kdDJ)
Mêc
HqgUgg*»
ROND?
marm WERK
m
W
K JONKHEID
MAANDAG 15 MEI 1939
EERSTE BLAD PAG. a
RONDBLIK
Mussolini gematigd
De Duce van het Italiaansch Imperium
heeft tijdens het weekend een bezoek ge
bracht aan Turijn en in deze stad voor een
groote menigte een rede uitgesproken,
waarin hij andermaal „den vredswil" der
as-mogendheden nadrukkelijk heeft onder
streept Er zijn, zoo zeidc hij woordelijk,
op 't oogenblik in Europa geen vraagstuk
ken van zulk een omvang en scherpte, dat
zij tot een oorlog moeten leiden Wel zijn
er knoopen in de Europeesclie politiek, die
ontward moeten worden, doch dat kan ge
beuren, zonder dat het zwaard er aan te
pas behoeft te komen. Hiermede geeft de
Duce duidelijk te kennen, dat hij de zaken
niet op de spits meent te kunnen drijven.
1-Iij laat ruimte over voor overleg, zelfs in
het netelige probleem Danzig, dat de ge
moederen in Europa den laateten tijd zoo
zeer verontrust. Onwillekeurig rijst hier
wederom de gedachte, dat Mussolini gaar
ne een bemiddelende rol zou willen spe
len, wanneer hem daartoe de gelegenheid
zou worden geboden. Men weet intussohen,
dat de Polen op dezen (partijdigen) be
middelaar niet bijster zijn gesteld. Het ac-
coord van München, dat zoo droeve erva
ringen opleverde, ligt nog te kort achter
ons, dan dat men zioh wederom aan een
dergelijk experiment zou wagen.
Een tweede punt, dat in Mussolini's rede
'de aandacht trekt, is de opmerking, dat bi]
nu voorgoed een einde wil maken aan de
geruchten, dat. een breuk in de as tot dc
mogelijkheden behoorde. „Wij zullen met
Duitschland opmarcheeren", riep hij uit,
„om Europa den rechtvaardigen vrede te
geven, die de wensch is van alle volke
ren". Tegelijkertijd kondigde hij aan, dat
het militaire en politieke verdrag met
Duitschland nog vóór het eind van deze
maand zou worden onderteekend. Hc-t valt
te verstaan, dat deze laatste mededeeling
vooral bii onze Oosterburen met groote vol
doening is ontvangen. Want ondanks alle
hechtheid van de as, was men er te Ber
lijn j.l. Zaterdag nog allerminst gerust op,
dat alles zoo vlot zou verloopen, als Mus
solini thans te kennen geeft!
In doorgaans goed ingelichte kringen te
Berlijn had men nl. vernomen, dat de on
derhandelingen met moeilijkheden zouden
gepaard gaan. Het teere puntje waarop het
aankwam, zou de verdeel! ng van de in-
vloedssfeeren op den Balkan zijn Italië
zou te Berlijn sterk den nadruk hebben
gelegd op zijn bijzondere belangen in Hon
garije en Zuid-Slavië, al zou het niet di
rect zijn politieke voorrang in die landen
als conditio sine qua non hebben gesteld.
Onder deze omstandigheden zou men te
Berlijn niet verrast zijn geweest als de
onderhandelingen nog gcruimen tijd had
den geduurd. Dat intussohen het verdrag
nog deze maand wordt onderteekend, wijst
uit, dat de 6pilmogendheden het wensohe-
lijk vinden te beschikken over een nieuwe
„reserve aan kracht", hetgeen echter in het
kamp der democratieën, waar men zich
sinds enkele maanden op het ergste voor
bereidt, geen indruk meer maakt,
Al verklaarde Mussolini aan het eind van
zijn rede, dat „alle doelen zullen worden
bereikt" men kan zijn rede allerminst oor
logszuchtig noemen. Het meest merkwaar
dige is wel, dat, gelijk het Fransclie blad
„Intransigeanf' terecht opmerkt, dat de Ita-
liaansche regeeringsahef met geen woord
heeft gezinspeeld op de eischen, die het
vorige jaar aan Frankrijk werden gesteld.
Wel weerklonken kreten „Corsica, Nice, Tu
nis", doch Mussolini wist op meesterlijke
wijze de aandacht van zijn publiek af te
leiden door te zinspelen op de „fanta
sieën van de Fransche kamer-strategon,
die meer.en, dat een militaire wandeling
door de Po-vlakte tot de mogelijkheden zou
den behooren".
De oplossing van de Europeesche vraag
stukken is door de rede van den Duce
uiteraard momenteel geen stap nader ge
bracht. Doch gezien de geleidelijke ont
spanning, die den laatsten tijd is inge
treden, stemmen de uitlatingen van Mus
solini hoopvol voor de toekomst. Dc deur
voor onderhandelingen is niet gesloten.
KATTENBROOD
met vlees of met vis,
Is het voedsel voor Uw poes.
11 cent per pak
VRAAGT UW WINKELIER
(Reel)
HONGARIJE'S BUITEN-
LANDSCHE BETREKKINGEN
Polen en de as-mogendheden
zijn vrienden
Rede van minister Csaky
De Hongaarsche minister van buiten-
landsche zaken Csaky heeft gistermiddag
te Boedapest een rede gehouden, waarin hij
verklaarde, dat Hongarije zoo noodlg
met geweld zijn onafhankelijkheid en zijn
integriteit zou verdedigen, zoo er een volk
mocht zijn, dat dwaas -genoeg was om het
te bedreigen.
Voortgaande zeide Csaky: Daar ik de
vree^fcame bedoelingen van Duitschland
ken. Wil ik slechts noode nogmaals verkla
ren, dat het bevriende rijk de Hongaarsche
grens als heilig beschouwt. En, zoo voegde
de minister eraan toe, rijkskanselier Hitler
is niet gewoon, met zijn woord te spelen.
Vervolgens sprekende over de belangen,
die Hongarije met de spilmogendheden ver
binden, zeide spr.: Onze wegen zijn in tal
van opzichten gelijk. In verband met het
volgen van dezen gemeenschappelijken weg
vragen wij niets en behoeven wij niet aan
buitenlandsche deuren te kloppen.
Geschenken zijn niets waard en niets is
duurzaam dan onze eigen plannen, die wij
met eigen hand e* hart venvezenlijken.
Ten aanzien van de bevriende landen zeide
Csaky: Onder vrienden versta ik in de eer
ste plaats d£ spilmogendheden, op welker
beproefden steun wij kunnen rekenen.
Tot hen reken ik ook Polen, dat ik
mijn oprechte wenschen zend, opdat
het den weg moge vinden van de ont
wikkeling van de macht en den vrede,
met waarborging van de nationale eer.
Csaky sprak verder den wensch uit, dat
met geduld en volharding vriendschappe
lijke betrekkingen met Joego-Slavië zouden
worden geschapen en dat er een tijdperk
van ontspanning, of zelfs van begrip in de
betrekkingen met Roemenië zou komen.
Tenslotte verklaarde Csaky, dat het de
eensgezinde wensch van het Hongaarsche
volk is, cultureele en economische betrek
kingen aan te kweeken met de groote mo
gendheden in West-Europa, die. naar hij
zeide, veel aan den toestand in Midden-
Europa kunnen verbeteren.
Het Engelsch-Turksch accoord
Voldoening in Polen
De Poolsche bladen hebben het bericht
over het tusschen Engeland en Turkije
sloten accoord met groote voldoening ont
vangen. Zij zien hierin voor de Middelland-
sche Zee de pendant van het accoord tus-
chen Engeland en Polen. De dijk tegen elke
territoriale wijziging en tegen de neiging
tot hegemonie van sommige landen, schrijft
de „Express Poranny" wordt met oen dag
sterker. Het accoord met Turkije zal ook
den weerstand op den Balkan versterken,
welke niet meer de graanschuur van Duitsoh
land kan worden. Het accoord, zegt de
„Wieczor Warzawski" is de bekroning van
het vreedzame reorganisatiewerk in Europa.
De Indruk in Dnltschland
De „Deutsche Dipl. Pol. Korr." schrijft,
dat Turkije besloten heeft den veiligen bo
dem van strikte neutraliteit te verlaten en
zich op een weg te begeven, welke haar te
genstellingen kan bezorgen. In plaats van
zich te bezinnen op haar gezonde solidari
teit met 't Europeesche Zuid-Oosten, schijnt
Turkije op weg te zijn 't bruggehoofd te wor
den voor vreemde agressieve en hegemoniale
wenschen tegen dit gebied. Zij doet daardoor
mee aan spanningen, waarvoor zij dan
mede de verantwoording moet dragen.
Amerikaansche uitgever ontvoerd
Er goed afgekomen
De Amerikaansche uitgever Palmer
Putman, de echtgenoot van de omgeko
men aviatrice Amelia Earhart, die Zater
dagnacht uit zijn woning te Los Angeles
verdwenen was, is 's morgens door de poli
tie teruggevonden in een in aanbouw zijnd
huis te Bakersfield op 100 kilometer van
Los Angeles. Hij was gebonden. Volgens
zijn verklaringen is hij ontvoerd door twee
mannen die Duitsch spraken en van hem
wilden weten, wie de schrijver was van het
boek „De man, die Hitier doodde", dat door
Putman is uitgegeven. Hij slaagde er in,
hen er van te overtuigen, dat hij den naam
van den schrijver niet kende.
Het is bekend, dat Putman onlangs een
brief heeft ontvangen, waarin hij met den
dood bedreigd werd, indien hij de publica
tie van het boek niet zou staken. Die brief
was geteekend: „De nazi's van Los Ange
les, heil". Putman verklaarde, dat de ont
voerders hem 's middags in zijtn garage
hadden verrast, zij lieten hem in een auto
slappen en reden weg. Zij hadden hem niet
mishandeld.
Tijdens zijn bezoek aan Italië woonde
Prins Paul van Joego-Slavië te Napels
een vlootschouw bij. Rechts Kroonprins
Umberto van Italië.
De Poolsch-Duitsche „panning
Pastoor uit Duitschland uitgewezen
OLSZTYN Oost-Pruisen), 15 Mei. De Pool
sche pastoor van Krasnoleka, SochaczewskJ,
heeft order gekregen binnen vier dagen
Duitschland te verlaten. Deze uitwijzing
heeft onder de bevolking groote verontwaar
diging gewekt.
Bladen in beslag genomen
De Zaterdag te Danzig aangekomen Pool-
sch»; dagbladen, waaronder de Gazette Polska
iin wederom op groote schaal in beslag ge
komen. Naar een Poolschen boekwinkel is
met steenen gegooid.
Voor de landsverdediging!
De gemeenteraad van M y s 11 w i c k, In
Poolsch Silezië, heeft besloten 1700 kilo
gram brons aan te bieden aan het fonds
voor de landsverdediging. Dit brons is af
komstig van de standbeelden van de Duit-
sche keizers Wilhelm 1 en Fréderik III,
welke op pleinen van deze stad hebben g*s-
Incident in de Dobroedsja
22 Bulgaren gedood?
De Bulgaarsche regeering heeft haar ge
zant te Bóekarest opgedragen bij de Roe-
meensche regeering te protesteeren in ver
band met een incident, dat zich onlangs zou
hebben voorgedaan in de Dobroedsja, waar
bij 22 Bulgaren om het leven zouden zijn
gekomen.
Volgens het Boemeensche agentschap
Rador zijn de berichten dienaangaande
overdreven. De werkelijkheid zou zich als
volgt hebben toegedragen:
De vorige week werd ir Zamfiresco, di
recteur van een vliegtuigenfabriek, die zich
naar een bezitting in de Dobroedsja begaf
met generaal Fotesco en 11 personen, bij
Belitza aangevallen door een twintigtal
bandieten, die hen mishandelden en hun
kostbaarheden stalen, waarna zij de vlucht
namen, na de telegraafdraden te hebben
doorgesneden. Het was de derde maal, dat
Zamfiresco werd overvallen. Gendarmes ar
resteerden de schuldigen, die allen in Be
litza woonden en die een volledige beken
tenis aflegden. De meesten hunner waren
van Bulgaarsche afkomst, sommigen waren,
Roemenen. Toen de bandieten werden over
gebracht naar de noofdstad om overgele
verd te worden aan de gerechtelijke auto
riteiten, boden zij verzet. Tijdens de ont-
stane vechtpartij moesten de gendarmes
van hun vuurwapens gebruik maken:
eenige bandieten ontvluchtten, andere, o.w
een Roemeen, werden gedood.
Het ingestelde onderzoek wees uit, dat
de gendarmes gebruik hadden gemaakt van
hun wettig zelfverdedigingsrecht.
DE REIS VAN HET BRITSCHE
KONINGSPAAR
„Empress 0f Australia" heeft
vertraging
Bezoek aan Canada met
een dag bekort
De „Empress of Australia", aan boord
waan-an zich het Britsche koningspaar
bevindt, heeft tengevolge van zware mist
aanzienlijke vertraging. Het schip, dat van
daag te Quebec moest aankomen, zal daar
niet vóór Dinsdag arriveeren. Zaterdagnacht
ochtend heeft het schip beurtelings
gevaren en stilgelegen, 's Nachts werd
slechts 20 mijl afgelegd!
In verband met de vertraging, die het
schip ondervindt tijdens den overtocht deelt
de Camadeesche Minister-President mede,
dat het bezoek van den Koning en Koningin
in plaats van de vastgestelde vier dagen tot
drie dagen bekort zal worden.
De interdepartementeele regeeringscom-
missie, welke de schikkingen voor de reis
van het Koingspaar treft, is nu bezig de ver
anderingen te bestudeeren, welke in de
rondreis moeten worden aangebracht, we
gens de vertraging, welke de „Empress of
Australia" ondervindt.In Ottawa werd g'ster
officieel bekend gemaakt, dat het schip niet
op het vastgestelde tijdstip zal aankomen.
Ijsbergen
Een speciale verslaggever aan boord van
de „Empress of Australia" meldt de volgen
de bijzonderheden over de reis:
„Terwijl wij langzaam vooruit voeren, za
gen wij, toen de mist een oogenblik optrok,
op ongeveer een kwart mijl den grootsten
ijsberg van de reis. In de afgeloopen dagen
is de mist soms zoo dicht geweest, dat men
vanaf het promenadedek het water niet kon
Twee maal zijn de machines op achteruit
gezet: eerst, omdat recht vooruit een ijsberg
werd gezien en daarna, omdat aan stuur
boord een geheel ijsveld dreef. Een schip,
dat zioh dicht in de nabijheid bevond, hoe
wel wij het niet konden zien. vroeg onze
positie om zijn eigen positie vast te kunnen
stellen. De opvarenden van dit schip had
den gedurende vier dagen niets kunnen
Toen de ijsgordel gepasseerd was. aldus
de speciale correspondent van Reuter, voe
ren wij full speed door en maakten des
middags goede vorderingen hij helder weer.
De Koning en de Koningin toonden zich
bezorgd om de lasten, die de ontstane ver
traging in Canada zal veroorzaken.
Het is waarschijnlijk, dat het schip niet
voor Woensdag in Quebec zal zijn tenge
volge van den mist onderweg, zoodat het
twee dagen over tijd zal zijn.
De Engelsche vliegtuigproductie
Binnenkort meer dan 1000 per maand
Volgens de „Evening Standard" zal de
maandelijksche vliegtuigproductie in En-
land over zes weken de duizend overschrij
den. Dit getal van 1000 per maand wordt,
aldus het blad, beschouwd als 't maximum
van cle productie, die de Duitsche industrie
kan bereiken, het Britsche cijfer zal echter
snel blijven stijgen en het staat vast, dat
vóór het einde van den zomer de meerder
heidsmarge van de Duitsche luchtmacht
verdwenen zal zijn Aan het einde vas het
jaar zou de Britsche luchtmacht sterker dan
de Duitsche kunnen zijn.
De ellende in China
De directeur van den Chineeschen natio-
nalen geeondheidsdienst, Jen-Foe-Tsjing,
heeft medegedeeld, dat tengevolge van de
Japansche luchtaanvallen op Tsjoengking
op 3 en 4 Mei 5000 burgers zijn omgekomen
en 2000 gewond. 2400 gebouwen zijn ver
woest
Vijftig millioen menschen in China heb
ben naar andere streken moeten vluchten.
16 millioen van hen zijn van alles beroofd
en moeten door den staat onderhouden wor-
Tsjang-Kai-Sjek heeft de teeJt van opium
in de Zuid-Westelijke provincies verboden.
SALLAN Dl A
LAKVERF
OOK
^/^Tpbopuct
SALL ANDI A
GLASEM AILLE
(Synthetische lak)
ED. SCHAEPMAN Co zwolle eindhoven
den haag
(RecIJ
waarom
1. Omdat U aan de typische hart
vorm onmiddellijk kunt zien, dat
U werkelijk de geneeskrachtige
Mljnhardt cachets krijgt.
2. Omdat deze vorm voorkomt, dat
het cachet op de tong blijft lig
gen en het inslikken dus gemak
kelijker is.
HARTJES verdrijven alle pijn!
DE BRUG BIJ H.-I.-AMBACHT
De Rijkswaterstaat heeft het vervaardigen,
leveren en bedrijfswaardig opstellen van het
beweegbare gedeelte van de brug voor ge
woon verkeer over de Noord bij H.-I.-Am
bacht opgedragen aan N.V. Werf Gusto v.h.
firma A. F. Smulders, te Schiedam en haar
onderaamreemster voor f 222.998.
HET JULIANAKANAAL
Het verlengen van de voorhaven
Juliianakanaai en het voltooien van de bocht-
afsnijding van de rivier de Maas bij Vessem
is gegund aan A. Kraaijeveld Pzn. te Slie-
drecht voor f 98.400.
RIJKSWEG ONDER KAPELLE
Het maken van verhardingen van cement-
beton, klinkers en tegels op gedeelte Rijks
weg onder Kapelle en Kloetinge is gegund
aan J. Hjarinigiman, te Colijnsplaat, voor
f 135.000.
DE TUNNELTRAVERSE TE ROTTERDAM
Het Gemeentebestuur van Rottendam zal
op Woensdag 31 Mei a.s. in een der lokalen
van ,'het voormalig Raadhuis aan dë Hoog
straat, ingang aan dé Stadbuissteèg nol
aanbesteden het maken vam een gedeelte
van de tunneltraverse op den Rechter-
Maasoever, gelegen in 'den Nieuwe Binnen-
weg en de Maflbene^erTa anen 's-Gra ven-
diijkwal en bestaande uit onderdoor,gangen
in open gedeelte tusschen de onderdoorgan
gen en aan de onderdoorgangen aansluitende
opritten, bestaande grootendeels uit werken
in gewapend beton.
HET ZUIDER EKENHUIS TE
ROTTERDAM
Het Gemeentebestuur van Rotterdam zal
op Woensdag 24 Mei as. aanbesteden in
der lokalen van het voormalig Raadhuis
de Hoogstraat, ingang aan de Stadhudssteeg
no. 1: het maken van den tuinaanleg, de be
strating. de rioleering, de hoofdleidingen
voor gas- en water, de
enz., benevens het aanbrengen van kabels
voor sterk- en zwakstroom, een en ander
met bijkomende werken op het terrein om ei
tusschen de gebouwen van het Zuider-Zie-
aa den Groenen Hilleddjk te Rot
terdam.
M. KRO-TJItr«n-
5.10 Hino. 8.00—9.15 Grun.niu.
ar.) 10.00 Gram.niuxlek*
1.30 Godsdienstig halfuurtje. 12.00 Berlch-
ten. 12.15 KRO-Orkest (1.001 20 Gram.rou..
ziek). 2.00 Vrouwenuurtje). 3.00 Modecur
sus. 4.00 Gram.muziek. 4.05 ..Wat beteekent
Rudolf Steiner-s anthroposophle voor de
moderne menschheid?*1 causerie. 4.20 uug
Gram muziek. 4.25 Causerie ,.Vlvlaectle-be-
strijding ten dienste van mensch en dier".
6.10 KRO-Melodlslen en soUet
<5 45—6.05 Felicitaties). «.36 Berichten,
Sportpraatje. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie
over Portugal. 7.35 Gram.muziek. 8.00 Ber.
ANP. mededeellngen. 8.15 KRO-Symphonle-
orkest en solist. (9.00—9.15 Gram.muziek).
10.05 Gr.muzlek. 10.10 Harry Polah en zijn
Hongaarsch Orkest. 10.30 Ber. ANP. 10.40
KRO-Boys en soliste. In de pauze: Gram.
muziek. 11.2012.00 Gram muziek.
ILVERSUM II. 301.8 M. AVIlO-Ultaendlng*
8.00 Orgelspel. 8.15 Ber. 8.17 Gram.muziek,
10.00 Morgenwijding. 111.15 Gram.muzlek,
10.30 Voor de vrouw. 10.35 Gram.muziek,
11.00 Voor de vrouw. 11.10 Huishoudelijke
wenken.. 11.36 Omroeporkest. 12.16 Berloh*
ten. 12,17 Gram.muziek. 1.16 Omroeporkest.
2.00 Zang mei- pianobegeleiding. 2.20 uug
PianovoordTacht. 2.45 Knipcursus. 8.45 Be
richten. Hierna: Het Sylve.«tre-Trlo. 4.80 o.
Kinderkoorzang. 6.00 Kinderhalfuur. 6.80
Omroeporkest. 6.15 De Twllight-Serenader»
(Om 6.25 Ber.) 7.00 Orgelspel en zang. 7.30
Engelsche les. 8.00 Ber. ANP. Radiojournaal
Mededeellngen. 8.25 Gram.muziek. 8.30 uur
Bonte Dinsdagavondtreln. 10.00 Radiotoo-
neel. 10.25 DIsconieuws. 11.00 Berichten ANP
Hierna: Leden van de AVRO-Dance-Band.
11.40—12.00 Orgelspel, (opn.)
DROITWICIÏ 1500 JVI. 12.20 Orgel. 1.60 Kwintet
Orgel. 4.35 Pianoduetten. 4.50 Zangers,
:0 Plano. 6.05 Reportage. 6.45 Causerie.
RADIO—PARIS 1648 M. 12.86 Zang. 1.25 Or
kest. 2.35 Cello. 8.35 Zang. 3.60 ViooL 4.80
6.35 Viool en plano. 7.80
Orkest. 8.50 Rat
iel.. 10.35 Kamermu.
E1I.KX 456 M. 8.60 Orkest. 12.20 Orkest. 3.80
Concert 4.20 Orkest en soliste. 5.50 Koor,
solisten en spreker. 6.50 Trio. 7.30 Concert
8.20 Vrooltfk Programma. 10.65 Orkeet.
HUSSEL 522 en 484 M. 82 2 Mi 12.50 en 1.80
Orkest. 8.50 Radiotooneel.
484 Mi 12.50 en 1.30 Orkest 6.35 Fluit. 8.20
Dagbladoverzicht 8.50 Orkeet. 9.20 Koor i
DE AFSLUITDIJK
De Dienst der Zuiderzeewerken heeft het
wijzigen van de verharding van den weg
over den afsluitdijk WieringenFriesland
t'isschen de dijkstalen 17 en 19 gegund aan
de Mij. wegenbouw N.V. Utrecht voor
f 51.450 met gebruik van Nederl. grind- en
steenslag.
SCHAAKRUBRIEK
De internationale zeskamp
beëindigd
Eawe, Flohr en Szabo eindigen gelijk
AMSTERDAM, 15 Mei. De uitslagen van
de partijen, welke heden voor de vierde en
vijfde ronde van den internationalen zes
kamp zijn gespeeld, luiden: FonteinLandau
Vz'y CortleverDr Euwe y2~y2\ Flohr—
Szabo y2y2; SzaboFontein 1—0; Dr M.
Euwe—Flohr 1—0; Landau—Cortlever 0—1.
De eindstand luidt thans: 1, 2 en 3 Dr M.
Euwe, S. Flohr en L. Szabo ieder 3y2 punt;
4, 5 en 6 Landau, J. H. C. Fontein en N.
Cortlever. allen 1 y2 punt.
aC-uini^^ faSty
J/ *- s rtrs)l(5ffi3j-|=?
17)
„Naar mijn bescheiden en weinig beteekenende meening
zelfs zeer goed."
„Blijf nu eens ernstig", zegt papa, een beetje kriebelig.
„Ik ben ernstig, vadertje, ik ben altijd ernstig. U bent
het alleen, als u over zaken praat. Ik meen het ten volle.
Ongemerkt heeft hij de dingen, die wat verslapt en inge
zakt waren, weer opgehaald. Alles loopt perfect en hij houdt
er de hand aan en zorgt, dat het zoo blijft."
Zoo iemand kan papa gebruiken. Op kantoor en vooral
op het oogenblik in de fabriek. „We zullen het nog maar
even zoo iaten en inmiddels uitkijken," zegt hij tactisch.
Een week later, als Aat aan zijn bureau zit, komt Arnold
hem roepen.
„Komt u even binnen?"
De oude heer doet joviaal. „Ga zitten, Walle."
Hij zelf zet zich heel op zijn gemak en begint: „Mijn
zoon en ik hebben een en ander samen besproken, maar
tot een beslissing zijn we niet gekomen. We moeten na
tuurlijk wej iemand hebben, aan wien we procuratie ver-
leenen. h£aar c^t loopt nog even. Voorloopig moet jij nog
tnaar
„Goed mijnheer."
„Maar nu heb ik intusschen wat anders. Een tijdje ge
leden heb je in de fabriek eenige gegevens voor mij ver
zameld. Die gegevens waren goed. We achten het nood
zakelijk, de productie te vefhoogen, maar wilden eerst de
mogelijkheid kennen. Op grond van jouw gegevens kregen
we de overtuiging, dat die mogelijkheid bestond. Die over
tuiging hebben we nog. En toch vlot het niet. We hebben
de werkbazen er over aangesproken, maar die zeggen, er
niets aan te kunnen doen. Wij echter gelooven dat de oor
zaak ergens anders zit, doch weten niet waar. Tracht nu
volgende week die oorzaak voor ons te ontdekken."
Met die opdracht gaat Aat naar huis, een nieuwe op
dracht en heel wat moeilijker dan de vorige. Hoe moet hij
dat aanpakken? Niet stilzwijgend spioneeren zooals den
vorigen keer. Dat kan niet, dat loopt te veel in 't oog, ze
wantrouwen hem toch al. En wat zullen voor hem de ge
volgen zijn? Wat heeft de directeur eigenlijk gezegd over
zijn tijdelijke functie? Dat het voorloopig maar zoo blijven
moet. Zit daar een belofte in ?Voorloopig tijdelijke blijven.
Op welk woord legde hij den nadruk? Dat weet hij zich
werkelijk niet meer te herinneren. Hoe was het ook weer?
Hij zit zich boos te maken op zichzelf, omdat hij het niet
meer weet en verwijt zich, dat hij daar niet beter op gelet
heeft.
Maar nu de opdracht zelf. Daarvoor maakt hij zijn
plan gereed. Hij zal openlijk praten. Eerst met de werk
bazen; zoo noodig, ook met de anderen.
's Maandags begint hij met den loopenden band. „Hoe
gaat het met het werk?" vraagt hij den baas.
„Zoo'n gangetje, meneer."
D* baad loopt zees langzaam* iets yJugger dan
vroeger, maar het verschil is bijna niet te zien.
„De band loopt toch niet te snel?"
De man maakt een bedachtzaam twijfelgebaar met het
hoofd en schouders en antwoordt: „Voor sommigen wel".
Hij zegt het bedaard en kijkt met vragenden blik den an
der in de oogen, wachtend op een wederwoord.
Aat ziet de bereidheid om het gesprek voort te zetten
en wil daar graag voorzichtig gebruik van maken.
„Waarom voor sommigen?"
„Alle menschen zijn niet eender. Wat de een kan, kan
de ander niet."
Aat bestudeert het gezicht tegenover zich. Hij moet dien
man geestelijk betasten, want hij weet niet, wat hij aan
hem heeft en hij speurt de teekenen van een zelfstandig
oordeel, dat hij graag zou kennen.
De ander gaat zijn bedoeling verduidelijken. „De eene
mensch kan honderd kilo tillen, de ander maar vijftig, de
eene timmerman maakt een kippenhok in vier dagen, de
ander in drie." z
„O, juist," zegt Aat en knikt begrijpend
Die opdracht valt hem niet mee. Als dat maar geen strop
wordt.
Hij loopt langs den band en bekiikt de menschen één
voor één, De een werkt rustig en zeker, de ander jachtig
en zorgelijk. De eerste krijgt zonder moeite ieder stuk ge
reed, voordat het volgende nadert, de ander kijkt schuw, of
het misschien al in aantocht is.
Aan ziet den baas weer staan aan het nadereind van den
band, loopt daar heen en plaatst zich naast hem. Zoo kan
hij het geheele proces overzien. Na vijf minuten ziet hij,
dat de vierde man van onder af een naderend stuk in de
hand neemt, maai--het dadelijk weer neerzet ea lae* er-
der gaan. Ook de volgenden laten het passeeren. De baas
bekijkt het stuk en zegt: „Het is de vijfde man van hier.
Hij had het vorige niet gereed, toen het volgende kwam."
Even later openbaren zich de gevolgen. Er is een hiaat.
Vier mannen zitten werkeloos. Langzaam kruipt de band
voort en brengt tenslotte het volgende stuk.
„Gebeurt dit meer?"
„Telkens".
Hij wijst naar een hoek, waar verscheidene half afge
werkte voorwerpen liggen en legt er ook het laatst geko-
mene bij.
„Zulke stukken brengen den heelen boel in de war. Die
kan ik niet meer op den band zetten."
„Waarom niet?"
„Omdat de eerste mannen die stukken voor hun deel
reeds hebben afgewerkt. Zij hebben er niets meer aan te
doen en zouden dus zoolang moeten stilzitten."
„Hoe moet het daar dan mee?"
„Dat weet ik niet. Weet u het? Zeq het dan, als 't ll
blieft."
De tijdelijke procuratiehouder krijgt het benauwd. Hij
heeft zijn vaste benoeming tot een teeken gesteld en als
deze opdracht nu onuitvoerbaar blijkt, wat zal er dan ko
men van een vaste aanstelling? De oudste heer directeur is
doortastend genoeg, maar meer doortastend dan redelijk!
Voor vandaag heeft hij genoeg gezien. Dat wfl hij eerst
verwerken. Van buiten onbewogen, maar van binnen met
zorg. gaat hij terug naar het kantoor.
Hij heeft een onrustigen nacht.
"Wordt vr volgdf#
