Jlfcimw geiladft (ümtrmit Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Jnze neutraliteit boven ilen twijfel verheven GEEN TEKORT AAN GROENTEN EN FRUIT ^abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaalsefi waar een agenlschap gevesligd is 235 Franco per post 2.35 portokosten .Per week0.18 ""Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 j^Bij dagelijksche zending. 150 Alles bij vooruitbetaling tosse nummers 5 ct. mei Zondagsblad 77» ct Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936 N°. 6853 VRIJDAG 10 NOVEMBER 1939 20e Jaargang aiJbertentieprijjen: Van 1 tot 5 regels1.177» Elke regel meer0.22'/j Ingezonden Mededeelingen van 1-5 regels2.30 Elke regel meer 0.45 Voor het bevragen aan '1 bureau wordt berekend0.10 Het kan nuttig zijn in deze dagen, nu is weer allerlei geruchten de ronde 1 b"en, precies als in den vorigen oorlog !UI<!t geval was, nadrukkelijk de aandacht vragen voor twee gedeelten van de ngrijke rede van onzen Minister van nlandsche Zaken, gister in de ide Kamer gehouden. Jereerst volgt dan, wat de Minister naar aanleiding van wat gefluisterd rd over de samenkomst van de Souve- van België en Nederland te Den en waarbij buitenlandsche bladen n precies het naadje van de kous Eten. In de eerste plaats deze, aldus de linister, dat de bijeenkomst die ci llaandagavond en Dinsdagochtend kleeft plaats gehad, beperkt is gebleven lot een bespreking van het aanbod v. goede diensten. Andere onderwerpen (ijn niet behandeld. Er zweeft gee "~|nkele geheimzinnigheid om deze sa- lenkomst, evenmin als eenigc influen cing van buiten daaraan debet is eest. Het spijt spr., dat hij in buitenlandsche persorganen iest lezen, dat men in dit aanbod niet •el meer meende te moeten zien dan manoeuvre, een soort uiting van luchtheid voor gevaren, die Neder- d en België zouden bedreigen. Die schrijven, miskennen èn de aan erland en België door de bellige- ten gegeven verzekeringen, dat zij onzijdigheid zullen respecteeren, verzekeringen welker ernst niet kan •rden betwijfeld èn het feit, dat de ïstand op militair gebied nu reeds eruimen tijd stationnair is, en ten- lotte vooral ook de bedoeling, der en eide Souvereinen, die, juist omdat Zij wa ch de vrienden voelen van alle belli erenten, dit initiatief konden nemen. laarna wat de Minister opmerkte om- onze houding in het algemeen: im. Wij wenschen geen verlengstuk te rorden van Britsche maatregelen gen Duitschland, evenmin als omge- eerd. Wij nemen deze houding aan, I venals de andere onzijdigen, juist Is neutralen. Dat dit ons groote loeilijkheden bezorgt, moeten wij op en koop toenemen, doch de zaken k orden onderst boven gekeerd wan eer men het wil doen voorkomen als jjTC enden wij, door aldus te handelen, - and- en spandiensten aan de bellige- antl aiten. Het is goed in deze dagen, nu de Re- maatregelen neemt om onze pa- Jheid op te voeren, dit te overwegen. I is dan in geen enkel opzicht reden Bimistisch te zijn. De oorlogvoerenden 1 beide zijden hebben uitdrukkelijk ge- 1 onze neutraliteit te willen eerbiedi- In el'ken oorlog is op- en neergang. is er eens even een crisis, en dan jpt alles als het ware voort. Hier Jgt het van af, of onze Regeering de gels wat kan laten vieren, of deze 1 moet aanhalen. Zulke harmo- [4-beweging viel in den vorigen oorlog 1 telkens op te merken. Thans, in de ptandigheden van het heden, heeft de werlandsche Regeering dé periodieke loven tijdelijk stopgezet. Misschien p zij spoedig weer wat vrijgeviger is geen enkele reden, oan zich door chten van de fluisterende gemeente anuit het buitenland van de geboden iterheid af te doen dringen. En bo- voor den Christen staat het dat God regeert, en dat Hij de dra der wereldhistorie in Zijn handen Dat niemand Hem uit het oog lieze, te midden van het hooggaan der nationale golven. t hi •end MOTORTANKSCHIP VERGAAN DE BEMANNING GERED LISSABON, 9 Nov. Het Neder- ppidsche motortankschip „Melissa" van N.V. Tank-Kustvaart te Rotterdam is We9 van België naar Lissabon ter pr» gte van Kaap Raso bij Cascaes, in de de '1 'jheid van Lissabon, in den mist ge- E ?d- NEcïwee sleepbooten slaagden er met Site in de uit zestien koppen bestaande lanning te redden. Een der opvarenden SKMewond en in een ziekenhuis opge- H-Wïtten. ^0Nbe ..Melissa'' was in 1936 gebouwd Industr. Mij De Noord en mat 540 eTen,iJ bruto cn 262 ton netto. TOM^ader Woidt gemeld, dat de scheepskok -rondingen aan zijn been heeft gekrigen Jaaarom in een ziekenhuis moest worden -^e£omcn- Vermoedelijk is het schip in hevigen storm geraakt. GELADEN ATMOSFEER De te München gepleegde aanslag op den leider van het Duitsche Rijk en de om hem heen geschaarde kopstukken van partij en regeering is, blijkens hetgeen wij in de Duitsche pers lezen, als een zweepslag over het Duitsche volk gegaan, en heeft gevoe lens van verbittering en wraakzucht wakker geroepen, die aan de eerste dagen van Engelands inmenging in den vorigen wereld oorlog herinneren. Was toen in breede lagen van het Duitsche vol'k het inzicht algemeen, dat Groot-Brittannië het op de Duitsche een heid en op zijn toekomstige welvaart voor zien had. ook nu begint eenzelfde stemming los te komen. Ten deele is zulks te wijten aan de eerste officieele berichtgeving over hetgeen in den vermaarden bierkelder te Münohen had plaats gevonden, waarin men immers kond deed, dat er aanwijzingen waren, die op buitenlandsche schuld en medeplichtigheid voor dit gebeuren wezen. Later heeft men deze beschuldiging niet teruggenomen, doch nog veralgemeend, door eraan te herinneren, dat Engeland vanaf het begin van dezen oorlog gepoogd heeft, tusschen Adolf Hitler en het Duitsche volk een kloof te scheppen, en dat men boven dien door het uiten van de gedachte, dat anen niet teger. dit volk, doch tegen zijn lei der streed, als het ware de suggestie tot deze misdaad met de biljetten der lucht- propaganda uitgezaaid heeft. Er is natuurlijk in dit alles een groote mate van vaagheid, wat ook niet anders kan zoo vlak na een dergelijke als het ware uit de lucht gevallen gebeurlijkheid. Immers, van Duitschen kant is van meet af aan ontkend, dat de Britsche anti-nazi-campagne in Duitschland een bereiden akker zou vin den. Men zei, dat Duitschland tegen derge lijke Britsche propaganda-methoden volko men immuun zou wezen. Van Amerikaanschen kant heeft men aan het Duitsche staatshoofd nog geen enkel blijk van medeleven gezonden, geen gelukwensoh, omdat hij aan zoo groot lijfsgevaar is ont snapt. Mag men de persbureaux gelooven, dan heeft de Amerikaansche minister van buitenlandsche zaken Cordell Huil zich zelfs verstout tot de uitlating, dat men daarmee in Washington nog wat zou wachten, totdat vast kwam te staan, onder welke omstan digheden de misdaad zou hebben plaats ge had, waarbij werd gesuggereerd, dat men de mogelijkheid aannam, dat heel dit schrik kelijk gebeuren van zekere zijde met uiterst cynisme in elkander zou zijn gezet, juist om het hierboven aangeduide zweepslag-effect, hetwelk zulk een aanslag op het Duitsche volk zou hebben. Het uiten van veronderstel lingen als deze is al even gewaagd als ze "oor zichzelf te vormen; wij vinden ze ongemeen kras. Men geraakt hier op een terrein, waar voetangels en klemmen liggen en werkt er toe mede de internationale stemming, die toch al zoo bitter slecht is, nog verder te vergiftigen. Hoe is zóó eenmaal de vredes- stemming te verwachten? De raadsels blijven, hoe men de affaire ook bekijkt, bestaan. Daarnaast wordt echter duidelijk, dat de door Hitier aangekondigde beslissing van desnoods een vijfjarigen oor log te voeren, door de huidige anti-Britsche stemming, tengevolge van den aanslag, in het gemoed van een groot deel van het Duitsche volk door deze nieuwe verbitte ring zal worden ondersteund. De atmosfeer is thans zóó geladen, dat men als het ware van dag tot dag richting gevende daden, of zelfs explosieve wendingen zal moeten ver wachten. Het is ongetwijfeld in overeen stemming met deze verwachting, dat de Belgische en Nederlandsche regeeringen enkele nieuwe militaire voorzorgsmaatrege len hebben getroffen, waarvan men mag hopen, dat zij van korten duur zullen zijn. Juist, omdat wij volkomen neutraal zijn, naar'alle zijden, ligt hierin reeds direct de volle verklaring. Over middelen, als te München aange wend, hebben wij gisteren reeds onzen af schuw uitgesproken. 2000 dooden bij mijnramp in China De Cenirale Chineesche regeering heeft volgens „United Press" medegedeeld, dat onlangs tweeduizend Chineesche mijnwer kers. die onder leiding van Japansche mi litairen in een steenkolenmijn ie Koetsju- atsjen (Noord-Sjansi) werkzaam waren, zijn verdronken. Het ongeval was te wijten aan het plotseling binnenstroomen van water in de mijn. Slechts zes der aanwezige mijnwer kers konden worden gered. Begrafenis burgemeester Max Brussel heeft gisteren op indrukwekken de manier het stoffelijk overschot van bur gemeester Max naar de stedelijke begraaf plaats uitgeleid. Alle straatlantarens waren met floers omhangen, en op de Groote Markt, voor hel stadhuis, hadden zich de banierdragers van tallooze vereemgingen en corporaties met opgerolde vlaggen <m vaan dels opgesteld. Er waren zeer vele kransen en bloemstukken waaronder van koning Leopold, lconinein Elisabeth, prins Karei en van de steden Luxemburg en Parijs. De stoet hield op zijn weg naar de begraaf plaats een oogenblik stil voor het herinne ringsmonument van den onbekenden sol daat, waarheen de leerlingen der Brussel sche kweekscholen ook, als een laatste ge baar van hulde namens den overledene, de bloemen hebben gedragen, die in de Gotische zaal van het stadhuis de lijkbaar hadden gesierd. Het stoffelijk overschot van burgemeester Max is in een voorloopigen grafkelder bij gezet. HET NEDERLANDSCH- BELGISGH INITIATIEF Instemming van Koning Carol Koning Carol van Roemenië heeft, naar Stefani uit Boekarest meldt, beslo ten zich aan te sluiten bij het Neder- landsch-Belgische vredesinitiatief en al het mogelijke te doen om het te doen slagen. De koning heeft als eersten stap een telegram aan den Engelschen Koning gezonden, waarin hij zegt: „Ik geef uiting aan mijn oprechte wenschen voor het welslagen van het nobele Belgisch- Nederlandsche initiatief en steun het van ganscher harte". De Roemeensche ministerraad is gis teravond bijeengekomen voor een lang durige beraadslaging over de houding van Roemenië in verband met het stand punt van den koning in deze aangelegen heid. NIEUWE SPANNING OP DE WISSELMARKT Koersen loopen verder terug Bij opening was de wisselmarkt heden morgen zeer flauw gestemd. Hït pond ster ling was aanzienlijk lager en opende te Amsterdam op f 7.22. In sympathie hiermee liep de koers van de Fransche franc terug tot 4.09. Ook Belga's stonden weer ondïr druk. De koers stelde zich op f 30.92%. De dollar noteerde weer f 1-88%, het bekende peil, waarop steeds door het Egalisatie fonds word geïntervenieerd. Een en andei gaat uiteraard gepaard met goudrverlies voor de Nederlandsche Bank. Hoe groot de omvang hiervan is, zal pas de komende weekstaat as, Woensdag kunnen ophel deren. ONS LAND EN DE OORLOG Wat Dr H. Colijn er gisteravond 's GRAVENHAGE. 10 Nov. Op een gisteren in het Gebouw voor K. en IV. gehouden propaganda-avond der afd. Den Haag van de Ned. Vereen, voor Luchtbescherming heeft ook Dr Colijn een opwekkend woord doen hooren. Een tweetal passages trokken daarbij in het bijzonder de aandacht. 1 In de eerste plaats deze opmerking, waarmee hij zijn toespraak ongeveer be- gon en ook eindigde: „Laten we ons niet noodeloos ongerust maken, want ik heb nog altijd het vertrou wen, dat het ons gelukken zal, door wijs beleid van onze Regeering, buiten dezen oorlog te blijven". De andere passage welke we van ge noegzaam belang achtten om hier naar voren te brengen betrof het zich vrijwil lig beschikbaar stellen voor de luchtbe scherming. „Er wordt wel eens geklaagd", aldus drukte hij zich ongeveer uit, „over de vele overheidsbemoeiingen, doch is er, nu, er in Den Haag een tekort van 10.000 vrij willigers blijkt te bestaan (er zijn nog maar 2000 gegadigden) thans ook geen reden tot klagen over gebrek aan zelfwerk zaamheid?! Het zou zoodoende wel eens kunnen gebeuren, dat de Regeering tot het OPLEGGEN VAN VERPLICH TINGEN moest overgaan Voorts wees hij er in dit verband nog op dat jongelui, die jonger zijn dan circa 25 jaar en als buitengewoon dienstplich tig staan ingeschreven, zich beter NIET als vrijwilliger voor de luchtbescherming kunnen opgeven, omdat in geval van oor log op hen wellicht nog doot Defensie een beroep zou moeten worden gedaan. Het Fransche legerbericht van heden ochtend luidt: In den loop van den nacht activiteit van de voorposten. KANS OP REGENBUIEN Weer verwachting. Meest matige Zuidwestelijke tot Zuidelijke wind. Aan vankelijk nevelig en half tot zwaarbe wolkt, later waarschijnlijk weer toe nemende bewolking. Aanvankelijk weinig of geen regen, later toenemende regen kans. Weinig verandering in tempera- tuut. FIETSERS LICHT OP: 11 Nov. Van 's av. 4.44 u. tot 's morg. 6.46 u Geen periodieke verloven De Regeeringspersdienst meldt: Daar de regeering het gewenscht acht de weermacht thans niet te zeer te verzwak ken zullen gedurende eenigen tijd geen periodieke verloven kunnen worden ver leend. Zij, die met verlof zijn, ook zij die gisteren (Donderdag) met verlof zijn gegaan, zullen hedenavond (Vrijdagavond) bij hun onder deden moeten zijn teruggekeerd. De zakenverloven blijven gehandhaafd. Schietpartij aan de grens VENLO, 10 Nov. Donderdagmiddag zijn bij de Nederlandsch-Duitsche grens bij Ble- rick schoten gevallen, waarbij enkele in burger gekleede personen betrokken zijn geweest. Naar het schijnt, is één persoon getroffen, terwijl de anderen over de grens gevoerd zouden zijn De lezingen over wat is voorgevallen loopen zeer uiteen, zoodat nog niet met juistheid kan worden mede- deeld, wat werkelijk is geschied. Het on derzoek, dat is ingesteld, zal meer licht moeten verschaffen. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen Verschenen is de Memorie van Ant woord aan de Tweede Kamer over de begrooting van Economische Zaken. De Tweede Kamer heeft de begrooting van Buitenlandsche Zaken goedgekeurd. De Regeering heeft voorloopig de pe riodieke verloven ingetrokken. Bij de Portugeesche kust is een Ne-, derlandsch schip vergaan. Begrafenis van Mr O. J. E. baron van Wassenaar van Catwijck. De koning van Roemenië sluit zich aan bij het Belgisch-Nederlandsch initiatief. De onderhandelingen te Moskou hervat Tweeduizend dooden bij mijnramp in China. Honderden arrestaties in Duitschland Volgens den Berlijnschen correspondent van „Politiken" zijn in Duitschland hon derden personen gearresteerd, die doorgaan als vijanden van het regiem. De helsche machine heeft zes pond ont plofbare stof bevat. De Joden zijn bezorgd, daar zij vreezen allen naar concentratiekampen te worden gestuurd, hetgeen een politieambtenaar een uitstekende voorzorg voor de toekomst acht. De politie meent, dat de plegers van den aanslag Duitsehers zijn en dat wanneer een aanslag beraamd is de scherpste voor zorgsmaatregelen tot niets dienen. Tot in verre toekomst een surplus aanwezig Memorie van Antwoord over het Landbouwcrisisfonds Steunplan voor bloembollen vak en boomkweekerij In de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer betreffende de begroo ting van Economische Zaken voor 1940, deelt de minister van Economische Zaken mede, dat naar zijn overtuiging handel, nijverheid, scheepvaart, land bouw en visscherij, zooals die op zijn de partement behartigd worden, zoo innig met elkander verweven zijn, dat afzon derlijke behartiging niet dan tot schade van ieder afzonderlijk zou kunnen plaats vinden. Juist deze overtuiging weerhield den minister aan te dringen op een scheiding, die zeer zeker zijn taak aanmerkelijk zou hebben kunnen verlichten. Alleen zake lijke overwegingen mogen echter naar zijn meening hier beslissend zijn. Het vraagstuk van de noodzaak om onder de huidige omstandigheden naar verdere eelfvoorziening van ons land te streven, zoowel op agrarisch als op industrieel ge bied. heeft de volle aandacht der regeering. De Minister is volledig doordrongen van de noodzaak dat in- en uitvoer niettegen- taande den oorlogstoestand zooveel moge- ijk moet worden gehandhaafd en hij zal met alle ter beschikking staande midde'.en er- streven, dat de buitenlan Isohe handel van Nederland op het onder de bestaande nternationa'e omstandigheden hoogst moge lijke niveau zal worden in stand gehouden. Hij is bereid, voor zoover het landsbelang ch daartegen niet verzet, t.z.t. inlichtingen te verstrekken omtrent het resultaat van de onderhandelingen, die thans te Londen worden gevoerd. De vraag in hoeverre onder de huidige omstandigheden de bestaande contingentee- ringen in haar vollen omvang moeten wor den gehandhaafd, is in onderzoek. Als vaststaand kan worden aangenomen, dat voor handhaving van een aantal contingen- teeringen thans geen aanleiding meer be staat. Op dit punt thans reeJ.s meer gedetail leerde richtlijnen te geven is echter niet mogelijk. De minister stelt zich voor over de resultaten van 't thans hangende onder zoek binnenkort nadere inlichtingen te ver strekken. Het op te richten instituut voor Neder lands economische belangen in Ned.-Indië zal naast bevordering van den Nederland- schen export naar Ned. Indië mede tot taak verkrijgen het bestudeeren van de moge lijkheden van belegging van Nederlandsch kapitaal in Ned.-Indische industrieele objec ten, het verstrekken van inlichtingen hier omtrent aan belanghebbenden in Nederland het bevorderen van verbindingen tus schen het belegging zoekend kapitaal en ka pitaal-behoevende industrieën in Ned.-Indië. De grondstoffenvoorziening der industrie Het is voor den minister een dagelijksche zorg om grondstoffen- en halffabrikaten- voorziening van de industrie zoo goed mo gelijk te doen functionneeren. Het zal daar naast noodig zijn te zoeken naar geschikte vervangingsproducten, waarbij o.a. gedacht moet worden aan de mogelijkheid van ver werking van afvalstoffen. In de vervaar diging van vervangingsproducten schuilt o.a. een niet te onderschatten mogelijkheid van verdere industrialisatie. De huidige veevoederpositie maakt het vooralsnog niet noodzakelijk maatregelen te treffen, die tot een gedwongen afslachting van den Nederlandsche veestapel leiden. Dat in September inderdaad op ruimer schaal dia anders goederen zyn gekocht, behoeft nog geen aanleiding te geven tot de conclusie, dat er op groote schaal is geham sterd in de ongunstige beteekenis van het woord. Vele consumenten hebben, in afwij king van de tot dusver door hen gevolgde gewoonte, zich voorzien van noodzakelijke grederen a's winterkleeren, kachels e.d.. waarvan anders de aankoop nog zou uitge steld. Waar het veelal artikelen betrof met een langen levensduur waarvan het gebruik dus niet aan een bepaalden tijdsduur gebon den is. konden deze goederen niet als distri butie- of har.isterartikelen worden aange merkt. In de naaste toekomst zal de financiering der landjbouwcrisismaatregelen tot moeilijkhede aanleiding geven door ver mindering van inkomsten. De Minister over weegt op welke wijze aan deze moeilijkheden zal kunnen worden tegemoet gekomen. De toepassing van de Pachtwet De loop der koopprijzen voor de lande rijen heeft de volle aandacht van den mi nister. Met de studie over dit vraagstuk heeft hij de economische afdeeling der directie van den landbouw belast. Het wil hem voorkomen, dat, wanne* de pachtsommen niet abnormaal oploopen, een der redenen, waardoor de stijging der grondprijzen zou worden.in de hand gewerkt, komt te ver vallen. De minister is in overleg getreden met zijn ambtgenoot van justitie over de toepassing der pachtwet in deze bijzondere tij dsomstandigheden. Aan de moeilijkheden ln het bloembol lenvak en de boomkweekerij heeft de Minister reeds zijn aandacht gewijd. Hij heeft den Regeeringscommissaris voor de groenten-, fruit- en sierteelt opgedragen met deze bedrijven in overleg te treden ten einde tot het opstellen van een doeltreffend stenn- plan in overeenstemming met de beschik bare middelen te geraken. Wat de ordening in den landbouw betreft deelt de minister mede, dat het in zijn voor nemen ligt de behandeling van het wets ontwerp inzake de bedrijfsregeling in den landbouw voort te zetten. Hij geeft er echter de voorkeur aan de overneming der land bouwcrisismaatregelen door de bedrijfs- genooten voorloopig op te schorten. De minister wil gaarne overwegen in de provinciale commissies van bijstand verte genwoordigers op te nemen der landarbei- dersorganisaties. De Regeering bereidt ten aanzien van de groenten-, fruit- en sierteelt maatregelen voor. die een teeltverschuiving in de rich ting der voedselvoorziening beoogen. Van zelfsprekend zal daarmee de noodige voor zichtigheid moeten worden betracht. Voor een tekort aan groenten en fruit in eigen land behoeft zeker geei. vrees te be staan. Tot nog toe is er een groot surplus geweest en c jk in verre toekomst kan nog met een surplus worden gerekend. Juist voor dit surplus moet de uitvoer eer weg vinden Het is niet uitgesloten, dat er door den oor logstoestand in het buitenland naar sommige dezer producten een grootere vraag zal ont staan. t BIJLSMA'8 ASSURANTIEKANTOOR N.V TeleL 42167 AMSTERDAM 33540 Keizersgracht 267 OORLOGSSCHADE- (MOLEST-) VERZEKERINGEN OVER ZEE EN DOOR EUROPA, per spoor, schip of auto, -net en zonder Requisitie en/of Inbeslag name. Onze premies zijn meestal lager dan de bestaande tarieven. (Reel.) -"ZACHT VAN SMAAK - PRLFS 70 ct (Ree-) KWALITEIT en LIJN harmonieeen volkomen in de W. L. D. Seleen Heeren die ha 1®- ooegen kenner van het beste te dragen kie zen daarom fieeda W.L. D. SCHOFNEN FOTO SCHAAP CO. AMSTERDAM ROKIN 106 MOOIERE AFDRUKKEN 6x9 4 ets. (Reel.) FAX HUISVROUWEN Met KKIÏ PAK BLU" 2° doet MEER dan mot 20 stukken zee Doet Uw voordeel: Slechta 28 ceut per pa In elk pak GEBRUIKSAANWIJZING met tal van NUTTIGE WENKEN Verkrijgbaar In alle groote wareuhulr.» .f.REVOS" HANDELMAATSCHAPPIJ Znldblaak 22 Tel. 11626 - Rotterdi BIDSTOND VOOR DEN VREDE DEN HAAG, 10 November. Da classis Den Haag der Gereformeerde Kerken in Nederland heeft op Zondag a.s. een bidstond uitgeschreven voor den vrede.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1