Jlieuiue fciïtsdjr (üoumnt Chamberlain is diep teleurgesteld Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Een schok aan het vertrouwen toegebracht A V A N G abomcmentsprijg: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevesligd is 235 Franco per post 235 -f portokosten Per week0-|8 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4 50 Bij dagelijksche zending5,50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a cL Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 33936 NO. 6652 DONDERDAG 16 MAART 1939 19e Jaargang &öi)erttntitprij?en: Van I tot 5 regelsf 1.17'/» Elke regel meer(X227j Ingezonden Mededeelingen van 1-5 regels 230 Elke regel meer 0.45 Voor het bevragen aan '1 bureau wordt berekend0.10 Verbeterd inzicht De moderne vakbeweging hield 1.1. Zon dag natuurlijk Zondag, des morgens en des middags een studie-bijeenkomst in Den Haag, waarin een hoofdbestuurder van het N.V.V. als inleider optrad. Vol gens het verslag in de aan het moderne vakverbond geestverwante pers getuigde deze bijeenkomst van verbeterd inzicht wat betreft de verhouding van bet N.V.V. en de confessioneele bonden op vakvereeni- Natuurlijk ontbrak de toon der hoo- vaardigheid niet. Dezelfde spreker, die de wijze les uitdeelde, dat de vakbonden, b.v. in adressen aan de egeering en bij onderhandelingen, elkaar niet mogen over- bieden, verkondigde ook de stelling, dat het N.V.V. zich ,als er samenwerking is, „doet kennen als de stuwende kracht", terwijl de andere vakbonden remmend op treden. Dat die stuwende kracht meestal uitsluitend bestaat in „overbieden" en vasthouden aan onmogelijke eischen, wel ke later zoo spoedig mogelijk vergeten worden, wanneer men er leden door ge wonnen heeft, werd wijselijk verzwegen. Als we van beterend inzicht getuigen, dan slaat zulks dus niet op dit gedeelte: de waan bleef. Wij denken echter ook slechts in het voorbijgaan aan de radicale opruiming v$n leuzen uit vroeger dagen. Zoo hóóren we het b.v. de veteranen van de socialistische beweging nog zeggen met al het sarcas me waarover velen van hen beschikten: „Mijn vaderland? mijn vader heeft geen land". Maar de zonen denken er nu ge lukkig anders over, erkennen gaarne en zeggen: „Vergeet niet, dat een paar uur van hier, over de grens, die vrijheden niet meer bestaan: recht van vereeniging en vergadering, geloofsvrijheid, briefgeheim, enz. enz. De tijd is voorbij, dat de arbei ders niet meer dan hun ketenen hebben te verliezen". Die tijd is er natuurlijk nooit geweest. Nationale en geestelijke goederen waren er altijd te verdedigen in elke eeuw; maar vroeger hadden de sociaal-democraten er geen oogen voor. Eerst moest het in ternationale socialisme volkomen schip breuk lijden. Getuigt dus deze uitspraak van beterend inzicht, onze aandacht werd in 't bijzonder getroffen door de meer of minder duide lijke erkenning, dat de confessioneele bon den recht van bestaan hebben. Hetzelfde mochten wij ook reeds constateeren in het boek: „Een kwarteeuw parlementaire werkzaamheid"; het is van beteekenis, dat het niet alleen „wetenschap" en boeken taal is, doch dat men er in de praktijk der vakbeweging mee rekenen wil. De. spreker op de cursusvergadering Stelde vast, dat er rekening moet worden gehouden met het bestaan, naast het N.V.V., van de roomsch-katholieke en Christelijke vakbeweging. Zeker, hij wilde daarmee niet toegeven, dat deze „ver deeldheid" blijmoedig aanvaard moet worden; ze blijft, volgens hem, te betreu ren; maar hij erkende toch, dat het geloof tot deze splitsing dringt en drijft. En „dus moeten wij als democraten het bestaan van die andere bewegingen er kennen, als vaststaande feiten." Men zal ons misschien opmerken, dat hier slechts aanbevolen wordt om zich in het onvermijdelijke te schikken: er is nu eenmaal verdeeldheid en daarin moeten we in vredesnaam maar berusten. Zeker, dat element zit er ook in. Doch o.i. niet dit alleen. Wie spreekt over de waarde van „ge loofsvrijheid" en over verdeeldheid, welke het gevolg is van geloofsovertuiging, die kan het uiteenvallen in onderscheiden or ganisaties wel betreuren met het oog op de machtspositie; maar hij dient die ver deeldheid dan toch te eerbiedigen en niet alleen te tolereeren. Wat zou anders zijn opkomen voor geloofsvrijheid beteekenen? Dit ware dan slechts een loos gebaar. Er is echter meer. Het zal niet toevallig zijn, dat de voorman van de moderne, d.i. van de sociaal-democratische vakbeweging wel sprak over samenwerking met de confessioneele vakbonden, doch zweeg over de.neutrale" vakorganisaties par excellence. Omdat die zoo weinig te beteekenen hebben? Och, in sommige bedrijven zijn ze niet zoo onbeduidend. En deze huldigen nu bij uitstek de stelling, dat de vakbeweging geheel los moet staan van geloof en poli tiek. Men moet, zoo heet het daar met verminking van Gods Woord, de Kerk geven, wat haar toekomt, n.l. wat betrek king heeft op geloof en godsdienst en >.den Keizer, wat des keizers is": het maatschappelijk leven. Deze neutrale vakbeweging is, vreemd genoeg, een doorn in het oog van het N.V.V. Volgt daaruit niet met logische consekwentie, dat de mannen van de mo derne vakactie hun beweging willen bin den aan een levensbeschouwing, al is deze dan ook een andere dan die van Rome of de Hervorming? Zóó duidelijk is het op den cursus niet gezegd, maar zonder deze verklaring kan er van ware verdraagzaamheid geen Gebeurtenissen niet in overeenstemming met het accoord van München In het Lagerhuis heeft minister-presi dent Chamberlain een verklaring afgelegd over de gebeurtenissen in Tsje- cho-Slowakije. Toen de eerste minister het Huis be trad, werd hij met applaus van de regee- ringsbanken begroet, terwijl de oppositie kreten van afkeuring uitte. De premier zeide, dat, daar de regee ring er bij haar jongste poging niet in geslaagd was door een garantie-overeen komst met andere regeeringen de over eenkomst van München te voltooien, zij de garantie-verplichtingen niet langer als bindend beschouwde. Tevens verklaarde hij echter, niet er aan te twijfelen, dat deze overeenkomst juist was, en dat hij geloofde, dat zij de goedkeuring had van de overgroote meer derheid der volken. Chamberlain zei verder, niet te kunnen gelooven, dat iets van den aard als thans door Duitschland wordt ge daan, destijds door een der onderteeke naren 'van de overeenkomst van Mün chen reeds werd overwogen. De overeenkomst van München beteeken- de een regeling en spreker kon niet inzien, dat de manier en de methode, waarop deze wijzigingen zijn tot stand gebracht, daarme de in overeenstemming zijn. Than6 'bezet Duitschland voor den eersten keer een land, waar een volk woont, waar mede het niet door ras verbonden is. Deze gebeurtenissen kunnen niet nalaten oorzaak te zijn van verwarring der interna tionale situatie. Zij zijn er op berekend, een schok toe te brengen aan het vertrouwen en dit is te betreurenswaardiger, daar het ver trouwen begon te herleven. Er was alle mogelijkheid van concrete maatregelen, welke voordeel hadden kunnen brengen. Met een verwijzing naar zijn ver klaring van 30 Januari, zeide de premier, dat hij bij die gelegenheid gehoopt had, dat het tijd was, dat anderen een bijdrage konden leveren, welke behalve aan hen, die er direct bij betrokken zijn, voordeelen kon opleveren. Daarom is het natuurlijk, dat ik diep be treur, wat thans is gebeurd. Doch laten wij ons niet van onzen weg laten afbrengen Laten wij ons herinneren, dat de wensdh van alle volken der wereld geconcentreerd blijft op verwachtingen van vrede en terug keer tot de atmosfeer van begrip en goeden wil, welke zoo vaak werd verstoord. De wensch van dit land is, zooals steeds, die vredelievendheid te bevorderen en de me thode van geweld te vervangen door do methode van beraadslaging bij de regeling van geschillen. Hoewel wij van tijd tot tijd teleurstellingen ondervinden, zijn de bedoe lingen, die ik op het oog höb, van tè groote beteekenis, voor het geluk der menschheid, dan dat wij die teleurstellingen niet licht zouden vergeten. De oppositie aan het woord Na Chamberlain sprak G r e n f e 11 van de Labour-oppositie, dde het betreurde, dat Chamberlain het oude probleem Tsjecho- Slowakije met zoo weinig woorden en zoo weinig gevoel had afgedaan. Wij behooren tot een land, dat steeds groote hulde brengt aan de vaderlandsliefde van zijn nationale helden. Vandaag was er echter geen woord van hulde voor de Tsjechen. Spreker zeide ervan overtuigd te zijn, dat, wat vandaag is gebeurd, de catastrophe naderbij brengt en voegde hier onder bijval aan toe, dat Europa ndet gekalmeerd is: de toestand is nu veel onzekerder en hachelij ker den zes maanden geleden. Onder nieuwen bijval van de zijde der Labour-oppositie verklaarde Grenifell, dat het een dag van vernedering voor Groot- Brittannië is. „Wij hebben toegestaan, aldus spreker, dat de waarheid werd opzij gezet Er is geen rechtvaardiging voor de lichtge- loovigheid van den minister-president, welk© alle begrip te boven gaat". Tenslotte vroeg Grenfell, welke actie dc regeering zich voorstelde thans te onderne men. om te trachten de versnipperde krach- tne, die den wede wensdhen, te vereenigen en samen te brengen. „Wij moeten trachten, aldus besloot spr., alle krachten bijeen te brengen, die willen werken aan den goeden wil en aan den vrede en aldus moet voor ons allen vrede komen" (applaus). De leider der liberale oppositie, S i n- clair, zeide, dat zijn gevoelens beter wer den vertolkt in de rede van Grenfell dan in "ie van den premier. Sinclair zeide de moreele verontwaardi ging, door Grenfell uitgesproken over de vernederende positie, waarin Groot-Brittan- ië thans is gebracht, ten volle te doelen. Sinclair betwistte, dat de politiek van Chamberlain de goedkeuring van de over groote meerderheid der openbare meening van de wereld heeft ontvangen. Achteruitgang der internationale normen Oud-Minister Eden, die vervolgens aan het woord kwam, werd met applaus begroet Hij zeide, niet te denken, dat er ook maar eenige mogelijkheid bestaat dat het besluit der regeering ten aanzien van 't Berlijnscli bezoek van Stanley en Hudson ergens bij de kleinere landen ter wereld verkeerd zal worden begrepen. Hij verklaarde, ervan zeker te zijn, dat volgens de inzichten van het Huis, de rest van de handelsbesprekin gen moet worden gehandhaafd. Hier interrumpeerde Chamberlain met de mededeeling, dat het bezoek van minister Hudson aan de andere hoofdste den dan Berlijn, nl. aan Warschau, Moskou en Helsinski, zal doorgaan, welke mededee ling met gejuich werd begroet Eden bracht vervolgens hulde aan de discipline van het Tsjechische volk. Naar mijn meening, aldus Eden, kan er geen twijfel bestaan over den aard van 'Je Duitsche actie, welke zoojuist heeft plaats gevonden. Voor zoover ik weet, is er geon spoor van mishandeling van de op Tsje- chisoh gebied achtergebleven Duitsche min derheid en, voor zoover mij bekend is, zijn bij de Tsjechische regeering geen sta poen ondernomen, zeer zeker niet bij de regeerin gen van Engeland en Frankrijk, als ge schied zou moeten zijn oip grond van de overeenkomst van München, indien de zaak ernstig en dringend zou zijn geweest. Het is moeilijk de conclusie te ontgaan, dat de grieven, waarmede thans gepara deerd wordt, in groote mate denkbeeldig zijn. Zelfs indien zij waar zouden zijn, zouden zij nog niet een actie rechtvaar digen als werd ondernomen". Volgens Eden staan wij thans 1 een toestand van snellen achteruitgang der internationale normen. Eden waar schuwde er vervolgens voor, dat, indien deze tegenwoordige methoden in Europa zouden kunnen voortgaan, wij recht zouden afgaan op anarchie en een univer- seele tragedie, welke ons allen zou mee- sleepen. Onze houding zou moeten zijn. na ïe gaan de militaire en strategische pos;tie, waartegenover wij in Europa geplaatst zijn en overleg te plegen met alle gelijk gezinde naties, wa3r zij zich ook bevinden en welke het ook zij i (luid applaus). Ik geloof, aldus Ed>-n. dat op die wijze het huis en het land hun grootste bijdrage; den vrede kunnen leveren. Wij kun nen door dien weg te volgen, slechts hopen iets ie winnen Er zou geen grooterc aanmoediging zijn voor de vredelievende volken der wereld dan de consolidatie der kracht van dit land". Tenslotte zeide Eden met grooten na druk: sprake zijn. Het is intusschen wèl merkwaardig, dat terwijl de moderne vakbeweging na jaren van ontkenning tot verbeterd inzicht kwam en hiervan getuigenis aflegt, er in Christelijke kringen personen op staan, wier waardeering voor Christelijk organi satie-leven eer af- dan toeneemt. Daarover handelen we in een volgend artikel. De Ambachtsschool te Schiedam met de gesprongen ruiten. Chamberlain „Er zijn tijden, waarin een groote natie groote beslissingen moet nemen. Ik geloof, dat het thans zulk een tijd is en ik geloof verder, dat wij aldus uit ons volk de vrees zullen bannen, welke onzen tijd overschaduwt." De Hongaarsche troepen aan de Poolsche grens WARSCHAU. 16 Maart (Reuter). De voorhoede-detachementen van de Hon gaarsche troepen in de Sub-Karpathische Oekraine hebben vanochtend vroeg de Poolsche grens bereikt. Hiermede is de verlangde gemeenschappelijke grens een feit geworden. Ontploffing in Ambachtsschool Een Ieeraar en drie leerlingen gewond Een laschapparaat ontploft SCHIEDAM,-16 Maart Gistermiddag om ongeveer drie uur wilden eenige leerlingen van de Ambachtsschool alhier een lasch apparaat gebruiken, dat in een kast in de bankwerkerij stond en eenige oogenblikken tevoren door een andere ploeg was gebruikt Plotseling klonk een luide- knal, die door heel het gebouw werd gehoord. De kast werd geheel uit elkaar gerukt, zoodat de stukken hout door de werkplaats vlogen. De aanwezige jongens werden tegen den grond geslagen, terwij'l de ruiten bijna alle werden ingedrukt door den geweldigen luchtdruk, die ontstond. De stukken glas en de latten uit de sponningen kwamen in de nas A Kempisstraat terecht n drietal leerlingen, dat in de nabijheid de kast was, werd gewond, niL B. Ro se nfbaum, die licht gewond werd en een stuk hout tegen het hoofd had gekregen; de leerling A P. v. d. Pols kreeg eveneens een hoofdwonde, terwijl de leerling K. Po peliers de handen heeft bezeerd door val lend glas. De Ieeraar. de beer J. Goetsch, eeg een stuk glas in den nek. Het geheels schoolgebouw trilde door de ontploffing en zelfs de ruiten op dien gang vlogen uit de sponningen. De gewonden konden dadelijk door een lid van E.H.B.O. worden verbonden. De politie was spoedig tér plaatse om de menseden die in de omgeving waren, op afstand te houden. De commissaris, de heer H. P. Clasie, met een tweetal inspecteurs, ging het schoolgebouw binnen om zich op de hoogte te stellen van het gebeurde. Men vermoedt, dat een gedeelte van het carbid in het laschapparaat is vergast en tot ontbranding is gekomen, toen de steek vlam werd ontstoken. Het carbidgas heeft zich vermoedelijk in de kast opgehoopt Er was veel belangstelling om de school, ook van om hun kinderen ongeruste oudere, doch de politie seüde hen spoedig gerust WEER EEN KANS VOOR DE WILDE BUSSEN Belangrijkste artikel van het R.A.P. Opnieuw onverbindend verklaard 's GRAVENHAGE, 16 Maart. Het Haagsche Kantongerecht heeft art 39 van het nienwe reglement autovervoer personen en daar mee de belangrijkste bepaling van het R. A. P. onverbindend verklaard. Gisteren diende in de raadkamer voor den kantonrechter Mr Ferguson een verzet van Sommeling tegen de inbeslagneming van eenige overtnigingsstukken. Mr. Fergnson annuleerde de Inbeslagneming op grond 'an de overweging, dat art 39 R.A.P. onverbin dend is. Eenzelfde uitspraak heeft de kantonrech ter Mr van Haeften hedenochtend geveld ten opzichte van de ondernemers Stoop en Nieuwland. Het is te verwachten, dat de ondernemer Van der Weyden, die onlangs bij verstek tot S 1000 boete is veroordeeld, thans met suc- ces in verzet zal komen. De malversaties te Doornspijk Tekort reeds meer dan 160.000 Schorsing van den gemeente ontvanger gecontinueerd DOORNSPIJK, 16 Maart Gisteren heeft de raad der gemeente Doornspijk, onder voorzitterschap van den burgemeester, den heer U. d e V r i e s, in het open baar vergaderd. Als het belangrijkste punt stond op de agenda de benoeming van een tijaelijk ontvanger, in verband met de gepleegde malversaties, waarbij o.m. de gemeente-ontvanger, de heer Prins, betrokken zou zijn. Op hertiaaldelijk aandringen van eenige raadsleden gaf de voorzitter eenige inlich tingen over deze kwestie. Spreker liet uitkomen, dat er wel ernstig is gefraudeerd; eenige beambten der meent e hebben zich ernstig misdragen. „Het duizelt mij, van ae cijfers in dit geval", zeide spr. Gisteren zijn er weer nieuwe tekorten ontdekt. Het feit is zeer ernstig en het is heel goed mogelijk, dat er nog meer narig heid zal volgen. Verder wilde de voorzitter zich over deze kwestie niet uitlaten, daar het in het belang van het onderzoek niet gewensoht is; wij moeten rustig afwachten, aldus spr. tot het rapport over het onderzoek naar de tekorten is opgesteld. Er is hier zoo geraffineerd gewerkt, dat de verificateurs veel tijd noodig zullen hebben om de zaak te onderzoeken. Naar aanleiding van een schrijven van het centrale bureau voor verificaties en fi- nancieele adviezen der vereeniging voor Ne- derlandsche gemeenten werd voorgesteld, oon den ontvanger Prins, afgezien van de vraag van een eventueele strafrechtelijke verantwoordelijkheid, wegens onbekwaam heid te ontslaan. Daar een drietal raads leden zich van stemming moesten onthou den, daar zij familie van den heer Prins waren, gebeurde het, dat de stemming staakte met vier tegen vier. Er werd toen met zeven tegen een stem besloten, de schor sing van den gemeente-ontvanger te conti- nueeren. Verder werd hierna een tijdelijk ontvan ger benoemd en tevens een tijdelijk secreta ris aangewezen. Naar wij verder nog ver nemen hebben verificateurs aan bevoegde personen medegedeeld, dat het tekort reeds meer dan 160.000 gulden bedraagt. Ontvanger opnieuw gearresteerd De geimeente-ontvangex R. P., die na zijn arrestatie in verband met de groote kas tekorten in de boekhouding der gemeente vrijwel onmiddellijk in vrijheid werd gesiteld is thans opnieuw gearresteerd en naar Zwolle overgebracht Deze arrestatie zou verband staan met hardnekkige geruchten, dat alsnog fouten in de boekhouding der Boerenleenbank, waarvan de gearresteerde kassier was, zijn ontdekt. Bloemen naar Amerika Zooals men zal weten is met medewerking van de regeering een speciale koelkist ge bouwd, die bestemd was om te dienen voor bloem en vervoer naar Amerika. De daar mede genomen proeven hebben een goed resultaat gehad. Ook thans is weer een aanvang gemaakt met bloemenvervoer naar Amerika en zijn reeds verschillende tijen tulpen verzonden. Door de snel varende nieuwe booten van de Holland-Amerikalijn is mede bereikt, dat men goede resultaten met dit vervoer heeft. Verwacht wordt, dat in dit seizoen deze ex port nog grooter zal worden dan tot dusv het geval was. SCHEEPJE GEZONKEN TE GOES GOES, 16 Maart. In den nieuwen haven kom te Goes was men bezig boomen te la den in het 58 ton groote scheepje Maria Aagje, schipper A. Muller uit Dordrecht, Het schip lag wat schuin, daarom wilde men een boom aan den anderen kant laten zakken. De boom zwaaide echter te ver door, waar door de staaldraad waaraan hij hing, knap te. De boom kwam daardoor op het schip terecht, dat toen zooveel water maakte, dat het in korten tijd zonk. De opvarenden konden zich redden. Men zou trachten het schip te lichten. Verzekering dekt de scha de. De schipper werd door de staaldraad aan de hand ge -md en moest zich onder geneeskundige behandeling stellen. SCHOENEN HET BETERE MERK J VOORNAAMSTE NJEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen Jhr Mr D. J. de Geer heeft gisteravond te Rotterdam een politieke rede gehouden* De voornaamste bepalingen van de wegenverkeersbeschikking. Het tekort in de kas van den gemeen-* te-ontvanger van Doornspijk bedraagt reeds meer dan 160.000. De Eerste Kamer heeft gister de ben grooting van Economische Zaken behani deld. In de ambachtsschool te Schiedam heeft een ontploffing plaats gehad, waarbij een Ieeraar en drie leerlingen gewond zijn. In Moravië en Bohemen zijn Bürckel en Henlein als Duitsche gouverneurs aange-* steld; Hitier zetelt in het Hrad-chin te Praag. De Engelsch-Duitsche handelsbespre* kingen zullen geen doorgang vinden. Chamberlain in het lagerhuis over he£ geschokte internationale vertrouwen. Onzekerheid over den omvang van den£ Hongaarschen opmarsch in Karpathcn Oekraine. IETS ZACHTER Voor het geheele land: meest zwaar bewolkt met eenige lichte neer* slag, zwakke tot matige wind uit weste* lijke richtingen, iets zachter. BAROMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 766.2 THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 4.8 C. SCHOONMAAKTIJD PALTHE-TIJD Grootste- fabriek in Nederland voor chemisch reinigen en verven van Gor- dijnen. Tapijten, Divankleden,, Tafel kleden, Meubelstoffen, Dames- en Heorenklooding. enz. - SoO Werklieden Specialiteiten in alle afdoelingen. PALTHE ALMELO (Reel) HET RESTAURANT VAN f SEINPOST" SCHEVE NINGEN Is ook gedurende de wintermaanden geopend* Wij verzorgen steeds met zorg üw menu* (Reel), VOOR SLECHTS 17, CENT noodig om de zo annonce uitgeknipt in open envelop elt drukwerk een ons op te «en den, ontvangt U uitvoerige brochures over het HERSTEL VAN UW HAARGROEI Or. H. NANKING'» Pkim. Fshrfck N.Y., OEN HAAG Radiorede Minister Romme Vanavond om kwart over zeven zal mi nister Romme zijn reeds eerder aangekon- dige radiorede voor beide zenders uit spreken. Baron Van Lynden verlaat het ziekenhuis 's-GRAVENHAGE, 16 Maart. Het is nu bijna vier weken geleden, dat de minister van financiën, Mr J. A. de Wilde, en het hoofd van den dienst der rijksgebouwen, de heer J. C. E. baron van Lynden, op weg naar Groningen bij Montfoort een auto ongeval hadden. Minister de Wilde was spoedig hersteld. Met den heer Van Lvn- den was het ernstiger geste'd. Hij had o.m. een zware hersenschudding opgeloopen. Naar wij thans vernemen hebben de dok toren er in toegestemd, dat hy naar zijn buitenhuis in Veere wordt vervoerd, om daar een nog zeer langdurige rustkuur door te maken. De heer en mevrouw Van Lynden vertrek ken Dinsdag a.s. uit Den Haag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1