kdK»)
INDISCHE BEGROOTING 1939
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1939
Tweede Kamer
tionaal-socialistic:
Motie Stokvis verworpen
Vermaan aan onruststokers
Vergadering van 22 Februari
Overzicht
De heer Stokvis heeft van de ver
stapping en verkleuring van zijn aard
oliemotie geen groot succes beleefd.
De ontzieiing van staatsexploitatie-motie
tot verzoek om een onderzoek naar de
mogelijkheid tot het nemen van een
beperkte proef met betrekking tot de
winning en verhandeling van aardolie
rechtstreeks van gouvernementswege
wel radicaal, maar maakte haar prac-
tisch zoo mogelijk nog minder aanne
melijk. Op den achtergrond bleef staan het
halen van meer geld uit de oliewinning,
maar daartoe kunnen we, zoo noodig, langs
fiscalen weg zonder eenig risico komen.
We hebben dit gisteren reeds opgemerkt en
in de Kamer is dezelfde gedachte vanmid
dag van meer dan een zijde uitgesproken.
De minister pakte in tweeden termijn
den voorsteller van de motie nog al stevig
aan.
De olie. zoo merkte hij onder groote vroo-
lijkheid der Kamer op, is voor den heer
Stokvis een stokpaard, dat niet erg
loopen wil en daarom tracht hij met allerlei
vuurwerk er gang in te krijgen.
Over zakelijke argumenten spreekt hij
niet meer, maar is tenslotte teruggevallen
op sentimentsargumenten: de nood der in
landsche bevolking. De argumenten van oen
heer Stokvis zijn uit den tijd van 15, 20 laar
geleden, toen hij in den Volksraad hetzelfde
beestje binnenleidde. Genegeerd wordt, dat
sindsdien toestanden en verhoudingen ge
heel gewijzigd zijn. Het financieel belang
.van Indië rechtvaardigt in geen enkel op
zicht het aanvaarden van de geweldige ri
sico's .an staatsexploitatie en exploratie. In
Indië hebben we op dit gebied voldoende
leergeld betaald. Er zijn vele tientallen mil-
lioenen verloren gegaan met mislukte staats
exploitaties. Als we b.v. in 1929 de staats-
euikerfabrieken hadden gebouwd, waartoe
aanvankelijk besloten was, zouden we twee
jaar later 30 millioen kwijt geweest zijn.
De vraag of de olie meer moet en kan bij
dragen aan de Indische middelen is echter
v n geheel anderen aard en wordt onder
zocht Daartoe is niet noodig te parasiteeren
op anderer kostbare proefnemingen, merkte
de heer v. Poll op.
„Mijnbouw is gokken" en wat 3e heer
Stokvis wil, zoo besloot de minister, is
spelen met millioenen, met anderer geld,
met het geld van den kleinen man in
Indië, dien hij beweert te willen helpen.
Tot de medegokkers van den heer Stokvis
bleken bij de stemming te behooren de com
munisten, de CD.U. en de vrijz. dem.,_wien
zoo langzamerhand het bloed weer begint te
kruipen waar het niet gaan kan. Met 4930
stemmen werd Stokvis' motie verworpen.
Met voldoening constateerde de heer
Wa g en a ar, dat de minister enkele on
gerustheden bij hem had weggenomen.
Het vrijmoedig optimisme van den heer
Teulings bekoorde hem echter volstrekt
niet Het is onwerkelijk.
Des ministers gedachten schijnen in de
zelfde richting te gaan en bovendien ach
ter dezen minister staat nog de minister van
Financiën.
Het vlotte spreken van den heer v. Gel-
deren over schuld, die hij met een hand
omdraaien in volkswelvaart omtoovert. kon
bij den minister nog steeds weinig in
stemming vinden. We begrijpen dat
Voor den heer v. Gelderen schijnt het eco
nomisch leven een groote technische ma
chine te zijn. Loopt ze eenmaal in een be
paalde richting, dan gaat het als vanzelf
bergopwaarts. De werkelijkheid is een beetje
anders en daarom achten we ook zoo zinloos
de stereotiepe vragen van den soc.-dem. af
gevaardigde, oud-adviseur der Regeering.
die echter thans in abstracte critiek zijn
grootste genoegen vindt of, wanneer anders
gehandeld ware, het niet beter gegaan zou
zijn. Of is het niet zinloos om te veronder
stellen, dat Indië thans veel welvarender
zou zijn, wanneer we in 1914(1) b.v. niet 100.
maar 200 millioen ter beschikking van Indië
hadden gesteld? Niemand weet dat, maar
wel is zeker, dat geld in eigen land geen
eeuwigd uren den kringloop doormaakt, maar
soms al spoedig langs allerlei wegen weg
vloeit.
Een voorbeeld.
Spoorwegen zijn voor Indië welvaarts
uitgaven. Er zijn echter op dit gebied
tientallen millioenen gebruikt voor lij
nen, die al spoedig bleken niet te ren-
deeren. Het geld was weg maar de ge
maakte schuld bleef tientallen jaren het
budget bezwaren. Dergelijke ervaringen
we kennen ze ook in eigen land
maken bescheiden en voorzichtig. Alleen
bij den heer v. Gelderen schijnt dat niet
het geval.
Indië's welvaart moet bevorderd, zoodat de
resultaten zooveel mogelijk aan de bevolking
ten goede komen. Maar daartoe kunnen dolle
experimenten niet dienen. Slechts in den weg
der geleioelijkheid zijn blijvende reusltaten
te verwachten.
Op een tikje demagogische wijze wa
nood in de residentie Bodjo Negoro door den
heer Stokvis ten behoeve van zijn motie
gedramatiseerd. We vinden dergelijke ex
ploitatie van socialen nood met politieke
doeleinden steeds minderwaardig, maai
middel behoort nu eenmaal in het tuighuis
der soc. dem. thuis.
De minister verfoeide het evenzeer,
maar vond toch aanleiding tot een korte
mededeeling.
De genoemde residentie is een door de
natuur zeer misdeeld gebied en heeft boven-
en den laatsten tijo een serie tegenslagen
moeten ondervinden. Er zijn steeds belang
rijke bedragen aan ten koste gelegd voor al
lerlei ondersteuningsmaatregelen, de ver
strekking van rijst, mest, enz. Hoe de acute
nood van nu ontstaan is. is uit de rapporten
niet duidelijk en daarom heeft de minister
nadere inlichtingen gevraagd.
Een pittig vermaan richtte deze ook tot
degenen, die door het op alarmeerende,
ongegronde wijze spreken over gevaren
van buitenaf, welke Indië zouden be
dreigen, onrust verwekken.
Aan dit kwaad maken communisten en
N.S.B., ieder op eigen wijze, zich schuldig.
Zoo heeft de heer Rost van Tonningen nu
reeds driemaal achter elkaar de waarde der
defensie voor Indië aangetast. Hij vergeet,
reemde ooren luisteren mee, en daardoor
schaadt hij de hoogste belangen van het Ne-
derlandsche Rijk.
We vreezen intusschen, dat dit vermaan
niet helpen zal. Bij deze lieden, die zich de
beste vaderlanaers wanen, maar in werke-
k'heid schier dag in dag uit handelen op
een wijze, die naar het gevoelen van de
overgroote meerderheid van ons volk den
naam van on-nationaal en on-Nederlandsch
verdient, zal het wel kloppen aan doove-
mans deur zijn.
De heeren Meyerink en Joekea had
den zich door 's ministers betoog omtrent
het optreden der Regeering tegenover de N.
S.B. niet bevredigd getoond. De minister her
haalde: de Regeering is waakzaam en zou-
aen de afgezanten van de N.S.B. van vorig
iaar mogen spreken, ze zouden dit kunnen
bevestigen.
Met enkele waardige en sobere woorden
heeft de heer Meyerink het verwijt »an
den heer J o e k e s, dat het christendom in
Indië onveraraagzaamheid kweekt en ver
deeldheid brengt, weerlegd op een wijze,
waardoor de vrijz. dem. fractieleider zich te
vreden gesteld verklaarde.
De middag was reeds een belangrijk eind
gevordero, toen met de afdeelingen der be
grooting een begin gemaakt kon worden.
Bij „Justitie" werden verschillende sociale
desiderata ter sprake gebracht.
Afschaffing van de exorbitante rechten en
opheffing van het BovemDigoelkamp wensch
te de heer Kupers. Ook werkloozenzorg
voor inheemschen.
De wensch naar minimumloonen leefde bij
de heeren Serrarens en Prof. v. Gelde-
ren. Meer reëele cijfe'rs omtrent het loon-
peilonderzoek zouden den heer Meyerink
aangenaam zijn. Aan woorden van lof voor
de ingevoerde Ongevallenregeling paarde hij
den wensch naar een regeling voor werk
loosheid en omzetting van het Kantoor van
den Arbeid in een dienst voor Sociale Zaken.
De miniiter antwoordde, dat allerlei in
overweging is, maar wat de heer Kupers
vroeg, gaat nog niet Wel is de liquidatie van
het Digoelkamp in voorbereiding. Daar zal
echter wel eenige tijd mee gemoeid zijn.
Financiën en Binnenlandsoh Bestuur ko
men vervolgens aan de beurt
de motie geven,
r MEYERINK (a.t
■edlgd. Hö dringt
hebben hem
egt
t dat
agzaamheld en sectarla-
n zou brengen In Indië.
vaar inderdaad bestaat,
treefd wordt, het zooveel
lijk te beperki
Spr. handhaaft zijn bezwaren tegen de motie
Stokvis.
De heer JOEKES (v.d.) stemt gaarne ln me
woorden van den heer Meyerink omtrent he
evaar voor verdeeldheid in de Chrlsteljjki
ereld in Indië.
Met den minister Is spr. 't eens, dat de maat
regelen, die in Indië moeten worden genomen
.n Indië moeten worden overgelaten. De hee
iekes acht de wijziging van de motie-Stokvi
n verbetering, spr. wil thans zlin stem nle
in de motie onthouden, hoewel hl) nog enkel
■actische bezwaren heeft.
Het is spr.'s bedoeling niet, met de wüzi
ging van de procedure der Indische hegrootin
een verschuiving van bevoegdheden onder ml
nisterieele verantwoordelijkheid te verkrijger
Spr. acht door de oplossing van den mlniste
de moeilijkheden niet opgelost.
De heer RUTGERS VAN ROZENBURG (c.h.)
is niet principieel tegen elke staatsexploli
doch kan zijn stem aan de motie-Stokvis
De minister antwoordt
MINISTER bean
leers. Hö heeft di
staatsexploitatie
.ardolle
Stokvis is geworden. Te-
klngen van prof. van
te pessimistisch is ten
iltatle. stelte de mlnistei
ran optimisme, inzake g
die alle geleid hebben
gaande over de vraag, of
t aan het land. Al:
■einig betaalt, dan
De regeering z.il i
ladt sterk de motl
•t schromen, indie
rbod voor het N.S
ndnet^nlmlshouding moet wor
De inheemsche nijverheid ma
"ct worden gemaal;
Verslag
Aan de orde is de voortzetting van de be
raadslagingen over de begrooting van Neder-
landsch Indië voor 1939.
De heer WAGENAAR (a.r.) beströdt in hoofd
zaak de opmerkingen van den heer Teulings.
SDr. is van meenine dat Indië. een jong li
ren kapitaal. De 1
ns tusschen rendi
ndabel~elders~dan spr.
blijft na het uit'
toch bezorgdheid b<
ieele beleid
•aagt, of het antwoord
van den minister beteekent, dat de i
der pensioenen iets te doen.
De heer VAN POLL (r.lc.) is
dat bevordering van de economise!
king niet beteekent verwaarloozini
lands eigen export.
Wat de motie-Stokvis betreft, z
deze na de wijziging een geheel an
geworden. Spr. is het volkomen
verlaging
in de wözlglni
■ernndering va
tatkundige ver
chter niet ver
grooting, die 1:
teld. Nu verde-
inder eigen
i het kapitaal.
>e heer Joekes verwacht
begrootingsprocedure eëi
ent. geen wijziging in de
idingen. De minister kan
woordelijk zijn. voor een
Indië definitief wordt vasts
digt de minister de begrootin
oordelUkheid.
De motie Stokvis
De heer STOKVIS (e.d.) begrijpt niet. dat
röwel alle sprekers tegen zijn mot
den heer Joekes dankbaar voor dl
Hö is van meening, dat de kamer de
-t aan te nemen.
heer ROESTAM EPFENDI (conti
ning. dat hier een prachtige g<
jra het Nederlan^'che kapitaal in
te wenden. Spr. beveelt de motie aan
De afdeelingen
- o.US -»-• - binnenlai
TchtgêvVng van het persbureau An
aardig. In den volksraad is hierove
delijk gesproken. Ook de
i niet de juiste
i het i
lubsidle.
i bekend i
ta. Dit bu
ibiectlef B(1 de behandeling va:
afdeeling Justitie wijst de heer KUPERS
e verandering die bö de leiders van de
.llstische beweging heeft plaats gehad
erband vraagt spr. opheffing van de e
te rechten, schrapping van de „Perhim
Indonesia" van de HJst van verboden
ringen en opheffing van het kamp aai
i-Digoel.
heer SERRARENS fr.k.) bepleit een
teliike regeling tot vaststelling van de n
mumloonen. Hil zal met voorstellen komen
de regeering niets doet om het loonpeil te
beteren.
De heer VAN GELDEREN (s.d.) uit bezw
tegen de trage behandeling van het loonvr
stuk door de regeering, waarbö hij zich
sluit bU de woorden van den heer Se
De heer MEYERTNK (a
loonvraagstuk betreft aa
rens en gedeeltelijk bö di
Echter spr .is van meening, di
zeggen, dat de regeering i:
ven. Spr. vraagt spoedige 1
de werkeltfke
Ook deze sr
ming
Aan de pont-transbor-
deuc onder de brug
over het Merwedeka-
naai te Maarssen
wordt de laatste hand
gelegd. Het gevaarte
is 7V2 meter lang en
3 meter breed en is
de eerste zwevende
pont-transbordeur in
Nederland.
HILVERSUM I. 1ST3
10.00 VPRO. 10.20
VARA. 7.30 VPRO.
11.0012.00
SPOORWEGTENTOONSTELLING
TE AMSTERDAM
Bij het eeuwfeest der Spoorwegen
n hot eeuwfeest
van de Nederlanüsche Spoorwegen in
September e.lc. zal to A m s t e r a a m,
op het voormalig terrein van het Paleis
voor Volksvlijt en ter plaatse waar eer
lang het nieuwe stadhuis der hoofdstad
zal verrijzen, een Spoorwegtentoonstel
ling worden ingericht
Wanneer deze ongetwijfeld interessante
expositie precies geopend wordt, staat nog
niet vast in ieder geval in September
maar werklooze jongeren zijn reeds met
nimo aan den gang om de voorbereidende
erkzaamheden te verrichten.
Circa 170 jongens zijn op genoemd terrein
..i in werkplaatsen bezig, grootendeels met
handenarbeid. Een groote ten toons t ellings-
loods van 33 bij 100 Meter, een perroYi >an
120 M. lang worden in elkander gezet e-n
wat vooral attractief zal zijn is de oude trein
•tan 1S39, waarmee de Spoorwegen 100 jaar
geleden voor den dag kwamen.
Deze trein, bestaande uit de locomotief
„De Arend"' en drie wagens, samen plaats
biedend aan 96 passagiers, wordt in de oor
spronkelijke grootte door de jongere werk-
loozen vervaardigd. De oude spoorwage-n,
die tot 1856 heeft dienst gedaan, heeft in
zijn gevolg een eerste klas waggon, besloten
en van binnen met laken bekleed, verder
paar open waggons met al het ongerief,
destijds aan een reis van Amsterdam naar
Haarlem verbonden.
Het is de bedoeling, dat
deze antieke trein,
uitgedost met personeel in historische klee
ding van dien tijd, rondom het tentoonstel
lingsterrein zal rijden, tegen den prijs van
vijf cents, gelijkstaande dus met de kosten
van een „korten rit'' van de gemeentetram.
Het publiek kan dus, als het zoover is. zijn
hart ophalen aan historische herinneringen
en aan het plezier, aan zoo'n feestritje er-
tonden.
Het tentoonstellingsterrein, zonder de
leelijke schuttingen van thans, wordt door
den Dienst der Beplantingen van de gemeen
te Amsterdam keurig vei-zorgd met planten
bloemen en vlaggen aangekleed, bovendien
's avonds verlicht, een illuminatie zich aan
sluitend naar men verwacht aan de feest
verlichting, die in de Septembermaand ver
moedelijk zal te zien zijn.
Voor we iets naders van de tentoonstelling
vertellen eerst nog de mededeeling dat de
regeling van een en ander in handen is
een nitvoerend comité,
bestaande uit wethouder F. van Meurs,
voorzitter: Jhr. Ir. E. van Heemskerk
van Beest, stads-ingenieur van Amster
dam, onder-voorzitter; Tr. E. de Kr u ij ff.
secr.-penn., en Mr. P. ,T. M ij k s e n a a r, bet
den van het gemeentelijk bureau tot bestrij
ding van de werkloosheid; Drs D. J. Wan-
sink, secretaris van de N.V. Ned Spoor-
:rklc
acht
jsheld, drlnsrend i
uit zich wat h
den heer Serr
lichtingen omtrent
moedige totstandko-
odig.
ROESTAM EFFENDI
schaart zich aan de züde van die ledei
breiding
mheld van den politieken inlichtin-
inzake de anti-Japansche boycott-
De MINISTER van Koloniën meent, dt..
argumenten van den heer Kupers niet door
slaggevend zön voor de opheffing der ex
:>rd noodig. De regeerlng bereidt de liquidat
tot Donderdagmiddag 1 i
fPaclio^tuxemfMïg
geeft U morgen,Vrijdag, om[lLÖ5]des ochtends
EEN VOLLEDIG MENU VOOR ZONDAG
Luister Vrijdag goed, 't zal Zondag lekker smaken!
wegen. Utrecht; J. W. Will ems en. voor
zitter van het Amst. C. C. voor jongere werk-
loozen. Architect is de heer M. Stam, ter
wijl t.z.t, een eere-comité wordt gevormd.
De bouw der tentoonstelling wordt als
erkobject voor jongere werkloozen door de
Regeering gesubsidieerd en door de Ned.
Spoorwegen financieel gesteund. De kosten
zijn f 125.000. waarin begrepen f 51.215 oor
materialen en f 25,000 jongens-vergoeding.
Voor ruim 7000 jongensweken is hier anbeid.
Van 1839 tot 1939
De tentoonstelling zal historisch-technisch
an opzet zijn. De entree zal zoodanig wor
den ingericht, dat het publiek van een hoog
liordes af direct de geheele expositie kan
overzien en daarna in de gelegenheid ge
steld wordt de ontwikkeling van het spoor
wegbedrijf hier te lande van 1S39 af te
volgen.
Aan dien eersten tijd herinneren behal-
bovengenoemde trein een maquette
in het eerste station aan „De een honderd
roe" op den Haarlemmerweg; maquettes an
treinen uit 1839, 1862 en 1903; van diligence
en trekschuit met derzelver „dienstrege
ling"; van rails, wissels, signalen, seinhui-
enz, een en ander naar den eisdh toe
licht
Verder geeft de tentoonstelling de leer
zame ontwikkeling te zien van het spoor
wegbedrijf tot heden, waarbij telkens
veel mogelijk het milieu van een bepaaJden
tijd zal worden benaderd door historische
kleederdrachten, seinlichten, wachthuizen,
lantarens, perrons, stationsgebouwen,
Men zal verder een oude locomotief met een
hedendaagschen machinist kunnen bekijken.
een 6 Meter lange locomotief wordt een
doorsnede vervaardigd om het publiek te
laten zien door het indrukken van licht
knopjes e.d.g. hoe zoo'n oude stoomloco
motief in elkaar zit of zat, naar gelang men
kennis neemt van diverse uitvindingen,
waardoor de oude locomotief van Stephen
son telkens weer verbeterd werd. Vanzelf
worden de meest moderne wagens Diesels
in maquette-vorm getoond, verder ma
quettes van het emplacement van het Cen
traal Station, hot Amstelstation, e.d.g.
Vervolgens geeft de tentoonstelling een
indruk van de plaats die de spoorwegen in
het maatschappelijk leven vervullen: le de
coördinatie ran het spoorwegnet met andere
vervoermiddelen als tram en bus; 2e gege
vens omtrent het personen- en goederenver-
•oer overdag en 's nachts; 3e waaruit het
reizigersleger is samengesteld: gewone- va
cant]'e-, beroepsreizigers, forensen; 4e het
contact met het buitenland; 5e het forensen
en ontspanningsverkeer van uit de centra
Amsterdam en Rotterdam; 6e fotowedstrijd
betreffende het reizen per spoor, afzonderlijk
voor personen heneden en boven de 21 jaar.
Ook zal men kunnen volgen een demon
stratie van het remsysteem; een overzicht
van het materieel der spoorwegen; de betee-
kenis van de spoorwegen als werkgever
(bouw van spoorwagens, onderhoud van de
spoorwegen, bouw van bruggen, enz.), ten
einde te toonen hoeveel gezinnen van de
Spoorwegen leven; alsook de sociale zorg
Uitbreiding Rijksarchief
voor Limburg
MAASTRICHT, 23 Febr. Uit den Haag
mededeeling ontvangen van de definitieve
goedkeuring der plannen tot uitbreiding
van het rijksarchief in Limburg, alhier,
waarvoor naast een noodzakelijken nieuw
bouw, 't bestaande Oud-Franciscanerkloos
ter voor een groot gedeelte wordt gerestau
reerd.
De ministerieele commissie van hot werk
fonds heeft de gelden, noodig voor dit werk,
beschikbaar gesteld uit het werkfonds.
kosten van het werk worden begroot mm
rond f 160.000, waarvan omstreeks f 80.000
aan loonen zullen worden besteed.
De plannen voor de uitbreiding van net
Rijksarchief in Limburg waren al reeds
ruim 20 jaar geleden in de pen en de nood
zakelijkheid van meer ruimte voor het groo
te en rijke rijksarchief in Limburg, dat tot
nu toe was gehuisvest in de voormalige
Franciscanerkerk, werd hoe langer
grooter.
RIJD AG 24 FEBRUARI 1039
301,5 M. 8.00 VARA;
>.00 VARA. 10.40 VPRO*
8.00 Gram.muziek. (Oir
-ichten10.00 Morgenwüding. 10.20
Declamatie. 10.40 Esmeralda. 11.10 Vervolg
declamatie. 11.30 Orgelspel. 12.00 AVRO*
Amusementsorkest (Om 12.15 Berichten),
12.45 Gram.muziek. 1.00 Orgel i
Voor de kindere
ralda. 6.28 Berichten. 6.30 Literaire cause-
rle. 6.50 Gram.muzlek. 7.00 VAR A-Kalender,
7.05 Causerie: „Wat kan de provincie doen
op het gebied van de gezondheidszorg". 7.23
Berichten ANP. 7.30 Berichten. 7.35 Causerie
„Levenswaarden van het verleden''. 8.00
Zang en piano. 8.30 Reportage. 9.00 De Ram
muziek.
Jazzmuziek. 11.55—12.00 Gram.*
Program*
NCRV. 8.09 Schrift*
lezing, meditatie. 8.15 Berichten, gram.muB,
(9 30—9.45 Gelukwenschen). 10.30 Morgen*
dienst. 11.00 Gram.muzlek. 11.15 „Quintolia"
en gram.muzlek. 12.00 Berichten. 12.15 Gram,
muziek. 12.30 Orgelspel. 1.30 Vervolg kwln*
tetconcert en gram.muzlek. 2.40 Chr. Lee*
tuur. 3.00 Zong en piano. 4.00 Gram.muzlek,
5.00 Het AU Round Sextet er- gram.muzlek,
6.30 Berichten, hierna voor tulnlletfhetobera,
7.00 Berichten. 7.15 Literaire causerie. 7.4®
Gram.muzlek. 8.00 Berichten AHP, herha
ling SOS-Berichten. 8.15 Ned-erlandscho
Bachvereenlging. het Utreohtsch StedelUK
Orkest en solisten (opn.). en gTam.muziek.
9.40 Actueele uitzending. 10.00 Berichten;
ANP. 19.05 Causerie: „Gezins- en huwelijks
moeilijkheden". 10.35 Orgelspel. 11.16 Gram,
muziek. 11.5012.00 Schriftlezing.
El'l.EN 456 M. 6.30 en 7.50 Orkest. 11.»®
Orkest. 12 35 Orkest. 1.30 Concert. S.20 Or*
kest. 4 50 Viool en plano. 6.20 Winterhulp
programma. 7.30 Voor soldaten. 8.20 Orkest,
10.20 Orkest.
Half ziek- Hangerig
Met Mijnhardtjes vlugge verbetering,
Doos 30 en 50 ct*
(Reel.}
Koninklijke belangstelling
voor ijshockey
H, M. de Koningin woont den wedstrijd
CanadaAmerika bij
DEN HAAG, 23 Febr. H. M. 'de Koninglij'
heeft gisteravond op de Haagsóhe overdektd
kunstijsbaan den wedstrijd tusschen de na*
tionale ijshockeyploegen van Canada en dd
Vereenigde Staten bijgewoond. Dit bezoek!
droeg een onofficieel karakter.
Om kwart voor negen, toen reeds 'de
meeste bezoekers gezeten waren, trad H.M,
de Houtrust hal binnen, vergezeld van haap
hofdame freule Schimmelpenninck van der,
Ove, den kamerheer-ceremoniemeester Pb,
J. Graaf van Zuylen van Nijevelt, haar
adjudant kapitein Romswinckel en den or*
donnans-officier, eersten luitenant A. J. F|
M. Egter van Wissekerke.
De Koningin werd ontvangen door de hee*
ren Jhr P. J. Boogaert, voorzitter, en H. C,
van Zalinge, secretaris van den Nederland*
schen IJshockeybond en het bestuur van dd
Haagsche IJsclub „Houtrust".
Onder luide toejuichingen van 't publieS
nam H. M. haar plaats op de speciale tribu»
ne in, vanwaar zij den wedstrijd gadesloeg,
H. M. werd daarbij voorgelicht door den
voorzitter van den Ned. IJshockeybond Jhr*
Boogaert.
De Canadeezen wonnen dezen wedstrijd
met 51,
Moeilijkheden bij de burgerwacht I
te Apeldoorn 1
APELDOORN, 23 Febr. Interne oneenig*
heid bij de Vrijwillige Burgerwacht te Apel*
doorn heeft er toe geleid dat de burgemees*
ter van Apeldoorn den commandant eervol
ontslag heeft verleend, terwijl de meeste le
den van het kader zijn afgetreden. Het
commando wordt voorloopig waargenomen
door den ondercomjmandant, die niet be
trokken is bij het conflict tusschen bestuur
en kader. In verband met deze oneenigheid
doen allerlei ongefundeerde geruchten dö
ronde, o.a. dat men in het gebouw van dq
burgerwacht een voorraad van 11.000 patro
nen zou hebben.
Tijdens een inspectiebezoek heeft reserve
kolonel W. Froger, van de inspectie dep
Vrijwillige Burgerwachten te den Haag gis*
teren oen bespreking met het bestuur ge*
had teneinde de oorzaken van het conflict
te onderzoeken.
Qdoljoon de li
Zulke gedachten dreven den ouden Wiechers tot voor en
kele jaren in een dagenlang isolement, dat bij tijden zwaar
op zijn omgeving kon drukken. Den laatsten tijd echter heeft
hij meer en meer geleerd te berusten en over te laten. Wat
zal een mensch klagen, anders dan over zijn eigen zonden?
Zal het hem gelukken het eeuwig raadsbesluit des Heeren
te veranderen door zijn roepen en kermen en zijn bezorgd
zijn? Wat de Heere in Zijn vrijmachtig welbehagen over
Adriaan heeft beschikt, dat zal zich vroeger of later open
baren. Op iederen leeftijd kan een mensch tot bekeering
•worden gebracht en vaak door de meest ongedachte midde
len en werktuigen. Als door een wonder werkt de Heere dit
in het hart van den mensch, dien Hij trekken wil.
Uitzien zal hij daarom, geduldig en biddend uitzien, of hij
bet nog mag komen te beleven de eerste teekenen van het
genadeleven te mogen opmerken fn bet leven van zijn zoon...
Als het najaar doorzet, zoo tegen midden-November, als
de dagen snel korten en wind- en regenvlagen jagen tegen
de vensters van De Bloeyende Amandelboom, wordt het
daarbinnen hopeloos kil en somber. De oude Wiechers heeft
daar zoo geen hinder van; hij heeft de wisseling der seizoe
nen reeds zoo vele, vele malen meegemaakt en bovendien is
hij niet een man, die dicht bij de natuur leeft. Zon en regen
zomer en winter, dag en nacht, hij neemt ze aan als komende
uit de hand des Heeren, een elk op zijn tijdzoo heeft de
Almachtige voor het leven op deze aarde verordineerd, zoo
is het dus goed
Op Adriaan werkt de neergang der natuur echter diep in.
Hem is het, alsof mèt de zomerzon ook alle vreugde uit zijn
hart wijkt en een wintersche dorheid op hem valt. Het werk
in winkel en magazijn begint hij aardig onder de knie te
krijgen, veel perspectief zit daar verder niet meer inen
wat dan?
Daarop opmerkzaam gemaakt door een advertentie, heeft
hij uit de hoofdstad een boekje laten komen, getiteld: De
boekhouding van den kruidenier, door Practicus, Hij neemt
zich vcor een deel der lange winteravonden te besteden aan
de bestudeering der richtige kruideniersboekhouding. Het
door vader tot nog toe gevolgde systeem bevalt hem name
lijk niet. Het is feitelijk niet eens een systeem te noemen. Im
mers, vaders ho.ofdboek is zijn geheugen, z'n bijboeken rou
tine en practische zin; een paar armetierige hulpboekjes,
waarin hij enkele aanfeekeningen pleegt te maken, voor de
belasting, vormen met de bundeltjes facturen en kwitanties
4e gansche op papier gebrachte boekhouding der firma Wie
chers. Het komt Adriaan voor, dat op deze wijze geen zui
ver beeld van den financieelen toestand der zaak verkregen
kan worden. Daarenboven kan h ij het geheugen van zijn
vader niet raadplegen, zooals deze dat zelf kan en beschikt
hij nóch over diens routine nóch over een practischen zin,
wel'ke met dien van den ouden Wiechers te vergelijken is.
Vader laat hem zijn gang maar gaan. Dat is de jeugd van
den nieuwen tijd, die veel verwachting koestert van uit boe
ken verkregen kennis. Adriaan mag voor zichzelf zooveel
schrijven en rekenen als hij wil, als hij in de tot nog toe ge
bruikelijke aanteekeningen maar geen veranderingen aan
brengt. Later, als hij de zaak zelfstandig drijft, moet hij dat
nieuwe dan maar in optima foTma invoeren. Dat er tot dien
tijd dan feitelijk twee boekhoudingen worden gevoerd, acht
de oude Wiechers niet bezwaarlijk. Een mooie gelegenheid
om de practische resultaten van den ouden en den nieuwen
tijd eens met elkander te vergelijken. Hij twijfelt er intus
schen niet aan, of de oude beproefde methode zal de proef
glansrijk doorstaan.
De boekhoudstudie, hoe serieus ook opgevat, vult echter
geen zes lange avonden per week. Daarbij komen dan nog
de lessen voor de catechisatie, waarvan Adriaan nog al werk
maakt. Het ligt in zijn voornemen, in het komende voorjaar
belijdenis des geloofs af te leggen.
Voorloopig spreekt hij daar nog maar niet met vader over.
Hij weet immers al precies wat die zeggen zal? „Belijdenis
doen, wil je, waarvón belijdenis doen, wat hèb je te belijden"?
Tegen een antwoord op deze en soortgelijke vragen ziet
Adriaan op. Hij en vader staan in deze dingen te ver van el-j,
kaar af voor een vruchtbare samenspreking. Inderdaad, zoo
vader t opvat, hééft hij niets te belijden, en mag hij derhalve
ook geen belijdenis doen. En wat hij wèl te belijden heeft*
dat kan en wil vader niet verstaan. Wat baat het dan hier
over lang en breed te praten? Op deze dingen gaan de mee
ningen der menschen uiteen. Een onoverbrugbare klove
gaapt er tusschen hen. Hij staat aan de eene zijde, vader aan
den anderen kant. Dat zullen ze beiden te aanvaarden heb
ben op den duur.
XXVI
Een dag of wat voor Sinterklaas stapt Brinkman De Bloe
yende Amandelboom binnen. Adriaan is juist even alleen*
Vader moest noodig eens naar den barbier, om zijn haar te
laten knippen en heeft daarvoor het stille uurtje tusschen zes
en zeven uitgezocht.
..Ja, ja." begint Brinkman, kwasi-gewichtig. „ja, zeg Wie
chers. verkoop je ook suikerbeesten voor den Sinterklaas
schoen?
Het antwoord luidt ontkennend; de firma Wiechers han
delt immers uitsluitend in door en door courante artikelen?
Meester Brinkman toont klaarblijkelijk, dat hij toch nog
steeds geen echte Waterdammer is, met te veronderstellen*
dat Wiechers zulk ondegelijk spul als suikerbeesten zou ver-
koopen.
'Wordt vervolgd
