üütQj)
Minister Weiter verdedigt zijn beleid
SANOSTOL
WOENSDAG 22 FEBRUARI 1939
DERDE BLAD PAG. 9
Tweede Kamer
Indië 'drijft op Nederlands
crediet
Ind ë's bes'uur
en ontwikkeling
1 We zoudon zoo zeggen: de heerWagenaa:
kan tevreden zijn. Trouwens op meer pun-
tpn hlpek dp Minister dichter hii den ani.i-
Overzicht
Minister Weiter heeft niet de reputa
tie kort van stof te zijn. Om dezen roep
te bevestigen was het eohter niet noo-
dig geweest, naar onze bescheiden wijze
van zien, om de Kamer twee en een
half uur lang, onder een steeds meer
verslappende belangstelling, bezig te
houden mét een rede, waarin wel veel
behandPld werd, maar de groote lijn
tooh iets schuil ging.
We zullen het maar wijten aan de in vele
opzichten lezenswaardige Memorie van Ant
woord, dat de Minister niet al te veel stof
meer had overgehouden, om een betoog op
te zetten, waarmee hij niettemin de luiste
raars wist vast te houden. Al was het dan
een uur korter geweest, de kwaliteit had er
niet minder om behoeven te zijn. Allerlei
werd nu te veel uitgesponnen. Dat wordt
00 den duur vermoeiend en de gevolgen
blijven niet uit. Gelijk ook gistermiddag te
constateeren viel.
Dit neemt intusschen niet weg, dat we op
ineer dan één punt de strekking van 's mi
nisters uiteenzettingen niet zonder instem
ming hebben aangehoord. Solied beheer en
ge»?n geëxperimenteer, acht de bewindsman,
die Indië, zijn mentaliteit en belangen, kent
als weinigen, voor dit belangrijk deel des
Rijks de aangewezen weg. Geen starre plan-
politiek de panacée der soc.-democraten
ook voor Indië geen speculaties in het
heden op een toekomst, die niemand ook
maar eenigermate bekijken kan, maar aan
pakken daar, waar het werk zich opdringt
en het uitvoeren op een wijze, waardoor
naast de volle behartiging van Indië's wel-
vaartsbelangen- die van het moederland
tevens in het oog worden gehouden.
Een beleid in dezen geest is te meer nood
zakelijk, omdat de Minister heeft e
zijn rede nog eens met nadruk aan herin
nerd Indië eten kapitaalarm land is zon
der eigen crediet, maar geheel drijft op dar
van Nederland Daarom baart ook de hoog
opgeloopen schuld zooveel zorg en moet
deze niet alleen niet noodeloos worden ver
zwaard, maar zelfs zooveel mogelijk worden
verminderd door regelmatige aflossing tot
bedragen, die in overeenstemming zijn met
den aard der objecten, waarvoor de leenin
gen zijn aangegaan. Op deze wijze worden de
belangen van Indië het best gediend.
ten bleek de Minister dichter bij den anii-
rev. afgevaardigde te staan dan bij hen,
wien eigenlijk een meer vlotte hand van
uitgeven niet zou bezwaren. Wij houdien 't
maar liever met de op dit gebied conscien-
tieuzen, omdat nog nergens in de wereld
een andere wijze van handelen blijvende
voordeelen heeft afgeworpen.
Dat de Minister de doctrine der staats
exploitatie uit de motie-Stokvis eveneens
■erwierp, was te verwachten. Later deed de
•oorsteller emmers water door den rooden
wijn en lengde dezen zóó aan. dat de motie
slechts aandrong op het halen van meer
geld uit de aardoliewinning. Maar daarheb-
deze motie niet voor noodig, noch
een beslag leggen op een deel van het olie
winningsproces, dat voordeelen biedt. Meer
geld is, zonder het uitgeven van vele mil-
lioen.cn, te verkrijgen door fiscale maat
regelen.
Het denkbeeld om de Indische pensioenen
na het 65e jaar te verlagen, lachte den
Minister nog niet toe. Het brengt geen
17 millioen op, maar al zijn er dan maar
827, die meer dan f5000 pensioen hebben,
een millioentje zou er misschien wel uit te
halen zijn. Voor Indië's welvaart een be
drag, dat toch ook nog wel ecnige beteeke-
nis heeft, zouden we meenen.
De Minister acht zich de wettelijke be
schermer van Indië's belangen en daarom
wenscht hij bv. in dagen van voorspoed ver
kerkte schuldaflossing. Prachtig. Maar die
schoone dagen zijn er nog niet en dan is het
toch wel goed, al teren we niet in, zoo'n
'llioontje op den langdurigen en zwanen
pensioenlast van Indic, met zijn in groote
soberheid levende millioenenbevolking te
kunnen besparen en aan haar ten goede te
doen komen.
dit doen binnen het raam van de ooster-
sche omlijsting.
En dan mogen we er zijn, maar zullen
tegelijk voor dit in den stormhoek gelegen
gebiedsdeel ook alles over hebben, wat rede
lijk is en binnen ons financieel vermogen
ligt. Wij willen ons handhaven. En beter
dan te twisten over uitbouw van de sinds
reeds ver voortgeschreden staat-
ONS FEUILLETON
Korte inhoud van het voorafgaande
Tusschen twee groote moderne gebouwen
van een manufacturenmagazijn en een filiaal
van de Provinciale Bank, staat in het dorp
Waterdam het kleine antieke pandje De
Bloeyende Amandelboom, eigendom van den
ouden heer Wiechens.
Adriaan, eenig zoontje van den heer Wie-
chers, bekijkt zijn vader en tante Ditje, de
huishoudster op zijn eigen wijze.
Na de lagere sahool gaat hij naar de H.B.S.
van een naburig stadje. Hier blijft hij, als
dorpeling, onder zijn klasgenooten wat ter
zijde staan.
Op de jaarlijksdhe kermis ontmoet hij
Deborah Olivier, dochter van een sectarist
in Waterdam. Sedert de schooljaren heeft
hij haar niet meer gezien. Hoewel hij niets
voor haar voelt, volgt er tooh door dit kleine
voorval een ontwaking bij hem. Hij gaat zich
man voelen. Als hij dan naar de vierde klas
van de vijfjarige H.B.S. gaat, besluit hij zich
niet meèr zoo afzijdig te houden van zijn
klassegenooten als voorfieen. Hij zoekt een
beter ingerichte lunchroom en eet daar
's middags zijn brood op. Dit duurt echter
ook niet lang. Na een kort twistgesprek met
een der andere bezoekers, Rogier Blommen-
daal, die roode denkbeelden verkondigt, be
sluit hij weer te veranderen. Hij komt nu
in een Christelijk volkskoffiehuis terecht,
en juist hier maakt hij kennis met de ellende,
waarvan Rogier gesproken heeft.
Als het eindexamen in zicht komt heeft
Adriaan eigenlijk nog geen plan of wenschen
voor de toekomst. Daarom heeft hij zich,
hoewel niet van harte, al half en half ver
zoend met de gedachte, dat hij over eenige
maanden zijn vader in de kruidenierswinkel
zal terzijde staan.
(Zie vervolg hieronder)
De Minister was in zijn rede begonnen
met enkele hors d'oeuvres, waarvan echter
een deel zeer wel bij andere onderdeelen
van zijn rede een plaats had kunnen krijgen.
Van belang was zijn mededeeling, dat in
Indië de „volksvreemde", on-Nederlandsche
propaganda, welke per radio geschiedt, zal
worden bestreden door het opvangen van
die berichten onder controle te brengen en
afhankelijk te stellen van vergunning van
de Overheid. Voorts zal de eigen radio-uit
zending naar Indië worden geïntensiveerd,
lederen avond om 9 uur zal Indië een jour
nalistiek dagoverzicht krijgen betreffende
de nationale en internationale politiek^
De Minister verwachtte van dezen
maatregel tevens cultureele toenadering
en hij bracht hulde aan den heer Meye-
rink. die verleden jaar deze zaak ter
sprake had gebracht. Deze afgevaardig
de, aldus de Minister, kan deze beslis
sing op zijn credit zetten.
De uitlatingen van den hier te lande
te wachten Japanschen gezant, liet de
Minister onbesproken. O.a. om deze
reden, dat wellicht deze man in zijn
nieuwe functie nog niet geheel georiën
teerd was. Het was een fijn diplomatiek
lesje.
Een lesje, maar iets hardhandiger, kreeg
ook de heer v. Sleen, die 's ministers be
moeiingen met de salariskwestie omge
draaid had en daarvoor geen feiten had
aangehaald, maar zich slechts beroepen had
op lieden, even onkundig als hij zelf. Niet
de Minister had de verbeteringen tot 12 k
13 millioen bepaald, maar de verantwoorde
lijke Indische regeering en dat had de
Minister goedgevonden. Overigens sprak hij
een „peccavi" voor de overschrijding. Ver
zachtende omstandigheden werden eohter
gepleit, o.a. in verband met de volstrekte
noodzaak der verbetering en het ontbreken
van de om bezuinigingsredenen afgeschaf
te ambtenarenstatistiek.
Het denkbeeld om meer naar Indischen
maatstaf te gaan bezoldigen en pensionnee-
ren dan reeds geschiedt, stuit telkens af op
practische bezwaren, ook in Indië. Afwaoh-
ten, adviseerde de Minister.
kundige ontwikkeling (petitie-Soetardjo) is
het, te arbeiden aan de groote ontwikke
lingstaak in Indië, waar reeds gewoekerd
met de beschikbare middelen. Deze taak
gaat hoog uit boven 't jagen naar politieke
macht, die van betrekkelijk wei.nig waarde
slechts door een relatief klein aantal
personen wordt begeerd. De zeer dunne,
intellectueele bovenlaag, zei later generaal
Bajetto
Zeer waar was wat de Minister in dit ver
band zeide over Indië's ontwikkeling. Daar
over kan later beter worden geoordeeld door
den geschiedschrijver dan door hem, die
alles heeft zien groeien en het verschil tus-
sohen het verleden en de verkregen groote
mate van wezenlijke zelfstandigheid onwil
lekeurig uit het oog verliest.
Inderdaad, zoo is het.
„Wij hebben bewezen, dat wij koloniën
kunnen besturen in het belang der kolo
niën mede", zeggen we met den soc.-
dem. drs E. v. Hinte, deskundige op het
gebied der sociale geografie.
We denken ook aan den Times-correspon
dent, die, sohrijvende over Britsch-en Ned.
Indië, moest verklaren, dat ten aanzien van
de ambtenaren, eigenlijk geen vergelijking
mogelijk was, omdat dezen in Ned.-Indiië
een levensstandaard hebben, die zoo hoog
is, dat zij bijna kunstmatig is.
Ook het rapport van den heer Butler,
den vroegeren directeur van het Inter
nationaal Bureau van den Arbeid te
Genève, die heel het Oosten bereisde en
drie maanden in ons Indië vertoefde in
den winter van 1937/"38 is voor Neder
land onder de keerkringen uitermate
vleiend.
Butler noemt Indië „een der rijkste en
schoonste streken van den aardbol". De
natuurlijke rijkdommen zijn er, zegt hij.
door de Nederlandsche Regeering naar de
wetenschappelijkste methoden en in zeer
liberalen geest, ontgonnen. Elders prijst de
schrijver onzen „geest van initiatief
wonderenswaardige methoden" bij de ont
ginning.
Wat we voor de landbouwende inland-
sche bevolking hebben gedaan, geeft even
eens aanleiding tot woorden wan lof. Warm
worden ook geprezen de hygiënische maat
regelen ten behoeve van de inlandsclie
arbeiders op de plantages. „Men kan slechts
bewonderen met welke volmaaktheid de ge
neeskundige diensten op de plantages op
de oostkust van Sumatra zijn georganiseerd
en werkzaam, zijn. De verbazingwekkende
vooruitgang, dien de tropische geneeskunde
sinds twee geslachten heeft bereikt, is in
de Ned.-ïndische plantages op bewonderens
waardige wijze gebruikt. Het gevolg van
alle bemoeiingen is, dat de arbeidende be
volking. die eertijds door ziekten gedeci
meerd werd, thans een ewen goede gezond
heid bezit als de arbeidersbevolking van
Europa. Dergelijke vooruitgang strekt den
planters en den autoriteiten, die verdienste
lijke pogingen doen om de bescherming der
arbeiders te verzekeren, tot de hoogst moge
lijke eer". Ook de huisvesting der arbeiders
op de plantages wordt door Butler in gun-
stigien zin besproken. Hetzelfde geschiedt
met de veiligheidsmaatregelen in de in-
dustrieele bedrijven.
Er ware uit dit rapport meer te citeeren,
dat tot tevredenheid stemt, vooral als men
het beziet in het licht der Oostersohe ver
houdingen en er rekening mee houdt, dat
Butler in Indië was in een tijd, nadat de
wereldcrisis er op ontzettende wijze had
huisgehouden.
Mocht de president van den Volks
raad in zijn sluitingsrede inderdaad ge- I
sproken hebben van bezorgdheid, waar- I
toe de verhouding tussóhen Nederland
en Indië aanleiding zou geven, dan is
de Minister het daarmee op heden in
goenen deele eens.
Open-deur-politiek is ook de wensch van
den Minister, maar onze reëele belangen
dienen we te beschermen en in eigen huis
behooren we te blijven beschikken over de
aanwezige ruimten.
Ten slotte weersprak de Minister nog
allerlei beweringen van Prof. v. Gelderen,
die sinds Sept. 1937 optreedt als de soc.-
dem. „Schwarzmahler" over Indië. De
Minister kon niet nalaten er aan te her
in, dat voor dien tijd we in Indië met
medewerking van den heer v. Gelderen er
het beste van gemaakt hebben, wat moge
lijk was en dat ook de kleine man er heeft
geprofiteerd van de opleving.
Deze zou trouwens ran tien plannen van
dei\ Arbeid van Prof. v. Gelderen duurzaam
geen cent beter worden.
De replieken zijn begonnen. T<
brachten ze geen woord nieuws.
Over het inwendige beleid kon de Minis
ter weinig nieuwe dingen meer zeggen.
Ten aanzien van de N.S.B. achtte hij bij
zondere maatregelen in Indië ongeraden.
De Regeering beschikt er over de noodige
krachtige middelen tegen ongewenscht op
treden in woord en geschrift. Wat hier noo
dig is. kan niet altijd in Indië zonder meer
worden nagevolgd. Een verbod voor amb
tenaren zou onmiddellijk ook andere in-
heemsche vereenigingen treffen en de uit
werking van dergelijke administratieve
maatregelen in een zoo uitgestrekt gebied
is (practisch vrijwel onmogelijk. Voorts is
het terrein van actie voor de N.S.B. in Indië
zeer beperkt. Ambtenaren begrijpen in het
algemeen hun positie en op de massa der
inheemschen krijgt de N.S.B.-actie nooit in
vloed.
Wie overigens het bestuur over Indië
naar billijkheid beoordeelen wil, moet
Over de economie kunnen we kort zijn,
Waakzaam en actief is de Regeering om
het welvaartspeil te handhaven en te doen
toenemen. Maar dat kan slechts geleidelijk.
De welvaartsuitgaven zijn belangrijk
lioogd en Indië's productie breidt zich
stadig uit. De Minister hoopt, dat het Ne
derlandsche kapitaal zich meer en meer
voor Indië zal gaan interèsseeren.
Ton aanzien van de economische samen
werking is ook de Minister van oordeel, dat
het verdienstelijke rapport-Rutgers
grond aan verwijten heeft ontnomen. Men
mag aannemen, dat in de wederzijdsche
prestaties evenwicht bestaat.
MIJ Nel
eheeren. Wilt U mij a.u.b. omgaand
2 ons „BLADGROENTE-NAMENIA" zenden,
daar ik de bakken er voor klaar heb. Deze
nieuwe groente heeft mij vorig jaar uitste
kend voldaan en groeit zeer vlug. Ik kan
het ieder aanraden.
v. G. te W.
Van Namens
Zaden Dordrecht
(Reel.)
UW ADRES
Voor de behandeling van
Uw BOEKHOUDING en
BELASTINGZAKEN is
A. BERGHOUT
Belastingconsulent Lid N. L v. B.
Kantoor Kerkstraat 3,Tel no 62 en 63
BERKEL EN BODENRUS
(Reel.)
Verslag
ing tot de winning: en de verhandeling
irdolie van staatswege.
De Minister van Koloniën, de heer WELTER
eantwoordt de verschillende sprekers.
Wat de opmerkingen van den heer Stok'
ver ongewenschte radiopropaganda in Indië
etreft. deelt spr. mede, dnt er volledige
instemming is bereikt tusschen A. N.
N. I. R. O. M. eenerzüds en de Phohi ande
Dit zal intensiveering en objectiveering v
De Ministei
^"rkingen1 vi
merkt spr. op, dat deze zaak n
n opgelost te worden.
Het ls geen w(js beleid bet
itstaan is door de bezoldigln
iplcit tegen de Natio
ging in Indié. De laats
rbod bepleit. De
•e 1 dei
reging Is
i nog onlangs
legepai
In het feit.
In Nederland let-
rd overgenomen, vond men aanleiding
in voor drie weken te schorsen. Men
i schablonen-polltlek voeren en
?gelen aan Indië overlaten,
men den weg van de ambtenare
zou gaan. zou Indië een polltli
sexploitatle behelst
velden van belang
evestigd, in vele
de Minister aan, hoe
.11e geschiedt. De Mini
Ie motie-Stokvis niet
Wii zijn bereid ons i
het, dat deze
Groote veranderingen
bedoelt
een blain
exploitati
10 millioen zielen
inheemsche welvi
beleid. Spr. gee
i nijverheid
euwen inhee
veel waard
3 toegepast. De
Ie gasten niet
van zUn huis.
:est gulle gastheei
in de intiemst.
enomen, ls zU onmachtig om de produ.
heheerschcn in het belang van het volk.
heer STOKVIS (s. d.) is minder vo"
:che propaganda ln Indië.
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1
8.00 Gramjnuaie
5.00 Orgelspel. 9.20 Gi
g-en wijding. 10.15
,ek. 10.30 Voo
•kest en soliste. (In d-
i. 12.15 Berichten). 12.3
pauze: Decli
AVRO-Amusementsorkest. 1.15 J<
tors ensemble. 2.00 Voor de
3.45 Gr a
iziek. 4.00 Voor zieker
4.30
2.30 Ver-
de vrouw,
thuis-
kaleldosc
AVRO-Aeolian-
soil. 6.25 Beri.
Voor de kinder
sche les. 8.00 I
mededeellngen.
9.00 Gram.muzii
9.40 Gram.mu
-acht. 5.00
1.25 Ge luk,wenschen. 5.30
-kest en solist 6.10 Harp
ten. 6.30 Sportpraatje. 7.00
i. 7.05 Orgelspel. 7.30 Engels
richten ANP. Radiojournaal,
8.20 Concertgebouw-orkest,
9.15 „Pascal en wij" lezing,
toel
AVRO-\
solijstsr
HILVERSUM II.
NCRV. 11.®
8.009.15 Gl
10.00 Gram.r
10.20
L 11.00
tot 12.00 Het AVRO-
st (opn.).
5,5 M. 8.0®—0.15 KRO. 10.00
KRO. 2.0012.00 NCRV.
am.muziek. (Om 8.15 Berichten)
luziek. 10.15 Morgendienst. 10.45
muziek. 3.45 Bübe
5.00 Handenarbeid
lo-ensemble en gr
V.-kwartiertje. 7.0
listlek
ezing. 4.45
iziek.
jeugd. 5.30 Apol-
nofoonmuziek. 6.45 C.N.
Berichten. 7.15 Journa-
ht. 7.45 Gram/muziek*
Berichten ANP, herhaling SOS-Berich-
ten. 8.15 NCRV-Harmonle-orkest. (9.09.30
Causerie: „Hongarije en zijn geschiedenis"),
- -10.30
11.00
bedoeling der v
oor ons ligt, is
ksraad. De minis'
xploitatle inhoudt.. Zvl wil het
nschakclen in de reeks van s
Spr. deelt mede, dat de» tel
rewözigd is en thans is er vei
chaal van aardopllewinning va
EFFENDI
commf)^uïtz'n
om de radloberiehtgeving te objec
vraagt dit ook in de Indische taler
schleden.
De heer VAN GELDEREN (s.d.)
antwoord van den heer Stokvis Inzake de
tie-Stokvis.
De heer BAJETTO (r.k.) komt terug op
opmerkingen aangr jfe~'
Het denkbeeld
fende hervormine
Is praecnatuur. T
termijnen van di
heeft spr. r
handeling ii
den tlid hebber
staatkundige uit-
>rdt.
van den heer Joekes betref
van de begrootingsprocedure
gen een verschuiving van de
behandeling der begrooting
wen°shehtdin -
HU acht de
in die mate.
Indië twee maanden t
Kamer één maand uit
iie-.uitgaven besprekende,
e moeilijk met de eischi
jrootlngsbeheer zijn In cr
ïrlagen, acht spr
ister acht de schuld van
rm land, aan den hoogen
sitie van Indië geweest zijl
de schuld nog hooger w<
leoren Effendl en Wlinkooi
de hen voorgestelde i
p Nederland de autonomie
Indië. eer
kant. Hot
i, als in dc
t intering leidt. Me
zal de minister i
wel vaartszorg nle
ndervlndt van de slechte
overleg treden, opda
zoozeer den druk
tijdsomstandigheden.
De economische toestand
Den economischen toestand besprekend, zegt
•edigend. Ten aanzie
id, zegt spr., dat me
emen, dat het uitge;
staan. Het gezag v
daardoor geschaad.
De vergadering w
tot Woensdag 1 uui
Hij blöft t
Lrm te slaa
egglngen heeft
■eld was toe te
lering acht hü
15 uur verdaagd
19.00 Berichten ANP, actueel halfu
Gram.muziek. 10.45 Gyn
Gram.muziek. 11.5012.00 Schriltiezing.
tOITWICH 1500 M. 12.05 Orgel. 12.25 Orkest,
1.05 Orkest. 3.20 Zang en piano. 4.40 Zang,
5.05 Voor de vrouw. 5.29 Kwartet. 6.05 Rei
portage. 6.40 Voor de boeren. 7.00 Orkest,
7.50 Gevar. programma. 8.35 Actueel pro
gramma. 8.50 Dialoog. 9.45 Symphonie-orkest
10.20 Korte Kerkdienst. 10.55 Kwintet. 11.35
Band.
RADIO PARIS 164S M. 12.35 Zang. 2.35 Piano.
2.50 Zang. 3.35 Pia
8.35
SEL
RR U1
Morlaenen". i
Orkest. 8.20
9.40 Orkest.
4'84 M.: 12.50
kest. 8.20 Ra
orkest.
484
Ivorol-gebruikers zijn zelden verkouden en
hebben zelden keelpijn, omdat deze tandpasta
den mond dagelijks grondig desinfecteert,
(Reel.)
GEMENGD NIEUWS
Knaap hield een stuk hout vast
Zijn vinger werd afgehakt
Een melkhandolaar te Honselersdijk
..as bezig met houthaikken, waarbij hij aan
een 9-jarigen knaap, die stond te kijken,
vroeg even een stuk hout vast te houden.
De jongen voldeed aan dat verzoek. Toen de
man met den bijl op het hout zou slaan,
sloeg hij echter mis en hakte den rechter
wijsvinger van den knaap af. De politie
heeft zich met het geval bemoeiil en tegen
den onvoorzichtigen houthakker proces-ver
baal opgemaakt
BOMMEN SPOELDEN AAN
Wandelaars vonden op het strand te
■Gravenzande twee vliegtuigbommen,
waarvan er één geladen bleek te zijn. De
politie nam de projectielen in beslag en
waarschuwde de artilleriiewerkplaatsen aan
de Hembrug. Een deskundige stelde vast,
dat men hier te doen had met een rookbom,
welke door de vliegers wordt gebruikt bij
het verkennen van land. Het projectiel is te
's-Gravenzande tot ontploffing gebracht
WÜLVEGA, 22 Febr. Aan den Rijksstraat
weg onder de gemeente Wolvega is door
nog niet bekende oorzaak brand ontstaan in
de boerderij van J. Scholten.
De geheele boerderij is vernield. Twee
kinderen, die te bed lagen, kon men tijdig
in veiligheid brengen. De schade wordt door
verzekering gedokt
AMSTERDAM, 22 Febr. Het hof veroor
deelde een gewezen gemeente-ambtenaar te
Amsterdam wegens poging tot doodslag op
zijn vrouw, tot een gevangenisstraf van an
derhalf jaar. De man was op 7 September
in zijn woning aan de Prinsengracht bin
nengedrongen, en na een korte woordenwis
seling trok hij een groot broodmes terwijl
hij uitriep: „Nu ga je er aan". De vrouw
verzette zich en tenslotte vluchtte'de man.
Ook de rechtbank had hem anderhalf jaar
gevangenisstraf opgelegd. De procureur-gé*
neraal had bevestiging van het vonnis ge*
vraagd m,et aftrek van den tijd, in pre ven*
tieve hechtenis doorgebracht.
MEISJE OVERREDEN EN GEDOOD
EGMOND, 22 Febr. Een 5%-jarig meisje
uit het gezin van den heer B. te Egmond
aan de Hoef is gistermiddag bij het spelen
onder een autobus geraakt en op slag ge*
dood.
Haar dagelijksch. lepeltje Sanostol!
Het volwaardige levertraanproduct
met dien fijnen sinaasappelsmaak
en den zeldzamenvitaminenrijkdom
A, B, C en D! Sanostol is noodig
voor Uw kind. maar óók voor Uzelf!
De reeds welbekende flacon f. 1.40.
De voordeelige, 2 y, X zoo groote
„famllleverpakklng" slechts f. 2.75
„Het lékkere levertraan-product!*
B R O CA DES-STHEEMAN 8. PHARMACIA
DOOR MÖRTHAV155ER
(30
De oude Wiechers ziet zelfs kans elke aanleiding tot een
gesprek in die richting te ontwijken.
De bedoeling van deze houding kan Adriaan niet ontgaan:
hij leest er duidelijk vaders standpunt uit en voelt diep zijn
machteloosheid tegenover den ouden man. die over hem be
sloten heeft, bij hem en zonder hem.
Maar hij behoeft zich toch niet te laten behandelen als
een kind. hij heeft toch óók een wil en een eigen leven,
waarvoor hijzelf en niet zijn vader, verantwoordelijk is?
Neen, neen, nu nog niet, later eerst; nu heeft vader nog
het volle recht, om over hem en voor hem te beslissen.
Maar dat vader van dat recht op deze wijze gebruik
maakt, grieft hem toch. Het kon toch anders, er kan toch
gepraat worden! Voor de wet mag hij dan nog een onmon
dig kind zijn, voor een ouder moet het toch verschil maken,
of hij handelt met een knaap van tien of twaalf, of een jon
geling van achttien jaar, maar vader schijnt dat hoegenaamd
niet tt Les ?fen.
Er komen oogenblikken, waarop in Adriaan waardeeren-
de gedachten rijzen ten opzichte van de liberale vaders zij
ner medescholieren. Doch dan bedenkt hij zich snel hoe hem
toch ook gevallen bekend zijn van jongens uit die kringen,
die officier móéten worden, en rijst voor hem het beeld van
een klassegenoot, die zélf graag in den handel zou willen,
doch door zijn ouders voor Delft is bestemd.
In dien zomer haalt Adriaan zijn einddiploma, met zeer
goede cijfers. Reeds een week later vangt hij, in een grauw-
katoenen jasje over zijn schoolpak, zijn eersten serieuzen
arbeid in „De Bloeyende Amandelboom" aan.
XXV
Tot Adriaans eigen groote verwondering valt hem het
werk den eersten tijd zeker niet tegen. Eer het tegendeel. Er
blijkt in zoo'n simpele gruttenaffaire toch meer te zitten, dan
hij ooit heeft kunnen vermoeden. Alleen al het leeren onder
kennen der kwaliteiten, het schatten van voorraden en het
bijhouden der noodige winkeladministratie houdt hem den
geheelen dag bezig. Vader zorgt voorloopig zelf nog geheel
voor het bedienen der klanten, en het klaarmaken van be
stellingen. Bovenal verschaft het gevoel, productief werk te
verrichtep, den jongen Wiechers een tot dusver niet ge
kende arbeidsvreugde. Vader merkt dat wel op, maar zegt
niets- Hij laat den jongen maar stil begaan, alleen als het be
slist noodig is, geeft hij hier of daar een opmerking of een
wenk, maar niet. In stilte verblijdt hij er zich in, dat zijn
hoop tot dusverre niet beschaamd werd: in Adriaan begint
zioh een Wiechers te openbaren!
De vrouwtjes en bovenal de meisjes van Waterdam zien
Adriaan graag in den winkel, dat laten zij duidelijk blijken.
De vader heeft daar een zeker plezier in; hij kent dat alles
nog zoo goed van vroeger, uit zijn eigen jeugd, die zoo on
overbrugbaar veraf scheen, en nu zoowaar opeens een stuk
nader schijnt te komen.
Het is allemaal toch ook nog niet zoo héél lang geleden:
een twintig, vijfentwintig jaar. Hij is laat getrouwd en der
halve lang begeerd. Adriaan moet zoo lang niet wachten.
Nergens voor noodig en nergens goed voor. Jonge men-
schen groeien snel naar elkaar toe. Oude vrijers worden
kieskeurig. Hij weet dat 'bij ondervinding. Adriaan moet dien
weg niet op. Voor zooveel het aan hém liggen kan, zal de
jongen gespaard blijven voor de scha en schande, waardoor
de vader wijs geworden is.
Het is of de oude Wiechers opleeft in deze dagen. Zelfs
gaat hij, de ernstige, stille, gesloten man er aardigheid in
vinden, zijn zoon zoo nu en dan eens te plegen met een aar
dig bekje, dat stêêvast elke week een keer of wat vaker den
drempel van de Bloeyende Amandelboom overschrijdt, dan
strikt noodzakelijk is.
Dat plagen is scherts, voorzeker, maar scherts met een
ernstigen ondergrond. Hij moet als vader nu eenmaal een
klein handje helpen. Die jongen heeft zóólang met zijn neus
in de boeken gezeten, dat hij het rondzien in de gewone
menschenwereld verleerd schijnt te zijn. Hij, de vader, was
anders in zijn tijd.
Het zou goed zijn, als Adriaan was meer het gezelschap
van het jongvolk zocht, dan zou het wel van het een op het
ander komen. Immers, vrienden hebben doorgaans zusters
en nichtjes. Als het een knap en zedig meis-ke was, waar hij
mee thuis kwam, zou 'hij niets in den weg vinden. Graag zou
hij, als vader, zich binnen niet al te langen tijd terugtrekken
voor het jonge gezin. De Bloeyende Amandelboom werpt
voldoende profijten af. en ruimte biedt ze ook genoeg. Hij
zou geen lastige schoonvader wezen. Tevreê zou hij zijn
met een enkel vertrekje voor zichzelf, en een plaatsje aan
den haard, vanwaar hij het geluk van zijn zoon zou kunnen
aanzien en er zich in verblijden. O, als de Heere hem nog
eens zulk een goeden, vredigen ouden dag zou willen be
schikken.
Als Adriaan nu maar eens begon met rond te zien; aardige
frissche deerntjes genoeg
Dankbaarheid vult het hart van den oude, als hij over
denkt, wat hij door Gods genade zijn eenigen zoon tot nog
toe heeft kunnen geven: tot zijn negentiende jaar onbezorgd
geleefd, kunnen leeren wat hij wilde, en nu, naar den
mensch gesproken, zijn kostje gekocht en zijn bedje ge
spreidals hij nu nog maar eens mocht komen in te zien,
welk een groote voorrechten dat allemaal zijndoch de
waarachtige dankbaarheid is genadevruchten van wer
kingen der genade mag hij helaas in zijn jongen nog niet
veel bespeurenhij is niet bepaald afkeerigo neen
tóónde hij bij tijden maar eens wat meer vijandschap,
want zijn het doorgaans niet de rebellen en de afkeerigen,
die het den Heere belieft in het harte te grijpenis de ge
vaarlijkste weg niet die van den eigenwilligen godsdienst...
en heeft hij geen reden te vreezen dat zijn zoon bezig is op
dezen weg te wandelen? Daar spreekt men van vrede, vrede
en geen gevaar, tot een haastig verderf hen overvalt.
Wordt vervolg'd
