STEMMERIK C°
1939'ENSDAG 27 SEPTEMBER 1939
TWEEDE BEAD PAG. 5
ONZE VOEDSELVOORZIENING
Wat hebben we noodig en hoe
wordt er in voorzien
Onze graanpositie gunstiger
dan voorheen
I
Met bittere herinneringen aan 1914—1918
wat betreft het voedsel vraagstuk van die
ja--cn, slaat menigeen thans, nu weer een
groote oorlog is losgebroken, die wellicht
eenige jaren zal duren en meer en meer
hat karakter van een algemeenen oorlog
kan aannemen, de schrik om het hart. De
reeds uitgereikte distributiekaarten. of
schoon maar een voorzorgsmaatregel, heb
ben zenuwachtige menschen allerlei visioe
nen van voedselschaarschte en hooge
prijzen doen krijgen. En als er geen maat
regelen door de regeering genomen waren
zou door weer een run op de winkels van
zou door velen weer een run op de winkels
van leven6iniadelen ondernomen zijn, waar
bij de agitatie van één véle anderen aan
steekt.
Gelukkig, dat deze maatregelen genomen
zijn. Maar daarmede is de bezorgdheid van
het publiek nog niet weggenomen.
Het kan daarom zijn nut hebben eens na
te gaan, wat in normale omstandigheden
voor de Ncderlandsche bevolking noodig is
en op welke wijze daarin voorzien kan wor
den.
Wat gebruikt onze bevolking
Wij zullen ons hierbij bepalen tot de
volgende artikelen: tarwe, aardappelen,
suiker, boter, margarine, kaas, vleesch,
koffie, thee en zeep.
Wanneer we de cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek bezien dan
blijkt dat voor de c.a. 8.700.000 inwoners
van ons land per jaar noodig is:
827 000.000 kg. tarwt*
17.400.000 h.l. aardappelen,
220.200.000 kg. suiker,
47.800.000 kg. boter,
54.000.000 kg. margarine,
60.500.000 kg. kaas,
123.500.000 kg. rund- en kalfsvleesch,
38.400.000 kg. koffie.
8.800.000 kg. thee
92.200.000 kg. zeep.
Dit zijn op het oog enorme hoeveelheden.
Maar wanneer men de productie van de
verschillende artikelen ervan in ons land
nagaat en daarbij in aanmerking neemt,
dat de aanvoer van de benoodigde g-ond
stoffen uit het buitenland althans voor
hands nog gewaarborgd is, al zullen er
moeilijkheden met den aanvoer voorkomen,
dan is er nog geen reden om zich zoo heel
erg ongerust te maken.
Mits men kalm blijve en zich wil aan
passen aan de wel zeer gewijzigde omstan
digheden.
Wat de aanvoeren van voor on? land
noodzakelijke behoeften aangaat herinne
ren we aan wat Chamberlain in het F.ngel-
srhe lagerhuis verklaarde, n.l. dat „de
neutralen zullen kunnen voorzien in
de normale behoeften van eigen gebruik."
De normale behoeften voor eigen gebruik
betreffen o.a. de graanvoorziening. Want in
burgemeester en daarna bij den Minister
van Defensie.
Een regeling, waarbij het maximum be
drag d?r kostwinnersvergoeding van f 2.50
op f 3 per dag wordt gebracht, welk bedrag
in zeer bi zonder e gevallen nog kan worden
overschreden, is in voorbereiding. De in
voering kan dezer óagen worden verwacht.
EENHEIDSPAKKETTEN
Tegen het gevaar uit de lucht
DEN HAAG, 27 Sept. Naar wij
vernemen ligt het in de bedoeling
der Ned. Vereen, voor Luchtbescher
ming, om binnenkort, dank zij de
financieele medewerking van ae Re
geering, een begin te maken met de
distributie van zgn. eenheidspakket-
'en tegen luchtgevaar. Deze pakket
ten zullen een inhoud hebben, die
overeenkomt met een kleine apo
iheek en die voldoende is voor een
gezin van 4 5 personen. Ook zal
weldra een aanvang worden gemaakt
met het distribuecren van gasmas
kers op groote schaal. In de eerste
plaats komen in aanmerking de
166.000 gezinnen, die bij de N. V. v. L.
zijn aangesloten.
Voorts ligt het in de bedoeling een
fonds te stichten, om ae allerarm
sten tegemoet te komen.
Tenslotte vernemen we nog, dat
binnen afzienbaren tijd van Regee-
ringswege maatregelen te verwach
ten zijn, die beoogon controle uit te
oefenen op den handel in allerlei
artikelen, welke als geschikt tegen
luchtgevaar worden aangeprezen
de voor mensrhelijk gebruik benoodigde
hoeveelheid tarwe, groot c.a. 827 millioen
k.g. wordt maar voor de kleinste helft voor
zien door eigen productie. De tarweoogst
beloopt in de laatste jaren ongeveer 430
millioen kg. De invoer van elders is gemid
deld 700 millioen kg., waarbij de opmer
king gemaakt moet worden, dat hiervan
een belangrijk deel als veevoeder gebruikt
wordt
Bchal e de cijfers van tarwe spelen die
van ande.e granen zoowel voor mensche-
liike behouRe als voor veevoeder (dus in
direct voor nienschelijk gebruik! een groote
rol.
Vuil rogge wordt wel een gedeelte in
gevoerd, doch dit heeft meer betrekking
op bakrogge. Van eigen hodemopbrengst
aan rogge is er een overschot, dat uitge
voerd wordt en dat in de laatste jaren toe
nam. Hieromtrent schrijft prof. dr. P. P.
van Berkum in „Economie": „Was dit (toe
nemend uitvoeroversrhot) met het oog op
de moeilijkheden welke de uitvoer van
rogge ondervond, aanleiding om van een
roggeprobleem te spreken, thans is de voor
normale tijden te groote rogge-productie ?en
ware uitkomst. Er kan namelijk op belang
rijk grooter schaal oan tot heden gebruike
lijk was, rogge- met tarwebloem in witte
brood worden vermengd, zoodat het groote
deficit, dat bij de inheemsche productie
van tarwe bestaat, hierdoor eenigszins kan
worden opgevangen."
Zooals men weet is er al beperking op
gelegd van rogge als veevoeder en de dena-
turatie er van is verboden.
Voor m a i s is ons Innd prartisrh geheel
op aanvoer van elders aangewezen. Door
schaarschte aan veevoeder, dat van elders
moet komen, zal inkrimping van den vee
stapel niet vermeden kunnen worden. De
daardoor eventueel later ontstaande behoef
te aan vleesch en zuivel zal door reservee
ring van wat thans aan vleesch en zuivel
uitgevoerd wordt, kunnen opgevangen war
den.
Onze graanpositie is. zoo schrijft prof dr
y Berkum, uit een oogpunt van voorziening
in eigen behoeften in de afgeloopen jaren
aanzienlijk gunstiger geworden, zoodat wij
thans, wat de voedselvoorziening betreft,
•r belangrijk beter voorstaan dan wanner"
dp over Europa gekomen oorlogsramp ons
eenige jaren eerder zou hebben getroffen
Toch moeten we, naar onze meening. niet
al te uptimi3tisch zijn, al is er alle hoop.
Dagelijksche dingen
Een moeilijke opgave
Wij hopen van ganscher harte, dat onze
gemobiliseerde soldaten niets anders te
doen krijgen dan de wacht houden aan «Ie
frontieren. Daarin ligt echter ook opgeslo
ten, dat zij zich somsvervelen. Ofti-
cieren kunnen daartegen veel doen. Wij
kennen er, die flink laten oefenen en ste
vige marechen maken, waarbij zij ze if niet
op een fiets zitten wat hatelijk is doch
meemarcheeren En wanneer onder weg een
rustpauze gehouden wordt, zorgen zij, -lat
de militairen tegen zeer gereduceerde prij
zen eenige verversching kunnen genieten.
Er schijnen ook andere officieren te zijn,
die er zich met een Jantje van Leiden af
maken en hoogstens een sergeant opdragen
om de manschappen .vat bezig te houcten,
terwijl zij hun stamkroeg opzoeken. Deze
laakbare houding doet natuurlijk heel veel
kwaad.
Echter, ook bij de voortreffelijkste leiding
blijven er vrije uren over. En deze werpen
voo-al problemen op wanneer de militair,
ver van huis en haard, in een onherberg
zaam oord de wacht moet waarnemen.
Daarom kunnen we niet genoeg het denk
beeld aanbevelen, dat men in iedvr gezin
voorzoover dit er zich toe leent plan te in
ruimt voor een of meer militairen, die er
eenige gezelligheid vinden F.n we geven do
gemobiliseerden in overweging om hieraan
zelf mee te werken want n'et iedereen
weet „contacten" tot stand te brengen. Ove
rigens komt het voor, dat ge mob'li see reten
uit 1914 thans nog vriendschap onderhou
den mot gezinnen, waar zij in die jaren
vriendelijk ontvangen zijn.
Ook dit hulpmiddel is evenwel nog niet
voldoende om straks, bij lange winteravon
den alle vrije uren te vullen; ook niet al
brengt men deze in Tehuizen voor Militai
ren door, welke reeds bestonden of thans
met hartelijke medewerking van de burge
rij gesticht, gemeubileerd en geëxploiteerd
worden. Zij kunnen bovendien niet in allo
behoeften voorzien.
Het is daarom goed. dat er oen Centrale
raad gevormd is inzake ontwikkeling en
ontspanning van gemobiliseerde militairen.
Hier is leiding en toezicht noodig. Maar
feeze raad staat voor een zware opgave.
Volgens de installatierede van der oppcroe-
velhebber moet, wat den soldaat geboden
wordt, aan hooge eiscnen voldoen en nat
'■ntwikkelings- en ontspanningswerk dient
aldus te worden geregeld, dat liet vc-or alle
militairen, zonder oiiceracl.eid van polit'ekc
of geloofsovertuiging, toegankelijk is.
De eisch is uitstekend: hoe de raad «r
ten volle aan zal kunnen voldoen. i« voor
<ns nog een open vraag. Wij zijn echter
overtuigd dat hier een nationaal belang te
behartigen valt en daarom moet getracht
worden er iets goeds van te maken. Wan
neer we echter bedenken, welke zonderlinge
denkbeelden velen over neutraliteit hebben,
dan zijn we er niet ere gerust jp; al troos
ten we ons met de belofte, dat iedere rich
ting de gelegenheid zal krijgen om met
eigen menschen ..opder ons" te zijn. Wij wil-
on er daarom het beste van hopen Het
vprdient aanheveling om vee] uadriik op
de ontwikkeling te leggen Daarbij zijn tic
gevaren minder groot Man hij ontennnning.
INDISCHE UITRUSTINGEN
HEERENKLEEDING NAAR MAAT
■VAN VAN MEERDER VOORT 66
DEN HAAG
EIGEN ZAAK SOERABAIA GEMBLONGAN.
dal vt-ie )i.aangenaamheden die ln 1914—
1918 ons deel waren, ons thans bespaard
kunnen blijven.
De inundeeringsïverkzaarnheden in ons land. Op verschillende plaatsen zijn de wegen geheel over
stroomd. Het land daarnaast volgt spoedig.
Voor de talrijke kinderen, die uit de Engelsche groote steden geëvacueerd zijn, worden thans
op het Britsche platteland scholen gebouwd.
De bruggen in het geïnundeerde gebied van ons land zijn onbruikbaar gemaakt. Zware zandzakken vormen een uit
stekende waterkeering.
Rijdt weinig!!Rijdt zuinig!! Door den A.N.W.B. worden op groote schaal achter
ruit-etiketten verspreid, waarop o.m. verme ld staat, dat de houder ervan zich vrijwillig
heeft verplicht zijn auto niet ongemotiveerd te gebruiken en niet sneller te rijden dan
70 K.M. per uur.
ONS VOLK IS WAKKER
GESCHUD
De Luchtbescherming groeit
Maar dat is dan ook noodig
DEN HAAG, 26 Sept. Eerst ging het
op een sukkeldrafje, maar de laatste
maanden komt de Nïd. Ver. voor Lucht
bescherming (Nassau Ouwerkerkstr. 3,
telef. 77.66.60) handen te komt. Vanaf
Maart j.l. steeg het aantal leden van
92.000 tot ruim 166.000 en daarvan wonen
er alleen in Den Haag niet minder dan
28.000. Ziedaar het beste bewijs, dat
ons volk eindelijk is wakker geschud.
De laatste weken vooral, toen zich
iedera vier minuten een nieuw lid aan
meldde, was er geen bijhouden meer
aan. Zóó moet het, want alleen op die
manier is het ideaal te benaderen, dat
practisch iedere Nederlanaer ingeschre
ven staat bij de N. V. v. L.
De secretaris, mr H. Bogaardt, heeft
op een persconferentie op al die dingen nog
eens met nadruk gewezen en vooral de
aandacht er op gevestigd, hoe zeer we naar
zelfbescherming moeten streven. De over
heid kan zich nu eenmaal alléén met de
groote lijnen bezig houden,, doch het geven
van voorlichting en het organiseeren van
de burgerij, zoowel individueel als per
huizenblok, behooren de particulieren
uit eigen beweging te doen.
't Moreel mag niet geschokt worden
Wanneer in geval van oorlog de burger
bevolking in angst wordt gebracht, om zoo
doende de strijdende militairen te ontmoe
digen, dan is het van het grootste belang,
dat de achtergebleven vrouwen en kinae
ren over het noodige moreel beschikken.
Luchtbescherming is niet een kwestie van
techniek maar evenzeer van moreel weer
stands vermogen.
Dat wil de N. V. v. L. alom aankweeken
door middel van haar circa 500 afdeelingen
haar vele informatie-bureaux en haar or
gaan „Luchtgevaar", hetwelk thans een op
lage van 175.000 exemplaren heeft. Ook op
andere wijze, zooals ae uitgifte van een in
structieve wandplaat, tracht men het ge
stelde doel te verwezenlijken, terwijl voorts
door cursussen, instructies voor bedrijfsbe-
scherming en samenwerking met vrouwen
organisaties krachtig wordt gewerkt
Van groot belang is bovendien het schep
pen van zgn. Territoriale Verban
den, die provincie-gewijs zijn of nog wor
den opgericht, teneinde een aantal afdee
lingen tot een eenheid te organiseeren en
aldus het voerén van instructie
op uniforme basis voor het heele
land te bewerkstelligen.
De groote gestichten
Dan is een overeenkomst getroffen met
de radiocentrales om er lezingen voor te
houden, er zijn overeenkomsten getroffen
inzake de zelfbescherming van 4000 gestich
ten van weldadigheid cn Armenzorg en
daarnaast zijn er nog allerlei andere plan
nen in voorbereiding of reeds in uitvoering.
Voor hen, die de vraag mochten stellen,
wat dit alles baten zal, diene een verwij
zing naar bombardementen in den vorigen
oorlog, toen er aanvankelijk veel meer
slachtoffers onder de burgerbevolking vie
len dan later, nadat men tegen het lucht
gevaar beter was ingesteld.
Wat Parijs leerde
Natuurlijk is in de eerste plaats een ac
tieve luchtverdediging noodig (luchtafweer
geschut), doch Parijs gaf tusschen 1914 cn
1918 o.a. te zien, dat toch -nog een groot
aantal vliegtuigen door de vuurlinies wist
heen te dringen, om dood en verderf te
zaaien. Beide verdeaigingen zijn dus noodig,
de actieve en de passieve.
Tot de passieve behoort o.a. het ijveren
voor het gebruik kunnen maken van open
water bij het blusschen van branden, in
dien de waterleiding kapot i6.
Water is een uiterst belangrijk ding als
de brandbommen, waarvan een bommen
werper er een a tweeduizend kan vervoeren,
opgeld ooen. Voor het verdrijven van het
mosterdgas, dat een vijand is van water, is
dit al even gewichtig.
Gasmaskers nuttig?
En de gasmaskers? Wat is het nut er
van? In Barcelona en Warschau werd nii t
met gas gewerkt. Men zal er ook niet zoo
snel zijn toevlucht toe nemen. Doch als dat
gebeurt? In de dalen van Abessinië was 't
effect verschrikkelijk, hoewel in ons vlakke
land de resultaten vermoedelijk minder
zullen zijn. Wie een gasmasker aanschaft
kiest in elk geval den veiligsten weg.
Bovenal is het echter eisch, nat de bur
gers zich meer met elkaar verstaan. Men
moet elkaar overtuigen hoe noodzakelijk 't
is samen iets te doen. Brand bij uw buur
man is haast even erg als bij u zelf. Voor
al het organiseeren van blokbcwoners -s
van groot gewicht. Men kan in overleg me:
z'n buren, achter de woningen schuilplaat
sen maken voor collectief gebruik. Natuur
lijk zal de solidariteit niet altijd even groot
zijn, doch daarvoor moet dan eerst wor
den gestreden. Ook hier geldt, dat de aan-
houaer wint. Thans is er nog gelegenheid
om de handen uit de mouwen te steker,
doch die gelegenheid is er straks wat
God verhoede misschien niet meer
Kostwinnersvergoeding
Voor wie; Wat krijgt men; Hoe te handelen
In verband met de mogelijkheid om voor
gemobiliseerde kostwinners vergoeding aan
te vragen is er een aantal vragen bij ver
schillende belanghebbenden gerezen, iic
naar de officieele antwoorden, die daarop
gegeven werden in bet volgende besproken
zullen worden.
In de eerste plaats zij opgemerkt, dat
kostwinnersvergoeding aangevraagd moet
worden bij den burgemeester der gemeen
te. naar men woont. Kostwinners zijn zij,
van wie het in dienst zijn meebrengt, dat
voldoende middelen tot levensonderhoud
hunner verwanten ontbreken. Ook steun
trekkers en medekost'.vinners vallen er on
der. Zij, die voor eerste oefening onder
de wapenen zijn vallen over het algemeen
buiten deze regeling. Voor dezen moet als
kostwinner vrijstelling van dienst gevraagd
werden Alleen als dit geweigerd wordt en
kel op grond van dienstbelang kan vergoe
ding worden toegekend.
Blijft het loon van een gemobiliseerde
uitbetaald can wordt geen vergoeding ge
geven
1-Iet bedrag der vergoeding is afhankelijk
van vele factoren, zoodat men niet in het
algemeen kan zeggen, hoeveel de vergoe
ding in zekere gevallen zal bedragen. Op
gemerkt wordt, dat het vergoedingsbedrag
niet alleen bepaald' wor It naar de kosten
van levensonderhoud, doch ook tiaar het
geen aan hel gezin ten gevolge van het ver
blijf in werkelijken dienst wordt onttrok
ken. Bij wisselvallig inkomen wordt nu het
gemiddeld inkomen gerekend.
Met de verdiensten van de ochlgenoote
wordt rekening gehouden. Neemt ze de
taak van der. man over, zoodat ze dezelfde
nkomsten blij't genieten, dan heeft ze geen
aanspraak op vergopding.
Verhuizing naar elders heeft geen veran
dering tengevolge, tenzij daardoor verande
ring mocht ontstaan in de omstandighe
den Bij huwelijk van een gemobiliseerde
kan dadelijk vergoeding cv»-nagd worden
Tegen de beslissing over. de aanvraag kan
men zich eventueel eerst beklagen bij den
113 - De Wasscherij met 'n meer
n 100-jarige ervaring - 1939
I.V. Delftsche
Mtoomwasscherij
V.ïl A. VAN OSSSLEN
stsinyel 151—152, DELFT, TeL No. 166
Vraagt Uw winkelier
-RANCOIS BLOM'S
PRODUCTEN
in Gle malen in Binnen- en Buitenland
met GOUD bekroond.
*e Koningin naar Amsterdam
ïtrent de inspectie van de organisatie
den Amsterdamschen Luchtbescher-
£0 ^dienst door H.M. de Koningin op Za
un 30 Sept. a s. vernemen wij nader,
■hierbij niet minder dan 30.000vrijwil-
B aanwezig zullen zijn, terwijl een
aantal hulpdiensten met materieel zal
n opgesteld.
I- de Koningin zal om half drie van
'aleis op den Dam naar het Stadion
'ikken.
ichijnlijk zal nog een demonstratie
gegeven van den geneeskundigen
't en de brandweer van den luchtbe-
.TOings-geneeskundigen aienst en de
(lbe6chermings-brandweer.
ivee muziekcorpsen zullen het geheel
list/eren.
£f"lTENT00NSTELIJNG .>DE TREIN"
nk '|T Reeds 150.000 bezoekers
TtylSTERDAM, 27 Sept. De belangstelling
de tentoonstelling „De Trein 1839—
J blijft nog steeds zeer groot. Naar ons
pt medegedeeld, wordt hedenavond op
toonstelling de 130.000ste bezoeker
S&ENOEMD t .VE MAJOOR
MP>t reserve-majoor. Ier nadere indecling
gfftf r'f vanwege den Wnister van Defensie,
(■pnoomd de resciva kapitein van het lie
infanterie de heer A. J. R. B u ij t e 1 a a r.
