rödiDi)
Jjcrfmthlijl^ mei OLIJFOLIE!
SCHOOLMEUBELEN
DINSDAG 25 APRIL 1939
DERDE BLAD PAG. a
De cijfers roepen uit:
De beteeken is der
Christelijke Pers
Bez'nrrq
Nu
III
Wat is het kleine houtwormpje een ge
vaarlijk insect. Als het zich in een kost
baar meubelstuk heeft ingevreten, dan
merkt niemand daar vrijwel iets van. Het.
111 sonen te danken
gaatje, als een speldeknop zoo groot, zegt
slechts waar het verdween en alleen de
kringen het geval. De deftige liberale
kranten, die zich als neutraal aandienen,
hebben daar heel sterk hun weg gevonden.
Tot hun schade zullen allen evenwel moe
ten ondervinden, dat het blad, dat zij nu
als hun huisvriend inhalen, straks lijnrecht
tegenover hen staat. Straks als de nood der
tijden hun positie geestelijk en materieel in
gevaar brengt. De stukken op het politie
ke schaakbord behoeven daarvoor heusch
niet zoo heel veel verschoven te worden.
Op de samenwerking, die we in onze
bladen tot stand hebben weten te bren
gen, zullen we nog meer dan voorheen
bedacht moeten zijn. Bezinnning is noodig.
De feiten om ons heen spreken.
Het is toch heusch niet alléén aan per-
hoezeer wij ook dit
belangrijke factor achten te zijn
siecnis waar neu veraween en aneen ue 1 „1 a r> n
dat de positie der A.R. Partij zoo is ver
kenner schenkt er aandacht aan. Wee,
1 1 Tj 1beterd. Het is wel opmerkelijk, dat dit re-
indien qe het niet doet. Het diertje gaat li,- j
1 1 u U sultaat werd geboekt m de eerste twee
zijn tocht door het hout beginnen, het 5 -
werkt er kris en kras doorheen en het rust I X ,'e VO en ,na 3 e Cen-
niet vóórdat het meubelstuk tenslotte is anÜrevoIutl,ona,rc Part9
ondermijnd: dit deugt nergens meer toe: j l. r/r e i) ProPagan a meer aan-
Y ju .Aij 1 u ïw dacht had besteed en door het scheppen
brandhout. Als de vlam er omheen lekt, is
K u w i van eenheid een meer intensieve bewer-
het verwoestend resultaat geboekt.
Het meubelstuk had echter behouden I RP7jnn rin s an rac
kunnen blijven indien het kleme gaatje I n j^1*1 8 °P
maar niet was verwaarloosd en bijtijds 1
aandacht aan de verwoestende werking
geschonken was. Het signaal had op
veilig gemoeten, doch toen dat niet ge
schiedde, was het einde: de ruïne.
Treffend juist het beeld van de werking
van de pers, speciaal van het dagblad, dat
nooit rust en eiken dag opnieuw in de
woningen verschijnt om zijn werking te
De werking van het geschreven woord
spreekt uit de cijfers.
Bezinning nu, niet alleen door de orga
nisaties, die er mee te maken hebben,
maar vooral ook op de eenzame posten,
de enkele gezinnen, hier en daar los leven
de. Daar glijdt de neutrale krant in de
doen. Ge speurt zijn gangen niet, maar j brievenbus. Daar vreet een houtworm
plotseling gaat het zich openbaren: een
ruïne of een gave winst,
We hebben den roep van de Christe
lijke dagbladpers afgelezen van de cijfers
die de Statenverkiezing van de vorige
week ons heeft gebracht. Hoe duidelijk
was het te zien. De werking was ni& na
te speuren, totdat het zich plotseling bij
deze stembus openbaarde: sterkere groei
was er op die plaatsen, waar de Samen
werkende Christelijke Dagbladen zijn in
geburgerd. De cijfers spraken een duide
lijke taal.
En zoo hebben even natuurlijk de overi
ge Christelijke dagbladen, welke niet tot
deze groep behooren, in niet mindere
mate beslag weten te leggen op hun
lezers, want ook de totale Christelijke pers
moet als één geheel worden gezien. Er
moet dus een breede samenwerking mo-
Er
.Verkiezingscijfers zijn leerzaam,
nog meer uit af te lezen. Opgelet.
De Vrijzinnig Democraten stegen.
.Waaraan is het voor een groot deel toe
te schrijven? Alléén aan de trekkracht van
de door hen gecandideerde persoonlijk
heden. of alléén aan de door hen gevoerde
politiek? Of was het mede een resultaat
van de geweldige schriftelijke propaganda
van de vereeniging „Eenheid Door Demo
cratie"? Wij gelooven niet, dat er één in
den lande is, die; er niet van overtuigd is,
dat dit laatste hun sterk den wind in de
zeilen bracht. Het geschreven woord deed
zijn werking en zie dan de stijging in de
drie laatste verkiezingsjaren: 4.21 pet;
5.90 pet; 6.72 pet.
Rome gaat ook vooruit. Waaraan is de
voortdurende stijging van de R.K. Staats
partij te danken? Niet alleen aan de ker
kelijke binding, al zal dat een groote rol
spelen. Misschien nog meer aan het net
van R.K. dagbladen, dat over het geheele
land verspreid, schier geen streek onbe
werkt heeft gelaten. Met honderdduizen
den gaan ze eiken dag uit en ge ziet ze
stijgen, resp. in 1935, '37 en '39: 27.77 pet
28.84 pet en 29.86 pet.
Het gaat de S.D.A.P. in West Europa
inderdaad niet voor den wind. In de auto
ritaire staten werd ze weggevaagd; in de
democratische landen als Frankrijk en
België boette ze belangrijk aan beteekenis
in. In Nederland groeit ze niet, ze liep
het laatste jaar zelfs met 7000 leden terug
maar als het verkiezing is, weet zij zich
te handhaven. Dit is toch zeker géén ge
volg van de slappe houding, die in moei
lijke momenten veelvuldig werd aangeno
men of van de vele malen, dat ze onder
den drang van de omstandigheden heeft
moeten capituleeren. Dat is eenvoudig on
mogelijk. Maar de S.D.A.P. heeft haar
pers in partij en vakbond tot één weten te
smeden en ze beschikt nu over een breed
vertakt net van haar bladen over heel ons
land. Ze kan daardoor een geweldige
kracht ontwikkelen en daaraan moet het
alleen te danken zijn, dat zij zich weet te
handhaven. Haar positie bleef in ons land
vrijwel onaantastbaar, al is daarover dan
ook niet te juichen. De verschuiving is
vrijwel van geen beteekenis, ook al kostte
het haar ditmaal twee zetels.
Dit zijn roepende cijfers, die we maar
niet zoo maar zonder meer moeten voorbij
gaan.
Het is duidelijk, dat ook de christelijke
politiek niet zonder de christelijke pers kan
Ze heeft die noodig, eiken dag. Ze is haar
mond en haar oor tegelijk. Door haar
spreekt zij en door haar luistert zij op het
zelfde moment naar het volk.
Nu zijn we over de positie, die onze
bladen hebben weten te veroveren, zeer
dankbaar, vooral nu de cijfers haar wer
king zoo overduidelijk hebben aangetoond.
Daar, waar we ons gevestigd hebben
ingeburgerd zijn, en nu letten wij weer op
onze eigen Vijf Dagbladen, spreken de
cijfers een duidelijke taal. De stand is er
voor ons langzamerhand stabiel geworden
met een opgaande tendens. We stijgen, en
we zijn daar dankbaar voor. Maar er zijn
nog zooveel zwakke punten.
Er zijn nog zooveel gezinnen, waar de
neutrale krant dagelijks in de brievenbus
glipt. En eiken dag wordt een nieuw gat
geboord in het kostbare stuk in ons staats
geheel. dat we het gezin noemen. Niet
het minst is dat in de meer intellectueele
zich in een kostbaar meubelstuk.
Waakt, het is de zaak van onzen
Koning.
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
iroepen: Te Opheusden, K. v. d. Po]
te Wierden.
GEREF. KERKEN
roe pen: Te Idskenhuizen, cand. J.
Kleine te Groningen.
Bedankt: Voor Sloo'dorp, H. Hazenberg
te Ureterp.
CHR. GEREF. KERK
vee tal: Te Dokkum, J. C. Maris te
Sneek en J. G. van Minnen te Huizen (N.H.).
iroepen: Te Gouda, J. G. van Minnen
te Huizen.
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker bij de Gerei. Kerk v
Haaksbergen is benoemd de heer F. M. V e
n, cand. te Arnhem.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Cothen
Zondag j.l. heeft cand. Chr. v. d. Leedt
in Dubbeldam, het predikambt aanvaard
bij de Ned. Herv. Gemeente te Cothen.
Vooraf werd hij bevesfigdi door Ds. G. Koen
Maasdöm-Ciiliaarshoek, die tot tekst
gekozen had 1 Cor. 16 4 en achtereenvol
gens sprak over de opstanding, de prediking
het geloof. Aan de handoplegging
behalve de bevestiger, de consulent Ds.
s m a van Neerlangbroek deel. De ge
meente zong den jongen leer aar toe Psalm
134 3.
Ln den middagdienst heeft Ds. v. d, Lee-
den zijn intrede gedaan, sprekende over 1
Cor. 2 2: „Want ik heb niet voorgenomen
iets te weten onder u, dan Jezus Christus,
i Dien gekruisigd'".
Na de prediking richtte Ds. v. d. Leeden
zioh tot zijn ouders, den bevestiger, den con
sulent, zijn voorganger Ds. Peters, der
kerkeraad, de kerkvoogdij, den burgemees
ter, den ring. organist, koster en gemeente.
Hierna werd de nieuwe predikant toegespro
ken door Ds. Peters (die naar Willemstad
vertrok), Ds. Niemeyer van Werkhoven,
;ns ring en classis, Ds. Talsma
consulent en den burgemeester, den heer
Van B e e c k Calkoen, die als president-
kerkvoogd de gemeente Ds. v. d. Leeden
deed toezingen Psalm 119 9.
Tot de aanwezigen behoorden voorts
Bssraii
Charme en geluk gaan veelal sa-
l Zorg er daarom
U een mooie, jeugdige teint bezit.
Verzorg haar dagelijks met
Palmolive, de zeep die bereid is met
een overvloedige hoeveelheid
olijfolie. Dat is het schoonheids
geheim van elke moderne vrouw.
erwey van 't Waal, Ds. v. Haaften
van Odijk, Ds. v. L ut ter veld van Schalk
en cand de Vree, beroepen predikant
te Rijnsaterwoude.
De Glind
Zondag j.l. nam Ds. N. 't Hart afscheid
van de Geref. Kerk van De Glind, spreken-
.aar aanleiding van 1 Cor. 15 1 en 2.
De gemeente werd bepaald 'bij 1. een ver
kondigd- 2. een aangenomen- en 3. een zalig
makend Evangelie. Hoewel er geen toespra
ken wei-den gehouden, sprak ouderling G.
H o g e w e g den scheidenden leeraar harte
lijk toe en schetste dezen als een trouw en
Godvruchtig leeraar. Staande zong de ge
meente Ps. 121 1 (gewijzigd). Met een en
kel woord richtte de predikant zich nog tot
de gemeente benevens tot de afgevaardigden
van de Burgerl. Gemeente Barneveld en van
de Classis Apeldoorn (welke vertegenwoor
digd was door Ds. Hoekstra van Zwarte-
broek) en van genabuurde kerken, waarna
ten slotte een woord gericht werd tot de
catechisanten.
AFSCHEID Ds. G. VERRIJ
Voor de Geref. Kerk van Hardenberg
was het Zondag j.l. een weemoedig uur, toen
haar leeraar sedert 1921, Ds. G. Ver
wegens bekomen emeritaat, afscheid nan
35-jarigen ambtsdienst. De scheidende predi-
dankt sprak over Judas 20 21. De hoofdge
dachte: de zelfbewaring in delie"
G o ds of het christelijk conser
tisme in de liefdessfeer Gods met de
3 middelen om die te bewerkstelligen: le. de
opbouwing van onszelve op
allerheiligst geloof, het 2e middel
genoemd is:1 biddende in den H. Geest
en het 3e verwachtende: de barmhartig
heid in Christus!
Toespraken werden gehouden door een
ouderling namens den kerkeraad. ds. Voge
laar van Lemelerveld namens de classis,
ds. Slorp van Heemse namens genabuurde
kerken, burgem. Oprei van Ambt Harder-
berg, bung. Bramer van Stad Harderberg
en den heer K r e p e 1, hoofd der Ohr. Schooi
namens de jeugdorganisaties.
GEREF. KERK VAN ZUID-AFRIKA
Gen. Synode te Bloemfontein
Van 23 Maart tot 6 April j.l. heeft de Gen.
Synode der Geref. Kerk van Zuid-Airika,
waarvan wij af en toe belangrijke voorstellen
hebben aangekondigd-, te Bloemfontein ver
gaderd. Namens de Gen. Synode in Neder
land was Dr. S. O. Los te 's-Gravenhage
afgevaardigd. Deze heeft de pijn. 150 leden
en hoogleeraren toegesproken en den groet
der Ned. Kerken overgebracht: voorts sprak
hij woorden van dank voor de afvaardiging
in 1936 van Ds. Snyman en Ds. die K1
naar de Gen. Synode te Amsterdam. Inzake
de vraag uit Z. Afrika, of er kans is op een
oecum. Synode van alle Geref. Kerken
verschillende landen, heeft Dr. Los drie
vragen (reeds bekend uit de acta der Gen.
Synode van Amsterdam) voorgelegd, met de
antwoorden waarop dep. kunnen rekening
houden in hun rapport aan de Synode
Sneek in 1939.
De toespraak van Dr. Los is beantwoord
door Prof. J. D. du Toit (de in ons land
welbekende Totius), die zioh verblijdde
VEREENIGING TOT CHRISTELIJKE VERZORGING VAN geestes-EN
LtLIN U W lIl IvClN
PSYCHIATRISCHE. EN NEUROLOGISCHE
KLINIEK, Valerluipleln. Amsterdam. 1*. 2* «n kl.
OCKENBURGH-KLINIEK, Looidulnea
SANATORIUM-AFDEELING. i» u Ua».. t.
Ermelo, (afzonderlijk Sanatorium Is aanbouw, ook toot
3. klasse.)
KLINIEK „NEDER-VELUWE" to Woin.it. so kl
NOORDER-SANATORIUM lo Zuldlarta, to kL
SANATORIUM-AFDEELING
klafio, tunohen-aid-eling.
Stichtingen,
„VELDWIJK" to Erraelo, lo. lo os to klaut.
„BLOEMENDAAL" to Looadulnen, 3o klasi*
„DENNENOORD" tt Zuidlaron. lo klasse
„WOLFHEZE" te Woliheze. te klaiio.
„VOGELENZANG" te Btantbroek, le klatt»
Aanvragen te richten tot don Geneeeheer-DtrecteiB.
de afvaardiging van Dr. Los, wiens levens
werk voor een groot deel met Z. Afrika ver
bonden was. Sprekende over het verband
tusschen de Geref. Kerken van Nederland en
die van Z. Afrika, merkte apr. op, dat deze
niet bewezen behoeft te worden; den band
tusschen moeder en dochter bewijst men
niet, dien ziet men. Voorts herinnerde Prof.
du Toit met warmte aan de viering van het
eeuwfeest op 16 Dec. 1938, toen Jbr. Bee-
laerts van Blokland Nederland verte
genwoordigde. Inzake de kerkelijke disputen
in Nederland zei spr.:
„Ik hoop, dat Dr. Los aan de broeders daar
onze boodschap zal overbrengen, n.l.: wij
kennen geen V.U. en geen Kampen. Van al
bun hoogleeraren staan de boeken in onze
boekenkasten en wij halen er dankbaar uit,
wat wij noodig hebben". Met Voetius zegt
spr.: „Dit is een wolk, die voorbij zal
Zoo ging het ook met de geschillen in 1905
te Utrecht. Gewagende van de groote activi
teit der Geref. Kerken in Nederland, zei spr.:
„Alweer een bewijs, dat deze leer geen zor-
gelooze menschen maakt". Hij gaf voorts de
groeten der Synode mee voor Koningin
Wilhelmina en Dr. Co lijn, „die staat als
een rots in de branding". Na een persoonlijk
woord tot Dr. en Mevrouw Los deed spr.
hun toezingen Ps. 71 6.
CHARLES M. SHELDON
De reeds 82-jarige Amer ikaansche predi
kant Sheldon (men zal zich zijn naam nog
herinneren als de schrijver van het ook in
land vertaalde boekje „In Zijn voetstap
pen") blijkt nog ver van emeritus. Hij is n.L
druk bezig aan de vorming van een Christe
lijk dagblad, ..The Protestant Daily", voor de
Ver. Staten een nog nieuwe, en blijkens de
Amerik. Wachter zeer gewensohte verschij
ning. Zelf is hij geen onbekende op dit ter-
d.w.z. hij is.... een week lang redac
teur van een dagblad geweest. Dat was de
Topeko Capital, (in Topeko was hij predi
kant van de Centraal Congreg. Church),
in Sheldon beu-ijzen moest, hoe een
Christelijk dagblad kan en behoort te worden
ingericht. En hij slaagde: er waren duizenden
abonné's voor die ééne week uit het geheel»
land. Sheldon wil het nu wat langer uit
houden en men kan respect hebben
zóóveel vitaliteit op zijn leeftijd.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen de heer J. F. Huttinga te Oos
terbeek die aan de Doopsgez. Gem. te Win
schoten tienduizend gulden heeft gelega
teerd. fceeft aan de Doopsgez. Gem.
Leeuwarden, waarvan hij tijdens zijn woon
achtig zijn aldaar deel heeft uitgemaakt, t
bedrag van vijfduizend gulden vermaakt.
Ds. A. M. BOEIJINGA
Gisterenavond heeft de Geref. Kerk van
Haarlem met haar leeraar Ds. A. M.
Boe ij inga diens zilveren ambtsjubileum
gevierd in de Kloppersingelkerk. Nadat ds.
Boeijinga met zijn echtgenoote en kinderen
had plaats genomen, werd hem en zijn
familie staande toegezongen Psalm 121 ve
Ds. Hoorweg, die de leiding had,
welkomde het zilveren bruidspaar en
kinderen. Den jubilaris toesprekende, zeide
hij dat het initiatief tot de viering uitgegaan
was van den kerkeraad, en zoo sprak ds.
Hoorweg namens de gemeente en het ge
meentelijk leven in al haar vertakkingen. Hij
stelde in het licht, dat God den le er aar de
gave heeft gegeven om in het midden der
gemeente in Schriftuurlijken zin te zijn als
een engel Gods.
Hij roemde de getrouwheid van
Boeijinga in het bedienen van het Woord
Gods, in de catechisatie, in het werk der
Evangelisatie en in het ziekenbezoek. In den
kerkeraad, zoo zei spr. verder, hebben wij u
leeren kennen als een stoere figuur
sterke activiteit, die récht door zee
Namens vele vereenigingen bood spr. geluk-
wenschen aan.
De heer G. Wolzak Hzn. bood namens de
gemeente een oadeau aan, als een bewijs van
achting, waardeering en liefde. Het bestaat
uit twee orapeauds, twee stoelen en
rookstel met een album, bevattende de
namen der gevers. Spr. deelde mede dat de
deelneming algemeen is geweest, uit allerlei
kring.
Een der catechisanten, de heer N. D. J.
Vermeulen, vertolkte de groote waar
deering die de catechisanten voor ds. Boeijin
ga koesteren. Hij bood als geschenk aan de
zes deelen der Chr. Encyclopaedic. Mej. B.
Mob ach, een andere oatechisante, bood
mevr. Boeijinga een 'bloemstuk aan.
Nadat het Geref. Gem. koor onder leiding
van den heer A. F. de Braai liederen had
gezongen, spraken achtereenvolgens nai
de Kerk van Koog-Zaandijk de heer Ph.
Beemink en namens die van Sassenheim
Ds. K u y p e r. Het bleek uit hun toespraak
dat ds. Boeijinga daar nog niet is vergeten.
Ds. Kuyper deed de gelukwenschen verge
zeld gaan van een geschenk, een Perzisch
tafelkleed.
Ds. J. C. Brussaard van Bloemendaal
-getuigde hoe de arbeid van ds. Boeijinga ook
in het midden van de classis Haarlem hoo-
g-eldjk gewaardeerd' wordt.
Ds. J. W. Siertsema sprak namens de
amibtscollega's te Haarlem.
Nadat was gezongen Psalm 118 vers
sprak ds. Boeijinga het dankwoord.
i
Ds. A. M. Boeijinga. pred.
der Geref. Kerk te Haar
lem. vierde gisteren tege
lijk met zijn zilveren huwe
lijksfeest z'n 25-jarig ambts
jubileum. Groepsfoto van
de herdenking in de Klop
persingelkerk.
HET GEBRUIK VAN
NOORDHOF F's
UITGAVEN
BIJ DE OPLEIDING VOOR HET
MIDDENSTANDS-DIPLOMA
WAARBORGT
SUCCES
ONDERWIJS
OXDERWUSBENOEMINGEN
Amsterda m-W est. Willem Enklaar-
school. Tot onderwijzer: de heer T. Faber,
onderw. Chr. school 's-Hertogenbosch.
Den Helder. Chr. UJL.O.nSchool. Tot
kw. m. a. (vakonrierw.): de heer H. K. G. d
Vries, tijdel. onderw. aan de Leerschool te
Groningen.
Hendrik Ido Ambacht. Oir. school.
Tot tijdel. onderwijzeres: Mej. K. A. E.
Goetheer, kw. m. a. te Wissekerke (verb,
ber.).
Huissen (G.) Julïanaschool. Tot kw.
a.: Mej. J. E. J. A. Stam, kw. m. a. Herv.
School te Werkendam.
V a r s s e 1 (Hengelo) School m. d. Bijbel.
Tot onderwijzeres: Mej. W. G. Santbulte, kw.
m. a. Chr. school te Appeltern.
Utrecht Bevorderd tot doctor ln de
en natuuirk. de heer J. H. Teun las en.
te NUmegen op proefschrift „Grolssance t
dicité et parasitisme chea quelques nctna
ïej. H. W, SeckeL
W. K. D. Marsman, Doet
rechtswetenschappen: mej. M. E. Haratn&cher,
jkvr. A. van A*ch van Wijck, P. Ha .ren donk,
mej. J. S. Baerenta
Groningen. Cand. geneeak.: mej. A. BIJls
ma, Leeuwarden: en de heeren E. M. van Rhljn
Hoogeveen; S. H. Meyles, Vriezen veen
Havinga, Den Haag.
Amsterdam. Doet. geneeak. de heeren C
Deutekom en S. C. de Moor.
Machinisten. Den Haag. Gesl. voor het
lste ged. van dipl. B de heeren P. Marcus en
C. Baan Rotterdam; G. Angenent Vlaard.
KUNST
Improvisaties op het orgel van
Leeuwardens Groote Kerk
In de maand October van het vorige jaar
werd in Utrecht het initiatief genomen om
een oude kunst in eere te herstellen; een
s|>ecifiek kerkelijke kunst, n 1. de orgel-im
provisatie. Natuurlijk komt het improvisee-
ren veelvuldig voor bij het werk van den
organist, doch als concertvorm is dit gebruik
zeer weinig bekend en vooral in den vorm
waarin men het 't vorig jaar te Ut re *ht
nu in Leeuwarden riee»i. n.l. op een van te
voren vastgestelde wijze.
De thema's voor de vastgestelde improvi
saties waren speciaal gecomponeerd door Dr.
Johan Wagenaar, aan wien dat zeer wel
toevertrouwd.
Als tweede object kreeg men een koraal
op. dat men naai eigen inzicht kon bewer
ken.
Vier bekende organisten, de hoeren Jacob
Bijster uit Haarlem, Cor Kee uit Zaandam.
George Stam uit Leeuwarden en Cor Bute
uit Zutfen, verleenden hun medewerking
OENSDAG 2« APRIL 1»39
HILVERSUM I. 1875
8.00 Schriftlezing. medltalla,
nofoomnuzlek. (9.30^
*G«iukiïroivschen). 10.30 Morgendienst
11.00 Gram-tnuxlek.
8.15 BerlohteiL
tiib.iuu.io». .1.15 En.wmble v. <L
>.00 Betichten. 12.15
2.30 Ense*nble v. d. Horst
v Hen Kram.muxle*,
Orgelspel." i'scT Gram mu7.1 ok. 3.00 Chr«
Lectuur. 3.30 Pianokwartet ..Die Hagh»' en
gram-muziek. 4.15 Felicih-ui^. 5.00 Voor
Jeugd. 5.455.55 Grara.muzlek. 00 L«nd-
tul nbou-wp raatje. Hiorna: Berichten, 6.3(1
Taalles en cauaerie over het Bmnensanty
r 1 ngsreglement. 7.00 Berichten. 7.15 BerlcQ.
ten. 7.15 Sportpra^je. 7.30 Gram.mualelC*
7.40 Causerie namens het Ned. Biibelgenoote
schap. 8.00 Berd Oh ten ANP. herhaling BOa«
Berichten. 7.15 Chr. Zamgvereeniglng Kerk*
koor Ex Animo", sollsben en het Rotter»
damsch Philharmonlsch orkest (9.30—9.58
Boekbespreking. 9.55—10.00 Berichten ANP»,
10.45 Gymnastiekles. 11.00 Gram.muaiefc. ca,
11.5012.00 Schriftlezing.
HILVERSUM II. 301.5 M. VAR A-U Itaezdlng,
10.0010.-0 v.m. em 7.30—8.00 nam. PRO,
8 00 Gram.muziek. (Om 8.16 Berichten). 9.3«
Causerie: „Onxe keuken,". J0.00 Morgeoe
•wijding. 10.20 Voor atf-beldera ln de Con»
tinubedröven. 11.40 Voor de werklooaen. 12.08
Graro.muzieJc. 12.15 Berichten. 12.17 VARA»
orkest. 12.45 Gram.muxlek. 1.001.45 VA,
RA-orkest 2.00 Voor de vrouw. 3.15 Voor
de kinderen. 6.30 Orgelspel. 6.05 Graan.mu»
ziek. «.18 Berichten. «.20 De Ramblers. 6.5(1
Causerie: ..Markante figuren uit de Belgt»
sche Arbeidersbeweging". 7.05 VARA-Kalen,
der. 7.06 Felicitatie*. 7.10 Vocaal concert,
7.30 Bijbelvertellingen. 8.00 Herhaling SOS»
Berichten. 8.03 Berichten ANP. VARA»
Varia. 8.20 VARA-orkest en ooi late. 3.09 Ra»
dlotooneel met muziek. 10.00 Berichten AN£)
10.10 Causerie: .Schuldig of onschuldig*.
10.15 V ARA-ork eat. 11.00 Edmeralda, 11.88
12.00 Gram.muxlek.
aan bet Leeuwarder concert.
Jacob Bijster opende den avond met eeit
passacaglia. Dat is een variatievorm, waar
van het thema bijna uitsluitend in de bas
wordt gespeeld, waarop dan allerlei omspe
lingen en accoorden gebouwd worden. Zeef
gelukkig was Bijster niet; zijn sjjel was at
en toe zeer onrhythmisdh en onrustig; bo
vendien was het aantal variaties te groot,
n.l. ongeveer 20. Nu dient te worden toege-
n. dat het klassieke voorbeeld, Bach's
passacaglia 22 variaties telt, doch daar staat
tegenover dat .dit een neengrsehreven com
positie is. geschaafd en gemodelleerd, waar
toe men niet zoo gemakkelijk komt onder het
improviseeren. Ter vergemakkelijking had
hij de jiassaeaglia kunnen bekorten en een
fuga er aan kunnen vastkopjvpl^n. Dodh het
is altijd gemakkelijk oordeelcn en vooral
achteraf; het is een Ibuitengewoon moeilijke
opgave op een vreemd orgel een geheel on
bekend thema te bewerken.
Toch had Bijster dien wat slaj»pen indniK
wat kunnen goedmaken met een voortreffe
lijke bewerking van Psalm 138. Doch ook die
was öllesbeihalve sterk; systeem en bouw
was er niet in te vindon. F.igenlijk was het
oen vrij voorspel, waarin af en toe een motief
pan Psalm 138 herinnerde; bovendien sj>ecl-
de hij het koraal zelf niet.
Beter Indruk maakte Cor Kee. Voor >vcl|rt
is hij geen onbekende door zijn composities;
zijn latere werken gaan in een andere rich
ting dan zijn vroegere (gelukkig) en ln den»
zelfden geest speelde hij ook nu.
De hoofdvorm kent 2 thema's; oen hoofd»
thema in de hoofdtoonsoort en een zang
thema meestal in de dominant. Dr. Wage
naar had enkele zeer mooie thema's w*
maAkt, die den improvisator goed lagen. Hij
maakte een dankbaar gebruik van het hoofd
thema voor zoover het chromatisch was: da
rest ervan verwaarloosde hij ietwat. Zijn
spel was zeer frisah en soms gedurfd. Ook
zijn bewerking van Psalm 100 kon er zijn;
eerst speelde hij het koraal streng rhyth-
misch en daarna in de middenstem van eert
trio.
Het was te verwachten, dat de titularis
van de kerk zelve, George Stam. de registra
tie het best tot haar recht kon doen komen.
Immers de andere heeren kennen het in
strument niet in die mate en kunnen hef
dus ook niet zoo uitbuiten. Maar behalve
zijn voortreffelijke registratie was ook zijn
improvisatie: thema met variaties, een mees
terstuk: hij varieerde het thema in majeuf
en in mineur, sjreelde het in alt en tenor, in'
de omkeering. aJs treurmarsch en als koraal.
Ook de bewerking van Psalm 01 kon er
zijn; zij droeg een ieitwat ranonisrh karakter
en had de melodie in den tenor. Stams spel
was het hoogtepunt van den avond.
Tot slot speelde Cor Bute Hij had te kift
en tusschen twee thema's, één in d-moli en
één in F.s-dur: hij gebruikte beide zoowel in
Praeludium als in F\ig*i. In het eerste zeer
vrij en fantastisch: de fuga verliep iets,
maar toch was ook deze improvisatie als
zeer geslaagd te beschouwen.
Een improvisatie op Psalm 00 maakte hij
eigenlijk niet; hij voorzag ze van een fuga-
tisch voor- en naspel, zonder veel „beklem
toning".
Men kan in Leeuwarden terugzien op een
wél gehikt experiment. Het Utre-4itsche ini-
Datief tot het weder op deen luiken van
deze oude kunst is met succes in Leeuwap
den opgevolgd.
Welke plaats zal nu volgen? V.
FIRMA J. ROTHUIZEN ZN., HEELSUM BIJ ARNHEM
