*lhuM Ccitecljc (Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsbiad voor Leiden en Omstreken
Het Duitsche bewind steunt op
het Volkenrecht
^HENSEN
LIFTEN VOOR ALLE
DOELEINDEN
NI
Abonnementsprijs:
per 3 maanden In Leiden en in
plaatsen waar een agentschap ge
vestigd is 2.35. Per week 18 et.
Losse nummers 5 ct. Alles by
vooruitbetaling.
Advertentieprijzen i
22 ct. per regel. Ingezonden
Mededeelingen 45 ct. per regel.
Minimum 5 regels. Bewijsnum
mer 5 ct. By contract belangryke
korting.
No. 6140
DONDERDAG 6 JUNI 1940
Bur. Redactie en Administratie
BREESTRAAT 123, LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23166.)
Postbox 20. Fostrek. 58936.
21e Jaargang
Bydragen van medewerkers, In
gezonden stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz.
aan de Administratie.
3 oi
sch
om
Zei fbeschikking-
het Ned.
e a
°id] Erkenning en handhaving
nationaal-eigene
rat DUITSCHERS EN NEDERLANDERS
h; GELIJKBERECHTIGD.
aar
ha; Men vindt elders in ons blad
ng. een tweetal verordeningen be-
i e treffende de uitoefening van de
regceringsbevoegdhcden in Ne
derland en omtrent den organisa-
torischen opbouw van de dienst-
Co bureaux van den Rijkscoinmis-
iha sa ris.
Di Daarop is in een gisteravond geliou-
den persconferentie nog een toelichting
vi gegeven door Dr. Rabl, juridisch advi-
t VI scur van den staf van den Rijkscommis-
jsaris. Deze jurist heeft o.a. te Leiden
gestudeerd en ook te 's-Gravenhage aan
"de Academie voor Internationaal .recht.
Aan dezen tijd dacht hü nog met waar-
lept deering terug en prees de hooge waarde
van de studie van bet volkenrecht hier
Ja te lande.
In zijn verdere toelichting wees hij er
■aai0pt dat de proclamatie van den Rijks-
r 9 commissaris meer dan een samenvatting
ndivan rechtsnormen een politieke verkla-
ring was. waarvan de fundamenlcclc be-
teekenis is, dat daarin de richtlijnen wor-
den gevonden van de wijze, waarop de
K 'opgedragen taak zal worden vervuld,
Nederlandsche cultuurwaarden, die
^eeuwenoud zijn, zullen niet worden ver-
.^"stoord, maar in stand gehouden en zoo
!lt mogelijk nog worden versterkt.
n Grondgedachten.
>ev' De grondgedachten voor het beleid zyn:
ZJ- 1°. Het streven van het hoogste regec-
11 ringsgezag in het burgerlijk ressort om
de openbare orde en het openbare leven
"te waarborgen.
af 2°. De bedoeling, het bewind 4e voeren
31 Sn een geest van wederzüdsche achting
en waardeering en met gelijke eerbiedi-
van liet recht (letterlijk: im Geiste
i der Gleichberechtigung) van het Duitsche
cn hel Nederlandsche volk.
3°. Het volgen van zoodanig beleid,
3n^dat aan het Nederlandsche volk in de
'toekomst zijn vrijheid verzekerd wordt,
„so wie es das gemeinsame Schicksal
erfordert."
ecj3 Dr. Rabl gaf de verzekering, dat de
)Ct0 gedachten veeleer uitgingen naar ver-
jja meerdering van de onschatbare waarden,
in glorierijke eeuwen door ons voorge-
slacht voortgebracht, dan naar aantasting
daarvan. Van Duitsche zijde wordt te dien
^aanzien een verplichting erkend en aan-
'vaard, die zoowel van zedeliiken als van
juridischcn aard is.
cto: Deze
rechtsplicht
vloeit rechtstreeks voort uit de Haagsche
Conventie van 1907, betreffende den oor
log te land. Tot dit verdrag, dat op de
E tweede Vredesconferentie is tot stand ge
komen, is Duitsciiland in 1909, Nederland
in 1910 toegetreden. De Fiihrer heeft in
rijksdagredevocringen, resp. in 1933 en
°®'1935, alle verplichtingen erkend, die met
de Haagsche Conventies verband houden.
Hier zijn zoowel wederzijdsche rechten
en plichten. De Rijkscommissaris heeft
zelfs aan de Duitsche juristen, die het
eerste ontwerp voor de hier bedoelde ver-
ij^ ordeningen moesten samenstellen, inge-
E
inschakeling van
apparaat
he,.
Een verordeningenblad voor
het bezette gebied
DE BESLUITEN VAN DEN
RIJKSCOMMISSARIS.
Bij de Rijksuitgeverij te 's-Gra-
venhage is verschenen No. 1 van
het Verordeningenblad voor het
bezette Nederlandsche gebied. In
deze nieuwe uitgave worden de
door den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied af
gekondigde algemeen rechtsver-
bindende verordeningen bekend
gemaakt. Deze bekendmakingen
zullen gelijktijdig in de Duitsche
en in de Nederlandsche taal plaats
linden.
Deze uitgave zal niet regelmatig
verschijnen.
Het eerste nummer van dit Ver
ordeningenblad bevat:
1. Decreet van den Führer over
de uitoefening van de regeerings-
bevoegdheden in Nederland van
18 Mei.
2. Oproep van den Rijkscommis
saris voor het bezette Nederland
sche gebied aan het Nederlandsche
Volk van 25 Mei.
3. Verordening van den Rijks
commissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied tot uitoefening
van de regeeringsbevoegdheden in
Nederland van 29 Mei.
4. Decreet van den Rijkscommis
saris voor het bezette Nederland
sche gebied betreffende den orga-
nisatorischen opbouw van de
dienstbureau's van den Rijkscom
missaris van 3 Juni.
scherpt, dat de verplichtingen voor de
Duitschers en de rechten der Nederland
sche bevolking voorop behoorden te wor
den gesteld, en dat pas daarna de keer
zijde der medaille moest worden getoond.
Wettig bewind.
De derde Haagsche Conventie van 18
October 1907, die betrekking heeft op door
militairen bezet vijandelijk gebied, is naar
stig geraadpleegd. Als Duitschland zekere
gezagsreehten uitoefent, is dat geen aan
matiging, maar eigen recht krachtens
meergenoemd verdrag, krachtens het Vol
kenrecht.
De rechten van het Nederlandsche volk.
Maar gelijk gezegd: de bedoeling zit
voor,' zooveel mogelijk de rechten van het
Nederlandsche volk te ontzien. „Het tot
nu toe geldende Nederlandsche recht blijft
van kracht". Slechts met het feit der be
zetting wordt verder rekening gehouden.
Een leemte.
Bovendien was er een leemte ontstaan
doordal dc Koningin en de ministerraad
die van zoo groote beteekenis zijn voor
het Nederlandsche staatsrecht, zich niet
meer hier te lande bevinden; hiervoor
mocht men van Duitsche zijde de oogen
niet sluiten. Hunne afwezigheid is een
„dwingende hindernis", dwingt lot zekere
maatregelen van Duitsche zyde op hel
stuk van wetgeving en bestuur. Immers
talrijke Nederlandsche bepalingen gaan
juist aan dc aanwezigheid van beiden uit.
In dit geval treden Duitsche bepalingen
in plaats van de Nederlandsche. Daarom
luidt bet in par. 1 van de Verordening
omtrent de uitoefening van de regeerings
bevoegdheden „De Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied heeft
voor zoover noodig ter uitvoering van zijn
taak alle bevoegdheden, welke volgens de
grondwet en de wetten aan den Ko
ning en de regeering toekwamen".
Zoo heeft Dr. Seyss-Inquart het zelf ge
wild.
Deze heeft zich in geenen deele alle
rechten van den koning en van de regee
ring toegeëigend, al ware dat volkenrech
telijk mogelijk geweest. Verschillende in
de Grondwet neergelegde prerogatieven
der Kroon (de verleening van adeldom,
het recht van beeltenis op de munt enz.)
zal dc Rijkscommissaris stellig niet voor
zich opeischen.
Geen eed van trouw.
In artikel 45 der derde Haagsche Con
ventie betreffende den oorlog te land
staat te lezen, dat geen eed van trouw van
de bevolking van het bezette gebied mag
worden afgedwongen. Ook dit voorschrift
wordt ten volle van Duitsche zijde ge
ëerbiedigd.
Weliswaar rept 7 der meerge
noemde Verordening van een ver
klaring onder eede, welke rechters,
ambtenaren en leeraren moeten af
leggen, maar dit heeft slechts be
trekking op nakoming van de ver
ordeningen en het nalaten van han
delingen, die gericht zijn tegen het
Duitsche Rijk of de Duitsche weer
macht. Een „Treu-Eid" kan dit niet
genoemd worden.
Overigens heeft de Nederlandsche minis
terraad zelf in April 1937 voor het geval
van een onverhoopte bezetting regelen ge
troffen, die nog kortgeleden ter kennis
van de Nederlands'che overheidspersonen
zijn gebracht, regelen, die vrijwel ge
heel overeenkomen mei hetgeen thans
door de Duitschers verordineerd is.
Gezin, godsdienst, particulier bezit
Van groot belang is ook artikel 46 der
Haagsche Conventie. Daarin immers staal
te lezen, dat de eer en waardigheid van
het gezin niet mag worden aangerand, dat
de godsdienst behoort te worden geres
pecteerd en dat het particuliere eigendom
niet mag worden verbeurd verklaard.
Dit alles wordt van Duische zijde als
iets vanzelfsprekends aanvaard, al is het
niet met zoovele woorden in de verorde
ning neergelegd. De verplichting, die
van volkenrechtelijken aard is en vol
gaarne wordt erkend, wordt daardoor
echter allerminst verzwakt.
Belastingheffing.
Ten aanzien van belastingheffing bevat
de Conventie een voorschrift, waarvan
Duitschland ook niet hoopt af te wyken.
Zooveel mogelijk laat het ook hier het
Nederlandsche volk zelf betijen. Als dit
eerlang wellicht niet meer in alle opzich
ten mogelijk mocht blijken, zal toch in elk
geval met de behoeften en desiderata van
het Nederlandsche volk ten ernstigste
rekening worden gehouden.
De eerbiediging van publiekrechtelijk
eigendom in het bezette gebied is een ver
plichting, die evenzeer wordt erkend.
De Nederlandsche autoriteiten.
Dr. Rabl heeft voort de volle aandacht
gevraagd voor artikel 3 der verordening
van 29 Mei 1940: „De rijkscommissaris be
dient zich voor de uitvoering van zijn
voorschriften van de Nederlandsche auto
riteiten, voor zoover de aan hem onderge
schikte Duitsche diensten niet direct in
werking treden".
In het algemeen zal hy, die bevelen
BOTTERDAM-O
geeft en regelend optreedt tegenover hel
Nederlandsche volk, tot dat volk zelf be-
hooren, hy moge dan gezag uitoefenen in
de gemeente, in de provincie of zetelen op
een der Haagsche departementen. Dit is
de wensch van den rijkscommissaris zelf,
die met zijn staf (o.a. de commissarissen-
generaal) volstrekt niet in alles op den
voorgrond verlangt te treden. Veeleer
hoopt hy. dat de bevolking er slechts wei
nig van zal bemerken, dat zich hier een
rijkscommissaris ophoudt.
Naar de overtuiging van dr. Rabl is
aldus op het stuk van gelykwaar-
digheid en zelfbepaling, van auto
nomie en zelfbestuur, een vryheid
van beweging tot stand gebracht,
gelyk tot dusver nog in geen enkel
bezet gebied aangetroffen werd.
Het ingrijpen van Duitsche autoritei
ten zal flus uitzondering zyn; het op
treden van Ned. autoriteiten en ambte
naren komt in de eerste plaats en het
kan slechts tot voldoening strekken, in
dien deze ten volle aan de uitvoering
der bepalingen medewerken.
Politie en rechtsstaat.
Ook met onze eigen politie zullen wij
vrywel uitsluitend te maken hebben.
En ofschoon de Ryks-commis-
saris dr. Seyss-Inquart zelf met
hart en ziel aanhanger is van de
leer van den autoritairen staal,
denkt hy er niet aan op ecniger-
lei wyze inbreuk te maken op de
hier praevaleerende anders ge
aarde rechtsstaats-opvattingen, op
de, in den ruimen zin van het
woord, liberale staatsrechtsideeën,
die in Nederland overheerschen.
In het Nederlandsche volk leven
die opvattingen; dat is voor hem
reden te over om ze te ontzien.
Slotwoord.
Het is, zoo besloot dr. Rabl, ons stre
ven geweest in onze medewerking tot
het uiterste te gaan wat wij doen kon
den. Men zou kunnen zeggen, dat wy
een overeenkomst of een charter met U
hebben aangegaan van volkenrechtely-
kan aard, dat het kader vormt waarin
plaats is voor een zoo soepel mogelyke
uitoefening van het gezag.
Wy hebben ons daarby laten beïnvloe
den door denkbeelden, die wy sinds
1933 in Duitschland gaandeweg vaarwel
hebben gezegd, n.l. conservatief-politieke,
of, zoo gy wilt: liberale denkbeelden. Wij
hebben ons ingedacht in de denkwijze
van den Nederlander, toen wy tot het
vastleggen van de verordeningsbepalingen
kwamen. De overwegingen, welke hier
aan dan ook ten grondslag liggen, zijn
niet de onze maar de uwe.
Hierdoor is verkregen een vol
komen gelijkberechtigdheid tusschen
Duitschers en Nederlanders, een
gelykbercchtigdheid, welke niet al
leen gegrondvest is op het volken
recht, doch die tevens is vastge
steld in een sfeer en een streven
om elkander het leven zoo gemak
kelijk mogelyk te maken.
Duitschland viert de
overwinning
Overal de vlag uitgestoken
Alle steden, dorpen en gehuchten in
Duitschland hebben gisteren ten teeken
van de overwinning de vlag uitgestoken.
In de straten ziet men geen huis en byna
geen raam, dat niet de hakenkruisvlag
vertoont. Alle kerken luiden gedurende
drie dagen op de vastgestelde uren de
klokken.
Het Duitsche volk heeft het bericht van
het opperbevel van de weermacht over het
einde van de gevechten in Vlaanderen en
Artois met stormachtigen jubel vernomen.
Alle bladen publiceeren dit bericht zoo
groot mogelijk opgemaakt. Tevens echter
is het volk medegedeeld, dat de Duitsche
divisies en luchteskaders opnieuw tegen
den vijand zijn aangetreden. De berichten
over de onmiddellyke voortzetting der ge
vechten worden door de openbare meening
gelezen met de zekerheid, dat de overwin
ning aan Duitschland zal zyn.
Millioenen Duitschers hebben gister
avond door de radio de slotmededeeling
van het opperbevel der weermacht ge
hoord over de eerste periode van den
veldtocht in het westen, die eindigde met
het bedwingen van het Nederlandsche en
Belgische leger en met de vernietiging van
drie Fransche legers en het Britsclie expe-
ditieleger. Na de voorlezing zongen koren
het koraal „Wir treten zum Beten vor
Gott den Gerechten. Er wallet und haltct
ein strenges Gericht." De uitzending werd
besloten met het Duitschlandlied.
Wanneer vanavond verdnisterd
moet worden
De verduisteringsmaatregelen moe
ten hedenavond beginnen om 9.58
en eindigen morgenochtend 5.19 u.
Inkoopen van Duitsche soldaten
binnen perken
Slechts voor persoonlijk gebruik en
normale hoeveelheden.
Voor Noord-Brabant heeft ue Duitsche
veldcommandant, majoor Haefner, een
verordening inzake het koopen door mili
tairen van het Duitsche leger uitgevaar
digd.
„In den laatsten tijd is het herhaalde
malen vastgesteld, dat militairen van het
Duitsche leger in het bezette gebied voor
raden van goederen van verschillende
soort koopen, met het plan, ze naar
Duitschland over te brengen. Dit is, zoo
als bekend, ten strengste verboden. Ik
gelast daarom:
1. De aankoop van voorwerpen van elke
soort, welke niet tot persoonlijk gebruik
dienen, is ten strengste verboden. Tegen
het betrekken van genotmiddelen, zooals
koffie, chocolade, thee, sigaren, sigaret
ten, toiletzeep, enz., voor zoover dit bin
nen normale grenzen blijft (een kistje
sigaren, een half kg. koffie, een doos met
drie stuks zeep, een hemd, een a twee
paar sokken en dergelijke) bestaat geen
bezwaar.
2. De inkoop van dameskleeding (klee
deren, ondergoed, kousen enz.) is aan
Duitsche militairen streng verboden.
Mijn militaire politie heeft aanwijzingen,
in elk geval zonder pardon in te grijpen
en de gevonden goederen zonder aanzien
des persoons in beslag te nemen en mel
ding er van te maken.
3. De eigenaars van de zaken is het ten
strengste verboden, goederen in groote
hoeveelheden of die onder 2 genoemde
goederen, aan Duitsche militairen te ver-
koopen. Ik zal in al deze gevallen zeer
streng handelen en de betrokken win
kels laten sluiten".
Nederlandsche militairen uit
Brabant en Zeeland
Te Oostende voor de keus gesteld mee
te trekken naar Frankrijk of Engeland
of terug te keeren.
Nog steeds heeft men in ons land geen
bericht ontvangen van Nederlandsche
militairen uit Brabant en Zeeland, die
met de Fransche troepen waren meege
trokken naar het Zuiden.
Naar de Provinciale Zeeuwsche Cou
rant meldt, heeft de Commissaris van de
Koningin medegedeeld, dat hem was be
richt, dat deze Nederlandsche militairen
Oostende bereikt hadden. Daar werd hun
de keus gelaten tusschen twee mogelijk
heden: te vertrekken naar Engeland of
Frankrijk, óf terug te keeren naar Ne
derland. Ongeveer de helft der Neder
landsche militairen verkoos den terug
keer naar het eigen land. Het moet zeer
waarschijnlijk geacht worden, dat de ver
wanten van de anderen nog in langen
tijd niets vernemen.
Verkoop van Spiritus
Blijft toegestaan.
Met ingang van heden is de verkoop en
aflevering van brandspiritus (spiritus ge
denatureerd met methylalcohol en blauwe
kleurstof volgens ryksvoorschrift) door
fabrikanten en importeurs aan handela
ren, alsmede door handelaren aan detail
listen, tot nader order toegestaan tot hoe
veelheden per 14 dagen gelijk aan 1/o6 deel
van de aan den betrokken handelaar in
het le halfjaar van 1939 afgeleverde hoe
veelheid. Van deze afleveringen dient door
fabrikanten, importeurs en handelaren
wekelyks opgave te worden gedaan aan de
Sectie Spiritus van het Rijksbureau voor
Chemische Producten, Wateringscheweg
uo. 1 te Delft.
DE DUITSCHE GEÏNTERNEERDEN
IN NED.-INDIë.
Dr. Wissmann heeft in de jongste pers
conferentie medegedeeld, dat de Duit
sche rijksregeering opnieuw inlichtingen
heeft ingewonnen naar de behandeling-
van de Duitsche geïnterneerden in Ned.-
Indië. De rijkscommissaris, dr. Seyss-
Inquart is slechts bereid, tot op zekere
hoogte den dienst der nieuwsberichten
naar Ned.-Indië de vrije hand te laten,
als deze Duitsche geïnterneerden vrij
gelaten worden, evenals zulks geschied
is met de Nederlanders, die zich onder
Duitsche bewaking bevonden.
NIET NAAR OVERIJSSEL.
Om krijgsgevangenen te ontvangen.
De kolonel, territoriaal bevelhebber in
Overijssel en Gelderland, ontraadt ten
sterkste zich per trein, per rijwiel, te voet
of met andere middelen van vervoer naar
de gemeenten Oldenzaal en Zevenaar te
begeven, teneinde aldaar zich familie
leden, die uit Duitsche krijgsgevangen
schap ontslagen worden, te ontmoeten.
Daardoor zouden verkeersstremmingen,
voedselschaarschte, enz. ontstaan. Daar
om zullen de toegangswegen tot de ge
noemde gemeenten worden afgezet voor
niet-ingezetenen.
De militairen worden zoo snel mogelijk
naar hun haardsteden teruggezonden.
COMMISSARIS VOOR DE HULP
VERLEENING AAN ZEEUWSCH-
VLAANDEREN.
Naar wij vernemen, is mr. Th. M. Bautz,
secretaris van het Rijksbureau voor de
Voedselvoorziening, aangewezen als com
missaris voor de algemeene hulp- en
steunverleening aan Zeeuwsch-Vlaan-
deren.
N.V. INGENIEURSBUREAU
VOOR
BOUWNIJVERHEID
BOUW- EN GEWAPEND
BETONWERKEN
Volgens nauwkeurig werkplan in zeer
korten tijd.
OEGSTGEEST
TELEF. LEIDEN 20341 (2 lijnen)
N.V. FABRIEK TOT
H O D T BEREIDING
TEGEN BEDERF
C. MIRANDOLLE
GECREOSOTEERDE PALEN
GEZAAGD HOUT
PERKOENEN. DWARSLIGGERS
Piekairaat 43—45. Tet 53332. Rotterdam
De beste uit kluiikalk bereide
Nederlandsche witte fijne
POEDERKALK
NE POK. A
HUB. J. APPEL N.V.
TEL. 5W1. HAVEKDIJK T.
's-HERTOGEHBOSCH.
Terugbetaling
Motorrijtuigen-belasting
Ook bij beperkt gebruik.
De K.N.A.C. en de A.N.W.B. dee-
len het volgende mede. Reeds eer
der werd door het ministerie van
Financiën bepaald, dat voor opge
legde motorrijtuigen terugbetaling-
zou kunnen geschieden van voor
uit betaalde motorrijtuigenbelas
ting van 1 Juni 1940 af tegen in
levering van de motorrijtuigen-
belastingkaart.
Thans ontvingen bovengenoemde ver-
eenigingen bericht van het ministerie
van Financiën, dat eveneens een zeer
tegemoetkomende regeling is getroffen
voor de motorrijtuighouders, die van de
daartoe bevoegde autoriteiten vergun
ning hebben gekregen slechts een be
perkt aantal malen of dagen met het
motorrijtuig te rijden.
Aan hen kan op hun daartoe
strekkend verzoek teruggave wor
den verleend van betaalde motor
rijtuigenbelasting in verhouding
van het aantal dagen, waarover de
kaart loopt tot het aantal dagen,
waarvan wordt aangetoond, dat zij
niet met het motorrijtuig op den
openbaren weg hebben kunnen
rijden.
Deze terugbetaling kan geschieden
door de ontvangers na afloop van het
tijdvak, waarover de belastingkaart
loopt.
Men beware dus zorgvuldig eventueele
bewijsstukken (bijv. tijdelijke vergun
ningen van benzinedistributie-bureaux)
waaruit kan blijken, dat men gedurende
bepaalde tijden niet op den openbaren
weg heeft kunnen rijden.
Koffie- en theedistributie
BON 69 VOOR HET TIJDVAK
6 JUNI—5 JULI
Het Departement van Handel,
Vijverheid en Scheepvaart maakt
bekend, dat bon „69" van het al-
jemeen distributieboekje gedurende
iiet tijdvak van Donderdag 6 Juni
a.s. tot en met Vrijdag 5 Juli a.s.
recht geeft op het koopen van 2j
ons koffie of i ons thee.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat de bevoorrading van de
winkeliers tengevolge van verkeers
moeilijkheden vertraging kan on
dervinden. De winkeliers zullen in
verband daarmede vermoedelijk
niet onmiddellijk op alle bonnen,
waarover hun klanten beschikken,
koffie of thee kunnen afleveren.
Men moet daarom niet aanstonds
op 6 Juni of volgende dagen alle
bonnen, waarover men beschikt, bij
zijn winkelier inleveren.
Indien men zijn bestellingen over
de periode van 6 Juni tot en met
5 Juli verdeelt, kan ieder er zeker
van zijn, dat hij in den loop van
Juni de geheele hoeveelheid, waar
op hij met zijn gezin recht heeft,
bij zijn kruidenier kan koopen.
