Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
TROUW EN
STANDVASTIG
Ik had hem bijna!
Hitiers rede te Wilhelmshaven
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cf.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
No. 6667 MAANDAG 3 APRIL 1939 19e Jaargang
atJbertentieprtjjen:
Van 1 tot 5 regels 1.17'/»
Elke regel meer 022'/»
Ingezonden Mededeeljngen
van 1-5 regels 230
Elke regel meer 0.45
,Voor het bevragen aan 'i bureau
wordt berekendƒ0.10
Wat wij, eerst op 19 April bij de Sta-
ïenstembus, daarna in Juni, wanneer de
Gemeenteraden vernieuwd zullen worden,
van onze medechristenen vragen, dat is
vóór en boven alles: trouw en standvas
tigheid.
„Van medechristenen moogt gij niet
Spreken", zoo hooren we ons van alle kan
ten tegenwoordig toeroepen. „Dat is nog
de oude antithese-kwaal, waaraan ge lijdt.
Nederland is een Christelijk land en daar
om doet ge vele ernstige, religieuze men-
schen pijn. als ge spreekt van een Chris
telijk volksdeel. Immers, dit leidt er ook
toe, om de meening ingang te doen vin
den, dat ons volk uit eenige aparte volks-
deelen bestaat, los naast elkaar voortle
vende. De leuze moet weer worden: heel
het volk!"
Ziedaar in korte omschrijving de cri-
Jiek, zoowel van sommige orthodoxe als
yan vrijzinnige christenen, welke tegen
woordig rijkelijk wordt uitgegoten over
hen, die vasthouden aan „Christelijke or
ganisaties" op elk terrein, aan principieele
scheidingslijnen tusschen de verschillende
politieke partijen en bijv. bezwaar hebben
om toe te treden tot eengcoepeering
als „Eenheid door Democratie".
Welnu, we kunnen er niet in berusten,
'dat men met name de Anti-revolutionairen
beschuldigt van te zoeken naar een isole
ment, waardoor zij onaandoenlijk tegen
over de volksgemeenschap zouden staan.
Dit verwijt is altijd onbillijk geweest en
het is het nog. Reeds daarom, omdat noch
Kuyper, noch één van zijn leerlingen, spre
kend over medechristenen, daarmee be
doelde, dat het overig deel van het Ne-
'derlandsche volk uit heidenen zou bestaan.
Zelfs toen Dr. Kuyper de antithese op
het scherpst stelde, sprak hij niet van
paganisten, maar van „paganistische fac
toren in het volksleven".
Zóó ook wij, als wij spreken van „mede
christenen", - dan bezigen we dit woord
vooral in zijn politieke beteekenis, öf, iets
breeder genomen, maken we onderscheid
tusschen hen. die in het openbare leven
absolute onderwerping aan Gods souve-
reiniteit vorderen en de anderen, die deze
positieve belijdenis niet. althans niet ten
volle en in alle consekwenties aanvaarden.
De persoonlijke verhouding van den indi-
vidueelen mensch tegenover God blijft
hierbij buiten elke beoordeeling.
Op een „Blijde-Werelddag" verdedigde
onlangs een der socialistische sprekers de
stelling: „de verstandsmensch heeft afge
daan; de vijandschap en haat van de so
cialisten tegen godsdienst en Kerk zijn
geweken". We nemen het gaarne aan,
al is spotternij nog geen contrabande in
de socialistische pers doch daarmee
heeft het socialisme zijn ongeloovig karak
ter nog niet verloren. Dat er dwalende
Christenen zijn, die op „de groote ont
moeting" hopen, bewijst nog niet, dat er
samenstemming tusschen het Schriftuurlijk
Christendom en het socialisme verwacht
kan worden.
Want daarop komt het aan: hoe is de
band aan Gods Woord? Welnu, wat zien
we tegenwoordig om ons heen? Dat voort
durend gemorreld wordt aan wat onder
ons volkomen zekerheid heeft gekregen;
een zekerheid, welke niet rust op ons zelf
en ons denkvermogen, maar op de klare
uitspraken der Schrift. Bij de toepassing
daarvan kunnen we ons vergissen en fou
ten maken; en daarom leert niemand on
zer, dat een politiek program onaantast
baar en onfeilbaar is; maar de basis, waar
op het rust, moet het wel zijn en daarom
kan hiervoor alleen Gods Woord dienen.
Wat daarmee in strijd mocht blijken te
zijn, laten we onmiddellijk los. Zelfs al
zou het „tumult" veroorzaken; wat som
migen zóó erg vinden, dat ze ter wille van
de traditie vasthouden aan gebruiken en
ceremoniën, welke h.i. met de Schrift in
de hand niet te verdedigen zijn. Dan zeg
gen we met Prof. Barth in een zijner le
zingen te Bazel: „Overal waar Jezus
Christus in het geding is, moet de Kerk
haar getuigenis doen hooren. Dan mag
ze niet slapen, meditceren, reciteeren of
discussieeren. maar dan moet haar ja ja,
en haar neen neen zijn".
In naam van haar Koning vordert de
Kerk van allen onderwerping aan Gods
gebod, waar en in welke verhouding ook.
En daarom is het, zacht gezegd, toch wel
heel zonderling, dat de geloovige deze ab
solute gehoorzaamheid voor zich persoon
lijk aanvaarden zou, maar een organisatie,
die zich bindt aan het Woord, slechts
„interessant" zou vinden.
Wat is de consekwentie van een derge
lijke leer? Men kan het in brochures en
dagbladen lezen: „een Christelijke school,
eigenlijk liever niet. maar ze is nu een
maal historisch gegroeid; christelijke orga
nisaties op politiek en sociaal terrein, och,
ze zijn er nu eenmaal, doch ze moeten
overbodig worden". En zoo gaat het
maar verder. Men verzet oude palen niet.
omdat men niet weet. waar ze moeten
staan, doch men rukt ze wel los, zoodat
er tegen leunen gevaarlijk wordt.
Wij echter houden ons liever aan het
woord van Dr. Colijn in 1922 gesproken:
„De antithese in ons volksleven is en blijft
een ernstige, een bijna tragische realiteit;
het zou de zuiverheid van het politieke
leven geenszins ten goede komen deze
realiteit weg te doezelen. Tegenover de
souvereiniteit van den mensch blijven wij
stellen de volstrekte souvereiniteit Gods".
Deze scheidslijn is principieeler en
daarom te verkiezen boven die van
„Eenheid door Democratie", welke het
„democratische volksdeel" tegenover de
„fascistische en communistische volksdee-
len" plaats. Al willen wij in trouw aan
het beginsel en standvastig in de belijde
nis gaarne de „democratie" steunen en
zoowel fascisme als communisme, die ove
rigens principieel hetzelfde beoogen, be
strijden met de wapenen van Gods
Woord.
Wielrijder op slag gedood
Door auto overreden
RIDDERKERK, 3 April Hedenmorgen om
streeks half acht is op den Rijksweg Rot
terdamDordrecht ter hoogte van den La-
genoijk te Ridderkerk een ernstig ongeluk
gebeurd. De 59-jarige schipper A. Krijgs
man uit Bleskensgraaf wilde per fiets nog
juist voor een uit de richting Dordrecht
komende personenauto den Rijksweg over
steken. De man werd door de auto ge
grepen en meegesleurd en op slag gedood.
Dé 18-jarige zoon van K. welke achter zijn
vader reed zag het ongeluk vlak voor zich
gebeuren. De auto kantelde en kwam onge
veer dertig meter verder op het rijwielpad
terecht. De bestuurder kreeg lichte verwon
dingen. De auto werd beschadigd.
Het stoffelijk overschot van den schipper
is naar het lijkenhuisje te Ridderkerk over
gebracht.
Deze uitroep heeft tallooze malen geklonken in deze laatste
premieweekZoo hard er voor gewerkt, zoo vaak aangedrongen,
zoo vaak reeds toegezegd, hij zou het doen maar niet voor
dien fatalen datum van 1 April.
Bijna den abonné en bijna den lepel
Het is wel erg teleurstellend als het zoo moet gaan. Hoe dikwijls
hebben we dat nu al niet gevoeld. Een harde w.erker, die we
zoo graag wilden beloonen, moet de premie derven omdat het nu
juist precies 1 April is geweest. Dat is te betreuren.
O neen, we weten dat het de activiteit niet verslappen zal. Bij
de Christelijke dagbladen werken we niet in de eerste plaats om
die premie. Het ideaal ligt veel hooger. Het gaat om het geestelijk
beginsel dat we in onze gezinnen dragen. Waardeering willen
we echter gaarne zoo graag toonen en daarom
we geven nog een kans
en we verlengen den termijn om een zilveren lepel, prachtig zwaar
geslagen, te bemachtigen met nog 14 dagen.
Denk er om tot 15 April. Geen dag langer geven we voor
aanbrengers van een jaar abonné, aan hen die zelf
abonné zijn, den zilveren lepel cadeau.
De termijn van gratis lezen is voorbij, den premie-termijn ver-
'lengen we tot 15 April.
Ge hadt hem bijna
Welnu, grijp hem dan heelemaal
De uitslag der Belgische verkiezingen
In zijn rede te Wilhelmshaven heeft Hitier Zaterdag geen sensationeele
aankondigingen gedaan. Over het Engelsch-Duitsche vlootverdrag
zeide hij o.m.: „Ik heb dit verdrag gesloten in den vurigen wensch naar
vrede, maar deze moet tweezijdig zijn".
Ten aanzien van Engeland liet de Führer zich eerder ridiculiseerend,
dan schimpend uit.
Spreker verklaarde: „Driehonderd jaar lang heeft Engeland ondeugd
zaam gehandeld en thans in zijn ouden dag spreekt het over deugd.
In het buitenland zijn wij misschien niet geliefd, maar wij worden
gerespecteerd.
Wie zich bereid verklaart, voor de groote mogendheden de kastanjes
uit het vuur te halen, moet erop bedacht zijn, dat hij zich daarbij de
vingers brandt. In- ieder geval is het Duitsphe Rijk niet bereid een
intimidatie of ook slechts een omsingelingspolitiek op den duur te
aanvaarden."
De Belgische parlementsverkiezingen hebben een aanmerkelijke ver
schuiving te zien gegeven. De Katholieken en de Liberalen hebben
aanzienlijke successen kunnen verwerven. De socialisten liepen achter
uit en zagen zich uit hun meerderheidspositie gedrongen. De grootste
verliezer bleek de Rex-beweging te zijn, van welker macht zoo goed
als niets is overgebleven.
Men spreekt over de mogelijkheid van een Katholiek-Liberaal kabinet
De inneming van
Den Briel herdacht
Toespraak van den burgemeester
bij het monument
BRIELLE, 3 April. Zaterdag heeft Den
Briel opgewekt, feest gevierd ter herdenking
van het feit dat op 1 April 1572 de watergeu
zen de stad in naam van den Prins van
Oranje bezetten. De feestdag begon al vroeg,
want om half acht maakte een vendel schut
ters, voorafgegaan door 6 tamboers, een
rondgang door de stad. Na deze reveille heeft
de stadsbeiaardier, de heer J. de Klerk,
vaderlandsohe liederen op het carillon ge
speeld. Het hoogtepunt van den ochtend was
de herdenking op de fundamenten van de
voormalige Noordpoort bij het monument,
dat H.M. de Koningin op 1 April 1922 heeft
onthuld op de plaats waar de Watergeuzen
den lsten April 1572, des avonds omstreeks
half negen deze poort rameiden. Een groote
optocht, die voor het stadhuis op dc Markt
gevormd was, is daar 's morgans om 10 uur
heengetrokken. Bij hat monument aangeko
men, waar reeds honderden Briellenaars
(alle scholen hadden vrij) en velen uit <lo
omliggende gemeenten verzameld waren,
heeft de burgemeester als voorzitter van de
1 April-vereeniging een toespraak gehouden.
Na woorden van welkom verklaarde de heer
Collette het ontstaan der 1 April-vereeniging.
in welker bestuur alle belangrijke staatkun
dige stroomingen zijn vertegenwoordigd en
die tot doel heeft elk jaar op feestelnke yijze
de bezetting van Den Briel te herdenken.
Jaarlijks zal op deze plek bij wijze van m-
luiding van de feestelijkheden een plechtige
kranslegging behooren plaats te vinden.
Jaarlijks zullen wij ons op deze plaats de
inneming van Den Briel in herinnering
moeten brengen en een aandachtig oogen-
hlik daaraan dienen te wijden, om daarna
van ganscher harte feest te vieren, omdat
wij golukkig zijn dat wij onze ona'hankeliik-
heid als natie nog steeds heVH cn mogen oe-
waren, omciat wij het voorrecht bezitten in
dit vrije land te mogen leven".
Nadat de burgemeester nog den wensen
had uitgesproken dat eenmaal de weder
opbouw van de Noord-poort tot stand moge
komen, deelde hij mede, dat een telegram
van trouw aan H. M. de Koningin was ver
zonden.
Op voorstel van den burgemeester hieven
allen tensloote een driewerf hoera op H. M.
de Koningin aan. Het muziekcorps zette t. n
het Wilhelmus in en tijdens het spelen van
het Volkslied legde de burgemeester de
krans aan den voet van het monument en
rerd de Geuzenvlag gehesehen.
Na deze plechtigheid hebben de offrcieele
genoodigden in de raadszaal ten Stadhuize
ververschingen gebruikt. Inmiddels maak
ten de vereenigingen een muzikalen rond
gang door het feestelijk versierde Den Briel.
Huis aan huis hingen de vlaggen uit. Overal
waren slingers gespannen, bestaande uit
kleurige wimpels en Oranje-lballonnctjes,
die 's avonds verlicht waren. Op het bordes
van het stadhuis heeft de burgemeester de
vereenigingen gedankt voor haar aandeel in
decze viering.
Middags is een historisch spel opge-
•d en daarna zijn de gecostumeerden in
optocht door de straten getrokken.
Tegen een trein opgeloopen
Rangeerder ernstig gewond
HILVERSUM, 3 April. Zaterdagavond is
de 46-jarige rangeerder J. B. op 't stations-
emplacement te Hilversum, toen hij zijn
werk had verricht aan een naar Amers
foort vertrekkenden trein, opgeloopen tegen
een der rijtuigen van den trein, die uit
Utrecht kwam en dien hij niet had opge
merkt. Hij is met zware hoofdwonden, een
gebroken schouderblad en ernstige inwen
dige kneuzingen naar het Diaconessenhuis
vervoerd.
TENGEVOLGE VAN EEN TRAP
VAN EEN PAARD OVERLEDEN
RIJSBERGEN. (N.B.), 3 April. De zestien
jarige landbouwerszoon J. K. kreeg Zater
dag een trap van een paard tegen het
onderlichaam. In den afgeloopen nacht is
hij in het ziekenhuis te Breda aan de opge
loopen kwetsuren overleden
DE AFFAIRE-ARNOUD
Een leemte in de wet,
die verdwijnen moet
De Vereeniging van NederlantLsche Kalk-
zandsteenfabrikanten schrijft in de „Tel."
over de kwestie Arnoud. Er wordt op gewe
zen, dat, naar uit het verloop van deze
kwestie blijkt, het in Nederland mogelijk is,
ondanks het bestaan van de Arbeidswet, ge
durende een periode van vijftien maanden
dag in dag uit door een groot aantal arbei
ders te doen werken in strijd met de Ar
beidswet, dat zulks door de Overheid niet
kan worden belet en dat de rechterlijke
macht dengene, die het durft bestaan om
den strijd met de Overheid aan te binden,
straft met een geldboete van f 1.50. Waar
de wet zoo met voeten getreden kan wor
den, zonder noemenswaardige bestraffing,
moet In die wet een leemte schuilen, zoo
wordt gezegd. De schrijvers zeggen voorts:
Ons inziens schuilt het grootste gevaar,
van de door het geval-,.Arnoud" zoo duide
lijk aan het licht gekomen leemte, hierin,
dat het welhaast ongestraft blijven van een
zoo langdurige en ernstige overtreding van
een voor de gemeenschap zoo belangrijke
wet den eerbied van die gemeenschap voor
die wet in ernstige mate schaadt. Wij zijn
van meening, dat in het door de „Arnoud"
geschapen precedent een zoodanig gevaar
voor het bedrijfsleven en de gehee1e ge
meenschap gelegen is, dat daartegen voor
zieningen behooren te worden getroffen.
Chr. Middenstandsbond
In verband met de toenemende wettelijke
bemoeiingen met den middenstand heeft het
bestuur van
Christ. Midden
standsbond,
J. van Andel
als directeur a:
het bureau vi
de organisatie
verbonden. IV
van Andel was
tot voor zeer
langs als advocaat
gevestigd te Dor
drecht en zal zich
thans als zooda
nig vestigen t«
Den Haag.
De heer J. Har-
dembol blijft aan
het bureau van
den Bond ver
bonden, speciaal belast roet de organisatie-
belangen.
GOEDE SLAG VAN DE
AMSTERDAMSCHE POLITIE
Clandestiene handel in goud
en zilver ontdekt
Inval in een restaurant
AMSTERDAM, 3 April. Reeds langen tijd
had de Amsterdamsc-he politie het vermoei
den, dat in een café aan het Weesperplein
een clandestiene handel in goud en zilver
werd gedreven.
Op geregelde tijden in het bijzonder op
Zondagmorgen was het in dit café erg
druk en er heerschte dan steeds een zeer
geanimeerde stemming Dat de politie juist
had gezien en dat er bij die levendige ge
sprekken tusschen de bezoekers op Zondag
morgen handel werd gedreven, welke het
daglicht eigenlijk niet kon verdragen, bleek
de politie gistermorgen, toen zij tezamen
met eenige ambtenaren van de belasting
een inval deed. De bezoekers hadden hier
blijkbaar niet op gerekend en overigens wa
ren de voorzorgsmaatregelen van de politie
ook wel zoodanig, dat geen der handelaren
de beenen kon nemen. In het café werden
ongeveer 40 personen, welke zich met den
handel in goud en zilver bezig hielden, aan
getroffen. Een gedeelte van hen was in aet
bezit van de voor den handel in goud en
zilver wettelijk voorgeschreven registers,
een ander gedeelte echter niet Deze groep
totaal 15 personen werd meegenomen
naar het politie-bureau a<on het Jonas Da
niël Meijerplein, waar proces-verbaal werd
opgemaakt wegers overtreding der waar-
borgwet. Zij zijn daarna weer op vrije voe
ten gesteld. Een hoeveelheid goud en zilver,
dat op deze lieden werd bevonden, is in be
slag gnomen.
WERKGEVERSORGANISATIES TEGEN
HET ONTWERP-KINDERBIJSLAG-
VERZEKERING
AMSTERDAM, 3 April. Een aantal
vooraanstaande organisaties van onderne
mers in verschillende bedrijfstakken, de
Alg. Werkgevers-vereeniging, de Bond van
Textielondernemingen in en buiten Twente,
de Fabrikantenvereenigingen te Almelo en
Enschedé, de Metaalbond, de Scheepvaart^
vereeniging Noord, de Scheepvaartvereen.
Zuid, de Twentsch-Geldersche Fabrikanten-
verecniging, de Bond van Nedexdandsche
Brouwerijen, de Ned. Aannemersbond en
Patroonsbond voor de Bouwbedrijven in
Nederland en de Vereeniging van Werkge
vers in binnenbeurtvaaxden, Autobeurt-
dienst bedrijf, hebben zich met een adres tot
den Tweede Kamer gewend, waarin zij be
zwaren ontwikkelen tegen het aanhangige
wetsontwerp inzake kinderbijslagverzeke
ring, speciaal in verband met de loonpoli
tieke zijde van dit ontwerp.
Prov. Statenverkiezingen
Lijstvolgorde in Overijssel
De nummering der candidatenlijsten voor
de Prov. Statenverkiezing in de provincie
Overijssel had het volgende resultaat:
1. R. K. Staatspartij. 2. S.D.A.P. 3. Chr.
H i s t. U n i e. 4. N. S. B. 5. Vrijz. Dem. Bond.
6. Liberale Staatspartij. 7. Communistische
Partij. 8. A n t i-R e v. Part ij. 9. Chr, Dem.
Unie. 10. Staatk. Geref. partij. 11. Rev. Soc.
Partij.
Lijstnnmmering In Limburg
In de provincie Limburg zal de num.
mering der lijsten aldus zijn; 1. R. K. Staats
partij. 2. N.S.B 3. S.D.A.P. 4 Groep L
jeune. 5. An t i-R e v. Part ij. 6. Groep
Bouwman. 7 Chr. Hist. Unie. 8. Groep
Clevers. 9. Gecombineerde lijst van Vrije
Democraten en liberalen.
De aankondiging van het huwelijk
van Prins Willem van Oranje met
Charlotte van Bourbon door Marnix
van St. Aldegonde. als onderdeel der
feestelijkheden bij de 1 April-herden-
king te Den Briel.
Si gei rep
Het betere fabrikaat
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
Ph. J. Ham wint te Rotterdam het in-,
temationaal tournooi dammen, Rai-<
chenbach wordt nummer twee.
Te Delft zijn drie goederenwagens uit
de rails geloopen.
Te Brielle is de 1 April-dag feestelijk
gevierd.
Te Rotterdam is de politie een reeks
inbraken op het spoor gekomen.
Hitiers rede te Wilhelmshaven.
Verrassende uitslag der Belgische par-t
lementsverkiezingen.
Dr Martens vraagt ontslag als lid der
Kon. Vlaamsche Academie.
Accoord getroffen in Russisch-Japans
visscherij-geschil.
TOENEMENDE BEWOLKING
Verwachting: Voor het geheele
land: toenemende bewolking met eenige
regen, later gedeeltelijk opklarend. Meest
matige wind uit zuidelijke richtingen^
weinig verandering te temperatuur.
BAROMETERSTAND
Stand vanmorgen half-twaalf; 750.9.
TRERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen ha&f-twaalf: 11.0 C.
4 April. Zon op 5,31 uur, onder 6.36 uur
4 April. Maan op nm. 7,27 u. ond. vm. 5.19 TL
Volle Maan voorm. 4.38 uur
tNu behoeft hq zijn „ovto"
nog niet te loten verzekeren.
Moor tater- oh hij een echte
heeft don wet En hij wee»
reeds woor. Hij'hoorde tal
zoo dikwijls zeggen:
GRONINGEN
NV. CHEMISCHE FABRIEK
„VELADA"
DELFT. Fabriek en Kantoor: Delftweg 33
Telefoon 366.
TECHNISCHE- EN SCHEEPSVERVEN
Vloeibaar Aluminium
..PARAPYR" Brandwerende materialen
Syth. en CelL Lakken Glan&lakken
(Reel.)
KWAUTEITS /iT-\ MASSA
GIETWERK GIETWERK
(Adv.)
BEKEND DUITSCH PILOOT
OMGEKOMEN
De bekonde Duitsche piloot Freiherr von
M o r o a u is dezer dagen bij een proef
vlucht om het leven gekomen. Von Moreau
heeft deel uitgemaakt van het Focke Wulf-
Condor-vliegtuig. dat de eerste retourvlucht
Berlijn-New-York maakte en was piloot van
het vliegtuig, hetwelk de recordvlucht Ber
lijnTokio volbracht
ONDER VALLEND GESTEENTE
BEDOLVEN EN GEDOOD
KERKRADE, 3 April. De houwer A.
Kockelkorn, wonende te Korkrade. is
in den nacht van Zaterdag op Zondag in de
mijn Julia onder afvallend gesteente bedol-
en gedood. Het slachtoffer, dat ruim 40
jaar oud was. was gehuwd en vader van
vier kinderen.
Taconis - Leeuwarden
iRccl)