*liruiur gtiftsdjr Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
)r Colijn legt Regeerings-
verklaring af
H
*1
Het nieuwe
Kabinet
Het Britsch-Japansche accoord
RYNBENDE
FIRMA D. KATZ
«9bonneifiEntsprij£i:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cL
No. 6760
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2271Q (na 6 uur: 23166) - Postbox 20
DINSDAG 25 JULI 1939
Postgiro 58936
20e Jaargang
Sbbertentieprijjen:
Van 1 tot 5 regels 1.17'/»
Elke regel meer0.22'/»
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2^0
Elke regel meer0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
Zier onderwerpen die voor het beleid
van onmiddellijk belang zijn
rinanciën; Saneering van gemeen
tenKrachtige werkloosheidsbe
strijding De verdediging van Indië
"«laast de centrale punten nog drie andere
belangrijke zaken
i Hedenmiddag heeft Minister Dr H Col ij n
1 de Tweede Kamer de volgende Regeerings
terklaring afgelegd:
Het Kabinet heeft er prijs op gesteld zoo
hoedig doenlijk na zijn optreden aan de
Itaten-Generaal mededeeling te doen van
e voornemens der regeering met betrek-
ling tot het te volgen beleid.
In algemeenen zin stelt de regeering bij
Ie uitvoering van haar taak zioh voor
logen, d'at de steeds 6terker geworden drang
laar centralisatie bij de bestuursvoering in
Ie toekomst met klem moet worden tegen-
regaan. Veeleer zal voortaan bet beleid er
pp gericht moeten zijn in wetgeving en be-
ftuur aan de bestaande lagere publickrech-
elijke organen een zoo groot mogelijke taak
jver te laten of op te dragen.
I Voorstellen ter bevordering van dit voor-
iemen zijn in voorbereiding.
Bij de bepaling van de taak der overheid
n bij de tenuitvoerlegging daarvan dient er
Nauwkeurig op te worden gelet, dat niet
térzuimd wordo een ruim gebruik te maken
'&n de krachten waarover het maatschap-
lelijk leven nog in zoo ruime mate be-
chikt.
Van onmiddellijk belang voor het regee-
ngsbeleid zijn de navolgende vier onder
erpen.
het financieel beleid van het rijk en
lc. de daarmee samenhangende sanee
ring van de gemeentefinanciën en
herstel van de gemeentelijke zelfstan
digheid in zeer vele gevallen.
bestrijding der werkloosheid.
:e. versterking der maritieme defensie
van Nederlandsch-Indië.
Met de opsomming van deze vier punten
ks niet bedoeld' het aangeven van een rang
orde. Alle vier genoemde onderwerpen zijn
roor ons volksbestaan van diepgaande be-
teekenis, maar werken ook wederkeerig
remmend of bevorderend op elkander in.
Naarmate toch de financieele toestand van
rijk en gemeenten gunstiger is, zijn de uit
gaven voor verbetering van de defensie en
.voor de werkloosheidsbestrijding makkelij-
per te dragen; maar ook: naarmate de uit-
baven voor deze twee voorzieningen hooger
Lorden, wordt het bereiken van een budge-
kair evenwicht of het benadereD daarvan
moeilijker.
Daarom ligt het in het voornemen der
•egeering deze vier kardinale vraagstukken
|e bezien in hun onderlinge betrekking.
Dit vooropgesteld wenscht de regeering*
le. bij het rijk met grooten ernst te
streven naar eene zoo dicht moge-
ijke benadering van het bud-
j e t a i re evenwicht bij den ge
wonen dienst en naar matig mg bij de
kapitaalsuitgaven waarvan de druk uit
eindelijk weer op den gewonen dienst
terugvalt.
Ij 2e. door gewijzigde regelingen aan de
2. Jlz.g. a f h a n k e 1 ij ke e n n o o d 1 ij-
dende gemeenten zooveel moge
lijk en op korten termijn hare zelfstan-
jjj digheid te hergeven.
3e. met vermijding van aanzienlijke ad-
=a ministratieve uitgaven en van kapitaals-
investaties van oneconomischen aard
een krachtige politiek van
^{[werkloosheidbestrijding be
om voeren. Die bestrijding zal geheel
beheerscht moeten worden door de
gedachte de geleidelijke inschakeling
der werkloozen in het normale bedrijfs
leven te bevorderen. Andere voorzienin
gen worden, voorzoover ze tijdelijk aan
het gestelde doel dienstbaar kunnen wor
den gemaakt, als van aanvullenden aard
beschouwd.
Tegen uitwassen bij de steunreaeling
die remmend werken op de beqeerie tot
arbeid moet scherp worden gewaakt en
Waar zulke uitwassen reeds bestaan zul
len ze dienen te verdwijnen.
Teneinde den minister van Sociale
Zaken gelegenheid te schenken zijn volle
aandacht te geven aan wat de hoofdzaak
lir.fi
van zijn beleid is, n.l. bestrijding der
werkloosheid, zal de afdeeling volksge
zondheid van zijn Departement worden
overgebracht naar dat van Binnenland-
sche Zaken.
4e. bij de indiening der begrooting in
September a.s. mededeeling te doen
van hare voornemens met betrekking
tot de versterking der maritieme ver
dediging van Nederlandsch-Indië.
De verschillende denkbeelden dien
aangaande worden door eene techni
sche commissie op hunne militaire
beteekenis en op de financieele ge
volgen onderzocht.
Naast deze vier centrale vraagstukken,
het regeeringsbeleid rakend, zal het Kabi
net de mogelijkheid van uitbreiding van de
zorg voor de ouden van dagen in
overweging nemen, terwijl het mede oi^
middellijke aandacht zal schenken aan
particele verbetering der leerlingen-
schaal c.q. verbetering van de regeling
voor de kweekelingen met acte.
Het Kabinet doet voor den hier in het
kort gesclietsten arbeid een beroep op de
medewerking der Staten-Generaal. Het is
er zich volkomen van bewust, dat de n
lijkheden, die het op zijn weg ondervinden
zal, talrijk en groot zullen zijn. Nochtans
heeft het zijn taak aanvaard in het diepe
bewustzijn daardoor, in de gegeven omstan
digheden, 's lands belang te dienen, daarbij
wetend dat de uitkomst ligt bij Hem, die
óók over het lot van landen en yolken be
scjhikt.
De betreffende
besluiten aan de
Kamer meegedeeld
's GRAVENHAGE, 25 Juli. Bij den aan
vang der vergadering van de Tweede Ka
mer was het nieuwe Kabinet voltallig achter
de regeeringstafel aanwezig.
Bij de behandeling der ingekomen stuk
ken deelt de voorzitter mede, dat een Ko
ninklijk Besluit is ingekomen van 25 Juli
19(39, no. 3, waarbij het H.M. de Koningin
heeft behaagd:
1. Het aangeboden ontslag van de heeren
Minister van Staat Dr H. Colijn, Minister
van Algemeenc Zaken; Mr J. A, N. P a t ij n,
Minister van Buitenlandsche Zaken; H
van Boeyen, Minister van Binnenland-
sche Zaken; Dr J. J. C. v a n D ij k, Minister
van Defensie; niet aan te nemen.
2. Met ingang van heden: Te ontheffen van
het beheer ad interim van het departement
van financiën: de Minister, van Staat, Dr
II. Col ij n, Minister van Algemeene Zaken,
met dankbetuiging voor de door hem in de
zen den lanoe bewezen diensten.
3. Met ingang van heden, op de meest eer
volle wijze ontslag te verleenen aan de hee
ren: Mr C. M. J. F. Goseling, als Minis
ter van Justitie; Dr J. R. Slotemaker
d e Bruine, als Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen; Mr Dr Ir J. A.
M. van Bu uren, als Ministef* van Water
staat; Mr M. P. L. S t e e n b e r g h e, als
Minister van Economische Zaken; Mr C. P.
M. Romme, als Minister van Sociale Za
ken; Ch. J. I. M. W e 11 e r, als Minister van
Koloniën, met dankbetuiging voor de vele
en gewichtige diensten door hen aan H.M.
en den lande bewezen.
4. Met ingang van heden te benoemen:
tot minister van Justitie mr. J. A. d e
Visser, procureur-generaal bij het
Gerechtshof te Arnhem;
tot minister van Onderwijs, Kunsten
Wetenschappen: dr B. J. O. S c h r i e k e,
buitengewoon hoogleeraar aan de Uni
versiteit te Amsterdam, oud-directeur
van Onderwijs en Eeredienst in Ned.-
Indië;
De nieuwe ministers hebben gisteren
op het Departement van Algemeene
Zaken een gezamenlijke bespreking
gevoerd. V.l.n.r. Dr Ir M H Damme
Prof. Dr B. J. O. Schrieke; G. W.
Bodenhausen; G. van den Bussche:
Jhr Ir O. C. A. van Lidth de Jeude
en Dr J. J. C. van Dijk.
tot minister van Financiën; C. W.
Bodenhausen, oud-vicepresident
van den Raad van Ned.-Indië, oud-di
recteur van Financiën in Ned. Indië;
tot minister van Waterstaat: Jhr. Ir.
O. C. A. van Lidth de Jeude, oud-
minister van Waterstaat, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal;
tot minister van Sociale Zaken: Dr. Ir.
M. H. Damme, directeur-generaal der
Posterijen, Telegrafie en Telefonie;
tot minister van Koloniën: C. van
den Bussche, oud-vice-president van
den Raad van Ned.-Indië.
5. Tijdens de ontstentenis van een
minister van Economische Zaken het
beheer van het departement van Econo
mische Zaken ad interim op te dragen
aan den minister van Staat, Dr. H.
C o 1 ij n, minister van Algemeene Zaken.
Na behandeling van de ingekomen stuk
ken legde Dr H. C o 1 ij n de regeeringsverkla
ring af, die men hierboven aantreft
Na de regeeringsverklaring stelt de voor
zitter voor de beraadslagingen daarover
morgen te 1 uur te houden en den spreek
tijd te bepalen op 45 minuten per spieker.
Tevens stelt hij voor de suppletoire begroo
ting van Defensie voor 1939 en de op de
agenda voorkomende contingenteeringswet-
jes te behandelen morgen, na de bespreking
der regeeringsverklaring.
Hiertoe wordt besloten.
De vergadering wordt hierna verdaagd.
Duitsch invoerrecht
voor spek verlaagd
Blijkens een in de „Reichsanzeiger" ge
publiceerde verordening, wordt het invoer
recht op doorregen spek, ingevoerd in stuk
ken van ten minste 4 K.G., gezouten of ge
rookt, voor de periode 1 Augustus a.s. tot 1
October, van het volgende jaar verlaagd van
150 op 30 mark per 100 K.G. netto.
Sportwedstrijden op Zondag
verboden
Door een tweetal sportvereenigingen te
ALphen a.d. Rijn werden naar aanleiding
van hun 20-jarig bestaan Provinciale
Athletiekwedstrijden georganiseerd op hun
sportterrein. Verschillende vereenigingen
hebben bereids hun medewerking toege
zegd, zoowel uit de plaats als uit Rotter
dam. den Haag, Dordrecht Leiden en
Gouda.
Maar de wedstrijden zouden gehouden
worden op Zondag 23 Juli j.l. Echter, men
had er niet op gerekend dat juist om dezp
redten de bewilliging van het gemeentebe
stuur wel eens geweigerd kon worden. Al
les was dais voor elkaar gemaakt. Maar de
wedstrijden konden niet doorgaan daar hPt
gemeentebestuur, in de loco-burgemeester,
weigerde de vereischte vorgunning te ver
leenen.
MOTORRIJDER TE WATER GERAAKT
EN VERDRONKEN
SMILDE, 25 Juli. Toen de veertigjarige
winkelier L. Vos te Smilde, per motorfiets te
Kloosterveen nabij Smilde een voor hem
rijdenden melkwagen wilde passeeren, botste
hij tegen een hem tegemoet rijdende perso
nenauto, met het gevolg, dat hij in de Drent-
scbe Hoofdvaart terechtkwam. De chauffeur
van de auto sprong hem direct na en bracht
hem op het droge, waar bleek, dat hij over
leden was. Het motorrijwiel werd geheel
vernield. De politie stelt een onderzoek in.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen
De vijfde zitting van de Algemeene Sy
node der Ned. Herv. Kerk.
Het werel^jeugdcongres te Amsterdam
is gister aangevangen.
De Vierdaagsche Afstandsmarschen
vanuit Nijmegen.
De Chr. Werkmeestersbond heeft te
Amsterdam de algemeene vergadering ge
houden.
Chamberlains verklaring inzake het Ja-
pansch-Engelsche accoord.
Geen Engelsche leening aan Duitsch-
Iersche terroristen ontvangen steun uit
het buitenland.
Chamberlain legt verklaring a:
in het Lagerhuis
Geen wijziging der Britsche
politiek in China,"
In het Engelsche lagerhuis heeft Cham
berlain den tekst meegedeeld van de te
Tokio tot stand gekomen Japansch-Brit-
sche overeenkomst, welke als volgt luidt:
„De Britsche regeering erkent ten volle
den huidigen toestand in China, waar
vijandelijkheden op groote schaal aan "dén
gang zijn.
Zij neemt er nota van, dat zoolang cHe
staat van zaken voortduurt de Japansche
strijdkrachten in China bijzondere behoef
ten hebben ten aanzien van het behoud der
eigen veiligheid en der handhaving van de
openbare orde in de onder haar controle
staande gebieden, en d'at zij al die oorzaken
of daden dienen te onderdrukken of uit
den weg te ruimen, welke hen zullen be
lemmeren of hun vijand ten goede zullen
komen. De Britsche regeering heeit niet
het voornemen eenigerlei daden of maat
regelen te begunstigen, welke nadeelig zou
den kunnen zijn voor het hereiken van
bovengenoemde doeleinden door de Japan
sche troepen en zij zal gebruik maken van
deze gelegenheid om haar politiek in dit
opzicht te bevestigen door het aan de
Britsche autoriteiten en de Britsche onder
danen in China duidelijk te maken, dat zij
zich moeten onthouden van dergelijke
daden en maatregelen."
I
Over de onderhandelingen, die tot dit
accoord geleid hebben, ze. de premier: Al
vorens zou worden begonnen met 'de on
derhandelingen over een regeling van
den toestand in Tientsin, gaf dc Japansche
regeering uitdrukking aan de opvatting,
dat wanneer vorderingen gemaakt wilden
worden bij de opheff-ng van misverstanden
en de vestiging-van betere betrekkingen,
het van essentieel belang was, dat de ach
tergrond erkend werd, waartegen men den
toestand in Tientsin moest zien.
Dit, zoo vervolgde Chamberlain, had
niets uit te staan met c"e politiek der Brit
sche regeering jegens China, doch was een
feitelijke kwestie. Er waren vijandelijk
heden aan den gang in China op grooie
■schaal. Het Japansche leger moest voor
zieningen treffen voor zijr eigen veiligheid
en de handhaving van de openbare orde m
de bezette gebieden en was derhalve ver
plicht tot het nemen van maatregelen om
er zorg voor te dragen, dat geen nadeel
werö toegebracht aan deze aangelegen
heden.
Teneinde den weg te effenen voor bespre
kingen over Tientsin, kwam de Britsche
regeering bijgevolg tot overeer stemming
met de Japansche regeerinir over do in het
accoord neergelegde formule.
Op de hem vervolgens gestelde vraag,
of hij de verzekering wilde geven, dat er
niets overeen gekomen zou worden bij
de komende onderhandelingen, dat na
deel zou kunnen toebrengen aan de Chi-
neesche valuta of aan de rechten van
Groot-Brittannië om credieten te ver
leenen aan de Chineesche regeering voor
welk doel dan ook, antwoordde Cham
berlain bevestigend en voegde daaraan
toe, dat de besprekingen beperkt blijven
tot plaatselijke problemen te Tientsin.
Op de vraag van ArthurHjnderson,
van de labouroppositie, of de concessies
niet in feite een de facto erkenning zuilen
vormen voor do Japansche souvereiniteit
ten aanzien van deelen van China, die
thans onder controle slaan van de Japan
sche gewapende macht, antwoordde Cham
berlain ontkennend.
Op de vraag van Greenwood, of er
eenigc wijziging, welke ook is gebracht in
de Britsche politiek jegens China, ant
woordde Chamberlain: „neen". j»
Op vragen betreffende den huidigen Toe
stand in Tientsin verklaarde de premier,
dat de algemeene toestand in Tientsin on
gewijzigd is. Er zijn geen incidenten ge
meld. De melkloevoer is vrij bevredigend.
De leveringen zijn voldoende, maar blijven
onderworpen aan vertragingen bij de ver-
spei-ringen.
Tientsins zilver-reserve
Op de vraag, of bij de verzekering wilde
geven, dat de Chineesche zilver-reserve in
Tientsin, die geraamd' wordt op epn waarde
van 2y2 millioen Pond Sterling, niet zou
worden uitgeleverd aan de Japansche auto
riteiten, antwoordde Butler namens de
regeering, dat de Japartscho regeering nooit
tegenover de Britsche reeecring eenigerlei
voorstellen heeft geformuleerd betreffende
de beschikking over deze zilver-reserve.
Lord Halifax heeft in het Hoogcrhuis een
verklaring a'gelegd', gelijkluidend aan die
van Chamberlain in het Lagerhuis. Hij
voegde hieraan toe, dat in hot verloop der
besprekingen, ambassadeur C r a i g i e te
kennen gegeven had, dat de Britsche Re
geering er op stond te verklaren, dat naar
haar opvatting niets in de formule de po
sitie en verplichtingen van derde mogend
heden raakte. Dit punt werd door beidie
partijen als vanzelfsprekend beschouwd.
Verder heeft de ambassadeur de Japansche
regeering gewezen op het groote belang
van een wenk aan de Japansche pers om
zich te matigen bij het formuleeren van
overdreven verwijten en eischen, welke
slechts nadeelig kunnen zijn voor het resul
taat der onderhandelingen over de plaatse
lijke problemen, üe thans op het punt
staan aan te vangen. Bovendien heeft hij
krachtige protesten ingediend tegen de
anti-Britsche agitatie. Verwacht kan wor
den, dat als resultaat van de overeenkomst
deze agitatie zal ophouden. Temeer daar
de Japansche premier intusschen, naar ge
meld wordt, heeft verzekerd, dat de Japan-
sohe regeering, nu zij haar politiek be
paald' had, de agitatie, welke niet in over
eenstemming daarmede was, kon in toom
houden,
Dc Japansche opvatting
In tegenstelling tot Chamberlain's verkla
ring, dat de Engelsche politiek ongewijzigd
is, staat de reactie van het Japansche blad
„Asahi", waarin tal van feitelijke eisohen
worden geformuleerd.
De „Asahi" verklaart, naar Havas meldt,
dat het accoord tusschen Arita en Craigie
een aanzienlijke wijziging van de Britsche
politiek in Cl.ina vormt. Engeland, aldus
het blad», erkent namelijk don feitelijken
toestand in China en verplicht zich niets
te doen, dat Tsjang Kai Sjek voordeelen
kan verschaffen en de Japansche belangen
benadeelen Echter, 200 voegt het blad er
aan toe, de feiten moeten aantoonen, of En
geland werkelijk vastbesloten is van poli
tiek te veranderen. De „Asahi" somt dan
een aantal voorwaarden op, die Engeland
moet vervullen, o.a. samenwerken met het
nieuwe centrale bewind, dat in China zal
worden ingesteld, het terugroepen van zijn
ambassadeur in China, de reorganisatie
toestaan van de internationale concessies
:n Sjanghai en Koelangsoe, samenwerken
met de Japanners om dc blokkade der Chi
neesche kusten in stand te houden enz.
MINDER REGEN
Weerverwachting in het zuidoos
ten: betrokken tot zwaarbewolkt, nog
eenige regen later met kans op onweer,
warmer, zwakke veranderlijke wind.
Voor het overige gedeelte van
ons land: afnemende bewolking, geen
regen van beteekenis, iets warmer,
zwakke tot matige noordelijke tot ooste
lijke wind.
AARDAPPELZIEKTE
In het etmaal van 's avonds 23 Juli tot
's avonds 24 Juli is op de Zuidhollandsche
eilanden de weersgesteldheid kritiek geweest
voor het optreden van aardappelziekte, in de
twee etmalen van 's avonds 22 tot 's avonds
24 Juli ook in Friesland behoudens te weinig
bewolking.
BAROMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 756.8.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 12.4 C.
Beëediging van de nieuwe
ministers
Vanmorgen om tien uur begaf H.M. de
Koningin zich van den Ruigenhoek naar
het Paleis Noordeinde. waar te elf uur de
beëediging plaats had van de nieuwe mi
nisters. Reeds omstreeks half elf kwam dr.
Colijn ten paleize aan. Klaarblijkelijk was
hij aanwezig ten einde de nieuwe ministers
aan H.M. de Koningin voor te stellen.
De heeren Mr J. A. de Visser, C. van den
Bussche, C. W. Bodenhausen. Jhr Ir O. C.
A. van Lidth de Jeude. prof. dr B. J. O.
Schrieke en dr ir M. H. Damme kwamen
vervolgens ten paleize aan.
Prof. ir I. P. de Vooys zag men niet bin
nengaan
IK SNAK ER NAAR
Spoorstraat 33/37, Dieren, Tel. 4202
DOORLOOPENDE TENTOONSTELLING
VAN 17e EEUWSCHE OUD-HOLLAND-
SCHE MEESTERWERKEN, ITALIAAN-
3CHE en VLAAMSCHE PRIMITIEVEN.
Dagelijks geopend van 96 uur.
(Reel.)
Noodtoestand bij
IJ sselmeervisschers
Op betreffende vragen van het Tweede
Kamerlid v. d. Zaal heeft de minister ge
antwoord dat wat de verleening van Zuider-
zeesteun in *t algemeen aangaat, wat de
visschers aangaat do omstandigheden aan-
leioing gaven den toeslag die begin 1939 ge
heel geregeld was te wijzigen door het to
taal bedrag van dép toeslag eenigszins an
ders te verdeelen. Daarom is bepaald, dat
over de periode van 25 Juni tot 22 Juli,
waarover aanvankelijk geen steun zou wor
den genoten, thans 25 pet van den grond
slag zal worden ontvangen.
Wat de venters betreft, vormt de visch-
aanvoer uit het IJsselmeer slechts een deel
van datgene, waarover zij voor de uitoefe
ning van hun bedrijf de beschikking heb
ben. Zij verhandelen immers ook belang
rijke hoeveelheden versche en gemokte
Noordzeevisch. De aanvoer zoowel als de
prijs van deze visclisoorten is bevredigend
te nomen. Bijzondere maatregelen te hunnen
opzichte zijn naar het oordeel van den mi
nister niet noodig.
DOODELIJK ONGEVAL
AMSTERDAM. 25 Juli. Vrijdagmiddag liep
een achjarige jongen op de Overtoomsche
Schutsluis spelenderwijs langs den wal met
een schuit mee. Gekomen bij het hek van de
sluis raakte de knaap bekneld tusschen dit
hek en het over den walkant uüs'ekende
zijgedeelte van het schip. Aanvankelijk hr.d
de jongen weinig last van het ongeval" en hij
werd naar huis gebracht. 'sAvords vererger
de zijn toestand dusdanig, dat hii naax het
ziekenhuis moest worden gebracht, waar hij
Zaterdag aan de gevolgen van een inwendige
bloeding is overleden.
