postrek. 58936.
21e Jaargang
Bijdragen van medewerkers, In
gezonden stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz.
aan de Administratie.
rview, door den Führer en
g* uer van het Duitsche Volk
c-Van den Amerikaanschen pu-
o >1 von Wiegand, verdient wel
placht.
t richtlijnen aan voor een toe-
Z. -ivrede. die wel eens en we
2 o fedig komen zal.
- rechtsnoeren verrassend
1 o Legeven doeleinden, thans
E D het eind van een verschrik-
- Flog, zii" seliik aan die- welke
o Z i zelfden mond hebben verno-
2 1de hel nog niet was losgela-
- -fc hoon was er destijds voor
- le van hen, die thans verleerd
<7d hoog van den toren te bla-
3 o sreekt intusschen van zelf, dat
tr c- den van voor den niet-gewil-
o 3 f dezelfde zijn als die. waar-
'gewonnen strijd de verwezen-
n a fworden nagestreefd.
£^..jn nu Hitler's beginselen van
3 de beginselen, die hij ook
ht, toen anderen van meening
Tt' de oorlog onontkoombaar
aanleiding van iets, dat o.i.
geen oorlog met zoo onover-
'•VWèvolgcn kon rechtvaardigen?
jrste plaats wordt het levens-
z eigen volk opgevorderd, dat
S. .Versailles vrijwel was vernie-
Q. ï;oen door de machtshebbers r
ondernomen, is een wereld-
s S fout geweest. We zeggen dit
4e eerste maal. Het is in onzen
N "meet af zoo ingezien en ook
o «n bij menige gelegenheid.
ÈL nt en vrijheid voor eigen be-
3 jei't, kan de meest grove poli-
Sonomische onderdrukking ten
y jan anderen niet verdedigen,
o, aran ontwikkeling, ook al zou
Set geheel aan onze eigen in
to «antwoorden, mag aanspraak
3 /een eigen plaats in de zon.
5, püeine volken hebben daar
o. j
2S «overkoepelende gedachte in
lew is echter die van het ver-
3 (ui den vrede op de basis van
g van het recht tegenover alle
;estelde volken.
'*£ede:
sgcdachte zal allen loc-
lie aan de hooge idealen van
kc.eunusHcicl waarde toeken-
1 door den oorlog zijn die niet
jrwijl de welstand der volken
Obeperkte oorlogstoerustingen
ist ontstellende wijze is aange-
voor productieve doeleinden
t de vernietiging alle energie
l is toch eigenlijk den mensch
en beantwoordt zeker niet
jooge doel, waartoe hij door
schepping is geplaatst,
plijk is verder de gedachte van
feding tot de grondstof fen-
Daarmee heeft wie voor open-
■ek voelt, handelsbelemmerin-
i een ramp achtte, in autarkie
Je orde geen heil zag, niet de
eite. Hierbij sluit aan het be
de vrije zee, dat met name
glanders, van ouds toespreekt
n ouden schat onzer rechts-
een geput mag heeten.
ïie er in zijn persgesprek nog
n heeft, dat het niet op den
Amerika kan liggen om zich
eesche aangelegenheden daad-
•,e bemoeien van het omge-
j hij zich evenzeer onthouden
—op details ingegaan. Dat was
Tndig en ware ook weinig nut-
^t. Voorshands is het voldoen-
r i de groote lijnen van de toe-
^poliliek kennen, om tc kun-
m in binnen welk raam een nieu-
Iran zaken zal kunnen worden
emeene lijnen zijn ruim, maar
van dien aard, dat daarbinnen
kan worden verkregen,
saiHes van 1919, dat een ramp
■tfreld geworden is, heeft afge-
fcal in anderen vorm, naar we
pa, ook niet herleven. Daar-
I pi we het eens zijn.
I eldenkend mensch moet be
at in de nieuwe orde van zaken,
£cht en gerechtigheid toepas-
ph vinden met als hooge doel-
ïze beginselen, die weerklank
peders hart, te doen dienen tot
1, den voorspoed en de wel-
de volkerengemeenschap, die
^samenwerking niets onbenut
om zich van de geslagen won-
rstellen.
plicht der hoogste solidari-
mprtelt in de christelijke levens
beschouwing, gelijk die door
faal terrein reeds vele tiental-
lang is uitgedragen en toe-
Nog geen
;en-telegrammen
Miaar de Oost
^cht omstreeks 20 Juni
ENHAGE, 15 Juni. In tegen-
- de verwachting, dat weer za-
r nj"e" naar Oost-Indiè zouden
orden gezonden, deelde men
pgehouden persconferentie me-
Uks vermoedelijk eerst om-
Juni mogelijk zal zijn. Ned.-
nl. op het loyale streven der
^egeering, om den toestand hier
»eer zoo gauw mogelijk te nor
nog niet gereageerd.
^ordt getracht via Japan met
- m contact te komen. Er is
^P. dat dit zal gelukken.
Pétain premier
De Fransche Regeering, die inmiddels
naar Bordeaux is uitgewerken, is ge
wijzigd, meldt D.N.B.
Maarschalk Pétain is minister-presi
dent geworden en generaal Weygand
plaatsvervangend min.-president. Minis
ter van Oorlog is geworden generaal
Colson, van Luchtvaart de onlangs ge-
pensionneerde generaal-vlieger Pujo en
van Marine de chef van de marinestaf
Darlan. Tot minister van Justitie is de
vroegere premier en minister van Bui
tenlandsche Zaken Laval benoemd. Mi
nister van Buitenlandsche Zaken is
Bausoin, die tot dusverre onderstaat
secretaris van Buitenlandsche Zaken
was. Bouthillier is minister van Finan
ciën gebleven.
Lithauen en Estland
door Rusland
bezet
Nieuwe regeering wordt
gevormd
Rusland had sinds eenigen tijd
moeilijkheden met Lithauen. Deze
Baltische staat zou een geheim
militair verdrag hebben gesloten
met Letland en Estland, zulks in
strijd met het Russisch-Lithau-
sche bijstandspact van Septem
ber 1939.
Bovendien waren er. zoo is meege
deeld. allerlei incidenten en ontvoerin
gen van Russische soldaten, van de in
Lithauen gelegerde sovjettroepen.
Onderhandelingen lèidden niet tot re
sultaat. Daarin vond Rusland aanleiding
ultimatieve eischen te stellen, welke
door Lithauen werden aanvaard.
Volgens de oficieele mededeeling kwa
men dc Russische eischen op de vol
gende drie punten neer:
1. De Litausche minister van binnen-
landsche zaken, Skuca en de chef van
politie, Powalitis, moeten terstond voor
de rechtbank gedaagd worden, aange
zien zij naar Sovjet opvatting de voor
naamste schuldigen aan de incidenten
van den laatsten tijd zijn.
2. In Lithauen moet een nieuwe regee
ring gevormd worden, die „in staat en
bereid' is om het Sovjet-Russisch-Li-
tausche bijstandspact ten uitvoer te leg-
Distributie van
tarwebloem en zelfrijzend
bakmeel
Met ingang van vandaag
Bon 75 goed voor y2 pond.
Tegelijk met de invoering van de
brooddistributie zal een aanvang worden
gemaakt met de distributie van tarwe
bloem en zelfrijzend bakmeel.
Gedurende het tijdvak van 17
Juni tot en met 12 Juli a.s. geeft
de met 75 genummerde bon van
het algemeen distributiebonboekje
recht op het koopen van 2y2 ons
tarwebloem of 2y2 ons zelfrijzend
bakmeel.
In het algemeen zullen de voorraden
tarwebloem en zelfrijzend bakmeel bij de
winkeliers voldoende zijn om aan de
vraag van het publiek in de eerste dis
tributieperiode te kunnen voldoen, zoo
dat geen voorschottentoe wij zingen zul
len worden verstrekt. Mocht bij uitzon
dering de voorraad ontoereikend zijn,
dan kunnen de winkeliers via de plaat
selijke distributiediensten een verzoek
tot het centraal distributiekantoor rich
ten voor een voorschottentoewijzing.
In ieder geval zal aan de winkeliers
vóór het begin van de tweede distributie-
periode een toewijzing worden uitgereikt,
waaropzij hun leveranciers tarwebloem
en zelf rijzend bakmeel kunnen bestellen
en welke toewijzing hen in staat zal stel
len aan alle aanvragen van het publiek
in de tweede distributieperiode te vol
doen.
Pijp Tafeak
T«cor>is - Leeuwarden
▼raagt aanbieding aan
N.V. VEPEENIGDE TOUWF ABRIEKEN
ROTTERDAM
gen en op te treden tegen de vijanden
van dit verdrag.
3. In Litauen moeten Sovjettroepen
toegelaten worden om verdeeld te wor
den over de belangrijkste centra in vol
doenden getale om de mogelijkheid van
i de uitvoering van het bystandspact te
waarborgen en om alle incidenten te
voorkomen.
De Lithausche Regeering is afge
treden en gisteren zijn Russische
troepen Lithauen binnengetrok
ken, die verschillende plaatsen, o.a.
de hoofdstad en Wilna, hebben
bezet.
De bevolking is aangemaand zich rus
tig te houden. In overleg met sovjet-
Rusland zal een nieuwe Regeering wor
den gevormd.
Dat het bij Lithauen niet zou blij
ven, ligt in den aard de genoemde
grieven.
OOK ESTLAND.
heeft Russische eischen ontvangen,
welke ten doel hebben de uitvoering
van het pact van wederzijdschen bij
stand te waarborgen. De Regeering is
afgetreden en een nieuwe is gevormd.
Op grond van het met de Sovjet-Unie
gesloten accoord worden Russische troe
pen ondergebracht in verschillende cen
tra van Estland, waar zij tot dusver niet
zijn geweest.
De derde der Baltische staten:
LETLAND,
heeft zich eveneens aan dit bezettings
proces onderworpen, zoodat de sovjet-
Unie in dit Oostzeegebied en aan de
kust heelemaal baas is en Duitschlands
bevriende buur is geworden.
Wanneer Egypte aan den oorlog
zal deelnemen
De Egyptische regeering heeft de Ita-
liaansche" regeering door lusschenkomst
van den Itahaanscnen gezant te Kairo en
den Egyptischen gezant te Rome de vol
gende mededeeling gezonden:
„Ingevolge de oorlogsverklaring van den
kant van Italië heeft de Egyptische regee
ring, overeenkomstig het bondgenoot
schapsverdrag met Groot-Britanmë, be
sloten de diplomatieke betrekkingen met
de Italiaansche regeering tc verbreken.
Hel Egyptische parlement heeft kennis ge
nomen van dit besluit en in zijn zitting
van 12 Juni j.l. hebben de Kamer van
afgevaardigden en de Senaat goedkeuring
gehecht aan de volgende verklaring, af
gelegd door den minister-president:
1. Egypte zal de verplichtingen van zijn
bondgenootschap met Groot-Britannië eer
biedigen en al het noodige doen in het
binnenland van zijn gebied om zijn bond
genoot alle hulp en alle faciliteiten te ver
schaffen, welke deze zal vragen;
2. Egypte zal slechts aan den oorlog
deelnemen ingeval het zal worden aange
vallen door Italië op een van de drie vol
gende wijzen:
a. Wanneer Italiaansche soldaten het
initiatief zullen nemen tot een inval op
Egyptisch gebied; b. wanneer Italië Egyp
tische steden door bombardementen zal
verwoesten; c. wanneer Italië luchtaan
vallen zal ondernemen op Egyptische mi
litaire doelen".
Naar men verneemt, zal de minister
president waarschijnlijk vandaag zijn
verklaring over de buitenlandsche poli
tiek voor de groote nationale vergade
ring afleggen.
De republikeinen in Amerika
Isolement als voornaamste punt op
het programma.
Uit New York: Op den Republekein-
schen partijdag van den staat Illinois
in Springfield hebben verscheidene spre
kers de Republikeinsche partij betiteld
Wanneer vanavond verduisterd
moet worden
De verduisteringsmaatregelen moe
ten hedenavond beginnen om 10.05
en eindigen morgenochtend 5.16 u.
als de partij van den vrede en de demo
craten als de partij van het internatio
nalisme en van den oorlog. Zij eischten,
dat de Vereenigde Staten buiten den
Europeeschen oorlog zouden blijven.
Deze verklaringen werden met groote
instemming ontvangen.
Uit Washington. President Roosevelt
heeft gisteren het wetsvoorstel voor
defensiezaken, omvattende de gewone
begrooting van het departement van
oorlog onderteekend, ten bedrage van
1495 millioen dollar. Hiervan zal 105 mil-
lioen dollar besteed worden voor 2556
nieuwe vliegtuigen en 189 millioen dol
lar voor de aanschaffing van strategisch
belangrijk materiaal voor een mogelijke
mobilisatie van een leger van een mil
lioen man.
Roosevelt kan Reynaud niet
helpen
President Rooseveld heeft minis-
ter-president Reynaud een tele
gram gezonden in antwoord op
het beroep, dat Reynaud op hem
heeft gedaan.
In dit telegram zet Roosevelt uiteen:
le. dat hij Frankrijk slechts zoolang
met oorlogsmateriaal kan ondersteunen
als Frankrijk zelf den tegenstand voort
zet, en
2c. dat hij weliswaar de meest volledi
ge sympathie gevoelt voor Frankrijk en
vastbesloten is om militaire veroverin
gen niet als geldig te erkennen, maar
dat hieruit geenerlei militaire verplich
ting der Vereenigde Staten mag worden
afgeleid. Alleen het Congres kan be
sluiten tot een militaire interventie.
Italiaansche troepen over de Alpen
Zee- en luchtgevechten
Ertgelsche kruiser gezonken
Het Italiaansche legerbericht van Zater
dag maakte melding van allerlei succes
volle bedrijvigheid in de lucht en van te
genactie voornamelijk van Engelsche zijde.
Aan het front van de Alpen werden
eenige plaatsen aan de overzijde van de
grens bezet. Daarbij werden Fransche
krijgsgevangenen gemaakt.
Donderdagmorgen had een ontmoeting
plaats met een vijandelijke vlootformatie.
Er ontstond een gevecht, in den loop waar
van ook de kustverdediging van dc marine
in actie kwam Een Italiaansche torpedo
boot torpedeerde twee groote torpedoja
gers, waarvan er een tot zinken werd ge
bracht. Plaatsen, gelegen aan de kust van
Ligurië, werden getroffen door vuur van
de vijandelijke vloot. Onder de burgerbe
volking werden verscheiden personen ge
dood en gewond.
Buiten Italië.
Ondanks de slechte weersgesteldheid on
dernam de Italiaansche luchtmacht op
nieuw een doeltreffend bombardement op
de militaire werken van Malta. Ook maak
te de luchtmacht tal val verkenningsvluch
ten naar vijandelijke bases. Een vijande
lijke duikboot werd door onze watervlieg
tuigen tot zinken gebracht.
In Italiaansch Noord-Afrika hernieuw
de de vijand zijn aanvallen met talrijke
gepantserde afdeelingen op onze posten
aan de grens van Egypte. Deze aanvallen
werden afgeslagen. Dc luchtverkenningen
boven het gebied van Tunis waren zeer
intensief.
In Italiaansch Oost-Afrika verrichtte de
luchtmacht tal ven verkenningsvluchten
aan de grens, o.a. op de marineluchtbasis
van Aden.
De vijadelijkc luchtmacht heeft nachte
lijke luchten ondernomen naar eenige
steden in Miden- en Noord-ltalië.
DE BRITSCHE KRUISER CALYPSO
TOT ZINKEN GEBRACHT.
Officieel wordt le Londen medegedeeld,
dal de lichte kruiser Calypso door een
Italiaansche duikboot in de Middelland-
sche Zee lot zinken is gebracht. Een of
ficier en 38 matrozen worden vermist. De
kruiser Calypso was 4180 ton groot en is
in 1917 gebouwd.
De Middellandsche Zee voor de
Middellandsche-Zeevolken
De Relazioni Internazionali schrijft:
„Deze oorlog, waarin hel Italiaansche
volk de wapens heeft opgenomen tegen
Frankrijk en Engeland, is de laatste Ita
liaansche onafhankelijkheidsoorlog. De
eenige formule daarvoor is: de Middelland
sche Zee voor de Middellandsche-Zeevol
ken. Frankrijk noch Engeland, vervolgt
het blad. staat dit recht toe. Hun willekeu
rige bevoorrechte positie is voor altijd
verdwenen. Het Italiaansche volk heeft
het principieele recht, zijn veiligheid en
politieke onafhankelijkheid in eigen huis
te waarborgen. Sedert 1870 hadden Frank
rijk en Engeland door hun diplomatieke
daden de rechten van Italië slechts op
platonische en geenszins op tastbare wijze
erkend. Het doel, dat het Italiaansche volk
wil bereiken, is zonneklaar; het streeft als
een vrij volk in de Middellandsche zee
naar open oceanen. De sleutels van zijn
huis in de Middellandsche zee zijn tot
dusverre in handen van anderen geweest.
Het wil thans een huis, waarvan het de
sleutels zelf heeft en welks vensters uit
zien op de onbegrensde ruimten der oce
anen. Italië voert dezen strijd met een rus
tig geweten en in de overtuiging, dat alle
in aen loop van vele jaren aangewende
middelen tot een rechtvaardige en zelfs
bescheiden inwilliging zijner eischen en
erkenning zijner rechten uitgeput zijn. Ita
lië zal de wapenen pas neerleggen, wan
neer de Italiaansche vlag weer vrij uit
boven het voor het vaderland veroverde
gebied zal wapperen.
Het lot van Frankrijk
Het Italiaansche blad Telegrafo publi-
seert een artikel van zijn directeur Ansal-
do, waarin deze betoogt „dat de Duitsche
overwinning in Frankrijk waarlijk een
Godsoordeel is.
De voornaamste fout van Frankrijk is
geweest zijn trots. In den vorigen oorlog
is Duitschland overwonnen niet door
Frankrijk maar door de hulp der geal
lieerden, door de oeconomiscne blokkade
en het optreden van Amerika. Frankrijk
had daarna een politiek dienen te volgen
van Europeeschen opbouw en geen poli
tiek van wraakneming. Maar de Fransche
trots heeft dit verhinderd. In plaats van
toenadering te zoeken tot Duitschland en
Italië, wilde Frankrijk de hegemonie voe
ren over Europa, welke onmogelijk was
voor een land, dat wat inwoneraantal be
treft, de vijfde plaats onder de mogend
heden inneemt. Thans treedt duidelijk aan
het licht wat het resultaat is van deze
Fransche politiek va ntrots, van vergis
singen en van exploitatie de roverwin
ning.
Handelsovereenkomst tusschen
Duitschland en Turkije
Uit Berlijn: De Duitsche ambassadeur
von Papen en de secretaris-generaal van
het Turksche ministerie van buitenland
sche zaken, Menemenciogloe, hebben gis
teren nota's uitgewisseld inzake een we-
derzijdsche handelsovereenkomst, welke
voorzbiet in een handelsverkeer van 21
millioen Turksche ponden en daarmede
blijk geeft van den levendigen wensch
van beide landen, hun handelsbetrekkin
gen ook in de huidige omstandigheden te
handhaven en uit te breiden.
Rantsoen tot oogst 1941
„Wisselgeld"-bonnen van 50 gram
De samenstelling: van het brood
zal nog meer veranderd worden.
Voortaan zal, behalve tarwe, rog
gebloem en wat aardappelmeel
worden gebruikt.
Het rantsoen van 2 kg. per week (voor
zwaar werk verrichtende arbeiders 50 M
100 pet. hooger) is zeker niet overvloedig,
maar als we ons herinneren, dat in den
vorigen grooten oorlog tijdelijk tot 200
gram per dag van brood van slechter
samenstelling moest worden overgegaan,
is het toch ook weer niet zoo heel erg.
Het was mogelijk geweest, gezien de
aanwezige voorraden een grooter rant
soen te geven, of zelfs de geheele brood-
distributie nog eenigen tijd achterwege
te laten, maar bij dit allerbelangrijkste
volksvoedsel is voorzichtigheid een aller
eerste vereischte.
Voor het nu vastgestelde rantsoen
hebben we als geen onvoorziene
omstandigheden zich voordoen,
voldoende tot de oogst van het
jaar 1941 aan de markt komt en
dan zal het van den oogst van dat
jaar afhangen of we, als dan de
distributie van brood nog noodig
zal blijken te zijn, er ongewijzigd
mee kunnen doorgaan.
Men behoeft dus geen angst te hebben,
dat dit rantsoen een eerste stap is om
tot een snelle vermindering van het
broodrantsoen te komen. Het tegendeel
is waar. we zijn zoo begonnen, dat we
het ook kunnen volhouden.
Speciale bonnen van 50 gram
De broodbonnen geven elk recht op het
koopen van 100 gram brood. Dit zou tot
gevolg hebben, dat iemand, die slechts
één broodje van ongeveer 50 gram
wenscht te gebruiken in een hotel, café,
restaurant of broodjeswinkel, een brood
bon van 100 gram zou moeten inleveren.
Dat zou moeilijkheden geven. Daarom
worden met het oog hierop speciale bon
nen in omloop gebracht, welke elk recht
geven op het koopen van 50 gram brood
en waarop in roode letters het opschrift:
„Een half rantsoen brood" is aange
bracht.
Deze bonnen van 50 gram dragen het
karakter van „wisselgeld" en mogen door
de bakkers noch van het publiek, noch
van de hotels e.d. in ontvangst worden
genomen. Het publiek kan op deze bon
nen uitsluitend brood betrekken in ho
tels enz.
Iemand, die 50 gram brood in een café
wenscht te gebruiken, levert dus zijn
broodbon, recht gevende op 100 gram, in
en krijgt een bon van 50 gram terug.
De exploitanten van hotels, restau
rants, broodjeswinkels e.d. kunnen bij
den aanvang der distributie een beperkte
hoeveelheid bonnen van 50 gram bij de
plaatselijke distributiediensten verkrij
gen. Tijdens het verdere verloop der dis
tributie kunnen zij zoo noodig de in hun
bezit zijnde bonnen van 50 gram bij den
plaatselijken distributiedienst tegen bon
nen van 100 gram inwisselen, en omge
keerd.
VERSTREKKING VAN BONNEN AAN
MILITAIREN.
De commandanten der legeronderdee-
len zullen, zooals reeds meegedeeld, bij
de plaatselijke distributiediensten losse
brood- en suikerbonnen kunnen verkrij
gen ter uitreiking aan militairen die niet
in eigen voeding voorzien, indien hun
periodiek of buitengewoon verlof wordt
verleend.
Per persoon zullen per maand 16
broodbonnen en één suikerbon worden
verstrekt, welke recht geven op een rant
soen brood en suiker benoodigd voor on
geveer een week, berekend naar het rant
soen voor de burgerbevolking.
