$Limm £eiksdjr (tfmtraut Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken GEEN VERFLAUWING DER GRENZEN Het nieuwe raadhuis te Alphen aan de Rijn abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen tvaar een agentschap gevestigd is f 235 Franco per post 2.35 -f-portokosten Per week O.I8 Voor het Buitenland bij wekeüiksche zending4.50 Bi] dagelijksche zending 5.50 Alles bij vooruitbetaling Los® nummers 5 ct. met Zondagsblad 77» cl NO. 6642 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936 ZATERDAG 4 MAART 1939 19e Jaargang abbertentieprijjen: Van 1 tot 5 regels tJ77» Elke regel meer 0.22'/» Ingezonden Mededeeljngea van 1—5 regels f 2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend ƒ0,10 De oproep tot geestelijke en moreele herbewapening heeft onderscheiden reac ties opgewekt. Er is een ergerlijk misbruik van ge maakt. Dag aan dag. Op een enkel wezen ;wij reeds. Een paar sprekende voorbeel den, welke tevens symptomen zijn van heele series voegen we er nog aan toe. Omdat afweer noodzakelijk is. Zoo durfde in Zeeland de voorzitter .van een z.g. neutrale landbouworganisatie met een beroep op de Koninklijke bood schap de Christelijke organisatie van boe ten en tuinders veroordeelen. Die had. gezien den oproep tot eenheid en samen werking, geen recht van bestaan. Hoezeer onze boeren en tuinders, patroons zoowel als arbeiders, zouden af glijden, wanneer ze dit advies opvolgden, blijkt duidelijk uit een circulaire, welke de [(alweer z.g.) nationale bond Landbouw en Maatschappij verspreidde. Daarin kon men met zooveel woorden lezen, dat aan Ide geestelijke herbewapening vooraf moet gaan een economische en sociale herzie ning, waarbij dze bond ook leiding kan geven. In dit alles spreekt nog het zelfgenoeg zame liberalistische beginsel, typeerend Vertolkt in 'n liberaal weekblad met deze .woorden: „als er één groep is, in welke het koninklijke woord bovenal weerklank yindt, dan is het de liberale. Geen toch Verzet zich uit beginsel zoo zeer tegen „versplintering en partijzucht" als de liberale!" Men mag dit beweren en betoogen zoo- Veel men wil, maar het geeft geen pas Zoo'n beschouwing te baseeren op het koninklijke maanwoord. In wezen echter hebben velen, en onder ten in de eerste (wij bedoelen niet „voor naamste") plaats de Commissaris der [Koningin in de provincie Groningen, zich aan deze fout schuldig gemaakt; naar .we gaarne aannemen geheel te goeder trouw en met de beste bedoeling. Lofwaardig was de reactie, welke zich Jn breede kringen onmiddellijk openbaarde fin de Commissarissen der Koningin in de Verschillende provincies stonden daarbij in 'de eerste rij. Zij werden dan ook later tot leen bespreldng met de Koningin persoon lijk uitgenoodigcL Wij prijzen deze activi teit zeer. Doch men behoort daarbij niet te Vervallen in de fout, welke de eerstge noemde commissaris maakte, die zich Veroorloofde te zeggen; „De burgerzin is Wel aanwezig, maar hij is nog niet goed Wakker, hij uit zich nog maar alleen langs jenkele aparte en zorgvuldig gescheiden Weggetjes en paadjes, hij doet nog niet, Wat hij zou kunnen doen, wanneer een be slist beroep op hem werd gedaan". Kort en goed kwam deze oproep hierop beert wees nu niet onverdraagzaam, laat ons allen wat geven en nemen, de een 'duwe zijn „kerk" wat achteruit en de ander zijn politieke organisatie. De ver draagzaamheid, waartoe wij in zulke ge- Vallen worden opgeroepen, beteekent dit Slechts, dat de positieve Christus-belijders uitsluitend geven en de vrijzinnigen alleen bemen. De eerbied voor anderer overtui ging spreekt alleen daaruit, dat men over (Christelijke beginselen niet spreekt en deze buiten de deur houdt. Dit is in Christelijk Nederland toch Wel een zonderlinge situatie. Wanneer 't Omgekeerde gebeurde, zou het veel meer verklaarbaar zijn; doch wanneer een or thodox geloovig burgemeester een comité Voor opbouw stichtte en daarbij verklaar de, dat zijn geloofsovertuiging behoorde te praedomineeren en richtsnoer zijn, dan zou men van vrijzinnige zijde daartegen Heftig protesteeren. Maar met welk recht vergt men van ons dan wel verdoezeling Van beginselen en verflauwing van de «grenzen? Zóó gaat het niet. Uit Padang kwam dezer dagen een verrassende tijding. Daar |s een comité gesticht voor de geestelijke jen moreele herbewapening.. Alle plaatse lijk beschikbare richtingen zijn erin ver tegenwoordigd. Een roomsch-katholiek heeft broederlijk plaats genomen naast een vrijmetselaar en de jood ontbreekt er evenmin als de nationaal-socialist. Dat lijkt heel mooi. De roode pers voegde er echter niet ten onrechte aan toe, dat dit wel eenigszins lijkt op de stich ting van een duizendjarig vrederijk, doch 'dat het wel op een ontgoocheling zal uit- loopen. Want, zegt het blad naar waar heid: „er zijn nu eenmaal in onze men- Schelijke samenleving beginselen, die, uit hoofde van hun innerlijke tegenstelling, pnverzoenlijk blijven. Recht staat tegen over onrecht, goed tegenover kwaad, licht tegenover duisternis. Aan deze keuze ont komt niemand, ^fre deze keuze schuwt, onttrekt zich aan een hooge plicht. Wat te Padang gebeurt, is geen moreele en geestelijke herbewapening. Het is moreele en geestelijke verwarring. Verval en geen opbouw!" Wij moeten dit oordeel onderschrijven. Verflauwing der grenzen en verdoezeling van beginselen brengen geen vrede. Geen §amenbinding met verloochening ga «it- banning van beginselen. L Wat 'dan? Is allcé samenwerking onmogelijk? Hebben we dan geen waar deering voor de activiteit, welke zich alom openbaart en loven we niet het initiatief van mannen, die daarbij een vooraan staande plaats innemen? Het tegendeel is het geval; we durven het in volle oprechtheid getuigen. We verzetten ons alleen tegen de nieuwe pogingen, welke thans weer gedaan wor den om de Christelijke levensovertuiging als onbruikbaar af te wijzen.Voor elk reëel plan, hetzij verdediging onzer natio nale onafhankelijkheid of krachtige be strijding der werkloosheid zijn wij tot samenwerking bereid, maar dan moet dit kunnen zonder een offer der beginselen op het altaar der z.g. verdraagzaamheid. Wij meenen het woord der Koningin niet slechter begrepen te hebben dan anderen en het bevreemdt ons, dat menig een wel het algemeen karakter der rede verstaan heeft, doch aan de persoonlijke belijdenis geen aandacht schenkt. En toch is dat voor ons het voornaam ste. Wil men zelfzucht overwinnen en naastenliefde beoefenen, dan moet daar aan voorafgaan „Christus voor alles". VENRAY, 4 Maart. Gisteravond om zes uur is door het in brand vliegen van een motor een groote brand uitgebroken in de opslagplaats van den stroohandel en perse- rij van de firma Van Daal in het gehucht De Smakt bij Ven ray. Het gebouw, dat grootendeels van hout was opgetrokken en aan de zijkanten niet is afgesloten, was in korten tijd een vuurzee. De brandweer van Venray stond machteloos. De opslagplaats is geheel uitgebrand. Vele duizenden kilo's stroo gingen verloren. De omliggende hui zen liepen geen gevaar. ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ/MY LEEUWARDEN - BURMANIAHUIS GROOT N00RDH0LLANDSCHE VAN 1845 AMSTERDAM - VAN BRIENENHUIS BEIDER GARANTIE VOOR ALLE VERZEKERDEN Zorg voor Joodsche vluchtelingen Circa 24.000 zijn er in ons land AMSTERDAM, 4 Maart. Het aantal Jood sche vluchtelingen in ons land kan momen teel op 23 a 24.000 geschat worden. Aldus deelde ons mede Prof.^ Dr D. Cohen, voorzitter van het Copiité voor de Joodsche vluchtelingen, dat sinds een week of zes aan Lijnbaansgraoht 366 zijn organi satie heeft geconcentreerd in een voorma lige diamantslijperij. Daar wordt door een personeel van circa 80 personen, waarvan de helft ongeveer uit vrijwillige medewerkers bestaat, alles ge regeld wat op de zorg voor de Joodsche emigranten betrekking heeft. Zorg voor voeding, onderdak, emigratie. Aan deze laatste wordt bijzondere aandacht besteed. Sedert 1933 heeft het Comité zich met de vluchtelingen-aangelegenheden bezig gehou den. De uitgaven beliepen over de afgeloo- pen vijf jaren 2,8 millioen. Het spreekt vanzelf, dat met name den laatsten tijd de uitgaven sterk zijn toegenomen, mede in verband met de kosten van het verblijf in de kampen. Tot October i938 bedroegen de wekelijksche uitgaven ongeveer 12.000, November 20 mille, in December mille, in Januari 37 mille. De kosten voor de kampen bedragen rond 15.000 per week. Het Comité ondersteunde tot 31 October jl. 995 vluchtelingen. Sedert steeg het tal tot 2076 op 31 December 1938. Over Ja nuari 1939 was het weer minder, nl. 1645. Zoowel met de Regeering als met de andere vluchtelingencomités onderhoudt het Joodsche Comité goede betrekkingen. en)Mmte|?t!)il&enj en&Paaé'ts &«C!?muu£4? «Pftottndiara, Eenvoudige harmonieuse schepping van architect Blaauw Hedenmiddag werd het geopend Het nieuwe Raadhuis te> Alien a. d. Rijn, dat tot stand kwam onder archi tectuur van den heer C. J. Blaauw te Haarlem, den bouwmeester ook van het Leidsche Stadhuis, is een gebouw, aal opvalt door den grooten eenvoud in de vormgeving. Het is aan alle opdringerig heid en buitenissigheid, waaraan men in de moderne bouwkunst zoo dikwijls moeilijik blijkt te kunnen ontkomen, vreemd. Het heeft een sobere en bijna vanzelfsprekende lijn en ademt de rust en bezinning van een evenwichtigen geest. Men kan zeggen, dat er in de architectuur van dit raadhuis een tradi tioneel element schuilt, terwijl het ge bouw toch uitgesproken modem is, als men onder modem maar niet verstaat het experimenteeren met lijnen en vlak ken om der wille van het experiment met voorbijzien van hetgeen in de tra ditie gegeven is. Het nieuwe Alfensche raadhuis is...ï« een raadhuis. Het geeft eorr levemïïgy maar tegelijk «teft'i# öri he- De raadszaal van het nieuwe Raad huis dat heden werd geopend. Met de mahoniehouten betimmering en fraaie glas-in-lood ramen is deze raadszaal waarlijk indrukwekkend. schaafd accent aan de fraaie omgeving waarin het is gebouwd. Het vormt daarvan het aantrekkelijk en rustig mid delpunt. De situatie is eenvoudig. In Alfen heeft de Rijn vanzelfsprekend een lintbebouwing ver oorzaakt langs zijn beide oevers, zoodat de uitbreiding moest gezocht worden door mid del van wegen die vanaf de hoofdwegen het land ingrijpen. De voornaamste van deze wegen is de royale Lemzonlaan, met villa's bebouwd. Het nieuwe raadhuis vormt daar van de afsluiting. Aan de achterzijde sluit het aan op het nieuwe Boschpark, zoodat het midden in de landelijke uitbreiding van Alfen ligt Aan de voorzijde heeft het een fraaien en royalen plantsoenaanleg. De indeeling is als 't ware uit het buiten aanzicht af 6e lezen. Het accent ligt op het midden, dat hooger is dan de beide vleugels en bekroond wordt met een torentje. In deze kem van het gebouw vindt men de groote traphal met beneden in de onmid dellijke omgeving de kamers van den secre taris en van den burgemeester en op de eerste verdieping de raadszaal. In den linker vleugel zijn de diensten ondergebracht: be neden de secretarie, de afdeeling van den ontvanger en nog een inspecteurskamer en boven de afdeeling gemeentewerken rnet een teekenkamer en een directeurskamer. In den rechtervleugel is meer het best-uurs- gedeelte, met beneden de wethouderskamer, kamer van den burgemeester, een com missiekamer vn <te groote trouwzaal en CACAOFABRIEK TE ZAANDAM VERWOEST Schade ruim een kwart millioen Brandweer streed met achttien stralen ZAANDAM, 4 Maart Te Zaandam is hedenmorgen half vijf de cacaofabriek „Aurora" met het daarbij behoorende pakhuis, gelegen aan de Zaan en aan 't Kalf, in het noordelijk deel der ge meente, en toebehoorende aan den heer J. Stuurman Dzn., door brand geheel verwoest Omtrent de oorzaak van den brand tast men geheel in het duister. De „Aurora" is een continubedrijf, zoo dat ook s nachts wordt gewerkt, echter in beperkte mate. Werken overdag 15 16 men- schen in de fabriek, 's nachts bepaalt zich dit aantal tot drie. Te ongeveer half vijf werd een dezer drie arbeiders, Schaap, een brandlucht gewaar, zonder dat hij wist van waar die kwam. Toen hij naar de oorzaak een onderzoek instelde, kwam hij tot de ontdekking, dat op de tweede verdieping de fabriek is vier verdiepingen hoog in een hoek een partij grondstoffen lag te smeulen. Hij waarschuwde terstond zijn medearbei ders. Aanvankelijk scheen hun het gevaar niet heel groot toe en dachten zij het met behulp van de in de fabriek aanwezige schuimblusschers en brandemmers te kun- bedwingen. Hierin bleken zij zich ech ter deerlijk te vergissen, want spoedig nam het vuur zoodanig in omvang toe, dat het was allereerst om zich zelf te denken. Om eigen lijf te redden, was vluchten gelbo den. Zij snelden toen naar de alarmbel, om de brandweer te hulp te roepen. Deze gaf onmiddellijk aan den oproep ge hoor en verscheen kort daarop met veel ma teriaal ter plaatse. Achtereenvolgens kwamen de no. 3, de drij vende motorspuit en de vrijwillige brand weer met twee spuiten ter plaatse. Toen stond echter hot fabrieksge bouw reeds in lichter laaie, loeiend sloegen de vlammen door alle ramen naar buiten en stond het reeds vast, dat het pand niet behouden zou kun- nén worden. Ver in den omtrek was de brand te zien. Inmiddels was ook het drie verdie pingen hooge. van gegolfd plaatijzer opgetrokken pakhuis, waarin 150 ton cacaoboonen was opgeslagen, door het vuur aangetast Ook dit pakhuis ging evenals de Aurora geheel verloren, alhoewel de brandweer trachtte met 18 stra len tezamen 8000 L. water per minuut leverend, de overwinning te behalen. Alleen het kantoor dat los van de fa briek staat, bleef behouden. De schade is zeer aanzienlijk en zeker grooter dan een kwart millioen gulden. De brand woedde over een oppervlakte van ongeveer 1200 M2. boven de garderobe voor de raadsleden, de leeskamer en de kamer van B. en W. Daar- benevens is er dan nog het onderhuis, over de geheele lengte van het gebouw, waarin ondergebracht het politiebureau met de cel len, de afdeeling ondersteuning met een ruim stempellokaal, het archief (dat intus* schen slechts vanuit het secretarie is te be reiken), de algemeene toiletten, rijwiel bergplaats, garage en de centrale verwar mingsinstallatie. Aan de achterzijde geheel rechts is tenslotte nog apart de conciërge woning. De hallen en het hoofdtrappenhuis zijn geheel in marmer uitgevoerd en ontvangen hun licht door glas-in-lood ramen, versierd met motieven, ontleend aan handel en in dustrie en de wapens o.a. der vroegere gemeenten Alphen, Oudshoorn en Aar 1 an derveen. IfcZle vervolg bladzijde Tj. Aan de ski-wedstrijden, die Donder dag te Wengen zijn gehouden, nam ook Z.K.H. Prins Bernhard deel. De Prins, die een enthousiast ski-sport beoefenaar is. onderweg. Amsterdam is de hoofdstad van Nederland.... De directie der V.V.V. „Amsterdam" ont ving dezer dagen het volgende schrijven van een hoogeschool in Louisiana (Amerika): „Wij oonstateeren, dat ge in een uwer brochures Amsterdam de hoofdstad van Ne derland noemt. Al onze aardrijkskunde- en verwante boekjes noemen echter Den Haag als hoofdstad. Is dit misschien onlangs ver anderd en zoo ja, wanneer en waarom?" De V.V.V. .Amsterdam'' heeft den lof- waardig-nieuwsgierigen Amerikanen onmid dellijk geantwoord dat Amsterdam inderdaad Neêrlands hoofdstad is en steeds geweest is. Of geregelde goede voorlichting ook noo- dig isl Twee kinderen in levensgevaar Petroleumvergasser veroorzaakte brand ALFFEN AAN DEN RIJN, 4 Maart. Ten gevolge van het in brand geraken van een z.g. petroleumvergasser is gisterenmiddag brand ontstaan in de woning van den heer Schouten aan de Hoofdstraat te Alfen aan den Rijn. Het apparaat, dat in de badkamer stond, ontwikkelde een geweldigen rook, «die zich over de geheele verdieping verspreidde, zoodat twee kinderen, resp. drie jaar en eenige maanden oud, die elk in een afzon derlijk vertrek sliepen, weldra in levensge vaar verkeerden. Eenige malen begaven bu ren en personeel van den heer Schouten zich naar lboven om te trachten de kinderen te redden, maar door den verstikkenden rook kon men niets meer onderscheiden en boven dien heerschte er een verzengende hitte, welke het onmogelijk maakte lang in de kamers te vertoeven. Ten laatste slaagde een van de hulpverleenenden er in het oud ste meisje te vinden. Zij wierp het kind, dat in een kamer aan de straatzijde sliep, door het gesloten raam naar buiten, waar het gelukkig door een van de buren werd opgevangen. Het meisje werd door de glas scherven ernstig aan het hoofd gewond. In- tusschen was het anderen gelukt ook het jongste kind, dat reeds door den iook be dwelmd bleek te zijn, te vinden en in vei ligheid te brengen. Dank zij de hulp van een vrijwel onmiddellijk aanwezigen medi cus, kon het meisje spoedig weer tot bewust zijn worden gebracht. Nog voor de komst van de brandweer slaagde men er in het vuur met eigen mid delen te blusschen, zoodat de brand tot de verdieping «beperkt bleef. Een Nederlandsch centrum te Parijs In het Claridge-hotel op de Champs Elysees PARIJS 4 Maart. Een lange wensch van de Nederlandsche Vereeniging te Parijs is dezer dagen in vervulling gegaan. Een Ne derlandsch centrum, dat reeds vele jaren op het programma stond, is sinds enkele dagen tot stand gekomen, zij het dan ook op zeer bescheiden schaal. Het bestuur der vereeniging is er namelijk in geslaagd met de directie van het Claridge hotel op de Champs Elysees tot een overeenkomst te komen, waarbij deze directie een apartement bestaande uit groote salon met aangren zende kamer, ter beschikking van de Ver eeniging stelt. De lokalen staan het geheele jaar door dagelyks tar dispositie van de leden, die in deze in het centrum der stad gelegen loka len thans ook hun maaltijden kunnen gebruiken. Aan alle leden der Nederland- sche Vereeniging is tevens een soort lid maatschapskaart uitgereikt, op vertoon waarvan een belangrijke reductie verkregen wordt op hotelprijzen, gymnastiekzaal enz. De nieuwe lokalen zijn 1 Maart in ge bruik genomen. DE NIEUWE AARDAPPELEN ZIJN ER I De eerste nieuwe aardappelen zijn Vrij dag in het Westland aangevoerd. De kwee- ker V. J. Kuyvenhoven bracht dit eerste kas-product ter veiling Naaldwijk. Er werd 71 cent per kilo voor betaald. N.V. GRONINGSCHE HYPOTHEEKBANK VOOR NEDERLAND gevestigd te GRONINGEN De Bank geeft uit: 31/2 Pandbrieven 100% (Koers van om wisse Uns 100% (Reel.) VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit VIER bladen en het ZONDAGSBLAD Te Zaandam is vanmorgen een cacao, fabriek door brand totaal verwoest. Op Kasteel Hemmen is een gezins kamp geopend uitgaande van de Federatie van Chr. Vereenigingen van en voor Vrouwen en Meisjes. Te Alfen a.d. Rijn heeft een brand ge* woed waarbij twee kinderen in levens ge* vaar verkeerden. De Chr. Landarbeidersbond heeft te Utrecht een jubileumvergadering gehoua den. Financieel Weekoverzicht. Soudan ziet geen kans, een Belgische regeering samen te stellen. Hoop op Japansch-Russisch compromis inzake de visscherij-rechten. Goering maakt vacantie-reis naar Italië* De correspondentie-Mac Mahon gepua bliceerd. IETS MINDER ZACHT Voor het geheele land: tijdelijk toenemende bewolking, overwegend droog, zelfde temperatuur des nachts* iets minder zacht overdag, meest matige zuidelijke wind. BAROMETERSTAND Stand vanmorgen half «twaalf 762.4. THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 12.2 C. 5 Mrt. Zon op 6.41 uur, onder 5,44 uur 5 Mrt Maan op nm. 5,55 u. ond. vm. 6,01 U Volle Maan nam. 6.20 uur FIETSERS LICHT OP: 5 Mrt. Van 's av. 6,14 u. tot 's morg. 6,09 U 6 Mrt Van 'sav. 6,16 u. tot 'smorg. 6,06 u Stormschadeverzekering Een specialiteit op het gebied van STORMSCHADE-VERZEKERING l Algemeen Onderling Waarborg Genootschap „RENOVATUM" to Amsterdam, Spuistraat 219/21. Tel. 35026 Vraagt eens een prospectus aanl (Red.) 'MEN UDGEERT w z£fpgocd WOTfL TEL3I660 E filJKS-TCLCFOON STROOMEND WARM ÖAft EN KOUD WATER OP ALLE KAMERS KAMERS MET ONTBOT-f-3-II ET BADKAMER -F-4- ilQUEURS FINES ANNO 172t Generaal Agent ANDRE KER5TENS. Tilburg (Adv.) VERVALSCHING OP GROOTE SCHAAL Naar wij vernemen is te Amsterdam een complot ontdekt, dat op groote schaal paspoorten vervalscht heeft en dat hand langers zou hebben in ons land. De verval- schers hebben hun werk zóó zorgvuldig uit gevoerd, dat zelfs de grensautor ten het bedrog langen tijd niet gemerkt hebben. Dientengevolge zijn vele vreemdelingen met behulp van deze passen, waarvoor zij hooge bedragen betaalden, in ons land gekomen. Een Duitsoher, die als hoofd van do cen trale optrad, zou, met twee medeplichtigen, gearresteerd zijn.. Waar de betrokken auto riteiten elke inlichting weigeren, ontbreken vooralsnog nadere bijzonderheden. ERNSTIGE AANRIJDING DORDRECHT. 4 Maart. Gisteren is de 1-jarige A. Bakker, opzichter van de Ge westelijke Tarweorganisatie voor Noord- en Zuid-IIolland, die per motor het kruispunt bij de Vest en de Noorderbrug in vol's vaart wilde passeeivn onder een met slce- nen beladen vrachtauto terecht gekomen. De achterwielen van de auto gingen over hem heen. Zeer zwaar gewond, met een rnstige hoofdfraetuur werd hij opgenomen en naar het ziekerjiuis vervoerd. Zijn to$- itand is zeer zorgwekkend,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1