Het feest van de Militaire Willemsorde ISitiiSS
40 DINSDAG 30 APRIL 1940
TWEEDE BAD PAG. 5
Gewapende
zelfstandigheids-
politiek ook in Indie
In het proces van wisselwerking tus-
schen moederland en Indië zal ten onzent
•net voldoening zijn kennisgenomen van
iet bericht, dat de Volksraad censtem-
ïnig, zij het ook met enkele onthoudingen,
»ijn adhaesie heeft betuigd met het wets-
>ntwerp, hetwelk onze defensie ter zee
door den aanschaf van enkele slagkrui
sers aanzienlijk wil verbeteren. Deze uit
spraak toont, dat de beteekenis eener ge
wapende zelfstandigheid eveneens
.ndië scherp en helder wordt ingeziien.
Als het over ons Rijk buiten Europa
ïandelde, ging het de laatste jaren voor-
ïamelijk over een tweetal onderwerpen,
riet eerste was dat van de wijze waarop
:n de richting waarin Indië zich zou ont
wikkelen. De Grondwetsherziening van
1922 beoogde belemmeringen weg te ne-
nen, welke aan deze ontwikkeling in den
veg konden liggen, zonder zich overigens
n den breede uit te laten hetgeen ook
dierminst de taak eener Grondwet is
10e de groei zich zou voltrekken. Dit
aatste immers is een proces der historie,
•n de wetgeving kan te dien aanzien
.lechts resultaten neerleggen.
Het tweede onderwerp was dat
>ehoorlijk doeltreffende defensie. Hoe
:ulk een defensie het best kon worden
jeorganiseerd, was een vraag, die de
leschiedenis der laatste jaren heeft het
ïog eens bewezen niet zoomaar in een
ïandomdraai kon worden beantwoord.
Deskundigen hingen niet zelden onder-
ing vrij sterk verschillende meeningeai
ïan, en degenen, die tegenover elk ver-
ledigingsstelsel. welk dan ook, vrij scep
tisch stonden, waanden zich in hun ne-
jatieve meening gesterkt door dit gebrek
ïan eenstemmigheid bij de mannen van
tet vak. Temeer kon het verheugen, dat
och langzaamaan in de onderscheiden
itandpunten meer eenstemmigheid kwam,
:oodat, toen de Regeering 't slagkruiser-
>lan indiende, de positie inmiddels aan-
nerkelijk was geslonken. Daarbij kon
literaard worden gevoegd, dat zij, die
egenover elke defensie een houding van
defaitisme aannamen, door allerlei om
standigheden hun invloed toch reeds
sterk zagen slinken.
Zoo stonden de zaken, toen kort gele
ien de Volksraad zich opmaakte, zich
ten oordeel over het ontwerp-slagkrui-
lersplan te vormen. In de besprekingen,
lie met verblijdenden spoed zijn gevoerd,
iwamen de beide belangrijke onderwer-
>en van Indië-van-thans, het eene meer,
iet andere minder, naar voren.
Daar waren er ,die meenden, daf het
.^ire unuTciwirrp nee iweecre m den weg
itond, dat een sterke defensie aan de
>ntwikkeling niet bevorderlijk kon zijn,
a deze in het gedrang zou brengen.
We zijn van oordeel, dat deze vrees
jeheel ongegrond is. Het dunkt ons in-
egendeel, dat een verdediging naar b u i-
e n een geleidelijken i n n e r 1 ij k e n
roei veeleer zal bestendigen. Zulk een
intwikkeling toch, zal zij niet ongezond
n voor Indië zelf nadeelig zijn en zo-n
ier schokken verloopen, kan zich onge-
wijfeld beter voltrekken in een periode
an interne rust.
Zoo behoeft er geen onderlinge tegen-
praak te zijn in de woorden, door den
oorzitter van den Volksraad geuit, toen
ij, blijkens het geseinde verslag, na de
temming als conclusie uitsprak, dat er
het hooge college velen waren, die het
andpunt waren toegedaan, dat, naast
ersterking van de maritieme verdedi-
ing van Indië en de verdere verster-
ing van het leger, de staatkundige,
economische en intellectueele ont-
ikkeling van dit land op de eerste
aats moet komen. Daarbij houde men
iteraard in het oog, dat het, zooals bij
t eenigen tijd geleden in de Tweede
am er gehouden besprekingen van de
idische begrooting is gebleken, nog
sela! vaag en onzeker is, wat onder
eze ontwikkeling moet worden begre
H.M. de Koningin ont
vangt 200 ridders ten
paleize
Huldigingsbijeenkomst en
gemeenschappelijke
maaltijd
Prins Bernhard onder
de gasten
's GRAVENHAGE. 30 April. De fees-
ten ter gelegenheid van het 125-jarig be
staan van de Militaire Willemsorde .zijn
gistermiddag aangevangen. Een der hoog
tepunten vormde de ontvangst ten paleize
door H.M. de Koningin. Ongeveer 200
ridders zijn bij deze ontvangst tegenwoor
dig geweest. De Koningin heeft de Rid
ders als volgt toegesproken:
Op den dag, waarop vóór 125 jaar de Mi
litaire Willemsorde werd ingesteld door
Neerland? eersten Koning, gevoel Ik Mij. als
Uw Groot mees teressc gedrongen om een
persoonlijk woord te richten tot U allen,
Ridders, saamverbonden door denzelfden
eed, die op dezem gedenkdag zijt bijeenge
komen zoowel in Nederland als in Neder
land over zee.
Gedurende de reeks van jaren, volgende op
haar oprichting, heeft de Militaire Willems
orde uitnemend voldaan aan het doel, mei
de instelling beoogd: het opwekken en aan
kwekken van krijgsmansdeugden door de
belooniitn-g van hen, die zich door het bedrij
ven van uitstekende daden hebben onder
scheiden. Ook op de toekomst is Mijn volle
vertrouwen gevestigd. Moogt gij, Ridders,
daarbij voor allen een lichtend voorbeeld
blijven voor Moed, Beleid en Trouw.
Voordat de Koningin sprak vond nog een
korte plechtigheid^ plaats. Namens de Rid
ders er zijn er Tn Nederland 221, van wie
108 officieren en 113 beneden de rang van
officier voerde het woord F. M. L. baron
van Geen, kanselier der M.W.O. Deze bood
d*e Koningin een exemplaar aan van het in
opdracht der Regeering samengestelde ge
denkboek, dat zoowel aan alle ridders in
Nederland als in Nederland over zee wordt
aangeboden.
Voorts werden de Koningin nog 3 andere
boeken aangeboden.
De commandeur der M.W.O. gep. luitenant-
goneraal 1LN. A. Swait «n de heer J.
Jongman voorzitter van den Bond van
Ridders M.W.O. beneden den rang van offi
cier hebben een boek aangeboden bevattende
dc dagorders met betrekking tot de M.W.O.
Verder boden de gep. luitenant-generaal R.
ten S e 1 d a m en de gep. gencraal-majoor
P. D. A. F r a n k a ril p, beiden van liet K.N.
I.L. twee albums aan, bevattende de por
tretten van de officieren-ridder M.W.O,
Een huldigingsbijeenkomst
In hotel Wittebfug. werd de jaarlijikschc
bijeenkomst gehouden van ridders in de
Militaire Willemsorde. Deze bijeenkomst
stond onder leiding van den heer M. C.
Koning, voorzitter van den raad van
beheer der stichting „Fonds Ridderdragers'..
Na een woord van wei kom gaf de heer
Koning een historisch overzicht van de ge
beurtenissen in 1899 in Atjeh, waarna hij
enkele jubilarissen huldigde, nl. den infan
terist 1ste klasse H. Oeben. den sergeant
P. C. Carpentier. den infanterist le kl.
C. Korting, den cavalerist G. S c h o u t e n
luitenant Dijkstra, sergeant J. v. Ko
mijn en brigadier P. J. Looyer. Al de-ze
jubilarissen, die zich destijds heldhaftig
hebben gedragen, ontvingen een souvemir.
waarna besloten werd met een driewerf hoe
zee op H.M. de Koningin, en het zingen van
het Wilhelmus.
De heer J. J. de Jongh bracht de ge-
lukwensohen over van den Minister van
Koloniën aan de jubilarissen, terwijl luit..-
kol. Slag ter zulks deed namens den le
gercommandant in Ned.-Indie
Gemeenschappelijke maaltijd
Deze eerste feestdag werd besloten met
een gemeenschappelijken maaltijd van' de
200 ridders in hotel Wittebrug. Onder dc
gasten bevonden zich Z.K.H. Prins Bern-
hard, Dr H. Col ij n, Minister van Staat.
Jhr Mr F. Beelaerts van Blokland,
vice-adm. J. Th. Fürstner, de oud-opper
bevelhebber gen. I. H. Revnders, gene-
raal-majoor H. F. M. Baron van Voorst
tot Voorst, waarnemend gouvsc
De beteekenis van de uitspraak, door
in Volksraad gedaan, ligt, meenen wij,
>or een belangrijk deel hierin, dat zij
n mijlpaal vormt in et streven, Ne-
rrland in en buiten Europa zooveel mo-
•lijk op eigen beenen te doen staan.
>eculeeren op anderer hulp bij een
■erval ligt niet in de lijn eener eerzam-
lfstandigheidspolitiek. En ons prach-
(e eilandenrijk is ons waarlijk wel iets
waard dan een naar haar aard on
kere speculatie.
Instede van ongewisheid zal alm eer
gevoel van vertrouwen toenemen,
k in een tijd, die zich kenmerkt door
n overdaad van spanningen, vooral
stormhoeken der were! t. Het doet
ed, te weten, dat iri zulk een tijd n;oe-
rland en Indië één zijn, niet het minst
het treffen van een zoo belangrijk be-
JR rt als dat van het slagkruiserplan.
and,
AM,
SLAGKRUISERPLAN
De Volksraad adviseert
tot aanneming
De tweehonderd ridders bij het ver'
laten van het paleis
residentie, generaal-majoor N. T. Ca r-
stens, commandant van het eerste leger
korps met don chef van zijn staf luit.-kol.
D. A. van H i 11 e n, luitenant-kolonel J.
Slagter, commandant der koloniale re
serve. vertegenwoordigende dén legercom
mandant in Ned.-Indie, en vele andere mi
litaire en burgerlijke autoriteiten.
Tafelpresident was gep. generaal-majoor
K. E. Oudendijk, die een tafelrede hield,
waarin hij wees op de. roemrijke geschiede
nis der Militaire Willemsorde, waaraan hij
tenslotte een dronk wijdde.
Hierna d-eed generaal Oudendijk mededee-
lin<r van een verrassing voor de ridders. De
'riddem. die den ridderdag te Rotterdam in
1921 hebben meegemaakt, ontvingen na af
loop een herinneringsmedaille. Thans heeft
de Kon. Ned. Vereeniging „Ons Leger" een
herinneringsmedaille in brons laten ver
vaardigen. Aan alle aanwezigen werd deze
medaille uitgereikt.
P r i m s B er n h a r d heeft daarna een
woord tot de ridders gericht. Z.K.H. ver
klaarde het zeer op prijs te stellen dezen
avond in hun midden temogen doorb'-engen.
Ik hoop en vertrouw zei de de Prins
dat alle militairen, die nu onder de wapenen
zijn, op het moment, dat het er eens op aan
zou komen, zich uwe dadéh zullen her
inneren.
Dr Co lijn vroeg dc aandacht voor do
echtgenooten der ridders, die zich zooveel
opofferingen hebben getroost en aan wier
trouwe medewerking de ridders zooveel te
danken hebben. Spr: wijdde èen dronk aan
de vrouwen en kinderen der ridders.
Een aardig moment was dë taptoe, die
dóór de hoornblazers van een in den Ilaag
gelegerde afdeel ing ter eere van de ridder-
gegeven werd. en door de aanwezigen zeer
op prijs werd gesteld.
Na afloop van den maaltijd-b even de
aanweiigoiI cog-geruimen tijbijeen.
Z.K.H. Prins
Bomhard zat aan.
bij den gemeen-
schappelijken
maaltijd. die
door het heiden-
kingscómité aan
de ridders der
Militaire Wil
lemsorde werd
aangeboden.
Links: oud-mi
nister dr. H.
Colijn.
10.000 BLOEDGEVERS
TE AMSTERDAM
Als het noodig mocht zijn
In een der lokalen van het Centraal
Bureau van den Gemeentelijken Geneeskun
digen- en Gezondheidsdienst te A m si c r-
dam was gistermiddag een opgewekt ge
zelschap hijeen gekomen om een eigenaar
dige feestelijkheid te vieren, zij hei ook op
id
bescheiden -manier.
De lO.OHOste bloedgever had zich onlangs
aan geméld.
Bloedgcvers zijn medisch onderzochte en
goedgekeurde personen, die bij mngelijken
oorlogstoestand hun bloed ter beschikking
stellen vangewonde of zieke 'medeburgers.
Verleden jaar Juni was de bloedtransfusie
dienst van het Nederlandsche Roode. Kruis
met c'e actie om deze 10.000 personen te ver
krijgen. begonnen en nu dit resultaat was
bereikt, was er wel aanleiding om dit frit
i een geanimeerde stemming te gedenken.
Dr. J. H. T u n 11 e r, directeur a an den
GGD., sprak namens het Roode Kruis
proote voldoening uit over het behaalde sur
is en.huldigde met een hartelijke toespraak
met bloemen de 10,000ste bloedgeefsteT
e.vrouw T. d e W i 1 d e.
Nog meer woorden van dank werden door
Dr Tun'ler geuit: aan de pers voor haar
medewerking; tot den dienst van de lucht
ATAVIA, 30 April. (Aneta). De Volks- bescherming van het Korps Vrouwelijke
d heelt zij» advie, na een!,, mpMelt a"^ N re" - r
dupliek vastgesteld in zake het slag-; togh. als vertegenwoordigster van den ad
liserplan: j ministratieven arbeid van het K.V.V.; tnt
Iet college besloot met 38 tegen 0 stem-mevr- H Meisner. die zich weer op
j andere wijze had verdienstelijk gemaakt;
tot mej. G. A. Sèhiiver, die de gelukwcn-
werp. De leden van de nationVstlsche sc-hen van het personeel van den G.G.D. in
ctle en de Indonesisch nationalistische j ontvangst mocht nemen; en tot enkele aiidp-
tep hebben zieh van stemming onthouden.! reT^«?oneiTl ij- t- n-
I In hen huldigde Dr. Tun tier allen, die in
een geest van hulpvaardigheid zich hebben
beschikbaar gesteld ten dienste van de lij
dende mensohhoid, ook in vredestijd, want
ook dan heeft de bloedtransfusie beteekenis.
Ten slotte deelde spr. met dank mede, dat
behalve de 10.UO0 Amsterdammers zich
personen uit de omgeving hebben opgegeven
TWEE MEISJES OP STAP
HOORN, 30 April. Donderdagavond jl.
hebben twee meisjes, van resp. veertien en
vijftien jaar de ouderlijke woning verlaten
om samen een eindje om te fietsen. Zoo
dachten haar ouders tenminste, dodh dc
jongedames hadden heel andere dingen in
den zin. Zij trokken per tandem uit op
avontuur en lieten niets meer van zich hoo-
ren. Dat men thuis in de grootste ongerust
heid verkeerde, toen dag na dag verstreek
zonder dat men iets van de beide kinderen
hoorde, bedachten zij blijkbaar niet. Een van
haar had bovendien tweehonderd gulden
van huis meegenomen.
Het politie apparaat was reeds in volle
werking getreden, totdat eindelijk de vader
van een der vermisten bericht kreeg, dat de
kinderen te Be\erwijk waren aangekomen,
bij familie.
LIJK OPGEHAALD
HUIZEN, (N.H.), 30 April. Een Huizer vis-
scher heeft gistermiddag in zijn netten het
lijk opgehaald van den sedert. Januari ji
vermisten inwoner van Nijkerk, den heer
Mol, die op een Zondagmiddag besloot per
schaats van zijn woonplaats naar Amster
dam te rijden doch van wien men sedert
dien niets meer had vernomen. Tnen werd
eeds aangenomen, dat de heer Mol een
ongeluk was overkomen, omdat, hoewel het
ijs in de (oen heerschende vorstperiode zeer
lik en sterk was, het op verscheidene plaat
en groote scheuren vertoonde en het der-
halve vei Te vaci betrouwbaar was.
Het lijk is overgebracht naar dc -i-*-
[nteene begraafplaats te Huizen.
1 Radiogesprek met ir Mussert
Een uitzending voor Amerika
„Als Engeland wint, heb ik afg:daan"
Voor het Columbia Broadcasting System
heeft mej. Marvin Breckinridge een
vraaggesprek met den leider der N.S.B., ir.
Mussert, uitgezonden. Het Handelsblad
weet over dit gesprek het volgende 'e
melden:
Na een inleiding over den persoon van
den geïnterviewde en over de N.S.B., zeide
spreekster, dat ir. Mussert haar ve 'klaarde:
„Ik heb den grootsten eerbied voor Mussolini
en Hitier; zij zijn de bouwers van het nieu
we Euorpa."
Mej. Breckinridge vroeg: „In geval van
een fnogelijken aanval van Duitschland op
Nederland, zouden de Nederlandsche nazi's
dan Duitsche hulp gebruiken om hun doel
stellingen in Nederland te bereiken, of zou
den zij voor hun Koningin vechten?" Toen
ik aldus mej. Beckinridge deze vraag
den leider stelde, antwoordde hij, dat sinds
nazi's niet meer werd toegestaan leger-offi-
cieren te zijn, zij (de nazi's) absoluut niets
anders zouden doen dan zóó te gaan zitten,
zeide hij, terwijl hij zijn armen over de
borst kruiste en in zijn stoel achterover
leunde.
Mussert zeide verder, dat vele N.S.B.-ers
nun lidmaatschap geheim houden: zoodoende
wordt het totale aantal niet bekend ge
maakt maar de heer Mussert zeef dat het
aantal ingeschrevenen tusschen de 30 en 40
duizend bedraagt. En hu ontkent het in rui
men kring aangenomen feit. dat bij weid uit
pujtscbiand ontvangt, of dat dit vóór den
oorlog het geval was. en zegt, da', hij al
het geld uit Nederland krijgt.
Voorts zeide de Geïnterviewde nog. dat hij
het eens is met Mussolini, dat het grootste
deel der Joden gedeporteerd moet worden.
Daartoe heeft hij een schema uitgewerkt voor
een Joodsche nederzetting in Guiana op de
KERK EN ZENDING
VERBAND GEREF. EVANG. COMMISSIES
Het Jaarboekje van het Verband der
Évang. CommLs.-i.ri van Ceref. Kerken is in
zooverre gunstig gewijzigd, dal thans zijn op
genomen de referaten, ter Conferentie (1 en
2 Juni 1939) gehouden. Tezamen vormen de
ze het aetueele vervolg op het H-nriboek en
K. V1PK
Morgen, 1 Mei, zal het ienstverband^van
den heer K. Vink, bij c V ij f Samen-
w e r k-e n d e C h r i s t e lj k e Dagbla
den, metstandplaats Rtterdam, geëin-
«gd zijn,, en het
- -----tjdstip, waarop
lij ppnsieerige-
rchtigd'is, daar
Met Vink ga;"-
als d - -1K'
s c h e medewer-
ke" iemand heerv
die «en rieryd
geweest v
