[enerale Synode der Geref. Kerken
«fr
LAD J E>AG 22 SEPTEMER 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
JISEItate van Zendmgsposten - Zendingsbibliotheek
ind.'ninelisatie onder studenten - Radiokerkdiensten
^^jktelijke verzorging IJsse'meergebieden - Armver-
wiMhg - Historische goederen - Gecohama - Zaak Roorda
DERTIENDE ZITTING
~e gisteren gehouden zitting werd be-
feen schrijven van sympathie te zen-
jan ouderling Ds J.
oude, die door ongesteldheid de zit-
heeft moeten verlaten.
zee praeses verwelkomde ter Synode Ds
voor P ij k van Soemba> hem uitnoodigend
ren vJ lu-el der Zendingsdeputaten te wil-
er vlieir nemen,
vliejra rapporteerde ouderling M. K n o
hfe visitatie der Zending s-
ourt Iln-
gnaleij® van Zeildin9sP°sten
hip. Ti
was,
werd:
de te benoemen deputaten op te
e,en op de volgende Synode een voorstel
'^™higing van de regeling
,'lie^ho1 a e te brengen en afzonderlijke
le anffl's'en te conciPiëeren voor Midden-
ord va11 voor Soemba, berekend op de zoo
©opende toestanden;
li jBchiiging te verleenen voor d(
op de Synode van 1942 te houden
c alvast gebruik te maken va
ton, opdat zij in de praktijk beproefd
1GEER). vóór tot definitieve vaststelling
overgegaan;
o.le i:,es'u'ten den Leidraad voor de
nieuwr (loor den Raad van Toezicht op
orden 'litalen in Midden-Java ten Zuiden,
nu ee en-
nio-o r/ 'apporteerde ouderling B
£Sd if' Lrukfonds.
ynoae vereenigde zich met de vol-
c i,clus'es:
h ie benoemen deputaten op te dra-
'in te verleenen aan het drukfonds
J®1 ai >gste 1500.—;
aticaafn ndende kerken te verzoeken, dat
'or dit fonds een bijdrage sohen-
te sf
en ete^sblbllotheek
rapporteerde ouderling Knol over
hJingsbibliotheken in Indië.
4ta werden gemachtigd om op
-'rekkend gemotiveerd verzoek aan
Java ƒ150.en aan Soemba ƒ100.—
per jaar uit te keeren.
>tt! rapporteerde ouderling Knol
i Zendingshoogleeraar. De hande-
an deputaten werden goedgekeurd.
i Isatie onder studenten
idr C. v. Gelderen rapporteerde
lover het voorstel van de Part. Sy-
OURAr i' iid-Holland-N. om de wensche-
uit te spreken "Van het beroepen
<Je Du1 Predikant voor de Evangelisatie
Titudenten, aan welk voorstel het
van Evangelisatiecommissies do
™Mltprkeii acmaesie betuigd had.
a8®°%pport oordeelde dat de verwachtin-
entelkr te -n00g gespannen zijn en dat de
van Ned. studenten een geheel an-
.n dan die van de hier te lande stu-
Oosterlingen. Ook moet het aan-
D.N.B^jkanten voor speciale doeleinden
zelf v tc zeer worden uitgebreid.
»Mde discussie namen deel Ds T. J.
.eeft. n onderling A. Schol tens en Dr
a j a n.
GIN0 -en uitte zijn groote teleurstelling
det rap.rort dat niet voldoende gepeild
r P ai >d van de studenten, die toch
■q Bri' Ds Verkuyl heeft meermalen
den (dar. hij voor zijn arbeid tot de Ned.
mogelen dreigt te worden getrokken om-
gespef den zoo weinig gedaan wordt. De
kanlisa,iecommissies in de academie-
kunnen .maar weinig doem. Het gaat
de afgedwaald'en en voor hen is een
predikant allernoodzakelijkst. De
arfjZijn wit om te oogsten en nimmer
[aginc';van£e,isatie zulke kansen als thans
arti'1'1? Schol tens, zich aansluitend
'lagen, verheugt zich dat bij al Je
i v ook weer eens een Evahge-
1 t op het synodaal agendum
lEDE&pr. uitte zijn spijt dat commissie
n ra'PPort indiende. De conclu-
•aat d> 0 '"gosteld zijn, zeggen niets, dan
per1'"' >iet voorstel van Z.-Holland-N.
nen moet worden. De zaak
gecoj",J' heeft haast en de Synode mag
e map'kerken in de academiesteden
aar F op wekken om over de zaak van een
en, epaüe-predikant eens samen
- Het financieel bezwaar mag niet
fron: Spr. drong aan op wijziging
a iJan wees er op dat niet d?
H ,ria^ gewekt dat in de academie-
Biets edaan wordt voor do ntndon.
kern
het
drap!
OE
edaan wordt voor de studen-
eeft voor dit werk twee spe-
i gen w.o. één academisch ge-
•n man is veel te weinig voor
onder de studenten en al is al
vUikwerk, men wekke niet den
net dit voorstel de eerste zet
sbetreffende schaakbord gedaan
'i-A twoordde de rapporteur de
nierkingen. De commissie
onst nmig tot het voorgestelde
1 niet verzetten tegen den
'g a's an Ds Hagen kwam.
ïr,'9ie
OU V
brcede discussie ontspon zich nu
n amen ouderling T. Tiele-
uof d F. W. Grosheide, Ds T. J
-rJ::0, 1' dr K- D ij k> Ds N. Duur-
£ra|j oude: ing Sc hol tens en Dr A.
ieide oordeelde, dat Tn de
e twee dingen door elkaar gehaald
alf* L-. mgelisatie onder de studen-
dc vr: g of het beroepen van een
1 r t voor dit werk het meest geschik-
«e it laatste betwist spr. Het is
dü (i"13 iemand speciaal voor dit
beroepen hij in den studenten-
""ion is veroordeeld. Het onopzet-
hier van beteekenis, alsook
i de geloovige studenten op
1 mten. Spr. heeft ook prac-
gen is dankbaar voor de
n de Synode voor de F.van-
;rof. Grosheide verschilt spr.
'Pi', gaf nader aan hoe z. i.
worden aangepakt De
moet door den specialen
en gestimuleerd,
een voorstel in waarin de
van hot beroepen van zulk
ndel
derii
hu*'
StO,:
4e.
i h(®en'ng. H
:n Le.r et w<
?iiko ac'.ie mo
%ni wo en ge
"V:
een predikant wordt uitgesproken, een van
de academiesteden uitgenoodigd wordt als
zendende kerk op te treden en in samen
werking met de andere academiekerken de
kerken worden uitgenoodigd om dit werk
financieel te steunen.
Prof. dr K. D ijk erkennend dat er vele
kansen voor de Evangelisatie zijn, vroeg of
er niet te veel gespecialiseerd wordt. Spr.
zou graag weer generale deputaten
e 1 i s a t i e hebben, net
Geestelijke arbeid IJssehaeergebieden
Tenslotte rapporteerde ouderling S.
W ij k in deze zitting over het rapport van
deputaten voor den gees'elij'ken arbeid in
de IJsselmeergebieden.
De gedaohtenwiseeüng werd gevoerd
door Ds W. H. den Huuting, Ds H
Metering, oud. J. v. Woerden. Prof.
Dr D. Na u ta en Ds D. Hoek, waarna
werd e-pnuzeerd.
DE MIDDAGvrrTING
erzorging
In de middagizitting rapporteerde ouJor
linu VI u. Dijkstra, van Anjum, over
net i2k van de Part Synode van Fnes-
land- inzake de roeping der Kerk ten
aanzien van de verzomng der armen
Aangez n de diaconieën ui-der invloed van
als vroeger. De kerkelijke bearbeiding van I ]|'Ln"e.r"'-'ldl3n nood en de overvl-euge
de leden-studenten de,- kerken zou snr. ee- ng_ doo.r de burgerlike armenzorg ai mw
de leden-studenten der kerken zou spr. ge
heel uit de conclusies willen verwijderd
zien. Het gaat om de Evangelisatie onder
afgedwaalden.
Ds N. Duursema verdedigde als voor
zitter der commissie de ingediende conclu
sies. De zaak is van alle kanten bezien.
De heer Scholtens adviseerde het
voorstel aan de commissie te retourneeren
en dan rekening te houden met het voor-
stel-Hagen. Spr. gelooft dat de bezwaren
van prof. Grosheide niet zoo ernstig zijn
als de hoogleeraar meent.
Dr A. D. R. Polman meent, op grond
van zijn 5-jarige ervaring in Groningen dat
wat prof. Grosheide heeft opgemerkt, vol
komen juist is.
De conclusies werden hierna met het
voorstel-Hagen aan de commissie
geretourneerd.
Aan de commissie werden voor deze zaak
toegevoegd prof. Grosheide en ds
Hagen.
Ouderling J. Hommes rapporteerde
hierna over een bezwaarschrift van den
heer H. v. d. Zwaag te Rinsumageest in
verband met beschouwingen over de Ver-
bondsleer en den bundel „Eenige Gezan
gen". De Synode besloot zich tc houden aan
de beslissing van de Sjmode van 1936.
Radio-Kerkdienstuitzending
Hierna kwam aan de orde het rapport
van deputaten voor Radio-kerkdienstuitzen
ding van de hand van Ds J. A. T a z e 1 a a r.
Ouderling S. v. W ij k van Heemstede, die
er deze zaak rapporteerde, las eerst dit
rapport.
Bij deze zaak kwamen tevens aan de orde
en schrijven van de radio-deputaten met
erzoek om de positie van rapporteerende
n adviseerende deputaten voor de toe
komst onder oogen te zien; het rapport van
de deputaten voor radio-kerkdienstuitzen
ding; een verzoek van de classis Batavia
om de kosten van deputaten niet alleen op
de Indische kerken te doen drukken en een
soortgelijk .verzoek namens deze deputaten.
Eerst waren de conclusies over het rap
port aan de orde.
Aan de discussie namen deel de leden
Ds D. Hopk. Ds J. T- Schouten, ouderl.
J. ftlanni, Ds W. L. Milo, prof. dr K.
Schilder, ouderl. T. Tieleraan, Ds T.
Hagen, prof. dr J. Ri d de rbos, Ds
W. H. den Hou ting en Ds H. Meye-
nng die enkele inlichtingen vroegen.
De Synod£ vereenigde zich, met de con
clusies, waaraan we ontleenen:
Deiputaben o-p te dragen:
de uitzending van kerk dieneten dooi
Geref. Kerken zoo mogefijfc te bevorderen,
de uitzending van Kerkdiensten, in over-
eeneteaxumng met de in hun uitgebracht
rapport op de Synode van 1936 genoemde
criteria door een zoo groot mogelijk
aantal kerken te doen verrichten;
een jaarlijiksche bijdrage van 500 ton
behoeve van Radiokerkciiensten aan de
Geref. Kerk te BLoamiendaal uit te keeren;
voorts al datgene te doen-, wat d'e eer
van God en de kornet van Zijn Koninkrijk
kan bevorderen, mode door de gebruikei.'j
ke M o r g e n av ij d i n g e n
voor gemeenschappelijke belangen in de-
aen 6amen te werken met de deputaten
voor Radio-KerkdierusfcuitzeiDd'ing in Ned
Indië;
de Kerken, die na de Synode van 1933 er
niet, of onvoldoende toe overgingen een
collecte te -houden A^or de radio
kerkdiensten. aLsnog daartoe op te Avekken.
Over die door de commissie voorgestelde
conclusies inzake het schrijven van de
radio-de-putaten' over hun positie, ontspon
zidli eenige discussie, waaraan deelnamen
Ds W. II. den Houting, Ds D. Hook.
Ds H. Meijer ing, en ouderling Man ni
De Synode vereenigde zich met de volgen
de conclusies:
L De Synode spreke als haar gevoelen
uit, dat het karakter vaa haar deputaat-
schajppen moet gezien a.s te zijn, van
c-hts uitvoerenden aard, on
der gehoudenhedd van ter zijner tijd over
geda-nen arbeid verantwoording te doen.
2. De benoemde Deputaten bij Anoorko-
mienide gevallen ais de aangewezen advi
seurs te beschouwen, als dit gewen^ohi
wordt geacht door de commissie.
3. Dat geen belangrijke critiek op den
arbeid van deputaten behoort te worden
uitgebracht, alvorens d-iputaten in de ge
Jegenheid zijn gesteld eventueel gelaaivX
handelingen in de vergadering van de
praeadA-iseerende commissie toe te lichten.
Tien aanzien van het verzoek van de
classis Batavia besloot de Synode:
a. Deputaten voor de Radiokerkdiensten
in Nederland op te dragen, aan de depu
taten voor de Radiokerkdiensten van de
Geref. Kerken in Ned. Indië, jaarlijks een
bedrag van ten hoogste ƒf00 ter beschik
king te stel-len uit de hun ter beschikking
ataande fondsen.
b. Zij draagt Deputab-m op, de kerken
mede te deelen, dat uit de collecbe voor
Radiokerkdiensten in Nederland, ook bo
venvermeld bedrag wordt bestreden.
gevaar loopen haar ïa.v'oDrijs te geven
om zelf de armen der gemeente te verzor
gen, besloot deze Part. Sjnod'e, de dia-o-
nieën op te wekken zoo'ang mogelijk ook
in de practijk dit ideaal vast te houden en
de Generale Synode te verzoeken daaraan
ernstig h
De com
over te
commissi
opgedrag»
1. een
vraag, av
aanzien
verband
2. haar
gende Synode aan diTKerken toe "te^aencrarr
Aan do discussie namen deel Prof. Dr
G. M. den Hartogh, ut W A. v. E s
Prof Dr D. N&uta en Ds W. L. Mi'o
waarna de c< nclusie6 met algemeene stjm
men werden aangenomen.
Dr A. D. .1 Polma n rapporteerde in
dit verband over een Bezwaarschrift van
Dr J L A. B. Duynstce te 's-Graven-
hage.
Ge-zien het besluit om i deputaten te oe
noemen, besloot de Synoie d't uitvoerig be
zwaarschrift in handen dezer deputaten tp
«teilen
Fondsen uit „historische goederen"
Prof. Dr. H. H. Kuyper rapporteerde
hierna over het verzoek van de Part. Sy
node van Zeeland inzake het gebruik van
fondsen uit „historische goederen"
De hoogleeraar had terzake een gedocu
menteerd rapport uitgeo-acht dat in drill
a'erschenen is en aan de 'eden der synodi
was ter hand gesteld.
Aan de discussie namen deel, Dr. A. O
11. Polman, Ds. W. W v d. V e g t
ouderling J. Verwoerd; Ds. T. J. Ha
gen; Ds. A. Scheele en Dr W. A. v. E s
Dr. Polman vroeg of dit alles nu wel
valt onder art. 14 der Armenwet. Is het door
W. No te boom terzake gemaakte
onderscheid juist? Zijn de vex*sohillende be-
za\-aren die uit art, 14 a-oortvloeien in h?t
rapport niet te licht gekleurd? Spr. meent,
dat Dr. Noteboom in het Diaconaal Corres
pondentieblad de zaak juist gesteld heeft.
Ds. W. H. v. d. V e g t gaf eerst nader*
toelichting van het voorstel-Zeeland. Met
veel wat in het rapport staat gaat spr. mee
Waarom is de Aveg door d-e Synode van 1927
gewezen niet betreden? Er blijft een prln
cipieel bezwaar tegen het bewandelen van
den aangewezen Aveg. Er moet niet Avorden
uitgegaan van Avat overheid en volksverte
gen Avoordi ging zeggen, maar de kerk moet
de principieele lijn ook de overheid Avijzen.
Spr. kan dan ook niet anders dan na be
studeering handhaven wat Zeeland in haar
voorstel heeft gezegd.
Dr. v. Es Avees op de sinds 1927 bij vele
diaconieën verminderde draagkracht. Spr.
vroeg een nadere inlichting over de derde
conclusie.
Hierna beantwoordde Prof. Kuyper de
gemaakte opmerkingen. Spr. Avees op de moei
lijkheid A-an de door hem behandelde mate
rie en lichtte nader de historie van het voor
stel-Zeeland toe. Er is een sterke neiging
geweest na de reformatie Aran de vorige eeuAv
om de diaconole (bemoeiingen uit te breiden.
Reeds op het eerste Chr. Sociaal congres in
1891 heeft Prof. Rutgers Sr. daartegen ge
waarschuwd. In diaconale kringen is sterk
de gpdachte gekweekt dat men niets van
huiten mag aannemen. Spr. heeft daartegen
sieeds sterk geopponeerd. De vaderen heb
ben dit standpunt nimmer ingenomen. Het
is spr. zeer A\-el bekend dat zijn standpunt
door Dr. Noteiboom niet gedeeld wordt. Spr
heeft met Dr. N. meermalen van gedachten
gewisseld, maar kan zijn ziensAvijze niet
deelen. Er is over het karakter der histori
sche fondsen onder de juristen veel verschil.
Spr. kan niet inzien dat de diaconieën niet
uit deze fondsen zouden mogen ontvangen
als er geen condities in de armenAA'et ge
stéld zijn.
In Zeeland is men in de historie te ver
gegaan en reeds Voetius is daartegen opge
komen
- Art. 36 der Belijdenis zegt wel degelijk dat
de Overheid geroepen is den heiligen kerke-
dienst te onderhouden. Nooit ds gezegd dat
alleen de kerken de armen zouden onder
houden. Als de Hooge Raad onze rechten
erkend had, aldus spr., zouden Ave wel de
gelijk den éisch hebben kunnen stellen van
kapitaliseering van ons deel op de histori
sche goederen aa-aaruit in de historie de
predikantstractementen getrokken werden.
Als de eisch door eenige oA-erheid zou wor
den gesteld dat de namen der armen moe
ten bekend gemaakt, zouden we daarin niet
kunnen beAvilligen.
Conclusies
De Synode vereenigde zich met de vol
gende conclusies:
1. Dat de Generale Synode evenals de par
ticuliere Synode eian Zeeland, van oordeel is,
dat de zoogenaamde historische armengoe-
deren, die aan den weldadigheidszin onzer
voorvaderen te danken zijn, behooren tot de
goede middelen, waarvan ons Bevestigings
formulier zegt, dat de diakenen ge/hruik
mogen maken, en dit inzonderheid geoor-
ZO JUIST VERSCHENEN"
DE BIJBELSE GESCHIEDENIS
AAN KINDEREN VERTELD
zesde herziene druk door
C. J. E. STELMA—LOOSJES
en Dr. J. H. STELMA.
Geïllustreerd met ongeveer 200 koper
gravuren, 622 bladzijden; prijs slechts
f 4.25 gebonden; met een register,
waarin vermeld, welke Bijbelgedeelten in
elk hoofdstuk behardeld worden.
Deze Bijbelse Geschiedenis bevat de
verhalen van Genesis tot en met de
Handelingen der Apostelen.
Uitgave van A. VOORHOEVE, Rotterdam
loofd is, Avanneer de diaconieën door de eco-,
ische toestanden in nood verkeeren en
niet uit eigen middelen voor liaar armen
kunnen zorgen;
2. dat de Synode echter moeilijk ldoen
kan aan het verzoek dezer particuliere Sy
node om bij de regeering er op aan te drin
gen de bepalingen in a tikel 14 Armemvet,
die volgens haar een belemmering zouden
zijn voor onze diaconieën om uit deze his
torische goederen van het Burgerlijk Arm
bestuur subsidie te krijgen, weg te nemen,
I heeft aanga-
s haar zulk
G- le Sy-
eel is, dat de
en steun aan
erleenein zon-
t de diaconie
liddelen voor
amor u.urar-wrroTBcii, n i ozagn dit tot mis-
hruik aanleiding zou - n a en de offervaar
digheid dempen zou;
3. dat de Generale rynode daarom meent
aan cikc diaconie te '^etcn overlaten of zij.
noodlijdend zijnde, van de Burgerlijke A-m-
besturen. die over deze historische armen-
goederen te beschikken hebben, daaruit
steun vrage en alleen dan wanneer deze
Armbesturen van de bepalingen in artikel 14
Armemvet gebruik zouden maken om in hel
diaconeel beheer zelf zich te mengen of de
namen der armen, die ondersteiund Avorden,
te Aveten te komen, de diaconieën dit zouden
moeten Aveigeren en de Generale Synode
daartegen bij de Regeering zou hebben op
te kranen.
De Voorzitter richtte een jvoord
bijzonderen dank tot prof. Kuyper.
Ds P. C. de Bruyn rapporteerde
een schrijven van het hoofdbestuur van den
Bond van Ned. predikanten dat zijn ei
ring t.a.v. de predikantspensioenen ter
schikking van de Synode stelt
De Synode besloot aan het hoofdbestuur
van den Bond van Ned. Predikanten te
antwoorden, dat zij met groote erkentelijk
heid van het aanbod van den Bond heeft
kennis genomen; dat zij echter van dat aan
bod geen gebruik kan maken, wijl in de
regeling der pensioenen thans geen veran-
dering wordt aangebracht doch dat zij haar
groote Avaardeering Avenscht uit te spreken
voor de a'riendelijke gezindheid,
het aanbod blijk geeft.
Ge-co-ha-ma
Prof. dr C v. G e 1 d e r e n rapporteerde
hierna over het rapport van het Geref. Co
mité, Handelsmarine (Ge-co-ha-ma) en eer
verzoek van de propagandacommissie van
Ge-co-ha-ma om in de te geven aanbeveling
vooral de zeekerken op het hart te binden
het comité te steunen.
Na enkele opmerkingen van Ds T. J. H a-
g e n vereenigde de Synode zich met de
volgende conclusies:
1. aan het Geref. Comité Handelsmarine
hartelijk dank te zeggen voor den verrich
ten arbeid en voor het uitgebrachte verslag;
2. vijf deputaten te benoemen, waaronder
drie predikanten en twee andere leden der
kerken, voorts twee secundi voor elk van
deze groepen, dus in totaal A'ier secundi;
3. aan deze Deputaten op te dragen;
a. den arbeid van het Gerefor
meerd Comité Handelsma'rint
over te nemen cn voort te zetten:
b. te overwegen of het mogelijk en raad
zaam zal zijn, na enkele jaren een
predikant te beroepen voor de geestelijke
verzorging der varenden bij de handels-
marine; en daaromtrent de eerstvolgende
Gen. Synode te dienen van advies, even
tueel na voorloopige besprekingen met een
plaatselijke kerk, die in aanmerking zou
komen om met het beroepingsAverk te wor
den belast;
4. de financieele belangen a'an dezen ar
beid zeer bij de kerken aan te bevelen, in
zonderheid bij de kerken met leden, die
varen bij de Handelsmarine.
De zaak-Roorda
Prof. dr G. M. den II a r t o g h rappor
teerde hierna over het beroep van den
kerkeraad van Roodeschool t.a.v. de beslui
ten van de classis Warffum en de Part.
Synode van Groningen inzake het niet ver
strekken van een attest aan den heer B.
Roorda, te Winsum, benoodigd mot het oog
op een onderzoek naar art. 8 K.O.
Ouderling J. M a n n i, Ds 'H. M e y e r i n g
en ouderling A. Scholtens stelden een
enkele vraag.
De Synode nam de volgende conclusies
aan:
De Generale Synode:
overwegende, dat aan de classis Warffum
het recht, om br. B. Roorda te Winsum niet
te ondervragen en om toch te beslissen over
het A'erlcenen of onthouden van mcdcAver-
king om te komen tot het onderzoek van
de Part. Synode, bedoeld in art. 175 Acta
Generale Synode 1893, blijkens het in ge
noemd artikel vervatte synodaal besluit
niet kan worden ontzegd;
dat de Part. Synode van Groningen tot
de handhaving van het recht van de clas
sis Warffum bevoegd en verplicht was;
verklaart het bezAvaarschrift van den ker
keraad van Roodeschool tegen de desbe
treffende besluiten van classis en Part. Sy
node ongegrond en besluit a-an deze uit
spraak mede deeling te doen aan den kerke
raad van Roodeschool, aan de Part. Synode
a-an Groningen en aan de classis Warffum.
Prof. den Hartogh rapporteerde even-,
eens OA'er een a-erzoek Afin den kerkeraad
van Pietersburen in betrekking tot dezelfde
zaak.
De Synode nam dit sclirijven voor kennis-
geving aan,
Hierna ging de Synode in comité-generaal,
ter behandeling van enkele bezwaarschrif
ten, w.o. ook één yan den heer Roorda.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Wollhezje, G. Toornvlie*
te Nieuwerkenk a. d. IJssel.
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Amsterdam-Centrum, J.
D. Barttti te Dordrecht.
DOOiPSG-EZ. KERK
nen: Naar Russum, O. T.
Hylik/ema te Almelo.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Breda-Groningen
Het afscheid van Dr. H. v. Oyen van de
Ned. Herv. Gem. van Breda is bepaald op 1
Oct. a.s. 's avonds in de Groote Kerk. Beves
tiging te Groningen op 15 Oct. as. in de
Martini-Kerk des voorm. 10 uur door prof.
dr. J. Th. U b b i n k van Groningen. In
trede des avonds te half zes.
JUBILEUM Ds. J. JONGELEEN
Woensdag 18 October a.s. zal het 26 jaar
geleden zijn, d>at Ds. J. Jongeleen te
Apeldoorn, zijn ambt als predikant der Chr.
Gereformeerde Kerk te Noord ei oos aan
aardde.
Indien de tijdsomstandigheden dit toela-
ïn, zal dit feit Woensdag 18 October te
midden der gemeente herdacht Avord'
waartoe zich' bereids een comité gïVOimd
heeft. Zondag daaropvolgende hoopt Is Jon
geleen een gedachtenisrede uit te spreken,
terwijl het in het voornemen ligt Donderdag
19 October te Noordsloos de predikatie uit
te spreken, waarmee de julbilaris in 1914 zijn
dienstwerk aanvaardde.
Ds Jongeleen is thans 60 jaar oud, in 1914
candidaat geworden en heeft de kerken A'an
Noordeloos, Maarssen. Hilversum, Gronin
gen gediend. Sedert 1932 is hij te Apeldoorn.
Ds C. H. PH. KROHNE
In den ouderdom van 89 jaar is te Gro
ningen overleden Ds C. K Ph. Krohne,
emeritus predikant van de Gereformeerde
Kerk van Zoutkamp.
De overledene werd in 1830 in Duitsch-
land geboren en was aanvankelijk werkzaam
op een steenfabriek te Winschoten, waar hij
om. mede-oprichter is geweest van de Ge
reformeerde Jongelingsvereeniging. Op ge
vorderden leeftijd ging hij theologie studee-
ren en in 1886 Averd hij candidaat aan de
Theol. School te Kampen. 3 Februari 1887
werd hij predikant te Hoek van Holland, om
in 1891 te Zoutkamp zijn intrede te doen,
sprekende over Rom. 13 7 en 8. Ds Kroh
ne, die zoowel te Hoek van Holland als te
Zoutkamp de eerste predikant Avas van d<
Gereformeerde Kertk, heeft zijn tweede ge
meente 30 jaar mogen dienen. In Juli 1921
verleende de classis Warffum hem eerv^)
emeritaat, waarna Ds. Krohne zich metter
woon te Groningen vestigde.
Ds. H. A. LEENMANS
Woensdag 27 Sept. zal het 25 jtaar ge
leden zijn, dat Ds. H. A. Leenman s, Ned
Herv. predikant te Ede, het predikambt te
Schoonebeek aanvaardde. Ds. Leenmans
heeft ook de gemeenten van Oudemirdum,
Bodegraven en Delft gediend en is sedert
22 Sept. 1,935 te Ede.
DE EENIGE TROOST
Uit een preek van Dr. G. W. Oberman:
Een Duitsche moeder liet mij een brief
lezen van haar jongen. Hij had juist zijn
eindexamen gymnasium gedaan. Zijn recru-
ten-tijd had hij achter den rug. Ergens van
uit een vesting der Siejgifried-linüe, li dagen
A'oor 't begin van den oorlog, solirijft hij:
„Moeder, Avees maar'goed «.noeds. Als het
dan gebeurt, weet dat mijn troost is 't ant-
Avoord op de le vraag van de Heidelbergscho
Catechismus: „Welk is uw eenige troost bei
de in leven em sterven?" Antwoord: „Dat ik
met lichaam en ziel niet mijns maar mijns
getroinven Zaligmaker Jezus Christus eigen
ben".
In de vergadering van de Generale Sy
node der Gereformeerde Kerken van Woens
dag 20 September j.l. is besloten, dat depu
taten voor de geestelijke belangen der mili
tairen een collecte voor den ar
beid onder de militairen mogen
vragen en uit de opbrengst daarvan, indien
wen6Chelijk, een bijdrage kunnen geven aan
den Ned. Mil. Bond, militaire tehuizen en
anderen Chr. arbeid onder de militairen.
De Synode is tot dit besluit gekomen uit
het oogpunt a-an concentratie. Aan de Ker
keraden worden, voora nu, allerlei circulai
res gezonden om oollecten of giften. De
Kerkeraden kunnen niet altijd de verschil
lende behoeften beoordeelen en geven dan
vaak in het Aviilde weg, of geven maar in het
geheel niet.
Daar-om is besloten, dat deputaten beoor
deelen zullen, welke arbeid steun noodig
heeft en hoeveel die 'bedragen moet. Zij ad-
viseeren daarom de kerken: 1. om alle
steunaanvragen voor kennisgeving aan te
nemen of naar deputaten te a-erwijeen; 2. om
in deze tijdsomstandigheden een extra-col
lecte te houden voor den dhr. militairen ar
beid en die op te zenden aan deputaten (Ds.
T. J. Hagen. Delft, giro-nummer 355967).
Uit den aard der zaak worden hieronder
niet begrepen inzamelingen, die men hou
den Avil voor eigen plaatselijke tehuizen,
lectuurA'erspreidinig onder militairen enz.
Deputaten v.n.
A. H. VAN MINNEN, praeses
T. J. HAGEN, scriba
Gereformeerde
Zendingsbond
Jaarvergadering te Utrecht
In het gebouw Aroor Chr. Soc. Belangen
aan de Kromme Nieuwe Graoht te Utrecht
erd de jaarvergadering gehouden van den
Gereformeerden Zendingsbond, onder voor
zitterschap van ds J. H. F. Remme, Ned.
Herv. predikant te Amsterdam.
De voorzitter las, na het gemeenschappe
lijk zingen van Ps. 132 vers 1, Jeremia 17
vers 5 tot 17 en merktin zijn welkomst
woord op, dat de meest gunstige omstandig
heden ons alleen niet kunnen brengen waar-
achtigen zegen en bloei. Aan een zegen des
Heeren is alles gelegen. De hitte van de be
proeving is gekomen, maar de Heere is
machtig om ons tc laten zien, dat onze
Geref. Zendingsbond geplant is aan de wa
teren van Zijn zegenrijke goedheid en wij
mogen ervaren, dat het werk Gods stand
houdt tot in eeuwigheid.
Met belangstelling nam men nota van
hetgeen ds A. H J. G. van Voorthuizen, te
Hierden, omtrent de Classicale Zendings
commissie 't ressort Talopo betreffend had
mede te deelen. Ds J. van Andel, Ned. Her\\
pred. te Lage Vuursche rapporteerde, dat
vanwege i> propagandacommissie in 't af-
geloopen jaar 56 spreekbeurten werden ge
houden, terwijl broeder Tani6, met A*erlof in
ons land, eenige belangrijke mededeelingon
deed omtrent den arbeid op de scholen
meer speciaal op die der Schakelschool.
De rekening sloot met een bedrag in ont
vangsten en uitgaaf van circa 16.600,
terwijl de laatst gehouden Zendingsdag een
batig saldo opleverde van 2150,-.
Jaarverslag
De director, ds W. Bieshaar, deelde in zijn
Jaarverslag m?de, dat er thans 73 scholen
op het zendingsterrein van den G.Z.B. zijn.
bezocht door 7500 leerlingen, waaraan ver
bonden zijn 134 inheemsche leerkrachten.
Hoofd van de Schakelschool te Makale is de
heer J. Tanis, die de vergadering bijwoonde.
Dr J. J. C. Goslinga werkt met een zuster
en vijftien verplegers en verpleegsters. Be
halve het Ziekenhuis is er een Leprozerie
met veertien huisjes en 114 patiënten. De
economische toestanden zijn allesbehalve
rooskleurig voor vele Ohristen-Toradja's. Er
werd gewag gemaakt van den zegen de6
Heeren en de wonderlijke redoing uit tegen
spoed. Aangrijpend Avas b.v. het sterfgevai
van een jonge vrouw in Kasimpo. Toen haar
familie Aveenend rondom haar sterfbed stond
zeide zij temidden A-an haar bange lijden:
„Weent niet over mij maar- denk aan jezelf.
Ik weet, dat ik naar Jezus ga". En terwijl
haar gezicht begon te glanzen strekte zij
haar handen naar omhoog en sprak: Jezus,
ik zie Jezus". Zoo stierf zij. Niet alleen van
sterven&e Toradja's, die belijdenis deden van
hun geloof, sprak zendeling Tol, maar ook
van dezulken, die nog midden in het leven
staan.
Wij deden slechts enkele grepen uit het
jaar-verslag van den director. Het zendings
werk op Midden-Celebes wordt bekroond
met grooten zegen.
Over verschillende onderoeelen, den zen-
dingsarbeid betreffende, vond in de jaarver
gadering een zeer geanimeerde gedachten-
wisseling plaats.
Ds W. J. van Lokhorst, Ned. Herv. pred.
te Hilversum, sloot deze goed geslaagdo
jaarvergadering.
ONDERWIJS
ONDERWIJZERS-BENOEMINGEN
Ermelo (Horst). Chr. School.
Tot on-
aildaar
derwijzeres mej.
(ing. 1 Januari 1940).
Uithuizermeeden. Ned. Herv.
Sdbool C.V.O. Tot hoofd (va.-J. We dzin
ga): de heer W. v. d. W a 1, hoofd Ned. Her
vormde Sahool te Puttershoek.
VEREENIGING VAN
CHR. ONDERWIJZERS
De jaarlijiksche vergadering der Vereer.,
van Chr. Onderwijzers (e6scn) in Ned=-. land
en overzeesdhe gewesten, zal in de Pinkster-
weeik 1940 te Groningen worden gehou
den. Uit de af deeding Groningen is een rogc-
langscoimmissie gevonmd, met den heer G.
Meima, directeur van de KAveekscbo-A met
den Bijbel en oud-lid van het Hoofiibestuur,
als voorzitter.
Schiedam. L. A. Verweü. der Ha««:
tloho. Voorburg. Doet. reohten de heer J. Zwa
nenburg. Lelden: O&nd. Rechten: Mej. M. A.
van NI ©kerk, HaArlem en de heeren A. Dijk-
i, den Haag:! AV. C. A. Riem Vis. den Haag;
A. Bontje Rüerwük; A. H. Frenkel, Hllle-
imsterdam. Cand. wis- en
J. AV. ©oedeljee (cum laude).
Tt recht Doet. gene&ek. 'o ged. A. C. J.
Schaars, mej. A. M. Storms. AVz. N'ugleren, B.
F. Bella. F. AV. AVIllemen. AV. G. J. Hottmann
ej. O. Frlch. A. J. G. Vei burg.
Examen apotheker Ir. K. C. Rletema.
atuurkundo
Ho.
hooi. R o
i deel hadden
Schrift. Het
kerst -liederen
4 raagt inlichtingen over het vertellen van het
de kerstgeschiedenis met passende liederen «««HUke
om gedurende de kerstfeestviering le laten I h8i,1 zlch m'
™g*n- ?fstel kerstliederenblaadjes UrwerpTö
voordat U een proefzending hebt aange-1 hold ih - -
vraagd hij de N.V. W. D. MEINEMA Delft IWRr
Ï\.r4 £?^peren Fomakkèlijker! Sï^ltTenS^'^rd"»
om gelezen te worden.
i eenvoud in hei vrrkL
woede deel gaat In deze
boekwerk van blllvende I
erale deel In zUn beelt hc
tweedo Ueel Is i
Wie het tweede deel heeft
Keuze uit 8 blaadjes.
Iftverklnrlng. waarin vorstand cn
cn vorblUden. bluft altjd behoefte,
enbundel over het genoemde on-
en wln^ voor hen die de w aar -
>n cn cr met 'n hellbegeerig hart
Itzlen eteeda meer In de waarheid der
i worden. trok voir
preeken zeer geachlkt
