adlOU
Koninklijke Bond van Zang- en
Orator ium-Vereenigingen
DROGE KEEL
Bond voor Gereformeerde
Jeugdorganisatie
De Unie „Een school met den Bijbel"
SANOSTOL
WOENSDAG ia APRIL 1939
Zaterdag zeüen we de ounf
achter onze
voot jaar spr opaganda-actie
Dat beteeKent n'e*. dat we de geregelde propaganda voor ons blad
stop zetten. We gaan geregeld door met ons werk, want de propaganda
is nooit gereed.
Dat beteeKent wel, dat we deze week voor het laatst den zilveren
lepel als premie beschikbaar stellen voor allen die, zelf lezer zijnde, ons een
jaar-abonné aanbrengen.
Benut nog deze week de gelegenheid,
om deze waarlijk waapdevo.le premie te bemachtigen. Vergelijk eens wat
wij de lezers bieden aan waarlijk goede christelijke lectuur, met andere
bladen. Dan staan we niet achter, maar inderdaad vooraan, terwijl naar
verhouding onze prijs het laagst is.
J. Pieterscm Moens
Gistermorgen ie 10 uur werd in het Jaar-
ibeunsgebouw de 53e jaarvergadering van
<iien Bond geopend. Na het rhytihmi&ch zin
gen van Psalm 89 1 en 3 en gebed werd
door den Bondsvoorzitter, dien heer J. P i e-
t e r s o n Moens, een openingsrede uitge
sproken. (Vooraf had men geluisterd naar
de radio-rede van den Minister-President).
Na een herinnering aan de opstandings
gedachte, her
denkt spr. een
drietal mannen,
steun/pilanen van
dien Bond, die in
dien laatsten 'tijd
werden weggeno
men. Laatste
lijk de heer
Hansen, den
eenigen oprichter
van dien Bond,
die nog in leven
was en diie vijftig
'Jaren lang in het
Hoofdlbe stuur
fitting had. Er
volgdten eenige
oogenbliikiken
van stflle herin
nering. v
Vaak ziet men na een hoogtepuntr zooals
het gouden feest was, een tijdelijke inzin
king in 't vereenigingsleven. Dat moet niet
teleurstellen. Noch veel minder onze ijver
doen verslappen. Immers ons blijft een
heerlijke taak, mits we ons terdege ervan
ibewust zijn wat 't ,d o e 1 is van ons zingen.
Met citaten, o.a. ontleend aan Calvijn,
werkt spreker dit nader uit
Naast de bereidheid van den zanger is
keuze der juiste middelen noodzakelijk.
Al is de Bondsmuziek geen proefveld
voor allerlei muzikale experimenten, toch
zal een deskundig beoordeelaar opmerken,
dat met den nieuwen muziekvorm rekening
gehouden wordt.
Spreker eindigt met aan te geven wat 't
slagwoord onzer dagen: „moreele en gees
telijke herbewapening" voor ons zangers
leven beteekent
Jaarverslag 1938
Uit het jaarverslag van den eersten
secretaris, dén heer H. J. v. d. M u n n i k,
yan Rotterdam, bleek, dat de Bond 31 Dec.
1937 555 Vereendgingen met 27.261 leden
telde en op 31 Dec. 1938 563 Vereen, met
27.865 leden. Het fonds van door den Bond
uitgegeven muziek omvat 650 numimers;
Het koorleidere-examien 'n 1938, waarvoor
negen candidaten slaagden, bracht het
aantal bezitters van het BondsdiLploma van
108 op 117. De Ring Gelderlands Achterhoek
heeft te Ruurlo een ddrecteurencursus ge
opend, die zestien deelnemers telt. Vier
groepen van den Bond: de C.O.V.-groep
(met 25 oratorium-vereenigingem), Alveko
(imiet 65 koorleiders), de groep Mannenkoren
,(met een bibliotheek van 400 nummers)
en de groep Evangelisatiekoren (met 51
koren) hebben zich regelmatig ontwikkeld.
Het Ringleven (de Bond telt 12 Ringen en
1 Gen. Afdeeling Friesland) had een nor
maal verloop; de jaarlijks in December ge
houden vergadering van den Raad van Ad
vies omvat de voorzitters van allle Ringen
en heeft ook in 1938 weer blijk gegeven van
ide vele en velerlei arbeid, welke in verband
inet concoursen en zangensdagen en met de
praktijk van het koorleven verricht wordt.
Met groot leedwezen herdenkt het ver
slag het overlijden van den heer W. d e
Jong W.z. te Amserdiam, penningmeester
van de C.O.V.-groep, die als zoodanig en als
lid van het hoofdbestuur van den Bond zeer
gewaardeerde arbeid imet groote liefde voor
oen Bond verricht heeft. Evenzeer wordt het
haven. Daarom 'zijn de psalmen als Psalm-
hoek intact gelaten. De melodieën werden
hersteld, niet naar een der metrische sche
ma's, die vroeger en later zijn voorgesteld,
maar naar hun natuurlijk rhythme. De be
rijm. ng moest behouden worden. Dat die
oude berijming den rhythmischen zang in
den weg zou staan is een fabeltje.
De spreker onderneemt thans met zijn ge
hoor een zwerftocht door den bundel in
chronologische volgorde, waarbij hij beurte
lings stilstaat bij de oud-kerkelijke hvmuen
d? micideleeuwschc hymnen, de Duitsch-
Luthersche liederen, de Duilsch-pietistisohe
liederen (Réveil), het Nederlanösch-voorre-
forinato:ïsche lied, het Nederlandsch-na-re
formatorische lied (Valerius, Revius, Von
del), het Engelsch-methodislischc lied. Elke
categorie wordt geilluslreerd met ccn door
een koor, ten deele ook door alle aanwezi
gen, gezongen lied. Het laatste van deze
reeks is Vondels „Wie is het, die zoo hoog
gezeten"? in de prachtige melodie van
Schuurman. Daarna wekt de spreker zijn
gehoor op tot arbeid voor dozen nieuwen
bundel; de koren moeien kerkkoren zijn,
die het lied dragen en daarin voorgaan.
Op deze met groote aandacht gevolgde
causerie volgde een levendige gedachten-
wisseling, waarna de jaarvergadering na
enkele plichtplegingen en een woord van
grooten dank aan den Ring Utrecht, geslo
ten werd.
Bondsdagen te Utrecht
D lange jaren met groote trouw do Bondsbe-
o niPIlWO /annktiir» lanKen voor Zeeland heeft behartigd,
e nieuwe ^.angoun ln de 52e jaarvergadering, te Rotterdam
II gehouden, zijn de heeren B e i n t e m a, le
del der Herv Kerk '-°intreen Golterman tot lid van hot
UCI UCI ICI V. I\CI r\ Hoofdbestuur herkozen.
Blijkens het verslag van dien Bondspen-
ningmeester. den lieer T. D. C. M eyneke
van Den Haag, hebben de ontvangsten van
den Bond in 1938 13.079,76 bedragen, de
uitgaven 13.387,15, zoodat er een nadeelig
euldo is van ƒ307.39.
Het Fonds Eigen Gebouw ontving in het
verslagjaar ƒ110.—, in 1937 echter ƒ397,—.
De kosten van het Bondsgebouvv beloopen
jaarlijks ƒ900.—.
Nadat de rekening over bet jaar 1938 was
goedgekeurd, bracht de heer Leo Men s te
Leiden, verslag uit over de Bondisbibliotheelc
en de voorzitter der muziekcommissie. de
heer H. L. Golterman, namens den
heer W. J. J al ink, van Den Haag, die
verhinderd was aanwezig te zijn, over de
in 1938 gevraagde' en uitgegeven Bonds-
muziek. Tot leden van het hoofdbestuur
werden herkozen die heeren G. van Beek
te Utrecht, S. P. Blom te Den Haag, S.
Bodewes te Zwolle en H. J. v. d, Mun-
n i k te Rotterdam, die door 288 vereenigin-
gen opnieuw Candida at waren gesteld, 'lot
lid van het hoofdbestuur voor de C.O.V.-
groep werd in d© vacature-wijlen W. de Jong
W.z. gekozen de heer H. E. van Gorkura
te Amsterdam. Als plaats van vergadering
voor de Bondsdagen in 1940 werd gekozen
Almelo.
Tenslotte werden in de morgenvergade-
xing een 16-tal voorstellen van vereenigingen
behandeld, welke tot de interne regeling
door overwarme treinen, bioscopen, G?°2,TCÏ
etcVerzacht de keelalvorens het een
verkoudheid wordt,met de medicinale ffsil
van het Bondsleven behooren.
DE MIDDAGVERGADERING
De nieuwe zangbundel
In de middagvergadering beeft prof. dr G.
v. d. Lee u w van Groningen gesproken
over den nieuwen psalmien- en gezangen
bundel van de
Ned. Herv. Kerk.
Ter muzikale (il
lustratie van zijn
referaat zong een
koortje onder lei
ding van dien
heer H. C o 1 j e e
te Utrecht eenige
nummers.
Prof. Van der
Leeuw begon met
op te merken, dat
Ned. Herv.
Kerk, wat het
kerklied betreft,
eigen. gere
formeerde tradi
tie heeft, die zij
moet bewaren als Prof. Dr G. v. d. Leeuw
kostlbaar
goed. Daarnaast heeft zij de taak ook
in de aanbidding van het lied samen te
stemmen met de Una Sancta. De gerefor
meerde traditie behoeft de Katholieke niet
in den weg te staan, noch omgekeerd. Het
kerklied is in z(ijn oorsprong een hymnus,
d.w.z., een lied gezongen voor het aange
zicht Gods en gericht tot God; het is ook
een volkslied. Üit dezen oorsprong vloeit
voort, dat het steeds moet zijn: plechtig,
levend, direct, eenvoudig. Plechtig: want
het is een stuk aanbidding; direct, want
het richt zich tot God, het is g&en preek
noch meditatie, eenvoudig, want het is een
eenstemmig volkslied. Het volkslied is dan
ook in de geschiedenis steeds weer de bron
waarin het kerklied zich vernieuwt.
De beperking tot den psalmzang in de
gereformeerde kerken heeft het groote voor
deel gehad, dat deze het psalmboek onver
kort hebben bewaard; het nadeel dat zij ge
heel buiten den grooten hvmnenstroom zijn
die' van de oudheid tot de achttien
de eeuw door de Kerk vloeit.
De nieuwe bundel is een reactie op dit al
les, een uitvloeisel van het alom
ontwakend nieuw kerkelijk be
sef. De nieuwe bundel tracht vooreerst de
Gereformeerde traditie onverkort te hand-
De vernielde auto van
koning Ghazi van
leak na het ongeluk,
waarbij de koning den
dood vondi
De Landbouvvcrisispolitiek
De Minister van Economische Zaken mr M.
R. L. Steenberghe heeft gisteravond zijn
eerste lezing van de vier die hij voor ae radio
zal houden over de landbouwcrisispolitick
gehouden.
In deze eerste rede werd door den minister
duidelijk gemaakt welke de grondgedachten
waren van de gevoerde landbouwcrisispoli
tick. De beginselen zijn:
1. De boer moet zooveel mogelijk zijn pro
ductiekosten vergoed krijgen.
2. De consument moet voor de productie
zooveel mogelijk de Ncderlandsohe-produc
tiekosten betalen.
Dacht men oorspronkelijk, aal de prijsval
tijdelijk zou zijn. later bleek, dat het
een gevolg is van belangrijke structureele
veranderingen in de economische politiek
van verschillende landen.
Ten einde den boer den richtprijs voor zijn
producten te waarboigen zijn verschillende
wegen gekozen. Voor sommige producten
werd dit bereikt met een toeslag op oen prijs
Voor granen is een ander systeem genomen,
n.l. betaling eener heffing bij den invoer, het
zgn. prijsverschil, waardoor de prijs van het
bininenlandsohe graan ook automatisch ver
hoogd wordt. Eveneens zijn door bimien-
landsche heffingen prijsverhoogingen be
reikt.
Spreker verwachtte r.at deze maatregelen
zeker nog geruimen tijd noodig zullen zijn.
Bij intrekking van den prijssteun zou het
landbouwbedrijf weer met verlies werken.
De regeering is echter bezig to trachten
eenige verandering in den vorm te brengen,
daar zij overtuigd is dat aan het tegenwoor
dige ambtelijke gecentraliseerde systeem van
uitvoering belangrijke gebreken kleven en
het gevaar dreigt, dat de landbouw verleert
De 27e Jaarvergadering
Onder presidium van den heer Joh. C.
rancken van Zeist werd heden in K.
i W. te Utrecht de 27e jaarlijiksohe al@e-
eene vergadering gehouden van den bond
>or Geref. Jeugdorganisatie, bijgewoond
door Jeugdleiders uit het geheele land.
De voorzitter opende hedenmorgen om
half elf de vergadering op gebruikelijke
wijze, waarna hij allen welkom heette en
een openingswoord sprak.
Hierna kwam het jaarverslag van den
secr.-penn., den heer M. Grashoff van
Den Haag aan de orde. We ontleanen daar
aan dat het aantal leden der knapen- en
meis-j es-vergaderingen steeg van 22.778 op
23.149. Van de kampen werd gebruik ge
maakt door 367 jongens en 184 meisjes. De
veriies- en winstrekening sluit met een eind
cijfer van f 27.746.72 en de belans met
f 30.600.34. De verslagen werden goedge
keurd en de penningmeester van zijn beheer
gedechargeerd.
Besloten werd de volgende vergadering in
de Paaschweeik van 1940 wederom te Utrecht
te houden.
De aftredende bestuursleden, de heeren
M. Grashoff te Den Haag, J. E. Kok te
Noordwijk aan Zee en J. Timmermans
te Bar end recht, werden allen herkozen.
Aangenomen werd een voorstel van het
bestuur inzake de samenstelling van ait
college, waardoor van elke Gew. Jeugdlei-
dersorganisatie één vertegenwoordiger in
het bestuur zal zitting krijgen, benevens een
aantal rechtstreeks door ce jaarvergadering
te kiezen personen. In 1940 zal het bestuur
dan komen met een voorstel tot wijziging
van statuten en reglement.
In de middagvevgideruig die om half twee
aanving trad als referent op Prof. Dr. K.
D ij k, hoogleeraar aan de Theol. School te
Kampen, met het onderwerp: „Vorming van
persoonlijkheid en karakter"
Referaat Prof. Dr. K. Dijk
Spr. begint met op te merken, dart ddrt on
derwerp de bekoring van het nieuwe schijnt
te missen, omdat in dezen tijd van „gelijk-
schakelung", van „objectivisme". van totali
taire ideeën de persoonhjkheidsvereerin g tort
de veranderde dingen gaat behooren en men
veel meer vraagt naar den arbeid voor de
gemeenschap. Toch is er voor dit onderwerp
thans plaats, ten eerste, omdat het in zulke
dagen van de overheersahing van het com
munale goed is zich te bezinnen op de waar
op eigen beenen te staan. ITet ligt dan ook
in het voornemen der regeering bij de bepa
ling en uitvoering der maatregelen meer en
meer terug te tredeii en het georganiseerde
landbouwbedrijf zelf de regelingen in han
den te geven, waartoe het eigen organen zal
moeten vormen. Wellicht zal dan ook een
betere belooning in den lannbouw kunnen
worden bereikt.
De volgende voordracht, waarbij de belang
rijkste vraagstukken op het gebied van den
akkerbouw zullen worden behandeld, zal op
Vrijdag 14 April 's avonds van 77.30 uur
ov.er de drie zenders worden gehouden.
de van de persoonlijkheid en het karakter,
en ten tweede omdat tegenwoordig ten op
zichte van de karaktervorming meenangen
worden verkondigd, welke om verweer roe
pen. In de padvinderij ene. enz. wordt alle
nad-ruk gelegd op de beteekends var
daad, van de activiteit, en velen
daarin het eenige middel tor vorming
persoonlijkheden, terwijl wij nieraan moeten
vasthouden, dat het jonge leven voor ei
boven alles noodig he eft een principieel!
vorming, welke het door de opvoeding tot
kennen en belijden sterkt en staalt. Het
zoo merkt spr. op, wel wat verdrietig,
we ent na vijftig jaren jeugdwerk zelfs
onze eigen menschen nog eens duidelijk
svheip moeten zeggen, maar de nood is
opgelegd en we doen dit graag ter wille van
de., arbeid, die ons lief is.
Koe kunnen we nu door ons jeugdwerk
aan karaktervorming doen? Spr. gaat, voor
hij deze vraag beantwoordt, zich eerst
kenschap geven van wat men onder persoon
lijkheid en karakter moet verstaan; hij be
spreekt daartoe de omschrijvingen en defini
ties. die Bavinck Sr. en Geesink, die Wolrtjer
Sr. en Los, die Bavinck Jr. en Waterink e.a
gegeven hebben, en komt dan tot de conclu
sie, dat we de persoonlijkheid en het karak
ter als het constante in de persoonlijkheid
alleen kunnen kennen in (hert licht van de
Schriftuurlijke anthropoliogie. Zij spreekt
den m^nech als beeld Gods en als herschapen
beelddiager; zij stelt als opvoedingsdoel de
vorming tot menschen Gods, dat zijn
menschen, die Gode gewijd zijn, en, zooals
Hoekstra het uitdrukt. Zijn dienst. Zijn
ambtelijken dienst vervullen en persoonlijk
heden zijn volgens de Schrift, zij die in dezen
Qimbtelijken dienst tot ontplooiing komen
hun taak als menschen Gods vervullen:
dait door het werk van den Geest Gods, Die
ons hoe langer hoe meer naar Zijn evenbeeld
vernieuwt. Alleen deze beschouwing verlost
ons van de persoonlijkheidBverheerlijking en
van alle karakter-ideologie, en dan komt de
jeugd vorming in het rechte licht te staan; deze
vorming moet zich dus tot ideaal stellen de
bekwaammaking tot den dienst Gods:
daarin ligit de persoonlijkheids- en karakter
vorming, wanneer men aan deze termen v/il
vasthouden, begrepen; en deze opvoeding
eisdht vóór alles, dat de jongeren lee
welke die dienst zij. Spr. staat nu uitvoerig
stil bij de organisaties, die met klem de
daad op den voorgrond stellen, en richt
zijn critiek met name op de Padvindersbe-
wegang, die principieele vorming niet r
zakelijk acht, maar zelfs het verkenningsspel
het middel noemt om de jongens tot Jezus
Christus te leiden, Die dan voorgesteld wordt
als de groote Padvinder en Padwijzer; met
tal van citaten toont .or. aan, hoe ver dez€
jeugdopvoeding afstaat van de gereformeer
de gedachte, en hij spreekt er zijn verbazing
over uit, dat nog een gereformeerde zich aan
deze zaak geeft, en ook, dat anti-revol. dag
bladen. die toch het anti-rev. beginsel hoog
houden, voor deze beweging kolom na kolom
openzetten. Dit is een van de gevaren, welke
ons bedreigen, aldus spr.: het gevaar van
Syncretisme en Synthese, en- op onze Geref.
Jeugdorganisaties rust de taak om hiertegen
met alle kracht den strijd te voeren; ook al
is de officieele belangstelling weer aan
zijde dier daad-organisaties, die schijnbaar
door haaf kleurige of pikante uniformen
meer indruk maken. Vooral in dezen tijd, nu
de wijsbegeerte van de daad haar triomfen
viert ei- de kennis van het beginsel op den
Jaarvergadering te
Utrecht
DE MORGENVERGADERING
Onder presidium van Prof. Dr. K. D ij k,
hoogleeraar aan de Theol. School te Kaïn
pen, werd gisteren in 't gebouw voor K. en
W. te Utrecht xlt- 61e jaarvergadering
gehouden van de Unie „Een sohool met
den Bijbel", die druk bezocht was.
De Voorzitter opende de vergadering met
het doen zingen van Ps. 84 3, het lezen
van Hebr. 11:2440 en gebed.
Hierna hield hij de
Openingsrede
waarin hij allereerst herinnerde, aan het
feit dat het 23 Jan. j.l. 60 jaar geleden
was dat de Unie werd opgericht.
Spr. wil de tolk zijn van de blijdschap van
allen over dit feit en daartoe zijn gehoor
allereerst terugleiden tot het geboorte-uur
van de Unie op den 300sten jaardag van de
Unie van Utrecht. De Unie heeft zich van
den beginne af gesteld gezien voor een drie
voudige taak, die tot inspanning van alle
krachten noopt. Zij heeft als haar roeping
gezien in de eerste plaats de voorstanders
an de scholen met den Bijbel saam te ver
eenigen in een gemeenschap tot den strijd
voor het vrije Chr. onderwijs Daarnaast
heeft zij als haar taak begrepen de propa
ganda voor de Chr. school ter hand te ne
men en de slapenden wakker te schudden.
En in de derde plaats heeft zij het steeds
als haar roeping gezdetn altijd weer op te
komen voor de geestelijke en politieke vrij
heid van het Chr. onderwijs, een heilig pand
dat haar werd toebetrouwd.
Om de vraag of de Unie aan de verwach
ting bij haar geboorte heeft beantwoord, kan
spr. het best oproepen de gestalten van de
drie voorzitters die hem zijn voorafgegaan:
den vurigen De Savornin Lohman,
den notoelen Baron J. E. N. Schimmel-
penminckv. d. O y e van Hoevel a-
ken en den kloeken en idealistischen Ds. A.
de Geus. Ook de drie secretarissen, de
heeren R. Derksen, oud-min. Mr. J.
Teirpstra en Mr. J. J. II a n g e 1 b r o e k,
wenschte spr in dit verband te noemen. Tal
van figuren hebben in de Unie in het geloof
den strijd geworsteld voor de school met den
Bijbel.
Als gevraagd wordt wat de Unie ge
daan heeft dan noemt spr. allereerst
de Unie-collecte, waarin het volk van
de nachtschool nu totaal buiten plaatse
lijke offens om, heetPt saamgebracht 5
millioen 860 duizend gulden.
Millioenen Unieblaadjes zijn verspreid,
tal van brochures uitgegeven cn allcnvege
in den lande Unie-redevoeringen gehou
den. Daarnaast verspreidt zij een propagan
dablad in 70.000 ex. en houdt zij allerwege
haar Unie-dagen. Hard is er gewerkt en
God heelt tot lof van Zijn genade dit werk
in stand gehouden.
Op haar 60sten verjaardag mag d© Unie
echter nog niet met pensioen gaan, want de
ernst der lijden en de innerlijke toestand
van het Christenvolk dwingen om heel
krachtig een nieuwe phase in de worste
ling te openen. Al wil spr niet ontkennen,
dat er diep te betreuren misstanden zijn, de
ellende zit hij ons volk zelf en schuilt in
eigen traagheid en lauwheid in het niet
meer zien van de zaak der Chr. School als
iets waarmede eigen leven st
en valt.
In de mogendheid des Heeren moet de Unie
haar taak volbrengen. Dat kan alleen als
de Unie trouw blijft aan haar verleden Dan
gaat aan den roep om onderwijsvernieuwing
vooraf de vernieuwing van heel de schoolge
meenschap en heel het Christenvolk, dat
door Gods Geest geheiligd met nieuwe geest
drift zich opmaakt, om het ondenvijs-pand
te blijven verdedigen om Gods wil. (Appl.)
Jaarverslagen
Hierna werd het 60e jaarverslag, weder
om uitgedijd tot een handboek voor het
Chr. onderwijs, onder dankzegging van den
seer. Mr J. J. Hangelbroek, goedge
keurd.
De secretaris deelde vervolgens mede,
dat een locaal-conuté werd opgericht te
Eernewoude, waardoor het totaal aantal
comités steeg tot 892. De opbrengst der
Unie-collecte '38 bedroeg f78.813.07 of een
stijging in betrekking tot '37 met f3.067.88.
In 1938 werden 258,700 ex. van het Unie-
blaadje verspreid en van de Unie-brochure
van Ds. K 1 s e n e r 13.100 ex.
Op voorstel van het Unie-bestuur voteer
de de vergadering de volgende bijdragen-
uit de kas: aan het fonds Paedagogische
Leerstoel f 100; aan Lukas en aan de biblio
theek ten dienste van het Chr. onderwijs
eveneens elk f 100; aan Jacobus f50; aan het
.O.J.O.-comité f300 en aan de commissie
voor de oudstrijders bij het Chr. onderwijs
o(J0. Aangenomen werd ook een bestuurs
voorstel om in 1939 uit het fonds Pedago
gische leerstoel aan het Geref. Schoolver
band ten behoeve van den Paedagogischen
leerstoel aan de Vrij© Universiteit (Prof.
Dr. J. Waterink) een subsidie van f600 uit
te keeren.
Het aftredend bestuurslid, Ds. J. Bar
bas Ned. Herv. predikant te Hengelo (G.)
"vrd herkozen.
i Dru?' LanBendijk, van Den Hang,
bracht rapport uit over de Unie-nropngan-
cia-actie.
Over dit rapport ontspon zich een leven
dige discussie, waaraan deelnamen de hee-
ren, ,y- d- Schans, v. Andtl, Anne-
veld van Groningen, K o o pm a n s van
Oosterlittens, D* II oogend ijk van Oudor-
d IJsspl Ds Troost van Utrecht,
v. ij k van Vlaai-dingen, Knaap van
Alkmaar, v. Gen deren van Spijkenisse,
v er schoor van Noordeloos, Wilde-
a n van Groningen B u i z e r van Lan-
gendijk, Schejps van Den I-Iaag en D e
Jong van Den Haag. Voorzitter en secre
taris beantwoordden de gemaakte opmer
kingen, waarna de morgenvergadering werd
gesloten.
DE MIDDAGVERGADERING
In de middagvergadering trad als refe
rent op Dr. A. de B o n d t, Geref. predi
kant te 's-Gravenhage-West, met het onder
werp: „De strijd tegen de eemheidsschool".
Referaat Dr. A. de Bondt
Spr. ving zijn onderwerp aan met de
vraagstelling, of de kwestie van de een-
hcidsschool voor onzen tijd actueel kan
worden genoemd. Waar er vroeger reeds her
haaldelijk over de bezwaren tegen de een-
heidsschool gesproken is in dezen kring,
moet de behandeling van dit onderwerp na
der gemotiveerd worden.
Spr. was van meening dal dit onderwerp
dat door het bestuur van de Unie aan de
orde was gesteld, in hooge mate actueel is.
Nagegaan werd in hoe velerlei zin men van
de eenheidsschool kan spreken. Spr. conclu
deerde, dat het voor onzen tijd vooral gaat
om de eenheidsschool in didactischen
en religieusen zin. Door de toene
mende Overheidsbemoeiing heenscht inder
daad het gevaar, dat we naar een eenheids-
school in didactischen zin gedreven worden.
Elke overheidsbemoeiing draagt, in zich de
tendenz van de uniformiteit. Niet minder
groot is het gevaar van de eenheidsschool
in religieusen zin. Spr. zette zijn bezwaren
tegen deze eenheidsschool nader uiteen. An
derzijds dreigt gevaar van de zijde van
hen, die de vrijheid vao het onderwijs wil
len opofferen aan de eenheid van den Staat
cn van de natie.
Spr. toonde aan van hoe ernstigen aard
ook dit gevaar is. Resumeerend verklaart
de referent, dat de gedachte van de een
heidsschool in een nieuwen voren zich aan
ons voordoet.
Wij, aldus spr., zijn geroepen onver
zwakt, om principieele redenen, den
strijd tegen die gedachte te voeren. On
ze scholen en ons onderwijs moeten vrij
zijn. En de ouders behooren hun recht,
om de kinderen onderwijs te doen ge
ven, als ln overeenstemming is met
hun Doopbelofte, onverkort te hand
haven.
Wij willen, aldus spr. een vrije, Christe
lijke, school behouden, waar heel het onder
wijs is gebonden aan Gods Woord. En
met erkenning van bet recht van de Over
heid,zoo besloot ref., die de kosten van het
ondenvij6 betaalt, om den eisoh van de u g-
d e 1 ijjk onderwijs te stellen, handhaven
wc niet minder ons recht om op te komen
voor do grootst mogelijke vrijheid
ook in didactischen zin.
Op het referaat van Dr de Bondt volgde
een geanimeerde discussie, waaraan deel
namen de heeren W. 'tHooft, hoofd eener
school te Goes: S. Stemerding. oud-
kweeksrhool-directenr te Voorburg: B. Vis
ser. hoofd te Garijp, Ds J. V erveld
Doopsgez. pred. te Blokzijl en J. Anne-
v e I d, hoofd te Groningen. Na repliek van
Dr de Bondt sprak de voorzitter een dank
en slotwoord, Staande werd hierna gezon
gen liet slotvers van het Lutherlied, waarna
Dr de Bondt in dankgebed voorging.
Dan moet U Sanostol nemen, het
natuurlijke levertraan-product voor
jong en oud, met het hooge gehalte
aan vitaminen A, D, B en C en zoo
verrukkelijk van smaak door het toe
gevoegde sinaasappelsapSanostol
verdrijft Uw vermoeidheid en geeft
U Uw kracht en uithoudingsver
mogen terug. Sanostol is practisch
vetvrij en kan dus met water wor
den vermengd. Per flacon f. 1.40;
„familieverpakking", 2'/2 x zooveel
inhoudende, slechts f. 2.75, dus extra
voordeelig!
„Hel lekkere levertraan-product!"
BROCADES-STHEEMAN PHARMACIA
achtergrond gedrongen wordt, moet met aH<
krachten geijverd worden voor een jeugdver-
min'g door principieele vorming, waarin d(
beste waarborgen liggen voor de karakter
vorming naar des Heeren Woord.
Wil men, zoo eindigde spr„ een krachtig
volk, wil men een slagorde ran helden in
den geeste"ijken strijd, wil men een sterks
ioruge garde, men leere die jeugd den Heere t<
dienen in heel het leven; men leere het d«
eerste beginselen naar de eisch zijns wegs, en
omdat dit Gods eisch is, mag ook Uw Bonc
zijn program van meer dan vijfentwintig"
jaren nooit loslaten.
Nadat met den hjoogleeraar over diens be«
toog van -edr.dhten gewisseld was, sprak Ds
C. M. v. d. Loo, Geref. predikant te Rijns-
burg, de opwekkende slotrede uit. die
titel droeg: „De les der critiek".
De voorzitter dankte de sprekers voor hua
betoog en sloot vervolgens de vergadering
met de gebruikelijke plichtplegingen.
DONDERDAG, 13 APRIL 1830.
HILVERSUM I. 1875 en 415.5 BI. 8.00—8.15
ICRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.0012.00
NCRV. 8.00—9.15 Gram.muziek. (ca. 8.15 u.
Ber.) 10.00 Grajn.muziek. 10.15 Morgen*
Gram.muziek. 11.30 Godsdienstig
'lï
halfuurtje. 12.00 Berichten. 12.15 Gra
ziek. 12.30 KRO-Orkest. (LOO1.15) Gra
platen.) 2.00 Handwerkuurtje. 3.00 Quat
mains en gram.platen. 3.45 Bijbel"
Gram.muziek. 5.00 Handenarbeid
Jeugd. 5.30 Apollo-ensemble, 6.30 Berichten
Causerie over de Zendiing van het Legeï
des Heils. 7.00 Berichten. 7.15 Boekbespi
king. 7.45 Gram.muziek. 7.50 Causerie va
wege de Centrale voor werkloozenzorg. 8
Berichten ANP. Herhaling S.O.S.-Bericht!
8.15 Orgelconcert. 9.00 Causerie over de R
tUdenwet-. 9.30 Zang en Piano. 10.00 Be«
richten ANP, actueel halfuur. 10.30 Grami
muziek. (10.45—11.00 Gymnastiekles),
11.5012.00 Schriftlezing.
HILVERSUM II. 301,5 M. AVRO-Ultzergllnft
8.00 Gram.muziek. (Om 8.15 Ber.) 10.00 Mor*
gonwijding. 10.15 Gewijde muziek (gr. pl.f
10.30 Voor de vrouw. 10.35 Orgelspel. 11.00
Voor de huisvrouw. 11.10 Het Omroeporkest
en solist. 12.15 Berichten. 12.17 Gram.mui
ziek. 12.46 Het AVRO-Amusementsorkest
1,30 Gram.muziek. 2.00 Voor de vrouw. 2.30
Zang en piano. 3.09 Cursussen voor de vrouw
3.45 Gram.muziek. 4.00 Voor zieken cn thuis
zittenden. 4.30 Gram.muziek. 5.00
kinderen. 5.25 Gelukwensehen. 5.30
AVRO-Salonorkest. 6.28 Berichten. 6.30 u
Sportpraatje. 7.00 Voor de kinderen. 7.
De AVRO-Dance-Band. 7.39 Engelsche li
8.00 Berichten ANP. Radiojournaal med
deelingen. 8.20 Het Omroeporkest en solist-
9.15 Gram.muziek. 9.30 Vroolijke dialoog
(opn.) 10.15 AVRO-Vaudeville-Orkest J'
pianoduo. 11.00 Berichten ANP., hiern
12.00 Gram.muziek.
DROITWICH 1500 M. 11.50 Orgel. 12.20 Or*
kest. 1.20 Orkest. 2.95 Orkest. 2.50 Orgeh
3.15 Declamatie. 3.35 Orkest, 5.05 Voor dd
vrouw. 5.20 Fluit en piano. 5.40 Octet. 6.40
Voor de boeren. 7.00 Theaterpraatje. 7.20
Orkest. 8.00 Causerie. 8.20 Gevar. Program*
ma. 9.05 Komische Voordracht. 9.45 Orkest-
10.20 Korte Kerkdienst. 19.40 Hi
kest. 11.20 Band.
RADIO—PARIS 1648 M. 12.36 Zang. 1.25 Or*
kest 2.35 Zang. 3.50 Zang. 5.25 Kamer.jr
ziek. 6.05 Radlptooneel. 7.20 Orkest. 8.50
Symphonieconcert.
IIHUSSEL 322 cn 484 SI. 332 BI-- 12.50
De ophaalbrug over den Amstel te Oudere
kerk wordt afgebroken en zal op het ter
rein van het Openluchtmuseum te Arifa
hem weder worden opgebouwd.