Jlinuur jCriïiscljf (üouraut
Nachtelijke vlammenzee te Rotterdam
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
>:en onrustige
stilte
De Russisch-Finsche
opgeschort
Deensche geruchten omtrent Russische eischen
besprekingen
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
ma waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
2)100r het Buitenland bij wekelijkschc
zending4.50
Bij dagelijksche zending550
Alles bii
j
tossc nummers 5 ct. m Zondagsblad 7'/a ct
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936
NO. 6831
MAANDAG 16 OCTOBER 1939
20e Jaargang
ülbbertentieprijjen:
Van I tot 5 regels1.17»/,
Elke regel meer0.22'It
Ingezonden Mededeeüngen
van 1-5 regels2.30
Elke regel meerf 0.45
Voor het bevragen aan 'I bureau
wordt berekend0.10
og steeds blijft men in de verschillende
bpeesche hoofdsteden om zich heen zien
r teekenen, welke op verandering van
staatkundige weder zouden kunnen dui-
De stilte, die nog steeds in ons wereld
blijft heerschen, tengevolge van het
3jeefs wachten op initiatieven of daden,
Iaden met een merkwaardige, niet te
ieeren onrust Terwijl in de Baltische
)|en, na de opwinding en do deining,
de verdragen met Sovjet-Rusland ver-
t, het evenwicht zich begint te herstel-
f en de Duitsch-Balten, voor zoov<
id zijn aan Hitiers wensch naar repa-
iring gehoor te geven, overhaast hun
srs pakken, heerscht in het noordelijker
1 jen Helsinki, de hoofdstad van
ich bedreigd gevoelende Finland,
Jbeklernmende en bange afwachting. De
Jche onderhandelaar te Moskou, Paa9i-
is met den trein huiswaarts gekeerd,
pen erop wijst dat een Finsch-Russi-
overeenstemming niet zoo biel vlot
_,.to bereiken. De onderhandelingen
irbroken en niet afgebroken, doch
E jt in Finland zeer wel, dat zulks slecht3
a zeringe nuanceering is, en diit de moe:
g $den, welke aan een overcenstemihing
1 Jjaar in den weg staan, wel eens on-
5 Koombaar zouden kunnen blijken.
5 iijk men weet komt Woensdag de con-
2 jtie van Noordsche staatshoofden bij
E 'welke door den Zweedschen koning
j^af te Stockholm is belegd, Vermoede-
kal Finland met de terugzending van
gevolmachtigde naar Moskou wachten.
St vierlanden-consult achter den rug is,
3 it men uit het beraad met de bevricn-
^buren nog verderen steun verwacht
ra k in Frankrijk begint zich een zeker
r" /iuld te toonen, omdat de corlog maar
{doorzetten wil, en men aldaar gaarne
spoedige oplossing van de moeilijk-
zou willen zien. Generaal Gamelin,
2- fransche opperbevelhebber, heeft in een
t-houd met den vertegenwoordiger van
|agblad Temps tegen deze stemming
arschuwd. Hij zeide, dat de tijd in
Irlei zin voor de geallieerden werkt.
>erst hebben zij ruim respijt gekrege
un omvangrijke voorbereidingen teg'
■jjand te voltooien, anders dan in 1914,
de Duitsche aanval als een vloedgolf
ind binnenspoelde, Maar bovendien
olgens het inzicht van dezen generaal
do tijd Duitèchlands voornaamste
l zijn, zoowel in politiek als econo-
opzicht en het Hitler-regiem met on
N ijning dreigen. Ten overvloede maak-
'melin erop attent, dat een aanval bij
n (uidigen stand der grensversterking
'gelijk zou staan met zelfmoord. Over
s' fcen als deze doen vermoeden dat
porlog binnenkort inderdaad geacti-
n moet worden, de Duitsche hoofdaan-
to pl eens door de lucht zou kunnen ge-
aen, en zich overwegend op Engeland
5'chten.
g /erend is overigens, dat de oorlog ter
2-ioewel deze zeker geen beslissing zal
3 n brengen, nog met de meeste ener-
ëdreven wordt. Onlangs zouden vol-
e!e Britsche admiraliteit op een enke
I g drie Duitsche duikbooten naar den
zijn gejaagd, doch de blijdschap
i graze successen is in Engeland inmid-
~ïkoeld door het zware verlies, het-
L ra de eigen vloot heeft geleden bij het
van de „Royal Oak". Achthonderd
op eenmaal, en het gemis van een
ir, schoon niet meer nieuw schip,
een leelijke schadepostl Hoeveel
lelijke ellende kan in een enkel cijfer
^^sloten liggen, en wie zal voorspel
welk lijden, zoo God het niet ver-
menschheid nog zal moeten voort
ui, eer een aannemelijke oplossing
gevonden?
irlijn blijft men zich opnieuw In stil
st hullen over den thans te volgen
Des te meer veronderstellingen
met name te Rome, hetwelk
reserveerden afstand de ontwikke-
m den verwarden toestand volgt
sche bladen meen en te weten, dat
in deze stille periode een nie
ng voorbereidt welke wel eens
wending, een beslissende keer aan
log zou kunnen geven. Meent men
>i dat de bondgenoot waarmee men
eel zoo weinig aan den dag tredend
onderhoudt, geheime aanvalswa-
•v^tit, die hij binnenkort plotseling zal
gieren, zoodra de laatste uitzichten
van den vrede voorgoed zouden
fflgevaagd? Of heeft men nieuwe po-
op het oog. en
lljfcnde herziening van de kaart van
Mussolini, in een periode
?|jjnschap tegen Frankrijk, gelijk men
herinneren, reeds overlang heeft
I erlain heeft een radiorede, die hij
spreken, niet gehouden; zijn week
in het Lagerhuis van de vorige
i eveneens aanvankelijk uitgesteld
|ie Engelsche hoofdstad heeft men
een zeer duidelijke aanvoeling van
|?e moeilijkheden, en wil men zich
I al te snel in de eene of de andere
vastleggen. Inmiddels heeft Ber
geerste luchtalarm gehad, naar men
at oen eigen vliegtuig zich binnen
gebied had gewaagd. De historie
J migszins geheimzinnig, maar toont
aan, dat ook aldaar groote span-
rscht tijdens deze periode van over
zich zoo eindeloos lang schijnt te
fikken
Paasikivi met zijn gevolg naar
Helsinki vertrokken
Het D.N.B. meldt uit Moskou, dat d° qemachtigde van de Finsche regeering,
staatsraad Paasikivi, en de Finsche gezant te Moskou, baron K o s h i n e n,
Zaterdagmiddag voor een tweede bespreking werden ontvangen door Molo-
tof. Deze bespreking duurde een uur.
Des avonds werd een derde conferen tie gehouden, welke een uur heeft ge
duurd. Paasikivi verliet daarna met zijn gevolg per trein Moskou om zich via
Leningrad naar Helsinki te begeven.
Naar verluidt zullen de onderhandelingen over eenige dagen worden voort
gezet.
Het Finsche Nieuwsbureau bevestigt, dat de onderhandelingen opgeschort,
maar niet afgebroken zijn.
Het beroep van president Roosevelt op
Kalinin en de sympathieke houding van
de niet-Duitsche pers heeft de hoop op een
vreedzame regeling van het Finsch-Sovjet-
Russische geschil doen harleven. Toch zet
Finland zijn voorbereiding tot een verdedi
ging met kracht voort. Uit alle deelen van
het land komen de reservisten onder
wapenen en kleinere zaken zijn door gebrek
aan personeel genoodzaakt te sluiten, terwijl
de diensten van trams en autobussen be
perkt zijn. De gedetineerden in de gevange
nis van Helsinki zijn overgebracht naar
Turku.
De mannen van de kustwacht en hun fa
milie hebban besloten hun horloges, ringen
en andere waardevolle voorwerpen ter be
schikking te stellen voor de nationale zaak.
Honderden boeren met paard en wagen
zijn 'naar Helsinki gekomen om transporten
voor hat leger te vervoeren. De burgers heb
ben den raad gekregen des avonds zoo veel
mogelijk thuis te blijven.
Tot nu toe is nog niets gepubliceerd
de bespreki-ngen met de Sovjet-Unie,
Wat Ruslands eischen zouden zijn
De correspondenten van de Deensche
bladen in Moskou berichten, dat d-a Sovjet-
regeering vier eischen heeft gesteld aan
Finland en wel;
Ten eerste: afstand van de eilan
den Tytaesaari, Lavansaari, Seiskaarien
vermoedelijk ook Surrsaari. Deze eilan
den beheerschen den toegang tot de Baai
van Kroonstadt in de Finsche Golf. Als
schadeloosstelling zou Finland gebied in
Oost-Karelie krijgen.
Ten tweede: Finland is niet gerech
tigd de Aalandseilanden te versterken en
de Sovjet-Unie zal het recht krijgen op
geregelde tijden te kunnen vaststellen,
dat hieraan de hand wordt gehouden.
Het s.s. „Rotterdam" naar
Amerika vertrokken
Nog meer dan duizend Amerikanen
wachten
ROTTERDAM, 16 October.
Zaterdagavond heerschte er aan de Wïl-
helminakade bij de Holland Amerika Lijn
weer een geweldige drukte. Het s.s. „Rot
terdam" lag gereed om naar Amerika te
vertrekken. De inscheping geschiedde tus-
scnen 7 en 10 uur en gedurende dien tijd
zijn ruim 700 passagiers, onder wie maar
een klein getal Nederlanders aan boord
van de „Rotterdam" gegaan.
Het overgroote deel van de passagiers
bestond uit Amerikanen, die reeds weken
gewacht hadden op passage naar Amerika.
Thans wachten nog meer dan duizend
Amemikanen hun beurt af. om den oceaan
over te steken. Een groot aantal van deze
gegadigden was Zaterdag ook bij het ver
trek van de „Rotterdam" aanwezig, om te
trachten nog een plaatsje op het schip te
veroveren. Enkelen van hen heeft men nog
kunnen helpen. Zij kregen de gelukkige
boodschap, dat ze mee konden. Verreweg de
mees ten moesten echter worden teleurge
steld. Deze Amerikanen hadden reeds alle
instanties afgeloopen om eindelijk weg te
komen, maar ieder moet nu eenmaal op zijn
beurt wachten. Talloozen zijn er onder hen
•die geen geld meer hebben voor den over
tocht. Zij hebben telegrammen gezonden
naar vrienden en kennissen in Amerika om
«ulp en anderen verwachten die van hun
consulaat.
Er zit voor deze menschen niets anders
op, dan nog maar eenige weken geduld te
-oefenen tot zich weer een gelegenheid voor
doet om te vertrekken.
DE SLACHTOFFERS
VAN DE „INDRA"
AMSTERDAM. 16 Oct. Morgenochtend te
half tien zullen de drie slachtoffers van het
vorige week bij West-Terschelling op een
mijn geloopen Finsche houtschip „Indra"
op de Oosterbegraafplaats ter aarde worden
besteld. Zij zullen tezamen In één graf rus
ten. De stoet zal te tien minuten over ne
gen van het Binnengasthuis vertrekken.
Ten derde: Finland moet een mili
tair verdrag sluiten met de Sovjet-Unie.
De Deensche correspondenten voegen hier
aan toe, dat het vierd-3 punt onbekende bij
zonderheden behelst en dat dit punt de
reden is, waarom de Finsche delegatie naar
Finland is teruggekeerd.
De Finnan hebben het bericht, dat de
delegatie terugkeerde, somber opgenomen,
doch men wijst erop, dat Paasikivi vac
zijn regeering slechts toestemming heeft ge
kregen sommige punten te behandelen.
Evenwel beschouwt men de tarugkeer als
een bewijs, dat de onderhandelingen niet
zoo vlot verloopen.
In Finsche officieele kringen wordt ver
klaard, dat de berichten over de eischen der
Sovjet-Unra, zooals deze in het buitenland
gepubliceerd zijn, niet juist zijn.
Men weigert evenwel te zeggen, wat deze
eischen wèl omvatten.
NOORSCH STOOMSCHIP
OP MIJN GELOOPEN
Drie dooden, acht geredden
IJMUIDEN, 16 Oct. Het Finsche
stoomschip „Emmi" heeft in IJmuiden
binnengebracht acht leden van de beman
ning van het Noorsche stoomschip „Gress-
holm", dat op weg was van Stavanger
naar Antwerpen.
De „Gressholm" is Vrijdagavond op
een mijn geloopen op 53 graden 55 minu
ten Noorderbreedte en 2 graden 55 mi
nuten Oosterlengte.
Drie leden van de bemanning zijn om
het leven gekomen.
De „Emmi" is met de overlevenden op
weg naar Amsterdam.
WEIFELENDE VOET-
GANGERS OVERREDEN
Echtpaar gedood
ROTTERDAM, 16 Oct Zaterdagavond om
streeks half acht is het echtpaar Hoïfakker,
wonende in de Wattierstraat, op de Mathe-
nesserlaan bij het Heemraadsplein 'door een
auto aangereden. De 65-jarige man werd op
slag gedood, zijn «veneens 65-jarige vrouw
werd zeer zwaar gewond aan het hoofd en
brak een been. Zij is in het ziekenhuis aan
den Coolsingel opgenomen. Het stoffelijk
overschot van den man is ook naar dat zie
kenhuis gebracht.- De auto, waarmede het
echtpaar werd aangereden, wBrd bestuurd
door F. B., wonende alhier. Deze probeerde
het echtpaar, dat weifelend oen rijweg over-
stale, nog te ontwijken, maar toen hij scherp
uithaalde, raakte dB achterkant van de auto
de twee oude menschen, die tegen de straat
werden
Nader vernemen wij, dat ook de vrouw
tan de bekomen verwondingen is overleden.
I ?or,Wro
A V I
IA/ociacior? de Viiiadorei ibero 1 nanat/l 25priHtf)l
Reed/ beKroond lentoon/leilinq Adam 1885
MB OE BEER. Aol/70 AM/TERDAM.
DE ONDERGANG
VAN DE „ROYAL OAK'
Waarschijnlijk slechts
414 overlevenden
Dc Britsche admiraliteit heeft tot nog
toe de namen gepubliceerd van in totaal
414 opvarenden van de „Royal Oak",
die na den ondergang van dit slagschip
gered zijn. Officieel werd verklaard, dat
er vermoedelijk niet meer overlevenden
zullen zijn, al is het mogelijk, dat c
enkele dagen nog een laatste lijst zal
worden gepubliceerd.
Gelijk men weet, had het getorpedeer
de oorlogsschip ruim 1200 koppen aan
boord.
De admiraliteit deelt verder mede dat
sinds 26 September de Duitsche radio
stations voortdurend berichten, dat het
vliegtuigmoederschip „Ark Royal" tot
zinken gebracht zou zijn. Teneinde eiken
twijfel weg te nemen, verklaart de admi
raliteit nogmaals, dat de „Ark Royal"
niet gezonken is en ook op geen enkele
wijze beschadigd is.
De commandant gered
Op de derde lijst met namen van de over
levenden van de Royal Oak" komen voor
de namen van den commandant B e n n
van commander N i c h 011 s.
Koning Leopold zal tot
Amerika spreken
Koning Leopold zal volgende week
Donderdag op een nader bekend te ma
ken uur een radiorede tot de Vereen.
Staten richten.
Gemeentelijke opslagplaats
door vuur vernield
Ontploffende
zuurstofcylinder maakt twee
slachtoffers
Vuurzee met 16 stralen
bedwongen
ROTTERDAM, 16 Oct. Gisteravond
omstreeks half twaalf is door tot nu toe
onbekende oorzaak een felle uitslaande
brand uitgebroken in een groote loods
van de gemeente Rotterdam, staande aan
de Scheepsbouwerstraat op Charlois, in
de nabijheid van de in aanbouw zijnde
tunnelwerken. De brand liet zich onmid
dellijk ernstig aanzien, zoodat veel mate
riaal van de brandweer uitrukte om den
strijd tegen het vuur aan te vatten. Met
zestien stralen werd de vlammenzee be
dwongen. Tijdens den brand ontplofte
een zuurstofcylinder, tengevolge waar
van twee vrouwen, die op een afstand
stonden te kijken, vrij ernstig werden
gewond.
Maanflen zijn voorbijgegaan, sinds het
Rotterdimsche publiek een grooten brand
heeft gezien. De laatste was die tijdens de
felle vorstperiode in den vorigen winter,
toen bij 15 graden vorst in de Hudsonstraat
een meubelfabriek afbrandde. Doch thans
heeft de „Rotteróamsche Vrijwillige" weer
kunnen doen blijken, tot welke prestaties "j
in staat is. Dat het hier een brand van on
gewone afmetingen betrof, blijkt wel uit 't
feit, dat de nachtelijke hemel hei-rood werd
gekleurd door de vlammenzee, zoodat men
tot op grooten afstand den brand1 heeft
kunnen waarnemen.
De oorzaak van den brand heeft men nog
niet precies kunnen vaststellen.
Om tien minuten over half twaalf ontdek
ten enkele voorbijgangers vuur in een loods
van de gemeente, op het terrein begrensd
door de Dok laan en de Scheepsbouwer
straat. Deze houten loods, die 40 bij 70 meter
groot was, bevatte een groote hoeveelheid
brandbaar materiaal, o.a, machines, zuur-
stofcylinders, vaten olie en benzine. Onmid
dellijk werd de brandweer gewaarschuwd
en slangenwagen 43 was 't eerst ter plaatse.
Reeds onmiddellijk kwam vast te staan, dat
het vuur met beperkte krachten niet te be
dwingen zou zijn. Er werd dan ook. terwijl
nog vele andere slangenwagens aanrukten
ook een motorspuit ontboden, om op alle
gebeurlijkheden voorbereid te zijn
Voortdurend explosies
Aanvankelijk stond de brandweer tegen
over het zich snel uitbreidende vuur mach
teloos. Voortdurend klonken explosies, doch
niettegenstaande de gevaren pakte de
brandweer energiek aan. Zes slangen
wagens waren spoedig in actie met elk twee
stralen, terwijl bovendien motorspuit I met
vier stralen enorme massa's water in de
vlammenzee wierp.
Dat het blusschingswerk niet zonder ge
vaar was, bleek, toen omstreeks 12 uur een
ontzettend zware slag weerklonk. Tal van
ruiten vlogen in scherven. De slag werd
veroorzaakt door een ontploffende zuurstof
cylinder, waarvan de scherven naar alle
kanten wegvlogen.
Van dc brandweerlieden werd nie
mand gewond. Wel echter een paar
vrouwen, die op 150 meter afstand in de
Doklaan naar de vlammenzee stonden te
kijken! Het waren de 29-jariae mej. C. v.
d. Weerd, wonend aan de Leede en de
25-jariqe mej. L. de Tono, wonende Dok
laan, die b<>'*de door een paar stukken
rondvliegend iizer werden getroffen.
Eerstaeucrrv.de Hen een ernstige hoofd
wond op, de ander bekwam een hersen-
sci.«4/Uf„T PT1 een hoofdwond.
Kermend} bleven de vrouwen op den gronrl
liggen. In allerijl werden de E.H.B.O en de
Geneeskundige Dienst srewaarschuwd. Per
auto werden de gewonden naar het Zuider
ziekenhuis overgebracht, waar zij ter ver
pleging werden opgenomen De toestand
van beiden bleek ernstig, hoewel niet levens
gevaarlijk te zijn.
Het vuur overmeesterd
Intusschen won de brandweer snel ter
rein. Nog geen d<rie kwartier na het ont
dekken van den brand zag men de vuur
gloed al verminderen en op een afstand
was toen van de vlammenzee al niets meer
te zien. Naast de watermassa'6, die do
brandweer in het vuur wierp, kwam ook een
fiksche regenbui, die zich over óe stad ont
lastte, nog een handje helpen. Om kwart
over twaalf kon men dan ook zeggen, dat
het ergste leed geleden was. Nog geruimen
tijd deden de vlammen zich echter gelden,
en de nablussching heeft dan ook tot tficp
in den nacht geduurd.
Aan hit blusschingswerk hebben deelge
nomen de slangen wagens (in volgorde van
aankomst) 43. 44 52. 42 58 en 59. die elk
met 2 stralen water gaven. Voorts gaf
motorspuit I 4 stralen, zoodat het, vuur in
totaal met 16 stralen werd bestreden. Slan
gemvagen 51 werd afgepakt in reserve ge
houden. Ook was aanwezig de gereedschaps
wagen onder leiding ven opzichter J. A.
Way.
De leiding van het blusschingswerk heeft
achtereenvolgens' berust bij onderbrand
meester A. M. J. Haasbroek brandmeester
mr W. Noord ijk en hoofdman ir L. J. E. C.
y. d, Tas Mede aanwezig waren de hoofd
lieden A. .T Kruvs. Th. A. W. Ruys en L.
A. van Gunsteren.
De publieke belangstelling was, ondanks
het nachtelijk uur, zeer groot. De politie
zorede Voor een ruime afzetting. Op het ter
rein van don brand waren verschillende
yemeontelijke autoriteiten aanwezig, o.a.
ir de Bruyne directeur van den Gem. Ver
voer- en Motornienst. de havenmeester A
Kortland, ir Knomans. directeur van het
Gem. Havenbedrijf, e.a.
De aangerichte schade is uiteraard zeer
groot.
GOUDPRIJSVRAAG
De groote HDZ-„Goudprijs vraag",
met vrije deelneming voor ieder
belangstellends, heeft uitsluitend
ten doel het Nederlandsche publiek
nader te doen kennismaken met de
nieuwste vo .rijgen der aloude,
edele goudsmidskunst hier te lande
en in het bijzonder met de wijze,
waarop dit fraaie ambacht sedert
112V2 Jaar loor de HDZ-fabriek
wordt uitgeoefend. Schitterende
prijzen ter waarde van ƒ80.
60.—, 50.—, 40.—, enz. zijn aan
déze „Goud"-prljsvraaq verbonden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen
Een Noorsch schip is op de Noordzee
op een mijn geloopen en gezonken.
Duitsche duikbooten brengen drie sche-*
pen tot zinken.
Wat generaal Gamelin over den toe-*
stand aan het westfront denkt
Finsch-Russische besprekingen voor-*
loopig opgeschort.
Geheimzinnig vliegtuig verontrustte de
Duitsche hoofdstad.
Te Rotterdam is een groote opslagplaats
van de gemeente door brand vernield. Er
zijn twee gewonden.
REGENBUIEN
Weerverwachting: Gedeeltelijk be
wolkt of betrokken. Enkele regenbuien.
Aanvankelijk zelfde temperatuur, later
geleidelijk kouder. Matige tot zwakke
Westelijke tot Noordelijke wind.
tot 's morg. 5.30 u
Ce Auto-Onderlinge Won voor eee
e ufo-verzekering von eiken duur
X zorgen De snood» voor één uur.
•Gebruikelijker I» echter zoo'i»
veilige |oor-po!l», woorvon dul»;
WILBUR
Prins Hendrikkade 3 4
AMSTERDAM -O.
Brandbluschapparaten
Het Fransche legerbericht
van heden
Het Fransche legerbericht van van
ochtend luidt:
Groote activiteit in de vijandelijke linies
tusschen Moezel en Saar. Optreden e'er we-
derzijdsche patrouilles in de streek ten wes
ten van Wissembourg.
Weer haringloggers uitgevaren
VLAARDINGEN, 16 October. Vanochtend
zijn uit Vlaardingen ter haringvisscheri]
vertrokken de VI. 50 „Elise". schipper G.
Woensdrecht en de VI. 80 „Gesina sch;,.per
C. van Oosten, beide van de N.V Vlaar-
dingsche Stoomvisscherij; de VI. 197 „Prins
Hendrik der Nederlanden", schipper J rt-
knegt. van de N.V. Dogger Maatschappij; de
VI. 210 „Hennie", schipper A. Vissclier. van
de N.V. Visscherij-Mij. Vlaardingen en de
motor logger VI. 79 „Freya", schipper P. Groe-
neveld van de Visscherij-Mij. Mercuriu3.
SCHEVENINGEN. 16 October. De motor-
logger Sch. 19. van de reederij v. d. Toorn,
ligt gereed voor de haringvisscheri]. Het
schip zal morgenochtend naar zee vertrek
ken.
