4Trtït5i1)f (tTournnt A Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Helaas ontbreekt het vertrouwen Chamberlain over het „vredes offensief' De „Bilderdijk" weer thuis abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 13f Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cL NO. 6821 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936 WOENSDAG 4 OCTOBER 1939 20e Jaargang abbertentieprijjrn: Van I tot 3 regels 1.17 V* Elke regel meer0.22'/j Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 'I bureau wordt berekend 0.10 Eén G'ing staat vast: de groote mogend heden vrcezen elk voor zich den fel ont branden oorlog wat tot heden in het Westen plaatsgreep, zal hier kinderspel bij zijn on toch zal, indien er geen verras sende ommekeer zioh aanmeldt, deze hel losbarsten. Londen en Parijs hebben nu al te vaak schoone woorden en beloften aan gehoord, zonder dat ce hierop volgende daden ermede in overeenstemming waren, om thans zich opnieuw te laten bedotten. Zoo is de grimmige gedachtengang bij de groote Westersche volken, waarop wel heel weinig uitzonderingen voorkomen. Het nationaal-socialisme, hetwelk ontegen zeggelijk in het eerst wel sympathieën op riep, zeg gerust nationale sympathieën, ook in het Westen van Europa, heeft zóó fel ge leefd, zóó volkomen afgerekend met wat elders als goede trouw wordt aanvaard, dat de teleurstelling nu zoo veel te grooter is, en de weerstand op den meest stèvigcn bodem rust Hier heeft men de verklaring van de houding, welke Engelschman en Franschman aannemen tegen de nieuwe vredesvoorstellen, welke vanuit Berlijn ge propageerd worden, en waarvoor Italië als tusschenpersoon is uitgekozen. Gebrek aan vertrouwenI Wat is hierover in het leven der menschen al niet veel ge- struikeld Chamberlain heeft in zijn giste- I ren gehouden rede in het F.ngelsche Lager- 1 huis opnieuw voldoende doen blijken, hoe deze door hem persoonlijk ondervonden teleurstelling, hem nu slechts als taak op al legt, om voor een nog ergere herhaling te waken. Hoe snijdend klonk het: „Geen i I loutere verzekeringen van de huidige Duit- sche regeering kunnen worden aanvaard Daarvoor heeft deze regeering in het ver leden te dikwijls bewezen, dat. haar belof ten waardeloos zijn, wanneer het haar past, t dat zij gebroken worden". En toch zal Enge- aë land ook de voorstellen nauwkeurig onder st zoeken, echter onder dit voorbehoud, voegeïe Chamberlain eraan toe, dat ze getoetst zul- et len worden ln het licht, van wat hij zoo ,k; juist had gezegd. er Dus ook hier komt wéér de kwestie van |d; het onderling vertrouwen, hetwelk geheel stuk is, om den hoek kijken. En dit sluit .5.' weer aan op wat 3 September te .Londen is gezegd: geen strijd' tegen het Duitsahe ie .volk, doch tegen het régime. Het afwachten is nu op de pree 1 ese tei vredesvoorstellen, althans wanneer deze m nauwkeurig zullen worden geformuleerd, Wat de manier van overbrengen betreft, schijnt zelfs dat nog niet precies voor elkaar te zijn. De schoonzoon van Musso lini, Graaf Ciano, is wel te Berlijn geweest, ing doch de berichten uit Rome spreken elkaar, RO gelijk in elken oorl°g en °°k nu weer het uu geval is, om den haverklap tegen. Dan wit heet het, dat de vooretellen reeds nauw- 1 keurig omlijnd zijn; even later, dat hier 2.0 nog geen sprake van is. Ook werd als J.an z e k e r doorgegeven, dat Italië bij verwer- naast Duitschland zal vechten. Prompt volgde hierop het bericht, dat Italië zich voorbereidt op een lange periode van neu- traliteit, en dat men daarom vast flink wat lire's hoopt binnen te halen van de volbc- kêe laden schepen, welke langs de zuidelijke rustig naar Noord- en Zuid-Amerika G kunnen varen. Dat er reeds een vaste afspraak bestaat tusschen Berlijn en Rome, gelooven ook wij n i e t. Ook hier ontbreekt, ondanks alle schoone tirade's, het volkomen vertrouwen. staSlechts Engeland en Frankrijk zijn vast aan ac*i elkaar gesmeed. In de voor hen moeilijker ^geworden omstandigheden, is dat voor deze planden een groot lichtpunt Zóó sleept de zenuwen-oorlog zich op- L njnieuw voort Dat achter al deze dingen zich redeen geweldige angst voor den eigenlijken in het Westen verbergt, ontkent ge- niemand. Want wat aan het West- front plaats heeft, doet terecht vele vragen Ook ons bereiken ze dagelijks. Wij hopen er eerstdaags wat van te zeggen. ook wordt de publieke opinie in de llpieutrale landen véél meer gevreesd, dan llpopenlijk wordt toegegeven. pH Inmiddels is nu het wachten op twee "dingen. Op de preciese voorstellen en op de aangekondigde rede van Hitler in den Rijksdag, indien althans de zaken worden afgewikkeld, gelijk thans staat aangegeven. Ook van de aangegeven volgorde wordt in deze onberekenbare dagen nog al eens af geweken. Hier is geen protocol, hetwelk alles nauwkeurig van oogenblik tot oogenblik regelt „Geen bedreiging zal Engeland en Frankrijk van hun doel afbrengen" Eventueele voorstellen zullen worden bestudeerd Gister heeft de Britsche premier Chamberlain in het Lagerhuis zijn aangekondigde rede gehouden in verband met den toestand, die ont staan is na het afsluiten van de Duitsch-Russische overeenkomst. Cham berlain zeide o.a., dat niets Engeland aanleiding geeft zijn houding te wijzigen. Duitschland en Rusland schijnen een soort vredesvoorstel te combinee ren met een nauw verholen dreiging, aldus Chamberlain. Maar geen be dreiging zal Engeland en Frankrijk van hun doel afbrengen. Voorts zeide Chamberlain, dat geen loutere verzekeringen van de hui dige Duitsche regeering kunnen worden aanvaard. Indien er echter voor stellen worden gedaan, zullen ze zeer zeker bestudeerd worden. Engeland en Frankrijk zijn vastbesloten, ervoor te zorgen, dat de heer schappij van geweld een einde zal nemen en dat het woord, dat regeerin gen eens gegeven hebben, altijd zal worden nagekomen. ontrust is, alsook door wat hij noemde de groote fout van tfen tijd, waarop de rede werd uitgesproken. Grenfell verklaarde, dat alleen over vrede kan worden gesproken, wanneer men terug gaat tot minstens vóór München. Indien de Duitschers en Russen vrede willen, waarom gaan zij dan niet naar hun eigen land? De conservatief Page Croft zeide, dat Grenfell het gevoel van den gewonen man in Engeland heeft weergegeven. Hij ver- elkcmde derhalve de rede van Grenfell en betreurde die van Lloyd George. Ook de liberaal Morris Jones criti- seerde Lloyd George. Deze had toch min stens kunnen wachten, tot de vredesvoor stellen waren geöaan. Morris Jones is overtuigd, dat Llo.vd George deze rede niet in Wales, waar hij vandaan komt, had durven houden. De conservatief Adams verklaarde even- sns, verontrust te zijn door de verklaring in Lloyd George en hij is van meen ing, dat Lloyd George onberekenbaar kwaad ge daan heeft aan de zaak der beschaving, welke hij steeds heeft gezegd te steunen. Hij voegde hieraan toe, dat Lloyd George zeer wel weet, dat op het oogenblik van Hitier alleen voorstellen kunnen komen tot bevestiging van den roof. De Invoercentrale Verschil met de vroegere N.O.T. m€ 's-GRAVENHAGE, 4 Oct De Regeerings- e persdienst meldt: Naar aanleiding van pers- ïublicaties, volgens welke er hier te lande aen invoer-centrale zal worden gesticht velke te vergelijken ware met oe uit den ildoorlog bekende N.O.T., wordt er de landaoht op gevestigd, dat hat orgaan, ■van de minister van Economische Za- de totstandkoming in de Staten-Gene- heeft aangekondigd, een ander karakter lan de N.O.T. zal hebben. Laatstbedoelde nstelling was een particulier orgaan. De lieu we invoer-centrale zal een regeerings- .n worden. VOORZITTER HAAGSCHE KRIJGSRAAD In een der bladen verscheen het bericht iu voor den nieuw op te richten Krijgs- aad te 's-Gravenhage als voorzitter be- oemd worden mr dr L. N. Deckers. We ebben ter bevoegder plaatse hiernaar ge formeerd. Men deelde ons mede, dat het ericht geheel praematuur was en van een ventueele benoeming nog niets hekend 'as, Aan óe rede van Chamberlain ontleenen e o.a. de volgende bijzonderheden: De Moskousche overeenkomst heeft den toïstand in Polen gewijzigd, doch er volgt geenszins uit, dat de overeenkomst zal lei den tot een uiteindelijk voordeel van Duitschland en nog veel minder, dat zij de doelstellingen van de Britsche regeering zou treffan. Er is niets in de overeenkomst, dat voor ons aanleiding zou kunnen zijn om iets an dere te doen dan wat wij nu doen: al onze hulpbronnen mobiliseeren en de geheele macht van het Britscha imperium in het werk stellen voor een doeltreffend voortzet ten van den oorlog. Chamberlain herinnerde vervolgens aan „e redenen, waarop Engeland ten strijde is getrokken en aan de onmiddellijke oorzaak van den oorlog. „Indien Poten al de directe aanleiding was tot den oorlog, het was niet de fundamen- teele oorzaak. Deze oorzaak was het over weldigende gevoel in dit land en in Frank rijk van het ondraaglijke van den stand van zaken, waarin de landen van Europa het hoofd moesten bieden aan het alternatief, hun vrijheid in de waagschaal te stellen of hun krachten op geregelde tijden te mobili seeren om deze vrijheid te verdedigen. Het „vredes-offenslef" De passage in de Duitsch-Russische ver klaring inzake het liquideeren van den oor log is duister, doch het schijnt een 60ort voorstel tot vrede te combineeren met een nauwelijks verholen bedreiging voor de ge volgen, indien het voorstel zou worden ver worpen. Ik kan niet voorspellen van welken aard een dergelijik voorstel zal zijn, maar ik kan wel nu reads zeggen, dat geen bedreiging ooit dit land of Frankrijk er toe zou kunnen brengen het doel op te geven,^waarvoor wij dezen strijd hebben aanvaard". Chamberlain zeide verder, dat de poging om Engeland te belasten met de verant woordelijkheid voor hat voortzetten van den oorlog omdat het niet bereid is, den strijd op te geven, vóór het doel is bereikt, zooals de Duitsche propaganda doet, alleen een nieuw onderdeel is van de Duitsche oorlogs techniek. De verantwoordelijkheid voor den oorlog De verantwoordelijkheid voor den oorlog blijft rusten op hen, die deze politiek van achtereenvolgende aanvallen hebben opge steld en uitgevoerd. Dit kan noch worden ontkend, noch worden geëxcuseerd. Geen loutere verzekeringen van de huidige Duitsche regeering kunnen worden aan vaard. Daanoor heeft deze regearing in het verleden te dikwijls bewezen, dat haar be loften waardeloos zijn en gebroken worden, wanneer het haar past. Indien derhalve voorstallen worden ge daan. zullen wij deze zeer zeker bestudeeren en wij zullen ze toetsen in het licht van wat ik 7-oojuist heb gezegd. Niemand verlangt den oorlog voort te zetten, langer dan noodzakelijk, doch de overgroote meerderheid van da openbare meening in dit land en ik ben èr van overtuigd ook in Frankrijk, is vast be sloten er voor te zorgen, dat deze heerschap pij van geweld een einde zal nemen en dat het woord, dat regeeringen eens hebben ge geven, altijd zal worden nagekomen. Het oorlogsgebeuren Chamberlain gaf vervolgens een overzicht van het oorlogsgebeuren. Van belang was daarbij de opmerking, dat van het heldere maanlicht gebruik werd gemaakt om ook gedurende den nacht het zoeken naai duikbooten voort te zettan. Een aan tal dulkbooten werd gezien en aangevallen. Het convooistelsel werkt thans doeltreffend. Op het oogenblik, dat ik spreek, varen honderden schepen over de groote zeewegen, beschermd door onze convooien en door de onvermoeide actie van onze duikbootbe- strijding. Tusschen elf en twintig September is in totaal 3.679.000 ton d'3 havens van het Brit sche koninkrijk binnengekomen of uitgeva ren. Slechts 1.75 pet van de totale tonnage is verloren gegaan door aanvallen van duik' booten of door mijnen. In de convooien zijn geen schepen verloren gegaan. Er zijn evenwel bewijzen, dat nog onder zeeërs rond onze kust optreden en het feit. dat geen schepen tot zinken zijn gebracht, is derhalve voornamelijk het gevolg van de maatregelen, welke de marine heeft geno men. De Duitsche onderzeeërs zijn thans ge dwongen op te tred an in verafgelegen wate ren, waar hun bedreiging niet zoo groot is, doch, zoo lang zij niet zijn gevonden en ver nietigd, kunnen zij een last veroorzaken. De luchtaanval op de Britsche vloot Betreffende de harhaalde verkeerde ver klaringen van de Duitsche radio zeide Cham berlain rflzake het bombardement op de en de Duitsche berichten, volgens wel- -en vliegtuigmoederechip tot zinken zou zijn gebracht, dat gean enkel Britsch schip werd beschadigd. Alle schepen, hierbij inge sloten de „Ark Royal" vervullen normaal hun taak, onbekend met deze geruchten. De eenige verliezen, welke zijn geleden in deze actie, werden geladen door de Duitsche luchtmacht zelf. Na te hebben gezegd, dat blijkbaar de nationale registratie feilloos is verloopen, besprak Chamberlain het ministerie van voorlichting. Hij zeide, dat besloten 16 terug te keeren tot de practijk van vóór den oorlog, waarbij pers in onmiddellijk contact stond met verschillende ministeries en niet door middel van het ministerie van voorlichting.' Een mechanische faciliteit voor de distri' butie van het nieuws moet in het regee ringsbouwwerk worden gehandhaafd en men moet eenige moeilijkheden verwachten bij het verstrekken en verspreiden nieuws in tijd van oorlog. De thans voorge stelde maatregelen hebben ten doel, deze moeilijkheden tot ean minimum te beper ken. Spreker voegde hieraan toe, dat deze nieuwe regeling Maandag in zal gaan. De censuur, welke vrijwillig is, waar zulks het ws voor het gebruik in het land zelf betreft, zal worden uitgeoafend door cen soren onder leiding van de departementen. Tenslotte kondigde Chamberlain aan, dat sir Walter Monckton is benoemd tot controleur van de censuur, met het opper toezicht ovar de maatregelen voor de cen trale verspreiding van nieuws aan de pers. De debatten Na de verklaring van Chamberlain, zeide A 111 e e, de leider der Labour-oppositie, dat iedereen de werkelijke mogelijkheid1 van 't einde van den oorlog zou begroeten. Iedere terugkeer tot den toestand van een jaar of twee geleden zou evenwel geen vrede bren gen aan de wereld. De leider van de liberale oppositie, S u- c 1 a i r, zeide, dat de oorlog moet voort gaan, tot de kracht van het Hitlerisme 4~ Duitschland is gebroken. Hierna kwam Lloyd George aan het woord, die o.a. zeide, het geheel eens te zijn met de verklaring van den Minister- President, dat indien de verovering van Polen als een voldongen feit zou worden aanvaard, Engeland onteerd zou zijn. Het is duidelijk, dat er niet alleen sprake kan zijn van Polen, doch ook van Tsjecho- Slowakije en ook het vraagstuk van de koloniën zal ter sprake moeten worden ge bracht. Zulk een voorstel zou moeten komen van neutrale regeeringen en niet afhankelijk zijn van het woord van een enikele regee ring. Spreker is verder van meening, dat ook de ontwapening ter sprake zal moeten komen. Hij spoorde de regeering tenslotte aan, om indien een conferentie zou worden he legd, ook de V. S. hierbij te betrekken en ook spoorde hij aan, een geheime zitting van het Lagerhuis te beleggen, wanneer de voorstellen besproken zullen worden. Geheime zittingen hebben geen waarde Chamberlain antwoorde Lloyd George, dat hij de waarde van geheime zittingen niet ziet en niet voldoende vertrouwen heeft in de geheimhouding bij dergelijke zittingen. Lloyd George, aldus Chamberlain, heeft voorspellingen gedaan, doch hij kan zich vergissen. Natuurlijk kan men speculeeren op den aard van de voorstellen, doch ik ge loof, dat het nog te vroeg is, om aan te nemen, dat we zulke nauwkeurig omschre ven voorstellen zullen krijgen als Lloyö George zich voorstelt Het is ook mogelijk, dat een voorstel zal worden gedaan, dat geen regeering, welke zichzelf eerbiedigt, kan aanvaarden. „In deze omstandigheden", zeide Cham berlain, „lijkt het mij onjuist om te zeggen wat de regeering zou doen in omstandig heden, welke zich nog niet hebben voorge daan". De verklaring van Lloyd George lokte rritiek uit van vele andere leden van he Huis. Grenfell (labour-oppositie) zeid< dat hij door de rede van Llovd George ver De besprekingen te Moskou Litausche Minister ontvangen MOSKOU, 4 October. Het telegraafagent- schap der Sovjet-Unie meldt, dat Dinsdag avond een bespreking is gehouden tusschen Molotof en den Litauschen minister van Buitenlandsche Zaken Urbsys. Stalin, Po- lemkin, de zaakgelastigde van Sovjet-Rus land in Litauen, Pdznyakof, zoomede de Littausche gezant te Moskou. Natkevi- c i u s hebben aan het gesprek deelgenomen, dat meer dan twee uren heeft geduurd. OUIVMINISTER DE WILDE Voorzitter der NederL Bakkerij Stichting Het bestuur der Nederlandsche Bakkerij Stichting haeft tot zijn voorzitter mr J. A. Wilde, oud-minister van Financiën, benoemd. Gistermiddag vond de installatie ts door zijn voorganger Z.E. prof. mr P. S. Gerbrandy, minister van Justitie. SCHATKISTPOSITIE VERSTERKT Na de jongste inschrijving op schatkistpapier Weekstaat van de Ned. Bank Verleden week Maandag heeft een onder - handsche inschrijving op schatkistpapier p'aats gevonden. Naar schatting werd inge schreven, naar wij reeds meldden, voor een bedrag van ca. 80 millioen. Uit den thans gepubliceerde weekstaat van de Nederland sche Bank blykt, dat de positie van de schatkist na deze uitgifte van schatkistpa pier aanzienlijk is versterkt. Was er vorige week nog een bedrag van 43 millioen aan schatkistpapier recht streeks voor rekening van het Rijk bij de Ned. Bank geplaatst, thans is dat bedrag teruggebracht tot 13 millioen. Inmiddels is de post „Binnen1 andsche wis sels" verminderd van f 90.3 tot 48.9 mil lioen, een teruggang, die 11.4 millioen grooter is dan de daling van 30 millioen in het bedrag rechtstreeks ondergebracht schatkistpapier, dat onder „Binnenlandsche wissels" wordt verantwoord. Deze meerdere teruggang van f 11.4 millioen moet worden verkteard uit het afloopen van schatkistpa pier, dat blijkbaar voor rekening van ban ken of particulieren by de Nederl. Bank was verdisconteerd. Verder blijkt de verbetering in de positie van de schatkist uit de daling van het ren teloos voorschot, dat vorige week nog f 15 millioen bedroeg en thans gedaald is tot 9.7 millioen. De sterke teruggang van de „rekening- courantsaldi van anderen", die daalden vai 336.4 tot 268.9 millioen is eveneens te verklaren uit de plaatsing van schatkist papier. De goudvoorraad bleef onveranderd op 1104.3 miMioen. Wederom blijkt eenig zilvergeld uit de circulatie te zijn terugge vloeid. De zilvervoorraad steeg nl. van 7.3 tot 7.9 millioen. De bi'ljettencirculatie is blijkbaar onder invloed van den ultimo in den afgeloopcn week gestegen van 1142 tot f 1164 millioen. ANTI REV. JONGEREN ACTIE Men vercoekt ons te willen melden dat de jaarlijksche algemeene vergadering van de Anti-Rev. Jongeren Actie (A.R.J.A.) in verband met de mobilisatie van vele leden voorloopig is uitgesteld. Men zag de torpedeering van de „Pukkastan" Oponthoud in de Downs ROTTERDAM, 4 Oct. Na een avon tuurlijke reis is gisteravond het s.s. „Bilderdijk" van de HollandAmerika Lijn weer te Rotterdam aangekomen. Op 5 Sept. zag men de torpedeering van de „Pukkastan" en redde men de bemanning. In de Downs had men een oponthoud van niet minder dan 24 da gen. De „Bilderdijk" vertrok op 29 Augustus iet een lading stukgoed van New York toen weliswaar de spanning op interna tionaal gebied steeds steeg, doch er nog geen gevaar voor oorlog bestond, zoodat men in kalme gemoedsgesteldheid het rui me sop koos. Nadat op 3 September, toen het schip zich in volle zee bevond, de radio het uitbreken van den oorlog berichtte, liet kapitein Munnik direct de noodigo maatregelen nemen om de nationaliteit van het schip kenbaar te maken en daar de zee niet te woelig was, kon onder het va- de romp aan weerszijden met de na tionale kleuren worden beschilderd. Bo vendien werd aan den achtermast de vlag geheschen en des nachts door een schijn werper verlicht. De „Pukkastan" wordt getorpedeerd De daarop volgende twee dagen gebeurde niets bijzonders, doch in den namiddag van 5 September op ongeveer 70 mijl van het Kanaal, maakte men voor het eerst kennis met een van de verschrikkingen van den oorlog, toen men een geweldige knal hoor de en het schip trilde. Verscheidene leden van de bemanning snelden naar het dek en zagen van verre een stoomschip, dat zij als de „Pukkestan" een ruim 5000 ton metend vaartuig van de reederij Common Brothers Ltd. te Newcastle herkenden Dit schip bleek door een Duitsche duikboot te zijn getorpedeerd. De Bilderdijk bevond zich toen op zeven mijl afstand, ongeveer anderhalf uur varen van de „Pukkastan", welke toen reeds snel zinkende was en waarvan de bemanning, bestaande uit 35 koppen, zich in twee sloe pen bevond. Op de „Bilderdijk" nam men maatregelen om hulp te bieden, waarbij men evenwel zorg moest dragen niet te dicht in de nabijheid van het zinkende schip te komen. Juist had men een leer uitgehangen en zetten de eerste Engelsche zeelieden voet aan boord, toen hun schip zonk. Zij werden aan boord van de „Bilder dijk" opgenomen. De kapitein van de „Pukkastan" vertel de, dat kort voor de torpedeering een duik boot aan de oppervlakte verscheen, die be vel tot stoppen gaf. Nadat hieraan was vol daan. werd hem door den kapitein van de duikboot een jongeman van nog geen dertig jaar medegedeeld, dat deze ver- A. W. ROELOFS SCHORTENINDUSTRIE GEMERT Het betere genre schort Kleurecht Waschecht Bij alle goede manufacturenzaken VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen Chamberlain heeft in het Britsche La* gerhuis een verklaring afgelegd over de Duitsch-Russische overeenkomst. De diplomatieke besprekingen te Moskou. Ciano uit Berlijn terug te Rome. Duitsche aanvallen op het Westfront afgeslagen. Tegen den bestuurder van de auto, waarmee op 11 Aug. het vreeselijke on* geval te Houten plaats had, is twee we* ken gevangenisstraf geëischt. Gister is de Meerdijk gesloten, waar* door Urk met het vasteland is verbonden, De „Bilderdijk", die de overlevenden van het getorpedeerde schip „Pukkastan" heeft gered, is te Rotterdam teruggekeerd, De negentiende zitting van de Generale Synode der Geref. Kerken. De Bond van Chr. Prot. P.T.T-perso* neel „Door Plicht tot Recht" heeft te Utrecht vergaderd. Er is een Prot. Chr. Comité ingesteld inzake zorg voor gemobiliseerden. plicht was de „Pukkastan" te torpedeeren. De bemanning kreeg een uur tijds om zich in de sloepen te begeven en bovendien deelde de Duitscher mede, dat op korten afstand een Nederlandsch stoomschip na derde, dat bereid zou zijn de opvarenden aan boord te nemen. Toen de bemanning van de „Pukkastan" op een behoorlijken afstand van het schip was, dook de duik boot onder en torpedeerde het schip, dat snel zonk. Het was aan bakboordzijde ge troffen, maar er volgde geen ontploffing. De „Pukkastan" was met een lading graan op weg van Kaapstad naar Rotterdam. Verblijf in de Downs Na de redding zette de „Bilderdijk" koers naar de Downs. Hier lagen meer Neder landsche schepen en had een begroeting door landgenoolen plaats. Behalve de „Nieuw-Amsterdam", die spoedig weer ver trok, lagen er de „Veendam", de „Noor- dam" en de „Beemsterdijk". Kort na aankomst kwam een Engelsch officier aan boord, die de radiozendinrich- ting verzegelde en den kapitein de noodige instructies gaf, zoodat deze langs een om weg de reederij van het gebeurde in kennis moest stellen. Na het ankeren werden de opgepikte En- gelschen met een regceringsvaartuig naar den wal vervoerd. Intusschen had men aan boord van de „Bilderdijk" gebrek aan levensmiddelen gekregen, doch hierin werd voorzien door eenige Nederlandsche schepen, welker vooi raad evenwel ook beperkt was. zoodat men op de hulp van shipchandler aangewezen was, wier bediening echter verre van vlot was. Van de „Bilderdijk" werden de scheeps papieren meegenomen, doch van de lading werd niets in beslag genomen en ook werd de bemanning niet ondervraagd. Niemand mocht echter aan land gaan. De behandeling door de Engelschen was correct De rondvarende regeeringspost- boot nam de brieven van de bemanning over, waarvan er evenwel een aantal niet te bestemder plaatse aankwam, omdat elke ongewenschte aanduiding vernietiging van de correspondentie meebracht Twee maal werden brieven uil Holland bezorgd. Van het oponthoud werd gebruik ge maakt om het schip af te bikken en op te. schilderen en daar men verlof bekomen had gebruik te maken van de radio-ontvang-in- richting bleef het contact met het moeder land intact De avonden waren eentonig en mede door het gemis aan tabak werd de stemming aan boord er niet beter op. lederen avond voer een sleepboot langszij om te waarschuwen dat er des nachts geen licht mocht branden. Maandagavond kwamen de scheepspapie ren weer aan boord terug en kreeg de kapi tein verlof om te vertrekken, maar met het oog op het mijnengevaar werd het beter ge acht tot den volgenden ochtend te wachten. Te zes uur werd het anker gelicht en nadat groeten met de andere Nederlandsche sche pen waren gewisseld die van de „Beem sterdijk" luidde: „gefeliciteerd Bilderdijk" nam de thuisreis een aanvang. Onderweg passeerde men enkele mijnen, terwijl men ook meende de periscoop van een duikboot waar te nemen. DROOG WEER Weerverwachting: Krachtige tot ma tige Oostelijke tot Zuid-Oostelijke wind», helder tot half bewolkt. Droog weer, wei* nig verandering in temperatuur. Plaatse lijk lichte nachtvorst op beschutte plaat- BAROME TERSTAND Stand vanmorgen half twaaltf 763.2 THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 9.4 C. FIETSERS LICHT OP: 5 Oct. Van 'sav. 6,59 u. tot 'sniorg. 6,40 u >ch In 20 Jaai Roonkni „Rnhyp-, Nasleep van de wilde bussen Gevaarlijke demonstratie 's-GRAVENHAGE, 4 Oct. Toen op 22 Mei van dit jaar de Hooge Raad het R.A.P. verbindena had varklaard. beslo ten de directie en chauffeurs van een groot touringcarbedrijf hier ter stede een demonstratie te houden voor het huis van den minister van justitie aan de Johan van Oldenbarneveltlaan. Deze demonstratie had plaats op 25 Mei en de politie trachtte deze te verhinderen. Daarbij stoorde zich de 26-jarige chauffeur monteur L. P. niet aan het stopteeken, dat hem door twee agenten werd gegeven en hij reed dreigend recht op de agenten in, zoo dat dezen op zijde moesten springen om -niet ovarreoen te worden. Voor dit feit had hij zich gisteren voor de Haagsche rechtbank te verantwoorden. Verd. ontkende een der agenten te hebben gezien en verklaarde gemakkelijk langs dén anderen te hebben kunnen passeeren. Vol gens de agenten, als getuige gehoord, moest verd. hen hebben gezien. Verd. wees nog op zijn perfecte remtmen, die hem in staat zou den hebben gesteld nog voor den agent te stoppen. Hij was zeer zenuwachtig. De officier van justitie, jhr dr L. H. K. C van Asch van Wijcfc, was van oor deel, dat verd.. hoewel misschien opge zet, verantwoordelijk is voor het feit. De bedreiging van de politie, die haar plicht doet, noemde spr. een zeer ernstig feit. Daar verd.'s vroegere leven niet ongunstig was, vroeg spr. een betrekkelijk lage straf, n.l. één maand gevangenisstraf. Uitvoerig bepleitte verd. clementie. De rechtbank zal op 17 October uitspraak doen. Ernstige botsing te Amsterdam Twee militairen zwaar gewond AMSTERDAM. 4 October. Vannacht om ruim één uur zijn op de Weesperzijde, bij de Berlage-brug een bestelauto van „Het Nieuws van den Dag" welke op weg was naar 's-Hertogenbosch, en een motorfiets, waarop zich twee militairen bevonden, in botsing gekomen, waarbij zoowel de be stuurder als zijn op de duo gezeten metge zel ernstig aan hei hoofd werden gewond. Beiden waren bewusteloos.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1