rodO))
De vier-jarige Kweekschool opleiding
Ti Meutóe ficïs 7?
WAARSCHUWING
VRIJDAG s MEI 1939
TWEEDE BL'AD PAG. 5
TWEEDE KAMER
Geen uitbreiding van
leerstof
Meer practijk en minder
haast
Het tandartsenontwerp van
de agenda afgevoerd
Vergadering van 4 Mei
(Overzicht
Het kiesje of tandje is getrokken bij
[het Tandart9enopleidingsont\verp.. Het
was of we ér een voorgevoel van had
den, dat het daarmee weer niet vlot
zou gaan, toen we ons overzicht van
gisteren besloten met een grapje in ver
band met de voortgezette behandeling.
Het grapje is ernst geworden.
Maar het was de minister zelf, die cp
Cigen geesteskind de operatie toepaste.
Hij moest n.l. nog antwoorden op de ge
houden replieken, waarbij o.a. opnieuw ook
lover de doctoraatsanogelijkbeid in de tand
heelkunde was gesproken.
In zijn rede had de Minister dit punt
heel summier en zoo weinig concreet behan
deld, dat degenen, die zich er voor interes
seerden, weinig tevreden bicken.
Ten aanzien van de dislocatie van de op
leiding hield hij voet bij stuk. De centrali
satie te Utrecht moet blijven, oefc al om'dat
fer todh al te veel tandartsen komen: 500
per jaar, tegen een behoefte van 150 per
jaar. Hoewel den laatstcn tijd de deelneming
gelukkig is teruggcloopcn, kweekt men toch
een groot en ongewensoht overschot van
werklooze intellectueelen, als de opleiding
zoo ruim gesteld wordt.
Wat de doctoraatsverleening betreft scheen
He Minister hoewel hij de mogelijkheid
er toe staande hield zich toch niet erg
safe te voelen.
Hij achtte voortzetting der discussie da ar-
t>ver thans niet doelmatig en verzocht de be
handeling van het ontwerp te schorsen, ten
einde gelegenheid te krijgen een nota samon
te stellen, waarin de materie inzake de doe
loraatsmogelijkheid wordt uiteengezet Daar
door zal een behoorlijke schriftelijke voor
bereiding worden gewaarborgd.
Natuurlijk werd aan dit verzoek, dat
feenigszins schijnt te wijzen op een leemte
in die voorbereiding van dit wetsontwerp,
yoldaan.
Van de tandartsen werd overgegaan naar
He kweekschoolopleiding Het was, bij wijze
van spreken, slechts een stapje van knapp'e
'tandartsen naar knappe onderwijzers.
De materie was belichaamd in een ont-
Syerp tot wijziging van de Lager Onderwijs
wet, dat hoofdzakelijk een nieuwe regeling
bevatte betreffende de bevoegdheid tot het
geven van L.O. en de opleiding van onder-
wijzere, met gelijkstelling van bijzondere
en Rijkskweekscholen en de vervanging van
He 3-jarige door de 4-jarige kweekschool.
Op dit ontwerp zijn reeds meer dan vijftig
Amendementen ingediend. Blij vooruitzicht!
De kweekschoolkwestie is niet van yan-
Haag of gisteren.
Het is er niet van gekomen om in de
Lager Onderwijswet van 1920 deze opleiding
geheel te regelen. Dat was maar goed ook,
Want men leefde in die dagen, ook op dit
punt, in zoo hooge sferen, dat onderwijzers I pelheid in de opleiding had kunnen brengen,
als halve en driekwart geleerden, als ideaal De ehr.-hist. onderwijs-specialiteit zag xc
velen voor den geest stonden. Het is toen, het ontwerp geen verbetering in de goede
hoewel de vijfjarige opleiding in de wet I richting Ook hij meende, dat de ervaring
stond, gebleven bij een in een algemeenen niet getuigt tegen de 3-jarige opleiding. Als
- - men overbodige leerstof wilde terugdringen
als ballast, zou z.i. verlenging niet noodig
zijn. Er wordt, aldus de heer Tilanus, tc-
eel geleerdheid ingepompt en daardoor
komt de practische oefening in 't gedrang.
De praktijk lijdt onder de theorie.
Mr R o o s j e n, kweekschoolman sinds
vele jaren, die eveneens van oordeel was,
dat meer leerstof niet noodig was en H.B.S.
en gymnasium als ongeschikte en onbetaal
bare instituten voor de on derwij zersop'ei-
diDg afwees, was niettemin een warm voor
stander van de vier jaren, omdat dan een
betere distributie van de leerstof mogelijk
wordt en ook voor de practische opleiding
meer tijd beschikbaar komt.
Dr Vos, eveneens tegenstander van
„.B.S.-opleiding, welke echter verdediging
vond bij mevr. B a k k e rN o r t, wees er
op, dat de verlenging van den leertijd het
temnr» in de OD'eidine wat zal kunnen mati-
maatrege! van bestuur uitgewerkte vier
jarige opleiding, zulks vooral om finari-
cieele redenen. Minister Terpstra heeft in
1931 geprobeerd te komen tot een wettelijke
regeling, maar zijn wetsontwerp bracht het
niet tot openbare behandeling.
Zijn opvolger was Minister Marobant, die
aanvankelijk nogal een vlotte schaats ren<l.
Hij moest echter bezuinigen en is toen af
gezakt van vijf jaar tot de 3-jarige opleiding,
die thans nog bestaat en trouwens voor 1933
ook reeds heeft bestaan bij enkele rij les-
kweekscholen.
Minister Slotemaker is tot het inzicht ge
bracht, dat die drie jaar wel niet absoluut
onvoldoende, maar dan toch wel wat kort
zijn om een behoorlijke, bevredigende
kweekschoolopleiding te krijgen.
Dies is hij gekomen met het voorstel cener
wettelijke regeling voor een vierjarige
kweekschool. Deze bouwt, evenals de be
staande, voort op de kennis, welke door
de school voor uitgebreid lager onderwijs of
de eerste drie jaren van een hoogere bur
gerschool enz. kan worden aangebracht. De
opleiding wordt aan den bovenkant met een
jaar verlengd. De onderwijzersakte' wordt in
wezen niet veranderd, zoodat ook de hoofd
akte blijft bestaan. De leerstof voor de theo
retische opleiding wordt niet uitgebreid,
maar het vrijwel gelijkblijvend aantal les
uren van de drie leerjaren wordt verdeeld
over vier, op die wijze echter, dat in de
hoogste twee leerjaren ruimte van tijd zal
blijven om de practische oefening der leer
lingen behoorlijk tot haar recht te laten
komen. Aldus, zoo meent de Minister, kan
een school worden verkregen met een ruim
en soepel leerplan, zonder overlading, die
ruimschoots tijd en gelegenheid laat om
naast de intellectueele vorming van de leer
lingen ook hun andere belangen te ver
zorgen.
Tengevolge van de invoering van deze
et. welke 1 Sept. 1939 zal geschieden, staat
de aflevering van jonge onderwijzers ge
durende een jaar stil.
Tevens is thans de financieele rechtsge
lijkheid tusschen het openbaar en het bij
zonder kweekschoolonderwijs, die de wel
sinds 1921 wenscht, in wettelijken vorm uit
gewerkt.
Speculeer niet!
Beleg Uw geld veilig.
Koop 'n Burgers!
0 EBEfflBFE R ROERMOND
De meeningen over het ontwerp, dat vooi
onze volksontwikkeling van groot belang »s
'aren nog al verdeeld.
De heeren Tilanus en v. D ij k e n acht
ten al erkenden ze, dat vier jaar oplei
ding mogelijkheden biedt, welke bij 3-jarige
opleiding ontbreken de behoefte aan de
wijziging niet zoo dringend; ook de hoogere
kosten wogen hun zeer zwaar.
Aan den tegenovergestelden kant stonden
in het bijzonder de soc.-dem., voorstanders
van HB.S. of gymnasiale opleiding met
voortgezette vakstudie aan de universiteit
De heer v Houten, extreem als altijd en
zijn socialistische leeraars overtreffend in
beleid, spraik reeds gedecideerd van een
drie-jarige universitaire opleiding na H.B.S.
of gymnasium. Hij voelde al vond hij
vier jaar beter dan drie dus niet veel
voor 's ministers gewrocht, dat naar het
oordeel van den heer v. S 1 e e n 6lechts aan
spraak kon maken op de kwalificatie „lap
werk", terwijl diens partijgenoot T h ij s s e n
sprak van een „noodwetje" met onvoldoen
den inhoud.
Ook de heeren v. Dijken en Tilanus
we zeiden 't reeds waren niet enthou
siast, maar om geheel andere redenen. De
anti-rev. afgevaardigde werd noe 't meest
bekoord door het op wettelijke basis stellen
van de opleiding, maar overigens was hij
van oordeel, dat ook met behoud van de
drie jaren het leepplan zeer wel meer soe-
In het artikel over het examen doen wil-
s de heer T h ij s s e n doen vervallen de
bepaling, dat practisohe oefeningen onmid
dellijk aan het examen moeten voorafgaan.
Dat „onmiddellijk" zat hem dwars
De Minister wilde conciliant zijn en ver
klaarde, dat hij bereid was om te bepalen,
dat de practische oefeningen moeten vallen
in het tijdvak van drie (eerst zeide de Minis
ter twee) aan 't examen onmiddellijk voor
afgaande jaren. Er kan dan een onderbre
king zijn. bv. wegens ziekte.
De heer T h ij s s e n kon deze hem in
overweging gegeven amendements-wijziging
niet zoo spoedig enten op zijn amendement
Toen het wachten wat lang duurde, ver
daagde de Voorzitter de vergadering.
Morgen verder, maar eerst worden dan de
acht wetsontwerpen afgedaan betreffende
voorzieningen in geval van oorlogsgevaar
of andere buitengewone omstandigheden.
Verslag
itudenten grooter wordt De behoefte
natste vüf jaren 150 tandartsen per
erlng bedraagt 500. volgens_ het
tempo in de opleidine wat zal kunnen
gen. Dat is ook de heer Roosjen had hier
op gewezen zeer gewenscht om physi-
sche en psychische redenen.
De vijf-jarige opleiding vond verdediging
bij den heer Truyen, oud-hoofdinspecteur
van het L.O.; de vier jaar aanvaardt hij op
afbetaling.
Scherp nam de soc.-dem. Thijssen stel-
ng tegen de gelijkstelling van de bijz
kweekscholen. Dat was weer zoo iets van
den ouden Adam. Want kreeg deze man
zijn zin, dan werd de kweekschoolopleiding
buitengewoon duur. kien denke even in:
1S00 onderwijzers per jaar gaan opleiden
op H.B.S. of gymnasium en dat vijf jaar
achter elkaar! Deze kemel schijnt hem beter
'eigen dan het mugje, dat met de
verbeterde en rechtvaardige kweekschool
opleiding gemoeid is. Op dit punt we
vernamen liet later van den Minister
heeft zelfs diens ambtgenoot van Financiën
geen veto doen hooren.
Minister Slotemaker, die zich mis
schien niet geheel ten onrechte even be
klaagde over de eenigszins scherpe critiek
van den heer v. Dijken op het punt der
financiën, had het niet moeilijk. Hij kou
zich beroepen op de van meer dan één zijde
jereleveerde voordeelen en overigens be
schikte hij in den heer Roosjen over ©en
medestander, die kon worden geciteerd
tegenover critiek van geestverwanten.
Het ideaal van sommige sprekers: de
eene en eenige onderwijsacte kon den minis
ter niet bekoren. Hij vreesde er nivelleering
i cn inzinking van studiezin. Ook leek
universitaire sfeer hem voor adspirant-
onderwijzers niet geschikt, terwijl hij voorts
om financieele redenen de vijf-jarige kweek
schoolopleiding moest afwijzen. De drie jaar,
waarvan het derde al in Mei eindigt, te ver
lengen met één jaar, lokte den Minister aan,
vooral op de gronden door de heeren Roos
jen en Vos aangevoerd. Uitbreiding van
leerstof is niet de bedoeling.
De ouders, die tot 1931 voor de kosten van
vier jaar opleiding kwamen te staan, zul
len in de toekomst'weer in dezelfde positie
komen. En overigens meende de Minister,
dat hij wel de allerlaatste is tot men ver
wijten over te groote royaliteit kunnen wor
den gericht.
de amendementen
nadat de schriftelijk*
>e wordt Desioien.
agenda ufgevoc
Is daarna het
de Lager Onden
hrjarlge kweekschool
relijkheid van de Rijks- e
principe, doch tegen de uit-
heeft spr. bezwa
Op de openbare kweekscholet
„Eübelsche Geschiedenis" te wc
De GOALPARA THEE Onderneming brengt haar beroemde
MELANGE uitsluitend in gesoldeerde loodverpakking, alsmede in
3- en 5-ponds kistjes, voorzien van handelsmerk en sluiting met naam
GOALPARA
Voor de door derden in den handel gebrachte K I L O-kistjes kan,
ZIJNDE GEEN ORIG. ON DERN. VERP., noch voor
inhoud, noch voor houdbaarheid eenige verantwoordelijkheid worden
aanvaard.
De Imp. v. d. GOALPARA THEE in gesoldeerde loodverpakking
SWEERS HANDEL MIJ., - HEERENGRACHT 451 - AMSTERDAM-C.
:ele rechtsgelijkheid
De repetities voor de
groote „gas"-oefenin
gen te Aldershot ver
liepen deze week naar
wensch. waarbij de
nieuwste beveiligings
apparaten gebruikt
werden.
nige kweekscholen
i oordeel, dal
t ontwerp van groot belang ls, al gaf h(j de
>orkeur aan de vijfjarige lev
t kosten van de vüfjarlge kweeascnooi
et te "dragen zouden z(jn, kan hij zie
srbeterlng.
'an oordeel,
s. al gaf hl
iekschool. Da;
'heer THIJSSE (S.D.)
van de commissie va:
opgetreden als
soort noodwet.
heeft
geleld, dal
kost
irgesteld f 30.000. Waarom kan nu plot-
,g f 100.000 g-ulden meer worden ultgege-
voor de financieele gelijkstelling? Wan-
er geld ls. dan moeten andere dingen
gaan. Daarom heeft spr. een amendement
Ingediend om het bedrag tot het oorspronkelijke
Spr. becriti;
de ingediende
zaak niets te
toch een technische herziening van de Da
Onderwijswet. Spr. acht het ontwerp tot
wat de opleiding betreft: het
nderwijs to doc
ren. Soepelheid van het leerplan
inen worden bereikt met hehoud va
je kweekschool; de practische oefening
i fouten gezuiverd kunnen worden. H
pr. eigenaardig voor, dat de Mlnlst-
ivreden is over de driejarige opleldlr
;e maanden later de vierjarige voo
op de ouders 1
itaaude onderwijzers zelf zulli
komen te rusten. Ook aan het onderwijs zal
verlenging der opleiding schade doen. da
aan de school goede leerkrachten kunnen wo
f 55.000 gulden
ding tot stand te brengen, dat..
hoogste belang is voor do bevolking. De in
1923 ge-creöerdo onderwUzersopleiding van vie:
Jaren werkte bevredigend. Spr. betreurt, da'
die voorstellen van Minister Terpstra geen wei
geworden zijn.
Spr. acht het merkwaardig, dat uit hezuinl-
de vierjarige kweekschool v
dlge kweekschool-opleiding te brc
ilchtskring der aanstaande ondei
n de opleiding 1
kant ontkent spr., dat hü gezegd heeft, dat
driejarige opleiding voldoende is, i~
e uiting in verkeerd
bij de woorden van
ardjes zullen wor-
ireden, ls niet gerechtvaardigd. Na wat
iren TruUen, Vos en Roosjen over do
elen van do vierjarige kweekschool heb-
■zegd. behoeft spr. hier niet nader op ln
loopig Verslag blijken, niet Juist zön. De
Met enkele
hem daartoe dwong Spr. acht b
ijs te materialistisch getint Wijziging
-o<l zakelijk. Spr. Juicht de vterjarl
kweekschool toe. Spr. begrijpt niet. dat
ist-er in Aezen tijd met een voorstel t
inclcclo gelijkstelling gekomen is. Het
noodzakelijk voor een school een hoofd
hebben, daarom bepleit spr. de wederinvoer!
bijbelsche geschied
leggen.
De heer VAN SLEEN (s.d.)
■plicht vak vast
den wensch va
iplelding van al
Van Houten
vooropleiding aan de 5-j. H.B.S. I
tende houding e
lapwerk. Spr.
DE MINISTER ANTWOORDT
De Minister 1
tenschappen,
BRUINE, zal
i Onderwijs Kunsten en
heer SLOTEMAKER
)oveel mogelijk
overleg. Spr. is met vele anderen
lgd. dat de eene onderwijzers-a
niet gewenscht ls. Studie na het examen vi
de hoofdakte ls zeer gewenscht Dat zal
in het belang zijn van het onderwijzerscor
Wat de vooropleiding betreft zegt de mlr
■■T zich verbaasd te hebber over het ver
tegen een opleiding, die een kweekschool-sf
teweegbrengt Spr. ontkent dat een gev
van eigen voortireffelijkheid het gevolg
van die sfeer Men moet in het- oog houden,
dat de opleiding op de kweekschool ook pc
dagoglsch tot een eenheid wordt Hiera
geeft spr. de voorkeur boven de H.B.S.-
gymn ast um - voor-oplelddng.
De vijfjarige kweekschool zal belangrijk veel
j- >rgestelde vierjarige.
de ouders der toe-
tndlen gedurer.de
het Rijk gerekend op f 30.000. Door dï
jedlng kan dit bedrac misschien Iets op-
loopen. doch zekerheid omtrent het bedrag be-
ictlsche oefening i
beoogt het bewjjs
middellijk" vervalt doch de prac-
plnats hebben blni
middellijk voorafgaan-
De MINISTER is daartoe bereid. dock
radering wordt c
hedenmlddas.
HILVERSUM I 1875 en 415.5 M. KRo-Ultzen-
ding. 4.005.00 HIRO. 8.00—9.15 Gram.mu-
ziek (Om 8.15 Berichten). 10.00 Gram.mu*
:iek 11.30 Godsdienstig halfuurje. 12.00 u.
1.20 Vervolg concert 2.00 Voor de rij*
pere Jeugd. 2.30 Gram.muzlek. 2.45 Kinder*
uurtje. 4.00 Gram.muzlek. Hierna: Causerie;
over den bond ter behartiging van de belan-
wereld". 4.40 Gram.muzlek Hierna; Cause
rie vanwege den Contreien Bond van We«k-
meeaters, Opzichters en Technici. 5.00 Gr,
muziek. 5.15 Internationaal sportoverzicht
5.30 Fllm.muzlek. (gr.pL) 5.45 De KRO*
Nachtegaaltjes
Journalistiek
richten. Hierna: Gram.muzlek. 7.00 Berlch*
ten. 7.15 Causerie: Ons land vóór de invoe
ring van het Christendom" 7.35 Actueele
aetherflttsen. 8.00 Berichten ANP, mede-
deellngen. 8.16 Overpeinzing met muzikale
omlijsting. 8.35 Granumuzlek 8.45 Gevar,
HILVERSUM II. 301.5 M. VARA-Ultzendlng.
10.00—10.20 vjn. en 7.30—8-00 VTRO. 8.00 U.
Gram.muzlek. (ca. 8.16 Berichten). 10.00 u.
Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders ln oe
Continubedrijven. 12.00 Gram.muziek (ca,
12.15 Berichten). 2.00 Fllmpraatje, 2.15 u.
soliste. 4.15 Grar
Economisch overzicht 4.45 Rasldentle-Ur*
kest en solist (opn.) 5.30 Filmland. 6.U0 u.
Uit de Roode Jeugdbeweging 6.28 Berich
ten. 6.30 Gram.muzlek 6.40—6.55 Trompeten
orgel. 7.00 VARA-Kalender. 7.05 Felicita
ties. 7.10 Politiek radiojournaal, 7.30 Le*
zing „Amerlkaansohe Hotels'8.00 Herha*
ling SOS-berichten. 8.08 Berichten ANP,
VARA-Varia. 8.20 VARA-Orkest en solist
9.00 Puzzle-ultzending. 9.15 „En nu
Oké". 10.30 Berichten ANP. 10.40 Radio*
tooneel. 10.5512.00 Gramjnualek.
„Zoo zoo, diploma boekhouden, dat is prachtig! Waüe, ik
feliciteer je. Een tijdje geleden heb je me reeds een paar
andere diploma's getoond."
„Typen en steno."
„Wat is nu je bedoeling?" n
„Ik wil trachten, dit kapitaaltje r-entegevend te maken",
glimlacht Aat.
„Zeer verstandig .En da-aT is wel kans op. Je staat bij den
directeur in een goed blaadje.
De P. P. wil geen gevaar loopen, deze goede kracht te
verliezen. Bovendien is, wat hij zegt, waarheid. De directeur
heeft Aat sinds hij zijn persoonlijk factotum is, van meer
nabij leeren kennen en is hem gaan waardeeren om zijn vlug
begrip en de juistheid en voortvarendheid van zijn optreden,
wanneer hij soms zelfstandig handelen moest.
En nu heeft juist een gediplomeerd assistent, werkzaam in
de boekhouding, ontslag gevraagd wegens benoeming bij
een groote Maatschappij van Levensverzekering in een der
hoofdplaatsen van ons land.
Den .volgenden dag Heeft Aat een boods<&ajHia Eet tpaga»
zijn en de daaraan verbonden show-room. Belangstellend
kijkt hij rond. Wat een instrumenten! Pincetten, vreemd
soortige scharen, gereedschappen voor den tandarts en den
kapper, vreemde voorwerpen, waarvan hij het gebruik niet
kent, instrumenten voor den chirurg en den dierenarts, on
begrijpelijk grillige modellen. Alles glimt en glanst. Voort
durend is een jongen bezig, ieder voorwerp stuk voor stuk
met een flanellen poetslap glimmend te houden.
De jongste bediende komt hem roepen.
Aat gaat. De P. P. staat met een gewichtig gezicht. Hij
verzoekt Aat plaats te nemen. Dat is nog nooit gebeurd. Zelf
gaat hij ook zitten. Dan vertelt hij, dat Jansen gaat vertrek
ken en er een opvolger gezocht moet worden.
„Zoo lang in de vacature niet voorzien is, moet jij zijn
plaats innemen. Van nu af krijg je gelegenheid je ia te
werken. Jansen zal je de noodige aanwijzingen geven. Later
zien we dan, hoe het verder gaat. Doe je best. Misschien
kan jij je er in werken, maar denk er aan, van mijn advies
haagt alles af."
„ïk zal mija best doen, mijnheer. Daar zal het niet aan
haperen."
„Dat weet ik."
Aat vertelt zijn moeder, wat er besproken is.
„Jongen, wat een voorrecht. Bid maar, dat God je werk
mag zegenen."
Daar had hij eigenlijk nog niet aan gedacht. Hij dacht
aan iemand anders. Hij heeft gehoord, dat de P. P. van
heel gewone burgerafkomst is en toch P. P. geworden. Wat
zal hijzelf dan misschien kunnen worden! En als hij nu reeds
bij den directeur in een goed blaadje staat
Zoo bouwt hij luchtkasteelen. De koningin van elk kasteel
is Clara span den Cornput. D5e 3s <te hoofdfiguur, waaf hij
het meest naar kijkt.
Maar dan komt hij weer tot zichzelf. De afstand is veel
te groot. Altijd te groot geweest en sindsdien nog grooter
geworden. Maar tochhij kan zijn doel voor oogen
houden, altijd daarop aansturen, doorzetten, hard werken,
vechten, zich door 't leven slaan en danEn dan zien,
dat het zoontje van een rijken vader haar zonder eenig
bezwaar of moeite meevoert. Neen, hij maakt zich geen
illusies, daarvoor is hij te zakelijk. Toch zet hij zijn tanden
op elkaar en krijgt zijn gezicht een uitdrukking van vast
beradenheid. Bijna hard.
Twee maanden later heeft hij de open gekomen plaats
bezet. Het is een mooie promotie, allen feliciteeren hem. ook
Clara, maar het ontroert hem niet. Hij heeft haar weer
gezien met datzelfde jonge mensch. Als eindelijk zijn positie
gevestigd en zijn tijd gekomen is, zal het wel te laat wezen.
V
De verloving van Arnold en Elsa bracht drukte en vertier
in huis en goede zaken aan bloemist en juwelier.
Dat is nu al weer eenige maanden voorbij. Het werk is
weer zijn gewonen gang gegaan en de jaarlijksohe algemeene
vergadering komt in zidht. De balans is vrij goed, maar toch
weer niet zooals vorige jaren. De oorzaak daarvan is ontdekt.
De afzet van fijne instrumenten is achteruitgegaan. Een
solide oude fabriek van staalwaren in groot formaat heeft
een afdeeling tot fabricage van fijn gereedschap ingericht
voorzien van de nieuwste machines en daarin de knapste
vakbeden te werk gesteld, die tegen hooge salarissen zijn
geëngageerd. Deze concurrent levert prachtige nieuwe mo
dellen, modern verbeterd, tegen billiijke prijzen.
De twee directeuren zijn besloten, hiervan op de vergade
ring mededeeling te doen en tevens hun plannen open te
leggen, betreffende de te nemen maatregelen tot herovering
van het verloren terrein.
Maar over die maatregelen zijn de heeren het volkomen
oneens.
Arnold bladert aandachtig in de prijscourant van een
machinefabriek, een dik boek met prachtige illustraties. Voor
de fijne instrumenten wil hij nieuwe machines, de nieuwste
en modernste, die er zijn.
Maar papa vindt zulks niet noodig.
„Onze machines zijn in uitstekende conditie, in staat tot
fabricage van alle modellen. Van alle fabrikaten van onzen
nieuwen concurrent hebben we een exemplaar aangekocht
en hier in ons bezit. Na bestudeering daarvan zullen we de
noodige verbeteringen vakkundig aanbrengen en doorwer
ken met onze tegenwoordige machines. Die zijn noq best
en daarmee kunnen we alles maken."
„Maar de nieuwe machines werken vlugger en veel goed-
kooper.'
„Vlugger werken kunnen wij ook en daardoor wordt het
tabrikaat vanzelf goedkooper."
„Hoe bedoelt u?"
„Heel eenvoudig. Het tempo moet versneld worden. En
zulks zonder kosten. Geen nieuwe machines, geen verhoo-
ging van salaris alleen verhooging van de productie. Stuk-
loon hebben we hier gelukkig niet. Als de product,e, zonder
kosten te maken, twintig procent otnhooq gaat kunnen we
de prijzen twintig procent verlagen, missch en nog iets meer.
Verbetering van onze modellen kost niets. Zoodoende zullen
Wi) het beste leveren tegen den laagsten prijs."
(Wordt vervolgd)^
