4Trtït5i1)f (tTournnt
A
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Helaas ontbreekt
het vertrouwen
Chamberlain over het „vredes offensief'
De „Bilderdijk" weer thuis
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 13f
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cL
NO. 6821
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936
WOENSDAG 4 OCTOBER 1939 20e Jaargang
abbertentieprijjrn:
Van I tot 3 regels 1.17 V*
Elke regel meer0.22'/j
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2.30
Elke regel meer0.45
Voor het bevragen aan 'I bureau
wordt berekend 0.10
Eén G'ing staat vast: de groote mogend
heden vrcezen elk voor zich den fel ont
branden oorlog wat tot heden in het
Westen plaatsgreep, zal hier kinderspel bij
zijn on toch zal, indien er geen verras
sende ommekeer zioh aanmeldt, deze hel
losbarsten. Londen en Parijs hebben nu al
te vaak schoone woorden en beloften aan
gehoord, zonder dat ce hierop volgende
daden ermede in overeenstemming waren,
om thans zich opnieuw te
laten bedotten.
Zoo is de grimmige gedachtengang bij de
groote Westersche volken, waarop wel heel
weinig uitzonderingen voorkomen.
Het nationaal-socialisme, hetwelk ontegen
zeggelijk in het eerst wel sympathieën op
riep, zeg gerust nationale sympathieën, ook
in het Westen van Europa, heeft zóó fel ge
leefd, zóó volkomen afgerekend met wat
elders als goede trouw wordt aanvaard, dat
de teleurstelling nu zoo veel te grooter is,
en de weerstand op den meest stèvigcn
bodem rust Hier heeft men de verklaring
van de houding, welke Engelschman en
Franschman aannemen tegen de nieuwe
vredesvoorstellen, welke vanuit Berlijn ge
propageerd worden, en waarvoor Italië als
tusschenpersoon is uitgekozen.
Gebrek aan vertrouwenI Wat is hierover
in het leven der menschen al niet veel ge-
struikeld Chamberlain heeft in zijn giste-
I ren gehouden rede in het F.ngelsche Lager-
1 huis opnieuw voldoende doen blijken, hoe
deze door hem persoonlijk ondervonden
teleurstelling, hem nu slechts als taak op
al legt, om voor een nog ergere herhaling te
waken. Hoe snijdend klonk het: „Geen
i I loutere verzekeringen van de huidige Duit-
sche regeering kunnen worden aanvaard
Daarvoor heeft deze regeering in het ver
leden te dikwijls bewezen, dat. haar belof
ten waardeloos zijn, wanneer het haar past,
t dat zij gebroken worden". En toch zal Enge-
aë land ook de voorstellen nauwkeurig onder
st zoeken, echter onder dit voorbehoud, voegeïe
Chamberlain eraan toe, dat ze getoetst zul-
et len worden ln het licht, van wat hij zoo
,k; juist had gezegd.
er Dus ook hier komt wéér de kwestie van
|d; het onderling vertrouwen, hetwelk geheel
stuk is, om den hoek kijken. En dit sluit
.5.' weer aan op wat 3 September te .Londen
is gezegd: geen strijd' tegen het Duitsahe
ie .volk, doch tegen het régime.
Het afwachten is nu op de pree 1 ese
tei vredesvoorstellen, althans wanneer deze
m nauwkeurig zullen worden geformuleerd,
Wat de manier van overbrengen betreft,
schijnt zelfs dat nog niet precies voor
elkaar te zijn. De schoonzoon van Musso
lini, Graaf Ciano, is wel te Berlijn geweest,
ing doch de berichten uit Rome spreken elkaar,
RO gelijk in elken oorl°g en °°k nu weer het
uu geval is, om den haverklap tegen. Dan
wit heet het, dat de vooretellen reeds nauw-
1 keurig omlijnd zijn; even later, dat hier
2.0 nog geen sprake van is. Ook werd als
J.an z e k e r doorgegeven, dat Italië bij verwer-
naast Duitschland zal vechten. Prompt
volgde hierop het bericht, dat Italië zich
voorbereidt op een lange periode van neu-
traliteit, en dat men daarom vast flink wat
lire's hoopt binnen te halen van de volbc-
kêe laden schepen, welke langs de zuidelijke
rustig naar Noord- en Zuid-Amerika
G kunnen varen.
Dat er reeds een vaste afspraak bestaat
tusschen Berlijn en Rome, gelooven ook wij
n i e t. Ook hier ontbreekt, ondanks alle
schoone tirade's, het volkomen vertrouwen.
staSlechts Engeland en Frankrijk zijn vast aan
ac*i elkaar gesmeed. In de voor hen moeilijker
^geworden omstandigheden, is dat voor deze
planden een groot lichtpunt
Zóó sleept de zenuwen-oorlog zich op-
L njnieuw voort Dat achter al deze dingen zich
redeen geweldige angst voor den eigenlijken
in het Westen verbergt, ontkent ge-
niemand. Want wat aan het West-
front plaats heeft, doet terecht vele vragen
Ook ons bereiken ze dagelijks. Wij
hopen er eerstdaags wat van te zeggen.
ook wordt de publieke opinie in de
llpieutrale landen véél meer gevreesd, dan
llpopenlijk wordt toegegeven.
pH Inmiddels is nu het wachten op twee
"dingen. Op de preciese voorstellen en op de
aangekondigde rede van Hitler in den
Rijksdag, indien althans de zaken worden
afgewikkeld, gelijk thans staat aangegeven.
Ook van de aangegeven volgorde wordt in
deze onberekenbare dagen nog al eens af
geweken. Hier is geen protocol, hetwelk
alles nauwkeurig van oogenblik tot
oogenblik regelt
„Geen bedreiging zal Engeland en
Frankrijk van hun doel afbrengen"
Eventueele voorstellen zullen worden bestudeerd
Gister heeft de Britsche premier Chamberlain in het Lagerhuis
zijn aangekondigde rede gehouden in verband met den toestand, die ont
staan is na het afsluiten van de Duitsch-Russische overeenkomst. Cham
berlain zeide o.a., dat niets Engeland aanleiding geeft zijn houding te
wijzigen.
Duitschland en Rusland schijnen een soort vredesvoorstel te combinee
ren met een nauw verholen dreiging, aldus Chamberlain. Maar geen be
dreiging zal Engeland en Frankrijk van hun doel afbrengen.
Voorts zeide Chamberlain, dat geen loutere verzekeringen van de hui
dige Duitsche regeering kunnen worden aanvaard. Indien er echter voor
stellen worden gedaan, zullen ze zeer zeker bestudeerd worden.
Engeland en Frankrijk zijn vastbesloten, ervoor te zorgen, dat de heer
schappij van geweld een einde zal nemen en dat het woord, dat regeerin
gen eens gegeven hebben, altijd zal worden nagekomen.
ontrust is, alsook door wat hij noemde de
groote fout van tfen tijd, waarop de rede
werd uitgesproken.
Grenfell verklaarde, dat alleen over vrede
kan worden gesproken, wanneer men terug
gaat tot minstens vóór München.
Indien de Duitschers en Russen vrede
willen, waarom gaan zij dan niet naar hun
eigen land?
De conservatief Page Croft zeide, dat
Grenfell het gevoel van den gewonen man
in Engeland heeft weergegeven. Hij ver-
elkcmde derhalve de rede van Grenfell
en betreurde die van Lloyd George.
Ook de liberaal Morris Jones criti-
seerde Lloyd George. Deze had toch min
stens kunnen wachten, tot de vredesvoor
stellen waren geöaan.
Morris Jones is overtuigd, dat Llo.vd
George deze rede niet in Wales, waar hij
vandaan komt, had durven houden.
De conservatief Adams verklaarde even-
sns, verontrust te zijn door de verklaring
in Lloyd George en hij is van meen ing,
dat Lloyd George onberekenbaar kwaad ge
daan heeft aan de zaak der beschaving,
welke hij steeds heeft gezegd te steunen.
Hij voegde hieraan toe, dat Lloyd George
zeer wel weet, dat op het oogenblik van
Hitier alleen voorstellen kunnen komen
tot bevestiging van den roof.
De Invoercentrale
Verschil met de vroegere N.O.T.
m€ 's-GRAVENHAGE, 4 Oct De Regeerings-
e persdienst meldt: Naar aanleiding van pers-
ïublicaties, volgens welke er hier te lande
aen invoer-centrale zal worden gesticht
velke te vergelijken ware met oe uit den
ildoorlog bekende N.O.T., wordt er de
landaoht op gevestigd, dat hat orgaan,
■van de minister van Economische Za-
de totstandkoming in de Staten-Gene-
heeft aangekondigd, een ander karakter
lan de N.O.T. zal hebben. Laatstbedoelde
nstelling was een particulier orgaan. De
lieu we invoer-centrale zal een regeerings-
.n worden.
VOORZITTER HAAGSCHE KRIJGSRAAD
In een der bladen verscheen het bericht
iu voor den nieuw op te richten Krijgs-
aad te 's-Gravenhage als voorzitter be-
oemd worden mr dr L. N. Deckers. We
ebben ter bevoegder plaatse hiernaar ge
formeerd. Men deelde ons mede, dat het
ericht geheel praematuur was en van een
ventueele benoeming nog niets hekend
'as,
Aan óe rede van Chamberlain ontleenen
e o.a. de volgende bijzonderheden:
De Moskousche overeenkomst heeft den
toïstand in Polen gewijzigd, doch er volgt
geenszins uit, dat de overeenkomst zal lei
den tot een uiteindelijk voordeel van
Duitschland en nog veel minder, dat zij de
doelstellingen van de Britsche regeering zou
treffan.
Er is niets in de overeenkomst, dat voor
ons aanleiding zou kunnen zijn om iets an
dere te doen dan wat wij nu doen: al onze
hulpbronnen mobiliseeren en de geheele
macht van het Britscha imperium in het
werk stellen voor een doeltreffend voortzet
ten van den oorlog.
Chamberlain herinnerde vervolgens aan
„e redenen, waarop Engeland ten strijde is
getrokken en aan de onmiddellijke oorzaak
van den oorlog.
„Indien Poten al de directe aanleiding was
tot den oorlog, het was niet de fundamen-
teele oorzaak. Deze oorzaak was het over
weldigende gevoel in dit land en in Frank
rijk van het ondraaglijke van den stand van
zaken, waarin de landen van Europa het
hoofd moesten bieden aan het alternatief,
hun vrijheid in de waagschaal te stellen of
hun krachten op geregelde tijden te mobili
seeren om deze vrijheid te verdedigen.
Het „vredes-offenslef"
De passage in de Duitsch-Russische ver
klaring inzake het liquideeren van den oor
log is duister, doch het schijnt een 60ort
voorstel tot vrede te combineeren met een
nauwelijks verholen bedreiging voor de ge
volgen, indien het voorstel zou worden ver
worpen.
Ik kan niet voorspellen van welken aard
een dergelijik voorstel zal zijn, maar ik kan
wel nu reads zeggen, dat geen bedreiging
ooit dit land of Frankrijk er toe zou kunnen
brengen het doel op te geven,^waarvoor wij
dezen strijd hebben aanvaard".
Chamberlain zeide verder, dat de poging
om Engeland te belasten met de verant
woordelijkheid voor hat voortzetten van den
oorlog omdat het niet bereid is, den strijd
op te geven, vóór het doel is bereikt, zooals
de Duitsche propaganda doet, alleen een
nieuw onderdeel is van de Duitsche oorlogs
techniek.
De verantwoordelijkheid voor den oorlog
De verantwoordelijkheid voor den oorlog
blijft rusten op hen, die deze politiek van
achtereenvolgende aanvallen hebben opge
steld en uitgevoerd. Dit kan noch worden
ontkend, noch worden geëxcuseerd.
Geen loutere verzekeringen van de huidige
Duitsche regeering kunnen worden aan
vaard. Daanoor heeft deze regearing in het
verleden te dikwijls bewezen, dat haar be
loften waardeloos zijn en gebroken worden,
wanneer het haar past.
Indien derhalve voorstallen worden ge
daan. zullen wij deze zeer zeker bestudeeren
en wij zullen ze toetsen in het licht van wat
ik 7-oojuist heb gezegd.
Niemand verlangt den oorlog voort te
zetten, langer dan noodzakelijk, doch de
overgroote meerderheid van da openbare
meening in dit land en ik ben èr van
overtuigd ook in Frankrijk, is vast be
sloten er voor te zorgen, dat deze heerschap
pij van geweld een einde zal nemen en dat
het woord, dat regeeringen eens hebben ge
geven, altijd zal worden nagekomen.
Het oorlogsgebeuren
Chamberlain gaf vervolgens een overzicht
van het oorlogsgebeuren. Van belang was
daarbij de opmerking, dat van het heldere
maanlicht gebruik werd gemaakt om ook
gedurende den nacht het zoeken naai
duikbooten voort te zettan. Een aan
tal dulkbooten werd gezien en aangevallen.
Het convooistelsel werkt thans doeltreffend.
Op het oogenblik, dat ik spreek, varen
honderden schepen over de groote zeewegen,
beschermd door onze convooien en door de
onvermoeide actie van onze duikbootbe-
strijding.
Tusschen elf en twintig September is in
totaal 3.679.000 ton d'3 havens van het Brit
sche koninkrijk binnengekomen of uitgeva
ren. Slechts 1.75 pet van de totale tonnage
is verloren gegaan door aanvallen van duik'
booten of door mijnen. In de convooien zijn
geen schepen verloren gegaan.
Er zijn evenwel bewijzen, dat nog onder
zeeërs rond onze kust optreden en het feit.
dat geen schepen tot zinken zijn gebracht,
is derhalve voornamelijk het gevolg van de
maatregelen, welke de marine heeft geno
men. De Duitsche onderzeeërs zijn thans ge
dwongen op te tred an in verafgelegen wate
ren, waar hun bedreiging niet zoo groot is,
doch, zoo lang zij niet zijn gevonden en ver
nietigd, kunnen zij een last veroorzaken.
De luchtaanval op de Britsche vloot
Betreffende de harhaalde verkeerde ver
klaringen van de Duitsche radio zeide Cham
berlain rflzake het bombardement op de
en de Duitsche berichten, volgens wel-
-en vliegtuigmoederechip tot zinken zou
zijn gebracht, dat gean enkel Britsch schip
werd beschadigd. Alle schepen, hierbij inge
sloten de „Ark Royal" vervullen normaal
hun taak, onbekend met deze geruchten.
De eenige verliezen, welke zijn geleden in
deze actie, werden geladen door de Duitsche
luchtmacht zelf.
Na te hebben gezegd, dat blijkbaar de
nationale registratie feilloos is verloopen,
besprak Chamberlain het ministerie van
voorlichting.
Hij zeide, dat besloten 16 terug te keeren
tot de practijk van vóór den oorlog, waarbij
pers in onmiddellijk contact stond met
verschillende ministeries en niet door
middel van het ministerie van voorlichting.'
Een mechanische faciliteit voor de distri'
butie van het nieuws moet in het regee
ringsbouwwerk worden gehandhaafd en
men moet eenige moeilijkheden verwachten
bij het verstrekken en verspreiden
nieuws in tijd van oorlog. De thans voorge
stelde maatregelen hebben ten doel, deze
moeilijkheden tot ean minimum te beper
ken.
Spreker voegde hieraan toe, dat deze
nieuwe regeling Maandag in zal gaan. De
censuur, welke vrijwillig is, waar zulks het
ws voor het gebruik in het land zelf
betreft, zal worden uitgeoafend door cen
soren onder leiding van de departementen.
Tenslotte kondigde Chamberlain aan, dat
sir Walter Monckton is benoemd tot
controleur van de censuur, met het opper
toezicht ovar de maatregelen voor de cen
trale verspreiding van nieuws aan de pers.
De debatten
Na de verklaring van Chamberlain, zeide
A 111 e e, de leider der Labour-oppositie, dat
iedereen de werkelijke mogelijkheid1 van 't
einde van den oorlog zou begroeten. Iedere
terugkeer tot den toestand van een jaar of
twee geleden zou evenwel geen vrede bren
gen aan de wereld.
De leider van de liberale oppositie, S u-
c 1 a i r, zeide, dat de oorlog moet voort
gaan, tot de kracht van het Hitlerisme 4~
Duitschland is gebroken.
Hierna kwam Lloyd George aan het
woord, die o.a. zeide, het geheel eens te
zijn met de verklaring van den Minister-
President, dat indien de verovering van
Polen als een voldongen feit zou worden
aanvaard, Engeland onteerd zou zijn.
Het is duidelijk, dat er niet alleen sprake
kan zijn van Polen, doch ook van Tsjecho-
Slowakije en ook het vraagstuk van de
koloniën zal ter sprake moeten worden ge
bracht.
Zulk een voorstel zou moeten komen van
neutrale regeeringen en niet afhankelijk
zijn van het woord van een enikele regee
ring.
Spreker is verder van meening, dat ook
de ontwapening ter sprake zal moeten
komen.
Hij spoorde de regeering tenslotte aan,
om indien een conferentie zou worden he
legd, ook de V. S. hierbij te betrekken en
ook spoorde hij aan, een geheime zitting
van het Lagerhuis te beleggen, wanneer de
voorstellen besproken zullen worden.
Geheime zittingen hebben geen waarde
Chamberlain antwoorde Lloyd George,
dat hij de waarde van geheime zittingen
niet ziet en niet voldoende vertrouwen
heeft in de geheimhouding bij dergelijke
zittingen.
Lloyd George, aldus Chamberlain, heeft
voorspellingen gedaan, doch hij kan zich
vergissen. Natuurlijk kan men speculeeren
op den aard van de voorstellen, doch ik ge
loof, dat het nog te vroeg is, om aan te
nemen, dat we zulke nauwkeurig omschre
ven voorstellen zullen krijgen als Lloyö
George zich voorstelt
Het is ook mogelijk, dat een voorstel zal
worden gedaan, dat geen regeering, welke
zichzelf eerbiedigt, kan aanvaarden.
„In deze omstandigheden", zeide Cham
berlain, „lijkt het mij onjuist om te zeggen
wat de regeering zou doen in omstandig
heden, welke zich nog niet hebben voorge
daan".
De verklaring van Lloyd George lokte
rritiek uit van vele andere leden van he
Huis. Grenfell (labour-oppositie) zeid<
dat hij door de rede van Llovd George ver
De besprekingen te Moskou
Litausche Minister ontvangen
MOSKOU, 4 October. Het telegraafagent-
schap der Sovjet-Unie meldt, dat Dinsdag
avond een bespreking is gehouden tusschen
Molotof en den Litauschen minister van
Buitenlandsche Zaken Urbsys. Stalin, Po-
lemkin, de zaakgelastigde van Sovjet-Rus
land in Litauen, Pdznyakof, zoomede de
Littausche gezant te Moskou. Natkevi-
c i u s hebben aan het gesprek deelgenomen,
dat meer dan twee uren heeft geduurd.
OUIVMINISTER DE WILDE
Voorzitter der NederL Bakkerij Stichting
Het bestuur der Nederlandsche Bakkerij
Stichting haeft tot zijn voorzitter mr J. A.
Wilde, oud-minister van Financiën,
benoemd. Gistermiddag vond de installatie
ts door zijn voorganger Z.E. prof. mr P.
S. Gerbrandy, minister van Justitie.
SCHATKISTPOSITIE
VERSTERKT
Na de jongste inschrijving op
schatkistpapier
Weekstaat van de Ned. Bank
Verleden week Maandag heeft een onder -
handsche inschrijving op schatkistpapier
p'aats gevonden. Naar schatting werd inge
schreven, naar wij reeds meldden, voor een
bedrag van ca. 80 millioen. Uit den thans
gepubliceerde weekstaat van de Nederland
sche Bank blykt, dat de positie van de
schatkist na deze uitgifte van schatkistpa
pier aanzienlijk is versterkt.
Was er vorige week nog een bedrag van
43 millioen aan schatkistpapier recht
streeks voor rekening van het Rijk bij de
Ned. Bank geplaatst, thans is dat bedrag
teruggebracht tot 13 millioen.
Inmiddels is de post „Binnen1 andsche wis
sels" verminderd van f 90.3 tot 48.9 mil
lioen, een teruggang, die 11.4 millioen
grooter is dan de daling van 30 millioen
in het bedrag rechtstreeks ondergebracht
schatkistpapier, dat onder „Binnenlandsche
wissels" wordt verantwoord. Deze meerdere
teruggang van f 11.4 millioen moet worden
verkteard uit het afloopen van schatkistpa
pier, dat blijkbaar voor rekening van ban
ken of particulieren by de Nederl. Bank
was verdisconteerd.
Verder blijkt de verbetering in de positie
van de schatkist uit de daling van het ren
teloos voorschot, dat vorige week nog f 15
millioen bedroeg en thans gedaald is tot
9.7 millioen.
De sterke teruggang van de „rekening-
courantsaldi van anderen", die daalden vai
336.4 tot 268.9 millioen is eveneens te
verklaren uit de plaatsing van schatkist
papier.
De goudvoorraad bleef onveranderd op
1104.3 miMioen. Wederom blijkt eenig
zilvergeld uit de circulatie te zijn terugge
vloeid. De zilvervoorraad steeg nl. van 7.3
tot 7.9 millioen.
De bi'ljettencirculatie is blijkbaar onder
invloed van den ultimo in den afgeloopcn
week gestegen van 1142 tot f 1164 millioen.
ANTI REV. JONGEREN ACTIE
Men vercoekt ons te willen melden dat
de jaarlijksche algemeene vergadering van
de Anti-Rev. Jongeren Actie (A.R.J.A.) in
verband met de mobilisatie van vele leden
voorloopig is uitgesteld.
Men zag de torpedeering van
de „Pukkastan"
Oponthoud in de Downs
ROTTERDAM, 4 Oct. Na een avon
tuurlijke reis is gisteravond het s.s.
„Bilderdijk" van de HollandAmerika
Lijn weer te Rotterdam aangekomen.
Op 5 Sept. zag men de torpedeering
van de „Pukkastan" en redde men de
bemanning. In de Downs had men een
oponthoud van niet minder dan 24 da
gen.
De „Bilderdijk" vertrok op 29 Augustus
iet een lading stukgoed van New York
toen weliswaar de spanning op interna
tionaal gebied steeds steeg, doch er nog
geen gevaar voor oorlog bestond, zoodat
men in kalme gemoedsgesteldheid het rui
me sop koos. Nadat op 3 September, toen
het schip zich in volle zee bevond, de radio
het uitbreken van den oorlog berichtte,
liet kapitein Munnik direct de noodigo
maatregelen nemen om de nationaliteit van
het schip kenbaar te maken en daar de
zee niet te woelig was, kon onder het va-
de romp aan weerszijden met de na
tionale kleuren worden beschilderd. Bo
vendien werd aan den achtermast de vlag
geheschen en des nachts door een schijn
werper verlicht.
De „Pukkastan" wordt getorpedeerd
De daarop volgende twee dagen gebeurde
niets bijzonders, doch in den namiddag van
5 September op ongeveer 70 mijl van het
Kanaal, maakte men voor het eerst kennis
met een van de verschrikkingen van den
oorlog, toen men een geweldige knal hoor
de en het schip trilde. Verscheidene leden
van de bemanning snelden naar het dek
en zagen van verre een stoomschip, dat zij
als de „Pukkestan" een ruim 5000 ton
metend vaartuig van de reederij Common
Brothers Ltd. te Newcastle herkenden
Dit schip bleek door een Duitsche duikboot
te zijn getorpedeerd.
De Bilderdijk bevond zich toen op zeven
mijl afstand, ongeveer anderhalf uur varen
van de „Pukkastan", welke toen reeds snel
zinkende was en waarvan de bemanning,
bestaande uit 35 koppen, zich in twee sloe
pen bevond. Op de „Bilderdijk" nam men
maatregelen om hulp te bieden, waarbij
men evenwel zorg moest dragen niet te
dicht in de nabijheid van het zinkende
schip te komen. Juist had men een leer
uitgehangen en zetten de eerste Engelsche
zeelieden voet aan boord, toen hun schip
zonk. Zij werden aan boord van de „Bilder
dijk" opgenomen.
De kapitein van de „Pukkastan" vertel
de, dat kort voor de torpedeering een duik
boot aan de oppervlakte verscheen, die be
vel tot stoppen gaf. Nadat hieraan was vol
daan. werd hem door den kapitein van de
duikboot een jongeman van nog geen
dertig jaar medegedeeld, dat deze ver-
A. W. ROELOFS SCHORTENINDUSTRIE GEMERT
Het betere
genre schort
Kleurecht
Waschecht
Bij alle goede manufacturenzaken
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen
Chamberlain heeft in het Britsche La*
gerhuis een verklaring afgelegd over de
Duitsch-Russische overeenkomst.
De diplomatieke besprekingen te
Moskou.
Ciano uit Berlijn terug te Rome.
Duitsche aanvallen op het Westfront
afgeslagen.
Tegen den bestuurder van de auto,
waarmee op 11 Aug. het vreeselijke on*
geval te Houten plaats had, is twee we*
ken gevangenisstraf geëischt.
Gister is de Meerdijk gesloten, waar*
door Urk met het vasteland is verbonden,
De „Bilderdijk", die de overlevenden
van het getorpedeerde schip „Pukkastan"
heeft gered, is te Rotterdam teruggekeerd,
De negentiende zitting van de Generale
Synode der Geref. Kerken.
De Bond van Chr. Prot. P.T.T-perso*
neel „Door Plicht tot Recht" heeft te
Utrecht vergaderd.
Er is een Prot. Chr. Comité ingesteld
inzake zorg voor gemobiliseerden.
plicht was de „Pukkastan" te torpedeeren.
De bemanning kreeg een uur tijds om zich
in de sloepen te begeven en bovendien
deelde de Duitscher mede, dat op korten
afstand een Nederlandsch stoomschip na
derde, dat bereid zou zijn de opvarenden
aan boord te nemen. Toen de bemanning
van de „Pukkastan" op een behoorlijken
afstand van het schip was, dook de duik
boot onder en torpedeerde het schip, dat
snel zonk. Het was aan bakboordzijde ge
troffen, maar er volgde geen ontploffing.
De „Pukkastan" was met een lading graan
op weg van Kaapstad naar Rotterdam.
Verblijf in de Downs
Na de redding zette de „Bilderdijk" koers
naar de Downs. Hier lagen meer Neder
landsche schepen en had een begroeting
door landgenoolen plaats. Behalve de
„Nieuw-Amsterdam", die spoedig weer ver
trok, lagen er de „Veendam", de „Noor-
dam" en de „Beemsterdijk".
Kort na aankomst kwam een Engelsch
officier aan boord, die de radiozendinrich-
ting verzegelde en den kapitein de noodige
instructies gaf, zoodat deze langs een om
weg de reederij van het gebeurde in kennis
moest stellen.
Na het ankeren werden de opgepikte En-
gelschen met een regceringsvaartuig naar
den wal vervoerd.
Intusschen had men aan boord van de
„Bilderdijk" gebrek aan levensmiddelen
gekregen, doch hierin werd voorzien door
eenige Nederlandsche schepen, welker vooi
raad evenwel ook beperkt was. zoodat men
op de hulp van shipchandler aangewezen
was, wier bediening echter verre van vlot
was.
Van de „Bilderdijk" werden de scheeps
papieren meegenomen, doch van de lading
werd niets in beslag genomen en ook werd
de bemanning niet ondervraagd. Niemand
mocht echter aan land gaan.
De behandeling door de Engelschen was
correct De rondvarende regeeringspost-
boot nam de brieven van de bemanning
over, waarvan er evenwel een aantal niet
te bestemder plaatse aankwam, omdat
elke ongewenschte aanduiding vernietiging
van de correspondentie meebracht Twee
maal werden brieven uil Holland bezorgd.
Van het oponthoud werd gebruik ge
maakt om het schip af te bikken en op te.
schilderen en daar men verlof bekomen had
gebruik te maken van de radio-ontvang-in-
richting bleef het contact met het moeder
land intact De avonden waren eentonig en
mede door het gemis aan tabak werd de
stemming aan boord er niet beter op.
lederen avond voer een sleepboot langszij
om te waarschuwen dat er des nachts geen
licht mocht branden.
Maandagavond kwamen de scheepspapie
ren weer aan boord terug en kreeg de kapi
tein verlof om te vertrekken, maar met het
oog op het mijnengevaar werd het beter ge
acht tot den volgenden ochtend te wachten.
Te zes uur werd het anker gelicht en nadat
groeten met de andere Nederlandsche sche
pen waren gewisseld die van de „Beem
sterdijk" luidde: „gefeliciteerd Bilderdijk"
nam de thuisreis een aanvang.
Onderweg passeerde men enkele mijnen,
terwijl men ook meende de periscoop van
een duikboot waar te nemen.
DROOG WEER
Weerverwachting: Krachtige tot ma
tige Oostelijke tot Zuid-Oostelijke wind»,
helder tot half bewolkt. Droog weer, wei*
nig verandering in temperatuur. Plaatse
lijk lichte nachtvorst op beschutte plaat-
BAROME TERSTAND
Stand vanmorgen half twaaltf 763.2
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 9.4 C.
FIETSERS LICHT OP:
5 Oct. Van 'sav. 6,59 u. tot 'sniorg. 6,40 u
>ch In 20 Jaai
Roonkni „Rnhyp-,
Nasleep van de wilde bussen
Gevaarlijke demonstratie
's-GRAVENHAGE, 4 Oct. Toen op 22
Mei van dit jaar de Hooge Raad het
R.A.P. verbindena had varklaard. beslo
ten de directie en chauffeurs van een
groot touringcarbedrijf hier ter stede een
demonstratie te houden voor het huis
van den minister van justitie aan de
Johan van Oldenbarneveltlaan.
Deze demonstratie had plaats op 25 Mei
en de politie trachtte deze te verhinderen.
Daarbij stoorde zich de 26-jarige chauffeur
monteur L. P. niet aan het stopteeken, dat
hem door twee agenten werd gegeven en hij
reed dreigend recht op de agenten in, zoo
dat dezen op zijde moesten springen om -niet
ovarreoen te worden.
Voor dit feit had hij zich gisteren voor de
Haagsche rechtbank te verantwoorden.
Verd. ontkende een der agenten te hebben
gezien en verklaarde gemakkelijk langs dén
anderen te hebben kunnen passeeren. Vol
gens de agenten, als getuige gehoord, moest
verd. hen hebben gezien. Verd. wees nog op
zijn perfecte remtmen, die hem in staat zou
den hebben gesteld nog voor den agent te
stoppen. Hij was zeer zenuwachtig.
De officier van justitie, jhr dr L. H.
K. C van Asch van Wijcfc, was van oor
deel, dat verd.. hoewel misschien opge
zet, verantwoordelijk is voor het feit. De
bedreiging van de politie, die haar plicht
doet, noemde spr. een zeer ernstig feit.
Daar verd.'s vroegere leven niet ongunstig
was, vroeg spr. een betrekkelijk lage straf,
n.l. één maand gevangenisstraf.
Uitvoerig bepleitte verd. clementie.
De rechtbank zal op 17 October uitspraak
doen.
Ernstige botsing te Amsterdam
Twee militairen zwaar gewond
AMSTERDAM. 4 October. Vannacht om
ruim één uur zijn op de Weesperzijde, bij
de Berlage-brug een bestelauto van „Het
Nieuws van den Dag" welke op weg was
naar 's-Hertogenbosch, en een motorfiets,
waarop zich twee militairen bevonden, in
botsing gekomen, waarbij zoowel de be
stuurder als zijn op de duo gezeten metge
zel ernstig aan hei hoofd werden gewond.
Beiden waren bewusteloos.