rnmi hitler 9
"Hoofdpij"
X"AKKCdtl
DINSDAG 31 OCTOBER 1939
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Coevorden (Evang.), R.
C. Verhoef, cand. en hulppr. te Rotterdam-
Kralingen.
Aangen omen: Naar Parrega c.a.
(toez.), C. C. H. de Loos te Kortenhoef.
Naar Hattiun, H. A. Jellema te Leersum.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Harderwijk N. Brands-
ma te Wilder vank.
HULPPREDIKERS
Cand. J. Z. Pot j er, benoemd tot hulppre
diker bij de Geref. Kerk te Schiebroek-Hil-
legersberg (Centrum), heeft zijn werkzaam
heden aldaar aangevangen. Hij blijft in de
gelegenheid andere kerken des Zondags te
dienen en een eventueel beroep terstond in
overweging te nemen. Zijn adres is: Beuken
laan 74, Schiebroek. Post: Rotterdam.
Cand. G. Ph. Pieffers te Oldenzaal is
benoemd tot hulpprediker bij de Geref. Kerk
te Ommen.
AFSCHEID, BEVESTIGING EN INTREDE
Cand. S. W. de Vries deed 29 October
zijn intrede bij de Ned. Hervormde Gemeen
te te Rinsumageest na bevestiging door Dr.
P. J. Kromsigt, em.-predikant te Zeist.
Ds. de Vries had tot tekst 2 Car. 5 19.
Ooltgensplaat
Zondag j.l. werd candidaat H. A. L. v. d.
Linden bevestigd als predikant in de
Geref. Kerk te Ooltgensplaat (Z.H.) door
Dr. P. G. Kunst van Amsterdam, na een
predikatie over Jes. 6 58. Des middags
deed Ds. v. d. Linden zijn intrede met een
preek over Ps. 25 4. Hij werd toegesproken
namens den kerkeraad der Geref. Kerk te
Ooltgensplaat en namens de classis Brielle,
door den consulent Ds. Ph. Baardman
van den Bommel en door zajn bevestiger. De
gemeente zong hem de zegenbede uit Ps. 134
toe.
Schalkwijk
Zondagmiddag nam Ds. D. van Lutter-
v e 1 d afscheid van de Ned. Henv. Gem. te
Schalkwijk en 't Gov, sprekende aan de
hand van 2 Thess. 2 1517.
Toespraken werden ge/houden door den
praetor van den P.ing Wijk, Ds. Niemeyer
van Werkhoven en den consulent Ds. T a 1 s-
m a van Neerlangbroek.
Gezongen werd ten afscheid door de Ge
meente op verzoek van den Consulent Ps.
121 4.
Aanwezig waren met genoemde predikan
ten Ds. v.n der Lede van Cothen en Ds.
Gunning, em.-predikant uit Utrecht,
Zonnemaire-Rotterdam
Zondag 26 November hoopt Ds A. J. van
Sluijs afscheid te nemen van. de Gerefor
meerde Kerk te Zonnemaire, en intrede te
doen op 19 December te Rotterdam-C. Op
10 December zal Dr A. Kuyper Jr. hem be
vestigen.
AFSCHEID Ds. A. DROST
In de Groote Kerk te Arnhem heeft Ds.
A. Drost, die na 42-jarigen ambtsdienst
(waarvan 29 in Arnhem) eervol emeritaat
heeft gekregen, afscheid genomen van de
Ned. Herv. Gemeente aldaar. Tot tekst had
hij gekozen Ef. 3 20 en 21. Aanwezig was
de burgemeester van Arnhem. De scheidende
1 eeraar werd toegesproken door Dr. W. J.
Hak namens den Ring en door Ds. A.
K e e r s namens kerkeraad en gemeente. Met
het zingen van Psalim 134 3 vertolkte de
gemeente haar gevoelens.
VEREENIGING TOT CHRISTELIJKE VERZORGING VAN GEESTES;EN
ZENUWZIEKEN
OCKENBURGH-KLÏNIEK. i
SANATORIUM „DE HOOGE RIET" En».i*
le. 2» «o 3* klasse
KLINIEK .NEDER-VELUWE" Woifhete J. u.
NOORDERSANATORIUM
Stichtingen i
.VELDWIJK'* Erraelo. Ie 7e es S« klasse
„BLOEMENDAAL" U Loojdutnen. Je klasse
.DENNENOORD" te Zuldlaiea Se klasse
„WOLFHEZE" te Wotlh.se. Se klasse
„VOGELENZANG" te 8ennebroek. Se klasse
Aanvragen te richten tol den Geoeetheer-Dlxectea*.
(Reel.)
Het antwoord op dei
DE
NIHILISTISCHE
REVOLUTIE
9. 3.75 Geb. 4.90
AFSCHEID Dr. W. A. VAN ES
In de koepelkerk te Leeuwarden
heeft Dr. W. A. van Es, die met emeritaat
gaat en zich te Baarn vestigt, afscheid geno
men als predikant der Gereformeerde Kerk
van Fries lands hoofdstad, waar hij 35 jaren
gearbeid heeft. Dr. van Es bepaalde zijn ge
hoor bij Joh. 14 16. Aan het einde der
preek sprak hij woorden van dank tot de ge
meente en zijn ambtsbroeders: zelf mocht hij
getuigen dat zijn arbeid meer voorrecht dan
een verplichting, meer een lust dan een last
was geweest. Hij vroeg voor tekortkomingen,
zwakheid en voor mogelijk gedaan onrecht
vergiffenis. Ook dit werk was menschen-
werk.
In Leeuwarden had spr. de laatste jaren
geen onbedenkelijke verkilling opgemerkt.
De offervaardigheid nam niet toe, zending
en evangelisatie leden er reeds onder. De
zorg voor de vervulling der ambten berok
kende vaak groote schade.
Iets minder critiek en veel meer waardee
ring zou voor de gemeente goed zijn.
De gemeente zong Psalm 134 3. Toespra
ken zijn niet gehouden.
KLACHT VAN Dr. J. L. SNETHLAGE
Dr J. L. Snethlage heeft tot de Alg. Sy
node der Ned. Herv. Kerk een brief gericht,
waarin hij meedeelt in kennis te zijn ge
steld van het feit, dat het aan de militairen
in zijn omgeving verboden is den door hem
geleiden openbaren eeredienst bij te
of in eenigerlei persoonlijk contact met hem
te treden. Daar hij „geen anti-nationale of
anti-militaristische denkbeelden huldigt of
propageert, terwijl predikanten, die dit wel
doen, naar hem gebleken is ongemoeid wor
den gelaten, en daar hij er zich van ont
houdt, zijn maatschappelijke en politieke
denkbeelden door middel van zijn ambt in
gang te doen vinden, acht hij dezen maat
regel ongemotiveerd en verzoekt hij de Sy
node zich tot den Minister van Defensie
nadere inlichtingen te willen wenden en zoo
mogelijk te willen bewerkstelligen, dat deze
maatregel opgeheven worde".
NED. HERV. EVANGELISATIE
Sedert vele jaren werd er te Soest vanwe
ge den Geref. Bond in een lokaal geëvangeli
seerd. Het gebouw, waarin men samenkwam,
is echter door militsren bezet. De Kerk-
voogdij der Ned. Herv. :rr-c°nte heeft nu
toegestaan, dat de G: .meerde greep over
een aantal beurten in de Herv. kerkgebou
wen mag beschikken. Deze beurten worden
zeer goed bezocht.
CENTRAAL COMITÉ DEPOK
Een nieuw schoolgebouw noodig
Het Centraal Comité Depok hield onder
voorzitterschap van den heer A. Bierens
de Haan zijn jaarvci-gadering te Amster
dam. Door ongesteldheid van secretaris en
penningmeester was deize vergadering tot
October uitgesteld.
De secretaris, Ds. Joh. Rauws, vroeg als
zoodanig ontslag wegens zijn emeritaat Hij
trad af als lid van het bestuur, maar werd
als zoodanig benoemd in de vacature, ont
staan door het bedanken van den heer L. J.
van W ij k. Onder dankbetuiging wordt het
gevraagde ontslag als secretaris verleend.
Tot lid iuan het Bestuur wordt benoemd Ds.
D. Crommelin, die daarna door het Be
stuur tot secretaris werd benoemd.
De penningmeester. Jhr. Mr. S chore r,
brengt de jaarrekening over 193S in. Beslo
ten wordt de bijdrage aan de Hoogere Theo
logische School tc Batavia voor 1910 te stel
len op f S500 (vorig jaar f 8000).
Door den secretaris wordt het jaarverslag
over 193S uitgebracht. Daarin wordt meege
deeld, dat twee leden van het Comité de
heeren Van Boctzelaer en Cromme
lin de school hebben bezocht. Ook Prof.
Kraemer bezocht haar, gaf eenige lessen
over den Islam en Ibesprak met het Bestuur
en b»t Curatorium de toekomst, de positie,
den titel der leerlingen, die in 1940 de school
zullen hebben doorloopen.
Door allerlei omstandigheden moet men
in Indië overgaan tot den bouw van een
nieuw schoolgebouw. Over de plaats
en de financiering wordt uitvoerig van ge
dachten gewisseld. Veel hulp had men daar
bij van den docent Dr. MüHer Krüger.
die met verlof in Europa was cn deze ver
gadering kon bijwonen.
Na behandeling van enkele huishoudelijke
aangelegenheden wordt de vergadering ge
sloten.
HET ARCHIEF VAN DE AFSCHEIDING
VAN 1834
De herdenking der Afscheiding van 1834
heeft menig boek over dit belangrijke hoofd
stuk der vaderlandsche kerkgeschiedenis het
licht doen zien, in meer of minder pakkenden
vorm, ook voor de jeugd. De officieele docu
mentatie ontbrak nog. Het herdenkings
comité heeft de voldoening, dat thans, by de
Uitg. Mpy. J. H. Kok te Kampen, het eerste
deel is verschenen van „Archiefstukken be
treffende de Afscheiding van 1834". Dit eerste
deel behandelt alleen nog maar de voorge
schiedenis (1822—1S34) en is bewerkt door
Dr. F. L. Bos. Vier erkende historici,
Prof. Goslinga, Prof. den Hartogh,
Dr. Keizer en Prof. N a u t a hebben daarbij
hun zeer gewaardeerde medewerking ver
leend,terwyl uiteraard in het Rijksarchief heel
wat gewenschte bronnen werden aangetroffen.
Al is de lezing van geschriften als deze
niet romantisch-spannend, hiertegenover staat,
dat juist in de officieele stukken heel veel
kleine dingen worden aangetroffen, die de
geschiedenis kleur geven. In dit cpzicht is
het een zeer lezenswaardig boek.
GEDENKBOEK GEREF. DIACONIEËN
Het Gedenkboek, geschreven bij het 50-
jarig jubileum van de Centr. Diac. Con
ferentie der Geref. Kerken, en
uitgegeven door den heer J. H. D 0 n n er, te
Rotterdam, die op dit terrein een der lei
dende figuren is geweest, bevat niet alleen
de geschiedenis der Conferentie, maar we
vinden er ook een aanmerkelijke ruimte
gewijd aan de op verschillende Conferenties
behandelde onderwerpen. Deze tweeledig
heid geeft het van vele portretten voorziene
boek bijzondere practische waarde. De sa
mensteller, onze oud-redacteur de heer D.
.cl' e W i t, is erin geslaagd, den voorsprong
van zijn vak dienstbaar te maken aan de
bewerking der uiteraard nogal „gedegen"
stof, zoodat het zich prettig lezen laat en vrij
perkamentlucht is. De voorgesdhiedenis,
kinderjaren, de adviseurs, de vruchten en
de beteekenis van de Centr. Diac. Conferen
tie worden achtereenvolgens besproken en
dan volgt, bijna de helft van het boek, de
lijst van onderwerpen, met toelichtmgen en
conclusies. Vooraf gaat een inleiding van
Mr. A. J. L. van Beeck Calkoen.
Het royaal uitgevoerde Gedenkboek zal
ook buiten den diaconalen kring lezers vin
den, en heeft inzonderheid voor het sociale
leven de waarde van een veelzijdig inlich
tend document
OORLOG EN ZENDING
De Intern. Zendingsraad nam met het oog
op de oorlogsomstandigheden enkele maat
regelen.
In Britsch-Tndië zijn ongeveer 125 Duitsche
zendelingen. De Zendingsraad stelde zich met
het Luthersch Wereldconvent en den Veree-
nigden Lutherschen Raad in de Vereenigde
Staten in verbinding. Tengevolge daarvan
heeft de Luthersche Kerkenbond pogingen
het werk gesteld het verweesde terrein te
doen verzorgen.
Over den arbeid -in de Britsche koloniën
Afrika wendde de Intern. Zendingsraad zich
met goed gevolg tot de zendingsgenootschap
pen der neutrale landen, die in aangrenzende
gebieden werken
Ln landen als China en Ned. Indië kan de
Duitsche zending ongehinderd doorwerken,
doch stond even voor het feit, dat elke geld
zending uit Duitschland aan de zendelingen
daar afgesneden werd. Ook hier werden nood
maatregelen ingeleid.
Wat het eigendom der zendingsgenoot
schappen betreft, herinnert de zendingsraad
er aan, dat op grond van de bemoeiingen van
den Intern. Zendingsraad reeds in het verdrag
Versailles onderscheid werd gemaakt tus-
schen zendingseigendom en vijandelijk eigen
dom. Allengs werd na 1918 het zendingseigen
dom dan ook door de Britten aan de Duitsche
zendingsgenootschappen teruggegeven. Er be
staat goede hoop, dat ook thans het genoemde
onderscheid gemaakt zal worden.
Uit Londen fs vernomen, dat volgens een
vertegenwoordiger van den Intern. Zendings
raad de Duitsche missionarissen en zende
lingen in de verschillende deelen van het
Britsche rijk zoo vriendelijk mogelijk behan
deld worden door de Britsche regeering.
Bij het uitbreken van den oorlog werden
de zendelingen geïnterneerd, doch nadat zij
hun eerewoord hadden gegeven, zich van
politieke aangelegenheden te
nthouden, werden velen weer vrijgelaten.
De woordvoerder voegde hier aan toe: „Wij
zy'n ons er zeer wel van bewust, dat er eenige
Duitsche zendelingen en missionarissen zijn,
wier enthousiasme voor de Duitsche zaak het
den Britschen autoriteiten onmogelijk maakt,
hun toe te staan hun werkzaamheden binnen
het Britsche rijk voort te zetten. Wat de finan-
cieele behoeften der Duitsche zendelingen
aangaat, zeide hy, dat hun financieele moei
lijkheden niet beperkt blyven tot het Britsche
ryk.
WILLIBRORD-HERDENKING
In het bekende „Groene Kerkje" te Oegst-
geest zal op 7 November as. de 1200ste jaar
dag van Willibrords sterven met een bijzon
deren dienst worden herdacht. Dit kerkje
staat met den grooten apostel van Nederland
in eenig verband, omdat volgens de overle
vering, de hoogte waarop het is gebouwd
door dezen bij zijn bezoek aan „Kerkwerve"
zooals Qegstgeest toen heette, voor een Chris
telijk bedehuis werd aangewezen. Dit is er
dan ook gebouwd en naar de legende ver
haalt door Willibrord zelf na zijn sterven,
vanuit den hemel ingewijd. De herdenkings
dienst van 7 November zal, mede in verband
met de „zendingsweek", als algemeen onder
werp hebben: „Willibrord en de zending". Na
opening door den pastor-loei zullen spreken:
prof. dr. J. N. Bakhuizen van den
Brink over „Willibrord en de zending in
het verleden"; prof. dr. H. Kraemer over
„Willebrord en de zending in het heden" en
dr. K. J. Brouwer, zendingsdirector, slot
woord. Het Oegstgeester Kerkkoor, onder
leiding van Henri Welbooren, zal zijn
medewerking verleenen.
DE PAUS EN WILLEBRORDUS
In verband met de herdenking
den
12O0sten sterfdag van Willebrord, heeft de
Paus tot het episcopaat van Nederland een
brief egricht, waarin men om. leest:
„Met vreugde hebben wij vernomen, hoe
gij, geestelijke herders van Nederland en
met u de aan u toevertrouwde kudden, u be
ijvert om een plechtige hulde te brengen aan
den allerzaligsten Clemens Willebrord, nu
een kring van twaalf eeuwen zich sluit sinds
zijn afsterven in het klooster te Echternach,
„Mogen ook zij, die van de waarheid ver
wijderd zijn en die toch ook Willebrord als
him vader en leidsman eeren, dezen aposto-
lischen stoel, „de wortel en moeder der Ka
tholieke Kerk", waarmee hy zoo innig ver
bonden was, spoedig eerbiedigen als de on
feilbare leerares. De kerk treurt over hen,
die van haar zijn afgescheiden door de on
gunst van een rampzalig tijdsbestek. Dat
tooh alle katholieken uit ijver voor den wa
rén godsdienst, onder uwe aansporing en
voorlichting, steeds hun krachten blijven in
spannen om hen door de overredende kracht
der ware leer, der liefde en der rechtscha
penheid te brengen tot den eenen schaaps
stal van Christus, tot de volheid van het on
gerepte geloof, tot het gelukkig herstel eener
broederlijke eensgezindheid".
BIJBELHANDSCHRIFTEN
Het getal bijbelmanuscripten, dat wij uit
den ouden tijd van den bijbel hebben, i
de laatste tientallen jaren geweldig toegeno
men. In den tijd van J. J. Wettstein (plm.
1759) kende men slechts 23 groote hand-
Te Arnhem, de stad waar de bekende
Patrimonium-voorman wijlen Ds A.
S. Talma eens predikant was, her
dacht de afdeeling van het Vaderlijk
Erfdeel haar 60-jarig bestaan. Tij
dens de gehouden receptee feliciteerde
burgemeester H. P. Bloemers den
voorzitter der jubileerende afdeeling,
den heer E. J. de Bruin.
schriften (majuskels), 175 kleine handschrif
ten (minuskels) en 28 lectionariën (voor
leesboeken), totaal dus 226 handschriften.
Papyri met bijbelsche teksten waren des
tijds nog geheel onbekend. In 1998 kon
Gregory in zijn boek „Die griechischen
Handschriften des Neuen Testamentes" 14
papyri, 1§1 majuskels, 2304 minuskels en
1517 lectionariën in totaal 4026 handschrif
ten opsommen. Tegenwoordig kent men 54
papyri, 208 majuskels, 2401 minuskels, 1609
lectonariën, 26 cstraca en 9 talismans, in to
taal 4306 handschriften. Natuurlijk bevatten
deze handschriften slechts voor een klein
deel het geheele nieuwe Testament. Het tal
rijkst zijn de afschriften van de evangeliën.
De nieuwste papyri-vondsten onderscheiden
zich bijzonder van de vorige door hun hoo-
gen ouderdom en grooten omvang.
ANNE DE VRIES* KINDERBIJBEL
Het by J. H. K o k te Kampen verschijnende
„Groot Vertelboek voor de Bijbelse Geschie
denis" door Anne de Vries trekt niet
alleen in ons land, maar ook in het buiten
land de bijzondere aandacht. Verschillende
buitenlandsche uitgevers interesseerden zich
voor een vertaling. Het staat thans reeds
vast, dat de zeer bekende uitgeversfirma
Nordisk Rotogravyr te Stockhholm een
iedsche vertaling van dit werk
zal uitgeven.
De buitenlandsche belangstelling geldt ook
de teekeningen van Jetses, zoodat de illustra-
verzorging van de komende buitenland
sche edities gelijk zal zijn aan die van de
Nederlandsche uitgave.
ONDERWIJS
PSYCHOLOGISCHE CENTRALE
VOOR SCHOOL EN BEROEP
Een cursus voor leiders
Het bestuur van deze centrale kwam op
Maandag 28 October te 's-Gravenhage bijeen.
Deze belangrijke vergadering was allereerst
tewijd aan de bespreking van de voortschvij
lende belangstelling in de voorlichting bij
school- en beroepskeuze. Te Aalten en te
Doetinchem zijn Chr. commissies gevormd,
die de voorlichting ter hand hebben geno
men.
Voorts is contact verkregen ln Ede, 's-Gra
venhage. Gouda, Hengelo. Leiden en Rotter
dam. In sommige van deze plaatsen is een
voorbereidings-comité gevormd om een bu
reau op Chr. grondslag te vestigen.
Met het oog op de noodzakelijkheid van
psychotechnische voorlichting werd na uit
voerige bespreking besloten de mogelijkheid
van een reizend Psychotechnisch Laborato
rium te bestud eeren.
Tevens werd besloten in de eerstvolgende
maanden te Utrecht een cursus voor
leiders van bureaux voor school- en be
roepskeuze te houden onder leiding van Drs.
Ruysch van Dugteren. Deze cursus
zal bestaan uit driemaal twee lesuren. Hier
aan kunnen de adviseurs van de bestaande
commissies voor Beroepskeuze deelnemen
maar ook degenen, die zich daarvoor willen
voorbereiden otf voor de voorlichting belang
stelling hebben. Ook onderwijzers, wier stu-
in deze richting gaat, kunnen zich voor
den cursus aanmelden. De deelname is kos
teloos. Aanmelding bij den secretaris der
Centrale, Stadhouderslaan 45, Utrecht.
De cursussen in psychotechniek aan de
Kweekscholen zullen worden voortgezet.
Mej. Dr. E. J. M. CONRADIE t
Het onverwachte overlyden van mej. Dr.
Conradie, lectrice in den Z. Afrikaan-
schen leerstoel aan de Amsterdamsphe Uni
versiteit. waarvan we elders melding maak
ten, geeft een inzender, die haar persoon en
werk van nabij kende, aanleiding tot de ve
gende regelen in de N.R.C.:
.Met diepe ontroerring zullen de Afrikaan-
sche gemeenschap en de vele Afrikanervrien
den in Nederland het onverwachts verschei
den van mej. Conradie, lectrice aan de uni
versiteit te Amsterdam, hebben vernomen.
In zekeren zin heeft zij zich voor haar land-
genooten opgeofferd. Reeds overladen door
werkzaamheden aan het Suid-Afrikaanse in
stituut dat in de Universiteitsbibliotheek te
Amsterdam zijn centrum had en waaraan zij
haar volle werkkracht gegeven had èn om
het totstandbrengen èn om het te volmaken,
heeft zij zich in de kommervolle maanden
die achter den rug liggen zoodanig ingespan
nen voor de terugreis van vele landgenooten
hier en uit het buitenland die haar bijstand
hadden ingeroepen, met hen gedTaafd naar
consulaten, reisgezelschappen, scheepvaart
maatschappijen, vergaderen, gepleit enz., te
weinig aan zich zelf gedacht, geen rust ge
gund en zich zoodanig overwerkt, dat de ge
neesheer haar tot volkomen rust veroordeeld
had. En nu is zij op den gastvrijen bodem
dg eeuwige rust ingegaan".
W. A. WEENINK t
Op 70-jarigen leeftijd is te Scherpen-
zeel overleden de heer W. A. W e e n i n k,
rustend hoofd der Chr. School aldaar. De
heer Weenink was eerst onderwijzer te Ben-
nekom, daarna te Zeist, vervolgens te Zwar-
tebroek. Sedert 1903 was hij hoofd te Scher-
penzeel van de toen opgerichte school 01
G. G. Hij was ook oprichter der anti-rev
kiesvereendging en van de Afd. Patrimo
nium. In 1933 ging hij met pensioen, doch
bleef te Scherpenzeel wonen.
ONDERWIJZERS-BENOEMINGEN
Apeldoorn. Kon. Wilhekninaschool.
Tot onderwijzeres: Mej. A. M. de Tri
te Oegstgeest, tijdel.: Mej. J. de Puy
Utrecht.
Gorin.chem. Chr. Kweekschool. Tot
tijdel. leeraar de heeren M. S c h n e i
aldaar (Ned.) en W. G. v. d. He et ka
te Woudrichem (zang).
Utrecht. Herv. U.L.O.-school-Thor-
beckel^an. Tot onderwijzer: de heer H.
Wijngaarden, onderw. U.L.O.-school
Enschedé.
Voorschoten. School m. d. Bijbel-
Wijngaardenlaan. Tot kw. Ti. a.: Mej. D.
W ij n b e e k, id. Dr. de Vis6cherschool
Sassenheim.
Waddinxveen. C.N.S. Oranjelaan. Tot
tijdel. onderwijzer: de heer K. Rod
burg, wn. hoofd C.N.School te Uithoorn
(Z. Legmeer).
EXAMENS
Academische Exi
Gesl. Geneeskunde: cand.,
Ie Groot en L. Nleuwenhuys.
doet., mej.
Natuurk. (Phan
Brlel; id. (Plantk.): doet.,
hulzen van den Brink: id. (Dlerk.
C. E. Sluiter: id. (Chemie): doet.
Th. Teune: id. (A): cand.. de heei
mam en H. de Jong; ld. (L): cani
le heer M.
1 R. Lljds-
mej. V. E.
•slteit. Gesl.
J. de Leeuw
Apothekersassistent. Amsterdam. Gesl. dc
dames M. G. Struys en G. T. S. Büsterbosch.
Amsterdam: A. Seyffardt. Naarden: de heer J
1 J. M. Janasen. Hilversum.
Machinisten. Den Haag. Gesl. le ged. dipl.
C de heeren D. E. de La Fosse, Den Haa&; C.
Een gevangene wordt aan een verhoor
onderworpen in het Fransche hoofdkwar
tier achter het Westelijk front.
Dr van der Spek over
„Onderwijsvernieuwing"
Voor de leden der Vereeniging van Inspec
teurs en Schoolopzieners van het L. O., die
gisteren te Utrecht in vergadering bij
een gekomen waren, heeft de heer Dt. Joh.
1 der Spek, gen.-dir. van „Maasoord"
Rotterdam gesproken over: „Onderwijs
vernieuwing, de. psychologische eischen".
Dr. van der Spek heeft, na een inleidend
woord over de aanleiding tot zijn bestudee
ring van het onderwerp onderwijsvernieu
wing, den oorsprong ervan nagegaan. Z.i.
valt dit streven samen in de woorden „de
- i e r wij z e r moet tot het kind k 0-
m e n". Dan stond hij stil bij de factoren, die
erin samenwerken: de overdracht, de bin
ding tusschen onderwijzer en leerling; de
juiste verhouding tusschen ouders en onder
wijzers: intelligentie als psychologische fiac-
tor. Doel van het onderwijs moet zijn, al
dus spr. het zichzelf overbodig m a -
1 en het zelfstandig maken van
den allummes. Wij moeten het kind zien als
een eigen psychologisch gegeven. Onderwijs
en opvoeding moet niet uitsluitend additie
zijn. De synthetische psychologie is hier van
groote beteekenis. Alle kennis moet worden
een genetisch gegroeid geheel.
Steeds moet de school zich wapenen voor
een volgende biologische periode. Met in
stemming neemt spr. kennis over de ideeën
va«i den heer Bolkestein ten aanzien
van het middelbaar en voorbereidend hoo-
ger onderwijs. Voor het lager onderwijs heb
ben deze mede beteekenis. Onderwijsver
nieuwing moet iets zijn, dat geboren wordt
in den persoon van den onder
wijzer. Er zal aansluiting moeten
zijn bij het oude. We kunnen niet alles zoo
maar loslaten. Zoo bijv. wordt er tegen
woordig we leens te veel kwaad gezegd van
de parate kennis.
Gebruik bij het veroveren van het onbe
kende zooveel mogelijk alle zintuigen.
Wij slaan in den regel de motoriek van het
kind te laag aan. Het wordt te vaak kille ce-
rebraliteit. Hieronder lijdt de maatschappij.
Ook de school. Dit ontstaat als we het intel
lect te veel inschakelen. Uit het hoofd lee-
ren is „apprendxe par coeur", volgens het
Fransche taaleigen. Dat is het echte. Het
cordiale moet met het celebrale samengaan.
LAND- EN TUINBOUW
BESTRIJDING DER SPREEUWEN
Goede resultaten verkregen
ïn het afgeloopen fruitseizoen is ln ver
schillende dorpen in West-Friesland, naar
gebleken is, de spreeuwenplaag op doel
matige wijze bestreden. Vooral in Schel
linkhout waar, zooal6 reeds eerder v
medegedeeld, een verordening door den
Raad op het verstoren der nesten in den
broedtijd werd' aangenomen, is deze actie
intensief gevoerd. De gemeenschappelijke
slaapplaats, waar voorheen duizenden trek-
spreeuwen overnachtten, werd onherberg
zaam gemaakt, terwijl op dc daken der ge
bouwen de nesten werden verstoord.
Het resultaat is geweest, dat in 1939 c*
spreeuwen geen schade van eenige beteeke
nis aan de fruitgewassen hebben aangericht.
SCHORSENEEREN
Kwaliteltseischen vastgesteld
In verband met den uitvoer zijn door de
Nederlandsche Groenten- en Fruitoemtrale
voor schorsene'eren de volgende kwaliteits
eischen vastgesteld:
De schorseneeren moeten behoorlijk droog
zijn, vrij van grond en blaren en zondei
vertakte exemplaren.
Voor de sorteering luidt de volgende be
paling: a. Ten hoogste 20 stuks per k.
b. van 20 tot 45 stuks per k.g.
Voor zoover niet los verladen, moet de
verpakking geschieden in kieben, netto in
houd 10, 20 of 40 kg. Zoowel op dfe plaats
der verzending als aan de grensstations
zal 'n strenge controle worden uitgeoefend
UIT OOST- EN WEST-INDIE
Indische Cocosgarens
De fabricage a an de Jietere soort cocos
garens in Ned.-Indië s thans in vollen gang.
De pcrsinstallatie te Tjilatjap levert nu ge
regeld flinke partijen af. Binnenkort wordt
een tweede twijnerij door E. Z. geopend
wel te Brossot.
Het eind-o:rdeel in Nederland over de
Indische garens is volgens het Bat. Nbld.
zeer gunstig, hoewel men nóg niet zoover
dat men er een belangrijk beteren prijs voor
bedingen kan dan voor de Britsch-lndisehe.
Het is echter in dezen tijd van onzekerheid
uiterst moeilijk cm den verkoop in handen
te geven van een handelsconcern, gelijk ln
de l loeling lag, terwijl 'took de vraag is of
er verder garens naar Nederland verzonden
kunnen worden, in verband met de bekende
con traban de-kwest ie.
Behalve de fijnere garens voor de tapijt
weverij verwerkt de persinstallatie te Tji
latjap, die een zeer groote capaciteit heeft,
ook de vezels welke door de bedrijven der
I. M. W. B. vervaardigd worden en aoor be
werking tot touw, etc. bestemd zijn.
GEVOLGEN VAN AMOK
Ook het achtste slachtoffer van het amok,
dat een ontslagen gevangene te Batavia be
dreef. is aan de toegebrachte verwondingen
overleden.
Meerdere gewonden vertoeven nog in het
ziekenhuis.
De 'amokmaker zelf is ook gestorven»
RADIO
NOVEMBER 1939
HILVERSUM I. 1875 cn 414.4 1]
<11 nu. 0.307.0O Onderwijl
Schecpvnnrt. 8.00 Berichten ANP. j
lezing. Meditatie. 8.20 Gram
9.45 Gelukwenschen). 10.31
11.00 Gram.muziek. 11.20 Vloolvoo,
L pianobegeleiding en gram.muzlrt l
het Blm
ment. 7.00 Berichten. 7.15 Voor
verzamelaar.?. 7.45 Gram.muziek. 8.1
ANP. Herhaling S.O.S.-Berichtcn. 8.
HILVERSUM II. 301.5
uzlek. 12.15 Orgelspel. 12.4
3.00 1
w. 3.1E
luziek. 6.00 Orgeli
Zang. 6.30 De Ramblers. 7.00 VARA i
der. 7.05 Felicitaties. 7.10 Causerl |j
Ziektewet". 7.30 Bljbelvertelllngen. I
Herhaling SOS-Berlchten. 8.03 u. B
ANP. Vara-Varla: 8.15 Volgs. ai
ging. 8.30 Vlooi en Plano. 9.00 Bi
neel. 10.10 Sylvia-Amusementsc
list. 10.40 Medische vraagbaak. 11
ANP. 11.1012.00 Gram.muziel
BRUSSEL 322
»n 12.30 Orkest. 12.51
muziek. 2.20 Do Kon
ousso-Bols. 4.20: 5.5
7.20 Ontspanningsi
i. 7.50 Orkest, 8.20 1
Orkest. 12.50—1.35 en 1.50 Gr.mui
Hollencourt-kwartet. 2.55 Gram.mui
Plano. 3.50 Gram.muziek. 4.20 Ork
Orgel en Zang. 7.20 Uitzending voi
ten. 7.50 Orkest en soliste.
V (s een ellendige pijn eb
llw heelen dag»verga
Een •'AKKERTJE verdri|l
feinnen een kwartier ge!
„Kalenders die de aandaj
trekken"
deze aanduiding mikl
?eds door "hun uiterlijk opvallen
Daar is ln de eerste plai
menge;
teld
de
G. P. Bronkhoret, Elk kalendert
op de voorzijde een exclusieve bloemt
le achterzijde raadgevingen voor blo
'.orging. Deze kalender ls ln drie edi
krtjgbaar.
Verder de week-kalender E11
1 n. die 64 keurig uitgevoerde
gekozen foto's van ons land bevat. En
:udies
:alender N e
rlandia
zullei
eigen bodet
van La Rlvlère
gezocht. Ook aai
weer de grootste
Indei
VRIJE UNTVERSITEITSKALE!
De nieuwe V.U.-kalender geeft
ng van de vjjf faculteiten, die sa
erslteit vormen: de theologische,
e medische, de literarische en
atuurkundlge faculteit.
De vier faculteiten groepeeren
der theologie (Kruis en Bijbel) <---
te dulden .dat heel het huis der
..let slechts een enkele kamer ij
heel de Universiteit en niet slechts c.,
>r theologie .moet gebouwd zijn op l
ent van „Bijbel enKruls".
Zoowel schild als kalenderblokje I
Dor frischheid en duidelijkheid.
Ingezonden Stul
((Buiten verantwoordelijkheid der
DANKBARE SOLDATEN
Toen we eenige weken
cantine „klaar" hadden, zaten we
met de handen in het haar: alles
rig uit, maar we hadden heel wei
lectuur, heelemaal geen spelen en
geld om deze dingen te koopen. D
En zie: een ingezonden stuk i
bracht uitkomst. \ye vroegen w
kregen veeL Nu kan er gedamd en
worden, getafeltennist en gesjoeld
zich met een boekske in een hoek
terugtrekken kunnen te kust en
gaan. We kregen een aantal goe
en tallooze mooie tijdschriften van
We zijn daarvoor allemaal ere
Van die dank willen deze enkele
tuigen. Ons detachement weet
van goed Hollandsche burgerzin ti
ren. Het doet ons deugd te w'
zoo velen zijn, die voor onze
den iets over hebben!
Vaandrig D. G.
3e Compagnie To
Detachement F
EVENTUEEL GROOT VERLOF
LICHTINGEN
Naar aanleiding van het beri
geacht blad van 27 October, dat
1924 van de bereden artillerie w
omstreeks half November met i
gaat, zou ik het volgende naar
brengen.
Bij het met groot verlof ze»
oudste lichting, i.e. de lichting
er ongetwijfe'd gemobiliseerden
lichting zijn, die er de voorkeur
in militairen dienst te blijven. I
mogelijk zijn dergelijke menschi
te houden en gemobiliseerden
ting 1925 gelegenheid te geven J
verlof te gaan.
Ik geef gaarne toe, dat het
moeilijk is vast te ste'len, welb j
hiervoor het eerste in aanmerl
doch wellicht zou men eerst dej -|
mobiliseerden, wier gezin in 'hel
woont en die er toch wel het erj
zijn, met groot verlof kunnen
daarna de gehuwden der lid j
woonachtig in Nederland met I 1
aantal kinderen, indien zij zulte
Ik begrijp, dat dergelijke maaH
wat administratief werk verooi
aan den anderen kant zijn betro!
mede gebaat en in deze moeilü'
lukkig gemaakt.
Wellicht zijn dergelijke maaö
in voorbereiding, doch indien
geval is .beveel ik het bovensta!
willende aandacht der bevoegde
