MAANDAG 19 JÜNI 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
ONDERWIJS
Promotie Dr F. L. Rutgers
Aan de Vrije Universiteit te Amsterdam is
heden gepromoveerd tot doctor in de rechts
geleerdheid de heer F. L. Rutgers te
's-Gravenhage, geboren te Buitenzorg, op
proefschrift: „Idenburg en de Sarekat Islam
in 1913". Promotor was Professor Mr V. H.
Rutgers, een oom van den promovendus.
In het proefschrift wordt allereerst nage
gaan de koloniale staatkundige ontwikke
ling gedurende een reeks van jaren, waarbij
het jaar 1901 als uitgangspunt werd genomen
toen het minieterie-Kuyper in de troonrede
uitdrukkelijk Nederlands zedelijke roeping
ten opzichte van Indië uitsprak. Aan deze
zedelijke verplichting heeft Idenburg, die in
1902 zitting nam in dat kabinet, helpen vol
doen door de opstelling van een economisch
cultureel en staatkundig program, waarvan
•hij de grondslagen uitwerkte tijdens zijn
eerste ministersperiode. In het volgende
hoofdstuk geeft de auteur een exposé van
de doorwerking dezer ethische politiek, en
in het derde hoofdstuk verhaalt hij de op
komst van de nationalistische beweging en
de oprichting, te Solo, van de Sarekat Islam
als reactie van de inlandsche bevolking. Zoo
werd Idenbuirgs staatkundig program en het
antwoord, hetwelk daarop volgde, gezien als
het verlengstuk van zijn economisch en cul
tureel program, ioi welk kader ook paste zijn
beslissing op het verzoek van de Sarekat Is
lam om rechtspersoonlijkheid. Dat is een be
sluit van beteekenis geweest. Immers 't was,
op dat oogenblik. de sprekende bevestiging
van den wil der regeering om de inlandsche
beweging tegemoet te komen, ondanks de
door de S.I. opgewekte agitatie in de Indi
sche samenleving, en zulks te meer, omdat
ook de 'bezwaren, van ambtelijke zijde inge
bracht, een tegemoetkomende houding niet
schenen te rechtvaardigen.
Kennisneming van de historische beschi
'den doet volgens den auteur zien, dat ook
thans nog ten volle de woorden blijven gel
den, waarmee een van Idenburgs tijdgenoo-
ten. die zelf de onrustige dagen van 1913 mee
maakte, diens persoonlijkheid teekende:
„Zich weten te verheffen boven zulk denken
en oordeelen en objectief te blijven, dat was
de persoonlijke, aan zijn innige Christelijke
geloofsovertuiging te danken eigenschap van
den Landvoogd, aan wien de vertegenwoor
diging van Hare Majesteit die Koningin der
Nederlanden onder zoo eigenaardige, door
geen antecedenten beheerschte omstandig
heden was toevertrouwd".
Aan de dertien stellingen ontleenen wij de
yolgende:
III. De opneming van de woorden .gehoor
zaamheid aan de wetten" in den eed, welke
door de Nederlandsche officieren der land
en zeemacht wordt afgelegd, maakt de daar
op volgende zinsnede „en onderwerping'aan
de krijgstucht" niet overtollig.
V. Het openen van de mogelijkheid van
revisie ten nadeele van den verdachte ver
dient aanbeveling.
VI. Het is wenschelijk bij de aanhangige
fierzieniiig der echtscheidingsprocedure de
in de wet genoemde echtscheidingsgronden
«uit te breiden met „onheelbare tweespalt tus-
schen de echtgenooten"; hieraan toe te
gen zij de voorwaarde, dat het O.M., alvorens
conclusie te nemen, zich ter zake doe voor
lichten door een daartoe i-n het leven geroe
pen maatschappelijke instantie.
IX. De onder opschortende voorwaarde
gesloten collectieve arbeidsovereenkomst is
een „geldend" contract in den zin van arti
kel 2 der wet op het algemeen verbindend en
onverbindend verklaren van bepalingen van
collectieve arbeidsovereenkomsten.
XII. De weigering der A. R. Tweede Ka
merfractie in 1920 om mede te werken aan
de schrapping van het woord „Christelijke"
uit artikel 42, lid 1 der lager-onderwijswet
Kartikel 45 van het wetsontwerp) beteeken-
de niet een verloochening van 't door Groen
ivan Prinsterer ingenomen standpunt, dat
in 1869 aanleiding gaf tot het conflict Beets-
Groen.
XIII. Het staatkundig beleid van den gou-
iVerneur-generaal Idenburg, door sommigen
ten onrechte als partij- of „kerstenings"-po-
litiek gebrandmerkt, heeft het algemeen be
lang gediend.
Zijn moeder is een dochter van wijlen
Staatsraad A. W. F. Idenburg, oud-gou-
yerneur-generaal vaji Ned. Indië. Zijn. proef
schrift is voor een belangrijk deel aan zijn
grootvader van moeders zijne gewijd. Zijn
grootvader van vaders kant, wijlen Prof. Dr.
F. L. Rutgers, was jarenlang aan zijn Vrije
Universiteit een der meest gezaghebbende
hoogleeraren.
Promotie F. L. Zwaan
Aan de Vrije Universiteit is 0
doctor in de Letteren en Wijsbegeerte gepro
moveerd de heer F. L. 2waan. Dit ge
schiedde na de verdediging van een proef
schrift dat tot titel draagt: „Uit de Geschie
denis der Nederlandsche Spraakkunst,
Grammatische stukken van De Hubert, Amp
zing, Statenvertalers en Reviseurs, en Hooft.
Uitgegeven, Samengevat en Toegelicht".
Promotor was D,r. J. Wille.
De eerste 120 bladzijden van het omvang
rijke werk bevatten de inleidingen, die, zoo
als uit de titel van het werk blijkt, in vieren
moeten uiteenvallen. Het eerste stuk behan
delt de „Noodige Waarschouwinge" van An
thony de Hubert; Ihet tweede gaat over „Ne-
derlan6ch Taelbericht" van S. Ampzing; het
derde behandelt in acht hoofdstukken ver
schillende „Stukken betreffende de taal van
den Statenbijbel"; terwijl het vierde P. C.
Hoofts „Waerneraingen op de Hollandsche
Titel" nader beziet.
Na deze Inleidingen volgen de teksten.
Deze beslaan op zichzelf reeds 135 bladzij
den, waarna van blz. 256 tot 392 op elk dezer
stukken noten worden gegeven. Hierna ko
men dan nog van blz. 392 tot 405 verschil
lende bijlagen.
Over De Hubert en Ampzing geeft de schrij
Ver ook een biografisch-bibliografische inlei
ding. Dit is wel van belang, omdat van deze
minder bekende figuren hier alle levensbe
richten bij elkaar verzameld zijn en gerang
schikt. De Hubert moet wel een belangrijk
man geweest zijn, omdat Constantijn Huy-
gens in zijn jonge jaren een paar maanden
te Zierikzee bij hem in de leer geweest i3,
wat de oude Huygens wel niet voor zijn
zoon gedaan zou hebben als hij niet geweten
had dat De Hubert een bekwaam en gezien
advocaat was.
De teksten en de overzichten die in dit
proefschrift gegeven worden zijn, evenals de
uitvoerige noten, van groot belang voor de
kennis van de taalkundige opvattingen in
de zeventiende eeuw.
Bij deze dissertatie zijn twaalf stellingen
fcqyoegd, waarvan wij er enkele overneme---
3>e wijze, waarop de 17e eeuwsche renals-
sance-grammatica door de aanhangers eter
richting-Kollewijn worden behandeld,
tu gt telkens van vooroordeel en gebrek aan
historisch besef.
Bij de bcstudeering van de Nederlandsche
taal in de periode van de 16e en de eerste
helft der 17e eeuw, moet meer rekening wor
den gehouden met de Gereformeerde theolo
gische litteratuur van d en tijd, dan tot rus
ver gedaan is.
Er is geen reden om voor het Wilhelmus
een anderen auteur te zoeken dan Marnix.
De voorstelling, die Dr. P. Geyl geeft
het Calvinisme, m.n. in zijn „Geschiedenis
van de Nederlandsche Stam" (dl. 1—3, Am
sterdam, 1930'37) is onjuist.
Bij het onderwijs in de littoratuurgeschie
den is aan de Middelbare Scholen moet de
nadruk vallen op de lectuur der afzonder
lijke letterkundige werken.
Van het onderwijs :n het Nederlandsch
aan de Middelbare Scholen in Nederlandsch-
ijlndië mag men niet gelijke resultaten ver
wachten als van dit ond nvijs aan dezelfde
scholen in Nederland.
De resultaten van liet geschiedenisonder
wijs zullen belangrijk verbeteren, ind en de
leerstof meer geactiveerd wordt.
PROF. DR. U. G. BYLSMA
Prof. dr. U. G. Bylsma, hoogleenaar Ln
de kennis der geneesmiddelen en geneesmid-
dielenleer aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
zal eenj.gen tijd naar Indië gaan om diaar
te geven aan de Geneeskundige Hoo-
te Bartavia in de plaats van prof. dr.
A. Grevenstuk, die een jaar met verlof
gaal
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Enschedé. Ghr. School ULO. Tot kw.
a.: de beer L. de Visser te Steenwijk.
Groningen. Chr. s-dhool Celebesstraat.
Tot hoofd: die heer G. Peereboom. ond.
Juliainascbool te Groningen.
Marle (Gem. HeUenidoom)C. N. School.
Tot tijdel. hoofd: de heer L. Renema te
Hoogeveen.
Not ter (Ov.). School m. d. Bijbel. Tot
kw. m. a.: Mej. S. Wilms, kw. m. a. Geref.
School te Hollandecheveld.
Ouderkerk a. d. IJssel. School m. d.
Bijbel (hoofd J. W. de Veer). Tot onderwij
zer: de heer E. Ooms te Krimpen a. d. Lek.
Terneuzen. Ver. Chr. Bewaarschool.
Tot hoofdi: Mej. D. Gaasbeek, onderw.
Chr. Bewaarschool ie Oosterbeek.
JUBILEUM W. G. v. d. DUNGEN
1 Juli a.s. viert de heer W. G. v. d. D
gen, hoofd van de Chr. school te Tei
(Geld.) zijn zilveren ambtsjubileum bij het
Chr. onderwijs.
De jubilaris ving zajn arbeid 1 Juli 1014 te
Beemte aan als volontair aan de Chr. school
aÈdaar. Vervolgens was hij als onderwijzer
werkzaam te Beleren tot 1017 om vervolgens
als zoodanig werkzaam te zijn aan de 2e
Chr. school te Apeldoorn. In Dec. 1922 trad
hij op als hoofd te Well-Ammerzoden
Dec. 1027 aanvaardde hij zijn tegenwoordlilgen
werkkring.
JUBILEUM D. W. VERPLOEG
1 Juli as. hoopt de heer D. W. Verploef
hoofld der Chr. School te Luniteren, te ge
denken, dat hij 25 jaar geleden te Hoevela
ken zijn" loopbaan als onderwijzer begon,
Korte jaren heeft hij die loopbaan onderbro
ken door gymnasiumbezoek en universitaire
studie. Na de laatste werd hij weer onder
wijzer aan de Herv. School te Ermelo en
vervolgens hoofd der Chr. School te Ooster-
woldie (O.). Nu bijna veertien jaren is hij
hoofd van de Ohr. School, Achterstraat 40, te
Lunteren.
De as. jubilaris vervult verschillende func
ties: organist bij de Ned. Herv. gemeente,
boekhouder bij die gemeente, voorzitter aid.
Lunteren van .Patrimonium", bestuurslid
A. R. Kiesvereeniging, bestuurslid B. V. L. en
Luntersche Burgerwacht, lid van de plaatse
lijke commissie tot wering van schoolver-
M. BREZET f
Op 81-jarigen leeftijd is overleden dc
hoer M. B r e z e t, oud-Jioofd der Chr.
Sohool-Noordsingel te Rotterdam.
De overledene was een zeer bekende fi
guur in den kring van het Glir. Onderwijs
de>- Maasstad, en liad zich bovendien naam
gemaakt als zangleider. De heer B re zet, die
19 October 1857 geboren was, stond reeds
als 13-jarige kweekeling voor de klas- bijna
30 jaren is hij hoofd eener Hen*. School
geweest, en ruim 45 jaar leeraar in de wis
kunde aan de Herv. Normaalschool. In
Sept. 18% werd hij geïnstalleerd als hoofd
van de Arentechool, in 1899 ging hij over
naar de School-Gen. v. d. Uwijdentroat. In
1910 kreeg hij zijn derde school, die aan
den Neoordsingel, en deze heeft hij in 1921
verlaten met pensioen. Zoo heeft deze in
Rottprdom hooggewaardeerde onderwijsman
en leider van Rotterdam's Bondskoor (van
19%1922) nog tal van jaren van zijn wel
verdiende rust mogen genietan.
FRIESCH ALS LEERVAK
Door den Gemeenteraad vam Heeren
veen is besloten aan de Chr. School aan den
Burg: Falkenaweg de gevraagde gelden toe te
staan voor de invoering vam bet Friesch als
leervak voor het zesde en zevende leerjaar
Amsterdam. Vrije Unlvereltedt. Bevor
derd tot dootor In de Letteren en "Wijsbegeerte,
e heer F. L. Zwaan, geb. te Djokjakarta,
p proefschiift „Uit de geschiedenis #der Ne-
erlandsche Spraakkunst. Grammatische stuk
en van De Hubert. Ampzing. Statenvertalers
n RevLseurs, en Hooft, uitgegeven, samengevat
n toegelicht".
Lelden. Geel.: Theologie: kerkert, voort»,
x., de heer X v. Boon, Vlaardlngen.
Ing. De WUk (Mejppel); de heeren J. Haykens,
Groningen: P. J. SlnnJnjghe Damst-e, Hulzum
(Fr.): J. H Klelbeuker, Haren; E. v._ d. Hof,
P. Scharbeek. Zutfen: X Sauer. Groningen;
"erpstra. Hulzum (Fr.); W. J. X Hoogwa-
n G. Waterborg, Groningen.
J. J. dien Cate, Almelo,
r 1 n c h e m. Gem. Gymn. Na voortgezet
lsnog geisl. voor dlpl. B: de heeren N.
Gaasterland en D. Vreugdenhll; voor dlpl. A:
j. C. J. Courrech Staal en de heer C Groen.
Cam pen. Geref. Gymn. Geal.: dlpf. A: J.
W. SUngenberg en J. F. WUnhoud, Kampen;
dlpl. B: J. W. A. Bruinsen, X v. d. SluLs,
Kampen; H. C Voorhoeve, Den Haag.
- - - Gymn. Afd. B. 3de groep: E. H.
Akkringa, Voorburg: J. ter Haar en T. v. d.
Lelden: IJ. S. de Wilt, Oegstgeest; E. de
Witte. Lelden.
Middelburg. Gymn. Geel. B: M. F. Heus.
Weet-Kapelle.
Gymn. Eraemlanum. Geal.
dlpl. A de damee: M. Bergmann, H. Sanders.
X Drost en de heeren: H. Lambert, L. J.
PI eters, J. M. Pa-tüst, J. A. Frenkefl, G. H.
Kweekscholen
i m. Herv Kweekschool. Geel. de
dames: T. C. Komen en W. P. v. d. Hoeven,
de heeren J. C. Gletolink en W. B.
Boonstra, Amsterdam; J. Bos en C. Gorlee,
Prlnstererk w. -
Economie en Financiën
De economie van het
Nederlandsche vervoerapparaat
Opheffing der concurrentie voor
alle partijen beter
Trein en autobus hebben ieder
hun eigen plaats
Rede van Prof. Goudriaan
te Vlissingen
VLISSINGEN, 19 Juni. Voor het departe
ment Middelburg der Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel heeft
de president-directeur der Nederlandsche
Spoorwegen, prof. dr ir J. Goudriaan
tijdens een koffiemaaltijd in het paviljoen
van het Wandelhoofd te Vlissingen
rede gehouden over:
i het
De intellectueel geleide ontwikkeling
het vervoerbedrijf zal, naar spr. uiteenzette,
allereerst gericht zijn op het scheppen van
de voorwaarden tot het verkrijgen van
zoo laag mogelijken kostprijs. Een lage kost
prijs plus een zekere winstmarge is voor
alle betrokkenen beter dan hetzelfde ta
rief, verkregen door een hoogen kostprjjs,
verminderd met een flinke verliesmarge.
In het vervoerbedrijf is dc eerste en voor
naamste voorwaarde voor het verkrijgen
van den laagst mogelijken kostprijs per-
eenheid de grootst mogelijke concentratie
van cie vervoersdichthoid. Een zekere mate
van monopolievorming per traject is daar
door onmisbaar. Hetzelfde geldt trouwens
voor elk bedrijf, waarin de transportkosten
een belangrijk percentage van den kostprijs
van het geleverde product vormen. Voor
post, telefoon, telegraaf, gas, water en elec-
triciteitsbedrijven heeft men bovenstaande
stelling sedert lang als juist erkend.
In het binnenlandsohe verkeer te water
heeft men van oudsher, teruggaande tot in
de middeleeuwen, de regeling van de beurt
vaart gekend, waarbij aan een of meer,
maar in het laatste geval zich met elkaar
verstaande schippers met uitzondering
anderen het vervoer op een bepaald traject
werd toegewezen. In de groote zeevaart
heeft men de pools en de conferences. In
de luchtvaart denkt niemand er aan om
naast de K.L.M. een concurreerend lichaam
in het leven te roepen. Allemaal bewijzen,
dat monopolievorming zeer gunstig kan
De concurrentie
Maar in het binnenlandsch verkeer te
land' wil men telkens opnieuw naar de con
currentie terug. Uit eigen kracht is deze
door de beroepsvervoerders moeilijk te bc
strijden, omdat men hier, in tegenstelling
tot de groote zeevaart bijv. reeds met zeer
geringe kapitalen en beperkte vakbe
kwaamheid terecht kan.
Van een concurrentie met de autobus
behoeft in het geheel geen sprake te
zijn. De autobus is van nature in het
voordeel voor het verkeer op trajecten
van geringe dichtheid. De spoor is goed-
kooper op trajecten van groote dicht
heid. Het scheidingspunt in werke
lijkheid natuurlijk een scheidingsgebied
laat zich zeer wel met practisch vol
doende nauwkeurigheid vaststellen.
Vele van de moeilijkheden op verkeers
gebied zijn ongetwijfeld te wijten aan
feit, dat men bij het nemen van nieuwe
maatregelen niet voldoende rekent op de te
venvachten gevolgen. In een particulier be
drijf, dat ecnigermate behoorlijk geleid
wordt, zal men niet tot kapitaalsinvestec-
ringen overgaan zonder nauwkeurige ren-
tabiliteitsberekeningen en zonder markt
analyse van de in de komende jaren te ver
wachten omzetten. Het heeft spr. getroffen,
dat marktanalyse en rentabiliteitsbereke-
ningen bij ri'e enorme investeeringen van
overheidswege in het wegen- en kanalen-
stelsel als regel achterwege blijven.
Men mag zich hier niet met algemeene
frases van af maken. De werkelijkheid geeft
ten slotte toch met onverbiddelijkheid de
resultaten te zien en het is beter te trachten
deze vooraf zoo nauwkeurig mogelijk te
schatten.
Het meest eclatante verschijnsel van
de verspilling in het vervoerswezen in
den jongsten tijd is het verschijnsel ge
weest van de zgn. wilde bus. In mijn te
Rotterdam gehouden rede heb ik het
verlies aan de N.S.-inkomsten door de
wilde bus geraamd op 610 millioen
gulden. Geheel onafhankelijk hiervan
heeft de heer Parent in een artikel in
de „Economisch-Statistische Berichten"
zijn tellingen van het wilde-bus-ver-
keer gepubliceerd. Op grond hiervan
begroot hij de inkomsten van het vroe
gere wilde-bus-bedrijf op .rond 4 mil
lioen gulden per jaar. Hij taxeert en
ik volg zijn taxatie het prijsniveau
van de wilde bus op rond de helft van
het spoorwegtarief, zoodat beide schat
tingen zeer goed met elkaar kloppen.
Welnu: dit geheele verkeer, of zoo
school. Geal. de heeren: G. J. Ban.nink. Weel;
J Blomberg:, SmilAe: I. de Boer, Su&meer; G.
H. Ebbera en H. W. Ellenkamp. Zelhem; D.
J. Heimlnk. Gaanderen.
Dordrecht. Ohr. Kweekschool. Geal.:
J. H. P. Tissot van Paitot. Glnneken; en de
heeren: C. J. van Rijnbergen en J. v*an Rljs-
■n. SUedmecht; L WeUers. Zuld-Beijerland.
on Ineen. Kweekschool me* dem IBU-
bel. Geal de heeren: X Ruiter, XswenA. Tlm-
Ten Post; H. Valk, Kornhom; A. WerU-
i, Uithuizen en O. Swart. Winschoten,
e examens eljn geëindigd. Er zlln 31 cand.
c.t waarvan er 29 z(fn geal&agd
aarlem. De Coeta-kweekschool. Geal. de
J. F. Beekman. M. E. Boelhouwer. Bloe-
daolJ. Kaper. X de Wijs. Haarlem: X
der Sluys, Heecrvtede; M. X Hellema.
Lelden. Chr. Kweekschool. Geal. de dames:
X Hoekstra, Wou brug geJ. v. d. Kemp en B.
J. Laiblanst Alphen a. d. Rijn: J. Smit, Bode-
en; G. Volbeda, Katwijk aan Zee; P. W.
»el. Leiderdorp.
iddelburg Chr. Kweekschool. Nuttige
handw. Goal. de dame*: H. V. de Ru, Souburg:
J. Smit. Koudekerke; C. Versohuure, 'a-Heer
Hendrikskinderen: A. W. v. d. Weele, 's-Heer
dskerke.
tarinnt. Den Haag. Geal. voor deel I:
C. Stdlp, Amatelveen; voor deel IT; H. E. J.
Xlekart. Amersfoort.
man, gr", handelsv. de'heer J. B. Way^"
gij wilt 70 of 80 procent van dit ver
keer, is thans door de N.S. overgeno
men zonder dat dit gepaard is gegaan
met eenige materieeluitbreiding, met
ook slechts één man personeelsuitbrei
ding en zonder merkbare stijging van
exploitatiekosten.
De smalle beurzen
En als men spreekt van de .smalle beur
zen", die thans het verkeer niet meer kun
nen betalen, dan spreekt 'het vanzelf, dat
het mogelijk moet zijn hiervoor een ge
schikte oplossing te vinden, aangezien dit
additioneele verkeer aan spoorwegzijde niet
met een merkbaar accres aan kosten ge
paard caat. De spoorwegdirectie heeft dan
ook onmiddellijk gereageerd door het be
schikbaar stellen van de Pinkster-, weekend
en zonierretours.
Het spoorwegvervoer is goedkooper ge
worden door opheffing der concurrentie. De
gevolgen van verdere beperking of uitbrei
ding der concurrentie liggen voor de hand.
Men legt ook een zeker verband met de
bestrijding der werkloosheid. Maar men kan
niet de hoogste economie en dus het groot
ste nut voor den verbruiker nastreven en
tegelijkertijd het Nederlandsche vervoerbe
drijf gebruiken als veld. van improductieve
werkverschaffing. De directie der N.S. zou
niets liever gedaan hebben dan de werkloos
geworden ondernemers en arbeiders uit het
wilde-bus-bedrijf opnemen. Maar de econo
mie van het spoorwegbedrijf maakt dit on
mogelijk. Voor de overneming van het wil-
de-bus-vervoer was geen man extra noodig.
In de toekomst echter zal het stellig
noodig zijn door onderlinge samenwer
king op dit gebied veel goedh te berei
ken. Over enkele jaren zal de N.S. we
derom in de arbeidsmarkt komen en
jaarlijks 500 800 man kunnen opne
men. Het moet mogelijk zijn b.v. door
de stichting van een Centrale Arbeids
beurs voor het vervoerbedrijf in Neder
land de toevoer van nieuwe werkkrach
ten zoo te organiseeren, dat in de eer
ste plaats werkloozen uit eigen bedrijfs
tak worden te werk gesteld
Onze Staatsschuld
Even hoog als twee jaar geleden
De ontwikkeling van de Nederlandsche
Staatsschuld in het afgeloopen jaar was,
naar het weekbericht van de Rotterdam-
sche Bankvereeniging opmerkt, niet on
gunstig. De schuut is per saldo teruggeloo-
pen van 3.570.700.000 per 31 December '37
tot 3.474.600.000 per 31 December 1938,
waardoor zij, rekening houdend met de in
middels plaats gehad hebbende conversie
der diverse spoonvegleeningen in de Neder
landsche Staatslcening 1937, precies even
hoog is als de schuld per 31 December 1936.
De stijging in 1937 en de daling in 1938 van
het totaal der schulden houdt grootendeels
verband met het feit, dat de Schatkist aan
het einde van eerstgenoemd jaar een groo-
ten post nog niet geplaatste obligaties 2%
Nederlandsch-Indië 1937 A in portefeuille
hield, welke in den loop van 1938 werden
verkocht.
Levensverz. Mij
„De Nederlanden"
Aan het jaarverslag over 1938 van de
N.V. Levensverz. Mij. De Nedeiiandien (op
gerioht in 1870), ontleenen we het volgen
de: De prodtuctie gaf wederom reden tot
groote tevredenheid.
December 1938 een verzekerd bedrag van
f 74.217.098. loopende over 311.974 contracten
in welken etajid het bedrijf ln België voorkomt
met B. fr. 56.281.464, verdeeld over 18.617 oon-
He* bedrag der premiereserve eigen risico
en da* van de gedeponeerde geldien door her
verzekering-maatschappijen, te zamen
f 15.120.293, wordt door de rentegevende bezit
tingen overtroffen met f 1.164.189. Ben over-
nente le gemaakt van t 46.669 of 0.531 (v. j
0.504 op het totaal der hoofdaohuldien van
de Maatschappij.
Aan ultikeerlngen werd in totaal uitbetaald
f 1.537.162 (v. J. f 1 657.612). waarvan door
herverzekering f 665.696 werd terugontvangen
(v. J. f 475.560).
Het te verdeelen saldo van de winst- en
verliesrekening ad f 97.821 (v. J. f 102.941)
werd op een bedrag van f 13.144, voor dividend
en belasting na, geheel voor reiserveerlng aan
gewend.
In verband met de aanzienlijke venhooging
van het volgeoorte deel van het maatschappt-
lljk kapitaal werd het dividend vastgesteld op
4 (v. J. 6
EINDHOVEN, 19 Juni. Op uitnoodiging
van de directie van het Philipshodrijf is
Zaterdag een conferentie gehouden met de
hoofdbesturen nan de drie samenwerkende
melaalbewerkersbonden.
In deee conferentie deelde de directie me
de dat zij voornemens is op 1 Juli a.s. aan
plm. 1200 geschoolde en geoefende metaal
bewerkers, zoowel jongere als oudere, wers-
zaam in de machinefabriek en de kleinere
verspreide werkplaatsen, een uurlconsver-
hooging te geven varieerende van een tot
drie cent per uur
Voor de jongeren blijft de periodieke voor
ziening gehandhaafd.
KA LEIDOSCOOP
De stemming op de New Yorksche
beurs was Zaterdag hij opening prijs
houdend en kalm. Spoedig begonnen de
koersen iets op te loopen in verband met
de betere vooruitzichten in het bedrijfs
leven. Men hoopt dat deze week de staal-
bedrijvigheid zal toenemen. De beurs sloot
vast op hooger koerspeil.
der
tuur On
Mo
Co te Heemstede bedraagt f29348, welk
bedrag in mindering wordt gebracht va'
de verliessaldi over vorige jaren, die daar
door dalen tot f2,093.15. Het bestuur
blijft, naar wordt medegedeeld, aan de mo
gelijkheid eener reorgaaiafltie ernstig aan
dacht wijden,
VIERDE DAGBLAD
DE ROTTERDAMMER.
MARSCH
d Plujm; Wllly. Ke&el
1. Blommaert. Rupel 3. de Bakker
Maria, Both; Eduard. de "Wit; Siren
sche; Congo. Salm: Industrie 77. Sti
Maria Cornelia; 6'.
Maria, Pois; Irene.
Sandhövel; Zuid Holland.
i Jozef. Kau-
Bott; de Rpn.
Debora. P.oelofs; Greta, Stoerb;
Friedman- Macel Louis. Kie er; D A.
Weber. Rateau. Vissers; Brabo 31.
Rubens. Bos; Rijn. Lessel: Eemland.
intoretto. de Jong; Margaretha
233. GallyeeiJ; Chur. Kreuze;
vetia. Schouwstra; Seam 14,
warzwald. Bieseman; Wilhelm,
•room 36. S tobbel aars; Harpen
Vandaag schrijven we 19 Juni. Dat wil Bérg°SD a'p°G ïJeijer6 v^iufr. vaThY iiiav.-a a"
zeggen, dat wie nog niet inschreef voor den putzèr; Haniei ióo, Woidorf; Adjo, Jitóoot; Pru-
Rotterdammer-Marsch nu toch heusch geen dentla, de
Een laatste opwekking
19 Juni. Dat wil
Kirchgesss
moment meer moet uitstellen: morgen wor
den de lijsten afgesloten en dan komen ze
voor den start niet meer tevoorschijn.
Direct de zaak in orde maken dus! Nóg is
het niet te laat.
leldorf, Bouer; Mannheim.
Rival, van Oos'cr.ZALT-
Gloria. Boll; HASSELT: Geal,
Wongo. Riet
DORDRECHT:
Oltm
mededeelingen. Een groepsprijs wor^t uit- utrecht G^er
ida. Reholt MUIDEN: WU-
ln I iem. -AANDAM: Jogüne. van Oeveren:
gereikt aan een groep, die minstens 10 per-, alkmaar: Theoder
sonen groot is. Dus niet twaalf plus leider. Himdung. van Asper
zooals in het programma vermeld is. Voorts Q,ygjeli ^iescheke^^RANDwrikV Vertrouwen,
verstrekken we in de rust niet een, doch! Naut; 'hoogland': Overijssel, Bruinsma- lan-
_iHEI.OML.NND:
BERLIN:
jrdla. Mee
■oedcr
LEEUWARDEN:
Dorsten- VLAARDINGEN: Algo. Dor-
c -p. maien- KAPPELN: Wolanda, van Strien; ZWOL-
bekende muziekvereeniging „Soli Deo Glo- LERkerspel:
ria" uit Delft van 8 tot 10 uur in den tuin
van de Stadsdoelen speciaal voor ons een. ^^""Aeie'cti- NIJMEGEN:
concert zal geven. Dat zal de gezelligheid.' huizen; Hilversum: Martina. Boeie; moer-
die daar altijd toch al heersöht. nog weer DIJK^Pojil. SJt'.;
in belangrijke mate verhoogen. I de Ruut?r;' STETTIN: Caprl Cornus Lameyer;
Waarlijk, het wordt weer goed. Nóg beter. siin-"ltric"aib^tus vü^cfost^nj
dan vorige jaren. Wie reeds eerder meeliep, ^R^RECHT^Capricorne. van Bogerd- zwol
weet dat uit ervaring. Tot hen, die nog niet le: Partout n. Krikke (st.i; Dordrecht: st.
meededen, zeggen we: komt en overtuigt u! I pb.m.h nedbrhorst: Martha. Lubber-
Inschrijvingen: Alle bureaux der Vijf I cornéiïa Ma'^Ham
Samenwerkende Chr. Dagbladen te Rot-! belgiö; Manette Miuhei,
terdam. Den Haag, Utrecht, Leiden
Dordrecht- en Gorinchem. Voor indivi-
dueelen uit Delft en omstreken: A. van
Renssen, Nieuwe Langendijk 13, Delft.
Uitsluitend voor groepen: D. de Zwart
Jr., Noordeinde 65, Delft. Giro 232133,
ten name van den Penningmeester Chr.
Gymnastiekvereen. „Excelsior" te Delft.
Formulieren voor groepen zijn aan alle
adressen te verkrijgen. Men kan ze daar
ook weer inleveren. In dat geval wordt
de startkaart later toegezonden.
Keo, van Kuyck;
I Georgine. Lobbestal: Baden 3. Bauer; Eduard,
Verhagen; Tesius. Meug; Pauline. Spruyt. Anna,
Kikkert: Henca. SUvlus. Rolf. Madert; Wllndcnr.
Norbart; Guldittia, Rehorst; Louis. v. Wlnssen;
Safi Ebel; Amice. Capelleveen; Consulalion. CsJ-
leboutMaria. Schouwenaar; Zulma. Franco-s:
Wagang. Lenaen; Johanna As. Schot: Catharina
van Balen; Damco I. Zorg; Eduard. Verberght;
Ougree 5. Vissers; Leontine. van Dessel. St.
Theresla, Verstraten; st. Constance.
Stlnz; Majacpia,
LICHAMELIJKE OEFENING
VOETBAL
DE C.N.V.B.-COMPETITIL
Uitslagen van Zaterdag 17 Juni
ter Breughel. RijkersTrinitas I. Stempel; Nas.
sau. Bardua; Johanna. Visser: Binnenvaart 30.
LagerwaardAlsacia. Sir.it; Mannheim 179. Senft-
leber; Kondor. Schepers; Prohsinn. Grless; Wil
lemskade. Stlckelbruck; Walsum 25. v. Dongen;
Raab Karcher 29. Kehl; Isolde. Padmos: Gisa.
Welbedacht; Zwerver. Slagter; Holland. v.
j Eichen; Harmln, v. d. -
j w\jk; Meteor, Krugei
AMSTERDAM: Rival.
Snijder; Rehoboth. van
Ligtenberg;
n-WIA 5—2. Zw
Groen Wit 5—'
OranJe W1
2 20. DO:
w(jk; DORDRECHT: st. Garonne; VREESWIJK
st. Teva: NECKERMOLENAnda. LaroOv;
I WORMfcRVEER: Grada. v. DreumelARNHEM
Edelweiss 7. Zaman- VREESWIJKst. Koop.
vaart 12; RENKUMLoge. Du.<
WO 2 ultgest.
Llndt 2Zwerven
2Oranje Wit 2 ultgest. R(
C: SDZHPS
Res. klasse
9—0. Unicum
Maassluis 2—DOS 2 01.
oZwaluwen 2 24 Res. klas
3Condors 2 3—1. WO 3—Z'
Junioren: g
Vitesse b—E:
It—DOS 5—0.
te Lindt 3—1
Nis lor Pernle
Hlllogwtaberg
ter; EEMBURG: Elsina, de Groot; FREIBUP.G
Presto. Bakker; ELBING: Bermaan. Huiringa
HAMBURG: st. Diana; STRIJENSAS: Adrians
1 Ursinus; ROSTOCK: Actinia. Draalsma, LO
BITH: Majacpleja, Dolk; KIEL: st. Pollux
I GRAUW: Rival, Rooseboom; BOLNES: Pete
1 Benolt, Pols; OOSTERLAND: Dana Adrlana. v
d. Zande; OOSTWOLDE: Erika.
NIGSBERG
ïnburg- IJMUIDEN. Am.
6, v. d. Boom; LOBITH: Madonna.
DORDT: st. Pasteur; WEURT: Pro-
Wagnei
Dee to IIDest
De C K.B. COMPETITIE
Uitslagen van Zaterdag 17 Juni
HEEREN VEfeN: Gelr a
DEVENTER: st. Eben Haexer; WIL-
I LINGENr Johanna, v. Bon; DEVENTEP.t Wil-
ïelmina. Mathies- OOSTERLAND: Mai
HAMBURG: Dusseldorf. Lcrcke; GOOR:
ft au teikaphta 2. Wetzel; Oxo. Jooe; Cybel
I Gras; st. Taurus 2; Franklin. JanssensHen oir.
v. Laken; Express, v. d. Zalm; st. Knocke, Em.
'ma. Janssens; Sonlca, Bussens; HUdra, Dagneli;
MarJul, RijkersLippe. v. Houdt; Joanna Goed
gezelschap; Ja-Ja, Fleerackers.
Oepa.
Zul tl-Holland-Zuid. K 1 a
Wit 02. Thor—ZKC 2
4—1 KI Ui
Wit—H.-Zuid 1—3
Holl. 2 10 K 1 a
0—0 Kla
Ov. Na
.e'ltlb:
It 3 2—6.
lib: PKC—Or. Wit
R.-Zuid 2
2 20. K
Snel 2Vitesse 22. MerwedeOi
HKC 2—ZKC 2 RKC n. op gek.
Amstellnnd—Utrecht. Kinase
V 13
Kil
2—ODI
DUITSCHLAND: Heemskerk. Harten; at. Ri-
ehelleu; Volente. van Wijngaard: Julia, de Jong;
Nautilus 7. de Zeeuw; Pres. Andre Lebonn, Ha«;
st. Insuline; Rijntrans 6. Lensen; Geesje, Voer-
jph&r. WijnenIdeaal, v. d. Oever; st.
Jonge Dirk, Kranendonk; Paul. de
Wilde; Louisa. Janssen; Epress 27. Fouerpcil;
j Rhenus 29. Dlngeldcln; Concordia, Heuvelmar
I: ZKCDV
Claude
ind. K 1 a
III: Dadldo-
62', Wemmers
nod. de Pijper
Jarl Mar
at. Fadlr;
ndt, Mijner
money, Rlf-
ernnrd; Em-
de Vetr; Han<
RIVIERBERICHTEN
HANS WEERT. 16 JUNI
nella. Polak: 7
Gepasseerd vóór 1 uur en best
ROTTERDAM: Cornelii
GeJScoeders. de Graaf; Vertrouwen, v. a. vuei;
Mimosa. Heeren-Hoop op Zegen. Waardenberg;
Irene. Schram; ideaal. Marcus.
BREDA: Reno 5, de Bont.
FRANEKER: Spcs Salutis, Grlnwls.
DORDRECHT: Rival, de Graaf.
KEKERDOM: Res Nova. Vorthorn.
MAASHEES: Jeasnt. van Dllk.
ALKMAAR: Ambulant. Tolle.
ZIERIKZEE: Schouwen, v. d. Does.
DEVENTER: Bulten verwachting, v. Trl^it
ALKEMADE: Terneuzen 1. Dooms.
AMSTERDAM: Storno. Wagemakers.
HAARLEM: Geertrulda. Maaa.
DUISBURG: Angele. Smits
ZUTFEN: Prlnaenhoofd. Weks.
DUITSCHLAND: Gerard Kremer. Seeldraayers
Mariette. van Cauwenbergh: Labor. Landa:
Aventure, van Ströodnck: Reiger, Meersman
Stad Leuven. Durlk. Hobbema. dc Bruvn; Jes
samine Bill. Jootaen; Rhelnunlon 1. Ebllng; Co-
rall,Seeldraayers; Annie. Janssen; Largo. Relob:
Matador. Kron; CEM 1. Zaal. Pointe a Pltre,
Muller; Roger, de Leeuwen; Fratcrnlte, .le
Mey; Express 27. Feuerpell; Florida. Lane-,
Macottte v. d Broeck. Badx 11. Strack; Majo
la Tr eachEmlle. van Cauwenbergh: Rheln-
fahrt 135. Kraft; Spes. Boer; Nooit Gedacht.
Schouten: Mlttaland. Hennic
BELGIë: Raymond. Seelen; Dranaco 10.
Ploegaart. Vlnema. Heylen; Risico. Medendorp:
Laurence, van Broeck; Irene, van Malder: Urn-
bert. de Jong: Avontuur. Bondewel; Avontuur.
Veldmn; Mory. de Gres; Jeannette. Rekkers-
Guna, van Dlnteren; Nella, Ysebaert; Jennek«
Pleternella, de Waal; Elisabeth. Lucas;! Riln
Schelde
Verhai
nlg-
dlna, Goeseye: Schelde 1, van Riln: Marsarete
EdlxhovenPreato, Pankow; Geflon Klfner-
Koophandel, Llevaert; Johan. Flllaert; Koop
handel. Llevaert: Hecma. Durlnek. Mathtjo.
Roezen: Krange. Kubler: 3 Gebroeders, de
Jonge; Elvlre. van Biezen: Rival, van Kaam.
Tellcle. Schnorbusoh; SJUma, deWtia; Cornells!
Borsje; Adma. Baardemans- Visa, R-
Baden 12.
J»d7 Itesseï7 NerviaT Eenhoorn. Dorothea!
i BartelsKarei. Grutter; S.A.R.K. de Vr.es;
Watzmann. Padenbach; Oder. Hegeemans; aF:a
Morgana. Meyer. Hoop op Welvaar', Verkalk;
uciu. .nu».», Maes;
Patria, Joho; Irmgard. Kühnle; W. van Drlel 48.
Lemmens. Necton, Hukema; Vlissingen. ie Sage;
Hoop. Damhof; Cantabrla, MoonenKrl-mhl!de,
Bierweller; Charlotte, van Vliet: Point a Pitre.
Muller; Wildya, Tak; Malaja, Tresch. st Ast;
Hooft. Hofman; Ternl. Gcrrjtsen; st. Flat Voi 2;
R. .Karcher 78. Rieken; R Karcher 13. Beckel-
broek. R. Karcher 74. Opfer; Elisabeth Jacob*.
Swltynck; 3 Gebroeders, van Dyke; sl. N.ihna;
Welvaren. Koch; Rhenanla 14. Hammes; tt. Wal
sum I; Wodan. Hulsman. Haniel 96. Schol!: sL
Wolga; Urania. Kranendonk; Mauri's III. Jan
sen; st. Karlsruhe 9; st. Gerhard; Eros 4. Ne\e;
Helene. IngenkampDie Zukunft, Kreuler; st.
ConstantlnaIepe'lna. Krulsinga Nautilus 9,
Constanje; Trio. Oudakker; st. Nee tje Maas
stroom 34. Veldhuizen; Jacob Catharlna. Snijders;
Zutphen 2. ZwUgel&ar. Zuid Beyerland, de Mas;
dus Majella. Hlei
delelne, Tabbers- st Tollma; Sllaboe, Jol
mart. Knieriem; Evcrdlana, Wijnen.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en
DUITSCHLAND: Hendrik Egbert. St
Koopvaart 17; Zuiderzee, Keizer- Clisab
na, HiJlkei - -
^Philips
Bruhn; Gerwl, Stoop; Ahead, v.
Friedman; st. Spes; Sophie. Pa
Judith. Jansen; Cune Gonda, Brug-
Alphons. Scheer; Joseph, de Wacht
Nooit Volmaakt. Koster; Agatha, A
■t. Norvl; Wagner. Dekker; Josco, Ster
Bchon; Margaretha. Dams tra; Pierre C
teweüAdrlenne, Stouthamer.
