$l\mw (Crnimti
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ.-MY
VAN 1845
HILBRINK
ïlpcomité 1940
IN
Abonnementsprijs:
per 3 maanden in Leiden en in
plaatsen waar een agentschap ge
vestigd is ƒ2.35. Per week 18 ct.
Losse nummers 5 ct. Alles bi)
vooruitbetaling.
Advertentieprijzen
22*4 V per regel. Ingezonden
Mededeelingen 45 ct. per regel.
Minimum 5 regels. Bewijsnum
mer 5 ct. Bij contraót belangrijke
korting.
No. 6142
ZATERDAG 8 JUNI 1940
21e Jaargang
Bur. Redactie en Administratie
BREESTRAAT 123, LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23166.)
Postbox 20. Postrek. 58936.
Bijdragen van medewerkers, In
gezonden stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz.
aan de Administratie.
,evensverdieping
Als de v rdrnkking tegenwoordig is, zal
geen oorzaak van vreugde zijn, zegt de
jostel; doch daarna werkt ze een vreed-
me vrucht der gerechtigheid. Dit kan
k het geval zijn met het lot, dat God
er ons bracht. Maar dan moeten wij het
>k wezenlijk ah >odanig zien. Dan moet
it niet allen nze troost, maar ook onze
rbiedige jdenis zijn: de Heere
geert; van Hein zijn alle dingen; aan
jn wil, die heilig is en wijs en goed,
's werelds loop.
kt. Wie alleen op minschen ziet, op wat zij
eden of verzuimden, kan tot die belij
en erkenning niet komen. Maar dan
In^lgaat ^em ook de 8eestelyke vrucht van
rat ons wedervaart. En nu klinkt het
asiisschien eenigszins zonderling, maar het
ta| er niet minder waar om: de eerste en
zeget is deze, dat wc Gods
alcht en rechtvaardigheid in zijn wereld-
I. \stuur erkennen. Niet in het afgetrok-
als het ons schijnbaar niet raakt,
^ar zeer positief ook voor ons zelf, wan-
Jer wy zeer bepaaldelijk in ons leven
ndiarvan de sporen ontdekken.
^m'Het is eigenaardig, maar zeer mensche-
1 jjk, dat voorspoed en aangename rust
hanze gedachten zoo gemakkelijk en zoo
hafcwyls van God afleiden en dat wy door
jod en tegenspoed op Gods bestuur op-
erkzaam worden gemaakt. Vandaar ook
vaak misbruikte en vrij oppervlakkige
sgswyze: nood leert bidden.
n !Dat er waarheid in deze spreuk ligt,
lillen we volstrekt niet ontkennen. Het
dal iemand, die vreemd van God
r i,eft en plotseling in doodsnood verkeert,
>r iet erkenning van Gods almacht, Hem
;r ai uitredding bidt. En wanneer dan
10 et gevaar wijkt, kan men van gebedsver-
lenooring spreken. Doch menigmaal blijkt
Is spoedig hoe weinig ernstig dit bidden
e^as. Want de incidenteele bidder verhaalt
kajaks niet van Gods genade, maar vertelt
licht met veel bravour, hoe hjj „den
n ans op 't nippertje ontsprong".
"Het kan ook minder erg. Misschien
°%cfl meer dan één in deze dagen perso
en gesproken, die zich niet schamen te
èrlellen, dat zy in doodsangst tot God
^rubeden hebben en het gebed is verhoord.
an^j hen blijkt het volle ernst te zyn, doch
jjg'n enkele vraag maakt het duidelijk, dat
jaaii noch vóór, noch na dit gebed om hulp,
gtehoefte hadden zich tot God te wenden,
costs alles goed gam, heeft men Hem niet
eioodig.
duidelijk, dat wat ons land en
n. oik in deze natuurschoone Meimaand
rerjedervoer, bij hen geen levensverdieping
in tacht. En toch zou dat een kostelijke
va^en zyn; een vreedzame vrucht der ge-
?fn ïchtigheid.
:ot Ongetwijfeld was er bij menigeen ern
stige bezinning. Men bleef dan nie» by de
verschijnselen staan, doel. groef
en zag naar binnen. Men onder
en )cht eigen hart en leven en erkende met
k deer of minder overtuiging, dat de verla
ng van Gods geboden niet vreemd is aan
et wereldgebeuren. Herhaaldelijk werd
belijdenis uitgesproken: er was geen
-efragen naar God en Zijn gebod, hoe zou
lusf dan dageraad, licht en vrede kun-
zojen zyn?
p Deze schulderkenning hoorde men niet
taleen in de wereld, welke gewoon was
n luider God te leven, maar ook in de ker-
-n stelde de gemeente zich schuldbewus-
dan anders onder de tucht van Gods
'ge wet. „Wy hebben God op 't hoogst
wy zyn van 't heilspoor afge
ven; ja wy en onze vad'ren tevens."
^ilJ?Uigeu °üder hel oordeel; dit afzien
i m.en.s.?,hen, ls even verheugend als
I. odzakelyk. Waar die gezindheid des
ai£ifn ?nt.jbreekl> z'Jn innerlijke vrede en
nr L hr r°°st onmogelijk. Levensverdie-
or 3g brengt ook levensverheffing. De kas-
weding, aanwezig zijnde, is geen oorznk
t/ïJhgSS. h0<ï da"tr" see" zii zes™.
hand 1,1 alJ« zit'" en eerbie-
lenlen. Het vragen naar den Heere en Zijn
PJ. Was voor allcn die gelóovcn, een
h?n ,ivaü. vre!'gdc- Dc volIe Iterken en
1 i-ïï!'dacl"!S linsterende en biddende
5, laren getuigden van levensverdieping.
'"aar.da vrees komt over ons, dat
te sleehls een tttdelijk karakter droeg. Het
weft een volk als den enkeling: drijft het
'aar weg, dan verdwijnt de angst, iar
bo* de ernst. De luchtige levenstoon neemt
f> gemakkelijk de overhand over wat
disfl gaarne zwaarmoedig zuchten noemt,
?n iinderdaad zelfonderzoek en
is.
)aarom is het juist nu aller Christen
DEPot om met woord en daad, met hel gc-
•loJscf v-fn,geschreven woord en me; een
lerristehjk leven anderen te wijzen op
f ««„in .^iens hand onze tijden en onze
-die a,lcs aI verstaan wij
imf niet schikt en leidt tot de
imf Van Tlin ICnr
iade.
Reizen uit en naar ons land verboden
Verordening van den
Rijkscommissaris
BEDOELING IS EEN TE DRUK
REIZIGERSVERKEER TE VOORKOMEN
's-GRAVENHAGE, 7 Juni. Het Ver
ordeningenblad van heden bevat een ver
ordening van den Rijkscommissaris be
treffende het in- en uitreizen van het be
zette Nederlandsche gebied. De verorde
ning bepaalt:
1. Het binnenreizen in en het uitrei
zen uit het bezette Nederlandsche ge-
bier is verboden.
2. In bijzondere uitzonderingsgevallen
wordt de toestemming voor het binnen-
en uitreizen door den Rijkscommissaris
verleend.
3a. Alle lot nu toe door niet-militaire
autoriteiten verleende vergunningen voor
het binnen- en uitreizen verliezen met in
ging van 10 Juni haar geldigheid.
b) de bezitters van zulke vergunningen
moeten terstond, uiterlijk echter tot 10
Juni, een schriftelijk, ter zake gegrond
verzoek tot afgifte van een vergunning
ingevolge paragraaf 2 indienen bij het
bureau van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied.
4. de voorschriften ter uitvoering van
deze verordening worden in opdracht van
den Rijkscommissaris door den hoogeren
S.S.- en Politieleider door middel van in
terne dienstaanwijzingen gegeven.
5. deze verordening werkt niet ten aan
zien van door de bevoegde militaire auto
riteiten afgegeven vergunningen van het
in- en uitreizen.
6. Deze verordening treedt in werking
op den dag harer afkondiging.
Ter verduidelijking van deze verorde
ning heeft de heer Jankc, adviseur voor
persaangelegenheden in den staf van den
Rijkscommissaris, in een persconferentie
medegedeeld, dal aan het verbod van in-
en uitreizen twee overwegingen ten grond
slag liggen.
In de eerste plaats heeft men van Duit-
sche zijde willen vermijden, dat thans een
groote reizigersstroom naar Duitschland
zou vloeien. Dit geldt zoowel voor toe
risten als voor zakenlieden. De nieuwe
toestand ïpoet eerst nog meer gestabili
seerd worden en voorts moest rekening
worden gehouden met de omstandigheid,
dat zich in Nederland nog lal van Fran-
sche en Engelsche onderdanen bevinden,
op wier aanwezigheid in Duitschland
uiteraard thans in het geheel geen prijs
wordt gesteld.
De tweede overweging voor het uitge
vaardigde verbod is, dat het ook niet
in het belang van Nederland zou zijn
thans door toeristen en zakenlieden uit
Duitschland te worden overstroomd, die
misschien zouden opgen ons land leeg te
koopen. Hier te lande aanwezige voor
raden zijn of worden geïnventariseerd
met het oog op een zoo rechtvaardig
mogelijke verdeeling over langeren ter
mijn.
Zooals uit de verordening blijkt, zijn
uitzonderingen op het reisverbod naar en
uit ons land mogelijk. Daarvoor moet toe
stemming van dén Rijkscommissaris wor
den verKregen. Verzoeken om een uil-
zonderingsverlof tot het maken van een
reis naar Duitschland moeten, uitvoerig
gemotiveerd, gericht worden tot den
Beauftragten des höheren S.S. und Poli-
zeiführers, te 's-Gravenhage, Jul. v. Stol
berglaan 45; of Amsterdam, Koninginne
weg 4; of Rotterdam, Westplein 12; of
Maastricht, Stationsstraat 9.
Benoemingen
bij het Rijkscommissariaat
's-GRAVENHAGE, 7 Juni. De
Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied heeft inge
volge zijn decreet betreffende den
organisatorischen opbouw van de
bureaux van het Rijkscommissa
riaat benoemd: tot vertegenwoor
diger van het ministerie van Bui-
tenlandsche zake-» den gezant Otto
Bene; tot gevolmachtigde voor de
Nederlandsche Bank den ministe-
rial-direktor voor bijzondere aan
gelegenheden. Staatsrat H. C. H.
Wohlthat; tot chef van de hoofd-
afdeeling op het bureau van den
Rijkscommissaris den ministerial-
rat dr. Hans Biesbergen.
DE BROOD-DISTRIBUTIE
Naar aanleiding van verschillende
berichten omtrent de brood-distri
butie kunnen wij mededeelen, dat
deze distributie^weliswaar in over
weging is, doch dat officieel nog
niets hieromtrent is vastgesteld.
De elfde Nederlandsche
landbouwweek
Zal ir den loop van September
'rflen gehouden.
T. rrelingscommissie' vóór de Neder-
hüi !m1 Inndb iuwweek heeft in verband
in. dr mustardigheden besloten, dat de
pl oi' ederlandsch lanHhmiw«-floi/
LEEUWARDEN
BURMANIAHU1S
AMSTERDAM. VAN BRIENENHUIS
BEIDER GARANTIE VOOR ALLE
VERZEKERDEN
Nieuw Spoorboekje
op 10 Juni
Belangrijke vooruitgang
UTRECHT, 7 Juni. De NederL
Spoorwegen zullen ingaande 10 Juni
een nieuw spoorboekje uitgeven, ter
vervanging van de provisorisch
vastgestelde regelingen, welke, naar
mate de diverse baanvakken berijd
baar werden, druppelsgewijs wer
den ingevoerd. In deze nieuwe
dienstregeling zijn, zoo ver moge
lijk, de aansluitingen verbeterd.
In het nieuwe spoorboekje zijn opge
nomen alle nieuwe baanvakken, waarop
provisorisch werd gereden tot cn met 6
Juni. Van de dienstregelingen, welke daar
na verschenen, worden aan de stations
en halten inlegbladen beschikbaar gesteld,
evenals van cle verdere wijzigingen. De
nieuwe reisgidsen zullen Zondag op een
aantal stations en halten verkrijgbaar zijn
en Maandag overal in den lande. Omtrent
de in de provisorische dienstregeling weer
opengestelde stations en halten welke in
de dienstregeling 1938 werden gesloten,
moet gemeld, dat deze in de dienstrege
ling van 10 Juni niet alle kunnen wor
den gehandhaafd. Enkele dezer zullen
moeten vervallen, mede met het oog op
het betrachten van uiterste bezuiniging ten
aanzien van het kolenverbruik. Wat den
goederendienst betreft, is binnen het ge
bied, omsloten door de groote rivieren
het normale goederenverkeer weer opge
nomen, terwijl buiten die gebieden door de
Spoorwegen, gezien dc talrijke methoden
van vervoer, welke zij kunnen toepassen,
o.a. met de railautolaadkisten, ook ait ver
voer zoo goed mogelijk wordt bediend.
Het benzine-vraagstuk
Binnen enkele dagen een Rijksregeling
te verwachten.
Naar wy v< rnemen, zegt de N.R.Ct.,
wordt op he'. oogenblik gewerkt aan een
rijksregeling met betrekking tot het ben
zine-vraagstuk. Deze algemeene richtlijnen
kunnen binnen enkele dagen tegemoet
worden gezien.
Verwacht moet worden, dat bij de
nieuwe rijksregeling het taxi-bedrijf ge
heel zal worden uitgeschakeld.
Is het blad wel ingelicht, dan worden
de gemeentelijke instanties bij de nieuwe
rijksregeling zeer vermoedelijk niet meer
ingeschakeld en zullen alle aanvragen
rechtstreeks over Den Haag moeten
loopen.
Het is voor de taxi's geen hoopvol uit
zicht!
DAMESKLEERMAKER
BONTWERKER
onder leiding van
G. H. VAN ENGELENBURG
DEN HAAG WESTEINDE 29
TELEFOON 110633
uni straatcollecte
stemming van de bevoegde Duitsche
icommissaris persoonlijk, is opgericht
dat onder leiding van peronen uit
voorzitter treedt op mr. dr. K. J.
in het departement van Binnenland-
aan deze collecten te verleenen.
Verder zullen maatregelen worden
troffen om de jeugd zooveel moge
lijk als collectanten te organi-
seeren.
o. Door plaatselijke comité's zal
verder een rondschrijven worden
zonden met verzoek om toezending
var: bijdragen.
De samenwerking met het Roode Kruis
en het Nationaal Fonds voor Bijzondere
Nooden beteekent, dat van de zijde van
deze beide instellingen geen afzonderlijke
collecte is te verwachten. Bij deze hulp
actie dienl nl. alle versplintering te wor
den voorkomen, zoodat de inzameling
centraal kan geschieden.
De heer Janke wees er verder nog op,
dat een innige samenwerking bestaat tus-
schen Duitsche instanties, het Nationaal
Hulpcomité-1940 en den commissaris voor
den wederopbouw.
Wonneer vanavond verduisterd
moet worden
De verduisteringsmaatregelen moe
ten hedenavond beginnen om 10.—
en eindigen morgenochtend 5.18 u.
„Eidenstattlich"
In plaats van een eed.
Zooals men weet wordt van rech
ters, ambtenaren, beambten en
leeraren en onderwijzers een „eed"
gevorderd, om te verklaren, dat ze
de nieuwe verordeningen trouw zul
len opvolgen in loyale gezindheid
ten opzichte van wat thans de wet
tige overheid is naar uitwijzing van
het Volkenrecht.
Dat die „eed" de beteekenis heeft van
een verklaring is reeds een en ander maal
opgemerkt, zulks ter tegemoetkoming aan
de hooge Nederlandsche opvatting ten
aanzien van den eed.
In dit opzicht zyn wij Nederlanders aan
zekere soberheid gewend, zoowel om
godsdienstige redenen als op grond van
anders georiënteerde opvattingen. Ons
staatsrecht kent dan ook het gelijk stellen
van den eed met de verklaring of belofte.
Het is uit dezen hoofde begrijpelijk, dat
over den te vragen „eed", die niet is een
eed van trouw aan het nieuwe bewind met
terz' lestelling van de nationale overheid,
aanvankelijk eenige misvatting geweest.
Deze misvatting is mede ontstaan door
dat aanvankelijk de Duitsche tekst van het
betreffende artikel der Verordening niet
ter beschikking was. Daarin is sprake van
een „eidenstattliche Erklarung". De verta
ling door een „onder eede af te leggen
verklaring" is dan ook minder juist.
„Eidenstattlich" is in plaats van
een eed. Met andere woorden: er is
sprake van een verklaring, die in j
plaats treedt van een eed. Wil men j
de bedoeling zien samengevat in een
meer zuiver Nederlandsch begrip,
dan zou hier het woord „belofte"
van pas zijn.
Op deze wijze krijgt de zaak o.i. een
ander aspect, al is men aan zulk een ver-
klaring-belofte uit den aard der zaak ook
moreel gehouden.
Maar dat kan in Nederland, waar men
zich aan zedelijke normen gebonden weet
en het ja ja en het neen neen is, geen
moeilijkheden opleveren.
Zelfs voor wie een eed bezwaren zou
opleveren, kan de gevraagde belofte niet
voor gewetensconflicten plaatsen.
DE CONTROLE OP HET
DEVIEZENREGIME.
Ook bij Duitsche organen.
Gisteren is in het Verordeningenblad
een verordening verschenen van den
Rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied van 5 Juni betref
fende overgangsmaatregelen op het ge
bied van deviezenbescherming. Hierbij
wordt bepaald:
De uitvoering van de bepalingen van
het Kon. besluit betreffende deviezen-
noodmaatregelen van 10 Mei (Staatsblad
voor het Koninkrijk der Nederlanden
nr. 484, Nederlandsche Staatscourant
nr. 91) berust, behalve bij de Nederland
sche ambtenaren, ook bij de ambtenaren
van het Duitsche deviezenbeschcrmings-
commando.
Deze verordening treedt in werking
op den d^g van haar afkondiging.
(Vrijdag).
In de gisteravond gehouden persconfe
rentie gaf de juridische adviseur, dr.
Rabl, een nadere verklaring van deze-
verordening. Hij wees er op, dat de
deviezen-noodmaatregelen, zooals zij bij
K.B. deslyds zijn vastgesteld, blijven be
staan. De uitvoering van de bepalingen
blijft ook in handen van Nederlandsche
ambtenaren, doch de verordening strekt
er toe om te bewerkstelligen, dat ook
Duitsche ambtenaren aan de uitvoering
daarvan deel hebben.
Deze bepaling beteekent dus wederom
een groote mate van innige samenwer
king, daar er hier geen sprake van is
dat de Duitsche instantie die uitvoering
heeft overgenomen, doch thans slechts
mede is ingeschakeld, naast de Neder
landsche autoriteiten.
Dr. Rabl liet ten slotte nog uitkomen,
dat het de Rijkscommissaris zelf was ge
weest, die het initiatief had genomen
voor deze bepaling, welke zoozeer hel
streven tot coöperatie kenmerkt.
