AKKERTJES
oortreffelijk debuut van Minister van Kleffens
:esiv
De Verdediging van Nederlandsch-Indië
I9\lJDAG io NOVEMBER 1939
TWEEDE BLAD PAG. 5
Minister behandelt alle
Verwerpen, die op onze
iiternationale positie be-
I trekking hebben
}e eendracht van ons
volks verheugend
nister Van Kleffene heeft als het ware
[één slag zijn parlementaire positie ge
el. Reeds was van groot vertrouwen
1 in dezen nieuwen bewindsman,
de werkzaamheden van ons depar-
van Buitenlandsche Zaken reeds
brnen vertrouwd was en daarin reed;
|en tijd een belangrijk aandeel heeft
I rede, waarmee hij de algemeene be-
nwingen over zijn begrooting heeft be-
van zoo voortreffelijken
I dat de Kamer geboeid door haar in-
niet in de eerste plaats door den
llijken vorm, die echter ook te loven
jmet de grootste aandacht van het be-
tot het eind er naar heeft geluisterd,
[olgde aan het slot een zoo krachtig en
applaus, als in het parlement
lts zelden voorkomt.
bewijs van instemming beteekende
hs een votum van vertrouwen in het
enlandsch beleid der Regeering en in
Herkzaamheid van den minister per-
jlijk. Bij deze stemming paste de we-
jm ontstoken muurverlichting volkomen
jet moet den minister goed gedaan
prkt hebben, dat na de aanneming
begrooting de Kamerleden in grooten
|e hem de hand kwamen drukken,
pt was een debuut met een open doekje,
volkomen verdiend was. Immers -
Ssterieele rede gaf blijk van kloekheid,
ir tevens van weloverwogen voorzicir
tid; ze was evenwichtig maar tevens
bepaste wijze zelfbewust, knap en we
tbouwd naar den vorm en sterk en hei
van argumentatie. En al is de m
pan geen orateur, hij spreekt rustig en
lelijk en schroomt ook voor gebruik van
[humor niet, die zelfs bij voorlezing
zorgvuldig op schrift gestelde betoog,
1 zijn recht kwam en ontwapenend
kte.
b verleiding om een vergelijking te ma-
I met 's ministers ambtsvoorganger,
ns korte, soms min of meer verwarde,
geïmproviseerde redevoeringen wel
[rp afsteken tegen hetgeen de Kamer
zoo welverzorgd te genieten kreeg,
weerstaan.
zijn met het tegenwoordige zeer te
en daarmee hebben we, heeft ons
het meest te maken. De geruststellen-
vertuiging, dat ons buitenlandsch be-
rust in de kundige en ervaren handen
1 een bewindsman, die in de toepassing
I onze zich in onze neutraliteitspolitiek
pesteerende zelfstandigheidspolitiek, be-
aan voortvarendheid en kloekheid
weten we op de rechte waarde te
deed ook de Kamer, die met ons zal
ien gewaardeerd, dat in 's ministers
- naar den zin er van be
lde te worden gezocht. Diplomatie van
[slechte soort zat er niet in.
let roer van het scheepke van ons bui-
jandsch beleid rust in vaste handen,
olk toone zulks te waardeeren.
I"
Ie minister ving zijn rede aan met
lanken voor het vertrouwen, dat men in
a verklaarde te stellen.
1jn eerste woord was vervolgens gewijd
elgische betrekkingen,
tot zijn verheuging een zeer hartelijk
'-®?j^kter dragen.
ml. de haventarieven in Nederland en
eië betreft de heer Donker (s.d.)
„J daarover opmerkingen gemaakt
de minister er op, dat deze op
verschillende grondslagen bleken te
isten. De ingestelde gemengde commis-
leeft niettemin een gemeenschappelijke
gevonden. De Regeeringen hebben
standpunt nog niet bepaald. De com-
die deze zaak verzorgt, zet haar
rijt V0°rt'
en 11 e eendracht thans in ons volk
abaar geworden, noemde de minister
iieugend. Te meer mogen we haar
ren, omdat we leven in een tijd, waar-
/eldige verschuivingen op allerlei
plaats hebben.
ES I 6 regelingen na den wereldoorlog uit-
acht, zijn bijna geheel weggevallen. Het
te hopen, dat men voor den nieuwen toe
bul tijdig een verstandig vergelijk weet
beffen. Nederland kan daarbij slechts
n bescheiden rol spelen. Gaarne zullen
echter ons prestige, met medewerking
in anderen, aanwenden om de grootste
lende nog te voorkomen door strijdige
'langen zooveel mogelijk te verzoenen.
Voorzichtigheid en voortvarendheid kun-
in daarbij samengaan,
pat de internationale toestand iammer-
|i is. had ook de heer Smeenk (a.r.)
'toogd. Hier wordt, zoo zeide hij, de vrucht
•enbaar van verkeerde beginselen. Macht
Vam in de plaats van recht, vertrouwen
itbrak. chauvinisme nam de plaats in van
monden nationalen en internationalen zin,
P samen behooren te gaan.
betere beginselen zullen moeten gaan
«den. Het recht van den sterkste mag
'et iieerschón. Nationaal besef moet tevens
linite laten aan de beteekenis van de sta-
®Remeenschap.
aangeboden
l°ede diensten"
?.°r H. M. onze Koningin en Koning Leo-
"d hadden bij verschillende sprekers, o.a.
heeren Smeenk en Joekes (v.d.)
arme waardeering gevonden en goede
jmschen werden er aan toegevoegd.
Kunt ge er niet iets meer van zeggen, had
Uitsluitend de herhaalde aanbieding der
„goede diensten" is Maandag en Dinsdag
besproken, verzekerde de minister.
Deze verklaring was wel noodig, omdat
in allerlei kring vele wilde fantasieën wa
ren los gekomen en zonder eenigen grond
allerlei verontrustende veronderstellingen
waren geopperd, die schier als zekerheid
werden gecolporteerd.
Op de besprekingen heeft ook geen enkele
invloed van buiten ingewerkt of is er debet
aan. Te spreken van een manoeuvre, zoo
als in het buitenland is geschied, mist
voorts allen grond. Gezien den ernst van
den toestand ware zulks ook onwaardig.
Het aanbod is gedaan uit sympathie ook
met de strijdende volken, die de heer
Smeenk zeide het zoo terecht met
alle anderen met schier onherstelbare
schade worden bedreigd.
De beide souvereinen hebben zich niet
willen opdringen of op den Voorgrond
plaatsen. Het is hun te doen om contact in
te leiden tusschen de oorlogvoerenden, iets
wat tot heden toe niet gelukt was.
Had de heer Joekes opgemerkt, dat de
commentaren in het buitenland geen groote
hoop op gunstig resultaat wekken, de m i-
n i s t e r gaf er de voorkeur aan zich uit
sluitend te vereenigen met den van alle
zijden uitgesproken wensch, dat de onder
nomen poging moge slagen in het belang
van de volkeren der wereld.
Het Oranjeboek
toont, dat op onze rechten op vrijheid van
scheepvaart ernstig inbreuk is gemaakt;
ook is ons postvervoer op volkomen onwet
tige wijze aangetast, had de heer Smeenk
beidogd. De protesten daartegen waren
rechtmatig.
Ook de heer Joekes sprak in dezen
geest. Eens waren we het met diens opmer
king, dat oorlogvoerenden en neutralen be
grip hebben te toonen voor eikaars levens
belangen. Niet onjuist was ook zijn uit
spraak, dat, mooht ons rechtsgebied wer
den aangetast, grimmig tegenstand zal
worden geboden. Maar zoo vroegen we
ons zelf af hoe denkt de heer Joekes
thans, nu hij zoo fier een uitspraak ten
beste geeft, over zijn bijna tot het uiterste
toe volgehouden verzet tegen verbetering
van 's lande defensie te land en ter zpe?
De minister kon ei op wijzen, dat
tegen onredelijke uitbreiding van het be
grip contrabande herhaaldelijk is opgeko
men en ook tegen het door Engeland weg
nemen van post. Met dit laatste
werd een positieve verdrags
regel geschonden!
Naast principieele vertoogen staan tal-
looze interventies ten behoeve van perso
nen en ".aken. Vaak was de uitslag bevre
digend. We hebben met alle belligerenten
moeilijkheden, maar inzonderheid met En
geland, zulks als gevolg van onze zeevaart.
Slechte raad
De heer Rost van Tonningen had
met veel bravour gezegd, dat de minister
aan zijn protesten ook kracht behoorde bij
te zetten. Want we mogen niet dulden dat
door de Britsche blokkademaatregelen onze
voedselvoorziening in gevaar wordt ge
bracht. Aangehouden wordt zelfs datgene,
wat voor onze volksvoeding volstrekt noo-
d'ig is. Represailles moeten dus worden ge
nomen.
De bedoeling is duidelijk. Maar even dui
delijk is, dat zulk spreken volkomen onbe
kookt is.
Wat wil de N.S.B.? Oorlog met Engeland?
Het heeft er iets van.
Immers het Nauw van Calais - aldus de
minister is voor de scheepvaart zoo
nauw gemaakt, dat onze schepen onder het
onmiddellijk machtsbereik van de Engel-
sche marine zijn. Zich daarvan niets aan te
trekken, ware hoogst gevaarlijk.
Andere neutralen, Italianen inbegrepen,
handelen niet anders aan wij. Tot het geven
van garanties aan Engeland hebben e
echter bezwaren.
We willen geen verlengstuk worden van
Engelsche of Duitsche handelsbelangen.
Van belligerenten is door ons slechts een
maal een protest ontvangen, dat echter niet
wel houdbaar bleek.
De minister keerde zich dus, eveneens als
de heer Donker (s.d.), af van den ge
vaarlijken raad, die gegeven was. De soc.-
dem. spreker had levens betoogd, dat het
neutraliteitsrecht ter zee zeer onvast is ge
worden. 't Is/bijna geheel ter zijde gestel;
door wie de zee belieerécht. Wij vooral zijn
daarvan het slacntoffer. Zouden de gealli
eerden ons ook nog allen heruitvoer willen
verbieden, dan zou dat in flagranten strijd
zijn met de bestaande rechtsregelen-
De opmerking, dat de Engelschen, die
onze schepen dagen en wekenlang vasthou
den, onze reederijen door het vorderen van
liggeld op hoogc kosten jagen, werd door
den minister beantwoord met een ver
wijzing naar het Prijzenhof. Daar kunnen
ze teruggevorderd worden. De Regeering
helpt daarbij wat ze kan.
Volkenbond
en onze taak daarin, hadden de heeren
Se r ra r ens (r.k.). Smeenk en Joe
kes het hunne gezegd.
In den oorlogstoestand, aldus eerstge
noemde. lijdt het volkenrecht schade. De
machtigen eerbiedigen het recht der neu
tralen niet. Voor dat recht hebben we op
te komen. Tevens mag het vormen van een
nieuwe rechtsorde na den oorlog niet uit
het oog worden verloren. In dit opzicht zul
len de neutralen een taak vinden. Daarom
mogen we den Volkenbond niet den rug
toekeeren, ook om economische, sociale en
humanitaire redenen niet. De zedelijke
grondslagen van het Volkenbondspact kun
nen worden behouden; helaas was het ver
drag van Versailles daaraan gekoppeld.
Maar los van dit laatste moet een nieuwe
internationale rechtsorde worden opge
bouwd.
Hadden de heeren Zandt en Rost van
Tonningen nogmaals de fiolen van hun-
toorn over den Volkenbond uitgegoten, de
heer Smeenk ooorcfeelde wat rustiger. Dit
instituut kan niet zonder meer worden prij3
gegeven, ook al heeft het door de ernstige
fouten, die zijn gemaakt, teleurgesteld.
Goede beginselen zullen ook bij dezen
arbeid leiding moeten geven. Het ideaal van
de collectieve veiligheid' zal echter voorloo-
pig slechts in een verre toekomst kunnen
Mr J 0 e k e s, die zoo menigmaal een kaars
had gewijd aan dit radicaal ter zijde ge
stelde begrip, begreep ook, dat het thans
moeilijk zou zijn te verwezenlijken. Maar
een verbeterde Volkenbond moet, ook naar
zijn meening, blijven bestaan.
Ook den M i n i s t e r bleek het bewaivn
van een instituut voor internationale samen
werking noodzakelijk.
Er zullen d'an ook geen oude schoenen
worden weggegooid eer er nieuwe zijn. Bij
de nieuwe rechtsordevorming zullen we
onze kansen niet onbenut laten.
De onvolkomenheden in den Volkenbond
ontkent niemand. Strijdigheid met Gods
Woord is niet te bewijzen en debat er over
heeft practisch geen nut.
Dit laatste was aan het acres van den
heer Zandt.
Op dit punt van zijn rede kondigde de
Minister een verlaging van zijn begrooting
aan, welke ook later werd aangebracht.
Ons deel in de kosten van den Volken
bond was aanvankelijk gesteld op f 320.000.
Er kon echter voorloopig met f 275.000 wor
den vol6taan.
Het lagere cijfer is voorgesteld' door de
Controlecommissie, waarin ook de heer
Colijn zitting heeft.
AKKERTJES verwijderen uit
het lichaam de stoffen, die
de aandoening veroorzaken.
Tevens oefenen'AKKERTJES"
een stimuleerende werking
uitzoowelopgevoels- als be
wegingszenuwen. Verdrijven
sneTde pijnen en doen U zich
direct veel prettiger voelen.
/Eischt evenwel nadrukkelijk
"AKKERTJES" kenbaar aan 't
AKKER-merk: Uw garantie!
Wat vlootversterking kost
Slagkruiserplan vraagt
264 millioen
We zouden iets zeggen omtrent de spe
cialiseering in het onderzeebootwapen, het
luchtwapen en de torpedomotorboot.
De onderzeeboot
kan gevoelige klappen toebrengen. Maar
de ervaring heeft geleerd, dat zij geen be
slissingen brengt, in den zeeoorlog even
min als in den handelsoorlog. De huidige
oorlog .vertoont voorloopig hetzelfde beeld.
Bestrijdingsmiddelen zijn voorts zeer krach
tig.
Specialisatie op onderzeebooten zou een
tegenstander nooit dwingen deelen van zijn
machtskern in te zetten. Uitbreiding van
het onderzeebootwapen zou aan Indië geen
belangrijk grootere beveiliging geven.
Het vliegwapen
heeft allerlei zwakke zijden. We zullen ze
niet opsommen; men kent ze wel. Het schip
vervangen kan het vliegtuig niet en tegen
oorlogsschepen richt het niet veel uit.
Beslissingen brengen kunnen vliegtuigen
niet. Het verleden en het heden bevestigen
deze uitspraak.
Wanneer wij Indië met vliegtuigen zou
den willen verdedigen, dan is er geen enkel
geval denkbaar, waarin een agressor zijn
zware zeestrijdkrachten, de hoofdmacht van
zijn vloot zou behooren in te zetten, zoodat
het niet verantwoord zou zijn de verdedi
ging van Ned.-Indië te baseeren op het
vliegtuig als hoofdwapen.
Torpedo-motorbooten
vormen een echt gelegenheidswapen. De
bestrijding er van is echter zeer geperfec
tioneerd. Ze kunnen hoogstens aanvulling
van de verdediging van bases en steun
punten vormen.
Het denkbeeld den geheelen archipel te
beleggen met torpedo-motorbooten, ter ver
vanging van andere bovenwaterstrijdkrach
ten, is onuitvoerbaar. Het zou een aantal
steun- en hulpsteunpunten vereischen dat
milliarden zou kosten. En wat zou daarmee
bereikt zijn? Dat men een wapen bezit, dat
door vijandelijk licht materieel kan worden
bestreden, dat de vijand in overmaat bezit.
Geld en mannen
We komen nu aan een andere zijde van
het probleem.
Kunnen we dat betalen en hebben we de
mannetjes er voor?
Daarover nog enkele korte opmerkingen.
*1 I stond in ons blad van 8 Nov.
Verdubbeling der harmonische vloot zal
in tataal 201 millioen kosten. De jaar-
lijksche exploitatielasten zullen met 19 mil
lioen vermeerderen.
Meer A-kruisers
aanbouwen is aanbevolen. Het zullen er
dan, in verband met de aantallen, waarover
de groote mogendheden beschikken, min
stens zes moeten zijn.
De kosten van aanbouw van één schip op
28 millioen stellende, zou voor deze metho
de van versterking der zeegaande vloot
108 millioen noodig zijn. De jaarlijksche
exploitatiekosten zouden 18 millioen be
dragen.
De derde mogelijkheid, krijgskundig de
beste, was de uitbreiding met eenige zware
artillerieschepen, waarvan 'n aantal van
drie stuks voldoende is om den vijand te
noodzaken een niet onbelangrijk gedeelte
van zijn slagvloot in te zetten voor een on
derneming tegen Ned.-Indië.
Een artillerieschip. dat verre de meerdere
is van iedere A-kruiser of verband van
A-kruisers, kost ca. 70 millioien per schip.
Drje zulke schepen komen dus op een be
drag van 210 millioen, terwijl de jaarlijk
sche exploitatiekosten de 14 millioen niet
te boven gaan.
In exploitatie zijn artillerieschepen de
goedkoopste, omdat de exploitatiekosten
van een schip dalen naar mate de tonnen
inhoud grooter is. Bovendien gaan artille
rieschepen zeker 25 jaar mee. Voor kruisers
wórdt de levensduur gesteld od 20 jaar en
voor jagers en onderzeebooten op 16 jaar.
Bij dezen stand van zaken wordt een be
slissing in hooge mate urgent, vooral nu
de legerluchtmacht in Indië bereids is uit
gebreid met 117 bommenwerpers, die een
aequivalent van 3 volwaardige slagschepen
vormen, terwijl een luchtmacht nimmer een
afdoende brtemmering zal zijn voor een
iinndelijke expeditie.
Het personeelsvraagstuk
bij aanbouw van artillerieschepen is her
haaldelijk onderwerp van gesprek geweest.
We stonden er zelf tot nu toe vrij sceptisch
tegenover.
De heer Koudijs redeneerde als volgt:
Voor de bemanning van 3 schepen is
3 maal 1100 man noodig: 2500 Europeanen
en de rest inlanders.
Globaal bestaat deze 2500 man uit 156
officieren, 205 onderofficieren en 2140
korporaals en manschappen, die in Europa
zullen moeten zijn opgeleid, wanneer de
schepen in dienst kunnen worden gesteld,
dat is in een tijdsverloop van 5 jaar.
Per jaar moeten dus worden opgeleid
ongeveer 32 officie-en, 41 onderofficieren,
428 korporaals en manschappen.
Wat. de officieren betreft: het Instituut
van de Marine kan reeds thans zonder be
zwaar 05 officieren per jaar afleveren; voor
de onderofficieren is het eenvoudig een
kwestie van benoemen van korporaals, die
de daartoe vereischte examens hebben af
gelegd, terwijl de verschillende opleidingen
voor matrozen, mariniers, stokers, konsta
bels, kwartiermeesters, vliegers, machinis
ten, torpedomakers, monteurs totaal een
Intusschen met den bouw van een slag
eskader zijn we er niet. Het behoort een
zekere omlijsting te hebben aan kruisers,
jagers, een vliegkampschip en onderzeeboot-
bestrijdingsmaterieel.
Ons in Indië aanwezige eskader vormt ech
ter reeds een passende entourage, terwijl de
geografische gesteldheid en de wijze, waar
op in den Indischen archipel onze vliegtuig-
steunpunten verdeeld zijn, een vliegkamp
schip niet noodig is. Wel zullen we nog
een twaalftal duikbootjagers noodig hebben,
elk van een half millioen.
De Indische vlootbasis
Iedere uitbreiding van de huidige vloot
zal met zich mede brengen uitbreiding van
de wal-inrichtingen der Indische vlootbasis.
Ook zullen de werkplaatsen van het Marine-
etablissement te Soerabaja uitgebouwd
moeten worden; voorts zal een nieuw bas
sin moeten worden gegraven, zou een groot
dok dat toch noodig was met het oog op
de groote mailschepen moeten worden
aangeschaft en het Westervaarwater uitge-
De meerdere kosten voor de Indische
vlootbasis ontloopen elkaar niet veel, welke
methode van vlootuitbreiding ook gekozen
wordt.
Versterking van de maritieme defensie
van Indië is noodig. Dit wordt niet tegen
gesproken. De vraag is slechts: op welke
wijze?
In het bovenstaande is het licht geworpen
op versterking voor een systeem, dat naar
het gevoelen van de voorstanders het beste
zal geven wat aan preventieve en repres
sieve kracht te bereiken is, van groote
waarde is ook voor 'n eventueeler. bondge
noot, Indië de hoogste mate van veiligheid
zal geven en voor onze koopvaardij een
groote steun zal zijn.
In 1946 zal Amerika zich van de Philip-
pijnen kunnen terugtrekken, maar niemand
weet wat het dan worden zal. En voor dien
tiid zijn er nog vele mogelijkheden. Ook
wij hebben den tusschen gelegen tijd goed
te besteden.
Tenslotte geven we nojr de
samenvatting van de kosten
van het artillerieschepenplan. We vermoe
den. dat deze cijfers veel overeenkomst
zullen vertonnen met die van het rapport
der commissie, welke over de versterking
van de Indische defensie heeft gerappor-
3 zware artillerie-schepen
plm. 70 millioen 210 millioen
Omlijsting met de noodige
lichte vaartuigen 17 millioen
Basis-verbetering 34 millioén
264 millioen
Onze Lezers weten thans ten naastenbij
nve- welk vraagstuk de Rege-ring binnen-
j kort een beslissing zal hebben te nemen, en
I wat daarmee gemoeid is en op het spel
Minister vam Kleffens
Onze neutraliteitsver^laring
Sprekende over onze neutraliteitsverkia-
ring beantwoordde de Minister aller
eerst een waanwijze opmerking van don
heer Rost van Tonningen. Waarom
heeft Frankrijk geen neutral i tel tsverklaring
afgegeven? Waarom is deze niet geëischt?
Deze vragen waren even dwaas als zijn
suggestie om Engeland voor het Hof van
Internationale Justitie te dagen wegens zijn
vergrijpen aan onze neutraliteit. Wie den
Volkenhond een dienaar van het onrecht
noemt, kan ook in het Internationale Hof
geen vertrouwen stellen.
Van Frankrijk zoo was het bescheid?
van den Minister is geen neutraliteits-
verklaring ontvangen. België heeft die wel
gekregen en wij heboen haar dan niet noo
dig, omdat we geen gemeenschappelijke
grenzen hebben.
Onze neutraliteitsoroclamatie is afgege
ven naar voorbeeld van wat in 1870 en 1914
is geneurd. Juridisch is zij misschien niet
onder de een of andere norm te brengen,
maar practisch heeft ze aan haar doel 1 e-
antwoord.
Met dezen drogen humor werd, tot groote
vroolijkheid van de Kamer en van den heer
Smeenk incluis, een vraag van dezen
afgevaardigde beantwoord.
We voeren zelfstandigheidspolitiek cn
handhaven naar alle zijaen onze neutrali
teit. Maar, aldus de hoer S m e e n k, il'ie
neutraliteit legt aan personen er. cganon
verplichtingen op, zonder dat we ons door
organen in andere landen de wet laten
voorschrijven. Men behoeft niet altijd tot de
grens te gaan. Daarom is af te keuren net
optreden van oen heer Kupers te Parijs. Nog
erger hebben N.S.B.-organen het gemaakt
met hun on-Nederlandsche houding bij meer
dan een geelgenheid. De N.S.B., zoo formu
leerde de heer Joekes zijn opvatting, heeft
meermalen door haar uitingen een indruk
gewekt alsof wij in de handhaving onzer
neutraliteit tekort schoten. Dat was niet in
's lands belang.
De heer Rost v. Tonningen meng
de zich ook in dit geding. Opnieuw werd
antwoord verzocht op vragen betreffende 't
optreden van den heer Kupers te Parijs en
over de uitspraak van zekeren mr Slote-
maker de Bruine, die het geboden achtte,
dat wij, Christenen, zouden strijden aan de
zijde van Frankrijk en Engeland.
Geprotesteerd werd voorts tegen wat de
heer v. d. Goes van Naters had gezegd over
het vestigen van een internationale instan
tie, waaraan de nationale souvereiniteit
onderworpen zou moeten zijn.
Men behoeft het daarmee niet eens te
zijn, maar zoo'n uitspraak maakt iemand
nog niet tot woordvoerder der Engelsche
oorlogspropaganda, ook al houdt de Labour
Party er een soortgelijken wensch op na en
al is zij een der scherpste voorstanders van
den huidigen oorlog. Is dan, zoo vroeg mr
Donker niet ten onrechte, de heer Rost
van Tonningen een Duitsche oorlogspropa
gandist, omdat hij herhaaldelijk niet met
Nederlandsche, maar met Duitsche argu
mentaties voor den dag is gekomen? Dc
internationale rechtsorde is geen goed van
één land. maar vindt overal aanhangers.
De man van de N.S.B. moest ook nog
even reageeren op de misschien wat on-
tijdiee opmerkingen van den heer v. d. Goes
omtrent het Denekamperhe uniformen
mysterie, waarin hij de N.S.B hetrok. Insi
nuaties. zei de heer Rost. Hii verbeterde
deze uitdrukking snel in „onbewezen be
weringen" toen 's voorzitters hamer in be-
Onk de heer v. Houten (c.d.u.) stemt
met de neutraliteitspolitiek in. al acht hij
den modernen oorlog zonde. Dat is een heel
gopdkoori standpunt. Wie desnoods voor elk
onrecht op staanden voet het hoofd wil
huigen, moet dan nok niet, teveel waarde
hechten aan den Volkenbond, die toch hij
de door sommige illusionisten gedroomde
ree.htsorte, niet zonder sterke machtsmid
delen kan.
De Minister bracht
buide aan de Nederlandsche pers
die bijna zonder uitzondering toont begrip
te hebben voor onze neutraliteit.
Klachten zijn er nagenoeg niet. Geen neu
traal land overtreft ons in dit opzicht. Al
zijn er enkele uitzonderingen, de staat
van beleg komt. voor dit doel slechts in
uiterste noodzaak.
De heer Zandt had het noodig geaoht
te waarschuwen tegen herstel van het ge
zantschap bij het Vaticaan.
Na het beëindigen van diens rede ging
de heer v. Braambeek (s.d.) den heer
Zandt de hand drukken, terwijl de heer De
Visser uitriep: Zoo'n speech moet aange
plakt worden. Groote vroolijkheid ontstond
hierdoor.
De Minister merkte laconiek op, dat
omtrent herstel van het gezantschap bij het
Vaticaan geen voorstel aan de orde is
al sprak de heer Zandt er met hartstocht
over. Het gaf weer een moment van vroo
lijkheid.
Activiteit van den Fichte-Bund wordt niet
geduld: oolitie en justitie zijn diligent.
De Spaansóhe vrijwilligers, protégé's van
mr v. d. Goes en den heer W ij n k o o p,
die de rol van vredesapostel vervulde en
onder vroolijkheid Rusland prees als be
schermer tegen Engelands oorlogsgeweld,
hadden ook de aandacht van den Minis
ter. Deze lieden,'21 in getal, zoo lichtte
hij de TCamer in, worden nog in Spanje
vastgehouden, omdat ze strafbare feiten
tegen het gemeene reoht hebben begaan.
De Minister kwam nu tot het slot van
zijn rede.
Onze zelfstandigheidspolitiek
vindt in de neutraliteitspolitiek haar mani
festatie We vervullen daarmee een Euro-
peesche functie van groot eewicht en dienen
er de algemeene staatkunde mee.
RADIO
IVEMBER 1030
HILVERSUM I. 1875
Gram.muziek. 11.30 Godsdienstig- halfuur.
12.00 Berichten. 12.15 KRO-Orkest (12.45
1.10 Berichten ANP, gram.muziek) 2.00 uur
Voor de rijpere jeugd. 2.30 Gram.muziek.
2.45 Kinderuurtje. 4.00 KRO-Orkest. 4.50
Roooco-octet. 5.15 Filmpraatje. 5.30 Roco-'
co-octet. 5.45 KRO-N'achtegaaltjes. 6.15 uur
Gram.muziek. 6.20 Journalistiek weekover
zicht. 6.45 Gram.muziek. 7.00 Berichten. 7.15
Cyclus „Geneeskundige verzorging van de
Nederlandsche bevolking". 7.35 Actueele
aetherflltsen. 8.00 Berichten ANP. Mededee-
lingen. 8.15 Toespraak „De landelijke in-
1939". 8.25 Meditf
het Alget
met muzikale omlüs-
;k. 8.45 Gevarieerd pro
moting). 11.10—12.0
HILVERSUM II. 301,5 M. VARA-Ultzendlng.
10.00—10.20 v.m. en 7.30—8.00 uur V. P. R. O.
8.00 Berichten ANP gram-muzlek. 10.00 u.
Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders in
2.152.55 Orgel en piano. 3.00 Overzicht 3
den economlschen toestand over 't 3e kwar
taal 1939. 3.20 Gram.muziek. 3.30 VARA.-Or-
kest. 4.30 Vragenbus. 4.50 Residentie-orkest
en solist, (opn.). 5.30 Reportage. 5.50 Orgel
spel. 6.15 Uit de roode jeugdbew&gnng. 6.45
KInderleesclub. 7.00 VARA-Kalender. 7-05
Felicitaties. 7.10 Politiek Radiojournaal. 7.30
Cvclus „Hoe werkt de kerk?". 8.00 Herha-
Radlotooneel. 9.30 Gram.muziek. 9.40 Coi
munity-singing (opn.). 10.00 „En nu
Oké!" 11.00 Berichten ANP. 11.10 u. Radlo-
tooneel. 11.39—12.00 De Ramblers.
Plano. 5.05 Orkest 5.15 Reportage. 6.40
Orkest. 7.20 Programma voor soldaten. 8.20
„De lustige Krekels".
4 84 M. 11.50 Orkest 3.05 Plano. 3.20 Orkest
4.00 Cello. 5.10 Reportage. 7.20 Uitzend, voor
Soldaten. 7.50 Gevar. programma. 9.30 Or-
T OD&ruiir, wam rnriM
iRIJKEN h LANGE
'BINNENROTTE 154 ROTTERDAM
peesch belang. Niemand buiten onze gren
zen voele bij zich de neiging opkomen om
die zelfstandigheid aan te tasten.
Onze vrijheid en onafhankelijkheid be
schouwen we als het hoogste goed. Aanran
ding van onze zelfstandigheid zal zich op
den duur moeten wreken. Dat leert de ge
schiedenis. Niemand, die zich aan Neder
land vergreep, is ooit weigevaren.
We dienen „onze eigen gevoelige plek"
veilig te stelJen. We begeeren geen uitbrei
ding van ons gebied ten koste van anderen.
Toen 't ons indertijd ten koste van Duitsch-
land, werd aangeboden, hebben we zulks
met verontwaardiging afgewezen. Liever
maken we onze eigen Zuiderzee droog.
Naast God behoort naar het woord van
Koning Willem III ons zelfstandig volks
bestaan in zichzelf zijn hechten steun te
zoeken.
Een krachtig applaus volgde op 's minis
ters rede.
Zijn begrooting ging er zonder verdere
bespreking en z.h.st. door.
Verschillende leden gingen den Minister
de hand drukken.
Een vijftal kleine wetsontwerpen werd ten
slotte met hamertikken afgedaan. Daar
onder was de bijdrage in dc strop van de
nationale film „Veertig jaren", een onteige
ning voor den aanleg van een nieuwe be
graafplaats te Gouda en de begrooting van
de Landsdrukkerij.
De Kamer keert eerst a.s. Dinsdag weer
terug. Dan is Economische Zaken aan dc
VEEVERLOSKUNDIGE VEROORDEELD
AMERSFOORT, 10 Nov. Voor den kanton
rechter, mr. d. J. W. Muller Massis, moest de
veeverloskundige de V. uit Barneveld te
recht staan, omdat hij een ziek varken een
oorinspuiting had toegediend.
Verd. was niet verschenen, doch had een
gemachtigde gezonden. De ambtenaar van
het O. M. requireerde een boete van f 150
su'bs. vijftig dagen hechtenis. Het vonnis
luidde f 120 subs, vijftig dagen hechtenis.
De watertoren op den weg Eibergen—
Haaksbergen, in het Nederlandsch grens
gebied. in floodlight als voorzorgsmaat
regel in deze dagen. van. internationale
spanning.
