SCBILTE
IBIS
TURKENBURG's
ZADEN BODEGRAVEN
Protesten tegen Roosevelts optreden
SHAG
VRIJDAG 3 FEBRUARI 1939
EERSTE BEAD PAG a
E n aantal Republikeinen in de oppositie
Aanvallen in Duilscheen Tlaliaansche pers duren voort!
Negen republikeinsche leden van cte com-'
missie van Buitenlandsche Zaken uit het
Amcrikaansche Huis van Afgevaardigden
hebben een verklaring uitgegeven, waarin
zij hun leedwezen uitspreken over en pro-
testeëren tegen het weinig neutrale optreden
en de geheime methoden van Roosevelt
in verband met den verkoop van vliegtuig-n
aan Frankrijk. Zij hebben er bij den presi
dent op aangedrongen, vast te houden aan
de traditionecle buitenlandsche politiek van
neutraliteit, niet-inmenging en vrede. Zij
verklaren geen bezwaar te hebben tegen den
verkoop van Amcrikaansche vliegtuigen aan
welk land ook, waarmede de Vereen. Staten
diplomatieke betrekkingen onderhouden,
doch, voegen zij hieraan toe, wij olijven er
bij, dat zulke geheime en on-neutrale acties
ons in buitenlandsche conflicten verwikke
len en den vrede in Amerika in gevaar bren
gen. Zij dringen er bij den president op aan,
de feiten openlijk voor te leggen aan bet
Amérikaansche volk, dat „ongeacht de partij
waartoe het behoort, zich ertegen verzet,
door geheime diplomatie gebonden te wor
den aan eenig oorlogsprogramma".
Roosevelts positie is stevig
De Amerikaansche minister van Binnen-
landsche Zaken I c k e s heeft eveneens een
verklaring omtrent Roosevelts buitenland
sche politiek afgelegd.
„Er bestaat met die politiek", zoo zei de hij
o.m., „geen gevaar, dat de Vereen. Staten
onder zijn regeering in een oorlog gewikkeld
zullen worden".
Deze uitlating wordt beschouwd als een
eerste tegenaanval van het Witte Huis tegen
de critiek van de senatoren en voornamelijk
tegen de rede, waarmede Hoover gisteravond
tegen president Roosevelt te velde trok.
Ickes maakte Hoover 'belachelijk door hem
een „gebroken ontgoochelden man" te
men, die nog slechts de daden der regeering
kan becriticeeren, maar, aldus de Minister,
„Hoover moet daarom de dingen niet anders
voorstellen dan ze zijn. Hij moet geen alarm
maken, als daarvoor geen reden is".
Naar de meening van kringen, die ln
contact met de Amerikaansche regeering
staan blijft Roosevelts positie onaantastbaar.
Er worden daarvoor vier redenen opgegeven:
1. De verklaringen van den president wa
ren geheim en kunnen dus niet doeltreffend
tegen hem worden aangehaald.
2. Volgens de grondwet kan de bevoegd
heid van Roosevelt om aanbevelingen te
doen en de politiek te voeren, die hij heeft
aangegeven, niet in twijfel worden getrok
ken.
3. Voor zoover Hoover invloed bezit, weegt
tegen zijn veroordeeling de meening op v<
Stimson. die onder Hoover staatssecretaris
was en die de gedachte van een anti-fascis
tische boycot steunt, evenals het beëindigen
van het wapenembargo voor Spanje.
4. De openbare figuren, die Roosevelt aan
tasten riskeeren onmogelijk te worden door
de zegening van de Duitsche en Italiaan sche
dagbladen, hetgeen buitengewoon veel na
deel zou toebrengen aan hun openbare stan
ding.
Duitsche pers blijft ontstemd
Het „Hamburger Fremdenblatt" noemt
de uitlatingen van Roosevelt een openlijken
aanval op de staten van de orde,
val, waartoe Amerika door geen enkele ge
beurtenis werd geprovoceerd.
Dezelfde man, zoo schrijft het blad om.,
die zijn eerste ambtsperiode niet alle allu
res van een socialen hervormer van den
grootsten stijl begon, is op het hoogtepunt
van zijn tweede ambtsperiode gedwongen,
een vernietigende balans op te maken, die
met 10 millioen werkloozen, met export-
moeilijkheden van den grootsten omvang,
met inflationistische verschijnselen aan allo
kanten, met grenzenlooze afzetmoeilijk-
heden der farmers en met communistische
agitatie in de verschillende bondsstaten,
waarlijk schrikwekkend uitvalt.
Men heeft derhalve te doen met den
wanhoopsaanval van een zeer eerzuchtig
president, die nu naar het voorbeeld van
zoo vele andere mislukte autocraten in
buitenlandsche avonturen de laatste wijs
heid ziet. Daarbij komt hij tot een radicaal
zich afwenden van de beste tradities van
zijn land.
De „Angriff". die zich in het bijzonder
onderscheidt door de heftigheid zijner aan-
vallen en het beleedigende karakter zijner
koppen („Roosevelt zet Amerika tot oorlog
opdat het het slachtoffer van het juda-
e worde". „Een storm van verontwaar
diging in de Vereenigdo Staten"), schrijft:
„De storm van verontwaardiging, dien Roo
sevelt met zijn onbeschaamde aanzetting
tot oorlog heeft doen ontstaan, levert het
bewijs, dat de president niet meer geacht
kan worden namens zijn volk te spreken.
Het krachtige verzet van bevoegde Ameri
kaansche politici vindt een steeds sterkeren
weerklank bij de massa van het Ameri
kaansche volk, die zich niet in den oorlog
wil laten drijven als slachtoffers var
GARANTIE-STANDGROEN
GARANTIE. STAND6RU 1 N
GARANTIE.STAND RO'ÖD
GARANTIE.STANDZWART
GARANTIE-STANDBLAUW
ARCHITECTEN - HUISEIGENAREN
Worden 5 Jaar gegarandeerd
Joodsche dictatuur.''
De Duitsche pers is ook heelemaal niet te
spreken over de instemming, waarmede de
verklaringen van Roosevelt tegen de autori
taire staten in de Fransche pers werden be
groet. Ook in politieke kringen te Berlijn
wordt die instemming met groote belang
stelling gadegeslagen.
De door Roosevelt i - de meeste Fransche
bladen gewekte strijdlustige stemming,
welke zich ondubbelzinnig richt tegen de
as-mogendheden, wordt veelal aangezien
als het bewijs, dat men in talrijke kringen
van Frankrijk nog steeds niet bereid is,
vrijwillig de door Duitschland aangeboden
betrekkingen van goede nabuurschap te
beschouwen als basis der wederzijdsche
relaties.
Rome spreekt van „Joodsche
manoeuvre"
Het schijnt, dat de verklaringen, die men
aan Roosevelt toeschrijft, te Rome diepen
indruk gemaakt hebben. De bladen spre
ken van een internationale Joodsche
noeuvre. Zij zeggen, dat Hitier een rede
heeft uitgesproken, die getuigde van den
wensch tot samenwerking tusschen de
Europeesche landen. Chamberlain heeft het
licht doen vallen op het niet onoplosbare
karakter van het vraagstuk, gesteld door
de Italiaansche eischen tegenover Frank-
rijk. Waarom, aldus vragen de bladen,
komt dan „die Bom uit Washington" als
het niet ginds de bedoeling is, de atmosfeer
van onrust in Europa te doen voortduren
en de hangende kwesties acuut te makenr
Altijd rheumatische rugpijn
Nu is zij beter en ziet er jaren
jonger uit
Deze dame werd hevig gekweld door rheu
matische rugpijn. In onderstaanden brief ver
telt zij, hoe zij van haar lijden weird verlost
door Kruschen Salts.
„Ik begon eenige maanden geleden met
Kruschen Salts tegen mijn rheumatiek. Mijn
rechterarm kon ik niet gebruiken en de pijn
in mijn rug hield geen oogenblik op. Ik las
advertentie van Kruschen Salts en be
sloot het ook te probeeren. Tot mijn blijd
schap voel ik mij nu niet alleen veel beter,
laar zie er ook jaren jonger uit." Mevr. N. N.
De oorzaak vam rheumatische rugpijn ligt
meestal in de opgehoopte afvalstoffen, welke
het organisme achterblijven. Hieruit ont
staat o.a. het urinezuur. Kruschen Salts spoort
Uw afvoerorganen zacht maar zeker aan tot
regelmatige werking, waardoor alle schade
lijke stoffen worden verwijderd en de oorzaak
Uw pijnen is verdwenen. Kruschen Salts
is uitsluitend verkrijgbaar bij apothekers en
drogisten.
(Reel.)
Naar nauwer contact
Berlijn-Tokio?
Reactie verwacht op Roosevelts
optreden
Ondanks de verontwaardiging, welke ln
de Duiteohe pers over de jongste, aan Roo
sevelt toegeschreven uitlatingen tot uiting
kamt, aldus de Berlijnsche correspondent
der N.R.Crt, kan er, ook dian als een tegen
spraak van Washington uitblijft, voorloopig
ten hoogste sprake zijn van een informatij-
en stap en niet van een protest van Duit
sche zijde, omdat het immens een uitlating
Ln een besloten vergadering geldt waarvan
men alleen door persuitlatingen kennis
heeft gekregen.
Evenwel, men neemt aant dat de uitla
tingen van Roosevelt, wat de hoofdstrekking
aangaat, juist zijn weergegeven en men
hoort dan ook aJ overwegingen hoe de
nieuwe richting in de politiek het beste zou
kunnen worden beantwoord. Men denkt
daarbij aan een intensiveering van het anti-
komintern-pact met Japan, hetwelk tot dus
ver ah een van id eëeien aa.rd is.
De mogelijkheid bestaat dus, dat de hou-
umg van de Vereenigde Staten de ontwik
keling in die richting, d.\v.z. in de richting
van zekere defensieve overeenstemming
met Japan, welke op den duur toch te ver
wachten was, zal verhaasten.
Militaire conferentie
op het Witte Huis
President Roosevelt heeft op het Witte
Huis een conferentie over de behoeften van
het leger gehouden. De bespreking werd bij
gewoond door Johnson, plaatsvervangend
Minister van Oorlog, en de leden van
onder-commissie voor het toestaan van
gelden.
Een ambtenaar zeide, niet te gelooven. dat
de besprekingen zóó alomvattend waren als
de geheime vergadering van Dinsdag j.l.
Tavlor, de voorzitter van de ondercom
missie voor het toestaan van gelden, die de
conferentie op het Witte Huis heeft bijge
woond, verklaarde, dat men heeft gespro
ken over technische bijzonderheden in ver
band met den algemeenen toestand en dat
het een zeer normale gedachtcnwisseling be
trof.
De verkoop van vliegtuigen aan Frankrijk
is niet aangeroerd, terwijl Roosevelt ook
niet heeft uitgeweid over den achtergrond
van zijn buitenlandsche politiek.
MOSKOU VERBREEKT DE
BETREKKINGEN MET
BOEDAPEST
Hongarije „een vasal van Rome
en Berlijn"
De Russische volkscommissaris van
buitenlandsche zaken L i t w i n o f
heeft den Hongaarschen gezant te Mos
kou ervan in kennis gesteld, dat de
sovjet-regeering heeft besloten, de di
plomatieke betrekkingen met Hongarije
te verbreken. Rusland zou dit besluit
hebben genomen met het oog op den
Duitschen druk op de Hongaarsche
aangelegenheden en het toetreden van
Hongarije tot het anti-komintern-ver-
drag.
Sovjetkringen maken volgens „Tass'
onderscheid tusschen Hongarije en de
andere onderteekenaars van het anti
komintern-verdrag, omdat de anderen
nog onafhankelijke staten zijn, waar
mede de sovjets nog volledige diplo
matieke betrekkingen onderhouden,
terwijl naar wordt verklaard Hongarije
„een vasal van de spil RomeBerlyn,
geen volledigen diplomatieken status
verdient."
Het plotseling afbreken van de Rus-
sisch-Hongaarsche diplomatieke betrekkin
gen, heeft te Berlijn in goed ingelichte pol'
tieke en diplomatieke kringen groote vei
wondering gewekt. Men vraagt zich af. of
Moskou van plan is, dergelijke stappen te
ondernemen tegen andere leden van 'tanti-
Geniet
vroortaan
van
Heerlijke
KOFFFIE
en vraagt Uw
Winkelier:
MOKKA MELANGE 45 cent
EXTRA MELANGE 35 cent
HUISHOUD MELANGE 25 cent
GOEDKOOPE KOFFIE 18 cent
komintern-pact. Daar de Russisch-Duitsche
diplomatieke betrekkingen al zes jaar een
wederzijdsche beschimipingscampagne heb
ben overleefd, had men niet verwacht, dat
Hongarije's toetreden tot genoemd pact tot
zulke retorsiemaatregelcn zou hebben geleid.
In sommige kringen veronderstelt men.
dat, aangezien én Italië èn Duitschland dit
jaar ernstige pogingen zullen aanwenden,
om het anti-kominternpact tot een macht
van beteekenis te maken, door nieuwe leden
aan te werven, het besluit van Moskou als
een waarschuwing moot worden opgevat
voor andere, kleinere landen, zoonis Tsjeeho-
Slowakije, die zich wellicht bij het anti
komintern-pact zouden willen aansluiten.
In doorgaans goed ingelichte kringen ver
wacht men geen anderen terugslag van
Moskou's besluit in Duitschland dan moge
lijke aanvallen in de pers en men gelooft
evenmin dat Rusland van plan is, zijn diplo
matieke relaties met Berlijn af te breken.
De Spaansche burgeroorlog
Nationalisten
nemen Berga
Frankrijk neemt extra
grens-maatregelen
De troepen van Franco hebben Berga
bezet. Hierdoor en door de verovering van
Vich, beheerschen zij thans de hoogste secto
ren in de Pyreneeën, terwijl zij tevens de
voornaamste verbindingen met het bergland
controleeren.
Dit bergland bestaat uit de Olot- en Ri
poll-hoogvlakten. Die hoogvlakten geven
(oegang tot de vallei van het Noordelijke
deel van de provincie Gerona, Langs de
kust zijn de nationalisten de rivier Tordera
overgestoken over de brug in de nabijheid
an het dorp Tordera.
In Frankrijk vreest men, dat de val van
Vich in het republikeinsche front een zak
heeft doen ontstaan, waardoor het Westelijk
deel van het Catalaansche leger van het deel
langs de kust zal worden afgesloten, tenzij
de linie stand houdt. De eenige richting om
terug te trekken is voor de troepen naar
Puigcerda en Seo de Urgel.
Nieuwe vluchtelingenstroom?
Gistermorgen zijn nog 6000 man Fransche
troepen langs de Spaansche grens opgesteld,
teneinde de bewaking aan de grensstations
en in de nabijheid van de bergpassen doel
matig te versterken, daar tengevolge van het
succes der nationalisten, die Vich reeds ach
ter den rug hebben, een nieuwe groote uit
tocht verwacht wordt.
De Fransche autoriteiten houden rekening
met de mogelijkheid, dat minstens 50.000
burgers en soldaten de Fransche grens in de
buurt van Bourgmadame zullen overschrij
den, indien Seo de Urgel zou vallen.
De Duitsch-Italiaansche
solidariteit
Italië verzekerd van Duitschlands steun
Havas maakt melding van nadere pre
ciseeringen, welke van gezaghebbende Duit
sche zijde gegeven zijn ten aanzien van den
passus in Hitlers rede, waarin sprake was
van Duitschlands solidariteit, in geval van
oorlog, met Italië. Deze nadere toelichting
uit Berlijn is te Rome met de grootste vol
doening ontvangen.
De „Telegrafo", het blad van de familie
Ciano, schrijft: De as is geen schriftelijk
verbond, ze is veel meer. Misschien was de
overeenkomst er aanvankelijk slechts een
tusschen de twee staatslieden in Duitsch
land en Italië, doch de omstandigheden
hebben ten slotte beide regimes zóó nauw
verbonden, dat het verder ondenkbaar
schijnt, dat een van de beide volken zich
van hot andere zou bunnen afwenden in
geval van oorlog, om welke redenen ook.
Noch Italië, noch Duitschland zullen oorlog
voeren om het genoegen van den oorlog.
Als op den een of anderen dag een van bel
de landen zich in oorlog bevindt, zal deze
oorlog het zijn opgedrongen door de nood
zakelijkheid. Dat is voldoende om den plicht
van eensgezindheid te doen gevoelen.
Ook de Romeinsche bladen wijzen met
veel ophef op officieuze verklaringen, die te
Berlijn zijn afgelegd en door de Londensche
pers worden weergegeven, volgens wt-lke d'
Duitsche solidariteit met Italië, waaraan
Hitler in zijn rede uiting gegeven hee't, in
dien zin uitgelegd moet worden, dat zelfs
als Italië ter verdediging van zijn goed
recht tot den aanval mocht overgaan,
Duitschland het terstond zijn algeheelen
militairen steun zou verleenen.
Het aantal vluchtelingen
in Engeland
Minister H o a r e heeft in het Engelsclie
Lagerhuis medegedeeld, dat sinds 30 Sep
tember ongeveer 6000 vluchtelingen uit
Duitschland zijn toegelaten. Hij voegde hier
aan toe, dat er in Engeland geen officieel
systeem bestaat voor het indeelen van men-
schen naar ras of godsdienst.
't Aantal toegelaten kinderen uit Duitsch
land bedraagt 2100.
4000 gevangenen in hongerstaking
Men vreest een oproer in de gevangenis
van San Quentin (Californië), de grootste
staatsgevangenis in de Vereenigde Staten,
waar 4000 van de 5300 gedetineerden voed
sel weigeren, aangezien zij ontevreden zijn!
over den gevangeniskost.
Den laatsten tijd zijn de gevangenen nu
eens weerspannig, dan weer rumoerig. Ten!
einde de gemoederen te kalmeeren, heeft cj
directeur verandering gebracht in de keuze
van het eten. De gevangenen zijn echter nog
steeds mopperig en het verzet neemt in om
vang toe.
Duitschlands vlootuitbreiding
Een schriftelijke mededeeling aan Engeland
In December 1938 heeft de Duitsche re
geering de Britsche regeering mededeeling
gedaan van haar voornemen, om zekere
rechten, die haar toekwamen op grond
Duitsch-Engelsche vlootovereenkomsten
van 18 Juni 1935 en 17 Juli 1937, uit te
oefenen.
Op 30 December vonden te Berlijn vriend
schappelijke besprekingen plaats over zeke
re problemen, die voortvloeien uit het op-
eischen van deze rechten door de Duitsche
regeering. De Duitsche regeering zeide daar
bij toe, aan de Britsche regeering een schrif
telijke mededeeling te doen toekomen.
Op 18 Januari nu heeft de Duitsche regee
ring déze schriftelijke mededeeling toege
zonden over hare hij de genoemde bespre
kingen uiteengezette voornemens. Volgens
deze schriftelijke mededeeling zal Duitsch
land zijn duikbootentonnage uitbreiden tot
aan pariteit met de tonnage van de leden
van het Britsche Rijk, te beginnen in 1939
tot aan het bereiken van de verdrags
limiet
Voorts zal Duitschland de beide in aan
bouw zijnde 10.000 ton metende kruisers
„K" en „L" aldus van geschut voorzien, dat
kruisers der sub-klasse B kruisers
der subklasse A worden. Hiermede oefent
Duitschland een in de verdragen vastgelegd
recht uit.
De bomaanslagen in Engeland
Reeds 33 arrestaties
Minister Hoare heeft meegedeeld, dat
in verband met de gepleegde bomaanslagen
zich reeds 33 personen in arrest bevinden.
Gisteren hebben zoowel te Londen als
Manchester verschillende arrestanten zich
voor den politierechter te verantwoorden
gehad.
Te Londen zijn twaalf mannen voor den
rechter verschenen, te Manchester twee
vrouwen en zeven mannen.
De vorige maal werden zij beschuldigd
van het onwettig bezit van ontplofbare
stoffen en vuurwapenen, thans van samen
zwering.
Alle beschuldigden bevinden zich in voor-
loopige hechtenis.
In 't welbekende hoofd Is
't pijpje riiet vergeten.
Dat komt, omdat je niet
kunt rooken bij het eten.
VOORDEPIJP
Dobbelmannlekker, man
SOLO, 3 Februayi. (Ancta). De dochter
van den Mangkoenegara, Koesoemowardha-i
nd, die voor H. M. de Koningin serimpi-dan-
sen uitvoerde, wordt op 5 Maart a.s. 18 jaar,
op welken datum de eerste officieele presen
tatie aan het publick zal plaats hebben. In'
den vooravond wordt een receptie gehouden
den Mangkoenegaran, waarna een sere
nade en een aubade worden gebracht door
scholieren.
Gedurende de volgende drie dagen zullerf
erschillende feestelijkheden worden gehou
den, waaraan 14 jeugdvcreenigingen zullen
deelnemen.
LAND- EN TUINBOUW
Internationale conferentie
over den Colorado-kever
Besprekingen te Wagenlngen geopend
De Internationale conferentie over den co
lorado-kever is gistennorgen te W a g e n i n-
gen geopend. Uit naam van den Minister
van Economische Zaken begroette de heer
Mr, J. J. Wintermans, waarnemend di
recteur-generaal van den landbouw, de deel
nemers aan de conferentie van het „Comité;
Internationale pour l'étude en commun con-
tre le doryphore".
Spreker memoreerde het belang der stu<
die van den colorado-kever, speciaal de on
derzoekingen in samenwerking tusschen de
Fransche en Duitsche deskundigen, waarvan
het resultaat een uitmuntende grondslag is
voor de organisatie van de bestrijding van
den gevreesden kever.
Daarna heeft de heer Dr. F. P. Wahlen
uit Zürich-Oerlikom, als president van de vo
rige, te Zürich gehouden conferentie een be
groetingsrede uitgesproken. Vervolgens werd
de heer Ir. N. v. Poeteren, Insjvecteur,
hoofd van den plantenziektenkundigen,
dienst, tot voorzitter dezer vierde conferen
tie gekozen.
Hierna zijn de besprekingen geopend mefj
voordrachten van Dr. J. Feytoud en van
Dr. B. Trouvelot resp. uit Bordeaux en
Versailles over hun onderzoekingen, terwijl!
des middags Dr. M. Schwartz uit Berlijn
Dahlem een referaat hield.
VRAAGT ONZE GEÏLLUSTREERDE
*7 ffk PRIJSCOURANT
Brinkmans bloed kan koken, als hij denkt, hoe deze toch
wel hoogst ernstige feiten, zeer gemakkelijk worden opge
nomen. Die zoogenaamde afvalligen hebben nimmer tot Gods
volk behoord, zegt men. Ze behooren niet tot de kleine schare,
die zalig wordt. Hun leven wijst dat duidelijk uit. Dat zij
een vromen vader of moeder hebben gehad beteekent niets,
want genade is geen erfgoed.
Dat is de mentaliteit van Waterdam, waaronder ook de
zielen van de gedoopte jongens en meisjes verkommeren.
Speciaal nu voor hen zal Brinkman iets probeeren te doen.
Tot op zekere hoogte stemmen de meeste Waterdammers,
ook zelfs de afgedwaalden, objectief nog wel met de waar
heid in. Hèt groote struikelblok ligt bij de subjectieve toe-
eigening. In hun bijna Mohamedaansche verkiezingsleer heb
ben ze niet het minste houvast en met het getuigenis des
Geestes in het hart wordt zóó allerverschrikkelijkst gesold,
dat ook dit praktisch vrijwel onbruikbaar is gemaakt.
Groote behoefte is er alzoo aan een beteren maatstaf. En
.Godlof, die is er.
.Op een dag, als het zoo eens te pas komt, schijnbaar
occasioneel, stelt Brinkman aan zijn klasse de vraag, wie van
hen gedoopt is. Zonder aarzelen gaan alle rechterwijsvingers
in de hoogte, behalve die van Deborah Olivier en Mientje
van der Molen.
Deborah is het dochtertje van een sectarist, die sedert
een maand of wat in Waterdam proselieten zoekt te maken
voor het een of ander uitzonderlijk Engelsch-Amerikaansch
geloofje; Mientjes verschijning op de Christelijke school
heeft een ruzietje tusschen haar vader, dikken Berend uit de
Witte Zwaan, en den openbaren bovenmeester tot oorzaak.
Met d'r beiden vormen ze de kleine minderheid, die zeer ge
makkelijk genegeerd kan worden. Vreemdelingen en bij-
woners zijn zij en niets meer dan dat.
Dien morgen spreekt Brinkman met zijn jongens en meis
jes over de beteekenis van den Doop, kort, maar duidelijk
en op den man af. Over een poosje zal hij dit nóg eens doen
en nóg eens.
„Als er nu in de kerk een kindje gedoopt wordt", zegt
hij, „dan is het de Heere Zelf, Die Zijn hand op zoo'n
hoofdje legt en Hij spreekt: deze jongen, dit meisje is
van Mij".
Of Mientje 's meesters woorden begrepen, of zelfs maar
gehoord heeft, staat zeer te betwijfelen. Mientje is een onge
durig kind, dat moeilijk haar gedachten concentreeren kan.
In elk geval is er geen enkel teeken, dat er op wijst, dat
Mientje het zich aantrekt, dat zij niet gedoopt is.
Deborah heeft van het begin tot het einde aandachtig ge
luisterd.
Den anderen dag brengt ze een brief mee van haar vader,
voor den meester, vier flinke kantjes volgeschreven.
Meester Brinkman kijkt het epistel even vluchtig in en
legt het dan ter zijde. Deborah's vader zal op den duur
moeten begrijpen, dat zijn kind op een Christelijke school
gaat, waar onderwijs gegeven wordt naar de beginselen van
Schrift en belijdenis.
Hij zal zich daarbij moeten neerleggen, of, als hij dit niet
kan, zijn dochter van school nemen.
Adriaan Wiechers loopt in die dagen met wonderlijke
gedachten rond: toen hij nog maar heel klein was, heeft God
Zijn hand op hem gelegd en gezegd: „deze jongen is
van Mij".
Hij bemoeit zich dus wèl met het leven van een kleinen
jongen
XV
Het door meester Brinkman uitgestrooide zaad is. althans
bij Adriaan Wiechers. geheel naar wensch ontkiemd. Zoo
als dat van goed zaad verwacht mag worden, heeft het aller
eerst wortel geschoten. Lang voor het zich naar buiten open
baarde, groeide het reeds in de diepte, waarmee het niet
alleen zijn eigen deugdelijkheid heeft bewezen, doch ook de
aarde prijst, waarin het is gevallen.
Adriaan zelf voelt de bearbeiding van zijn onderwijzer
meer aan als een ontwaking, dan als een bewerking. Op een
maal is daar een stem in hem gekomen, die hem heeft inge
fluisterd, dat hij toch nog wel eens voor wat anders in de
wieg gelegd kon zijndan om kruidenier te worden
Voor wat anders, ja, maar voor wat dan?
Dat weet Adriaan niet en daar bekommert hij zich voor
loopig ook nog niet om. Alleen begrijpt hij van stonde aan,
dat hij om iets, wat dan ook. te bereiken, niet stil kan blijven
staan bij de kennis, die de lagere school hem bijbrengt.
Hoe vrijmoediger Adriaan die inwendige stem aan het
woord laat, des te sterker groeit in hem de overtuiging, dat
ze uit hem zelf is voortgekomen.
Meester Brinkman is daarbij de man geweest, die hem
heeft wakker geschud en hem als bij de hand heeft genomen.
Hij voelt zich als verlost uit een engen kerker en vriendelijkj
geleid op wonderheerlijke heuveltoppen, waar wijde uitzich-
ten zijn, naar alle" zijden. 1
De luister van de fee uit Sprookjesland is reeds lang, tot
vergetens toe, in hem verbleekt en de problemen, verbonden
aan het nachtgezicht, die toch lang een rol van beteekenis in
zijn leven hebben gespeeld, schijnen niet zoo belangrijk' 2
meer. Er is een nieuwe mensch in hem aan het groeien, diei 1
het vaste voornemen heeft eenmaal de sluiers, die nu nog,
over de pas ontdekte horizonten liggen, weg te vagen. Een
totale afrekening met het verleden schijnt zich langzaam
maar zeker in den jongen te voltrekken. Zoo zal het niet
moeilijk zijn straks geheel te vergeten, wat achter ligt; het
nieuwe, dat wenkt, is immers heerlijk en groot?
Toch bekruipt Adriaan soms een schier laffe vrees. Dat is,
als hij er aan denkt, hoe vader met één pertinente weigering
nog alles bederven kan. Vaag beseft hij dan. dat er twee
machten om hem strijden: vader en meester Brinkman. Hijzelf
kiest in dezen stommen strijd onvoorwaardelijk de zijde van
zijn onderwijzer en daarmee staat hij dus tegenóver zijn
vader.
Wordt vervolgd
