.AATSTE NIEUWS
JANTJE
KRUIZEMUNT
'AG. (IJDAG 15 SEPTEMBER 1939
TWEEDE BLAD PAG. 7
;S|t incident
bij Ameland
f 3. so.
Jlon t 2-
1 90. 400
5 to Speelde zich buiten onze
.to. i3oo| territoriale wateren af
Ie f 1.63.
iï*X*hanning van verongelukt vlieg
,0—2J" Uiig te Delfzijl aangekomen
1*130—:j'OFAVENHAGE, 15 September. De re-
aifkoeieingspersdienst meldt nog de volgende
1 uchl^Hderbedan over het vergaan van een
r 12—2eriandsch marinevliegtuig.
"peVkjf bemanning van 't marinevliegtuig R b
ie uiggoj,ej.it door een Duitsch militair vliegtuig
|6veo. aangevallen, en na tot daling te zijn
rtcn n»Vongen, was vergaan, is gisteravond te
v'as'stufcijl aangekomen.
ihoud«njt het verhoor is komen vast te staan,
ler. voq het incident zich buiten
tauonalfterritoriale wateren, op
Vetie k^veer 5 mijl benoorden het licht Hollum,
raprbzlit afgespeeld.
it Duitsche vliegtuig bleek het Neder-
ie met mitrailleurvuur te hebben
wallen. Het instrumentenbord werd
ilinterd en de voorkant bakboord-drijver
ichoten. Als gevolg hiervan ging het
tel bij landing over den kop. De beman-
Toteorinj werd opgepikt door het Duitsche vlieg-
ïa—25 aJ» meeSGvoer(i naar Norderney en daar in
't. Eda-ahospitaal opgenomen. Het bleek, dat lui-
10^42pl^nt ter zee 3e klasse der marine-raserve
i Rijn een schampschot aan den rech ter
en prj^er en twee schampschoten achter het
per kgjeroor had' en sergeant-vlieger F. Buy-
its°vïu# twee schoten door den linker grooten
8 ct pv De korporaals Goudswaard en Van
10—95 igerden bleven ongedeerd. Allen bewin-
zich naar omstandigheden in goeden
atig; 7«tand.
Vlo—?»!et vliegtuig is het laatst gezien met d-a
as: 2»vers boven water,
en ge'
'4
a. r
De Wilde Tweede Kamerlid
Yo—Tel GRAVENHAGE, 15 Sept. Oud-Minister
"'J. A. de Wilde heeft zijn benoeming
nen a«hd van de Tweede Kamer in de vacature
en wettenveg aangenomen.
-angrstej
0 kiste
klstJïeuwe reactie voor het Pond
il1V /J®18 hedenmorgen op I 7.10 h i 7.13
1 7—lï
>te ujinds enikele dagen staat het Britschi de-
- io—iW °P de wisselmarkt opnieuw onder
lekbaaAik, Deze druk kwam heden in verscherpte
).22,ldi*te tot uiting, zoodat een inzinking ont-
>nd van 1 7.48 officieel (gistermiddag) tot
oerd (1 opening hedenmorgen op f 7.17% laten.
J^feet Pond liepdaarna verder terug tot
6 7.10 om zich vervolgens te bew
oerd ^schen 7.10 en 7.13.
9 graOe Fransche franc maakte fuctuaties van
biggrejt Britsche devies mede en werd bij ope-
^koeuPg ernomen op 4.10 laten, tegen gisteren
25—ïficieel 4.26, waarna het Fransche devies
I3&ch bewoog tusschen 4.07% en 4.12%.
50. ïMjje dollar bleef onveranderd gehandhaafd
1.88%. Berin werd vernomen op 73.25 a
koei5.75. De Belga gold 32.15 3220 en de Zwit-
:he franc 42.40 k 42.50.
aandacht ging dus vrijwel uitsluitend
/arken!'- naar de bewegingen van het pond ster
stuk, pg en in samenhang daarmede naar die
Us. G^ji de Fransche franc. De overige deviezen
;n vrijwel onbewogen. Op de termijn-
ii'kt bedroeg het disagio voor ponden 3
voor resp. 1 en 3 maandsch no-
aring, en t disagio voor francs resp.
J c 'lts.
eurs-effectenverkeer bl£ef de
1 - in hoofdzaak beperkt tot
lie waarden, die, overeenkom-
i loop van Wallstreet, eenigszins
firegel matig gedisponeerd: tr,.
siraarden waren evenwel weer ljooger. De lo-
ananirle n?arfct wae zeer kalm en de koereen
3.30—jerschildm weinig van die van gisteren,
J3.51
2—3.21
1°,"„Vrachtauto rijdt in den Rijn
.00'if"06 inzilleM!en om he' leven gekomen
t M RENKUM, 15 Sept. Vanmorgen is e...
vrachtauto met aanhangwagen van den los-
-yal bij het Renkumsche Veer in den Rijn
ïeredpn Een juist voorbijvarende schipper.
'D8^ie even te voren nog lichten op den weg
stcN g>?i n en vrijwel onmiddellijk daarna
Goeblets meer zag, vermoedde dat er een onge
lijk gebeurd moest zijn. Hij maakte direct
cr,e4lar.rn. In allerijl werd de schipper van het
rt° vichip de „Eendracht" van de firma van
en zïelder en Zoon gewaarschuwd en spoedig
ast itverd begonnen met het lichten van de auto
'a^MJ Pas togen elf uur had men den wagen
menP0yen water. In de cabine bevonden zich de
it hêlijken van twee jonge mannen. Uit het rij
ziekewijs dat op een hunner werd aangetrof
fen, bleek dat de bestuurder de 27-jarige J.
fijtsma uit Uithuizen (Gr.) was. Het an-
jere slachtoffer kon nog niet geidentifi-
fceerd worden.
Vermoedelijk is de chauffeur door dc
Ifïuisternis misleid in het water gereden.
irhooging melkprijs
AMSTERDAM, 15 Sept. De
Vereeniging voor melkverzorging
ganisatie van melkveehouders de C.M.C.
heeft met goedkeuring van de regeering
besloten den inkoopprijs van de melk met
ingang van Zondag 17 September met 1—
1/10 cent per liter te verhoogen. Als gevolg
hiervan wordt alsdan de verkoopprijs met
1 cent per liter verhoogd.
algemeen weeroverzicht
De gisteren genoemde depressi'3 bij IJs
land heeft daar den luchtdruk aanzienlijk
doen dalen. Thans zijn aan de westkust de
dalingen weer in stijgingen overgegaan.
Aan de zuidkust viel zware regen (Vest-
manor 15 m.m.). Ovar de Noorsche Zee ligt
een gebied van hoogen luchtdruk, dat zich
in oostelijke richting uitbreidt. Vanmorgen
zijn in geheel Scandinavië de barometers
stijgende.
Ons land bevindt zich nog onder invloed
van een vlakke depressie, waardoor het
buiige weer nog aanhield. Vlissingen meldt
18 m.m. regen. Ovar Italië ligt een ondiep
minimum^ welke aan de züidzijde van
'Alpen veel regen bracht.
FRANSCHE LINIES
PLAATSELIJK VERBETERD
Aldus het Fransche legerbericht
PARIJS, 15 Sept. Het. Fransche
legerbericht van 15 Sept. des ochtends
luidt als volgt:
De operaties van d- afgeloopen dagen
hebben ons in staat gesteld, ons het ge
bied te verzekeren ten Noordoosten van
Sierck. Het bezit van dit gebied werd be
twist sedert het Duitsche offensief, waar
van melding werd gemaakt in een vorig
legerbericht.
Wij hebben bovendien nog verder
voortgang gemaakt. Gedurende den
nacht hebben wij onze eerste linie plaat
selijk verbeterd, niettegenstaande de
levendige reactie van den vijand, vooral
van zijn artillerie.
Engelsche mededeelingen
over Polen
LONDEN, 15 Sept. (R'auter). Nu de Polen
mededeelen, dat hevig wordt gestreden bij
Kaluzzyn, 24 K.M. ten oosten van Warschau,
blijkt, dat de Duitsche strategie een veel
vergaander doel heaft dan het innemen van
de hoofdstad. Een sterke macht dringt uit
Oost-Pruisen op in de richting van Brest-
Litowsk.
In het zuiden rukken de Duitschers op In
de richting van Lwow, alsook naar de pe-
troleumvelden van Tomasow en Rawaruska
tusschan Lwow en Lublin. Zij willen blijk
baar de driehoek tusschen de rivieren Boeg
en Weichsel insluiten en zoo de hoofdmacht
van het Poolsche leger omsingelen. Het
slagen van dit plan hangt grootendeels af
van de snalle concentratie van zeer beweeg
lijke troepen op strategische punten en
brengt groote gevaren mede door lange en
kwetsbare verbindingslijnen. Een voorbeeld
hiervoor is de herovering van Lodz door da
Polen, waar de Duitschers verzuimden zich
i den rug te dekken.
Sommige waarnemers voorspellen, dat een
deel van het Poolsche leger uit da driehoek
zal weten te ontkomen, teneinde de Duit
schers van twee zijden aan te vallen w
neer zij pogen de omsinggling te sluiten.
Da Polen hebben thans krachtige verster
king gezonden om Lwow en de onmisbare
verbinding met Roemenië te verdedigen. De
Duitschers doen wanhopige pogingen de
olievelden te bereiken, doch de Polen heb
ben alle maatregelen genomen om ze zoc
noodig te vernielen.
De druk, welke de Franschen en Engel-
schen op bat westen uitoefenen, schijnen ge
noopt te hebben tot het terugtrekken van
Duitsche vliegtuigen uit Polen. De Fransche
en Britsche vliegtuigen hebben waardevolle
foto's gemaakt van da WeatwaL De Fran
schen houden 500 vierkante mijl Duitsch
gebied bezet. Het gerucht gaat, dat aanzien
lijke Duitsche versterking naar het westen
komt
brug bij schengen opgeblazen
LUXEMBURG, 15 Sept. (Belga). Van
ochtend te kwart over negen is de brug
over de Moezel bij Schengen, in de lucht
gevlogen. In de omgeving van de brug is
geen enkel soldaat gezien. De brokstukken
zijn neergekomen op de daken der huizen
van Schengen, dat gisteravond werd ont
ruimd.
Fred. H. Hoek
Een zeer bekende figuur in het schoen- en
lederlbedrijit, die beer Fred. H. Hoek te
Utrecht, lvoopt Zaterdag 16 September a.s.
den dag 'te berdenken, waarop "hij voor 25
jaren als Hoofdleeraar in dienst tra/1 van de
Rijksschool voor leerlooiers en schoenma
kers, annex Vo>r-
m '.ichtingsdienst 'en
hate der leder- en
schoenindustrie te
Waalwijk.
De jubilaris is
belast met het tn-
derwiis en de
voorlichting op 't
eebied van de
maat- en ortlo-
Daedische schoen
makerij en <en
sahoenhandel. In
den loop der ja
ren hebben dui
zenden de lesten
van den heer
Hoek gevolgd,,
waardoor het peil
van het vak niet weinig is gestegen. De
techniek van de orthopaedisdhe sdhoenmaxe-
werd door den jubilaris belangrijk ver
beterd. Op internationale congressen hield
hij meerdere voordrachten. Veel belangstel
ling ondervond de door hem zeltf vervaar
digde film „De kreupele i aan".
De jubilaris is technisch redacteur van het
vakibtad „de Schoen" en schreef verschil
lende boeken op vaktechnisch gebied.
In de jaren voor zrijn - -eden als vak-
leeraar bewoog de heer Hoek zich Intensief
op organisatorisch terrein. Hij was één van
de oprichters van den Ned. Bond van
Schoenmakerspatroons- en Sdhoenwinke-
liersn-ereenigingen, van welke organisatie hij
reeds 25 jaren eerelad is.
Als secretaris van de krachtige Haagsche
Schoenimakerspatroonsvereeniging gaf hij
indertijd mede den stoot tot de oprichting
van de Haagsche Vakschool voor Schoenma
kers.
In de Nationale Federatie voor die Vakop
leiding in de schoenmakerij en den schoen-
handel verricht de heer Hoek thans nog
zeer belangrijk werk. De sinds 1925 door
de vakexamens voor schoenhersteUers, aat-
deze federatie onder Rijks toezicht imges'.elde
vak-examens voor schoenherstellers, niaat-
sdhoenmrakers en ortfhopaedische schoonma
kers en de examens voor schoen/winkeliers,
waarvan het diploma geëischt wordt als be
wijs van vakbekwaamheid voor de Vesti
gingswet-Kleinbedrijf. zijn onder de techni
sche leiding van den heer Hoek tot stand ge
komen.
Ongetwijfeld zal het dan as. jubllarl» niet
s,?cn hainnjesteTTing ontbreken.
Juweelendieven voor de Haagsche
Rechtbank
Een bestolene kende verdachten
Het getuigenverhoor
Op het einde van het vorig jaar en
in het begin van dit ;aai heeft in de
Residentie een groot aantal inbraken
bij juweliers plaats gehad, waarbij tal
van kostbare zilveren vn gouden voor
werpen en edelsteenen werden buit
gemaakt.
Met angst vroegen de Haagsche juwe
liers zich af, hoe lang de terreur der ju
weelendieven nog zou voertduren, totdat
op 10 Maart van dit jaar plotseling een
opzienbarende arrestatie
volgde.
Een jonge man werd op de fiets in do
Parkstraat door de po.itie aangehouden
Hij reed door, doch de politie dwong '.am
door een waarschuwingsschot tot 6toppe;i
en bij zijn aanhouding black hij een pakje
met juweelen bij zioh te hebben. De gear
resteerde was de 36-jarige koopman J. D
uit de Seheldestraat.
Nog een viertal andere arrestaties ver
richtte de Haagsche politie dienzelfden dag
Allereerst werden de ouders van J. D. in
verzekerde bewaring gesteld. Bij onder
zoek vond de politie in den kelder naast
het huis van het echtpaar D. in een koffer
veirstopt onder water èeo. groot aantal ,u
weelen, w elke na onderzoek voor een "oot
gedeelte tot de uit de Haagsche juwelte-s
winkels ontvreemde voorwerpen behoor
den, hetgeen eveneens hc-t geval bleek te
zijn met de op den zoon gevonden juwee
len.
Bovendien werden nog twee anderen, ze
kere van W. en de G. aangehouden. Van
de vijf zich in arrest bevindende personen
zijn in den loop van het onderzoek urie
vrijgelaten.
Het waren allereerst van W. en de G
tegen wie de instructie evenwel geopend
bleef en later Mevr. D.II. die buiten ver
volging is gesteld.
Haar echtgenoot, M. D en haar zoc
D. bleven eveniwel in arrest en gister w ;rd
de strafzaak tegen hen voor de Haagsen:
rechtbank behandeld.
De zaak tegen den zoon J. D. werd het
eerst behandeld.
De zitting begon reeds met een incident,
niet het eenige dezen ochtend. Er ontstond
tusschen de verdediging en den president
eenige discussie ovar het niet-verschijnen
van acht getuigen décharge, zijnde de acht
opgeroepen leden van het Haagsche politie
corps. Bovendien bleken ook verscheidene
andere getuigen décharge niet verschenen
te zijn.
Na in raadkamer te zijn gegaan, besliste
de rechtbank, dat zij niet kon gelasten, dat
de niet-verechenen getuigen alsnog op de
lijst zouden worden gepla&tst, doch de pre
sident deelde mede, dat hij ertoe zou mede
werken, dat getuigen, die in het belang
van de zaak zouden kunnen worden gehoord,
zullen worden opgeroepen.
Het verdere getuigenverhoor
Het verdere getuigenverhoor had hierna
een kalmer verloop. Mr. Ir. S., bij wien op
23 November 1938 een inbraak is gepl<
deelde hierover iets mecLe, en vertelde voorts
hoe hij enkele van zijn eigendommen, o.a.
een horloge, heeft herkend uit de sieraden,
welke bij de famiMe D. in dien koffer onder
water waren gevonden.
De eohtgenoote van Mr. S. legde een
soortgelijke verklaring af.
Vrijwel hetzelfde verloop had de onder
vraging van den juwelier G., bij wien op 2
December 1938 is ingebroken en een groot
aantal sieraden is buit gemaakt.
Herkenning van juweelen
Hierna werd de heer G. M.. <üe een juwe-
liersaaak aan het Spui drijft, gehoord bij
wien in den nacht van 25 op 26 Januari van
dit jaar is ingebroken.
Hier was de buit zeer groot geweest. De
vitrines waren wijwei geheel leeg gehaald
en een groot aantal horloges, ringen, oor
knop/pen en blijanten, ter waarde van enke
le tienduizenden guldens waren meegeno
men. De pakjes en doosjes met juweelen, ter
terechtzitting aanwezig, werden voor de
groene tafel opengemaakt, waarop de heer
M. vertelaarde, dat dit alles van zijn zaak af
komstig is geweest. Deze herkenning werd
door de verdediging min of meer in twijfel
getrokken.
Op een vraag van Mr. Huygens, deelde
de heer M. mede de beide verdachten J.
D. en M. D. te kennen. Hij kocht en ver
kocht dikwijls juweelen van hen.
Het bleek voorts, dat M. niet altijd
naar de herkomst van de juweelen
vroeg. Meestal kwamen ze van de Bank
van Leening. Hij vertrouwde de beide
kooplieden en had nooit last met de ge
kochte juweelen gehad.
Schoten in den nacht
Ongeveer vijf weken na den inbraak, was
M. 'snachts eens wakker geworden, doordat
hij stappen over het dak hoorde. Hij heeft
toen gesdhoten, waarna er niets meer ge
beurd is.
De dienstbode van de familie G. vertelde
als getuige nog. hoe zij op den bewusten
avond opgebeld werd met het verzoek naar
het Ziekenhuis te komen. Toen zij dit deed,
doch onvenrichterziake terugkeerde, hadden
de inbrekers van de afwezigheid van de be
woners gebruik gemaakt om hun slag te
slaan.
Een groote hoeveelheid tafelzilver, e
eens in den bewusten koffer bij de familie
D. gevonden, bleek ontvreemd te zijn bij
den heetr C. A. P. aan de Stadhouderslaan,
gepleegd in Februari van dit jaar, toen de
heer en mevrouw P. met vacantie naar
Zwitserland waren. Enkele bijzonderheden
over deoen inbraak werden medegedeeld
door den heer P. en diers huishoudster, mej.
Van der W.
De getuigen a décharge
Van de getuigen A décharge werd aller
eerst gehoord de heer J. Bolman, directeur
van het bureau voor wetenschappelijk on
derzoek naar edelsteenen v3n het geologisch
museum te Leiden, die als deskundige werd
beèedngd.
Practijk en wetenschap botsen
hem uitgevonden toestel, de agn. refracto-
graaf, vrijwel noodzakelijk is. Dit toestel
legt de doorstraling van de vlakken van
edelsteenen fotografisch vast en op deze
wijze zijn de edelsteenen te herkennen.
Twee edelsteenen hebben (aldus de deskun
dige), nooit hetzelfde refractogram. Vele ju-
weliers zijn dan ook bij het bureau aange
sloten. Herkenning zonder dit toestel acht
te de heer Bolman vrijwel uitgesloten.
Steenen onderzocht
Hierna werden de ter terechtzitting aan
wezige steenen aan een nauwkeurig onder
zoek onderworpen.
De juwelier moest van eiken steen het
herkenningsteeken aangeven, welk teeken
dan door den deskundige werd getoetst en
hierover ontstond een levendig debat tus
schen de beide heeren.
De heer M. bleef volhouden, dat de ge
toonde steenen de zijne waren, doch de heer
Bolman achtte de opgegeven herkennings
teek enen daarvoor te weinig overtuigend.
Hij moest toegeven, dat men bij het herken
nen van voorwerpen dikwijls op het gevoel
te werk gaat, hetgeen hij evenel weten
schappelijk niet verantwoord achtte.
Op een vraag van den officier van Justi
tie, deelde de heer M. mede, dat het aanta
en de soort juweelen, welke hij bij de poli
tie terugzag, precies klopte met dat, hetwelk
bij hem ontvreemd is.
De overige getuigen décharge waren
niet verschenen.
Mr. van 't Hoff Stolk verzocht de recht
band de niet verschenen politie-ambtenaren
dn de middagzitting te laten komen.
De zitting werd hierna tot des middags
geschorst.
MIDDAGZITTING
Het getuigenverhoor a décharge werd ver
volgd met het hooren van den behanger De
G., die indertijd op denzelfden dag als J. D.
Is gearresteerd, doch later is vrijgelaten.
Deze deelde mede, dat commissaris van
politie K. hem gevraagd heeft of hij, De G.,
iets verdachts wisrt van den juwelier M. Zoo
hij daar een bevredigend antwoord op kon
geven, zou hij in vrijheid worden gesteld.
„Ik ben wel een beetje deskundig",
verklaarde De G. openlijk, maar „als
deskundige kan ik zeggen, dat die in
braak bij M. geen zuivere zaak is".
Ook de andere, aanvankelijk verdachte,
de monteur Van W.. werd gehoord.
Deze deelde desgevraagd eveneens mede,
dat commissaris K. ook hem gevraagd heeft
of hij de inbraak bij M. niet verdacht vor.d.
En evenals De G. verklaarde ook Van
W., dat hij sterk der. indruk kreeg dat
de inbraak bij M. gefingeerd was, doch
bewijzen daarvoor had hij niet.
Een familae-Hd van De D.'s had na de ar
restatie van 10 Maart een bezoek gebraoht
aan den heer M. om geld voor de verdedi
ging van De G.'s te vragen. Het gesprek met
M. verliep uiterst vriendelijk, doch geld
kreeg hij niet.
Niet verschenen getuigen worden gedag
vaard.
De overige negen getuigen décharge,
waarbij acht ambtenaren van de politie,
waren niet verschenen.
In overleg met de verdediging besloot de
president die leden van het politie-corps en
den Rotterdamsdhen assuradeur te doen dag
vaarden tegen 16 September as. Tegen dezen
laatste wend een bevel tot medebrernging
uitgevaardigd.
De behandeling is daarop tot dien dag ge
schorst.
De zaak tegen M. D.
De zitting werd evenwél voortgezet
met de behandeling van de raak tegen
dien vader van den eersten verdachte,
dien 56-jaxigen koopman M. D., wien
eveneens heling, sube. sctouMbehng is
ten laste gelegd.
Mr. Huygens bepleitte allereerst nietig
heid van de tegen D. udtgdbnadhte dagvaar
ding, daar deze de voorwerpen, welke D.
hébben geheeld-, niet voldoende omschrijft.
De dagvaarding spreekt van voorwerpen
als horloges, rinigen, oorknoppen enz., be-
schreniüt deze in het geheeil niet en vermeldt
nog minder, van welke diefstal of diefstal
len deze voorwerpen afkomstig zouden zijn.
De Officier van Justitie, Mr. Blok, repli
ceerde hierop, dat zi. de dagvaarding vol
doende duidelijk de voorwerpen omschrijft,
alsmede den tdjidi waarin en de plaats w
deze helinigen zouden zijn gepleegd.
Na in raadkamer te zijn gegaan verwierp
de Rechtbank het beroep op nietigheid
de dagvaarding.
Hierop begon het getuigenverhoor.
Inspecteur van politie A. S. deelde
een en ander over de arrestatie van den
jongen D. mede, evenals rechercheur J. D.
O., die ook gisterochtend als getuige is ge
hoord.
Daarna passeerde weer de rij van gedu
peerde bestolenen het getuigeribanikje.
Ik heb wel wat voor je
Een caféhouder uit de Gortstnaat heeft in
December 1938 met verdachte een gesprek
gehad. De zoon was daarbij aanwezig. Ver
dachte heeft den caféhouder een ring ge
toond, welke de laatste voor f 116,kocht.
Later heeft getuige nog een ring voor f 40
gekocht, dit was een ring met een blauwe
steen, waaromheen brilgantjee waren giezet.
Na de arrestatie van vader en zoon D.
heeft de politie beide ringen weggehaald.
De telefoniste M. E. K. deed mededeeling,
dat op 14 December bij haar thuis in de
Jurriaan Kokstraat een inbraak is gepleegd,
waarbij verschillende sieraden zijn ont
vreemd.
Evenals de andere getuigen was zij
positief in het herkennen van de haar ont
stolen eigendommen. Verder is gehoord de
56-jarige Aimeterdamsche koopman in goud
en zilver S. V., die van verdachte een goud
kettinkje heeft gekocht.
Deze deelde hem bij die gelegenheid
medie, dat hij nog wed eens wat goud en
"zilver te koop had, doch tot verdere
transacties is het niet gekomen, want D.
aou gezegd hébben: ik heb wel wat voor
je, maar dat kan je niet in je register
inschrijven.
„Dan zae ik er van af", had getuige hier
op geantwoord.
„Dan koop ik het ook maar niet", had ver
dachte weer gezegd', alsof hdj zelf de han
delswaar nog moest koopen.
Drs Bolman, evenai- gisterochtend' als
deskundige gehoord, herhaalde zijn verzeke
ring, dat zonder refractograaf uitgebroken
edelsteenen vrijwel niet te herkennen zijn.
Ten laatste kwaim J. D. nog voor zijn va
der getuigen.
Deze vertelde hoe alles bij den caféhouder
in zijn werk is gegaan. De heele trans
actie is door hem, niet door zijn vader ge
daan. De oude D. heeft aan deze transacties
niets verdiend.
De geheimzinnige bijeenkomst bij Paulez
kwam nog even ter sprake. Doch dit had
slechts zijdelings betrekking op de zaak
tegen den vader D. Verdachte zelf verklaar
de een zaak in meubelen, goud, zilver en
bank-van-leening-briefjes te drijven. Van de
smelitinstalilatie in den kelder wist hij niets
ef. Dat alles behoorde aan zijn zoon toe.
Met het oog op het vergevorderde uur is
de zaak van requisitoir en pleidooi tot as.
Zaterdag geschorst.
Klundert: Herv. Chr. School. Tot tij
delijk onderwijzer: de heer J. M. de
uw te Sonsbeek. kw. m. a. Chr. School
tc Roermond.
•venbergen: Chr. School. Tot kw.
mej. A. v. d. K a a te Breda (tijdelijk).
GRAFSTEEN A. KRUIZINGA
Zaterdag 16 September te vier uur zal op
het graf van wijlen den keer A. Kruizin-
I, in leven hoofd der Calvijnschool te Gou-
een grafsteen onthuld en aan de familie
er gedragen worden.
lit. Gesl.: Electrotechn. lngen., ingen.-
V. K. Ang. Batavia.
chinUten. Den Haag. Gesl. voor dlpL
motordrijver de heeren J. Bgé en W. J. J. van
den Berg. te Schiedam en F. Vuik. Slledrecht.
5L voor voorloopig diploma: M. Schoordijk.
Abbenbroek: J. J. van Buijck. Sehoondijke: S.
ke. Grijpskerk; J. Hoekstra. Heenvliet: L.
Burgering. Bergen (N.H A. J. Koounra,
BINNENLAND
roman-prijsvraag
De jury voor de roman-prijsvraag (be
staande uit: Prof. Dr. F. C. Gerretson, mevr
H. Kuyper—van Oordt en Dr. C Tazelaar),
uitgeschreven door de N.V. Gebr. Zomer
Keuning's Uitgeversmaatschappij te Wa
ningen, heeft indertijd geen der ingezonden
zestig monuscripten in aanmerking kunnen
doen komen voor den priis, welken de uit
geefster beschikbaar heeft gesteld Zij heeft
echter geadviseerd, een vijftal manuscripten
ter omwerking en verbetering opnieuw in
handen te stellen van de auteurs, in de
hoop, dat uit dit vijftal Lz.L de beslissende
keuze gedaan zou kunnen worden. Thans
heeft zij deze vijf omgewerkte manuscripten
beoordeeld. Erkennend, dat de meeste ervan
inderdaad verbeterd zijn, heeft zij toch geen
vrijmoedigheid kunnei! vinden, den prijs toe
te kennen, daar naar haar oordeel geen van
de vijf door literaire kwaliteiten uitmunt en
aan de door haar gestelde eischen voldoet
verband van a.-r. prop.clubs
De jaarvergadering van het Verband van
Antirev. Propagandaclubs, die was uitge
schreven voor 20 Sept. a.s.. is tot nader or
der uitgesteld.
ONDERWIJS
NED. HERV. GEM. TE 's-GRAVENHAGE
Van de 19 preditoantsplaatsen der Ned.
Herv. gemeente te Den Haag zullen er bin
nenkort praetisdh slechts 13 bezet zijn. Ds
G. B. Westenburg heeft tegen 1 Octo
ber emeritaat aangevraagd. Naar verluidt zal
ook Ds S. van Dorp binnenkort hetzelfde
doen. De vacature Dr Posthui
Meijers is nog onvervuld. Ds K. H. E.
Graveméjer zal emeritaat aanvragen
wegens het aanvaarden van de secretaris-
functie der Synode. En twee predikanten, Ds
J. Ravesloot en Dr L. D. Terl
Poot, zyn als reserve-veldpredikers mo
menteel aan htm werk in de gemeente ont
trokken.
KERKBOUW TE WEZEP
Onder groote belangstelling heeft de
ste steenlegging plaats géhad van het
we bedehuis van de Geref. Kerk te Wezep,
gemeente Oldebroek. Bij deze plechtigheid
werd het woord gevoerd door den pastor
loci Ds. G. van Doiren. Daarop sprak
Burgemeester A. Bakker. Namens den
feerkeraad van de Ned. Herv. Gemeente van
Wezep werd gesproken door ouderling R.
Sneller.
OVERDRACHT RECTORAAT V. U.
Prof. Dr. J. F. Koks ma zal Woensdag
20 September te 3.30 uur in het Gebouw
voor den Werkenden Stand te Amsterdam
het rectoraat van de Vrije Universiteit over
dragen aan zijn opvolger Prof. Dr. A.
CHR. GEREF. KERK
Thcol. chool A
De opening van den nieuwen cursus aan
de theol. school te Apeldoorn zal plaats
hebben op Woensdag 27 September as. De
aftredende rector prof. J. W. Geels zal
alsdan het rectoraat overdragen.
Tot de lessen zijn toegelaten de heeren: J.
C. van Ravenswaay te Ede: H. Toorman te
Nieuwe-Pekela; H. U. Westerterp te Beets
(Fr.); A. Hilbers te Groningen en B. J. Oos-
terfrofif te Zwolle.
ONDEKWIJS-BENOEMINGEN
Almelo. Chr. Lyceum. Tot tijdei. leera-
res Duitsch: mej. A. J. L. Br egt te Arn
hem en mej. Dra. H. Peddemors te Al
melo. Tot tijdelijk leeraar lich. opv. te
heer J. B. Bos te Almelo. Tot leeraar
Fransch de heer J. K e u n i n g te Arnhem.
Arnhem: Chr. Lyceum. Tot tijdel leer
aar nat. historie: de heer A. S. Kramer te
Berlicum.
ndelsv.: J. Poldei
UIT OOST- EN WEST-INDIF
Duitsche schepen in Ned.-Indië
BATAVIA. 14 Sept. (Aneta). Naar Aneta
verneemt, vertoeven thans in totaal 19 Duit
sche schepen in Ned.-Indische havens. De
acht Italiaansche schapen, die bi; het uit
breken van den oorlog in Ned.-Ind. havens
een toevlucht zochten, zijn intusschen reed:-
vertrokken.
Op dc Duitsche schepen bevinden zich
passagiers van verschillende nationaliteit.
Voorzoover zij Duitschers zijn, worden zij
voorloopig toegelaten op bav's van asyl-
verleening. Voor de anderen wordt gepoogd
een regeling voor doorvoer te treffen, o.a.
naar Australië.
Voorts kwamen met de „Chr. Huyeens',
de Tandjong-Priok 117 Joodsche vluchtelin
gen aan, die te Colombo aansluiting misten
op een schip van De P. and O.-iijn naar
Australië. Zij gaan Door naar Soerabaja in
afwachting van de „Nieuw Holland", waar
mede zij de volger.de week naar Australië
doorreizen.
de volksraad
BATAVIA, 14 Sept. (Aneta). De Volksraad
heeft met 38 tegen 12 stemmen aangenomen
een aanvullende begrooting voor het depar
tement der Marine, groot i 5.000.000, inee-
diend in verband met ie internationale om
standigheden.
Verschillende leden betreurden het. nat
men in tijden als deze. een commandant der
zeemacht, die alle omstandigheden kent,
laat gaan.
Voorts heeft de Volksraad, na een uitvoe
rige behandeling, met 40 tegen 9 stemmen
aangenomen de ordonnantie inzake alge
meen? machtiging der regeering. Tevoren
was deze geamendeerd, in drier voege, dat de
aanwezigheid van oorlog of oorlogsgevaar
in de Javasche Courant moet worden afge
kondigd.
gasmaskers afgekeurd
SOERABAJA, 15 September. (Aneta). De
rubberfabriek te Ngagel ontving bericht van
het departement van oorlog, dat de filter
bussen ten behoeve van gasmaskers zijn
afgekeurd, op grond van het feit. dat dc
plaatdikte niet in overeenstemming was met
het model. De fabriek zit thans met 20.000
gasmaskers, bestemd voor de burgerij, die
niet mogen worden verkocht
Voorts wordt vernomen, dat de geheele
fabricage van filterbussen waarschijnlijk zal
worden stopgezet, wegens gebrek aan vul
lingsmateriaal. zooals kool, norit, enz.
Groote wolfirma in moeilijkheden
Surséance van betaling aangevraagd
De firma Fuhrmann en Co. te Amsterdam,
die een leidende positie heeft in den Neder-
landschen wolhandel. zal surséance van be
taling aanvragen. De staat van activa en
passiva zal a.s. Maandag gereed zijn.
De firm Fuhrmann en Co. was voor den
wereldoorlog 19141918 te Antwerpen geves
tigd en had haar bedrijf bij het uitbreken
van den oorlog naar Amsterdam overge
bracht. Hierdoor heeft zich in de hoofdstad
een wolhandel van heteekenis ontwikkeld.
Zoo werd hier opgericht de Nederlandsche
wolhnndcl-mantschappij, waarvan de aan
deel en ook te Amsterdam worden geünieerd.
Indertijd had ook de Wolbank te Amster
dam haar werkkring.
De zaken van de firma droegen een inter
nationaal karakter. De firma had inkoop
kantoren in Australië. Buenos Avres en
Montevideo. Men onderhield relaties met
groote Duitsche wolspinnerijen. Aan ie moei
lijkheden moet het uitbreken van den oorlog
niet vreemd zijn. al ondervond men ook te
voren reeds groote nadeelen van de tusschen
ons land en Duitsch land bestaande clearing
Men veronderstelt, dat het geheele aan-
deelen-kapitaal ad f 7 millioen verloren is.
Of bij deze surséance veel Nederlands-he
bankinstellingen betrokken zijn is niet be
kend. De staat van activa en passiva zal
hierover wel meer bijzonderheden brengen
KRIJC.T 'N LtFENIS O O O O
oooo door G.Tm.Rotman
31. Daar de lagune ondiep was, zat de
machine al gauw met haar neus in den
bodem. Onze passagiers, die gelukkig allo
zwemmen konden, wisten zich er uit te
werken en kwamen al gauw met hun hoofd
boven water. Het ongeluk was gelukkig
niet onopgemerkt gebleven en zoo waren
de drenkelingen al gauw omgeven door een
groot aantal gonde'°
32. De redding liep vlot van 9tapel.
Italianen zijn, tenminste dat wordt be
weerd, allemaal meesters in de zangkunst,
en zoo werden de drie drenkelingen xan
boord geheschen onder het gezang \an het
schone lied: „Kom in mijn gondola, o
\ioletta." Niet dat meneer Kruiznuunt zo
veel op Violetta leek. maar ze hadden zo
gauw geen ander lied bit de hand.
