iKeuuie ^riitsdjr GTinmutt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Nachtelijke Stationsbrand
te Rotterdam
AUTO-BOTSING
AvanO
HOTEL HOF VAN HOLLAND
Abonnementsprijs
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekeiijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.5c
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j eb
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936
DONDERDAG 25 MEI 1939 20e Jaargang
abbtrtenttcprqjtn:
Van 1 tot 5 regelsf f.17'/»
Elke regel meer522'/»
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2.35
Elke regel meer (145
Voor het bevragen aan '1 bureao
wordt berekend Q.I5
NO. 6709
WEDERKEERIGE STEUN
Onlangs gaf het orgaan van „Nationaal
Herstel" een advies voor de komende verkie
zingen. Achteraf blijkt ons, dat de Resi
dentiebode (r.k.) en wij daarover een
geheel eensluidend oordeel hebben gegeven,
want genoemd orgaan verzet zich thans
tegen ons beider beschouwing.
Daarover straks een enkel woord; eerst
iets over een tegenspraak van „Nat. Herstel".
Dit blad èchrijft n.l.:
Het fabeltje van de wederkeerige steun-
verleening van Nationaal Herstel en de
N.S.B. bij vroegere verkiezingen heeft bij
de „Residentiebode" nog niet uitgediend.
Wij kunnen de Redactie van oit blad de
verzekering geven, dat tusscben de N.S.B.
en ons nooit óf te nimmer overleg of be
sprekingen hebben plaats gevonden, dus
ook niet over wederkeerige steunverleening
Hebben „Nat Heretel" en N.S.B. elkaar
niet gesteund in 1935? Het loont o.i. niet de
moeite, deze kwestie uit te pluizen. Maar als
we ons niet zeer vergissen hebben wij in
1935 met tastbare en controleerbare bewijzen
aangetoond, dat deze samenwerking er in
de praktijk wis. We kunnen ons althans
goed herinneren, dat de N.S.B. adviseerde om
voor de raadsverkiezingen op de candidaten
van „Nat. Herstel" te stemmen. En zoo kwa
men deze in de raden; terwijl de N.S.B. vele
Statenzetels wou.
Nu hebben we, behalve uit de raadsver-
slagcn van verschillende gemeenten, het op
treden van Nat. Herstel in een drietal racen
van nabij gevolgd. Het verloop van zaken
was nog al verschillend, al was het begin
eender. Deze raadsleden traden aanvankelijk
op als halve of drie-kwart N.S.B.-ers. Ze
zouden hot politieke gedoe eens ontmaske
ren, partijpolitiek te vuur en te zwaard uit
roeien en de noodzakelijke bezuinigingen
«aanbrengen.
Hoe ging het echter verder? Sommigen
maakten zich door onbehoorlijk optreden on
mogelijk; anderpn liepen ronduit over naar
de N.S.B.; de rest ging een heel gewoon po
litiek groepje vormen, een beetje anti-demo
cratisch, een beetje liberaal, een beetje na
tionalistisch en een weifelend standpunt in
zake de beteékenis van den godsdienst voor
het publieke leven.
Al met al is duidelijk de onwenschelijk-
heid óf de overbodigheid van het optreden
van Nat. Herstel in de gemeenteraden ge
bleken. Wij dachten, dat de leiders der be
weging daarvan ook overtuigd waren en wij
begrepen daarom heel goed het besluit, dat
Nat. Herstel niet aan de verkiezingen zou
deelnemen. Hetgeen ons zeer verstandig leek
in verband met de zuivering van de politieke
atmosfeer. Toen kwam echter het onbegrij
pelijke advies, dat wij onlangs met het ora
kel van Delphi hebben vergeleken.
We komen er nog even op terug.
DE WARE BEDOELING
Onlangs gaf het hoofdbestuur van Natio
naal Herstel het volgende onbegrijpelijke
politieke advies:
Stemt alleen op hen, die de democratie
en de vrijheid afleiden uit het Godsgeloof
of, wat de gemeenten betreft, op een groep,
die zich ten doel stelt, de partijpolitiek uit
ae gemeenteraden te weren.
Stemt in geen geval op iemaud, die met
de marxisten samengaat in „Eenheid door
democratie".
Onze conclusie was, dat het advies om niet
aan verkiezingen deel te nemen nu ging be-
teekenen: stelt, openlijk of op bedekte wijze,
voor de raadsverkiezingen, de aftredende
Nat. Herstellers weer candiaaat; macht heb
ben en houden is nu eenmaal begeerlijk.
Thans zegt Nat. Herstel, dat dit duistere
advies beteekent om ook bij de gemeente
raadsverkiezingen te stemmen op hen, die
de democratie afleiden uit het Godsgeloof óf
op hen, die tegen partijpolitiek zijn. Er staat
óf, maar niet en; zoo wordt met .nadruk
.verzekcra en de conclusie is dus: „Wij laten
de kiezers voor de gemeenteraden dus ook
,vrij".
Is het nu duidelijk? Neen en ja. Neen, wat
de duistere constructie betreft. Waarom ad
viseert Nat. Herstel zijn leden niet om op
de candidaten der Anti-rev. of Chr. Hist
partij te stemmen, behalve dan, wat de laat
ste betreft in aie sporadisch voorkomende
gevallen, dat zoon Chr. Hist, candidaat
meedoet aan Eenheid door Democratie?
Want, al legt men den nadruk op óf, dan
volgt er nóg uit dat het niet noodig is
bij de raadsverkiezingen te letten op de be-
teekenis van het Godsgeloof voor de demo
cratie. Hiermee schaart Nat Herstel zich
aan de zijde vanEenheid door Demo
cratie. Deze beweging leert hetzelfde en ii
daarom, precies als Nat. Horstel, links ge
oriënteerd. Het wordt aan de leden der be
woging naar eigen believen overgelaten
uit te maken of men bij de gemeentepolitiek
al dan niet rekening zal houden met het
Godsgeloof; wij zouden duidelijker willen
zeggen: met de Schrift.
De practijk bewijst dat ook. Na op eenige
uitwassen van de gemeen; politiek te heb
ben gewezen, betuigt de redactie haar groote
ingenomenheid met de stichting van een
vereeniging „Gemeentebelang", welke zich
t«n doel stelt:
«Het voorstaan yan, de belangen van de
m 1 .«fti
*1121
In de open calèche gezeten, begeven H. M. Koningin Wilhelmina en Z. M. Ko
ning Leopold zich naar het Brusselsche stadhuis voor de officieele ontvangst
Woning van den restaurateur
vlammen opgegaan
Het vuur met tien stralen
gebluscht
ROTTERDAM, 25 Mei. Het heeft een
haar gescheeld, of in den afgeloopen
nacht zou het Maasstation aan de Ooster
kade te Rotterdam geheel in vlammen zijn
opgegaan! Omstreeks half drie is door tot
nu toe onbekende oorzaak brand uitge
broken in de woning van den stations-
restaurateur, de heer J. Sier. De Rotter-
damsche Brandweer is met groot materieel
uitgerukt en is er na twee uur hard wer
ken in geslaagd het vuur te localiseeren.
Men kon echter niet verhinderen dat de
woning van den restaurateur geheel uit
brandde, terwijl de derde klas wachtkamer
groote waterschade opliep. Met tien stra
len, waarvan vijf van motorspuiten, is het
vuur gebluscht.
Omstreeks half drie hoorde de 62-jarige
stationsrestaurateur de heer Sier, wiens
woning gelegen is aan den Zuid-Westkant
van het station, een hevigen slag. Meenend,
dat er inbrekers waren, ging hij zien, wat
er aan de hand was. Toen hij de deur van
de huiskamer op de eerste verdieping open
de, zag hij tot zijn ontzetting, dat de geheele
kamer in vuur en vlam stond.
In allerijl waarschuwde de heer Sier zijn
vrouw, alsmede een tweetal buffetmeisjes,
die in zijn woning verblijf houden. In
nachtgewaad heeft men de vlucht genomen
en dit geschiedde zoo overhaast, dat er zelfs
geen tijd was om een geldkistje, dat zich in
de linnenkast bevond, mee te nemen.
Een van de buffetmeisjes heeft den sta
tionschef, den heer H. Fige gewaarschuwd,
terwijl ook de brandweer werd gealarmeerd
Deze rukte met veel en groot materieel uit
en is onmiddellijk het blusschingswerk
aangevangen.
Men stond daarbij voor een moeilijke
taak, want het vuur breidde zich met groote
snelheid uit. Niet lang duurde het ol de ge
heele woning, die gelegen is boven de derde
klas wachtkamer, de garderobe en het ba
gagedepot, stond in vlammen. Om kwart
over drie was de situatie zoo ernstig, dat
groot gevaar bestond voor het overslaan
van de vlammen naar de stationsoverkap
ping, welke bestaat uit gecreosoteerd hout
en gegoten ijzeren kolommen. Zouden deze
kolommen gloeiend heet zijn geworden, dan
Leidsche burgerij in al haar geledingen,
voorts allen te vereenigen, van welke poli
tieke richting ook, die vermeenen, dat
ieder vraagstuk in den gemeenteraad neu
traal zakelijk zal moeten worden behan
deld, overeenkomstig het algemeen belang,
met terzijdestelling van Groeps- of partij-
- belangen".
We kennen nu het lied, de wijs en de diri
genten. Het gemeentebelang heeft met het
Godsgeloof niets te maken; men moet alles
zuiver „economisch" zien. Daar heeft de
godsdienst niets mee van doen.
Dus stelt Nat Herstel in gemeenten, waar
zijn leden een zetel bezetten, dezen opnieuw
candidaat; in andere doet het mee aan z.g
neutrale, in wezen liberale politiek.
Het advies heeft redactioneel aan duide
lijkheid niets gewonnen; de praktijk laat
ons echter niet in twijfeL Wat wij onlangs
beweerden, blijkt ten volle bewaarheid te
worden.
zou ineenstorting van de kap niet denk
beeldig zijn geweest
Daarom werd in allerijl een van de stra
len, die door de motorspuiten werden be
diend, naar de bedreigde zijde van het sta
tion geleid en men mocht er inderdaad
spoedig in slagen het gevaar te bezweren.
Daarbij wist men den vuurhaard zoodanig
in te sluiten, dat spoedig ook geen gevaa*
meer bestond voor het verdere gedeelte van
het station, n.l. de plaatskaartenbureau^
de wachtkamer eerste en tweede klasse en
een aantal andere dienstvertrekken.
Dit neemt intusschen niet weg, dat de
woning van den stationsrestaurateur die
gelegen is vlak voor het bekende terras aan
de Oosterkade, geheel in vlammen opging.
Met tien stralen vijf van slangenwagens
en vijf van motorspuiten is men er in
het vuur te blusschen.
De brandweer wierp tenslotte zooveel
water in de vuurzee, dat het onder deze
omstandigheden geen pretje zou zijn
geweest in de derde klas wachtkamer,
die onder de woning is gelegen, een
kopje koffie te drinken! Er daalde daar
een ware tropische regenbui neer en het
water golfde bij stroomen naar buiten.
Om half vijf had de brandweer de vuur
zee onder de knie en kon met de nablus
sing worden begonnen. De treinenloop heeft
van den brand geen stagnatie ondervonden.
De eerste trein is om 5.23 uur gewoon op
tijd vertrokken. Wel heeft men tijdelijk de
stroom van het electrische net uitgescha
keld. Twee electrische treinen, die onder de
overkapping stonden, werden, toen het ge
vaar het grootst was, met behulp van een
■ipoomotief, weggereden.
De aangerichte schade is uiteraard aan
zienlijk doch deze wordt door verzekering
gedekt. Het merkwaardige is, dat de heer
Sier juist enkele weken geleden zijn v
kering had verlaagd! Omdat ook het b
gedapót nog al wat waterschade heeft opge-
loopen, zal tijdelijk aan den anderen kant
van het station een nieuw bagagedepót
worden ingericht.
Voor de Brusselsche armen
Een gift van H. M. de Koningin
BRUSSEL, 25 Mei. Bij gelegenheid van
Haar officieel bezoek aan België heeft
H. M. Koningin Wilhelmina den burgemees
ter van Brussel een gift van 30.000 francs
doen toekomen voor de armen van de stad.
Krachtiger optreden
tegen de wilde bussen
's GRAVENHAGE. 25 Mei. Naar wij
van bevoegde zijde vernemen, ligt het in
het voornemen, nu de Hooge Raad bij
twee beschikkingen van jJ. Maandag
artikel 39 van het reglement Autovervoer
Personen 1939. het z.g. R.A.P., verbin
dend heeft geoordeeld, krachtiger tegen
de wilde busdiensten en in andere ge
vallen van overtreding van aat artikel
op te treden.
De busdiensten van Sommeling stopgezet
;-GRAVENHAGE, 25 Mei. De busdien
sten van Sommeling zijn, als gevolg van de
bekende beslissing in raadskamer van den
Hoogen Raad, stopgezet. De laatste rit was
die van gisteravond elf uur.
Mr A. J. L. van Beeck Calkoen
Opvolger is mr dr H. J. Reinink
s GRAVENHAGE. 25 Mei. Ons komt ter
re, dat mr A. J. L. v. B e e c k C a 1 k o e n,
die in het najaar zijn functie van chef der
afdeeling Hoogcr Onderwijs aan het Depar
tement van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen hoopt neer te leggen, als zoodanig
zal worden opgevolgd door mr dr H. J. R e i-
nink, secretaris van het college van cura
toren der Rijks-Universiteit te Groningen.
De heer Van Beeck Calkoen wordt op 10
October a.s. 65 jaar; waarna hij met pen-
oen denkt te gaan.
Tijdens het blusschingswerk
eischt vier dooden
Met groote snelheid tegen boom
gereden
Drie andere inzittenden levens
gevaarlijk gewond
HORST, 25 Mei. Gisteravond is op den
Tienrayschen weg, alhier, een zeer ernstig
auto-ongeluk voorgevallen, dat aan vier per
sonen het leven heeft gekost, terwijl drie
personen zóó ernstig werden gewond, dat ij
in levensgevaar verkeeren.
Een groote zevenpersoonswagen, geheel
bezet met bruiloftsgasten, die in Meerlo naar
de kermis waren geweest, reed op den terug
tocht naar Horst om halftien, ter hoogte van
de boerderij „Helpenij", waar de weg een
flauwe bocht maakt, met volle vaart tegen
een boom.
De gevolgen waren verschikkelijk. Alle in
zittenden werden uit den wagen geslingerd.
Vier van hen waren op slag dood. De dirc
overigen werden zwaar gewond.
Gzdcod werden de landbouwers C Coe
nen, C. In 't Zand en L. In 't Zand,
allen uit Grubbenvorst en J. Vullins, uit
Helden.
De landbouwers J. Simons en H. Titu
lair, eveneens uit Grubbenvorst, werden,
evenals de chauffeur L. Joosten uit Horsi
levensgevaarlijk gewond.
Alle slachtoffers werden naai» het St. An-
thoniusgeslioht te Horst overgebracht. Vx>r
het ondergaan van een operatie is de chauf
feur Joosten daarna naar het ziekenhuis te
Venlo overgebracht
De zevenpersoonsauto was door Joosten
gehuurd. Te Grubbenvorst had men brui
loft gevierd en hier was het plan gerezen
om de kermis te Meerlo te bezoeken. Op den
terugweg, honderd meter van de plaats
waar verleden jaar de burgemeester van
Meerlo om het leven kwam, geschiedde het
Kapelaan J. II. A. Berden, van de Sint
Lambcrtusparochie te Horst, verleende gees
telijken bijstand. De artsen Strijbosch
Meerendonk boden medische hulp. De politie
van Horst heeft de resten van de totaal
nielde auto in beslag genomen.
Met welke kracht de botsing plaats vond.
blijkt wel uit het feit, dat de bast van den
boom tot een hoogte van 2l< meter is
schild. De richtingwijzer is in den boom
gedrongen; het rechter portier is langs den
boom geslagen.
SCHOENEN
Het betere
merkI
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit VIER bladen
De Alg. Ned. Chr. Ambtenaarsbond
vergadert in Arnhem.
De Chr. Grafische Bond heeft op de
Ernst Sillem Hoeve vergaderd.
De Chr. Bond van Houtbewerkers.
Meubelmakers enz. vergaderde in Putten.
De Eerste Kamer heeft een aanvang
gemaakt met de behandeling van de In
dische Begrooting.
Bij Horst (L.) zijn bij een auto-botsing
vier personen gedood en drie levensge
vaarlijk gewond.
Brand in het Maasstation te Rotterdam.
Gister is de gerestaureerde Groote Kerk
te Dordrecht in gebruik genomen.
De Ned. Centrale Bond van Chr. Ar
beiders (sters) in de Bedrijven van Voe-
dings- en Genotmiddelen.
De Ned. Chr. Vrouwenbond heeft te
Amsterdam vergaderd.
Het afscheidscollege van Prof. H. Th.
Obbink.
De eerste rapporten voor de a.s. Sy
node van de Geref. Kerken te Sneek.
De Engelsche koning houdt radio
rede.
Het reddingswerk bij de gezonken
duikboot vordert
Scherp Danzigsch protest inzake de
grensincidenten.
Hilversum Tel. 6113
NIEUW RESTAURANT
NIEUW INGERICHT CAFé
GROOTE ZALEN
JAVA-HOTEL
„Cramers Java Dependance" SOESTDIJK.
Aan hoofdweg A'dam-Amersfoort, tfn. 2038.
Modern comfort - Indische sfeer - bungalows
Langer verblijf spec. red. Week-end tariev.
RESTAURANT
NOORDWIJK AAN ZEE
Hotel-Pension „Noordzee"
Familie-Hotel
Noord-Boulevard Telefoon 27
Voor kortere bezoeken
Holeldalé-Reslauranl „Seinpost"
Het geheele jaar geopend
Noord-Boulevard richting vuurtoren
IETS KOELER WEER
Weerverwachting voor Twen
te, Achterhoek en Limburg: koeler over
dag, meest zwaar bewolkt, later eenige
lichte regen, zwakke tot matige wind uit
noordelijke richtingen.
Voor het overige gedeelte van ons
land: iets koeler overdag, gedeeltelijk
bewolkt, droog weer, meest matige noor
delijke tot noordoostelijke wind
Pension te Scheveningen
nabij Wittebrug. Zeer ruime, mooi gemeubi
leerde suite en comfortabele appartementen.
Uitstekend pension, prima ref. Badhuisweg
232. Telef. 555651.
OOSTERBEEK
Hotel „DREYER00RD" - Telef. 5046
Prettig familie-hotel. Centr. venv. K. en w.
str. w. op alle kam. Gr. tuin. Bek. keuken.
Pinkster week-end 12.— en 14.— p. pers.
Hotel ITTMANN
NUNSPEET
(niet meer aan den grooten verkeersweg)
Pensionsprijs Voorseizoen 5.
Hoogseizoen 5.50 en 6.-
Grooten Tuin met allweather Tennisbanen
VALKENBURG (L.)
HOTEL „FRANSSEN"
BONDSHOTEL A.N.W.B. EN K.N.A.C.
80 kam., pr. tuin en boomg. - Lift - Tel. 38
Garage vrij - Pens. 3.75 - Hoogs, v.af 4.-
AMELAND (NES)
Hotel Hofker - Telef. No. 2
Eerste en meest bezochte hotel van het
eiland. Strooraond water. Schitter, gel.
Hotelgasten kunnen gratis gebruik ma
ken van autobusdienst hotelstrand v.v.
VRAAGT PROSPECTUS
BERGEN (N.-H.)
Pension „Holland". Tel. 2508. Alle moderne
comfort Pinksterweekend 12.- incl. aparte
zitk Pensionpr. vanaf -L- incl. aparte zitk.
Familie bij overeenkomst Vraagt prospect
(Re cIJ
NIEUWE PRIJZEN! Uw DEKEN weer
heelemaal nieuw voor 75 cents!
Zoo lekker frisch en weer *00 echt wollig
als de eerste dag toen U ze kocht.
Dat kan P ALTHE
Met recht: Voor werk van gehalte
Stoomen bij PALTHE!
De beste machines en vakkundige behande
ling stellen ons in staL. van PAITHF
oude dekens Niew~.ve te maken TnLI ML
Onder de tram geraakt
Vrouw ernstig gewond naar he>
ziekenhuis
ROTTERDAM, 25 Mei. Gistermiddag om
streeks vier uur wilde de 50-jarige W. J.
Arnoldu6sen, wonende in de Warmoezier-
straat, den Pompenburgsingel oversteken,
ter hoogte van het Grand Theater. De vrouw
is op de tramrails vlak bij den vluchtheuvel
gestruikeld en gevallen, juist voor een aan-
rijdenden tramwagen van lijn 15, bestuurd
door den 53-jarigen C V. uit de Boezemlaan.
Deze minderde weliswaar vaart om bij do
halte te stoppen, doch kon niet verhinderen,
dat de vrouw werd aangereden. Zij werd
nog ongeveer een halven meter door den
wagen meegesleurd. In zorgwekkenüen toe
stand werd zij naar het ziekenhuis aan den
Cool singel vervoerd per auto van den Ge
neeskundigen Dienst, waar rij met een bek
kenfractuur en inwendige kneuzingen ter
verpleging werd opgenomen.
