Idieuiue jTriltecljr ournnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor
Leiden en Omstreken
Bereidheid tot medewerking aan
elke internationale verzoenings
poging
Het Duitsch-Russische
onderteekend
pact
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post f 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a ct
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166)
N°- 6786
DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1939
Postbox 20 - Postgiro 58936
20e Jaargang
atiierttntiqjrijjtn:
1-177»
022'/,
Ingezonden Mededeelingen
230 -■
0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
0.10
Zeven volken roepen
om bezinning
Zeven zoogenaamde kleine volken,
'die hun lotsbeschikking hebben gevonden
in het Westen en Noord-Westen van
Europa, hebben gisteren hun stem ver
heven om te waarschuwen voor den
chaos, welke komen gaat, indien het oor
logsmonster vrij spel krijgt. Zeven kleine
landen, maar waarbij er toch zijn. welke
een voorname rol spelen in de volkeren
wereld door hun cultureelen of economi-
schen invloed. Evenwel, klein of groot,
wanneer het gaat om levensrechten of
om den plicht den vinger op te heffen,
wanneer barre tijden aanstaande schijnen,
zoo hebben zij dan zeker niet te schromen
hun stem te doen hooren vóór het te
laat is.
Te laat is het, wanneer aan de
wapens het woord is gelaten. Nog is
het niet zoo ver. En dus zeggen zij als
het ware: Kom, machtigen der aarde, tot
bezinning, en overweeg of feitelijk niet
alle belangen, van welk land ook, op
vredelievende wijze kunnen worden ge
regeld. Geregeld moet er toch worden,
doch na een oorlog is het in elk geval
slechter. Daarom doen zij een appèl op
het geweten der wereld!
De volkeren als zoodanig verlangen
niet naar een broederstrijd. De laatste
groote oorlog is nog niet vergeten. Met
geen bloemen op den loop der geweren,
met geen enthousiast gejubel zullen de
scharen naar de grenzen trekken. Mis
schien dat een soort heilig moeten de
daad hier en daar zal vergemakkelijken,
«doch de harten van millioenen zullen
iiloeden in het vooruitzicht, dat alle hoop
op een ongestoorden vrede, althans voor
•én geslacht slechts, in de hoop dat daar
op danN verder kan worden gebouwd,
moet worden vaarwel gezegd.
Daarom moet het moreele effect van
deze daad der zeven volken niet te laag
worden aangeslagen. Wie weet,
weet? Wat bij menschen onmogelijk
schijnt, :iu het vergezicht duister is, hoe
wel op dit 'OGyenblrk pessimisme zeker
nog niet mag overh *erschen, en ook de
regeerders den ernst wèl inzien, is
mogelijk bij God. En dus heeft de Chris
tenheid, niet gescheiden door taal of
grens, de taak God te smeeken om uitred
ding uit het slop, waarin de grooten der
aarde min of meer vastgeloopen zijn. Als
alles faalt, is daar nog voor den Christen
de wetenschap, dat geen haar van ons
hoofd zal worden gekrenkt zonder den
wil van onzen Hemelsohen Vader. Aan
Hem is de toekomst van alles wat leeft
en zich beweegt. Voor het Christenvolk
zij thans de les van den pleohtigen oproep
te Brussel: het gebed is een krachtig
wapen.
De Ministerraad bijeen
's-GRAVENHAGE, 24 Augustus. De Minis
terraad is gisteravond om tien uur bijeen
gekomen ter besprekng van de internatio
nale politieke situatie.
Deze ministerraad werd gehouden op het
Öepartement van algemeene zaken en hij
Üuurde tot circa kwart voor één. Bij de ver
gadering waren niet aanwezig de heeren de
Geer en van Boeijen, terwijl mr. van Klef-
kens, zooals bekend1, te Brussel vertoefde.
De ministers weigerden inlichtingen te
ven over het onderwerp van de bijeenkomst
en het resultaat daarvan.
IHotel ITTMANN
NUNSPEET
(niet meer aan den grooten verkeersweg)
I Penslonsprijs Voorseizoen 5.—
Hoogseizoen f 5.50 en 0.-
Grooten Tuin met allweather Tennisbanen
BRACKS
DOELEN HOTEL
AMSTERDAM-CENTRUM
Kamers incl. Holl. Ontbijt vanaf -f 4—
Rüstige sfeer In bet centrum van de stad
jeder modern comfort Telefoon 40661
Trompenbeng's
PALACE HOTEL
Hilversum - Telef. 7941 (2 lijnen)
Het geheele jas
HET PACT EEN
FEIT
Het niet-aanvalsverdrag tusschen Rus
land en Duitschland is binnen den kortst
mogelijken tijd van een onderwerp voor
vage bespiegelingen een voorwerp van
tastbare realiteit geworden, en zal naar
verluidt door de partijen met spoed wor
den geratificeerd. Von Ribbentrop heeft
na zijn aankomst in de Russische hoofd
stad niet, gelijk de Britsche en Fransche
onderhandelaars, gesloten deuren gevon
den, waarachter de eigenlijke Russische
machthebbers geheimzinnig als een ver
borgen orakel troonden, doch hij heeft
aanstonds met Stalin en Molotow gecon
fereerd. Ook daaruit blijkt ten overvloede,
dat ook de Russen haast met dit pact had
den, en dat zij het allereerst wenschen te
zien als een oplossing van thans voorhan
den zijnde moeilijkheden, meer dan als
een contract voor een latere toekomst.
Beide onderhandelende partijen moeten
trouwens in dit opzicht zich weinig illusies
hebben gemaakt, omdat communist noch
nationaal-socialist zich overmatig om
trouw aan verdragen plegen te bekomme
ren. Een pact is voor het Derde Rijk min
der een plechtanker, waaraan men zich
vastlegt, dan een stel roeiriemen, waar
mee men zich over een dood punt. als dat
zich voordoet, voorzichtig pleegt heen te
zetten.
Wat Rusland bewogen heeft tot een
frontverandering, waarop men ten aan
zien van zijn contact met Frankrijk en
Groot-Brittannië geneigd zou zijn het
woord politiek verraad toe te passen, laat
zich slechts gissen. Uit de langdurige
pourparlers met de Engelschen en Fran-
schen, welke men thans als afgesprongen
zal moeten beschouwen, trad één ding met
vrij groote duidelijkheid naar voren. Rus
land wilde slechts deel uit maken van
Chamberlains beraamde anti-agressie
coalitie, indien Engeland en Frankrijk de
Sovjets tenvolle tegenover Duitschland
zouden willen veilig stellen. Londen en
Parijs echter hebben geweigerd, daarin te
treden, zulks om motieven, waarin wij ons
--eden niet verder zullen verdiepen. Rus
land echter heeft bij deze onderhandelin
gen de agressie, waaraan derde staten van
Duitschen kant eventueel zouden bloot
staan, van minder belang geacht dan het
risico, hetwelk hetzelf van het Derde Rijk
zou loopen. Het heeft zich in veiligheid
tegen dit risico gesteld door de garanties,
welke Brit en Franschman niet ten volle
wenschten te geven, nu eenvoudig weg
van Duitschen kant te aanvaarden. Dat
het daarmee het non-agressie-beginsel
zonder meer overboord heeft geworpen,
is voor het opportunistische Moskou van
minder belang, gelijk ook Berlijn zich er
blijkbaar bitter weinig over bekommert,
dat zijn huidige samengaan met den com-
munistischen erfvijand op geen andere
gronden dan politiek gewin, op velen van
zijn vrienden in de wereld, wij noemei
slechts Spanje en Japan, een verbasteren
den en ook ontmoedigenden indruk moet
maken.
Rusland en Duitschland hebben dus sa
men den vrede gezocht, hetwelk te prijzen
zou zijn, zoo men niet binnen de schapen
vacht met recht de grijpende klauwen van
den wolf zou moeten vermoeden. Het
Duitsche oogmerk is natuurlijk geen
der dan de mogendheden van de anti-
agressie-coalitie te nopen tot het inzicht,
dat zij Polen niet langer inzake Danzig en
Corridor kunnen ondersteunen. In hoe
verre Duitschland daarin geslaagd is,
moet thans nog in het midden worden ge
laten.
Overigens moet worden vastgesteld, dat
Berlijn en Moskou elkander de vrije hand
laten. Rusland zal zich van een nieuwe
Duitsche agressie niet het minst aantrek
ken, en wat Duitschland zou doen, zoo de
Russen eens de hand zouden uitstrekken
naar Roemeensch Bessarabië of naar de
Poolsche Oekraine laat zich wel min of
meer bevroeden.
De politiek van Chamberlain maakt
moeilijke dagen door: er is op Engelands
weg een rotsblok geworpen, dat niet zoo
een twee drie te verwijderen is.
Rijkspersoneel mag niet naar
het buitenland
Vacanties moeten in Nederland
doorgebracht worden
De regeering heeft een circulaire verzon
den, waarin bepaald wordt, dat het rijksper
soneel zijn vacantie niet in het buitenland
mag doorbrengen. De vacanties gaan wel
door, doch in verband met den internationa
len toestand moeten zij binnen dc grenzen
doorgebracht wordten. In geval van een con
flict heeft men dan direct de beschikking
over het met verlof zijnde personeel.
Tijdens vacantie moet het personeel nauw
keurig opgeven, waar het zijn verlof door
brengt en hoe men op de snelste wijze met
hen in contact kan komen.
Ook heeft de regeering de burgemeesters
van de groote en middelgroote gemeenten in
ons land, die in het buitenland vertoefden,
teruggeroepen.
Aldus het communiqué van de Oslo-conferentie
Contact voor de vrijwaring van Gemeenschappelijke
belangen
BRUSSEL, 24 Augustus. Gistermiddag te kwart over vijf heeft het
ministerie van buitenlandsche zaken te Brussel een communiqué uitgege
ven over de conferentie der Oslo-staten, waarvan de officieele Vlaamsche
tekst luidt:
In Juni 1938 zjjn Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken, Neder
land, Luxemburg en België, te Kopenhagen door hun ministers van
buitenlandsche zaken vertegenwoordigd, overeengekomen om het onder
linge contact door onderzoek van de vraagstukken van gemeenschappelijk
belang te handhaven. Bovendien hebben zjj bevestigd, dat zij, wat hen
betreft, bereid zijn metterdaad mede te werken aan elke internationale
verzoeningspoging in een geest van onpartijdigheid en onafhankelijkheid
ten aanzien van de verschillende groepen van mogendheden.
Aldus zijn de moreele banden, welke tusschen deze natiën bestaan, en
welker buitenlandsche politiek doordrongen is van dezelfde beginselen:
leven voor den vrede en den wil om in een conflict slechts ter verdediging
van de eigen bedreigde onafhankelijkheid tusschenbeide te komen, beves
tigd. Uit een dergelijke gelijksoortige houding tegenover het inter
nationale vraagstuk en uit de eensgezindheid, welke uit hun gehechtheid
aan dezelfde beginselen is geboren, is tusschen deze landen een gemeen
schap van belangen ontstaan in de kritieke omstandigheden, welke wij
thans beleven.
Dit is de reden, waarom deze staten in gemeenschappelijk overleg
besloten hebben een samenkomst te houden te Brussel, waarop zij ver
tegenwoordigd zijn door hun ministers van buitenlandsche zaken. Deze
zelfde mogendheden hebben bij monde van hun vertegenwoordigers hun
instemming betuigd met de bewoordingen van de verklaring, die Zijne
Majesteit de Koning der Belgen vandaag zal afleggen in naam van de
hoofden der betrokken staten. De beraadslagingen, die zooeven hebben
plaats gehad, hebben den wil bevestigd van de vertegenwoordigde staten
met elkander contact te houden voor de vrijwaring hunner gemeen
schappelijke belangen.
Von Ribbentrop confereerde met
Molotow en Stalin
Sovjet-Rusland zal geen deel uitmaken van
Engelands anti-agressiecoalitie
Het Duitsche Nieuwsbureau meldde hedennacht uit Moskou:
De Rijksminister van buitenlandsche zaken von Ribbentrop heeft,
samen met den Duitschen gezant te Moskou, graaf von der Schulen-
burg een conferentie van 3 uur gehad met Molotow en Stalin. Von
Ribbentrop heeft zich des avonds om tien uur wederom naar het
Kremlin begeven om de besprekingen voort te zet<en
De onderhandelingen zijn geëindigd in een overeenstemming in
zake een niet aanvalsverdrag tusschen Duitschland en Rusland, welk
verdrag door Molotow en von Ribbentrop in aanwezigheid van Stalin
en den Duitschen gezant is onderteekend.
De officieele tekst der gesloten
overeenkomst luidt als volgt:
De Duitsche Rijksregeering en de
regeerrag der Sowjet-Unie, geleid
door den wensch, de zaak van den
vrede tusschen Duitschland en de
Sowjet-Unie te bevorderen en uit
gaande van principieele bepalingen
van het neutraliteitsverdrag ,dat in
April 1926 tusschen Duitschland en
de Sowjet-Unie is gesloten, zijn het
volgende overeengekomen:
Art. 1. De beide verdragsluitende
partijen verplichten zich, zich van
iedere gewelddaad, iedere agressie
ve handeling en iederen aanval je
gens elkaar, en wel zoowel afzon
derlijk als tezamen met andere mo
gendheden, te onthouden.
Art. 2. Ingeval een der verdrag
sluitende partijen het voorwerp zou
worden van oorlogshandelingen van
de zijde eener derde mogendheid, zal
de andere verdragsluitende partij
deze derde mogendheid in geenerlei
vorm steunen.
Art. 3. De regeeringen der beide
verdragsluitende paréijen zullen in
de toekomst voortdurend voeling
met elkaar houden om elkaar weder-
keerig in te lichten over vraagstuk
ken, die haar gemeenschappelijke
belangen raken.
Art. 4. Geen der beide verdrag
sluitende partijen zal deelnemen aan
eenigcrlei groepeering van mogend
heden, die direct of indirect tegen
de andere partijen is gericht.
Art. Ingeval tusschen de ver
dragslotende partijen geschillen of
conflicten over vraagstukken van
den een of anderen aard zouden ont
staan, zullen beide partijen deze ge
schillen of conflicten langs den weg
van vriendschappelijke gedachten-
wisseling of, zoo noodig, door arbi
tragecommissies regelen.
Art. 6. Het onderhavige verdrag
wordt gesloten voor den duux van
tien jaar, met de bepaling, dat, voor
zoover niet een der verdragsluitende
partijen het een jaar voor afloop van
dezen duur opzegt, de geldigheids
duur van dit verdrag geacht zal
worden, automatisch met vijf jaar te
zijn verlengd.
Art. 7. Het onderhavige verdrag
zal binnen den kortst mogelijken tijd
geratificeerd worden. De ratificatie
oorkonden zullen te Berlijn uitgewis
seld worden. Het verdrag treedt
terstond na onderteekening in wer
king.
Opgemaakt in duplo, in Duitsche
en Russische tekst.
Moskou, den 23en Augustus 1939.
Voor de Duitsche regeering get.
von Ribbentrop.
Met volmacht der regeering van
de Sovjet-Unie get. Molotow.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen
Gisteravond is een Ministerraad ge
houden.
Het officieele communiqué over dc
conferentie der Oslo-staten te Brussel.
De rede van den Koning der Belgen.
De Bondswedstrijden Schaken te Haar-:
lem.
Verbod voor rijksambtenaren om zich
naar het buitenland te begeven.
Te Moskou hebben Molotow en Von
Ribbentrop het Duitsch-Russische verdrag
onderteekend.
Hedenavond houdt Lord Halifax een
radio-rede.
Henderson bezoekt Hitier te Berchtes-
gaden.
In Engeland, Frankrijk. Duitschland en
Italië nemen de oorlogstoebereidselen toe.
Hedenavond radio-rede
van Halifax
De Engelsche minister van buitenlandsche
zaken Halifax zal hedenavond om 10 mi
nuten voor tien (Ned. tijd) in het nationale
Engelsche radioprograra uit Downing Street
een redevoering van 10 minuten uitspreken.
Verwacht wordt, dat deze radio-toespraak
naar de Ver. Staten en andere landen zal
vorden uitgezonden.
Chamberlain heeft naar verluidt he
den in het opnieuw bijeengekomen lagerhuis
woord gevoerd over den politicken toe
stand, zulks naar aanleiding van de crisis
defensie-volmachten, welke het kabinet van
het parlement heeft gevraagd.
Op het departement van Algemeene
Zaken kwam gisteravond 10 uur de
ministerraad bijeen ir. verband met de
politieke situatie. De vergadering
duurde tot 's nachts 1 uur. De mi
nisters Albarda. Bolkestein en Gcr-
brandy verlaten het departement.
Amerikanen verlaten Europa
LONDEN. 24 Aug. (Havas). Tal van
Amerikanen die in Europa vertoefden,
keeren eerder dan in hun voornemen lag
naar de Verecnigde Staten terug. Meer
dan honderd hebben geboekt voor de
„Normandic".
kans op regen
en onweer
W eerverwachting: zwakke
wind; meest uit oostelijke richtingen; ge
deeltelijk bewolkt; kans op enkele regen
of onweersbuien vooral in het zuiden;
warm weer; in den ochtend plaatselijk
mist.
BAROMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 764.1; 1018.7
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 19 gr. C
FIETSERS LICHT OP
25 Aue. 's avonds van 8.34 tot
Gezondheid U de
Voorkomt gevaar
FISK
SAFTI-FLIGHT
(ReeU
TOT 9 SEPTEMBER
15% KORTING
op verven en stoomen van
JAPONNEN en MANTELS
P A L T H E
NU KUNT U PROFITEEREN VAN DE
P A L I E E-KW ALITEIT
(Reel
Italië versnelt zijn
voorbereidingen
ROME, 24 Augustus. (Reuter). Dc
oorlogsvoorbereidingen worden versneld.
Er is nieuw kustgeschut opgesteld. In de
voornaamste havens zijn maatregelen ge
nomen tegen duikbooten.
Poolsche diplomatieke koerier
aangehouden
BERLIJN, 24 Aug. (Reuter). In Pool
sche diplomatieke kringen is gisteravond
verklaard, dat een Poolsche diplomatieke
koerier is aangehouden te Rawice, terwijl
hij de grens naar Polen passeerde. Hij is
teruggeleid naar Breslau met het diplo
matieke valies. Men voegt hieraan toe,
dat de koerier des avonds nog werd
vastgehouden.
Schilder dood gevallen
Gistermiddag was de 50-jarige schilder K.
Sch., uit de Meerdervoortstraat te Rotter
dam, bezig met het afbreken van een steiger,
bevestigd aan de viaduct bij de Zwolsclie
straat te Scheveningen. De steiger was met
haken aan de viaduct opgehangen. De bo
venste balk schoot evenwel Ujdens dc werk
zaamheden uit, zoodat Sch. van een hoogte
van vier meter op de straat terecht kwam
Hij liep een schedelbasisfractuur op en was
vrijwel op slag dood.
Het stoffelijk overschot is door den Gem.
Geneesk. Dienst overgebracht naar het zie
kenhuis aan den Zuidwal te 's-Gravenhage.
Dr. H. NANNING's
IKINADRUPPELS
Hei Mngeuricn middel bfl*
BLOEDARMOEDE BLEEKZUCHT
MALARIA GEBREK AAN EETLUST«aa.
Men lette op den naam ~Dt. H. Na ting" bulten
op de roode doos co op dc flacon. Prijs IIJ0
0r. 8. RAHtORC» rWm Qtm. f.WUk. KT. OCR HAAG.
