JUronrr (ümtraitt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Engeland is met Frankrijk solidair
—PEREZ
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cl.
No. 6635
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 33936
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1939 19e Jaargang
a&bErtentieprijjttt:
Van 1 tot 5 regels f 1.17'/»
Elke regel meer 022'It
Ingezonden Mededeelingco
van 1—5 regels 230
Elke regel meer 0.45
Voor het bevragen aan '1 bureau
wordt berekend 0.10
De foto's van 't verblijf van 't Prinselijk paar te Grindelwald worden door ons volk met bijzondere
belangstelling ontvangen. En die belangstelling geldt vooral Prinses Beatrix, die er zoo kostelijk
uitzietNog een aardige opname van 't Prinsesje in gezelschap van haar Moeder en den grooten
St. Bernhardshond, met wien zij blijkbaa r de beste maatjes is
„Zonder eenigerlei onuit
gesproken voorbehoud",
verklaart Halifax
In antwoord op de vraag van het lid
der labouroppositie, lord Addison, of
de regeering een verklaring kon afleggen
betreffende de betrekkingen tusschen
Frankrijk en Engeland, heeft lord Hali
fax een rede uitgesproken in het Hoo-
gerhuis. Hij zeide o.m.:
Het zou een groote dwaling zijn te ver
onderstellen, dat eenigerlei onuitgespro
ken voorbehoud van eenigerlei aard ge
paard ging met Chamberlains woorden
betreffende de solidariteit met Frankrijk.
Die verklaring was duidelijk en on
dubbelzinnig.
i. Wanneer ik 't in de bewoordingen van een
huiselijke 'vergelijking zou mogen zeggen,
dan was de verklaring van den aard dier
borden, die wij thans op vele gevaarlijke
punten in het land zien: „Halt! Kruising met
.voorrangsweg".
En dat was de bedoeling er van, aldus
Halifax. Er bestaat geen verschil van mee
ning over eenig onderwerp tusschen ons en
Frankrijk.
Bijgevolg was er noch in Frankrijk, noch
in dit land eenigerlei verbale bevestiging
{van onze solidariteit ojpnieuw noodig.
Binnenkort zullen wij de gelegenheid heb
ben de solidariteit in het licht te stellen,
wanneer wij het hoofd der FransChe repu
bliek verwelkomen.
Er is nog een punt, waarop ik den nadruk
zou willen leggen, n.l. dat de Engelsoh
Fransohe solidariteit niet de bedoeling heeft
en nooit heeft gehad om eenigerlei bedrei
ging van welken aard ook te vormen jegens
een derde partij.
De staat van dienst der beide regeeringen
en de pogingen, die de beide regeeringen
in het werk hebben gesteld tot handhaving
van den vrede, leveren, naar ik hoop, vol
doende bewijs voor de waarheid van deze
verklaring.
De Italiaansch—Fransche geschillen
Wat de ItaliaanschFransche geschillen
betreft is het aan den eenen kant zoo, dat
deze ons primair niet aangaan. Maar aan
den anderen kant hebben zij rechtstreeks
betrekking op dit land en nauwe betrek
king, omdat wij met Frankrijk de relaties
onderhouden, waarover wij zoo juist spra
ken en omdat "«dj tevens verheugd zijn, onze
betrekkingen met Italië te hebben hersteld
en verlangend zijn die te handhaven op
een grondslag van zoo volledige hartelijk
heid als mogelijk is.
Ik moet er op wijzen, aldus minister Ha
lifax verder, dat noch de Fransche, noch
de Italiaansche regeeringen getoond hebben,
verlangend te zijn naar de bemiddeling van
een derde partij en natuurlijk kan niets van
dien aard verwacht worden, tenzij en totdat
beide partijen die wenschen.
In feite heeft op dit oogenblik de Italiaan
sche regeering nog niet formeel aangeduid
wat naar haar meening de nauwkeurige
punten zijn van geschil tusschen Italië en
Frankrijk.
De kwestie is, dat de positie van dit land
Vrij vaak in het buitenland verkeerd voor
gesteld wordt. Ik heb gezien, dat in het bui
tenland verklaard is, dat wij niet alleen
wapenen voor veiligheid, maar vcor een
preventieven oorlog en er is ook gezegd, dat
de regeering wel voorstandster van den
crede kan zijn. maar dat er anderen zijn,
die voor een oorlog zijn.
Een ieder moet zich er thans van bewust
zijn, dat er in dit land geen oorlogspartij ls,
aldus spreker.
Dat wil niet zeggen, dat de menschen ln
dit land of Frankrijk zich er van zouden
weerhouden om met geweld weerstand te
bieden tegen iedere bedreiging van hun
leven of onafhankelijkheid, of van wat wij
gelooven, dat hun vitale belangen zijn.
In dit verband citeerde spreker, hetgeen
Hitier geschreven heeft in „Mein Kampf'
over de Duitsche vooroorlogsche misreke
ningen ten aanzien van den Engelschman
en zijn rijk.
„Onze hulpbronnen", zoo voegde Halifax
hieraan toe, blijiven ontzaglijk en de geest
van ons volk is niet gewijzigd. Wij verlan
gen geen krachtproef, omdat wij gelooven,
dat, terwijl oorlogen in staat zijn meer in
wanorde te brengen dan zij ooit geregeld
hebben, er geen problemen bestaan, die niet.
wanneer goede wil aanwezig is, tot een op
lossing kunnen worden gebracht door open
hartige besprekingen.
De Britsche regeering zou niets liever wil
len dan dat de omstandigheden zich zoo zou
den ontwikkelen, dat behandeling van de
vele kwesties, waarbij wij betrokken zijn,
mogelijk zou worden.
Aan den anderen kant zal niemand, die
den Britschen geest kent. er aan twijfelen,
dat, mocht de noodzakelijkheid ons ooit
worden opgedrongen, ons volk heden ten
dage niet minder hardnekkig zijn vrijheid
zal blijken te verdedigen dan ooit tevoren
(toejuichingen).
Vraagt Uw leverancier
„St.Raphaër
QUINQUINA
0e fijnste apéritif.
DOELEN HOTEL
AMSTERDAM-CENTRUM
Kamers incl. Holl. Ontbijt vanaf -f 4.—
Rustige sfeer in het centrum van de stad
Ieder modern comfort Telefoon 40661
Trompenberg's
PALACE HOTEL
Hilversum Telefoon 7941 (2 lijnen)
Ha» g e k e <-l e |aa» geopend
Wat voor de Marine
in aanbouw is
Een overzichtelijk schema
Tal van proeftochten
in het vooruitzicht
DEN HAAG, 24 Febr. We ontleenen aan
een schema over in aanbouw zijnd mate
riaal der marine, welk schema is bewerkt
door den luitenant ter zee 1ste klasse B.
G. van der Werff en is opgenomen in het
„Marineblad", dat 2 kanonneerbooten van
126S ton zullen worden gebouwd bij P. Smit
te Rotterdam. De proeftochten van deze
booten zullen vermoedelijk plaats hebben
onderscheidenlijk in September en Novem
ber van het volgend jaar. De snelheid zal
13 mdjl bedragen, terwijl de bewapening zal
bestaan uit 4 kanonnen van 12 cM in 2
dubbele torens, 4 mitrailleurs van 40 m.m.
op dubbelen affuit en 4 mitrailleurs van 12.7
eveneens op dubbelen affuit.
Verder zal eenzelfde kanonneerboot wor
den gebouwd op de werf Gusto te Srhiedain
van welke boot de proeftocht waar-"chijnlijk
zal worden gehouden op 2 Januari 1941.
Voorts komen nog in aanbouw 20 motor-
tonoedobooten van ongeveer SO ton met een
snelheid van plus minus 42.5 .nvli f n oen
vermoedelijke bewapening van
nonnen en 2 mitrailleurs.
Een van deze booten wordt me!
gebouwd, terwijl de overige wel!- Ver te
Jande in licentie worden gebouwd nn stapel
zullen worden gezet bij de werf Gusto te
Schiedam.
Van het verdere reeds in aanbouw zijnde
nieuwe materieel kan worden medegedeeld
dat de vermoedelijke proeftochten zullen
worden gehouden: in Juni 1940 van den bij
do Nederlandsohe Scheepsbouw Mij. te Am
sterdam in aanbouw zijnden flottieljeleider,
resp. op 1 Mei en 1 September 1940 van
twee bij de Rotterdamsche Droogdokmaat
schappij in aanbouw zijnde torpedoboot ja
gers en op resp. 1 Juli en 1 November van
het volgend jaar vantwee torpedoboot jagers,
waarvan de bouw geschiedt door de Schelde
te Vlissingen, begin Maart van den O 20, die
op stapel staat bij Wilton-Fijenoord, 10 De
cember 1939 van den 0 21 (de Schelde): 10
Maart 1940 van oen O 22 (de Schelde); 10
Maart 1940 van den O 23 (Rott. Droogdok
Mij.); 10 Juni 1940 van den O 24 (Rotterd.
Droogdok Mij.); 10 October 1940 van den
O 25 (Wilton-Fijenoord); 10 September
1940 van den O 26 (Rott. Droogd. Mij.); 1
Febr. 1941 van den O 27 (Rott. Droogdok
Mij.), en op 25 Augustus a.s. van een mo-
torloodsvaartuig (hulpmijnenlegger), dat in
aanbouw is op Boele's Scheepswerven.
Ten slotte zal het bij de Rott. Droogdok
Mij. sinds 11 September 1937 in aanbouw
zijnd artillerie instructieschip „Van Kins-
bergen" dat 5 Januari te water is gelaten,
waarsohijnlijk begin April van dit jaar zijn
proeftocht houden, terwijl de proeftocht van
hot op 15 December j.l. bij de Ned. Droogdok
Mij. te Amsterdam te water gelaten mijnen
legger-instructieschip „Willem v. d. Zaan"
op 1 April a.s. is vastgesteld.
Dezer dagen hebben wjj medegedeeld, dat
verzoeken tot verbindendverklaring van de
C.A.O. voor het Schildersbedrijf en voor de
Bouwbedrijven waren ingediend. De minis
ter van Sociale Zaken maakte thans bekend,
dat bezwaren tegen de inwilliging van deze
verzoeken resp. vóór 9 en 12 Maart bij hen
kunnen worden ingediend.
ERKENNING DE JURE
VAN GENERAAL FRANCO'S
BEWIND
Door de Nederlandsche
regeering
's-GRAVENHAGE, 24 Febr.
De regeeringspersdienst deelt
mede, dat aan den agent der
regeering bij het bewind van
Generaal Franco opdracht is
verstrekt, aan dat bewind mede
te deelen, dat het door de Ne
derlandsche regecring de jure
wordt erkend als de regeering
van Spanje.
Locomotor valt op
een schip
Door openstaande spoorbrug
gereden
Geen persoonlijke ongelukken
MUNTENDAM, 24 Febr. Gistermid
dag is nabij het station Meeden
Muntendam een raneeerende locomo
tor door de opengedraaide spoorbrug
over een der kanalen aldaar gereden,
in de diepte gestort en terechtgekomen
boven op een passecrcnde tjalk van
den schipper J. Amerika, welke op
weg was van Veendam naar Winscho
ten. De machinist wist nog tijdig van
den locomotor te springen en zich al
dus in veiligheid te stellen. Het dek
van het schip werd zwaar beschadigd,
doch van de opvarenden kreeg nie
mand eenig letsel.
Het ongeluk schijnt te mooten worden
toegeschreven aan het feit, dat de machi
nist niet, of pas op het laatste oogenblik,
heeft bemerkt, dat het brugseln op onveilig
stond en de brug was geopend. De brug
wachter, die zag wat er ging gebeuren,
trachtte den machinist nog te waarschuwen
doch tevergeefs.
Het sjxiorwegverkeer op de lijn Stadska-
naal-Zuiclhrcck, dat over enkel spoor gaat,
werd ernstig gestagneerd. De passagiers in
beide richtingen moesten voor de plaats van
het ongeval den trein verlaten en over een
andere brug naar de overzijde loopen, waar
zij in een anderen trein hun reis konden
voortzetten.
Uit Utrecht werd met spoed een kraan
wagen ontboden, daar die van Groningen
den zwaren last niet kon tillen.
Gemeente Kampen
contra Pachtkamer
KAMPEN. 23 Febr. De gemeenteraad van
Kampen kwam in spocdeischende raads
vergadering bijeen, teneinde een voorstel
van B en W. te behandelen inzake het in
beroep gaan bij het gerechtshof te Arnhem
tegen de uitspraak van de pachtkamer bij
het kantongerecht Zwolle, waarbij 34 pacht-
contracten van stadsen-en nietig w,
verklaard. Na een bespreking in besloten
zitting werd het voorstel van B. en W. met
15 stemmen voor en 2 tegen aangenomen.
Het verschil in pachtopbrengst van de 34
erven volgens de door den gemeenteraad
vastgestelde regeling en de uitspraak van
de pachtkamer bedraagt in totaal rond
19.500.— of 17,4 procent
INVAL IN EEN SPEELHOL
TE AMSTERDAM
AMSTERDAM. 24 Febr. Reeds langen tijd
had de politie van het bureau Singel net
vermoeden, dat er in het perceel Keizers
gracht 639 dingen gebeurden, die niet geheel
in orde waren.
Bij een inval gisterenmiddag betrapten
rechercheurs in een kamer zes mannen, die
zich hier om de roulette hadden verzameld,
en zichtbaar schrokken, toen zij de politie
plotseling voor hun neus zagen staan.
Het gezelschap werd meegenomen naar
het bureau Singel en nadat proces-vërbaal
was opgemaakt, weer op vrije voeten gesteld.
Uit de verhooren is göbleken, dat het ge
zelschap in het bewuste perceel een kamer
had gehuurd om hazard te kunnen spelen.
WERKLOOSHEID IN DE WEEK
VAN 6 TOT 12 FEBRUARI
Percentage dalende
Werkloosheid onder jongere
mannen 's winters telkens
gedaald
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemid-
aeling deelt mede. dat blijkens door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek verstrekte
voorloopige gegevens in de week 6 tot en
met 11 Februari 1939 bij gesubsidieerde ver-
eenigingen met werkloozsnkas waren aan
gesloten 573.604 personen (waaronder 75381
landarbeiders).
Van de 498.243 verzekerden, buiten de
landarbeiders, was het werkloosheidspercen
tage 273 (in de vorige verslagweek, 23 tot en
met 28 Jan. 1939. was dit percentage 26.9).
Van de 573.604 verzekerden, met inbegrip
van de lanoarbeiders. was het werkloosheids
percentage 27.0 (vorige verslagweek 27.7).
In de overeenkomstige verslagweek van
Februari was het werkloosheidspercentage
voor alle verzekerden in de laatste jaren als
volgt (tusschen haakjes zijn vermeld de
percentages, indien de landarbeiders buiten
beschouwing worden gelaten): 1932: 30.0
(32.1); 193S: 2S.S (29.3); 1939: 27.0 (212).
Op 1 Januari 1939 heeft weder een telling
plaats gehad van de bij de gemeentelijko
organen der arbeiasbciniddeling ingeschre
ven werkloozen, gesplitst naar leeftijdsgroe
pen. Uit de hierbij verkregen cijfers blijkt,
dat het totaal aantal ingeschreven manne
lijke werkloozen in den winter geregeld is
gedaald, in het totaal over het drie-jarig tijd
vak met 7.7 pet. de daling onder de jongere
werkloozen (30 jaar en jonger) was echter
veel grooter, n.l. 21.4 pet. Daartegenover
steeg het aantal van 31 jaar en ouder met
13 procent.
Nog merkwaardiger zijn de cijfers, als men
de jongste groepn afzonderlijk beschouwt.
De daling bedroeg bij de groep 18 tot en met
24 jaar 26.9 pet en bij de groep jonger dan
18 jaar zelfs 33.6 pet.
Radio-reportage uit Grindelwald
GRINDELWALD, 24 Febr. Ten behoeve
.an de Ned. Chr. Radiovereeniging en de
Phohi werd te Grindelwald gisteren t en
radio-reportage vervaardigd van het vorste
Ujk bezoek aan Grindelwald.
De reporters Dr. Max Senger van de
Zwitsersche Verkeerscentrale te Zürich, en
Fred. Rombach, Nederlandsoh journalist in
Zwitserland waren o.a. in de gelegen
heid gesteld om enkele opnamen te ver
vaardigen aan de lunch der hooge gasten,
terwijl eveneens een gesprek werd opge
nomen met Hermann Steuri, den privé-ski-
leeraar van Prins Bernhard, die het een en
ander over zijn leerling vertelde.
De Phohi-uitzending voor Oost-Indië ge
schiedt Maandagmiddag, de uitzending van
de N.C.R.V. vindt plaats Maandagavond a^,
te 10 uur.
Het verdachte sterfgeval
te Rotterdam
Baby overleed aan een stuip tengovolge
van verkeerde voeding
ROTTERDAM, 24 Februari. Eenigen tijd
geleden is in een woning aan de Zoutzieder-
straat een baby van zes maanden onder ver
dachte omstandigheden overleden. Het kind
werd dood in het wiegje gevonden, en aan
vankelijk had men den indruk dat het kind
was gestikt. Ofschoon de moeder bleef ont
kennen, dat zij schuldig was aan den dood
van haar kind, waren de omstandighedi
toch van dien aard, dat zij naar het Huis
van Bewaring werd overgebracht.
Naar wij thans vernemen, heeft de sectie
op het lijkje van de baby uitgewezen, dat
het kind niet is gestikt, doch gestorven aan
een stuip, tengevolge van verkeerde voe
ding. Een restant van de voeding dat zich
nog in een fleschje bevond, is destijds in
beslag genomen en zal Zaterdag a.s. nader
worden onderzocht.
De vrouw bevindt zich intussohen nog in
het huis van bewaring.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
In de Eerste Kamer is voortgezet de be-*
behandeling van de begrooting van Bui-
tenlandsche Zaken.
De begrooting van Ned.-Indië werd
door de Tweede Kamer verder besproken.
Te Nunspeet is overleden de kunstschil
der Arthur Briët
De Nederlandsche regeering erkent het
bewind van Franco als regeering van
Spanje.
Halifax over de Britsch-Fransche soli
dariteit
Londen en Parijs zullen zeer binnenkort
Franco de jure erkennen.
Pierlots regeringsverklaring en de
kwestie-Martens.
IETS KOUDER
Voor het geheele land: Meest
zwaar bewolkt weer, zonder regen van
beteekenis. Iets kouder dan vandaag,
meest zwakke wind uit uiteenloopende
richtingen.
BAROMETERSTAND
Stand vanmorgen half-twaalf: 70S.1
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half-twaalf: 7.0 C.
PERZISCHE TAPIJTEN
's-GRAVENHAGE, NOORDEINDE 1
HANDGEKNOOPTE
OOSTERSCHE TAPIJTEN
zijn mooi en niet duur.
TEN I
E 140c I
JTEN I
Gelijke havenrechten
zijn gewenscht
Een adres van de vakbonden
ROTTERDAM, 24 Febr. De besturen van
den Centralen Bond van Transportarbei
ders, de Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en
Transportarbeiders en de Ned. R.K. Bond
van Transportarbeiders St. Bonifacius, heb
ben een adres aan B. en W. van Rotterdam
en Amsterdam gezonden, waarin wordt
aangedrongen in overleg te treden met do
besturen der andere havengemeenten om
te trachten overeenstemming te bereiken
over de heffingen der gemeenten op het
havenkcer.
In het adres wordt de aandacht gevestigd
op den ongewensctiten toestand, dat de
eene gemeente tegen de andere met haven
rechten concurreert, en op de nadeelen, die
daarvan voor de gemeenschap het gevolg
zijn.
Adressanten zijn van oordeel, dat het
vaststellen der heffingen op zooveel moge
lijk gelijken grondslag gewenscht is.
Voor het overleg hebben zij in de eerste
plaats op het oog de gemeenten Rotterdam,
Amsterdam en Antwerpen.
DROEVIG ONGEVAL
VLAARDINGEN, 24 Febr. Het1^-Jarig
dochtertje van P. Groeneveld, waterstoker
aan het Westnieuwland alhier, viel Woens
dag van de trap in een teil heet water. Met
ernstige brandwonden aan het achterlijfje
werd de arme kleine naar het ziekenhuis
overgebracht, waar ze gisteren aan de be
komen verwondingen is overleden.
Gisternamiddag is Ds
A. C. Rullmann. missio
nair Dienaar des W oor ds
van de Geref. Kerk van
Rotterdam te Poerwo-
kerto en benoemd docent
aan de opleidingsschool
te DjocJakarta, met zijn
gezin per Lloyd Rapide
naar Marseille vertrok
ken om de terugreis
naar Indië te aanvaarden.
Vlak vóór het vertrek
hebben wij deze foto ge
maakt. Op den hoek van
de tafel zit Ds Rullmann.
naast hem staat zijn echt-
genoote. Aan zijn rechter
hand zit Ds D. Poll. van
Rijsoord. de Zendings-
deputaat. Onder de aan
wezigen merkten wij ver
der op Ds G. Bouwmees
ter (staande geheel links
en Ds f. Verkuijl. miss.
Dienaar des Woords
voor de stude rende Oos
terlingen. die binnenkort
zal vertrekken (zittend
naast Ds Poll).
