Jlieutuc Criltsclir (üouraut Geen reden voor beduchtheid Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Oproep van grenstroepen is overgangsmaatregel Dr Colijn's rede tot het Nederlandsche volk De grensbataljons opgeroepen Abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agenlschap gevesligd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.1' Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.5 Bij dagelijksche zending5.5r Alles bij vooruitbetaling ttSSe nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j ct. NO. 6672 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 36936 DINSDAG 11 APRIL 1939 20e Jaargang IStiibertentiEprtbrn: Van 1 tot 5 regels f K17*/i Elke regel meer 0J22'lt Ingezonden Mededeelingeo van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer -s. 0.45 Voor het bevragen aan 'i bureao wordt berekendƒ0.10 •I0.OERL. Mtijyy. HOLLANDS'4 ft CENTS BESTE IU SIGAAR Gaat Mussolini aarzelen? Het diplomatieke overleg, noodzakelijk geworden door de jongste daad van agres sie der autoritaire mogendheden, heeft zich gedurende de beide Paaschdagen geconcen treerd op Londen, als op zijn natuurlijk middelpunt Eens te meer, als tijdens den druk van de befaamde September-crisis, blikt men van alle kanten naar Engeland, ;cn in het bijzonder doet men zulks uit de hoofdsteden van die kleine staten, welke in 'de bedreigde zóne zijn komen te liggen. Oroot-Brittannië, te lang een gereserveerd jen zwijgend toeschouwer bij de gebeurte nissen, welke zich op het Europeesche con tinent afspeelden, heeft eens te meer zijn pude rol hernomen tot herstel van een ge schokt evenwicht Een historische lijn wordt daarmede doorgetrokken; wij herin neren slechts aan het feit dat het Engeland jvas, op welks macht tenslotte een Napoleon Strandde, en dat wederom de Engelsche inmenging in den wereldkrijg van 1914 het eerste groote keerpunt beteekende. Cham berlains bekende veiligheids-initiatief, het welk zijn eerste en voorloopige bekroning beeft gevonden in de met Polen afgesloten overeenkomst van steun en garantie heeft den expansiedwang van de as-mogend- beden, welke zich zocht baan te breken in jde richting van de Oostzee, naar het ons ,Wil toelijken, bedwongen. De reactie hierop Was een bliksém-snelle wending der as- genooten naar het zuiden, alwaar in het machtsgebied der Middellandsche Zee, Waarvan de Adriatische immers slechts een pevenbekken vormt, een nieuwe, forsche stoot gegeven Werd. De kleine staat Alba nië, door Italiaansch kapitaal beheerd en 'door Italiaanschen invloed reeds van over lang als het ware ondergraven, moest daar aan het slachtoffer worden. Of deze al dan niet bij het rijk van den „koning-keizer" zal worden ingelijfd is een vraag, welke jen opzichte van dit nieuwe dictatoriaal ^succes" allerminst maatgevend is. Fascis me en nationaal-socialisme hahben op den Balkan door de jongste gebeurtenissen, naar zij hopen, als het ware twee landings- boofden verkregen, namelijk het land van koning Zogoe en dat van koning Carol. Van dit laatste is Berlijn intusschen alles behal- iVe volkomen zeker. Koning Carol heeft zich altijd aangetrokken gevoeld tot de politiek 'der Westersche mogendheden. Echter, wat lAlbanië betreft, aanschouwen wij hier een hieuwe ontwikkelingsfase van het Euro peesche evenwicht, welke tevens wel eens de laatste „vreedzame" worsteling om de suprematie kon zijn. Want het toekomstig lot van den Balkan, hetwelk thans op dui delijke manier in 't geding is gebracht, zal mede moeten beslissen over de kwestie, of de rijke voorraden aan oliën, granen en 'delfstoffen in de autoritaire, dan wel in de democratische schaal zullen worden gelegd, tegen den tijd, dat de weegschaal uiteinde lijk tusschen beide kampen zal gaan schommelen. Groot-Brittannië en Frankrijk, welke zich in dit opzicht naar eenzelfde principe en doelstelling voegen, leggen in onze dagen een wassende vastberadenheid aan den dag, al overhaasten zij zich ten opzichte ivan de beslissingen, waaraan de toekomst ,van heel een wereld hangt, gelukkig niet Doch duidelijk stellen zij reeds nu in het licht dat zfj een verdere machtsvoortschrij ding van Berlijn en Rome op den Balkan niet zullen dulden. In dit verband zijn veel betekenend de ernstige- geruchten, dat Londen aan Griekenland een gelijksoortige garantie zou hebben aangeboden, als Polen thans bezit Het belangrijke eiland Korfoe, ;waar keizer Wilhelm zijn prachtig buiten verblijf had, dicht in de nabijheid van de Albaneesche en Grieksche kust hetwelk strategisch dubbel belangrijk is, en reeds eerder Italiaansche verlangens heeft opge- Wekt, zal niet onder fascistische suprema tie mogen geraken. Reeds te veel Grieksche eilanden, wij denken aan Rhodos, alwaar juist dezer dagen Goebbels nog heeft ver toefd, en aan den Dodekanesos, kwamen onder den Italiaanschen druk, en werden omgebouwd tot vloot- en defensieposten Voor de voortschrijdende Italiaansche pene tratie. Griekenland en Turkije weten, dat ideze voor hen een durende bedreiging vor men, waartegen zij trouwens reeds zich met Roemenië in den Balkanbond zich Vereenigden. De min of. meer neutrale mid denzone tusschen de democratische en de autoritaire machten is door Italië's jongste territoir-winst thans zóó ineengeschrompeld dat elke nieuwe schrede voorwaarts thans onherroepelijk het ontbranden van een hieuwen wereldkrijg zou moeten beteeke- nen. Het probleem, dat aan deze dagen hun karakter van ongemeene spanning verleent is dit: zal Engeland zijn coalitie tegen agressie kunnen voltooien, zonder dat zulks 'den fakkel in het kruit werpt. Met andere Woorden: zullen Rome en Berlijn het durven, ook door te gaan tot het onherroe pelijk dan-catastrofale einde? Er zijn intus schen teekenen dat de dictators reeds ern stig beginnen te aarzèlen. Vanmorgen om 10 uur heeft de voorzitter van den Raad van Ministers, Dr. H. C o 1 ij n, de volgende toespraak tot bet Nederlandsche volk gericht over de drie omroepaenders: In verband met de buitengewone tijds omstandigheden heeft de Regeering zich andermaal verplicht gezien in het belang van het vaderland bizondere maatregelen te treffen. In den afgeloopen nacht is na melijk overgegaan tot het onder de wape nen roepen van het personeel behoorende tot de bataljons die bestemd zijn voor de zoogenaamde grensbeveiliging. Teneinde onnoodige bezorgdheid bij de bevolking te voorkomen wil ik thans door de radio een kort woord tot II richten om de beteekenis van dezen maatregel in het juiste licht te stellen. Ik begin dan met te zeggen wat men er n i e t in moet zien. Men moet er niet in zien, men moet er niet uit lezen dat de Regeering beducht is voor een directe bedreiging van ons land. Voor zulk een opvatting is geen enkele grond aanwezig. Onze betrek kingen met het buitenland laten niets te wenschen over. Met alle mogendheden is de verhouding goed. Daarom kon ik zeggen, dat de Regee ring niet beducht is voor een di recte bedreiging van 's lands vei ligheid en dat dus de genomen maat regel niet in dat licht mag worden gezien. Nu komt echter vanzelf de vraag naar voren wat men er dan w e 1 in zien moet. En het antwoord daarop is: Men moet er een zuiveren voorzorgsmaatregel in zien. in verband met den algemeenen toestand in Europa. Ons werelddeel verkeert in een toestand van latente internationale spanningen. Spanningen die ons verplich ten er rekening mee te houden, dat die spanningen zich kunnen ontladen in vijandelijkheden. En als dat geval zich mocht gaan voordoendan moeten wij niet slechts in woorden, doch metterdaad in staat zijn op afdoende wijze blijk te geven van onzen vasten wil onze zelfstandigheid en onzijdigheid te hand haven. Te handhaven onder alle omstan digheden en naar alle zijden. Om dit nu effectief te kunnen doen wanneer de noodzaak ervan zou blijken moet onze geheele weermacht tenslotte gemobiliseerd worden. Maar in ons hui dig leger stelsel en bij het zeer snelle ver loop dat de krijgshandelingen in onzen tijd kenmerkt, is een normale sterkte van het leger op vredesvoet ongenoegzaam om de 'zekerheid te scheppen dat die mobili satie ongestoord zou kunnen verloopen. Daarom is het een eisch van voorzichtig Beleid de voorwaarden te scheppen die een ongestoord verloop eener eventueele mobilisatie kunnen waarborgen. Maatregelen worden voorbereid om zoolang de rust in Europa niet is weer gekeerd in deze leemte op doeltreffen de wijze te voorzien en daarmee is eenige tijd gemoeid. En daarom heeft de Regee ring ter overbrugging van die periode besloten het personeel van de afzon derlijke grensbataljons evenals in September jl. onder de wapenen te roepen ter versterking van de reeds aanwezige bataljons van de onder de wapenen zijnde lichting. De normale toestand zooals die op he den nog is, is volstrekt onbevredigend voc-t Regeering en volk beide. Telkens wan neer de internationale spanningen een acuut karakter krijgen, staat de regeering voor de moeilijke vraag: moeten wij nu bizondere maatregelen treffen of kunnen wij ze nog achterwege laten. En telkens wanneer zulke omstandigheden zich voor doen. rijst ook onder ons volk soortgelijke vraag, waarmede dan vaak ongerustheid pleegt gepaard te gaan. Daarom is het noodig voorzienin gen te treffen die een meer perma nent karakter dragen, en die van zoo- danigen aard zijn dat niet telkenmale tot het treffen van bizondere maat regelen behoeft te worden overge gaan en de ontwikkeling der gebeur tenissen dus met meer gerustheid kan worden afgewacht dan thans het geval is. De n u genomen maatregel is, zoo als ik reeds zeide, te zien als een overbrugging van den tijd die nood zakelijk verloopen moet tot aan het oogenblik, dat de meer permanente maatregelen effectief kunnen werken. Ik herhaal nog eens wat ik in den beginne reeds gezegd heb: we duchten van niemand eenige vijande lijke handeling tegen Nederland, maar we willen tegenover ieder onzen duidelijken wil toonen, dat we onze beproefde zelfstandigheidspoli- tiek en onze onzijdigheid met alle ons ten dienste staande middelen willen handhaven. Dat en dat alleen is de strekking van den thans ge nomen maatregel. Maar, omdat dit zoo is mag ik aan wat ik gezegd heb nu ook een raad vastknoopen. Deze raad nl. dat er g enkele reden aanwezig is voor bijzondere ongerust heid. Natuurlijk houdt de toestand in dc wereld ook onze aandacht gespannen. Maar dat is heel wat anders dan beducht heid voor onze eigen onmiddellijke vei ligheid. Voor zulk een beduchtheid ik herhaal dit acht ik geen enkelen grond aanwezig. Hoe kalmer we den toestand onder de oogen zien, hoe rustiger wij allen ons dagelijksch werk blijven verrichten hoe be ter dit is voor ons zelf en hoe gunstiger indruk dit naar buiten zal maken. En voorts belijden we, ook als volk, in diepen ernst, dat het lot cok van ons land. uiteindelijk niet in de hand van menschen ligt. niet van den wil eens menschen af hankelijk is. maar dat God Almachtig de wereld regeert. In dat geloot schuilt kracht: het schept vastheid van wil aan 's menschen zijde en het voorkomt dat men als een riet door den wind heen en weer bewogen wordt. Wenschelijkheid, dat onze grenzen beter beveiligd worden Verzekering van onze politiek van zelfstandigheid 's GRAVENHAGE, 10 April. De regeeringspersdienst meldt: Bij Koninklijk Besluit van heden is bepaald, dat de tegen woordige buitengewone omstandigheden inhouden oorlogs gevaar in den zin, waarin dat woord in 's lands wetten voorkomt. Krachtens dit besluit is heden opgeroepen het personeel van de bataljons voor de grensbeveiliging. Deze verklaring en oproeping zijn niet te beschouwen als een rechtstreeksch gevolg van de gebeurtenissen der laatste dagen. De algemeene toestand in Europa heeft de regeering de wenschelijkheid doen gevoelen, dat onze grenzen beter dan tot dusver beveiligd worden, ter verzekering van onze politiek van zelfstandigheid. De verdere ontwikkeling van de gebeurtenissen zal dientengevolge met meer gerustheid kunnen worden afgewacht. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen De Vereen iging de Princevlag heeft nationale marschen rondom Den Haag gehouden. Het Paaschcongres der S.D.A.P. De Chr. Korfbalbond heeft te Rotter dam zijn Bondsdag gehouden. In een persoonlijke boodschap aan de Britsche regeering zou Mussolini hebben verzekerd, dat de Italiaansche actie zich strikt tot Albanië zou beperken. Te Tirana is een nieuwe, voorloopige Albaneesche regeering ingesteld. Naar verluidt ligt het in Engelands voornemen, een garantie aan Grieken land te verstrekken. Chamberlain heeft zijn vacantie in Schotland onderbroken en is naar Londen teruggekeerd. PERMANENTE PARAATHEID Wat de minister-president in zijn als al- tos rustige en klare toespraak tot het Ne derlandsche volk en over onze hoofden heen tot heel de wereld gezegd heeft, be- teekent, dat de Regeering permanente araatheid nastreeft. Praktisch beduidt dit in de eerste plaats voor de omgeroepen grenswacht, dat zij niet, gelijk in September het geval was, spoe dig tot de hunnen en him arbeid, indien zaj niet werkloos zijn, kunnen terugkeeren. Immers, de tegenwoordige toestand bevre digt niet; de grensbeveiliging is niet zoo danig, dat de regeering, gezien de latente internationale bewogenheid, zich verant woord acht. Daarom zullen er maatregelen genomen worden, om iedereen duidelijk te toonen, dat Nederland zijn beproefde tak- tiek van zelfstandigheid en onzijdigheid, naar alle kanten, onder alle omstandig heden en met alle kracht waarover wij kunnen beschikken, wenscht te handhaven Maar deze maatregelen, welke dc Minister niet nader aangeduid heeft, natuurlijk van militairen, econo mische en financieele strekking en kunnen niet op één dag genomen en uitgevoerd worden. De termijn, welke valt tusschen nu en het effectief worden van deze leger- reorganisatie, welke natuurlijk ook uitbrei ding beteekent, hetzij van manschappen, hetzij van oefeningsduur, moet nu over brugd worden en dóórom al gebeurt er verder niets in Europa loopt deze ver sterking der grenswacht niet 9poedig af. Wat natuurlijk niet wil zeggen, dat verwis seling van personeel niet mogelijk zou zijn. Echter moet tegelijkertijd nadrukkelijk worden gezegd, dat er niets anders dan oorzorgsmaatregelen genomen worden. Er is geen enkele reden voor bij zondere ongerustheid: de betrekkingen met 11e buitenlandsche mogendheden laten iets te wenschen over. Nederland mobili seert daarom niet, maar neemt maatrege len om een eventueele mobilisatie vlot ter te kunnen doen verloopen, dan tot heden het geval was. Want men rekent te genwoordig niet met weken, zelfs niet met dagen, maar met uren. Een zware last drukt op hen, die de wacht aan de frontieren hebben betrokken. Wij hebben hen. die er waren en die 'n voor loopige oproeping hadden ontvangen, op de Paaschdagen in onze gebeden gedacht en wij behooren het dagelijks te doen, op dat zij niet moedeloos en ontevreden mo gen worden. Wij zijn als volk verplicht om voor dc gezinnen, welke achter bleven, zoo te zor- ecn, alsof het ons eigen gezin is. Want z\j staan d&èr voor óns. En voorts mogen wij de rustige raadgeving van Dr. Cglijn ter harte nemen, dat het lot van landen en volken niet ligt in de handen van menschen, maar van den Paaschvorst, wiens overwin ning over dood en graf wij vierden. Wie op God Almachtig vertrouwt, wordt niet als een riet heen en weder bewogen, maar staat krachtig in zijn geloofsovertuiging. Ilij blijft rustig aan het werk van allen dag. hij vreest God en houdt het zwaard de hand tot afweer van elke poging, welke de zelfstandigheid of onzijdigheid van ons land in gevaar zou brengen. Regeering en volk zijn het in .dit opzicht volmaakt met elkander eens. De Minister president heeft de wereld gezegd, wat ons volk belijdt en samenbindt Prins Bemhard aan de grenzen 's-GRAVENHAGE, 11 April. Men meldt OHs van officieele zijde, dat Prins Bemhard, ergezeld van den kolonel van den genera- len staf M. W. L. van A1 p h e n, directeur van de hoogere krijgsschool, Zondagmiddag Maandag, Tweeden Paaschdag, een be zoek bracht aan de troepen van de grens beveiliging in westelijk Noord-Brabant in Overijssel, die aldaar gedurende de Paaschdagen hun taak verrichtten. Zoo volkomen onverwacht was het bezoek van den Prins, dat hij op de meeste plaat- ren door het publiek zelfs niet herkend werd, terwijl de militairen hem eerst her kenden, wanneer hij uit de door hem zelf bestuurde gele auto stapte. Overal werd de Prins bij zijn vertrek luide toegejuicht. Hoewel de van verlof verstoken militairen de Paaschdagen niet thuis hebben kunnen doorbrengen, zco zijn zij toch niet Paascheieren verstoken gebleven. Beide Paaschdagen toch kregen de mannen bij het ontbijt extra drie gekookte eieren en krentenbrood. Ook de middagmaaltijden wa ren: voor zoover zulks althans bij bereiding in keukenwagens mogelijk is, extra ver^ zorgd. De officieren van het bureau van den ter- ritorialen bevelhebber te 's-Hertogenbosch, hebben den Prins een groot Paaschei voor Prinses Beatrix aangeboden. Na zijn terug keer ten naleize heeft Z.K.H. nog eens tele grafisch dank gebracht voor dit geschenk. ALG. NED. CHR. AMBTENAARSBOND Naar we vernemen heeft het hoofdbe stuur van den Alg. Ned. Chr. Ambtcnaans- bond, welks bureau is gevestigd in een ge huurd perceel in de Heelsumstraat te Den Haag. thafts een heerenhuis in de Prins Hendrikstraat aldaar aangekocht om als bondsbureau te worden ingericht. Met in gang van 1 Juli a.s zal het nieuwe bonds bureau in gebruik worden genomen. Het ledental van den bond blijft zich in stijgende lijn bewegen. 1 April j.l. was het cijfer de 4400 gepasseerd, waarmede het topcijfer in de geschiedenis van den bond, n.l. op 1 Juli 1933 toen de organisatie 4394 leden telde, is overschreden. Aanbestedingen Aanbesteed is het verbeteren van den weg in de gemeenten Zwollerkerspel. Dalfsen en Ommen. Het laagst werd ingeschreven door de N.V. M. B o e s e n w i n k e 1 te Nijmegen voor f 163.430 (Nederlandseh cement) en f 162.740 (buitenlandsch cement). Veestal afgebrand Zaterdag is door onbekende oorzaak brand ontstaan in de alleenstaande veestal van den veehandelaar A. H. Oosterens aan den weg VolkelMill. Vijf paarden en elf runderen kwamen in de vlammen om. DROOG WEER Weerverwachting: Helder tot licht be wolkt, droog weer, meest matige zuidoos telijke tot zuidelijke wind, weinig veran dering in temperatuur. FIETSERS LICHT OP: 12 April. Van 's av. 7,10 u tot 'smorg. 4,41 u j m«t voor hetzelfde geld>| ilwoordlge poTa van b.r,, l.-t Menschen ron de prochj» 6RONINOEM KUNST IN KERAMIEK N.V. BROUWER'S AARDEWERK „VREDELUST" LEIDERDORP - TELEF. LEIDEN 2204 Het „Zuiderbad" te Zandvoort Ernstige constructiefouten ontdekt Wij vernemen, dat aan het gebouw van do gemeentelijke zee- en zonnebad-inrichting .Zuiderbad" enkele ernstige fouten zijn ont dekt. Bij een gehouden controle" zou o.a. ge bleken zijn, dat de betonnen palen, waarop het gebouw rust, niet met cement maar met zand z\jn gevuld, waardoor gevaar van ver zakking niet denkbeeldig was. Direct zijn van gemeentewege maatregelen genomen en is het gebouw gestut, zoodat geen gevaar meer aanwezig ls.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1