Jlittuuc gtih&cljt (£mrmt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Toe nu op school? Dienstregeling der Spoorwegen is verder uitgebreid Abonnementsprijs: per 3 maanden. In Lelden en in plaatsen waar een agentschap ge- at vestlgd ls 2.35. Per week 18 ct. „da Losse nummers 5 ct. Alles bij rrn vooruitbetaling. W. arat Advertentieprijzen n s 22% ct. per regel. Ingezonden Mededeelingen 45 ct. per regeL Minimum 5 regels. Bewijsnum- fi mer 5 ct. BU contract belangrijke korting. No. 6141 VRIJDAG 7 JUNI 1940 21e Jaargang Bor. Redactie en Administratie BREESTRAAT 123, LEIDEN. Telefoon 22710. (Na 6 uur 23166.) Postbox 20. Postrek. 58936. Bijdragen van medewerkers, In gezonden stukken aan de Red. Abonnementen, Advertenties, enz. aan de Administratie. et Pet aantal vragen, dat men zich in deze stelt t.a.v. de nieuwe verhoudin- n, waarin ons volk in al zijn geledingen ^comen is, overtreft ongetwijfeld het j. jntal, dat de huidige toestand voor Eychrijft. Om het anders te zeggen: men P- \akt zich ook vragen en zorgen, in y£nig geval, dat alleen bestaat in de on verbeelding, door den storm- goed der gebeurtenissen als een wonder- gegroeid. Dat dit ook in onderwijs- en vooral in die van het Christe- k Onderwijs voorkomt, is begrijpelijk, gew^ch zouden we, mede op grond van ver- J- ^egen inlichtingen, al dadelijk willen '•ggen, dat gewoon doorgaan de eenige t de beste weg ls. Onze jeugd, hoezeer ik door de dingen van den dag uit het •enwicht gebracht, verzet de gewaar- jrdingen snel en heeft allermeest be- t >efte aan een geregelden gang van ken, die voor haar tevens afleiding be ekent. Geregeld ook in dezen zin; dat en inhoud van de lessen, de les- osters e.d., zullen blijven zooals ze wa- Er wordt niet anders verwacht en afwijking van den gewonen gang A.-dPeekt onrust. 2.Deze zienswijze heeft ook een steun- ln de staatkundige positie van ons rrannd. Nederland leeft, wat de cultureele 10 Rjlangen betreft, nog geheel onder de ibeQpalingen van het Landoorlog-Regle- l^et,ent van 1907, dat de publiekrechtelijke van nationaal-interne aan gelegenheden onaangetast laat. Uitzon- kringen hierop staan ter beoordeeling in de bezettende macht. Door dit te tze*nvaarden als de normale status, schept ien zich een reëel uitgangspunt, ook n.mi>or ons lager onderwijs, temeer, daar 911e lagere scholen door Rijkssubsidie en l°iljksinspectie op één lijn staan t.o.v. de ifpérheidsbemoeilng. b Daarnaast moet richtlijn zijn en blij- i Aen: de praktijk. Ook voor het ChrJste- ichJ)k onderwijs geldt, dat het moet werken lsSgtti de sfeer der loyale, waardige houding, ascbelke aan ons volk beloofd is, maar er Jcok van gevraagd wordt. Geen kwispel staartende, maar ook geen provoceeren- uziee houding. En verder: geen wijzigingen, tscWerzachtingen noch verscherpingen) bij onderwijs in die vakken, welke meer t<{ minder verband houden met de actu- '(D, Een Vijfmanschap als Duitsch bewind Jenoeming van 4 Commissarissen- generaal 's-GRAVENHAGE, 7 Juni. In de gisteravond gehouden perscon ferentie deelde men ons mede, dat Dr. Seyss Inquart vier van zijn adviseurs heeft benoemd tot com missaris-generaal. Dit zijn: 1. Voor Bestuur en Justitie: Staats secretaris aJÖ. Dr. Wimmer. 2. Voor Openbare Veiligheid (Hoo- gere SS. en Politieleider): Bri- gade-Führer Rauter. 3. Voor Financiën en Econ. Zaken: Minister Fischböch. 4. Voor Bijz. Gevallen: Haupts- amtsleiter Dr. Schmitt. De heer Seyss Inquart en deze vier commissarissen-generaal vor men dus het hoogste bestuur van het bezette Nederlandsche gebied. Zij werken ten nauwste samen met de secretarissen-generaal der ver schillende departementen, tenein de zich van een zooveel mogelijk normalen gang van zaken te ver zekeren. eele gebeurtenissen: geschiedenis aard rijkskunde, bijbelles e.d. Hier mag men een beroep doen op de woorden van den Duitschen Rijkscommissaris Dr. Seyss- Inquart gesproken toen hij zijn ambt aanvaardde: „Wij komen ni§t hier om een volkskarakter in het nauw te bren gen en te vernielen en om aan een land de vrijheid te ontnemen. Wij kennen de ware vrijheidsideeën van dit land, welke eens tegen den geloofsdwang werden uit gevochten. Maar ditmaal is het niet ge gaan om volkskarakter en geloof en vrij heid. Deze goederen des lands waren nooit bedreigd. Wij willen niet aan dit land en zijn volk onze politieke over tuiging opdringen." Met zulke woorden voor oogen is het bereikbaar, tal van vragen te beant woorden, die thans opkomen. En voorts blijve het onderwijs zichzelf; de Bijbel- sche geschiedenis is evenmin als de vaderlandsche of de algemeene veranderd door de gebeurtenissen der laatste weken, en wij gelooven niet, dat de bezettende macht, die bij monde van den bovenge- noemden gezaghebber wenscht, ..dat de jongens hier moedige, krachtige en energieke mannen en de meisjes geluk kige moeders in groote gezinnen zullen worden", den weg daarheen door ander onderwijs dan thans gegeven wordt, zou willen banen. Wat het onderwijs in door brand of bommen verwoeste scholen betreft, dit zal alleen in de Zuidelijke helft van ons land ernstige stagnatie ondervinden. In Groningen, Friesland, Drente, ln Over ijssel en Z.-Holland ten deele, zijn de scholen ongedeerd gebleven. In Zuid- Holland, Gelderland, Zeeland en Utrecht zijn daarentegen talrijke scholen ver woest en staat men voor het vraagstuk van den wederopbouw, dat bijzondere moeilijkheden meebrengt, t.a.v. de uit bepaalde gebieden geëvacueerde gezinnen en de onzekerheid over hun terugkeer. Inzake de financiering van den weder opbouw, wees men ons te bevoegder plaatse erop, dat ook de Chr. scholen wat de bouwkosten betreft, met Rijksgeld te maken hebben; publiekrechtelijk staan ze in dezen op één lijn met de openbare scholen. De afwikkeling van deze zaak zal echter wel omgaan buiten de z.g. be talingsregeling, daar deze op gevallen als oorlogsmolest uiteraard niet ingesteld is. er. f zj op i :e ov voi z ding vi ir he aat 1 n. W tar a ai w schc ding es pi Postverkeer met het buiten land uitgebreid Met ingang van heden kan weder briefport, d. w. z. alleen gewone brieven en briefkaarten, worden af gegeven met bestemming voor het geheele neutrale Europa met in begrip van Noorwegen. Uitgesloten is dus postverzending naar Enge land, naar Frankrijk en voorloopig ook naar België en Luxemburg. Aangeteekende correspondentie en waardebrieven zijn niet toegelaten. Er wordt nog eens met nadruk op gewezen, dat het tarief voor het geheele buitenlandsche postverkeer en ook voor Indië bedraagt: voor brieven 12è cent voor de eerste 20 gram en 7cent voor elke volgende 20 gram: voor briefkaarten 71 cent. Wat heeft die eed te beteekenen? Slechts een belofte van loyale samenwerking 's-GRAVENHAGE, 7 Juni. Gelijk wij gisteren al hebben meegedeeld heeft de Rijkscommissaris o.m. het volgende ver ordend: Binnen een termijn, die door den Rijkscommissaris bepaald wordt, moeten de in actieven dienst zijnde rechters, openbare ambtenaren en beambten, als mede alle leeraren aan openbare en par ticuliere onderwijsinrichtingen onder eede een verklaring afleggen, dat zij de verordeningen en andere bepalingen van den Rijkscommissaris en van de hem ondergeschikte Duitsche organen stipt zullen nakomen en dat zij zich zullen onthouden van elke handeling, gericht tegen het Duitsche Rijk of de Duitsche weermacht. Naar aanleiding hiervan zijn verschil lende commentaren in de bladen ver schenen, die over het algemeen een waardeerend geluid lieten hooren. Enkele er van getuigden echter van een misvatting, weshalve de kwestie van den eed in een gisteravond gehouden persconferentie nog eens kort is uit een gezet. De bedoeling van den Rijkscom missaris, zoo merkte men van Duitsche zijde op, is geenszins om van de betrokkenen iets te eischen wat tegen hun geweten zou in- druischen of ook maar hun eer te na komen. Doch het is duidelijk, dat wanneer zelfs de hoogste pos ten van het landsbestuur in Ne derlandsche handen worden gela ten, toch ee^n zekere garantie aan gaande hun plichtsopvatting mag worden verlangd. We hebben hier dus niet te doen met een eed van trouw aan het Duitsche regime, maar met een plechtige verklaring, dat op een loyale sa menwerking met de Duitsche autoriteiten kan worden gerekend. In dit verband herinnerde men ons nog aan een besluit van de Ned. Regeering van 1937, waarin werd vastgelegd, dat in geval van een vijandelijken inval de bevol king tot een loyale samenwerking verplicht zou zijn. De Rotterdammer in nieuw kantoor Het dagblad „De Rotterdammer", dat in de oorlogsdagen getroffen werd door het verlies van zijn gebouw, doch dat met den moed, geput uit het Christelijk geloof, het werk ten hate van het Christe lijk publiek voortzette, had eerst een onderdak gevonden aan den Provenierssingel in de Maasstad. Vanaf heden echter is het adres WITTE DE WITHSTRAAT 47a, hetgeen mag gelden als een groote verbetering. Hieruit blijkt immers, dat men weer meer naar het Centrum is opgeschoven. Ook het kantoor van Drukkerij „Libertas" wordt hier gevestigd. Mijnen in het Hollandsch Diep Zondagmorgen om kwart over 8 zijn, naar het Dagblad van Noord-Brabant meldt, op het Hollandsch Diep nabij Willemstad twee schepen op een aldaar drijvende mijn geloopen, nadat daar Donderdags tevoren reeds een derge lijk ongeluk was gebeurd. Op de beide schepep bevonden zich slechts 5 personen van wie een vrouw zwaar en twee mannen ernstig gewond werden en naar het ziekenhuis moes ten worden vervoerd. Reeds geruimen tijd is er sprake in het Hollandsch Diep van mijnengevaar. Met het oog hierop moesten de passa giers, die met de veerpont van Willems- stad naar Numansdoip of omgekeerd het Hollandsch Diep wenschen over te steken, zich voorzien van een zwem vest, terwijl er uitdrukkelijk op gewe zen werd, dat de tocht geheel op hun eigen risico werd gemaakt. Na het ongeluk van Zondag is de veerdienst Willemstad—Numansdorp voorloopig stilgelegd. Zondagmiddag half vier liep weer een motorbootje op een mijn. De beide op varenden worden vermist. Gedrang in de buurt van Oldenzaal 's-GRAVENHAGE, 7 Juni. Voorbarige berichten, in een deel van de provin ciale pers verspreid, zijn oorzaak ge weest van groote moeilijkheden aan de Nederlandsch-Duitsche grens, met name bij Oldenzaal. Groote scharen landge- nooten, die reeds dezer dagen den terug keer verwachtten van de in Duitschland krijgsgevangen gemaakte Nederland sche soldaten, hoopten weldra hun fa milieleden terug te zien. Doch dit was niet zoo gauw te verwezenlijken, daar eerst nog verschillende formaliteiten moesten plaats hebben en ook de trans portmogelijkheden beperkt zijn. Van Duitsche zijde verzoekt men derhalve de bevolking rustig thuis te blijven en af te wachten. Alles wordt gedaan, om onze soldaten zoo snel mogelijk naar hun haardsteden te laten terugkeeren, zoodat het geen zin heeft, een of meer nachten in de open lucht te kampeeren, gelijk velen hebben gedaan. De Jagers uit Tilburg in Boulogne Zij hielden zich kranig en keeren terug. In Boulogne is bericht gekomen van de vierde compagnie van het grens- bataljon van het regiment jagers. Ze heeft zich n.l. 45 kilomter ten Zuiden van St. Etienne overgegeven, maar had zich op den terugtocht uit Brabant via België niet door de Franschen laten ontwapenen. Als bewijs van achting heeft ze van de Duitsche militaire autoriteiten verlof gekregen om op haar eentje zonder Duitsch geleide naar Nederland terug te keeren. Haar commandant,- kapitein F. A. C. Donders, behield zijn sabel. Meer treinen en bovendien enkele I nieuwe lijnen Op de beperkte dienstregeling van de Spoorwegen is een vierde aanvulling ver schenen, waaruit wjj zien, dat weer tal van steden en dorpen in ons land per trein bereikbaar zyn. Op de lijn Hoek van HollandRotter dam is een uurdienst tot stand gebracht, te beginnen van Rotterdam van 6.49 uur tot 20.49 en van Hoek van Holland van 6.11 20.11. In het zuiden is de lqn Eindhoven Venlo en VenloRoermond weer in orde gebracht. Er loopen vier treinen per dag met tusschenpoozen van drie uur'. Maas- bracht en Maastricht zijn met elkaar ver bonden. Er gaan drie treinen uit Maas tricht en wel om 5.54, 8.35 en 18.03 naar Maasbracht. Van deze plaats uit vertrekt de trein naar de hoofdstad om 7.12, 10.35, 16.45 en 19.21. ZutphenDeventer en Zwolle zijn on derling verbonden met een drie-uurdienst. Van Zutphen van 7.25 tot 18.25, van Zwolle van 8.08 tot 19.08. De trein van Zwolle naar Groningen is in deze dienstregeling opge nomen met andere uren, want deze ver vangt de dienstregeling van tabel 15a en b van de derde aanvulling op dienstrege ling 1. De eerste trein uit Zwolle vertrekt om 7.09, de laatste om 20.00. De eerste trein uit Groningen vertrekt om 7.00 precies, de laatste om 16.15. Leeuwarden is per trein weer bereik baar van BrugSmildervaart via Steen- wijk, Peperga, Wolvega, Heerenveen, Ak- krum, Grouw-Irnsum en Wirdum. Er loo pen vijf treinen per dag v.v. De lijn SittardHeerlen v.v. is weer in orde gebracht. Van Sittard gaan drie treinen, van Heer len vier treinen per dag. Van Maastricht kan men weer over Schin op Geul naar Heerlen komen. Ook het traject EindhovenValkens- waard is weer in de dienst opgenomen. Amersfoort en Rhenen zijn door buurtver keer met elkaar verbonden. Er is een twee- uurs-dienst ingesteld, te beginnen van Amersfoort om 5.55 en eindigende om 19.55; van Rhenen van 6.40 tot 20.40. Van Arnhem uit is een busdienst ingesteld naar Westervoort, vanwaar men per trein via Zevenaar over Ellen naar Emmerik kan komen. Er zijn drie verbindingen per dag: van Arnhem om 10.30, 14.30 en 17.30 en van Emmerik om 10.29, 14.14 en 18.00. Wanneer vanavond verduisterd moei worden De verduisteringsmaatregelen moe ten hedenavond beginnen om 9.59 en eindigen morgenochtend 5.19 u. Er is een nieuwe dienstregeling voor de lijn ZutphenWinterswijk, en wel een tweeuurdienst. Van Zutphen van 5.30 tot 18.30 van Winterswijk van 7.00 tot 20.00 u. Voor de lijn ZutphenHengelo is een nieuwe dienstregeling tot stand gekomen. De eerste trein uit Zutphen vertrekt om 8.05 en verder met tusschenpoozen van 2 uur tot 20.05. Van Hengelo zijn de vertrek uren vastgesteld van 8.33 af tot 20.33. Van Roodeschool uit kan men met den trein weer naar Groningen komen. Er loopen op dit traject vijf treinen per dag. Eveneens is dit het geval met de lijn Al melo en Zwolle over Mariënberg naar Em- men. Hier rijden drie treinen per dag. Van Nijmegen uit kan men weer over de grens naar Kleef komen, te beginnen om 6.45 en verder om 11.38 en 16.55. Van Kleef om 9.51, 13.19 en 19.16. Een belangrijke verbinding is in deze vierde aanvulling opgenomen, namelijk de lijn LeidenDen HaagRotterdam en UtrechtArnhem. Van Leiden naar Rotterdam door een uurdienst, te beginnen om 7.14 tot 20.14 en van Rotterdam naar Leiden van af des morgens 7.41 tot 21.41. Vervolgens van Rot terdam naar Utrecht van 7.23 tot 20.23 en van Utrecht naar Rotterdam van 6.58 tot 20.58. De verbinding UtrechtArnhem, welke reeds geruimen tijd bestond, is, wat den ty'd betreft, veranderd, want thans ver trekt de trein uit Utrecht elk uur van 6.08 af tot 20.08 en van Arnhem van 6.38 tot 20.38. Ook voor de lijn DeventerBentheim is met ingang van heden een nieuwe dienst regeling ingesteld. Op dit traject loopen twee treinen per dag v.v. Voor Groningen- Delfzijl is eveneens een nieuwe dienst regeling gevormd, alsmede voor Apel doornVoorst en AssenStadskanaal Zuidbroek. Tenslotte vermelden wij nog de veran derde dienstregeling voor de lijn Amster damUitgeest, AlkmaarDen Helder en AlkmaarHoorn. Wat de eerste lijn be treft: er is een uurdienst van Amsterdam af, te beginnen om 6.05 tot 21.05, en van Alkmaar uit om 6.00, 6.44, vervolgens tot 20.44. De trein van de lijn AlkmaarHoorn rijdt van 6.59 tot 20.59. terwijl de trein uit Hoorn om 8.08 tot 20.08 rijdt, met een tus- schenruimte van twee uur. In deze vierde aanvulling op dienstrege ling 1 van de Spoorwegen van 13 Mei 1940 zien wij dus enkele geheel nieuwe lijnen. Voor het meerendeel betreft het hier een vervanging van andere beperkte dienst regelingen. Werkloozen terug naar het leger. Uitzonderingen. Naar wij vernemen, moet de regel, dat aan gemobiliseerde mili tairen geen steun kan worden uit gekeerd, niet van toepassing wor den geacht op boeren «n tuin bouwers, die onder de z.g. b- en c- steunregelingen vallen, aangezien deze menschen wel arbeid hebben. Zoowel de steun in geld als die in nature wordt hun uitgekeerd. Ook wordt er door de gemeentebestu ren geen bezwaar tegen gemaakt, wan neer gedemobiliseerrden bij de werkver ruiming worden geplaatst, mits daardoor geen werkloozen naar de steunverleening moeten worden verwezen. In alle andere gevallen echter worden gedemobiliseerden, die geen werk heb ben, in werkelijken dienst teruggeroepen. Het militaire kerkhof op den Grebbeberg Politiemaatregelen voor bezoek op Zondag. De burgemeester van Rhenen maakt bekend, dat het door het overweldigend drukke bezoek aan het militaire kerkhof op den Grebbeberg te Rhenen noodig is gebleken om op den Zondag bijzondere politiemaatregelen te treffen. In overweging wordt gegeven het kerkhof zoo mogelijk te bezoeken op een werkdag, daar een rustiger bezoek dan mogelijk is. Varia De politie te Dublin heeft de laatste da gen 390 verdachte personen aangehouden en geïnterneerd (Reuter). De Amerikaansche verdedigingsbelas ting zal worden verhoogd tot een jaar- lijksche opbrengst van 1 milliard dollar. t— Het Egyptische ministerie van bin- nenlandsche zaken is naar Stefani meldt, voornemens, alle vreemdelingen, die voor het land gevaarlijk zouden kunnen wor den. uit te wijzen. De Bulgaarsche Kamer heeft de han delsovereenkomst met Duitschland van 24 Mei goedgekeurd. Voorts zullen voor de Egyptenaren, die Engeland willen verlaten, faciliteiten voor den terugkeer worden geschapen. Enrico Mizzi, de leider van de Ita- liaansche afdeeling van de nationalisti sche partij in den boezem van den regee- ringsraad is op Malta gearresteerd en ge ïnterneerd. FRANSCHE PERSSTEMMEN OVER DEN TERUGTOCHT. Het Duitsche Nieuwsbureau geeft een bericht uit Parijs door, volgens hetwelk de daar verschijnende couranten zich vooral met den terugtocht van de geal lieerde legers en opnieuw met de Belgi sche capitulatie bezig houden. De meeste stellen dien terugtocht als een gevecht voor, dat voor hen gunstig verloopt. Fabry, voormalig minister van oorlog, spreekt in de Matin de meening uit, dat de beweging voor de geallieerden niet een verzwakking, maar een versterking be duidt. Generaal Duval werpt in het Journal de heele schuld voor den verloren slag op den Koning der Belgen. De socialistische Populaire, het links gerichte Oeuvre en verscheidene andere bladen verlangen dat Frankrijk zich vast beraden nauwer aaneensluit. Omtrent de overgave van België be weert de Matin in vollen ernst, dat Leo pold de geallieerden in een hinderlaag wilde lokken. Men zou zich kunnen afvra gen, aldus dat blad, of de koning de hulp van de geallieerden niet ingeroepen heeft met de bedoeling de Fransche en Engel- sche troepen aan Duitschland uit te leve ren. Evenmin als de Matin stelt l'Oeuvre zich ermee te vreden den koning lafheid voor de voeten te werpen; maar onver bloemd wordt hij van verraad en zelfs van hoogverraad beticht. Zoo beweert l'Oeuvre, dat de capitulatie van België in October 1939 in Duitsch-Belgische bespre kingen bekokstoofd werd. HOUDT DE LICHTEN STEEDS GEDOOFD Bij een bominslag in een onzer steden is gebleken, dat na den hevigen knal vele bewoners in een nabijliggende wijk hun lichten ont staken. Men verziekt ons er nog eens met nadruk op te wijzen, dat het streng verboden is, in derge lijke gevallen licht op te steken. Dit vergemakkelijkt immers de oriënteering van de vliegers. Wil men, om van den schrik te be komen, opstaan, en in een verlichte kamer gaan zitten, dan zorge men in elk huis in elk geval een geheel afgeschermde kamer te hébben ~n de ramen daarvan dicht te laten, zoowel bij luchtalarm, als bij een aanval van vliegtuigen in den nacht Het plotseling in vol licht zetten van de kamers of gangen kan niet geduld worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1