Jlieutuc Criltsclir (üouraut
Geen reden voor beduchtheid
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Oproep van grenstroepen is
overgangsmaatregel
Dr Colijn's rede tot het
Nederlandsche volk
De grensbataljons
opgeroepen
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agenlschap gevesligd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.1'
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.5
Bij dagelijksche zending5.5r
Alles bij vooruitbetaling
ttSSe nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j ct.
NO. 6672
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 36936
DINSDAG 11 APRIL 1939 20e Jaargang
IStiibertentiEprtbrn:
Van 1 tot 5 regels f K17*/i
Elke regel meer 0J22'lt
Ingezonden Mededeelingeo
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer -s. 0.45
Voor het bevragen aan 'i bureao
wordt berekendƒ0.10
•I0.OERL. Mtijyy.
HOLLANDS'4 ft CENTS
BESTE IU SIGAAR
Gaat Mussolini
aarzelen?
Het diplomatieke overleg, noodzakelijk
geworden door de jongste daad van agres
sie der autoritaire mogendheden, heeft zich
gedurende de beide Paaschdagen geconcen
treerd op Londen, als op zijn natuurlijk
middelpunt Eens te meer, als tijdens den
druk van de befaamde September-crisis,
blikt men van alle kanten naar Engeland,
;cn in het bijzonder doet men zulks uit de
hoofdsteden van die kleine staten, welke in
'de bedreigde zóne zijn komen te liggen.
Oroot-Brittannië, te lang een gereserveerd
jen zwijgend toeschouwer bij de gebeurte
nissen, welke zich op het Europeesche con
tinent afspeelden, heeft eens te meer zijn
pude rol hernomen tot herstel van een ge
schokt evenwicht Een historische lijn
wordt daarmede doorgetrokken; wij herin
neren slechts aan het feit dat het Engeland
jvas, op welks macht tenslotte een Napoleon
Strandde, en dat wederom de Engelsche
inmenging in den wereldkrijg van 1914 het
eerste groote keerpunt beteekende. Cham
berlains bekende veiligheids-initiatief, het
welk zijn eerste en voorloopige bekroning
beeft gevonden in de met Polen afgesloten
overeenkomst van steun en garantie heeft
den expansiedwang van de as-mogend-
beden, welke zich zocht baan te breken in
jde richting van de Oostzee, naar het ons
,Wil toelijken, bedwongen. De reactie hierop
Was een bliksém-snelle wending der as-
genooten naar het zuiden, alwaar in het
machtsgebied der Middellandsche Zee,
Waarvan de Adriatische immers slechts een
pevenbekken vormt, een nieuwe, forsche
stoot gegeven Werd. De kleine staat Alba
nië, door Italiaansch kapitaal beheerd en
'door Italiaanschen invloed reeds van over
lang als het ware ondergraven, moest daar
aan het slachtoffer worden. Of deze al dan
niet bij het rijk van den „koning-keizer"
zal worden ingelijfd is een vraag, welke
jen opzichte van dit nieuwe dictatoriaal
^succes" allerminst maatgevend is. Fascis
me en nationaal-socialisme hahben op den
Balkan door de jongste gebeurtenissen,
naar zij hopen, als het ware twee landings-
boofden verkregen, namelijk het land van
koning Zogoe en dat van koning Carol. Van
dit laatste is Berlijn intusschen alles behal-
iVe volkomen zeker. Koning Carol heeft zich
altijd aangetrokken gevoeld tot de politiek
'der Westersche mogendheden. Echter, wat
lAlbanië betreft, aanschouwen wij hier een
hieuwe ontwikkelingsfase van het Euro
peesche evenwicht, welke tevens wel eens
de laatste „vreedzame" worsteling om de
suprematie kon zijn. Want het toekomstig
lot van den Balkan, hetwelk thans op dui
delijke manier in 't geding is gebracht, zal
mede moeten beslissen over de kwestie, of
de rijke voorraden aan oliën, granen en
'delfstoffen in de autoritaire, dan wel in de
democratische schaal zullen worden gelegd,
tegen den tijd, dat de weegschaal uiteinde
lijk tusschen beide kampen zal gaan
schommelen.
Groot-Brittannië en Frankrijk, welke zich
in dit opzicht naar eenzelfde principe en
doelstelling voegen, leggen in onze dagen
een wassende vastberadenheid aan den
dag, al overhaasten zij zich ten opzichte
ivan de beslissingen, waaraan de toekomst
,van heel een wereld hangt, gelukkig niet
Doch duidelijk stellen zij reeds nu in het
licht dat zfj een verdere machtsvoortschrij
ding van Berlijn en Rome op den Balkan
niet zullen dulden. In dit verband zijn veel
betekenend de ernstige- geruchten, dat
Londen aan Griekenland een gelijksoortige
garantie zou hebben aangeboden, als Polen
thans bezit Het belangrijke eiland Korfoe,
;waar keizer Wilhelm zijn prachtig buiten
verblijf had, dicht in de nabijheid van de
Albaneesche en Grieksche kust hetwelk
strategisch dubbel belangrijk is, en reeds
eerder Italiaansche verlangens heeft opge-
Wekt, zal niet onder fascistische suprema
tie mogen geraken. Reeds te veel Grieksche
eilanden, wij denken aan Rhodos, alwaar
juist dezer dagen Goebbels nog heeft ver
toefd, en aan den Dodekanesos, kwamen
onder den Italiaanschen druk, en werden
omgebouwd tot vloot- en defensieposten
Voor de voortschrijdende Italiaansche pene
tratie. Griekenland en Turkije weten, dat
ideze voor hen een durende bedreiging vor
men, waartegen zij trouwens reeds zich
met Roemenië in den Balkanbond zich
Vereenigden. De min of. meer neutrale mid
denzone tusschen de democratische en de
autoritaire machten is door Italië's jongste
territoir-winst thans zóó ineengeschrompeld
dat elke nieuwe schrede voorwaarts thans
onherroepelijk het ontbranden van een
hieuwen wereldkrijg zou moeten beteeke-
nen. Het probleem, dat aan deze dagen hun
karakter van ongemeene spanning verleent
is dit: zal Engeland zijn coalitie tegen
agressie kunnen voltooien, zonder dat zulks
'den fakkel in het kruit werpt. Met andere
Woorden: zullen Rome en Berlijn het
durven, ook door te gaan tot het onherroe
pelijk dan-catastrofale einde? Er zijn intus
schen teekenen dat de dictators reeds ern
stig beginnen te aarzèlen.
Vanmorgen om 10 uur heeft de voorzitter
van den Raad van Ministers, Dr. H. C o 1 ij n,
de volgende toespraak tot bet Nederlandsche
volk gericht over de drie omroepaenders:
In verband met de buitengewone tijds
omstandigheden heeft de Regeering zich
andermaal verplicht gezien in het belang
van het vaderland bizondere maatregelen
te treffen. In den afgeloopen nacht is na
melijk overgegaan tot het onder de wape
nen roepen van het personeel behoorende
tot de bataljons die bestemd zijn voor de
zoogenaamde grensbeveiliging. Teneinde
onnoodige bezorgdheid bij de bevolking te
voorkomen wil ik thans door de radio een
kort woord tot II richten om de beteekenis
van dezen maatregel in het juiste licht te
stellen.
Ik begin dan met te zeggen wat
men er n i e t in moet zien. Men moet
er niet in zien, men moet er niet uit
lezen dat de Regeering beducht is
voor een directe bedreiging van ons
land. Voor zulk een opvatting is geen
enkele grond aanwezig. Onze betrek
kingen met het buitenland laten
niets te wenschen over. Met alle
mogendheden is de verhouding goed.
Daarom kon ik zeggen, dat de Regee
ring niet beducht is voor een di
recte bedreiging van 's lands vei
ligheid en dat dus de genomen maat
regel niet in dat licht mag worden
gezien.
Nu komt echter vanzelf de vraag naar
voren wat men er dan w e 1 in zien moet.
En het antwoord daarop is:
Men moet er een zuiveren
voorzorgsmaatregel in zien.
in verband met den algemeenen toestand
in Europa. Ons werelddeel verkeert in
een toestand van latente internationale
spanningen. Spanningen die ons verplich
ten er rekening mee te houden, dat die
spanningen zich kunnen ontladen in
vijandelijkheden. En als dat geval zich
mocht gaan voordoendan moeten wij
niet slechts in woorden, doch metterdaad
in staat zijn op afdoende wijze blijk te
geven van onzen vasten wil onze
zelfstandigheid en onzijdigheid te hand
haven. Te handhaven onder alle omstan
digheden en naar alle zijden.
Om dit nu effectief te kunnen doen
wanneer de noodzaak ervan zou blijken
moet onze geheele weermacht tenslotte
gemobiliseerd worden. Maar in ons hui
dig leger stelsel en bij het zeer snelle ver
loop dat de krijgshandelingen in onzen
tijd kenmerkt, is een normale sterkte van
het leger op vredesvoet ongenoegzaam om
de 'zekerheid te scheppen dat die mobili
satie ongestoord zou kunnen verloopen.
Daarom is het een eisch van voorzichtig
Beleid de voorwaarden te scheppen die
een ongestoord verloop eener eventueele
mobilisatie kunnen waarborgen.
Maatregelen worden voorbereid om
zoolang de rust in Europa niet is weer
gekeerd in deze leemte op doeltreffen
de wijze te voorzien en daarmee is
eenige tijd gemoeid.
En daarom heeft de Regee
ring ter overbrugging van die periode
besloten het personeel van de afzon
derlijke grensbataljons evenals in
September jl. onder de wapenen te
roepen ter versterking van de reeds
aanwezige bataljons van de onder de
wapenen zijnde lichting.
De normale toestand zooals die op he
den nog is, is volstrekt onbevredigend voc-t
Regeering en volk beide. Telkens wan
neer de internationale spanningen een
acuut karakter krijgen, staat de regeering
voor de moeilijke vraag: moeten wij nu
bizondere maatregelen treffen of kunnen
wij ze nog achterwege laten. En telkens
wanneer zulke omstandigheden zich voor
doen. rijst ook onder ons volk soortgelijke
vraag, waarmede dan vaak ongerustheid
pleegt gepaard te gaan.
Daarom is het noodig voorzienin
gen te treffen die een meer perma
nent karakter dragen, en die van zoo-
danigen aard zijn dat niet telkenmale
tot het treffen van bizondere maat
regelen behoeft te worden overge
gaan en de ontwikkeling der gebeur
tenissen dus met meer gerustheid
kan worden afgewacht dan thans het
geval is.
De n u genomen maatregel is, zoo
als ik reeds zeide, te zien als een
overbrugging van den tijd die nood
zakelijk verloopen moet tot aan het
oogenblik, dat de meer permanente
maatregelen effectief kunnen werken.
Ik herhaal nog eens wat ik in
den beginne reeds gezegd heb: we
duchten van niemand eenige vijande
lijke handeling tegen Nederland,
maar we willen tegenover ieder
onzen duidelijken wil toonen, dat we
onze beproefde zelfstandigheidspoli-
tiek en onze onzijdigheid met alle
ons ten dienste staande middelen
willen handhaven. Dat en dat alleen
is de strekking van den thans ge
nomen maatregel.
Maar, omdat dit zoo is mag ik aan
wat ik gezegd heb nu ook een raad
vastknoopen. Deze raad nl. dat er g
enkele reden aanwezig is
voor bijzondere ongerust
heid. Natuurlijk houdt de toestand in
dc wereld ook onze aandacht gespannen.
Maar dat is heel wat anders dan beducht
heid voor onze eigen onmiddellijke vei
ligheid. Voor zulk een beduchtheid ik
herhaal dit acht ik geen enkelen grond
aanwezig.
Hoe kalmer we den toestand onder de
oogen zien, hoe rustiger wij allen ons
dagelijksch werk blijven verrichten hoe be
ter dit is voor ons zelf en hoe gunstiger
indruk dit naar buiten zal maken.
En voorts belijden we, ook als volk, in
diepen ernst, dat het lot cok van ons land.
uiteindelijk niet in de hand van menschen
ligt. niet van den wil eens menschen af
hankelijk is. maar dat God Almachtig de
wereld regeert. In dat geloot schuilt
kracht: het schept vastheid van wil aan
's menschen zijde en het voorkomt dat men
als een riet door den wind heen en weer
bewogen wordt.
Wenschelijkheid, dat onze grenzen
beter beveiligd worden
Verzekering van onze politiek van
zelfstandigheid
's GRAVENHAGE, 10 April. De regeeringspersdienst
meldt:
Bij Koninklijk Besluit van heden is bepaald, dat de tegen
woordige buitengewone omstandigheden inhouden oorlogs
gevaar in den zin, waarin dat woord in 's lands wetten
voorkomt.
Krachtens dit besluit is heden opgeroepen het personeel
van de bataljons voor de grensbeveiliging.
Deze verklaring en oproeping zijn niet te beschouwen als
een rechtstreeksch gevolg van de gebeurtenissen der laatste
dagen. De algemeene toestand in Europa heeft de regeering
de wenschelijkheid doen gevoelen, dat onze grenzen beter
dan tot dusver beveiligd worden, ter verzekering van onze
politiek van zelfstandigheid. De verdere ontwikkeling van
de gebeurtenissen zal dientengevolge met meer gerustheid
kunnen worden afgewacht.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
De Vereen iging de Princevlag heeft
nationale marschen rondom Den Haag
gehouden.
Het Paaschcongres der S.D.A.P.
De Chr. Korfbalbond heeft te Rotter
dam zijn Bondsdag gehouden.
In een persoonlijke boodschap aan de
Britsche regeering zou Mussolini hebben
verzekerd, dat de Italiaansche actie zich
strikt tot Albanië zou beperken.
Te Tirana is een nieuwe, voorloopige
Albaneesche regeering ingesteld.
Naar verluidt ligt het in Engelands
voornemen, een garantie aan Grieken
land te verstrekken.
Chamberlain heeft zijn vacantie in
Schotland onderbroken en is naar Londen
teruggekeerd.
PERMANENTE PARAATHEID
Wat de minister-president in zijn als al-
tos rustige en klare toespraak tot het Ne
derlandsche volk en over onze hoofden
heen tot heel de wereld gezegd heeft, be-
teekent, dat de Regeering permanente
araatheid nastreeft.
Praktisch beduidt dit in de eerste plaats
voor de omgeroepen grenswacht, dat zij niet,
gelijk in September het geval was, spoe
dig tot de hunnen en him arbeid, indien
zaj niet werkloos zijn, kunnen terugkeeren.
Immers, de tegenwoordige toestand bevre
digt niet; de grensbeveiliging is niet zoo
danig, dat de regeering, gezien de latente
internationale bewogenheid, zich verant
woord acht. Daarom zullen er maatregelen
genomen worden, om iedereen duidelijk te
toonen, dat Nederland zijn beproefde tak-
tiek van zelfstandigheid en onzijdigheid,
naar alle kanten, onder alle omstandig
heden en met alle kracht waarover wij
kunnen beschikken, wenscht te handhaven
Maar deze maatregelen, welke dc
Minister niet nader aangeduid heeft,
natuurlijk van militairen, econo
mische en financieele strekking en kunnen
niet op één dag genomen en uitgevoerd
worden. De termijn, welke valt tusschen
nu en het effectief worden van deze leger-
reorganisatie, welke natuurlijk ook uitbrei
ding beteekent, hetzij van manschappen,
hetzij van oefeningsduur, moet nu over
brugd worden en dóórom al gebeurt er
verder niets in Europa loopt deze ver
sterking der grenswacht niet 9poedig af.
Wat natuurlijk niet wil zeggen, dat verwis
seling van personeel niet mogelijk zou
zijn.
Echter moet tegelijkertijd nadrukkelijk
worden gezegd, dat er niets anders dan
oorzorgsmaatregelen genomen
worden. Er is geen enkele reden voor bij
zondere ongerustheid: de betrekkingen met
11e buitenlandsche mogendheden laten
iets te wenschen over. Nederland mobili
seert daarom niet, maar neemt maatrege
len om een eventueele mobilisatie vlot
ter te kunnen doen verloopen, dan tot
heden het geval was. Want men rekent te
genwoordig niet met weken, zelfs niet met
dagen, maar met uren.
Een zware last drukt op hen, die de
wacht aan de frontieren hebben betrokken.
Wij hebben hen. die er waren en die 'n voor
loopige oproeping hadden ontvangen, op
de Paaschdagen in onze gebeden gedacht
en wij behooren het dagelijks te doen, op
dat zij niet moedeloos en ontevreden mo
gen worden.
Wij zijn als volk verplicht om voor dc
gezinnen, welke achter bleven, zoo te zor-
ecn, alsof het ons eigen gezin is. Want z\j
staan d&èr voor óns. En voorts mogen wij
de rustige raadgeving van Dr. Cglijn ter
harte nemen, dat het lot van landen en
volken niet ligt in de handen van menschen,
maar van den Paaschvorst, wiens overwin
ning over dood en graf wij vierden. Wie
op God Almachtig vertrouwt, wordt niet als
een riet heen en weder bewogen, maar
staat krachtig in zijn geloofsovertuiging.
Ilij blijft rustig aan het werk van allen
dag. hij vreest God en houdt het zwaard
de hand tot afweer van elke poging, welke
de zelfstandigheid of onzijdigheid van ons
land in gevaar zou brengen.
Regeering en volk zijn het in .dit opzicht
volmaakt met elkander eens. De Minister
president heeft de wereld gezegd, wat ons
volk belijdt en samenbindt
Prins Bemhard aan de grenzen
's-GRAVENHAGE, 11 April. Men meldt OHs
van officieele zijde, dat Prins Bemhard,
ergezeld van den kolonel van den genera-
len staf M. W. L. van A1 p h e n, directeur
van de hoogere krijgsschool, Zondagmiddag
Maandag, Tweeden Paaschdag, een be
zoek bracht aan de troepen van de grens
beveiliging in westelijk Noord-Brabant
in Overijssel, die aldaar gedurende de
Paaschdagen hun taak verrichtten.
Zoo volkomen onverwacht was het bezoek
van den Prins, dat hij op de meeste plaat-
ren door het publiek zelfs niet herkend
werd, terwijl de militairen hem eerst her
kenden, wanneer hij uit de door hem zelf
bestuurde gele auto stapte. Overal werd
de Prins bij zijn vertrek luide toegejuicht.
Hoewel de van verlof verstoken militairen
de Paaschdagen niet thuis hebben kunnen
doorbrengen, zco zijn zij toch niet
Paascheieren verstoken gebleven. Beide
Paaschdagen toch kregen de mannen bij het
ontbijt extra drie gekookte eieren en
krentenbrood. Ook de middagmaaltijden wa
ren: voor zoover zulks althans bij bereiding
in keukenwagens mogelijk is, extra ver^
zorgd.
De officieren van het bureau van den ter-
ritorialen bevelhebber te 's-Hertogenbosch,
hebben den Prins een groot Paaschei voor
Prinses Beatrix aangeboden. Na zijn terug
keer ten naleize heeft Z.K.H. nog eens tele
grafisch dank gebracht voor dit geschenk.
ALG. NED. CHR. AMBTENAARSBOND
Naar we vernemen heeft het hoofdbe
stuur van den Alg. Ned. Chr. Ambtcnaans-
bond, welks bureau is gevestigd in een ge
huurd perceel in de Heelsumstraat te Den
Haag. thafts een heerenhuis in de Prins
Hendrikstraat aldaar aangekocht om als
bondsbureau te worden ingericht. Met in
gang van 1 Juli a.s zal het nieuwe bonds
bureau in gebruik worden genomen.
Het ledental van den bond blijft zich in
stijgende lijn bewegen. 1 April j.l. was
het cijfer de 4400 gepasseerd, waarmede het
topcijfer in de geschiedenis van den bond,
n.l. op 1 Juli 1933 toen de organisatie 4394
leden telde, is overschreden.
Aanbestedingen
Aanbesteed is het verbeteren van den weg
in de gemeenten Zwollerkerspel. Dalfsen en
Ommen.
Het laagst werd ingeschreven door de N.V.
M. B o e s e n w i n k e 1 te Nijmegen voor
f 163.430 (Nederlandseh cement) en f 162.740
(buitenlandsch cement).
Veestal afgebrand
Zaterdag is door onbekende oorzaak
brand ontstaan in de alleenstaande veestal
van den veehandelaar A. H. Oosterens aan
den weg VolkelMill. Vijf paarden en elf
runderen kwamen in de vlammen om.
DROOG WEER
Weerverwachting: Helder tot licht be
wolkt, droog weer, meest matige zuidoos
telijke tot zuidelijke wind, weinig veran
dering in temperatuur.
FIETSERS LICHT OP:
12 April. Van 's av. 7,10 u tot 'smorg. 4,41 u
j m«t voor hetzelfde geld>|
ilwoordlge poTa van b.r,,
l.-t Menschen ron de prochj»
6RONINOEM
KUNST IN KERAMIEK
N.V. BROUWER'S AARDEWERK
„VREDELUST" LEIDERDORP - TELEF. LEIDEN 2204
Het „Zuiderbad" te Zandvoort
Ernstige constructiefouten ontdekt
Wij vernemen, dat aan het gebouw van do
gemeentelijke zee- en zonnebad-inrichting
.Zuiderbad" enkele ernstige fouten zijn ont
dekt. Bij een gehouden controle" zou o.a. ge
bleken zijn, dat de betonnen palen, waarop
het gebouw rust, niet met cement maar met
zand z\jn gevuld, waardoor gevaar van ver
zakking niet denkbeeldig was.
Direct zijn van gemeentewege maatregelen
genomen en is het gebouw gestut, zoodat geen
gevaar meer aanwezig ls.